Giao an ngu van 8 tuan 19

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tuaàn 20 -Tieát 73 ND: 3/1/12. NHỚ RỪNG Thế Lữ. 1. MUÏC TIEÂU: Giuùp hoïc sinh: 1.1. KiÕn thøc: - S¬ gi¶n vÒ phong trµo th¬ míi. - ChiÒu s©u t tëng yªu níc thÇm kÝn cña líp thÕ hÖ tri thøc T©y häc ch¸n ghÐt thùc t¹i, v¬n tíi cuéc sèng tù do. - Hình tựng nghệ thuật độc đáo, có ý nghĩa của bài thơ Nhớ Rừng 1.2. KÜ n¨ng: - Nhận biết đợc tác phẩm thơ lãng mạn. - Đọc diễn cảm tác phẩm thơ hiện đại viết theo bút pháp lãng mạn. - Phân tích đợc chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong tác phẩm. 1.3. Thái độ: - Gi¸o dôc lßng yªu níc qua bµi th¬ ''Nhí rõng'', yªu tù do. GDKNS: Trình bày suy nghĩ về nỗi chán ghét thực tại tầm thường tù túng, trân trọng niềm khát khao cuộc sống tự do. 2- TRỌNG TÂM: Cảnh con hổ ở vườn bách thú 3. CHUAÅN BÒ: GV: Chaân dung Thế Lữ HS: Soạn theo SGK yêu cầu. 4. TIEÁN TRÌNH 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện : 4.2. Kieåm tra miệng: Xem vieäc chuaån bò của HS 4.3. Bài mới: Giới thiệu bài: Ở Việt Nam khoảng những năm 30 của thế kỉ XX đã xuất hiện phong trào thơ mới rất sôi động, được coi là một cuộc cách mạng trong thơ ca, một thời đại trong thi ca – Thế Lữ không phải là người viết bài thơ mới đầu tiên. Nhưng ông được xem là người cắm ngọn cờ chiến thắng cho thơ mới . “Nhớ rừng” là một trong những bài thơ hay nhất tiêu biểu nhất của Thế Lữ và của phong trào Thơ mới chặng đầu ( 1932 – 1935)  GV ghi tựa bài HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG Hoạt động 1 I. Đọc – Tìm hiểu chung.  HS đọc phần chú thích SGK 1. Tác giả - Tác phẩm. * GV giới thiệu tác giả, tác phẩm - Thế Lữ tên thật là Nguyễn Thứ Lễ  HS xem chaân dung taùc giaû. (1907 – 1989) - Caùch maïng thaùng 8 thaønh coâng vaø khaùng chiến toàn quốc bùng nổ (1946) ông lên Việt Bắc tham gia kháng chiến, chỉ đạo nghệ thuật ở đoàn văn công nhân dân Trung ương. Ông sáng tác và dàn dựng nhiều vở kịch phục vụ kháng.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> chieán: Tin chieán thaéng Nghóa Loä, OÂng giaùo Quán, Đợi chờ, Người chiến sĩ, chồng tôi,… Từ naêm 1957, oâng laø chuû tòch Hoäi saân khaáu Vieät Nam Là nhà thơ tiêu biểu nhất của phong trào Thơ mới,Hoài Thanh từng nhận xét “ Khi thơ mới vừa ra đời, Thế Lữ như vầng sao hiện sáng chói khắp cả trời thơ Việt Nam” Tác phẩm tiêu biểu : Mấy vần thơ 1935 2. Khái niệm thơ mới – phong trào thơ ? Nhớ rừng là một bài thơ mới. Vậy so với thơ cổ, mới thơ mới là loại thơ như thế nào? - Thơ mới dùng để gọi thể thơ tự do có số ? Phong trào thơ mới là gì? chữ số câu không hạn định. - Phong trào thơ mới là tên gọi của phong trào thơ ( còn gọi là thơ lãng mạn ) Việt Nam (1932-1945) với những tên tuổi nổi tiếng như : Thế Lữ, Lưu Trọng Lư, Xuân Diệu, Huy Cận, Chế Lan Viên… Đọc và tìm hiểu văn bản GV hướng dẫn HS đọc: đọc diễn cảm với giọng đọc sôi nổi, da diết, hào hùng để lôi cuốn HS vaøo maïch caûm xuùc maõnh lieät cuûa nhaø thô  Gv đọc mẫu  HS đọc  nhận xét (chú thích tự đọc) ? HS tìm hieåu taùc phaåm vaø theå thô  moät theå 3. Thể thơ Thể thơ 8 chữ theo kiểu hát nói truyền thơ tự do, rất mới. Bài thơ được coi là một trong những tảng đá thống, một thể thơ tự do, rất mới. đầu tiên xây dựng nền thơ mới. 4.Bố cục ? Bố cục bài thơ? Nêu ý chính từng phần? - 5 đoạn (mỗi khổ 1 đoạn) 5 đoạn (mỗi khổ 1 đoạn) 1- Hổ căm giận, uất ức khi bị “nhục nhằn tù hãm” làm trò chơi cho lũ người ngạo mạn. 2- Hổ nhớ day dứt tới “thuở tung hoành hống hách những ngày xưa”, nhớ cảnh sơn lâm hùng vó vaø tö theá kieâu huøng cuûa “Chuùa teå caû muoân loài”. 3- Hổ nuối tiếc khôn nguôi về “thời oanh lieät” 4- Hổ ghét cay, ghét đắng thực tại tù đọng, “tầm thường, giả dối” 5- Hổ nhắn gởi thống thiết với “cảnh nước non hùng vĩ” về nỗi khát khao tự do của mình..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> GV: Trong bài thơ có hai cảnh tượng tương phản. Đó là cảnh vườn bách thú, nơi con hổ đang bị giam cầm (đoạn 1, 4) và cảnh núi non hùng vĩ, nơi con hổ “tung hoành hống hách những ngày xưa” (đoạn 2,3). Với con hổ, cảnh trên là thực tại, cảnh dưới là mộng tưởng, là dĩ vãng. Cấu trúc hai cảnh tượng đối lập như vậy vừa tự nhiên, phù hợp với diễn biến tâm trạng con hổ, vừa tập trung thể hiện chủ đề. Do đó, nên phân tích bài thơ theo hướng này Hoạt động 2  HS đọc đoạn thơ đầu ? Dưới tên tác phẩm, nhà thơ ghi chú “Lời con hổ ở vườn Bách thú”. Đọc xong bài thơ, em hieåu con hoå noùi ñieàu gì veà taâm traïng cuûa noù?  Tâm trạng con hổ khá phức tạp. Ở đây còn coù taâm traïng uaát haän cuûa moät vò chuùa sôn laâm quyền uy bị biến thành thứ đồ chơi. GV: Tâm trạng ấy bắt đầu từ hiện thực bị giam cầm, đến những hồi tưởng về cuộc sống phóng khoáng tự do, rồi lại trở về hiện thực một lần nữa và kết thúc bằng giấc mộng ngàn. Chúng ta sẽ phân tích từng tâm trạng trong những cảnh ngộ khác nhau. Trước hết là cảnh con hổ trong vườn Bách thú.  HS đọc đoạn 1 ? Hiện tại con hổ đang sống trong một không gian như thế nào? * Từ một vị chúa tể muôn loài tung hoành chốn nước non hùng vĩ, nay con hổ bị giam hãm trong cũi sắt, một khơng gian nhỏ bé, tù túng, thời gian keùo daøi. ? Sống trong không gian đó taâm traïng của con hoå như thế nào? * Ý thức được thực trạng đó, tâm trạng của kẻ sa cơ chất chứa cả khối căm hờn ngùn ngụt ? Động tác nằm dài trông ngày tháng dần qua phải chăng đó là sự bằng lòng chấp nhận thực tại? * Mặc dù chán ghét, bất lực bề ngoài tưởng là nó thờ ơ, nằm dài trông ngày tháng dần qua nhưng bên trong vẫn âm ỉ trong lòng một thái độ căm. II. Tìm hiểu chi tiết 1- Cảnh con hổ ở vườn bách thú: a- Nỗi căm hờn trong cũi sắt. - Giam hãm trong cũi sắt, một không gian nhỏ bé, tù túng, thời gian kéo dài.. - Mặc dù chán ghét, bất lực nhưng nó không cam chịu chấp nhận hòa mình vào thực tại.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> hờn ghê gớm nĩ khơng cam chịu chấp nhận hịa đĩ. mình vào thực tại đó. ? Trong tâm trạng ấy, con hổ có thái độ như thế nào với những con vật khác ?  Khinh bỉ người giễu cợt nó, nó coi họ là lũ ngẩn ngơ, ngạo mạn. Nó cũng coi thường cả những con gấu, con báo cùng bị giam. ? Tìm những chi tiết trong bài thể hiện thái độ đó?  Khinh lũ người ngạo mạn, ngẩn ngơ  Gieãu oai linh …  .., bọn gấu dở hơi, … cặp báo vô tư lự. ? Vì sao hoå ñau xoùt khi phaûi chòu ngang baày cùng “bọn gấu dở hơi” và “cặp báo vô tư lự”?  Vì chuùng khoâng nhaän thaáy noãi nhuïc nhaèn tù hãm, không có khát vọng tự do nên không có phản ứng gì. Đây không phải là do địa vị trước đây chênh lệch con hổ còn coi khinh cả những người tạm thời chiến thắng nó. ? Trong cũi sắt, nổi hờn căm của hổ trở thành khối căm hờn. Em hiểu khối căm hờn này như thế nào? * Cảm xúc hờn căm kết đọng trong tâm hồn, đè nặng nhức nhối, không có cách nào giải thoát. ? Khối căm hờn ấy biểu hiện thái độ sống và - Chán ghét cuộc sống tầm thường, tù túng. nhu caàu soáng nhö theá naøo? - Khát vọng tự do, được sống đúng với phaåm chaát cuûa mình.  Tâm trạng căm hờn uất hận và nỗi ngao ?Nhận xét về tâm trạng của con hổ trong đoạn ngán của con hổ trong cảnh tù hãm. thơ đầu? b- Nieàm uaát haän ngaøn thaâu: Gọi hs đọc khổ thơ thứ 4 Gv liên hệ môi trường ? Taâm traïng beân trong cuûa con hoå laø noãi uaát haän căm hờn khi bị giam cầm. Như vậy dưới mắt của hổ, môi trường sống của nó ở vườn bách thú được hiện ra như thế nào? Em có nhận nhận xét gì về môi trường đó? HS thaûo luaän  Hoa chaêm, coû xeùn, loái phaúng, caây troàng, Daûi nước đen giả suối, len dưới nách những mô gò.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> thấp kém… học đòi bắt chước vẻ hoang vu.  Caûnh giaû taïo, nhoû beù, voâ hoàn … Gv: Cảnh vườn bách thú thường, giả dối vì là cảnh nhân tạo, do con người sửa sang xếp đặt, tỉa gọt, chứ không phải là cảnh tự nhiên hoang daõ. ? Cảnh tượng ấy đã gây nên phản ứng nào trong tình caûm cuûa hoå? * Nieàm uaát haän. ? Em hieåu “nieàm uaát haän ngaøn thaâu” nhö theá naøo? Trạng thái bực bội, u uất kéo dài vì phải chung sống với mọi sự tầm thường, giả dối  Tâm trạng uất hận, căm hờn, thực tại tù túng, tầm thường, giả dối khao khát được GDKNS ?Từ hai đoạn thơ vừa đọc, em hiểu gì tâm sống tự do, chân thật. trạng của con hổ ở vườn bách thú, từ đó là tâm sự của con người? 4.4-Câu hỏi, bài tập củng cố: ? Đọc thuộc lòng khổ thơ đầu? ? Em hiểu gì về tâm sự của con hổ ở vườn bách thú? - Chán ghét cuộc sống thực tại tù túng, tầm thường giả dối - Khát khao cuộc sống tự do, chân thực. 4.5 Hướng dẫn học sinh tự học Đối với bài học ở tiết học này: Học thuộc lòng 2 khổ thơ vừa tìm hiểu Cảm nghĩ của em về tâm sự của hổ ở vườn bách thú Đối với bài học ở tiết học tiếp theo. Đọc trước những khổ thơ còn lại, trả lời các câu hỏi trong sgk Tìm hiểu một thời oanh liệt của con hổ – liên hệ một số văn bản có nội dung liên quan 5. Ruùt kinh nghieäm --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tuaàn 20 -Tieát 74 ND: 3/1/12. NHỚ RỪNG tt. 1. MUÏC TIEÂU: ( nhö tieát 73) 2- TRỌNG TÂM: Nỗi nhớ thời oanh liệt, khát khao giấc mộng ngàn. Thế Lữ.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> 3. CHUAÅN BÒ: GV: Chaân dung Thế Lữ HS: Soạn theo SGK yêu cầu. 4. TIEÁN TRÌNH 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện 4.2. Kiểm tra miệng: Kết hợp trong bài mới 4.3. Bài mới: Gv khái quát kiến thức đã tìm hiểu ở tiết trước sau đó chuyển sang bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG GV: Trước thực tại chán ghét ấy, con hổ luôn nhớ 2. Nỗi nhớ thời oanh liệt về thời tự do vùng vẫy của mình nơi chốn giang sôn huøng vó cuûa noù chuùng ta cuøng nhau tìm hieåu  HS đọc đoạn 2 và 3 ? Trong nỗi nhớ của con hổ, cảnh núi rừng được mieâu taû nhö theá naøo? -… caûnh sôn laâm: boùng caû, caây giaø. -… tieáng gioù gaøo ngaøn, gioïng buoàn heùt nuùi. -… thét khúc trường ca dữ dội. - … bước chân … dõng dạc đường hoàng. ? Em có nhận xét gì về cách dùng từ trong đoạn thô treân?  Dùng những động từ mạnh: gào, hét, thét : sử duïng hình aûnh huøng traùng: “tieáng gioù gaøo ngaøn”, “giọng nguồn hét núi”, “thét khúc trường ca dữ doäi” ?Việc dùng từ ngữ như thế đã tạo hiệu quả - Gợi tả một sức sống mãnh liệt của núi nghệ thuật gì trong việc miêu tả chốn rừng núi? rừng bí ẩn.  Cảnh rừng núi trở nên linh thiêng hùng vĩ vì caùi veû hoang vu, bí aån cuûa noù: queâ höông cuûa con hổ là chốn thảo hoa không tên, không tuổi, một xứ sở vô danh tôn thêm vẻ bí ẩn. Nơi ngự trị của con hoå laø hang toái mòt muøng, laïi theâm moät veû bí aån, rùng rợn. Việc sử dụng hình ảnh tương phản giữa nơi giam cầm tù túng ở trên với cảnh núi rừng đại ngàn làm cho vùng rừng núi càng trở nên linh thiêng, bí ẩn hơn. Cái gì cũng lớn lao, phi thường mãnh liệt, dữ dội trước khi để chúa sơn lâm hiện ra. Một nền cảnh thật xứng với chúa sơn lâm. ? Trước nền phong cảnh ấy, chúa sơn lâm đã xuaát hieän nhö theá naøo? - “ Ta bước chân lên, dõng dạc, đường hoàng -.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Lượn tấm thân như sóng cuộn nhịp nhàng vờn boùng aâm thaàm, laù gaïi coû saéc – Trong hang toái maét thần khi đã quắc – Là khiến cho mọi vật đều im hôi.” ? Em có nhận xét gì về từ ngữ, nhịp điệu của những lời thơ miêu tả chúa tể của muôn loài?  Từ ngữ gợi tả hình dáng, tính cách (bước chân dõng dạc, lượn tấm thân, vờn bóng, mắt thần đã quắc…)  Nhịp thơ ngắn, thay đổi ? Từ đó hình ảnh chúa tể của muôn loài được  Vẻ đẹp của chúa rừng  mãnh liệt oai huøng. khắc hoạ mang vẻ đẹp như thế nào? (10đ)  Vẻ đẹp mềm mại, uyển chuyển mà cứng cỏi cuûa chuùa sôn laâm.  Vẻ đẹp của một chúa rừng, một vẻ đẹp mãnh liệt oai hùng thiêng liêng giữa thiên nhiên hoang daõ.  HS đọc khổ thơ 3 ? Con hổ còn nhớ lại những kỉ niệm gì về chốn rừng xưa? Coøn ñaâu? - … những đêm vàng - … những ngày mưa - … những bình minh - … những chiều …  bộ trang tứ bình. ? Những kỉ niệm đó ở vào thời khắc nào?  Ñeâm traêng, ngaøy möa, bình minh, chieàu toái bộ tranh tứ bình đẹp lộng lẫy. Bốn cảnh, cảnh nào cũng có núi rừng hùng vĩ, tráng lệ với con hổ uy nghi laøm chuùa teå. ? Em có nhận xét gì về cảnh vật trong những thời điểm khác nhau đó?  Như một bộ tranh tứ bình về cảnh giang sơn cuûa chuùa sôn laâm. Những đêm vàng .. hình ảnh ẩn dụ chỉ đêm trăng sáng, mọi vật như được nhuộm vàng, ánh trăng như tan chảy trong không gian…Đó là thời hoàng kim tươi sáng thơ mộng. Con hổ mãn nguyện “say mồi đứng uống ánh trăng tan…” Khi möa chuyeån boán phöông ngaøn noù laëng.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> ngaém giang san. Bình minh leân thieân nhieân eâm aùi Chiều buông xuống cảnh vật dữ dội, bí hiểm Cả 4 cảnh, cảnh nào cũng có núi rừng hùng vĩ, hoành tráng và nổi bật giữa mỗi cảnh là hình ảnh con hổ uy nghi, nhớ rừng đến cháy ruột ? Giữa thiên nhiên ấy, chúa tể của muôn loài đã sống moät cuoäc soáng nhö theá naøo?  Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan?  Ta lặng ngắng giang sơn ta đổi mới?  Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng?  Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt? - Theå hieän khí phaùch ngang taøng, laøm ? Đại từ ta lặp lại trong lời thơ trên có ý nghĩa gì? chuû. - Taïo nhaïc ñieäu raén roûi, huøng traùng ? Trong khổ thơ này, điệp từ đâu kết hợp với câu thơ - Nhấn mạnh và bộc lộ trực tiếp nỗi tiếc cảm thán ( Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?) có ý nuối cuộc sống độc lập tự do của chính mình nghóa gì? ? Đến đây chúng ta sẽ thấy được 2 cảnh tượng đối lập nhau đó là cảnh tượng nào? Hãy chỉ ra tính chất đối lập của hai cảnh tượng trên? * Cảnh vườn bách thú nơi con hổ bị nhốt và cảnh rừng núi nơi con hổ đã từng ngự trị ngày xưa. * Đối lập một bên là cảnh tù túng, tầm thường, giả dối với một bên là cảnh sống chân thật, phóng khoáng, sôi nổi. ? Qua sự đối lập sâu sắc giữa hai cảnh tượng của con hổ, ta thấy tâm trạng của con hổ ở vườn  …Tâm trạng bất hoà sâu sắc với thực tại và niềm khát khao tự do mãnh liệt baùch thuù nhö theá naøo?  Theå hieän taâm traïng nuoái tieác da dieát Thaûo luaän caâu hoûi sau ? Tâm trạng ấy có gì gần gũi với tâm trạng của người Việt Nam đường thời? (10đ)  Tâm trạng chung của người Việt Nam mất nước khi đó Lời con hổ trong bài thơ chính là tiếng lòng sâu kín cuûa hoï. 3. Khaùt khao giaác moäng ngaøn Gv gọi học sinh đọc khổ 5 ? Giấc mộng ngàn của hổ hướng về một không gian nhö theá naøo? * Oai linh, hùng vĩ, thênh thang… nhưng đó là một.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> không gian trong mộng (nơi ta không còn được thấy bao giờ!) ? Những câu thơ cảm thán trong khổ thơ có ý nghóa nhö theá naøo? * Bộc lộ trược tiếp nỗi tiếc nhớ cuộc sống chân thật, tự do. ? Từ đó giấc mộng ngàn của con hổ là giấc mộng nhö theá naøo? * Gv liên hệ đến nỗi đau của con người: Đó là nỗi lòng căm ghét u uất cảnh đời nô lệ của người dân Việt Nam nhưng vẫn thuỷ chung, son sắt với giống nòi, non nước. ? Nỗi đau từ giấc mộng ngàn to lớn ấy phản ánh khát vọng mãnh liệt nào của con hổ ở vườn bách thú, cũng là của con người?. Hoạt động 3: Gọi hs đọc ghi nhớ sgk/7 Toång keát noäi dung vaø ngheä thuaät. ? Nêu ý nghĩa văn bản?. - Mãnh liệt, to lớn, nhưng đau xót, bất lực.. - Khát vọng được sống chân thật cuộc sống của chính mình, trong xứ sở của chính mình - Là khát vọng giải phóng, khát vọng tự do. III. Toång keát ND: Thể hiện niềm khát khao tự do maõnh lieät, noãi chaùn gheùt caûnh soáng tuø túng, tầm thường, giả dối Khơi gợi lòng yêu nước thầm kín của người dân mất nước thuở ấy. NT: Bài thơ tràn đầy cảm xúc lãng mạn, giàu chất tạo hình, ngôn ngữ và nhạc điệu phong phú, có sức biểu cảm cao. Ý NGHĨA: Mượn lời con hổ trong vườn bách thú, tác giả kín đáo bộc lộ tình cảm yêu nước, niềm khát khao thoát khỏi kiếp đời nô lệ.. 4.4-Câu hỏi, bài tập củng cố: HS đọc diễn cảm bào thơ ? Tâm sự nhớ rừng của con hổ ở vườn bách thú, em hiểu những điều sâu sắc nào trong tâm sự của con người? - Nỗi chán ghét thực tại tù túng, tầm thường, giả dối. - Khát vọng tự do ? Nhớ rừng là một trong những bài thơ tiêu biểu của thơ lãng mạn . Vậy em hiểu những điểm mới nào của thơ lãng mạn được thể hiện trong bài thơ nhớ rừng?.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> - Lời thơ phản ánh nỗi chán ghét thực tại, hướng tới mơ ước về một cuộc đời tự do, chân thaät. - Gioïng thô aøo aït, khoeû khoaém. - Hình ảnh, ngôn từ gần gũi. 4.5 Hướng dẫn học sinh tự học Đối với bài học ở tiết học này: - Thuoäc loøng baøi thô Phân tích làm rõ cái hay, cái đẹp của bộ tranh tứ bình trong khổ thơ thứ 3 của bài thơ Bài thơ có bao nhiêu câu nghi vấn? Nếu thay đổi những câu nghi vấn đó thành những câu kể được không? Vì sao? Đối với bài học ở tiết học tiếp theo. - Chuaån bò baøi “ Queâ höông” 1. Đọc trước bài thơ 2. Tìm hiểu cuộc đời, sự nghiệp của Tế Hanh 3. Sưu tầm những câu ca dao, bài thơ ca ngợi quê hương đất nước. 5. Ruùt kinh nghieäm -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Tuaàn 20 - Tieát 75 ND: 4/1/12. CAÂU NGHI VAÁN. 1 - MUÏC TIEÂU Giuùp hoïc sinh: 1.1.Kiến thức: - Hiểu rõ đặc điểm hình thức của câu nghi vấn. - Nắm vững chức năng chính của câu nghi vấn. 1.2.Kĩ năng:.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> - Nhận biết và hiểu được tác dụng câu nghi vấn trong văn bản cụ thể. - Phân biệt câu nghi vấn với một số kiểu câu dễ lẫn. 1.3.Thái độ: Có ý thức sử dụng câu nghi vấn. GDKNS: Nhận ra và biết sử dụng câu nghi vấn. 2- TRỌNG TÂM: Đặc điểm, hình thức ,chức năng chính của câu nghi vấn. 3 - CHUAÅN BÒ: GV: Bài tập bổ trợ HS: soạn theo yêu cầu của SGK, vở bài tập NV. 4- TIEÁN TRÌNH 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện : 4.2. Kieåm tra miệng: Kết hợp trong bài mới 3. Bài mới: Giới thiệu bài: Giáo viên nêu tình huống gọi học sinh nhận xét, gợi dẫn vào bài mới. HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS Hoạt động 1:  HS đọc đoạn trích ? Trong đoạn trích em vừa đọc, câu nào là câu nghi vaán?. NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG I- Đặc điểm hình thức và chức năng chính: VD:. _ Sáng ngày người ta đấm u có đau lắm khoâng? _ Thế làm sao u cứ khóc mãi mà không ăn khoai? Hay là u thương chúng con đói quá? ? Những đặc điểm hình thức nào cho biết đó là * Thể hiện ở dấu chấm hỏi Từ nghi vấn caâu nghi vaán?  Thể hiện ở dấu chấm hỏi - Từ nghi vấn ? Ngoài những từ nghi vấn trên chúng ta còn có những từ nghi vấn nào khác? * Ai, gì, naøo, sao…aø, ö, haû… Gv: Mở rộng kiến thức Gọi hs quan sát những từ nghi vấn để hs biết cách phân biệt các từ nghi vấn Các từ nghi vấn: ai, gì, nào, tại sao, đâu, bao giờ … là những đại từ nghi vấn: Vd: Vậy thì bữa sau con ăn ở đâu? Các từ nghi vấn : à, ư, hả, chứ… là các tình thái nghi vaán Vd: U bán con thật đấy ư ?.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Khi câu nghi vấn sử dụng những quan hệ từ: hay, hay là, hoặc dùng cặp phó từ: có…không, đã… chưa. Thì kiểu câu này gọi là câu nghi vấn có lựa chọn là câu đặt ra những khả năng khác nhau cho người trả lời lựa chọn Vd: Baïn laáy quyeån saùch naøy hay quyeån saùch kia? Vd: Bài toán này bạn đã xem chưa? ? Những câu nghi vấn chúng ta vừa tìm hiểu ở àMục đích: dùng để hỏi ví dụ 1 dùng để làm gì? Gv: Thông thường chức năng chính của câu nghi vấn dùng để hỏi ( bao gồm cả tự hỏi) Vd: Trong truyeän Kieàu Người đâu gặp gỡ làm chi Traêm naêm bieát coù duyeân gì hay khoâng? Nhưng trong một số trường hợp câu nghi vấn không dùng để hỏi mà dùng để cầu khiến, khaúng ñònh, phuû ñònh, boäc loä tình caûm, caûm xúc, đe doạ … Vd: Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan? Nhớ rừng ( LTL) ( Boäc loä caûm xuùc) Vd: Mày định nói cho cha mày nghe đấy à? ( Câu nghi vấn diễn đạt hành động đe doạ) Gv goïi hoïc sinh cho moät soá ví duï veà caâu nghi vaán. Gv gợi dẫn hs tổng hợp kiến thức ? Vaäy qua quaù trình tìm hieåu em haõy cho bieát caâu nghi vaán laø gì ? - Từ nghi vấn - Dùng để hỏi - Thường kết thúc bằng dấu chấm hỏi Gv nhấn mạnh : câu nghi vấn thường kết thúc bằng dấu chấm hỏi nhưng trong một số trường hợp câu nghi vấn không dùng để hỏi thì các tác sử dụng dấu chấm, chấm lửng , chấm than để keát thuùc caâu . Vì vậy để xác định được câu nghi vấn chúng ta cần căn cứ vào mục đích phát ngôn trong.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> caâu… Gv gọi học sinh đọc ghi nhớ/ sgk. Ghi nhớ: SGK/trang 11. Hoạt động 2 Hướng dẫn HS làm bài tập. II- Luyeän taäp: 1- Xaùc ñònh caâu nghi vaán: a- Chi khất tiền sưa đến chiều mai phải khoâng? (phaûi khoâng) b- Tại sao con người lại phải khiếm tốn nhö theá? (Taïi sao … nhö theá?) c- Vaên laø gì?...chöông laø gì? (laø gì?) d- “Chú mình muốn cùng tớ đùa vui khoâng? (khoâng?) Đùa trò gì? (gì?) Hừ … hừ … cái gì thế? (gì thế?) Chi Cốc béo xù đứng trước cửa nhà ta ấy haû? (aáy haû?) 2- Xác định hình thức câu nghi vấn: - Có từ “hay” - Câu nghi vấn từ “hay” không thể thay thế bằng từ “hoặc” được. GV: câu a và b có cá từ nghi vấn như “ có … 3- Không, vì đó không phải là những câu không, tại sao” nhưng cũng kết cấu chứa từ này nghi vấn. chỉ làm chức năng bổ ngữ trong một câu. Trong câu c, d thì nào (cũng) ai (cũng) là những từ phiếm định. 4- Khaùc nhau: - Về hình thức: có … không; đã … chưa. - Về ý nghĩa: câu thứ hai có giả định là người được hỏi trước đó có vấn đề về sức khoẻ, nếu điều giả định này không đúng thì câu hỏi trở nên vô lý, còn câu hỏi thứ nhất không hề có giả định đó. 5- Khaùc nhau: - Về hình thức: thể hiện ở trật tự từ câu a “bao giờ” đứng đầu câu Câu b: “bao giờ”  cuối câu. - Veà yù nghóa: a- Hỏi về thời điểm của một hành động “ Ñi Haø Noäi” seõ dieãn ra trong töông lai b- Hỏi về thời điểm của một hành động.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> VD: - Cái áo này có cũ (lắm) không? Đúng - Cái áo này đã mới (lắm) chưa? Sai. “ đi hà nội “ đã diễn ra trong quá khứ 6- a: Đúng --. Vì không biết bao nhiêu khoâng (ñang phaûi hoûi) b: Sai  vì chöa bieát giaù bao nhieâu (ñang phaûi hoûi) thì khoâng theå noùi moùn haøng ñaét hay reû.. 4.4.Caâu hoûi, baøi taäp cuûng coá :. ? Caâu nghi vaán laø gì? - Từ nghi vấn , dùng để hỏi, thường kết thúc bằng dấu chấm hỏi GDKNS: ? Trong cuộc sống chúng ta có thường sử dụng câu nghi vấn không? Sử dụng như thế nào cho phù hợp? Trong cuộc sống chúng ta có thường sử dụng câu nghi vấn đặc biệt là trong vaên baûn ngheä thuật gọi là câu hỏi tu từ Vd: Đâu những ngày mưa chuyển 4 phương ngàn Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới? Đâu những bình minh cây xanh nắng gội Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng? * Sử dụng cần phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp. 4.5 Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà Đối với bài học ở tiết học này: Học thuộc ghi nhớ sgk/11 Hoàn thành các bài tập trong sgk Nắm được các đặc điểm và chức năng của câu nghi vấn, cách sử dụng các từ nghi vấn cho hợp lí Đối với bài học ở tiết học tiếp theo. Chuaån bò caâu nghi vaán 1.Tìm một số câu nghi vấn được sử dụng trong các tác phẩm văn học? Nêu tác dụng? 2. Tìm hiểu các chức năng : cầu khiến, bộc lộ cảm xúc,.. của câu nghi vấn? Cho ví dụ? 5. Ruùt kinh nghieäm -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Tuaàn 20 - Tieát 76 ND: 4/1/12. VIẾT ĐOẠN VĂN TRONG VAÊN TRONG VAÊN BAÛN THUYEÁT MINH. 1- MUÏC TIEÂU 1.1.Kiến thức: - Kiến thức về đoạn văn, bài văn thuyết minh. - Yêu cầu viết đoạn văn thuyết minh. 1.2.Kó naêng: - Xác định được chủ đề, sắp xếp và phát triển ý khi viết đoạn văn thuyết minh. - Diễn đạt rõ ràng, chính xác. - Viết 1 đoạn văn thuyết minh có dộ dài 90 chữ. 1.3.Thái độ: Giáo dục học sinh tính cẩm thận, tỉ mỉ..

<span class='text_page_counter'>(16)</span> 2. TRỌNG TÂM: Cách viết hoàn chỉnh 1 đoạn văn thuyết minh ngắn. 3 - CHUAÅN BÒ: GV: Bài tập bổ trợ HS Chuẩn bi theo hướng dẫn của giáo viên. 4- TIEÁN TRÌNH 4.1.Ổn định tổ chức và kiểm diện :(Điểm danh). 4.2.Kieåm tra mieäng: ? Vaên baûn thuyeát minh laø gì? 10ñ  Là văn bản dùng phương thức trình bày, giới thiệu, giải thích đặc điểm, tính chất … của sự vật, hiện tượng. ? Vaên baûn thuyeát minh coù tính chaát gì? 10ñ  Tri thức chính xác, khách quan, hữu ích. ? Ngôn ngữ của văn bản thuyết minh có đặc điểm gì? 10đ  Coù tính chính xaùc roõ raøng, chaët cheõ vaø haáp daãn. 4.3. Bài mới: Giới thiệu bài: Gv khái quát kiến thức ở học kì I sau đó chuyển sang bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS Hoạt động 1: ? Thế nào là đoạn văn? * Đoạn văn là bộ phận của bài văn. Viết tốt đoạn văn là điều kiện để làm tốt bài văn. Đoạn văn thường gồm hai câu trở lên, được sắp xếp theo một thứ tự nhất định. Bước 1: HS đọc đoạn văn a,b ? Đoạn văn a gồm mấy câu? Từ nào được nhắc lại trong các câu đó? Dụng ý? * Đoạn văn gồm 5 câu, từ nước được lặp lại nhiều lần . Là từ quan trọng nhất thể hiện chủ đề của đoạn văn. ? Tìm câu chủ đề trong đoạn? ? Từ ngữ chủ đề?  Thiếu nước sạch. ? Đây có phải là đoạn văn miêu tả, kể chuyện, hay bieåu caûm, nghò luaän khoâng? Vì sao? ? Tìm các câu giải thích, bổ sung cho chủ đề trên.  Câu 2: Cung cấp thông tin về lượng nước ngọt ít oûi. Câu 3: cho biết lượng nước ấy bị ô nhiễm.. NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG I- Đoạn văn trong văn bản thuyết minh: 1- Nhận dạng các đoạn văn thuyết minh:. a- Câu chủ đề: câu 1. - Là đoạn văn thuyết minh vì cả đoạn văn nhằm giới thiệu vấn đề thiếu nước ngọt trên thế giới hiện nay.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Câu 4: Nêu sự thiếu nước ở các nước trên thế giối thứ ba. Câu 5: Nêu dự báo đến năm 2025 thì 2/3 dân số thế giới thiếu nước. ? Em có nhận xét gì về vai trò của từng câu trong việc thể hiện và phát triển chủ đề? GV: Nhö vaäy, caùc caâu treân boå sung thoâng tin làm rõ ý câu chủ đề câu nào cũng nói về nước. Bước 2: HS đọc đoạn văn b ? Đoạn văn gồm mấy câu ? Từ nào được nhắc lại trong các câu đó? ? Tìm câu chủ đề? ? Vai trò của các câu bổ sung cho câu chủ đề? Nhận xét và sửa lại đoạn văn thuyết minh về caây buùt bi. Bước 1: Gọi học sinh đọc đoạn văn (a) ? Nếu giới thiệu cây bút bi thì giới thiệu như thế naøo? àGiới thiệu cấu tạo: ruột, vỏ + Ruột: đầu bi, ống mực + Vỏ: ống nhựa(sắt) bọc ruột bút và làm cán bút ? Vậy đoạn văn này sai ở chỗ nào? àSai ở thứ tự trình bày các ý. ? Theo em thì nên viết lại như thế nào cho đúng? Taïi sao? Yeâu caàu hoïc sinh vieát boá cuïc ngaén goïn ra giaáy trong Bước 2: HS sửa lại đoạn văn trên. ? Nếu giới thiệu cây bút bi thì nên giới thiệu theá naøo?  Nên tách đoạn  có thể giới thiệu thành các phaàn. ? Đoạn văn trên nên tách đoạn và mỗi đoạn vieát laïi theá naøo? Gọi học sinh đọc đoạn văn b ? Nhược điểm của đoạn văn, những chỗ không hợp lý? (về bố cục) ? Nên giới thiệu đèn bàn bằng phương pháp nào?.  Các câu bổ sung thông tin làm rõ chủ đề. b- Từ ngữ chủ đề Phạm văn Đồng  caùc caâu tieáp theo cung caáp thoâng tin veà Phạm Văn Đồng theo lối liệt kê các hoạt động đã làm 2- Sửa lại các đoạn văn thuyết minh chöa chuaån.. a- Caáu taïo caây buùt bi VD: - Ruột bút bi gồm: đầu bút bi và ống mực. - Vỏ: gồm ống nhựa hặc sắt để bọc ruột buùt bi vaø laøm caùn vieát.. b- Chiếc đèn bàn: Đoạn văn có bố ục chưa hợp lý.  Giới thiệu đèn bàn theo thứ tự từ: đế.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Từ đó nên tách làm mấy đoạn? àPhöông phaùp neâu caáu taïo, coù 3 phaàn: + Phần đèn: đèn, đui đèn, dây điện, công tắc. + Phần chao đèn. + Phần đế đèn. Giáo viên cho học sinh lập dàn bài vào vở GV tổng hợp  HS đọc Ghi nhớ Hoạt động 2 Hướng dẫn HS luyện tập HS làm bài tập 1 ở lớp. đèn, thân đèn  bóng đèn, đui đèn, dây ñieän, coâng taéc. Ghi nhớ: SGK/trang 15. II- Luyeän taäp Giới thiệu trường em. VD: Mở bài: Trường em làm một ngôi trường khang trang, sạch đẹp thuộc địa baøn Thò Traán. Kết kài: luôn nhớ về hình ảnh ngôi trường … HS đọc lại Ghi nhớ  GV khắc sâu ý troïng taâm.. 4.4-Câu hỏi, bài tập củng cố: ? Thế nào là đoạn văn ? Khi viết đoạn văn thuyết minh cần chú ý điều gì? - Xác định các ý lớn, mỗi ý viết thành một đoạn - Trình bày các ý chủ đề, tránh lẫn ý các đoạn văn khác. - Các ý sắp xếp phù hợp 4.5 Hướng dẫn học sinh tự học Đối với bài học ở tiết học này: Thuộc Ghi nhớ Nắm chắc yêu cầu viết đoạn văn thuyết minh Laøm baøi taäp coøn laïi vaø vieát laïi baøi taäp 1 Chú ý sắp xếp ý, cách dùng từ đặt câu Đối với bài học ở tiết học tiếp theo. Chuaån bò thuyeát minh veà moät phöông phaùp 1. Giới thiệu về một phương pháp 2. Đọc kĩ ví dụ a,b/24,25 trả lời các câu hỏi trong sgk 5. Ruùt kinh nghieäm: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.

<span class='text_page_counter'>(19)</span>

<span class='text_page_counter'>(20)</span>