Mười bước để có được một sự hoàn
hảo về môi trường
John Elkington và Tom Burke
Thông qua hoạt động của mình, các công ty hàng đâù trên thế giới đều có liên hệ
chặt chẽ với con người trong xã hội: đó là đội ngũ nhân công, là khách hàng và
những người dưới hình thức này hay hình thức khác chịu ảnh hưởng của các hoạt
động đó. Tuy nhiên, khó khăn mà các công ty này phải đối mặt trong lĩnh vực môi
trường đó là việc nhận biết được tất cả những người có khả năng bị ảnh hưởng.
Thay vì chỉ tập trung chú ý vào khu vực bên trong hàng rào của công ty hay cộng
đồng người sống xung quanh khu vực sản xuất, giờ đây, các công ty nhận ra rằng
hoạt động của mình còn tác động lên cả những người họ chưa từng gặp do khoảng
cách xa về địa lý hoặc trong một số trường hợp, do những con người đó chưa được
sinh ra.
Chủ nghĩa Xanh tập trung chú ý vào lĩnh vực sản xuất công nghiệp hơn là lĩnh vực
nông nghiệp hay đầu tư . Ðiều này không có nghĩa là những người sản xuất nông
nghiệp và giới đầu tư không gây ảnh hưởng lên môi trường. Chắc chắn là họ có
gây nên những tác động nhất định. Trên thực tế, chúng ta chỉ có được một ngành
công nghiệp bền vững cũng như các loại phát triển bền vững khác khi các nhà đầu
tư chịu bỏ tiền ra nhằm thu lợi nhuận trong dài hạn. Chúng ta còn vô khối công
việc phải làm để có thể mở ra được một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên của những nhà
"tài chính xanh", "đầu tư xanh".
Rõ ràng là các công ty nói trên không thể một mình làm thay đổi cách nhìn của các
thành viên tại Sở giao dịch chứng khoán London, phố Wall, Paris hay Tokyo. Các
nhà kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp có thể gây những ảnh hưởng lớn bằng
cách khẳng định rằng những đề án phát triển của họ là chấp nhận được về mặt môi
trường và đảm bảo được một môi trường bền vững trước khi họ có liên quan đến
các nhà đầu tư trong tương lai. Giới đầu tư phụ thuộc nhiều vào các doanh nghiệp
để biết được cần phải có những gì để một dự án kinh doanh được tiến hành và đạt
được thành công.
Nhưng làm thế nào để một công ty có thể đạt được sự hoàn hảo về mặt môi
trường. Chẳng có một hướng đi nào là chắc chắn nhưng mười bước được đề cập
dưới đây đã được tất cả các công ty thành công kể trên áp dụng. Chúng tôi rất biết
ơn ngài Peter Parker, chủ tịch của Rockware và viện Quản lý Anh quốc về những
ý tưởng sử dụng phương pháp danh mục và nhiều ý tưởng riêng lẻ khác. Ông cho
rằng:"chúng ta cần nhanh chóng đơn giản hoá ý tưởng quản lý và ý tưởng hoạt
động trong một môi trường thử thách 360 độ".
Xét trên khía cạnh hoàn hảo về môi trường, mười bước này chưa phải là câu trả lời
hoàn hảo nhưng chúng đã chỉ ra được phương hướng mà theo đó chúng ta có thể
theo đuổi hy vọng thành công.
1. Phát triển và ban hành những chính sách về mội trường.
Công việc đầu tiên đó là phải đưa ra được một chính sách về môi trường của công
ty. Không có một tiêu chuẩn nào đối với những chính sách như vậy, chúng có thể
chỉ giới hạn trong một vài trang giấy nhưng một khi đã được ban quản trị của công
ty chấp nhận, sẽ đóng vai trò chi phối mọi hoạt động sau này.
Chính sách về môi trường của ICI bắt đầu như sau:" Tất cả các hoạt động trong
công nghiệp đều có gây ảnh hưởng lên môi trường, Mục tiêu của ICI là quản lý
các hoạt động của mình nhằm đảm bảo rằng những tác động đó có thể chấp nhận
được đối với cộng đồng và để giảm những tác động xấu đến mức thấp nhất có thể.
Chúng ta biết rằng môi trường có thể tiếp nhận được những tác động của con
người. Môi trường cần được khai thác và cũng cần được bảo vệ". Chính sách này
tiếp tục với những trao đổi về con đường mà theo đó ICI có thể đối phó với những
vấn đề môi trường do các hoạt động hiện tại và trong tương lai, những công đoạn
cùng với sản phẩm của mình có thể gây nên. Một trong những câu đáng chú ý nhất
của tập đoàn này là: " tiến hành những hoạt động tích ực nhằm bảo tồn tài nguyên
với những quan tâm đặc biệt đến những nguồn tài nguyên hiếm hoặc không thể tái
sinh được"
Chính sách của IBM nói rằng: " IBM sẽ giảm đến mức thấp nhất những ảnh hưởng
lên hệ sinh thái. Công tác quản lý tại IBMsẽ liên tục nâng cao tinh thần trách
nhiệm để hạn chế những tác động xấu đồng thời tìm ra phương pháp bảo tồn tài
nguyên thiên nhiên". Công ty này cũng tiến một bước dài trong việc theo đuổi sự
hoàn hảo về mặt môi trường thông qua việc đảm bảo những hoạt động kinh doanh
của mình phù hợp với những tiêu chuẩn chặt chẽ hơn bất cứ nơi nào trên thế giới.
Trong khi đó, chính sách của tập đoàn BP nói rằng: " Một chính sách cơ bản và
liên tục của tập đoàn BP đó là trong chuẩn mực hoạt động của mình, tập đoàn sẽ
nỗ lực để bảo vệ sức khoẻ và sự an toàn của đội ngũ nhân công, của khách hàng và
của những ai có thể bị ảnh hưởng do những hoạt động đó, BP đồng thời cũng cố
gắng giảm thiểu các tác hại đối với môi trường nơi mà các hoạt động của công ty
đang diễn ra". Mỗi công ty trong tập đoàn BP đều có chính sách, mục tiêu, định
hướng riêng phù hợp với hoạt động của mình.
2. Chuẩn bị chương trình hành động
Cho ra đời chính sách bằng văn bản là một bước khởi đầu vô cùng quan trọng.
Nhưng chính sách chỉ có thể được thực hiện nếu nó được cụ thể hoá dưới dạng
những mục tiêu đối với từng cá nhân trong công ty cùng với những chỉ dẫn làm
thế nào để đạt được những mục tiêu đó. Có tám mục tiêu lớn:
1. Ðề ra các tiêu chuẩn, tối thiểu cũng phải thoả mãn những đòi hỏi hợp lý
về sức khoẻ và an toàn, an toàn sản phẩm và những vấn đề liên quan đến
môi trường, bởi những yếu tố này có thể ảnh hưởng đến đội ngũ nhân công,
khách hàng, bạn hàng và rộng hơn nữa là toàn cộng đồng.
1. Nghiên cứu và khi có thể, phát triển những tiêu chuẩn đó để cho phù hợp
với những tiến bộ của công nghệ, của thực tiễn trong công nghiệp và xu
hướng pháp luật đồng thời tài trợ cho các hoạt động nghiên cứu và phát
triển nằm cải thiện nền tảng cơ bản cho việc xây dựng tiêu chuẩn.
2. Phối hợp với cơ quan chức năng và các cơ sở chuyên môn trong công tác
xây dựng tiêu chuẩn và đề ra phương án thực hiện.
3. Ðảm bảo tất cả các sản phẩm mới, các dự án, các hoạt động đều phải được
tính đến các yếu tố sức khoẻ, an toàn và những tác động đối với môi trường
4. Ðảm bảo rằng tất cả các thành viên trong công ty đều được thông báo về
trách nhiệm của họ về sức khoẻ, an toàn, những vấn đề môi trường cần xử
lý hợp lý đồng thời khuyến khích họ tham gia vào việc chống tai nạn.
5. Ðảm bảo rằng tất cả các thành phần hoạt động dưới sự kiểm soát của tập
đoàn BP được thông báo về những tiêu chuẩn có liên quan. Cần có các biện
pháp hợp lý nhằm theo dõi mức độ tuân thủ mà không làm giảm đi trách
nhiệm đối với pháp luật của các thành phần đó.
6. Ðảm bảo thành lập được các bộ phận chức năng nhằm tiến hành tư vấn
cho đội ngũ nhân công về những vấn đề đó.
7. Ðảm bảo rằng những mục tiêu đó được hoàn thành thông qua việc theo
dõi, tác động vào các hoạt động của tập đoàn.
Mục đích của kế hoạch hành động là để quyết định đâu là những ưu tiên hàng đầu
và đảm bảo rằng các mục tiêu được xãc định rõ đồng thời trách nhiệm để đạt được
những mục tiêu đó được giao phó cho những người có đủ thẩm quyền và năng lực.
Việc tiến hành đánh giá các tác động lên môi trường cần được thực hiện nhằm
đảm bảo những dự án mới, những quy trình mới, sản phẩm mới không đem lại
những tác hại bất ngờ.
3. Tổ chức và biên chế
Những công ty hàng đầu thế giới hoạt động trong lĩnh vực môi trường nhậy cảm
đảm bảo trách nhiệm đối với môi trường nhận được sự quan tâm giám sát chặt chẽ
của Hội đồng quản trị. Ví dụ: Tại BP, Hội đồng quản trị có trách nhiệm quyết định
về sức khoẻ, an toàn và những vấn đề liên quan môi trường với sự tư vấn của Uỷ
ban Sức khoẻ, An toàn và Môi trường của tập đoàn.
Bất cứ công ty nào hướng tới sự hoàn hảo về môi trường đều cần cử ra một người,
tốt nhất là Trưởng ban giám đốc, để đứng đầu trong lĩnh vực Sức khoẻ, An toàn và
Môi trường. Người này sẽ cần được cố vấn và hỗ trợ bởi một đội ngũ có chuyên
môn và có liên quan đến mọi hoạt động của công ty. Nhưng trách nhiệm đảm bảo
tính an toàn về môi trường tại mỗi nhà máy, dây truyền riêng biệt cần được trao
xuống cho các nhà quản lý cấp thừa hành. Như thực tế đang diễn ra ngày một phổ
biến tại các công ty, cơ hội thăng tiến của những người này sẽ dựa trên mức độ
thành công của họ trong việc hoàn thành các mục tiêu về sức khoẻ, an toàn và môi
trường cũng như những tiêu chí liên quan đến công việc khác.