TU CHON LI 7

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (292.08 KB, 71 trang )

(1)KẾ HOẠCH DẠY CHỦ ĐỀ TỰ CHỌN Moân: Vaät lí 7 Naêm hoïc: 2015-2016 Hoïc kì I: 36 tieát Chủ đề: Bám sát. Tên chủ đề Aùnh saùng. Tuaàn 1 2 3 4 5. Göông caàu. 6 7 8 9 10 11. Aâm hoïc. 12 13 14 15 16 17 18. Teân baøi daïy - Nhaän bieát aùnh saùng- nguoàn saùng vaø vaät saùng - Sự truyền ánh sáng - Ứng dụng định luật truyền thaúng cuûa aùnh saùng - Ñònh luaät phaûn xaï aùnh saùng - Baøi taäp veà ñònh luaät phaûn xaï aùnh saùng - Kieåm tra - Aûnh của một vật tạo bởi göông phaúng - Baøi taäp veà aûnh cuûa moät vaät tạo bởi gương phẳng - Göông caàu loài - Göông caàu loõm - Baøi taäp veà göông caàu loài vaø göông caàu loõm - OÂn taäp veà tính chaát aûnh cuûa moät vaät qua göông caàu - Nguoàn aâm - Độ cao của âm - Độ to của âm - Môi trường truyền âm - Phaûn xaï aâm-tieáng vang - Choáng oâ nhieãm tieáng oàn - OÂn taäp veà aâm hoïc. Soá tieát 2. Coäng. 2 2 2 1 1 2. 10. 2 2 2 2 2 12 2 2 2 2 2 2 2 14. GVBM. Ghi chuù.

(2) KẾ HOẠCH DẠY CHỦ ĐỀ TỰ CHỌN. Tên chủ đề Nhieãm ñieän. Tuaàn 1 2 3 4 5. Taùc duïng cuûa doøng ñieän. 6. Moân: Vaät lí 7 Naêm hoïc: 2006-2007 Hoïc kì II: 34 tieát Chủ đề: Bám sát Teân baøi daïy Soá tieát -Sự nhiễm điện do cọ xát 2 -Hai loại điện tích 2 -Doøng ñieän- nguoàn ñieän 2 -Chaát daãn ñieän vaø chaát caùch 2 điện-dòng điện trong kim loại -OÂn taäp 2. 10. -Sơ đồ mạch điện-chiều dòng ñieän -Taùc duïng nhieät vaø taùc duïng phaùt saùng cuûa doøng ñieän -Tác dụng từ-tác dụng hóa học vaø taùc duïng sinh lyù cuûa doøng ñieän -Baøi taäp veà caùc taùc duïng cuûa doøng ñieän -Cường độ dòng điện. 2. 11. -Hieäu ñieän theá. 2. 7 8. 9. Coäng. 10. 2 2 2. 2. 12. Chủ đề: Nâng cao Cường độ doøng ñieänHieäu ñieän theá. 12 13 14 15 16 17. -Hai loại điện tích -Sơ đồ mạch điện-Chiều dòng ñieän. -Taùc duïng nhieät vaø taùc duïng phaùt saùng cuûa doøng ñieän. -Cường độ dòng điện. -Hieäu ñieän theá. -Hiệu điện thế giữa hai đầu duïng cuï duøng ñieän.. 2 2 2 2 2 2 12. Ghi chuù.

(3) Chủ đề: Bám sát 1) Tên chủ đề: ÁNH SÁNG 2) Soá tieát: 10 3) Muïc Tieâu: a/ Kiến thức: - Nêu được một số thí dụ về nguồn sáng. - Phát biểu được định luật về sự truyền thẳng ánh sáng. - Nhận biết được các loại chùm sáng: Hội tụ, phân kỳ, song song. - Vận dụng được định luật về sự truyền thẳng ánh sáng để giải thích một số hiện tượng đơn giản (ngắm đường thẳng, sự tạo thành bóng đen, bóng mờ, nhật thực, nguyệt thực). b/ Kyõ naêng: - Phát biểu được định luật phản xạ ánh sáng. - Vận dụng được định luật phản xạ ánh sáng để giải thích một số hiện tượng quang học đơn giản liên quan đến sự phản xạ ánh sáng và vẽ ảnh tạo bởi gương phẳng. c/ Thái độ (Giáo dục): - Giáo dục lòng yêu thích bộ môn, liên hệ thực tế. 4) Các tài liệu bổ trợ: - Sgk Vaät lí 7 - Baøi taäp cô baûn vaø naâng cao vaät lí 7 - Soå tay Vaät lyù THCS 5) Phaân tieát:.

(4) Ngày dạy : 27 /10/2015. CHỦ ĐỀ : QUANG HỌC TIẾT 1: ỨNG DỤNG ĐỊNH LUẬT TRUYEÀN THAÚNG CUÛA AÙNH SAÙNG Hoạt động của thầy-trò Hoạt động 1: Tìm hiểu về bóng tối, bóng nửa toái *Yeâu caàu hoïc sinh nhaéc laïi khaùi nieäm boùng toái và bóng nửa tối. -Ta đã biết ánh sáng truyền theo đường thẳng nhưng tại sao khi dùng đèn có chụp ta thấy trần nhà ở phía trên chụp vẫn sáng? + Vì có ánh sáng phản chiếu từ các đồ vật và saøn nhaø leân traàn nhaø -Khi đi xe đạp (xe có đèn) hoặc xe gắn máy vào ban đêm ta thường có cảm giác là đường goà gheà hôn ban ngaøy. Taïi sao vaäy? + Khi ánh sáng chiếu lên mặt đường thì ở những chỗ gồ ghề có những bóng đen. Ngồi trên xe ta nhìn thấy mặt đường có những chỗ tối, chỗ sáng nên có cảm giác đường gồ ghề hôn ban ngaøy *Ngày nay chụp ảnh để có tấm hình của mình là việc quá bình thường. Còn ở thế kỉ XVIII khi chưa có kĩ thuật này người ta phải nhờ các họa sĩ vẽ những bức chân dung của mình, tốn kém khá nhiều tiền. Để đơn giản hơn người ta tô lại bóng tối của phần đầu, mặt chẳng hạn lên trên giấy, sau đó cắt ra ép vào hai lớp giấy mờ, soi lên ánh sáng những hình dạng đó rất giống người, ví đó chính là bóng tối của người đó. Hoạt động 2: Tìm hiểu về hiện tượng nhật thực, nguyệt thực. Noäi dung I/Bóng tối – Bóng nửa tối -Bóng tối nằm ở phía sau vật cản, không nhận được ánh sáng từ nguồn sáng truyền tới -Bóng nửa tối nằm ở phía sau vật cản, nhận được ánh sáng từ một phần của nguồn sáng truyền tới.. II/Nhật thực – Nguyệt thực -Nhật thực xảy ra khi Mặt Trăng nằm ở khoảng.

(5) -Nhật thực xảy ra khi nào? + Khi Mặt Trăng nằm giữa Mặt Trời và Trái Đất -Nhật thực toàn phần hay một phần quan sát được ở chỗ nào? + Nhật thực toàn phần hay một phần quan sát được ở chỗ có bóng tối hay bóng nửa tối của mặt Trăng trên Trái Đất -Nguyệt thực xảy ra khi nào? + Khi Mặt Trăng bị Trái Đất che khuất không được Mặt Trời chiếu sáng *Nếu ngày xưa nhật thực, nguyệt thực được coi như là những hiện tượng huyền bí do ma quỉ tạo ra, làm cho người dân sợ sệt lo lắng thì ngày nay người ta hồ hởi đón xem bởi vì nó có thể giải thích được bằng hiện tượng khoa học. Khoa học còn có thể tính toán chín xác các hiện tượng nhật thự, nguyệt thực đã xảy ra hàng trăm năm về trước. Theo những tính toán thiên văn một năm có thể xảy ra nguyệt thực hai lần và ở Việt Nam nhật thực toàn phần xảy ra vào ngày 24/10/1995 phải chờ đến 70 năm sau mới xuất hiện lần nữa. Hoạt động 3: Vận dụng Bài 1: Tìm từ hay cụm từ thích hợp điền vào choã troáng Đặt một đèn pin bật sáng trước một màn chắn. Giữa đèn và màn có một quả cầu nhỏ chắn saùng. Treân maøn chaén coù moät phaàn . . . . . . . . ánh sáng từ . . . . . . . . . gọi là bóng tối. Bên ngoài bóng tối có vùng chỉ nhật được ánh sáng từ . . . . . . . . . . . của bóng đèn pin chiếu tới gọi laø . . . . . . . . . . Baøi 2: Taïi sao: a)Ở các phòng học người ta thường dùng bóng đèn dài? b)Ở các phòng giải phẩu ở bệnh viện, người ta dùng một hệ thống gồm nhiều đèn? Bài 3:Chọn những từ hoặc cụm từ thích hợp ñieàn vaøo choã troáng a)Đứng trên Trái Đất về . . . . . . . . , ta nhìn thấy ánh sáng phản chiếu từ Mặt Trăng. Khi . . . . . . ñi vaøo vuøng . . . . . . . . . cuûa . . . . . . . . . . ., nó không được . . . . . . . . . .chiếu sáng nữa và lúc đó ta không nhìn thấy . . . . . . . . . .Hiện tượng này gọi là . . . . . . . . . b). . . . . . . . . quay xung quanh Trái Đất. . . . .. giữa Mặt Trời và Trái Đất -Nguyệt thực xảy ra khi Mặt Trăng bị Trái Đất che khuất không được Mặt Trời chiếu sáng. III/Baøi taäp Baøi 1: không nhận được, nguồn sáng, một phần, bóng nửa tối. Baøi 2: Dùng đèn dài hoặc nhiều bóng đèn thắp sáng sẽ tránh được vùng tối. Baøi 3: a) ban đêm, Mặt Trăng, bóng tối, Trái Đất, Mặt Trời, Mặt Trăng, nguyệt thực.

(6) . . chieáu saùng caû . . . . . . . . . laãn . . . . . . . . vaø taïo ra sau chuùng moät vuøng . . . . . . . . . .Khi moät phaàn . . . . . . . . . . naèm trong vuøng boùng toái của . . . . . . . ., thì phần đóù của . . . . . . . .hoàn toàn không nhìn thấy . . . . . . . . . , hiện tượng này gọi là hiện tượng. . . . . . . . .Phần mặt đất naèm trong vuøng . . . . . . . . . .cuûa . . . . . . . . . .thì ở đó ta thấy một phần của . . . . . . . . ., hiện tượng này gọi là hiện tượng. . . . . . . . . Baøi 4: Giơ bàn tay chắn giữa ngọn đèn và bức tường, quan sát thấy trên bức tường xuất hiện một vuøng boùng toái hình baøn tay, xung quanh coù vieàn mờ hơn. Hãy giải thích hiện tượng?. Ngày dạy : 27/10/2015. b) Mặt Trăng, Mặt Trời, Trái Đất, Mặt Trăng, bóng tối, Trái Đất, Mặt Trăng, Trái Đất, Mặt Trời, nhật thực toàn phần, bóng nửa tối, Mặt Trăng, Mặt Trời, nhật thực một phần. Baøi 4: Bàn tay chắn giữa ngọn đèn và bức tường đã đóng vai trò là vật chắn sáng, trên tường sẽ xuất hiện bóng tối và bóng nửa tối. Hình dạng của bóng tối và bóng nửa tối giống bàn tay là do các tia sáng truyền theo đường thẳng. CHỦ ĐỀ : QUANG HỌC. TIEÁT 2: ÑÒNH LUAÄT PHAÛN XAÏ AÙNH SAÙNG Hoạt động của thầy-trò Hoạt động 1: Tìm hiểu về định luật phản xạ aùnh saùng *Yeâu caàu hoïc sinh nhaéc laïi noäi dung ñònh luaät phaûn xaï aùnh saùng Hoạt động 2: Vận dụng Bài 1: Chọn từ hay cụm từ thích hợp để điền vaøo choå troáng trong caùc caâu sau: a)Các tia sáng đi đến gặp gương phẳng đều bị. . . . . . . . Tia sáng truyền tới . . . . . . . gọi là . . . . . . . . .,tia sáng từ gương phẳng bật trở lại goïi laø tia . . . . . . . . b)Theo ñònh luaät phaûn xaï aùnh saùng thì tia . . . . . nằm trong mặt phẳng chứa . . . . . . . . và đường . . . . . . . . với gương ở điểm tới. Góc hợp bởi tia tới và pháp tuyến ở điểm tới gọi là . . . . . . ., góc hợp bởi tia phản xạ và pháp tuyến ở điểm tới gọi là . . . . . . . . Góc phản xạ và góc tới luôn . . . . . . . . . Baøi 2: Hãy vẽ tia tới hoặc tia phản xạ. Noäi dung I/Ñònh luaät phaûn xaï aùnh saùng -Tia phản xạ nằm trong mặt phẳng chứa tia tới và đường pháp tuyến của gương ở điểm tới -Góc phản xạ bằng góc tới II/Baøi taäp Baøi 1: a)phản xạ,gương phẳng, tia tới, tia phản xạ b)phản xạ, tia tới, pháp tuyến, góc tới, góc phaûn xaï, baèng nhau.. Baøi 2:.

(7) I a). N. S R. I. I. S. R I. b) S. I. I. N R. I I. c). S. d). Baøi 3: Hãy vẽ tia sáng xuất phát từ A và phản xạ laïi taïi B. .B. A.. Baøi 3:. B. .A. a). R. A .. A.. .B. B. .A. b). .B c). Baøi 4: Chieáu moät chuøm tia saùng song song vaøo moät göông phaúng, moät hoïc sinh cho raèng chuøm tia phaûn xaï cuõng laø moät chuøm song song. Theo em nhận xét như vậy có đúng không? Hãy vẽ chùm tia phản xạ để khẳng định câu trả lời. Baøi 4: Khi moät chuøm saùng song song chieáu vaøo göông phaúng thì chuøm tia phaûn xaï cuõng laø chuøm song song.

(8) Baøi 5: Neáu goùc a =45o thì: A. Goùc b =450 B. Goùc c =450 C. Goùc a + b =450 D. Các câu A, B đúng. a. Baøi 5: Caâu D. b c. Baøi 6: Hãy vẽ một tia sáng đến gương (1) sau khi phaûn xaï treân göông (2) thì cho tia IB. Baøi 6:. I (1). B. K. (2). I (2). (1). B. Ngày dạy : 27/10/2015. CHỦ ĐỀ : QUANG HỌC TIEÁT 3: BAØI TAÄP VEÀ ÑÒNH LUAÄT PHAÛN XAÏ AÙNH SAÙNG Hoạt động của thầy-trò *Giáo viên ghi bài tập lên bảng lớp, học sinh giải bài tập vào vở. *Goïi 1 hoïc sinh leân baûng giaûi, caùc hoïc sinh khaùc nhaän xeùt caùch giaûi cuûa baïn vaøneâu yù kieán Baøi 1:. Noäi dung. Baøi 1:.

(9) Trên hình vẽ SI là tia tới, IR là tia phản xạ. Biết rằng hai tia SI và IR vuông góc với nhau. Hãy cho biết góc giữa tia tới và pháp tuyến tại điểm tới là bao nhiêu?. Baøi 2: Tia sáng SI đến gương phẳng tại điểm I cho tia phaûn xaï laø tia IR nhö hình veõ. Goïi S laø điểm đối xứng với S qua gương phẳng. Em có nhaän xeùt gì veà vò trí cuûa ñieåm S vaø tia phaûn xaï IR?. Baøi 3: Treân hình veõ laø moät göông phaúng vaø hai điểm M, N. Hãy tìm cách vẽ tia tới và tia phản xạ của nó sao cho tia tới đi qua điểm M còn tia phaûn xaï ñi qua ñieåm N.. Baøi 4: Có hai gương phẳng đặt vưông góc với nhau,. Gọi ilà góc tới, ilà góc phản xạ. Vì tia tới vaø tia phaûn xaï vuoâng goùc nhau (baèng 900) neân góc tới bằng góc phản xạ và bằng 450.. Baøi 2: Điểm S nằm trên đường kéo dài củ a tia phaûn xaï IR. Baøi 3: Lấy điểm M đối xứng với m qua gương phẳng. Nối MN cắt gương phẳng tại I, khi đó I là điểm tới. Tia MI chính là tia tới, tia IN là tia phaûn xaï caàn veõ..

(10) một tia sáng SI1 chiếu xiên một góc 450 đến gương G1. Hãy vẽ tiếp đường đi của tia sáng. Ngày dạy :. Baøi 4: Tia tới SI1 phản xạ trên gương phẳng G1 cho tia phản xạ I1I2 đến gương G2 và tiếp tục cho tia phaûn xaï I2R.. /11/2015. CHỦ ĐỀ : QUANG HỌC ( TIẾP ). TIẾT 4: ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI GƯƠNG PHẲNG Hoạt động của thầy-trò Hoạt động 1: Tìm hiểu về tính chất ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng -Aûnh tạo bởi gương phẳng là ảnh gì? Có hứng được trên màn chắn không? * Tính chất đối xứng qua gương: Đứng trước gương tất nhiên là bạn thấy chính mình, ừ mình cũng xinh đẹp đấy chứ, giống hệt ta từ mọi chi tiết. Thế nhưng mình reõ ngoâi traùi, trong göông laïi thaønh ngoâi phaûi, luùc trang ñieåm mình veõ noát ruoài beân phaûi, trong aûnh laïi thaønh noát ruoài beân trái. Nếu bạn cầm đàn guitare đứng hát một bài trước gương xem có giống ca sĩ không? Ồsao lại chơi đàn tay trái nhỉ? Ở trong gương những đặc điểm của nửa người bên phải đều sang bên trái và ngược lại * Một người đứng trước gương phẳng: -Aûnh của người ấy trong gương có cao bằng người ấy? +Aûnh đối xứng qua gương nên ảnh luôn cao bằng người -Neáu luøi ra xa göông thì aûnh coù luøi ra xa khoâng?. Noäi dung I/Tính chất ảnh của vật tạo bởi gương phaúng -Là ảnh ảo, không hứng được trên màn chaén. -Aûnh lớn bằng vật -Khoảng cách từ ảnh đến gương bằng với khoảng cách từ vật đến gương.

(11) + Coù Hoạt động 2: Vận dụng giải bài tập Baøi 1: Dùng những từ hoặc cụm từ thích hợp điền vào chỗ trống trong những câu sau: a) Khi đứng trước một . . . . . . . . ta thaáy . . . . cuûa mình trong . . . . . . . , aûnh này là . . . . . . vì ta không thể . . . . . . . được treân . . . . . . . . b) Vaät vaø aûnh cuûa noù qua göông luoân . . . . . . . . . . nhau qua göông. Khi vaät . . . . . . . göông thì aûnh cuõng tieán ra xa göông vaø ngược lại, khi vật tiến lại gần gương thì ảnh cuõng tieán laïi . . . . . . . . . Baøi 2: Đặt một vật hình khối hộp trước một gương phẳng, ta quan sát được ảnh của khối hộp ấy trong gương. Giữ nguyên vật và quay gương đi một chút so với vị trí ban đầu, kích thước ảnh của cái hộp có thay đổi khoâng? Taïi sao? Baøi 3: Trên hình vẽ là một số vật đặt trước một göông phaúng. Haõy veõ theâm aûnh cuûa caùc vaät đó qua gương. II/Baøi taäp Baøi 1:. a) gương phẳng, ảnh, gương, ảnh ảo, hứng, maøn aûnh.. b) đối xứng, tiến ra xa, gần gương. Baøi 2: Vì qua göông phaúng, aûnh vaø vaät coù kích thước bằng nhau nên khi quay gương phẳng thì aûnh cuûa chieác hoäp trong göông coù thay đổi (do vị trí tương đối của khối hộp và gương thay đổi) nhưng kích thước của ảnh không thay đổi, nó vẫn bằng kích thước của caùi hoäp. Baøi 3:. Baøi 4: Baøi 4: Một học sinh nhìn vào vũng nước trước Mặt nước phẳng lặng cũng phản xạ được mặt, thấy ảnh của một cột điện ở xa. Hãy ánh sáng chiếu tới nó nên vũng nước đã giải thích vì sao nhìn thấy ảnh đó? đóng vai trò như một gương phẳng. Chùm tia sáng từ cột điện đến mặt nước bị phản xạ và truyền tới mắt học sinh làm cho bạn học sinh quan sát được ảnh của cột điện qua vũng nước Baøi 5: Baøi 5: Trong các tiệm cắt tóc người ta bố trí Gương phía trước dùng để người cắt tóc hai cái gương: một cái treo trước mặt người có thể nhìn thấy mặt và phần tóc phía trước cắt tóc và một cái treo hơi cao ở phía sau của mình trong gương. Gương treo phía sau löng gheá ngoài. Hai göông naøy coù taùc duïng coù taùc duïng taïo aûnh cuûa maùi toùc phía sau.

(12) gì? Haõy giaûi thích?. Ngày dạy :. gáy, ảnh này được gương phản chiếu trở lại và ngưới cắt tóc có thể quan sát được đồng thời ảnh của mái tóc phía trước lẫn phía sau khi nhìn vào gương trưiớc mặt mình.. /11/2015. CHỦ ĐỀ : QUANG HỌC ( TIẾP ) TIEÁT5: BAØI TAÄP VEÀ GÖÔNG CAÀU LOÀI VAØ GÖÔNG CAÀU LOÕM. Hoạt động của thầy-trò Hoạt động 1: Giải các bài tập vận dụng các tính chất ảnh của một vật tạo bởi gương cầu loài Baøi 1: Chọn những từ thích hợp điền vào chổ troáng trong caùc caâu sau: a) Ñaët moät vaät . . . . . . . . . . moät göông caàu loài vaø nhìn vaøo göông, ta thaáy . . . . . . . . . . của vật. Aûnh này . . . . . . . . . . . hứng được trên maøn neân goïi laø . . . . . . . . . b) Aûnh cuûa moät vaät qua göông caàu loài luôn . . . . . . chiều với vật và có kích thước . . . . . . . . . vaät. Baøi 2: Phát biểu nào sau đây là sai khi nói về sự phaûn xaï aùnh saùng khi gaëp göông caàu loài. Caàn sửa lại thế nào cho đúng? A. Một chùm tia sáng song song khi đến gaëp göông caàu loài bò phaûn xaï, chuøm tia saùng phaûn xaï cuõng laø chuøm song song. B. Một tia sáng khi đến gặp gương cầu lồi seõ bò phaûn xaï nhöng khoâng tuaân theo ñònh luaät phaûn xaï aùnh saùng vì ñònh luaät phaûn xaï aùnh sáng chỉ đúng cho gương phẳng mà thôi. C. Một tia sáng đến gương cầu lồi theo phương vuông góc với mặt gương thì không bị phản xạ, vì lúc đó ta không nhìn thấy tia sáng phaûn xaï. D. Các phát biểu A, B và C đều sai. Baøi 3: Đặt hai vật giống hệt nhau, một vật trước gương phẳng còn vật kia trước gương cầu lồi. Quan sát ảnh của các vật đó trong hai gương và cho biết ảnh qua gương nào lớn hơn? Tại. Noäi dung I/Göông caàu loài. Baøi 1:. a) Đặt một vật trước một gương cầu lồi và nhìn vaøo göông, ta thaáy aûnh cuûa vaät. Aûnh naøy không thể hứng được trên màn nên gọi là ảnh aûo . b) AÛnh cuûa moät vaät qua göông caàu loài luoân cùng chiều với vật và có kích thước nhỏ hơn vaät. Baøi 2: Câu D: Các phát biểu A, B và C đều sai Sửa lại: A. Một chùm tia sáng song song khi đến gaëp göông caàu loài bò phaûn xaï, chuøm tia saùng phaûn xaï laø chuøm phaân kì. B. Một tia sáng khi đến gặp gương cầu lồi seõ bò phaûn xaï, tuaân theo ñònh luaät phaûn xaï aùnh saùng. C. Một tia sáng đến gương cầu lồi theo phương vuông góc với mặt gương thì bị phản xa ngược trở lại, khi đó tia tới và tia phản xạ truøng nhau. Baøi 3: Aûnh cuûa vaät qua göông phaúng coù kích thước lớn hơn. Thực vậy, qua gương phẳng ảnh và vật có kích thước bằnh nhau còn qua gương cầu lồi,.

(13) sao? Baøi 4: Đối với gương phẳng, khi vật dịch chuyển laïi gaàn göông thì aûnh cuûa noù cuõng dòch chuyeån lại gần gương, khoảng cách từ vật và từ ảnh đến gương luôn bằng nhau (vì ảnh và vật đối xứng qua gương). Theo em, điều này có đúng với gương cầu lồi không? Nếu không thì ảnh seõ dòch chuyeån nhö theá naøo? II/Hoạt động 2: Giải các bài tập vận dụng các tính chất ảnh của một vật tạo bởi gương caàu loõm Baøi 5: Göông caàu loõm coù taùc duïng bieán moät chùm tia song song (chùm tia tới) thành một chuøm tia hoäi tuï (chuøm tia phaûn xaï). Vaäy noù coù thể làm ngược lại: biến một chùm tia hội tụ thaønh chuøm tia song song khoâng?. aûnh cuûa vaät qua göông luoân nhoû hôn vaät. Baøi 4: Đối với gương cầu lồi, vì ảnh và vật không đối xứng nhau qua gương nên đặc điểm treân khoâng theå xaûy ra gioáng nhö göông phaúng. Khi vaät dòch chuyeån laïi gaàn göông thì aûnh aûo của nó cũng dịch lại gần gương, nhưng khoảng cách từ vật và từ ảnh đến gương không luôn luoân baèng nhau. II/Göông caàu loõm. Baøi 6: Đặt một ngọn nến trước một gương cầu lõm, hai học sinh đã đưa ra hai ý kiến khác nhau: A. Có những vị trí mà khi đặt ngọn nến ở đó, ta không thể thấy ảnh của ngọn nến trong göông. B. Với mọi vị trí đặt nến, ta luôn có thể quan sát được ảnh của ngọn nến trong gương. Theo em, ý kiến nào là đúng? Tại sao?. Baøi 6: Ý kiến A: “Có những vị trí mà khi đặt ngọn nến ở đó, ta không thể thấy ảnh của ngọn nến trong gương” là đúng. Thực vậy, khi một vật đặt trước gương cầu lõm, nếu đặt vật rất gần gương (trong phạm vi từ đỉnh O của gương đến tiêu điểm F) thì ta có thể nhìn thấy ảnh của vật trong gương, nếu đặt vật ngoài phạm vi naøy thì ta khoâng thaáy aûnh cuûa vaät trong göông (khi đó ảnh của vật là ảnh thật, ảnh này có thể hứng được trên màn ảnh) Baøi 7:. Baøi 7: Tìm từ và cụm từ thích hợp điền vào chổ troáng trong caùc caâu sau ñaây: a) Göông caàu loõm coù theå cho aûnh . . . . . . . hứng được trên màn. b) Aûnh tạo bởi gương phẳng . . . . . . . . ảnh ảo cuả cùng một vật tạo bởi gương cầu lõm. c) Göông . . . . . . . . . coù theå cho aûnh . . . . . . lớn hơn vật và không hứng được trên màn. Baøi 5: Göông caàu loõm coù taùc duïng bieán moät chuøm tia song song thaønh moät chuøm tia hoäi tuï nhöng noù khoâng theå bieán chuøm tia hoäi tuï thaønh chùm tia song song được. Để tạo chùm tia song song thì chùm tia tới phải là chùm tia phân kì thích hợp.. a) thaät b) nhoû hôn c) caàu loõm, aûo.

(14) chaén. d) Aûnh ảo của một vật quan sát được trong göông caàu loài . . . . . . .aûnh aûo cuûa cuøng moät vaät quan sát được trong gương cầu lõm. e) Gương cầu lồi có tác dụng biến đổi chùm tia tới song song thành chùm . . . . . . . . và biến đổi chùm tia . . . . . . . . . thích hợp thaønh chuøm tia song song.. Ngày dạy :. d) nhoû hôn. e) tia hoäi tuï, hoäi tuï. /11/2015. CHỦ ĐỀ : QUANG HỌC ( TIẾP ). TIEÁT6: OÂN TAÄP VEÀ TÍNH CHAÁT AÛNH CUÛA MOÄT VAÄT QUA GÖÔNG CAÀU Hoạt động của thầy-trò Hoạt động 1: Ôn lại các tính chất ảnh của moät vaät qua göông caàu * Giáo viên yêu cầu cá nhân học sinh lần lượt nhaéc laïi caùc tính chaát veà aûnh cuûa moät vaät taïo bởi gương phẳng, gương cầu lồi, gương cầu lõm - Hoïc sinh neâu + Hoïc sinh khaùc nhaän xeùt, boå sung * Giáo viên nhận xét, hoàn chỉnh.. Hoạt động 2: Tìm hiểu sự phản xạ ánh sáng treân göông caàu - Các tia sáng đến gặp gương cầu có bị phản xạ trở lại hay không? (có) - Đối với gương cầu lõm sự phản xạ ánh sáng có giống như ở gương phẳng và gương cầu lồi khoâng? (khoâng). Hoạt động 3: Bài tập vận dụng Baøi 1: Chieáu moät tia saùng SI thaúng goùc vaøo moät gương phẳng, tia phản xạ bật ngược trở lại và trùng với tia tới. Bây giờ, nếu quay gương đi. Noäi dung I/ Tính chaát aûnh cuûa moät vaät qua göông caàu 1) Göông phaúng - Aûnh tạo bởi gương phẳng là ảnh ảo, không hứng được trên màn chắn. - Aûnh lớn bằng vật. - Khoảng cách từ một điểm trên vật đến gương bằng với khoảng cách từ ảnh của điểm đó đến gương. 2) Göông caàu loài - Là ảnh ảo, không hứng được trên màn chaén - Aûnh beù hôn vaät 3) Göông caàu loõm - Là ảnh ảo, không hứng được trên màn chaén - Aûnh lớn hơn vật II/ Sự phản xạ ánh sáng trên gương cầu - Mọi tia sáng đến gặp gương cầu đều bị phaûn xaï vaø tuaân theo ñònh luaät phaûn xaï aùnh saùng. - Đối với gương cầu lõm: biến đổi chùm tia tới song song thành chùm tia phản xạ hội tụ và ngược lại biến đổi một chùm tia sáng tới phân kì thích hợp thành chùm tia phản xạ song song III/ Baøi taäp: Baøi 1: Khi tia tới vuông góc với mặt gương, góc tới bằng không và góc phản xạ cũng bằng không nên tia tới và tia phản xạ trùng nhau..

(15) một góc nào đó thì tia phản xạ có còn trùng với tia tới nữa không? Dùng hình vẽ để giải thích.. Khi quay göông phaúng ñi moät goùc thì goùc tới và góc phản xạ đều khác không, tia tới và tia phản xạ không còn trùng nhau nữa.. Baøi 2: Một người đặt mắt tạiđiểm A trước một gương phẳng nhỏ như hình vẽ. Dùng hình vẽ để xác định xem mắt người ấy có thể nhìn thấy ảnh của vật ở những vị trí nào trước gương? A. Baøi 3: Một học sinh cho rằng gương có kích thước càng lớn thì quan sát được càng nhiều vật ở trước gương. Theo em, ý kiến trên có chính xác khoâng? Haõy neâu yù kieán cuûa mình.. Baøi 2: Maét coù theå nhìn thaáy aûnh cuûa vaät qua gương khi có tia sáng xuất phát từ vật phản xạ trên gương và truyền về mắt. Chỉ có những vật nằm trong khoảng giới hạn bời các tia sáng kéo daøi AM vaø AN laø maét coù theå nhìn thaáy aûnh của chúng qua gương. Trong đó A là ảnh của A, M và N là những điểm trên rìa gương.. Baøi 3: Ý kiến cho rằng kích thước gương càng lớn thì quan sát được càng nhiều vật ở trước göông laø chöa chính xaùc. Khoảng không gian trước gương mà khi đặt vật vào đó ta có thể quan sát được ảnh của vật trong gương (gọi là vùng thị trường của gương) phụ thuộc vào hai yếu tố: kích thước gương và vị trí đặt mắt quan sát. Kích thước gương càng lớn, mắt đặt càng gần gương một cách thích hợp thì “vùng thị trường” của gương cũng càng lớn tức là ta có thể quan sát được.

(16) càng nhiều vật trước gương. Nếu kích thước gương lớn, nhưng vị trí đặt mắt ở xa gương thì vùng thị trường vẫn có thể nhỏ. Baøi 4: Baøi 4: Đặt một vật trước một gương cầu thấy ảnh Đối với gương cầu lồi, vật trước gương của vật trong gương có kích thước lớn hơn vật. cho ảnh ảo luôn nhỏ hơn vật. Đối với gương Hỏi gương đó là gương cầu lồi hay gương cầu cầu lõm, vật trước gương cho ảnh ảo luôn lớn loõm? Taïi sao? hôn vaät. Vaäy göông caàu noùi treân laø göông caàu loõm. Baøi 5: Baøi 5: Chieáu moät chuøm tia saùng hoäi tuï vaøo moät Chuøm tia phaûn xaï laø chuøm phaân kì truøng gương cầu lồi sao cho điểm hội tụ nằm ở tâm với chùm tia tới. Đối với gương cầu tia tới gương. Hãy cho biết chùm tia phản xạ là chùm hướng vào tâm gương cho tia phản xạ hướng tia gì: hoäi tuï, phaân kì hay song song? ngược trở lại. Baøi 6: Baøi 6: Tại sao khi trang điểm, người ta không dùng Göông caàu loài cuõng nhö göông caàu loõm gương cầu lồi hoặc gương cầu lõm mà dùng nói chung không tạo ảnh giống vật được (do göông phaúng? ảnh trong gương có thể lớn hơn hoặc nhỏ hơn so với vật). Chính vì nguyên nhân này mà dùng gương cầu trang điểm là không hợp lí. Khi dùng gương phẳng, ảnh và vật có kích thước bằng nhau nên người trang điểm dễ quan sát hơn. Baøi 7: Baøi 7: Đặt một điểm sáng S trong khoảng giữa hai Veà nguyeân taéc, khi ñieåm saùng S trong göông phaúng quay maët phaûn xaï vaøo nhau. Ta khoảng giữa hai gương phẳng quay mặt phản xạ có thể quan sát được bao nhiêu ảnh của S trong vào nhau ta sẽ thu được vô số các ảnh của S hai göông? qua hai gương. Thực vậy ảnh của S qua gương này lại đóng vai trò là vật đối với gương kia, quá trình tạo ảnh cứ tiếp diễn mãi. Tuy nhiên vieäc nhìn thaáy bao nhieâu aûnh trong hai göông lại còn tùy thuộc vào vị trí đặt mắt trước hai göông nhö theá naøo. *Ruùt kinh nghieäm: .......................................................................... .......................................................................... .......................................................................... ...........................................................................

(17) Chủ đề: Bám sát. 1) Tên chủ đề: ÂM HỌC 2) Soá tieát: 14 3) Muïc Tieâu: a/ Kiến thức: - Giúp học sinh biết được nguồn âm là các vật dao động. Nêu được một số thí dụ về nguoàn aâm. - Biết được 2 đặc điểm của âm là độ cao ( trầm, bổng) và độ to của âm. - Biết âm truyền được trong các môi trường rắn, lỏng, khí và trong môi trường chân không không truyền được âm. - Biết âm gặp một vật chắn sẽ phản xạ trở lại, biết khi nào có tiếng vang. - Biết được một số biện pháp thông dụng để chống ô nhiễm tiếng ồn. b/ Kyõ naêng: - Rèn kỹ năng nhận biết được âm trầm,bổng, to, nhỏ. - Nêu được một số ví dụ chứng tỏ được âm truyền được trong chất lỏng, rắn, khí. - Reøn kyõ naêng nhaän ñònh aâm phaûn xaï..

(18) - Rèn kỹ năng ứng dụng thực tế về chống ô nhiễm tiếng ồn. c/ Thái độ (Giáo dục): - Giaùo duïc loøng yeâu thích boä moân. 4) Các tài liệu bổ trợ: - Sgk Vaät lí 7 - Baøi taäp cô baûn vaø naâng cao vaät lí 7 - Soå tay Vaät lyù THCS 5) Phaân tieát: Tieát 1, 2:. NGUOÀN AÂM Hoạt động của thầy-trò Hoạt động 1: Ôn lại nội dung kiến thức sách giaùo khoa - Nguoàn aâm laø gì? Cho ví duï veà nguoàn aâm? + Những vật phát ra âm thanh gọi là nguồn aâm Ví duï: Tieáng gaø gaùy, tieáng chim hoùt, …. - Haõy nhaéc laïi ñaëc ñieåm cuûa nguoàn aâm?. Hoạt động 2: Vận dụng Baøi 1: Chọn những tử hoặc cụm từ thích hợp điền vào những câu sau đây cho hợp lí: a) Khi duøng duøi goõ vaøo maët troáng, maët troáng seõ . . . . . . . . . vaø phaùt ra aâm thanh. Khi mặt trống hết dao động thì âm thanh cuõng . . . . . . . . b) Caùc vaät . . . . . . . . laø nguoàn goác cuûa aâm thanh. Baøi 2: Moät hoïc sinh cho raèng caùc vaät sau ñaây laø nguoàn aâm: A. Cái trống để trong sân trường B. Chieác aâm thoa ñaët treân baøn C. Chiếc sáo mà người nghệ sĩ đang thổi treân saân khaáu D. Cái còi của trọng tài bóng đá đang cầm Theo em như vậy có đúng không? Tại sao?. Noäi dung I/ Nguoàn aâm laø gì? Những vật phát ra âm thanh gọi là nguồn aâm Ví duï: - Khi goõ duøi troáng vaøo maët troáng, ta nghe thaáy aâm thanh do troáng phaùt ra  troáng laø moät nguoàn aâm. - Khi dùng tay gãy vào dây đàn, ta nghe âm thanh phát ra từ đàn  đàn là một nguồn aâm. II/ Caùc nguoàn aâm coù chung ñaëc ñieåm gì? - Khi phát ra âm thanh các vật đều dao động - Các vật dao động phát ra âm thanh gọi là những nguồn âm. III/ Baøi taäp Baøi 1:. a) Khi duøng duøi goõ vaøo maët troáng, maët trống sẽ rung động và phát ra âm thanh. Khi mặt trống hết dao động thì âm thanh cũng tắt. b) Các vật dao động là nguồn gốc của âm thanh. Baøi 2: Chỉ có câu C là đúng vì bản thân nó đang phaùt ra aâm thanh Chieác troáng, aâm thoa, caùi coøi baûn thaân chúng là những vật vật dụng, chúng thực sự trở thành nguồn âm nếu được sử dụng để phát..

(19) Baøi 3: Khi bay, một số loài côn trùng như ruồi, muỗi, ong, . . . tạo ra những tiếng vo ve. Phần lớn các loại côn trùng không có những cơ quan đặc biệt để phát ra loại âm ấy, vậy tiếng vo ve ấy phát ra từ đâu? Hãy giải thích? Baøi 4: Những điều nào sau đây là sai khi nói về nguoàn goác cuûa aâm thanh? Giaûi thích? A. Aâm thanh được phát ra từ các vật dao động B. Khi các vật dao động, ta luôn có thể nghe được âm thanh phát ra từ các vật đó C. Aâm thanh có thể phát ra từ các vật cố định (không dao động) D. Tất cả các vật được xem là nguồn âm thì đều có thể phát ra âm thanh. Baøi 5: Vì sao chuông nhà thờ, chùa chiền đều được đúc bằng đồng mà lại không làm bằng vật lieäu khaùc? Baøi 6: Haõy keå teân 5 nguoàn aâm thieân nhieân vaø 5 nguoàn aâm nhaân taïo?. Baøi 3: Nguyeân nhaân chính laø khi bay caùc coân trùng đã vẫy những đôi cánh nhỏ của chúng rất nhanh (haøng maát traêm laàn trong moät giaây) những đôi cánh nhỏ đóng vai trò là màng dao động và phát ra âm thanh. Baøi 4: Các phát biểu B, C đều sai Giaûi thích: Trong phaùt bieåu B, khi caùc vaät dao động đều phát ra âm thanh. Tuy nhiên việc tai ta có cảm nhận được âm thanh đó hay không còn tùy thuộc vào nhiều yếu tố nữa Trong phaùt bieåu C, ñieåm sai cô bản là âm thanh không thể phát ra từ những vật không dao động.. Baøi 5: Đồng là một kim loại khi dao động có thể taïo ra aâm thanh trong treûo, aâm thanh naøy taïo thành chuỗi âm ngân dài hơn các loại vật liệu khác nên thường được dùng để đúc chuông. Baøi 6: - 5 nguoàn aâm thieân nhieân: tieáng saám, tieáng rì rào của lá cây, tiếng thác nước, tiếng mèo keâu, tieáng gioù rít - 5 nguồn âm nhân tạo: tiếng đàn, tiếng sáo, tiếng máy thu thanh, tiếng động cơ, tiếng coøi.. *Ruùt kinh nghieäm: .......................................................................... .......................................................................... .......................................................................... ...........................................................................

(20) Tieát 3, 4:. ĐỘ CAO CỦA ÂM Hoạt động của thầy-trò Hoạt động 1: Ôn lại nội dung kiến thức sách giaùo khoa 1) Dao động nhanh, chậm-Tần số - Vật dao động là vật như thế nào? Ví dụ minh hoïa? + Vật dao động là vật mà trong quá trình chuyển động nó cứ lặp đi lặp lại quanh một vị trí nhaát ñònh Ví dụ: Chuyển động của quả lắc đồng hồ * Khi vật dao động, nếu trong một đơn vị thời gian vật thực hiện càng nhiều dao động thì ta nói vật đó dao động càng nhanh. Ngược lại, nếu vật thực hiện được càng ít dao động thì ta nói vật dao động càng chậm. - Taàn soá laø gì? Ñôn vò cuûa taàn soá? + 2 hoïc sinh nhaéc laïi - Vật dao động càng nhanh thì tần số như thế naøo? + Vật dao động càng nhanh thì số lần dao động trong một giây càng lớn nghĩa là tần số càng lớn. Noäi dung. I/ Dao động nhanh, chậm-Tần số - Vật dao động là vật mà trong quá trình chuyển động nó cứ lặp đi lặp lại quanh một vị trí nhaát ñònh. - Khi vật dao động, nếu trong một đơn vị thời gian vật thực hiện càng nhiều dao động thì ta nói vật đó dao động càng nhanh. Ngược lại, nếu vật thực hiện được càng ít dao động thì ta nói vật dao động càng chậm.. - Tần số là số dao động vật thực hiện được trong moät giaây. Ñôn vò cuûa taàn soá laø Heùc (kí hieäu Hz).

(21) 2) AÂm cao (aâm boång), aâm thaáp (aâm traàm) II/ AÂm cao (aâm boång), aâm thaáp (aâm traàm) * Các vật dao động đều phát ra âm thanh. Âm - Khi vật dao động càng nhanh tức là tần thanh do chúng phát ra là âm thấp (âm trầm) hay số của dao động càng lớn thì âm phát ra càng âm cao (âm bổng) tùy thuộc vào dao động của cao (caøng boång) vaät nhanh hay chaäm. - Khi vật dao động càng chậm tức là tần số - Khi naøo vaät phaùt ra aâm cao, aâm thaáp? của dao động càng nhỏ thì âm phát ra càng + Hoïc sinh neâu thaáp (caøng traàm). + Hoïc sinh khaùc nhaän xeùt - Thông thường, tai người nghe được những âm có tần số trong khoảng nào? + Từ 20 Hz đến 20000 Hz. - Â m có tần số dưới 20 Hz gọi là gì? + Haï aâm - AÂ m coù taàn soá treân 20000 Hz goïi laø gì? + Sieâu aâm Hoạt động 2: Bài tập vận dụng III/ Baøi taäp Baøi 1: Baøi 1: Trong các chuyển động sau đây, chuyển Các chuyển động B, C và D đều là các động nào được coi là dao động? dao động vì chuyển động của các vật nói trên A. Một ô tô đang chạy trên đường. là có giới hạn và lặp đi lặp lại nhiều lần B. Cành cây lay động trong gió nhẹ. quanh moät vò trí coá ñònh. C. Một người ngồi trên võng đu đưa. D. Chuyển động của quả lắc đồng hồ treo tường. Baøi 2: Baøi 2: Chọn từ hay những từ thích hợp điền vào chổ trống của những câu sau đây cho đúng nghĩa. a) Khi vật dao động . . . . . . . . . thì tần số dao a) Khi vật dao động càng nhanh thì tần số động của vật thực hiện trong một giây càng lớn, dao động của vật thực hiện trong một giây tức là . . . . . . . . dao động càng lớn. càng lớn, tức là tần số dao động càng lớn. b) Vật nào có . . . . . . . . dao động . . . . . . . . thì b) Vật nào có tần số dao động càng nhỏ nó dao động càng chậm. thì nó dao động càng chậm. c) Trong 5 giây, một vật thực hiện được 30 c) Trong 5 giây, một vật thực hiện được 30 dao động, . . . . . . . . dao động của vật là . . . . . . dao động, tần số dao động của vật là 6 Hz. Hz. d) AÂm phaùt ra caøng traàm (caøng thaáp)khi d) Âm phát ra càng trầm (. . . . . . . . .) khi tần tần số dao động càng nhỏ.Âm phát ra càng cao số dao động . . . . . . . .Âm phát ra . . . . . . . . . (càng(càng bổng) khi tần số dao động càng lớn. bổng) khi tần số dao động . . . . . . . . . Baøi 3: Baøi 3: Một học sinh cho rằng, các vật dao động ở tần Ý kiến trên là không đúng số từ 20 Hz đến 20000 Hz mới phát ra được âm Các vật dao động đều phát ra âm thanh, thanh. Nếu vật dao động có tần số lớn hơn 20000 tuy nhiên tai con người chỉ có thể nhận biết Hz hoặc nhỏ hơn 20 Hz thì không phát ra âm được âm thanh ứng với những tần số nhất định thanh. (từ 20Hz đến 20000Hz). Aâm thanh do những vật Theo em, ý kiến trên có đúng không? Tại dao động có tần số lớn hơn 20000Hz (gọi là siêu sao? âm) hoặc nhỏ hơn 20Hz (gọi là hạ âm), tai con người không thể nhận biết được..

(22) Baøi 4: Baøi 4: Trong các phát biểu sau đây, những phát biểu Các phát biểu B và D là đúng nào là đúng khi nói về tần số của dao động? A. Tần số là số dao động mà vật thực hiện trong 10 giaây. B. Tần số là số dao động mà vật thực hiện trong 1 giaây. C. Tần số là đại lượng không có đơn vị. D. Ñôn vò cuûa taàn soá laø Heùc (kí hieäu Hz) Baøi 5: Baøi 5: Trong 15 giây, một lá thép thực hiện được Trong 15 giây, một vật thực hiện được 4500 dao động. Hỏi dao động của lá thép có phát 4500 dao động. Vậy số dao động của lá thép là ra â m thanh hay không? Tai con người có thể cảm4500/15 = 300Hz. nhận được âm thanh do lá thép đó phát ra không? Lá thép dao động phát ra âm thanh. Vì Taïi sao? tần số dao động của lá thép là 300Hz (nằm trong khoảng từ 20Hz đến 20000Hz) nên tai con người có thể cảm nhận được âm thanh do lá thép dao động phát ra. *Ruùt kinh nghieäm: .......................................................................... .......................................................................... .......................................................................... ...........................................................................

(23) Tieát 5, 6:. ĐỘ TO CỦA ÂM Hoạt động của thầy-trò Hoạt động 1: Ôn lại nội dung kiến thức sách giaùo khoa 1) Âm to, âm nhỏ-Biên độ dao động - Nêu khái niệm về biên độ dao động? + Hoïc sinh neâu * Nhiều thí nghiệm cho thấy: Biên độ dao động của vật dao động càng lớn thì âm do vật đó phát ra càng to và ngược lại, biên độ dao động của vật dao động càng nhỏ thì âm do vật đó phát ra càng nhỏ. 2) Độ to của một số âm - Người ta đo độ to của âm bằng đơn vị gì? + Ñeâxiben (dB) * Trong một giới hạn nhất định, khi độ to của âm càng lớn thì ta nghe âm càng rõ. Tuy nhiên khi độ to của âm vào khoảng 70 dB và thời gian kéo dài thì âm thanh ta nghe được không còn êm ái, dễ chịu nữa. + Độ to của âm ở mức 70 dB là giới hạn về oâ nhieãm tieáng oàn + Khi độ to của âm lên đến 130 dB trở lên âm thanh làm cho tai nhức nhối, khó chịu thậm chí có thể làm điếc tai. Người ta gọi độ to của âm ở mức 130 dB là ngưỡng đau có thể làm điếc tai. Hoạt động 2: Bài tập vận dụng Baøi 1: Quan sát dao động của dây đàn, lắng nghe âm phát ra rồi tìm từ thích hợp điền vào chỗ trống của những câu sau đây cho đúng: a) Khi gảy nhẹ, dây đàn lệch . . . . . . . . tức. Noäi dung. I/ Âm to, âm nhỏ-Biên độ dao động - Độ lệch lớn nhất của vật dao động so với vị trí đứng yên ban đầu gọi là biên độ dao động. - Biên độ dao động càng lớn, âm càng to.. II/ Độ to của một số âm - Người ta đo độ to của âm bằng đơn vị ñeâxiben (kí hieäu dB). - Độ to của âm ở mức 70 dB là giới hạn về oâ nhieãm tieáng oàn. - Độ to của âm ở mức 130 dB là ngưỡng ñau coù theå laøm ñieác tai.. III/ Baøi taäp Baøi 1:. a) Khi gảy nhẹ, dây đàn lệch ít tức là biên.

(24) là . . . . . . . . . . dao động nhỏ, dây đàn dao động . . . . . . thì âm phát ra . . . . . . . b) Khi gảy mạnh, dây đàn lệch . . . . . . . . tức là biên độ dao động . . . . . . . , dây đàn . . . . . . . . maïnh thì . . . . . . . . phaùt ra caøng to. Baøi 2: Trong các giá trị cho dưới đây: A. 30 dB B. 70 dB C. 100 dB D. 130 dB a) Giá trị nào ứng với giới hạn về ô nhiễm tieáng oàn? b) Giá trị nào là ngưỡng đau có thể làm điếc tai? c) Giá trị nào tai có thể nghe được bình thường? Baøi 3: Một người mở đài để nghe tin tức, người đó đã vặn núm điều chỉnh để độ to của âm vào khoảng từ 40 dB đến 65 dB. Với mức âm lượng như trên, người nghe có bị ảnh hưởng xấu đến tai khoâng? Taïi sao? Baøi 4: Khi trình bày những hiểu biết về âm thanh, một học sinh đã viết như sau: Mọi vật đều có thể phaùt ra aâm thanh, aâm thanh phaùt ra caøng cao khi vật dao động càng nhanh. Độ to của âm phụ thuộc vào tần số của vật dao động, vật dao động caøng chaäm thì aâm thanh do noù phaùt ra caøng nhoû. Theo em đoạn văn trên có gì sai? Hãy sửa lại cho đúng?. độ dao động nhỏ, dây đàn dao động yếu thì âm phaùt ra nhoû. b) Khi gảy mạnh, dây đàn lệch nhiều tức là biên độ dao động lớn, dây đàn dao động mạnh thì aâm phaùt ra caøng to. Baøi 2: a) Giá trị ứng với giới hạn về ô nhiễm tieáng oàn laø 70 dB. b) Giá trị ứng với ngưỡng đau có thể làm dieác tai laø 130 dB c) Giá trị mà tai có thể nghe được bình thường là 30 dB. Baøi 3: Với độ to của âm vào khoảng từ 40 dB đến 65 dB còn thấp hơn giới hạn về ô nhiễm tiếng ồn, nên âm thanh không gây ảnh hưởng xấu đến tai.. Baøi 4: Những điểm sai trong đoạn văn trên: - Không phải mọi vật đều có thể phát ra âm thanh, mà chỉ có những vật dao động mới coù theå phaùt ra aâm thanh. - Độ to của âm không phụ thuộc vào tần số mà phụ thuộc vào biên độ của vật dao động, vật dao động với biện độ càng nhỏ thì âm do nó phaùt ra cuõng caøng nhoû. Nên sửa đoạn văn trên thành: Mọi vật dao động đều có thể phát ra âm thanh, âm thanh phát ra càng cao khi vật dao động càng nhanh. Độ to của âm không phụ thuộc vào tần số mà phụ thuộc vào biên độ của vật dao động, vật dao động với biên độ càng nhỏ thì âm thanh do noù phaùt ra caøng nhoû. Baøi 5: Baøi 5: Daân gian coù caâu: “Thuøng roãng keâu to”. Ñieàu Trong daân gian, caâu noùi “Thuøng roãng keâu này có đúng về mặt kiến thức vật lí không? Hãy to” thường dùng để châm biếm những người cho bieát yù kieán cuûa em? laøm vieäc thì chaúng ra gì, nhöng noùi thaønh tích thì gioûi. Tuy nhieân, caâu noùi treân veà maët vaät lí rất đúng. Khi goõ vaøo chieác thuøng roãng, phaàn thuøng bị gõ có khả năng dao động mạnh tạo ra âm.

(25) thanh lớn. Trong khi đó, những chiếc thùng “ đặc” khi gõ vào nó, nó chẳng thể dao động maïnh neân phaùt ra aâm thanh nhoû, khoâng vang xa.. *Ruùt kinh nghieäm: .......................................................................... .......................................................................... .......................................................................... ...........................................................................

(26) Tieát 7, 8:. MÔI TRƯỜNG TRUYỀN ÂM Hoạt động của thầy-trò Hoạt động 1: Ôn lại nội dung kiến thức sách giaùo khoa. 1) Â m thanh có thể truyền được trong những môi trường nào? - Âm thanh có thể trruyền qua những môi trường nào, không thể truyền qua những môi trường nào? + Có thể truyền qua môi trường rắn, lỏng, khí và không thể truyền qua môi trường chân khoâng. - Môi trường nào âm truyền tốt nhất? + Môi trường chất rắn âm truyền tốt nhất, tieáp theo laø chaát loûng vaø cuoái cuøng laø chaát khí. 2) Vaän toác truyeàn aâm - Âm truyền trong các môi trường khác nhau với vận tốc như thế nào? + Vận tốc truyền âm trong các môi trường khaùc nhau laø khaùc nhau. + Vaän toác truyeàn aâm phuï thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá nhö phuï thuoäc vaøo baûn chaát cuûa moâi trường truyền âm, phụ thuộc vào nhiệt độ. . . Hoạt động 2: Bài tập vận dụng Baøi 1: Chọn từ hay cụm từ thích hợp điền vào chổ troáng trong caùc caâu sau: a) Â m có thể truyền qua các môi trường . . . . . ., . . . . . . . vaø . . . . . . . . nhöng aâm khoâng theå truyeàn qua . .. . . . . . . b) Khi âm truyền trong một môi trường, âm bò haáp thuï daàn neân caøng xa . . . . . . . . . ., aâm caøng . . . . . . . . . . daàn ñi roài . . . . . . . c) Môi trường truyền âm tốt là môi trường trong đó dao động âm truyền đi . . . . . . . . . . mà biên độ . . . . . . . . .Nói chung, các chất rắn truyeàn aâm . . . . . . . . . . chaát loûng, caùc chaát loûng truyeàn aâm . . . . . . . . . . chaát khí. Baøi 2: Người ta đã xác định được vận tốc truyền aâm trong moät soá chaát nhö sau:. Noäi dung I/ Môi trường truyền âm - Chất rắn, lỏng, khí là những môi trường có thể truyền được âm. Chân không không thể truyền được âm. II/ Vaän toác truyeàn aâm Noùi chung vaän toác truyeàn aâm trong chaát rắn lớn hơn trong chất lỏng, trong chất lỏng lớn hôn trong chaát khí.. III/ Baøi taäp Baøi 1:. a) Â m có thể truyền qua các môi trường rắn, loûng vaø khí nhöng aâm khoâng theå truyeàn qua chaân khoâng. b) Khi âm truyền trong một môi trường, âm bò haáp thuï daàn neân caøng xa nguoàn aâm, aâm caøng yeáu daàn ñi roài taét haún. c) Môi trường truyền âm tốt là môi trường trong đó dao động âm truyền đi xa mà biên độ giaûm ít. Noùi chung, caùc chaát raén truyeàn aâm toát hôn chaát loûng, caùc chaát loûng truyeàn aâm toát hôn chaát khí. Baøi 2:.

(27) - Ở 200C: Vận tốc truyền âm lần lượt trong sắt, thép, cao su, nước là 6100 m/s; 5950 m/s; 1479 m/s; 1500 m/s. - Với áp suất bình thường, ở 200C và ở 00C vận tốc truyền âm trong không khí lần lượt là 340 m/s vaø 332 m/s. Dựa vào các dữ liệu trên, hãy điền vào chổ trống của những câu sau đây cho hợp lí: a) Trong các môi trường . . . . . . . . thì . . . . . . .laø. . . . . . . . b) Với cùng một . . . . . . . . . truyền âm, vận toác truyeàn aâm phuï thuoäc vaøo . . . . . . . . . . c) Noùi chung vaän toác truyeàn aâm trong chaát raén laø . . . . . . . . , tieáp theo laø . . . . . . . . vaø cuoái cuøng laø . . . . . . . . . Baøi 3: Một người gõ mạnh búa xuống đường ray xe lửa tại điểm A. Một người khác đứng sát đường ray tại điểm B cách A 2650m. Hỏi sau bao lâu người ấy mới nghe thấy tiếng búa gõ xuống đường ray nếu: a) Ghé tai sát đường ray. b) Nghe aâm truyeàn trong khoâng khí, cho rằng âm thanh đủ to để có thể truyền trong không khí đến B. Cho vận tốc truyền âm trong đường ray là 5300 m/s, trong khoâng khí laø 340 m/s.. a) Trong các môi trường khác nhau thì vận toác truyeàn aâm laø khaùc nhau. b) Với cùng một môi trường truyền âm, vận tốc truyền âm phụ thuộc vào nhiệt độ . c) Noùi chung vaän toác truyeàn aâm trong chaát rắn là lớn nhất , tiếp theo là chất lỏng và cuối cuøng laø chaát khí. Baøi 3: Thời gian âm truyền trong đường ray: t= 2650/5300 = 0,5 s Thời gian âm truyền trong không khí: t= 2650/340 = 7,8 s. *Ruùt kinh nghieäm: .......................................................................... .......................................................................... .......................................................................... ........................................................................... Tieát 9, 10:.

(28) PHAÛN XAÏ AÂM-TIEÁNG VANG Hoạt động của thầy-trò Hoạt động 1: Ôn lại nội dung kiến thức sách giaùo khoa 1) AÂm phaûn xaï-tieáng vang - Âm phản xạ được tạo ra như thế nào? + Hoïc sinh neâu - Khi naøo coù tieáng vang? - Để nghe rõ được tiếng vang cần mất một khoảng thời gian ít nhất là bao nhiêu? + Thời gian kể từ khi âm phạt ra đến khi 1 cảm nhận được âm phản xạ phải lớn hơn 15 giây thì ta mới có thể nghe rõ được tiếng vang. 2) Theá naøo laø vaät phaûn xaï aâm toát, vaät phaûn xaï aâm keùm? - Những vật phản xạ âm tốt có đặc điểm nhö theá naøo? + Bề mặt cứng, nhẵn. - Những vật phản xạ âm kém có đặc điểm nhö theá naøo? + Beà maët meàm, suø sì, goà gheà - Những vật phản xạ âm kém còn gọi là gì? + Còn gọi là những vật hấp thụ âm tốt * Ứng dụng: Sự phản xạ âm có nhiều ứng dụng trong đời sống và kĩ thuật. Tùy vào những yêu cầu cụ thể mà người ta có thể tăng cường sự phản xạ aâm hay haáp thuï aâm. Hoạt động 2: Bài tập vận dụng Baøi 1: Hãy điền từ hoặc cụm từ thích hợp vào các chỗ trống để những câu sau đây đúng nghĩa a) Khi âm gặp mặt chắn đều bị . . . . . . . . . . , sự phản xạ âm . . . . . . . . . . tùy thuộc vào mặt chắn cứng, nhẵn hay mềm, gồ gheà. b)Ta nhận biết được âm phản xạ khi nghe thấy . . . . . . . . . . Thời gian kể từ khi âm . . . . . . . . . . đến khi cảm nhận được âm . . . . . . . . . phải lớn hơn . . . . . . . . . thì ta mới có thể nghe roõ tieáng vang. Baøi 2: Trong những vật sau đây, vật nào phản xạ âm tốt, vật nào phản xạ âm kém: Bức tường. Noäi dung I/ AÂm phaûn xaï-tieáng vang - AÂm thanh truyeàn ñi, neáu gaëp moät maët chaén âm bị dội ngược trở lại, âm đó gọi là âm phản xaï. - Khi ta phân biệt được âm phát ra và âm phản xạ thì âm phản xạ đó gọi là tiếng vang.. II/ Vaät phaûn xaï aâm toát-Vaät phaûn xaï aâm keùm. - Những vật có bề mặt cứng, nhẵn là những vaät phaûn xaï aâm toát. - Những vật có bề mặt mềm, sù sì, gồ ghề là những vật phản xạ âm kém (hấp thụ âm tốt).. III/ Baøi taäp Baøi 1:. a) Khi âm gặp mặt chắn đều bị phản xạ, sự phaûn xaï aâm nhieàu hay ít tuøy thuoäc vaøo maët chắn cứng, nhẵn hay mềm, gồ ghề. b) Ta nhận biết được âm phản xạ khi nghe thấy tiếng vang.Thời gian kể từ khi âm phát ra đến khi cảm nhận được âm phản xạphải lớn 1 giây hôn 15 thì ta mới có thể nghe rõ tiếng vang. Baøi 2: - Những vật phản xạ âm tốt: Bức tường gạch trơn nhẵn, vách đá, tấm kim loại lớn, mặt kính. - Những vật phản xạ âm kém: Tấm nệm.

(29) gạch trơn nhẵn, vách đá, tấm nệm mút, tấm xốp, tấm kim loại lớn, mặt kính, tấm vải nhung, bức tường gạch sù sì, tấm cao su. Baøi 3: Một người đứng cách một vách đá 680m và la to. Hỏi người ấy có thể nghe rõ tiếng vang cuûa aâm khoâng? Taïi sao? Cho bieát vaän toác truyeàn aâm trong khoâng khí laø 340 m/s.. mút, tấm xốp, tấm vải nhung, bức tường gạch suø sì, taám cao su. Baøi 3: - Để nghe rõ được tiếng vang thì thời gian kể từ lúc âm phát ra đến lúc cảm nhận âm phản 1 giây xạ phải lớn hơn 15 . - Theo đề bài: + Thời gian kể từ lúc âm phát ra đến khi 680 2 giây gặp vách đá là 340 + Thời gian âm phản xạ về đến chỗ người đứng cũng là 2 giây - Vậy thời gian kể từ lúc âm phát ra đến khi 1 giây nghe được âm phản xạ là 4 giây  15 .. Người ấy có thể nghe rõ tiếng vang. Baøi 4: Baøi 4: Khi nói chuyện ở đâu thì âm thanh phát ra Những người sống ở miền quê cho biết: khi cũng đều có thể bị phản xạ. Trong nhà, âm đứng trên bờ ao, hồ mà nói chuyện với nhau thì thanh phản xạ trên tường và trở lại tai người nghe roõ hôn laø khi noùi chuyeän trong phoøng kín. nghe, lúc đó âm phát ra và âm phản xạ đến gặp Haõy giaûi thích vì sao laïi nhö vaäy? nhau làm cho người nghe khó nghe hơn. Trên bờ ao, hồ, âm thanh phản xạ trên mặt nước hầu như không trở lại tai người nghe nên nghe rõ hôn. Baøi 5: Baøi 5: Thực ra không có sự vô lí nào cả. Tiếng Trong các cơn giông, ta thường nghe thấy sấm đầu tiên phát ra đi kèm với chớp (sự phóng tiếng sấm phát ra thành từng trang kéo dài. Các điện giữa hai đám mây giông), các tiếng kèm nhà khoa học cho biết, thông thường khi có theo sau chỉ là sự phản xạ âm của tiếng sấm chớp, chỉ có thể tạo ra một tiếng sấm mà thôi. đầu tiên, chính vì vậy mà ta nghe thành một Hãy giải thích điều dường như vô lí đó? traøng saám daøi. *Ruùt kinh nghieäm: .......................................................................... .......................................................................... .......................................................................... .......................................................................... Tieát 9, 10:. OÂN TAÄP VEÀ AÂM HOÏC Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Ôn lí thuyết 1) Nguoàn aâm. Noäi dung baøi hoïc I/ Lí thuyeát 1) Nguoàn aâm.

(30) - Nguoàn aâm laø gì? + Vaät phaùt ra aâm goïi laø nguoàn aâm - Cho ví duï veà nguoàn aâm? + Tieáng gaø gaùy, tieáng troáng, tieáng xe chaïy, tieáng giaùo vieân giaûng baøi. . . - Caùc nguoàn aâm coù chung ñaëc ñieåm gì? + Khi phát ra âm các vật đều dao động 2) Độ cao của âm - Taàn soá laø gì? + Số dao động trong một giây - Ñôn vò cuûa taàn soá? + Laø heùc, kí hieäu: Hz - Theá naøo goïi laø aâm cao, aâm thaáp? + Aâm phát ra cao khi tần số dao động lớn + Âm phát ra thấp khi tần số dao động nhỏ - Aâm cao, aâm thaáp coøn goïi laø gì? + Aâm cao coøn goïi laø aâm boång, aâm thaáp coøn goïi laø aâm traàm 3) Độ to của âm - Biên độ dao động là gì? + Độ lệch lớn nhất của vật dao động so với vị trí cân bằng được gọi là biên độ dao động - Aâm to, aâm nhoû khi naøo? + Biên độ dao động càng lớn, âm càng to. Ngược lại biên độ dao động càng nhỏ, âm càng nhoû. - Độ to của âm đo bằng đơn vị gì? + Ñeâxiben, kí hieäu dB 4) Môi trường truyền âm - Aâm truyền được trong môi trường nào, không truyền được trong môi trường nào? + Chất rắn, lỏng, khí là những môi trường có thể truyền được âm. Chân không không thể truyền được âm. - Aâm truyền trong môi trường nào là tốt nhất? + Trong môi trường chất rắn 5) Phaûn xaï aâm, tieáng vang - Theá naøo laø aâm phaûn xaï? + Aâm doäi laïi khi gaëp moät maët chaén goïi laø aâm phaûn xaï - Tiếng vang nghe được khi nào? + Ta nghe được tiếng vang khi âm phản xạ cách âm phát ra một khoảng thời gia ít nhất là 1/15 giaây - Vaät naøo phaûn xaï aâm toát, vaät naøo phaûn xaï aâm keùm?. - Vaät phaùt ra aâm goïi laø nguoàn aâm - Khi phát ra âm các vật đều dao động. 2) Độ cao của âm - Số dao động trong một giây gọi là tần số - Aâm phát ra càng cao khi tần số dao động càng lớn - Aâm phát ra càng thấp khi tần số dao động caøng nhoû. 3) Độ to của âm - Biên độ dao động càng lớn, âm càng to - Độ to của âm được đo bằng đơn vị deâxiben (dB). 4) Môi trường truyền âm - Chất rắn, lỏng, khí là những môi trường có thể truyền được âm. Chân không không thể truyền được âm.. 5) Phaûn xaï aâm, tieáng vang - Ta nghe được tiếng vang khi âm phản xạ cách âm phát ra một khoảng thời gia ít nhất là 1/15 giaây - Vaät coù beà maët nhaün, phaúng phaûn xaï aâm toát (haáp thuï aâm keùm); vaät coù beà maët goà gheà, meàm, xoáp phaûn xaï aâm keùm (haáp thuï aâm toát).

(31) + Vaät coù beà maët nhaün, phaúng phaûn xaï aâm toát (haáp thuï aâm keùm); vaät coù beà maët goà gheà, meàm, xoáp phaûn xaï aâm keùm (haáp thuï aâm toát) 6) Choáng oâ nhieãm tieáng oàn Xem sgk Hoạt động 2: Bài tập vận dụng Baøi 1: Viết đầy đủ các câu sau đây: a) Các nguồn phát ra âm đều . . . . . . . . b) Số dao động trong một giây là . . . . . . . . . Ñôn vò taàn soá laø . . . . . . . . c) Độ to của âm được đo bằng đơn vò . . . . . . . . . (dB) d) Vaän toác truyeàn aâm trong khoâng khí laø . . . . . . . . e) Giới hạn ô nhiễm tiếng ồn là . . . . . . . . dB Baøi 2: Haõy giaûi thích vì sao chuùng ta coù theå phaùt ra aâm baèng mieäng?. 6) Choáng oâ nhieãm tieáng oàn Xem sgk II/ Baøi taäp Baøi 1: a) Các nguồn phát ra âm đều dao động b) Số dao động trong một giây là tần số. Ñôn vò taàn soá laø hec (Hz) c) Độ to của âm được đo bằng đơn vị deâxiben (dB) d) Vaän toác truyeàn aâm trong khoâng khí laø 340m/s e) Giới hạn ô nhiễm tiếng ồn là 70 dB. Baøi 2: Vì khi ta nói không khí từ phổi lên khí quản, làm cho các thanh đới dao động, chính dao động của thanh đới tạo ra tiếng nói. Baøi 3: Baøi 3: Vì sao đối với một dây đàn khi bấm phím ở Người ta cũng chứng minh được rằng tần số những vị trí khác nhau ta nghe được những âm âm thanh do dây đàn phát ra tỉ lệ nghịch với trầm hoặc bổng khác nhau? chiều dài của dây đàn (đoạn giữa đầu cố định vaø vò trí tay baám): chieàu daøi daây caøng ngaén thì âm phát ra có tần số càng cao tức là càng bổng. Baøi 4: Các bài tập ở phần tổng kết chương trang 45 saùch giaùo khoa *Ruùt kinh nghieäm: .......................................................................... .......................................................................... ........................................................................... Chủ đề: Bám sát. 1) Tên chủ đề: NHIỄM ĐIỆN 2) Soá tieát: 10 3) Muïc Tieâu: a/ Kiến thức: - Nhaän bieát nhieàu vaät bò nhieãm ñieän khi coï xaùt - Biết được có hai loại điện tích: dương và âm - Nêu được cấu tạo nguyên tử - Bieát doøng ñieän laø gì, vaät lieäu daãn ñieän vaø vaät lieäu caùch ñieän b/ Kó naêng: - Rèøn kĩ năng mô tả và giải thích các thí nghiệm, các hiện tượng c/ Thái độ (Giáo dục):.

(32) - Giáo dục lòng yêu thích bộ môn, liên hệ thực tế. 4) Các tài liệu bổ trợ: - Sgk Vaät lí 7 - Baøi taäp cô baûn vaø naâng cao vaät lí 7 - Soå tay Vaät lyù THCS 5) Phaân tieát: Tieát 1, 2: Ngaøy daïy: 17 / 01/ 2007. SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT Hoạt động của thầy – trò Hoạt động 1: Ôn lại nội dung kiếnthức sách giaùo khoa - Theá naøo laø vaät nhieãm ñieän? + Vaät nhieãm ñieän laø vaät coù khaû naêng huùt caùc vật khác hoặc phóng tia lửa điện sang các vật khaùc - Moät vaät coù theå bò nhieãm ñieän baèng caùch naøo? + Coù theå bò nhieãm ñieän baèng nhieàu caùch trong đó đơn giản nhất là nhiễm điện bằng cọ xaùt - Cho ví duï minh hoïa? + Duøng mieáng vaûi khoâ coï xaùt vaøo chieác thước nhựa, chiếc thước nhựa bị nhiễm điện. Hoạt động 2: Bài tập vận dụng Baøi 1: Trong các trường hợp sau đây, theo em trường hợp nào vật đã bị nhiễm điện? Giải thích taïi sao em laïi khaúng ñònh nhö vaäy? A. Thanh nam chaâm huùt moät caùi ñinh saét nhoû B. Chiếc thước nhựa hút các mẫu giấy vụn C. Trái đất và mặt trăng hút lẫn nhau D. Giấy thấm hút mực Baøi 2: Sử dụng các cụm từ trong khung để điền vào chổ trống cho phù hợp  nhieãm ñieän  huùt  phoùng ñieän  khoâng nhieãm ñieän  coï xaùt a) Vaät . . . . . . . . coù khaû naêng . . . . . . . . vaät khác hoặc . . . . . . . . . qua các vật khác. b) Khi thanh thuûy tinh khoâng . . . . . . . . . được những mẫu giấy vụn, ta nói thanh thủy. Noäi dung baøi hoïc I/ Vaät nhieãm ñieän - Coù theå nhieãm ñieän cho vaät baèng caùch coï xaùt - Vaät bò nhieãm ñieän coù khaû naêng huùt caùc vaät khác hoặc làm sáng bóng đèn bút thử điện. II/ Baøi taäp Baøi 1: Trường hợp B Vì vaät nhieãm ñieän laø vaät coù theå huùt caùc vaät khác. Trong các trường hợp A, C, D: nam châm, Trái đất và giấy thấm hút mực cũng hút các vật khác nhưng sự hút của các vật này có bản chất khaùc.. Baøi 2: a) nhieãm ñieän, huùt, phoùng ñieän b) huùt, khoâng nhieãm ñieän c) coï xaùt, nhieãm ñieän.

(33) tinh . . . . . . . . . c) Chiếc thước nhựa và mảnh dạ, sau khi . . . . . . . . với nhau thì cả hai vật đều . . . . . . .. Baøi 3: Trong các phân xưởng dệt, người ta thường treo những tấm kim loại đã nhiễm điện ở trên cao. Laøm nhö vaäy coù taùc duïng gì? Haõy giaûi thích?. Baøi 4: Khi nói về hiện tượng nhiễm điện của các vật, Lân và Quang đã tranh luận với nhau. Lân cho rằng: khi vật A đã nhiễm điện, nó có thể hút được các vật khác. Coøn Quang thì laïi cho raèng: khi vaät A huùt được vật B, thì vật A chắc chắn đã bị nhiễm ñieän. Theo em, bạn nào đúng, bạn nào sai? Vì sao?. Baøi 3: Trong các phân xưởng dệt vải thường có các bụi bông bay lơ lửng trong không khí, những bụi bông này có hại cho sức khỏe của công nhân. Những tấm kim loại nhiễm điện treân cao coù taùc duïng huùt caùc buïi boâng treân beà mặt của chúng, làm cho không khí trong xưởng ít buïi hôn. Baøi 4: Moät vaät khi nhieãm ñieän thì coù khaû naêng huùt các vật khác, đó là một đặc điểm quan trọng cuûa vaät nhieãm ñieän, yù kieán cuûa Laân laø chính xaùc. Khi một vật hút được vật khác thì chưa hẳn vật ấy đã bị nhiễm điện. Chẳng hạn, thanh nam châm hút được cái đinh sắt nhưng về bản chất thanh nam châm có thể hoàn toàn không phải laø vaät bò nhieãm ñieän. Vaây yù kieán cuûa Quang laø khoâng chính xaùc.. *Ruùt kinh nghieäm: .......................................................................... .......................................................................... .......................................................................... ...........................................................................

(34) Tieát: 3,4 Ngaøy daïy: 24/ 01/ 2007. HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH Hoạt động của thầy-trò Hoạt động 1: Ôn lại nội dung kiến thức saùch giaùo khoa 1) Hai loại điện tích - Có mấy loại điện tích? + Có hai loại điện tích: điện tích âm và ñieän tích döông - Nêu qui ước về điện tích của thanh thủy tinh và thanh nhực sẫm màu? + Sau khi coï xaùt: thanh thuûy tinh mang điện tích dương và thanh nhựa sẫm màu mang ñieän tích aâm. * Khi caùc vaät nhieãm ñieän ñaët gaàn nhau thì chúng tác dụng lực lên nhau gọi là lực tương taùc ñieän - Hai vật nhiễm điện cùng loại hoặc khác loại tương tác với nhau như thế nào?. Noäi dung baøi hoïc I) Hai loại điện tích - Có hai loại điện tích là điện tích dương và ñieän tích aâm - Các vật nhiễm điện cùng loại thì đẩy nhau, nhiễm điện khác loại thì hút nhau..

(35) + Hai vật nhiễm điện cùng loại (cùng dấu) thì đẩy nhau, hai vật nhiễm điện khác loại (khaùc daáu) thì huùt nhau 2) Sơ lược về cấu tạo nguyên tử * Mọi vật được cấu tạo từ các nguyên tử rất nhỏ, mỗi nguyên tử lại được cấu tạo từ những hạt nhỏ hơn: + Ở tâm nguyên tử có một hạt nhân mang ñieän tích döông + Chuyển động xung quanh hạt nhân là các electron mang điện tích âm tạo thành lớp vỏ của nguyên tử + Toång caùc ñieän tích aâm cuûa caùc electron có trị số tuyệt đối bằng điện tích dương của hạt nhân, do đó bình thường nguyên tử trung hoøa veà ñieän + Electron có thể dịch chuyển từ nguyên tử này sang nguyên tử khác hoặc từ vật này sang vaät khaùc + Một vật mang điện nếu thừa electron thì noù mang ñieän aâm (ion aâm), neáu thieáu electron thì noù mang ñieän döông (ion döông). Hoạt động 2: Bài tập vận dụng Baøi 1: Dùng các cụm từ sau đây điền vào chổ trống cho phù hợp Huùt, electron, vaät nhoâ cao, aâm, thuûy tinh, cột thu lôi, lụa, dương, thu thêm, đã truyền, aâm. a) Sau khi thước nhựa bị nhiễm điện âm, noù coù theå . . . . . . . . . . caùc vaät nheï nhö maåu giaáy vuïn, quaû baác. b) Sét thường hay đánh vào những . . . . . . . . . . . trên mặt đất. Để tránh sét người ta thường đặt . . . . . . . . . . trên những mái nhà cao. c) Khi cầm một đũa thủy tinh xát vào lụa, một số hạt . . . . . . . . . . từ . . . . . . . . . . truyền sang . . . . . . . . . .Luùc aáy thuûy tinh nhieãm ñieän . . . . . . . coøn luïa nhieãm ñieän . . . . . . . . . d) Khi cầm lược nhựa chải tóc vào lúc trời hanh khoâ, thì toùc bò . . . . . . . . . . . . veà phía lược, lúc ấy lược nhiễm điện . . . . . . . . , vì . . . . . . . . . . . moät soá electron. Coøn toùc cuõng bò nhieãm ñieän . . . . . . . . . vì toùc . . . . . . . . . . qua lược một số electron. Baøi 2:. II/ Sơ lược về cấu tạo nguyên tử - Nguyên tử gồm hạt nhân mang điện tích döông vaø caùc electron mang ñieän tích aâm chuyển động quanh hạt nhân - Moät vaät nhieãm ñieän aâm neáu nhaän theâm electron, nhiễm điện dương nếu mất bớt electron.. III/ Baøi taäp Baøi 1: a) Sau khi thước nhựa bị nhiễm điện âm, nó coù theå huùt caùc vaät nheï nhö maåu giaáy vuïn, quaû baác. b) Sét thường hay đánh vào những vật nhô cao trên mặt đất. Để tránh sét người ta thường đặt cột thu lôi trên những mái nhà cao. c) Khi cầm một đũa thủy tinh xát vào lụa, một số hạt electron từ thủy tinh truyền sang luïa. Luùc aáy thuûy tinh nhieãm ñieän döông coøn luïa nhieãm ñieän aâm d) Khi cầm lược nhựa chải tóc vào lúc trời hanh khô, thì tóc bị hút về phía lược, lúc ấy lược nhiễm điện âm , vì thu thêm một số electron. Coøn toùc cuõng bò nhieãm ñieän döông vì tóc đã truyền qua lược một số electron.. Baøi 2: a) C.

(36) Chọn câu trả lời đúng trong các câu sau ñaây: a) Coï xaùt hai thanh thuûy tinh vaøo vaûi luïa, thì: A. Hai đầu đã cọ xát hút nhau B. Hai đầu các thanh đã cọ xát đẩy các quaû baác nheï C. Hai đầu đã cọ xát nhiễm điện cùng loại nên chúng đẩy nhau D. Đầu hai thanh thủy tinh đã cọ xát trung hoøa laãn nhau neân chuùng khoâng hút cũng không đẩy nhau. b) Caùc electron laø: A. Haït mang ñieän tích aâm vaø luoân quay xung quanh hạt nhân nguyên tử B. Các hạt có cùng khồi lượng và cùng ñieän tích trong chaát naøy hay chaát khaùc. C. Các hạt có thể di chuyển từ chất này sang chaát khaùc. D. Cả A, B, C đều đúng. c) Mỗi nguyên tử của vật chất đều có: A. Moät haït nhaân mang ñieän tích döông vaø coù ñieän tích coá ñònh B. Các hạt electron chuyển động quanh haït nhaân vaø coù ñieän tích coá ñònh C. Toång caùc ñieän tích aâm cuûa caùc electron trong một nguyên tử luôn luoân baèng toång caùc ñieän tích döông cuûa haït nhaân D. Các câu trên đều sai d) Khi hai vaät nhieãm ñieän huùt nhau, ta coù theå keát luaän: A. Chúng đều nhiễm điện âm B. Chúng đều nhiễm điện dương C. Moät vaät nhieãm ñieän döông, moät vaät nhieãm ñieän aâm D. Các câu trên đều sai e) Treo một ống nhôm nhẹ lên sợi dây, đưa một thước vào vải khô nlại gần, ta thấy: A. Ống nhôm bị hút về thước nhựa B. Sau khi va chạm vào thước ống nhôm cuõng bò nhieãm ñieän C. Ống nhôm và thước nhựa đều không bị nhieãm ñieän D. Câu A và B đúng g) Bình thường các hạt mang điện tồn tại trong nguyên tử gồm: A. Haït nhaân mang ñieän tích döông. b) D. c) D. d) C. e) D. g) D.

(37) B. Caùc electron mang ñieän tích aâm luoân quay quanh haït nhaân C. Caùc haït ion döông vaø ion aâm D. Các câu A, B đúng Baøi 3: Hạt nhân nguyên tử vàng có điện tích +79e. Hoûi: a) Trong nguyên tử vàng có bao nhiêu electron bay xung quanh haït nhaân? Vì sao em biết điều đó? b) Nếu nguyên tử vành nhận thêm 2 electron nữa hoặc mất đi 2 electron thì điện tích của hạt nhân có thay đổi không? Tại sao?. Baøi 3: a) Hạt nhân nguyên tử vàng có điện tích +79e thì toång ñieän tích cuûa taát caû caùc electron là –79e. Mỗi electron có điện tích là –e do đó soá electron bay xung quanh haït nhaân nguyeân tử là 79. b) Khi nguyên tử vành nhận thêm 2 electron nữa hoặc mất bớt 2 electron thì điện tích của hạt nhân vẫn không thay đổi. Tuy nhiên nguyên tử không còn trung hòa về điện nữa. Baøi 4: a) Khi quaû caàu bò huùt laïi gaàn vaät nhieãm điện, có hai trường hợp có thể xảy ra: + Quaû caàu khoâng bò nhieãm ñieän + Quaû caàu bò nhieãm ñieän döông b) Quaû caàu bò nhieãm ñieän aâm vì hai vaät nhiễm điện cùng dấu đẩy nhau.. Baøi 4: Lấy một vật đã nhiễm điện âm đưa lại gần một quả cầu treo trên một sợi chỉ mảnh. Hãy cho biết trong các trường hợp sau, quả caàu coù bò nhieãm ñieän khoâng? Neáu coù thì bò nhiễm điện loại gì? a) Quaû caàu bò huùt laïi gaàn vaät nhieãm ñieän b) Quả cầu bị đẩy ra xa vật nhiễm điện *Ruùt kinh nghieäm: .......................................................................... .......................................................................... .......................................................................... ...........................................................................

(38) Tieát: 5, 6 Ngaøy daïy: 31/ 01/ 2007. DOØNG ÑIEÄN-NGUOÀN ÑIEÄN Hoạt động của thầy-trò Hoạt động 1: Ôn lại nội dung kiến thức sách giaùo khoa. 1) Doøng ñieän laø gì? - Doøng ñieän laø gì? + Hoïc sinh neâu: doøng ñieän laø doøng caùc ñieän tích dịch chuyển có hướng * Caùc duïng cuï duøng ñieän khi coù doøng ñieän chạy qua chúng mới có thể hoạt động. Chẳng haïn, caùi quaït ñieän khi caém ñieän vaøo, doøng ñieän chaïy qua quaït laøm caùnh quaït quay. * Giáo viên giới thiệu về lịch sử tạo ra dòng điện: Năm 1780, một giáo sư người Ý tên là Galvani mổ ếch ra nghiên cứu. Chân ếch được treo trên những móc bằng đồng. Khi ông đưa con dao thép chạm sợi gân trong đùi ếch thì thấy chúng giật lại. Những chân ếch bị giật chứng tỏ điện có thể dự trữ được và lúc ấy chưa ai biết điện là gì cả. Sau đó Volta đã lập lại thí nghiệm của Galvani và cho rằng hai thứ kim loại khác nhau (đồng và thép) được nối liền nhau nhờ chân con eách daãn ñieän. Volta saép moät choàng caùc miếng đồng và kẽm cách nhau bởi vải ướt được nhúng vào nước muối. Khi ông sờ hai đầu một lúc, ông bị giật, cho hai đầu lại gần một tia lửa điện lóe ra và ông đã sản xuất ra dòng điện đầu tieân. 2) Nguoàn ñieän - Nguoàn ñieän laø gì?. Noäi dung baøi hoïc. I/ Doøng ñieän Doøng ñieän laø doøng caùc ñieän tích dòch chuyển có hướng.. II/ Nguoàn ñieän - Nguoàn ñieän laø thieát bò cung caáp doøng.

(39) +Nguoàn ñieän laø thieát bò cung caáp doøng ñieän lâu dài cho các dụng cụ dùng điện có thể hoạt động. - Haõy keå teân caùc nguoàn ñieän maø em bieát? + Pin, aùcquy * Mỗi nguồn điện đều có hai cực: cực dương (+) và cực âm (-). Khi nối nguồn điện với các thiết bị điện bằng dây nối (kim loại) thành mạch ñieän kín thì trong maïch coù doøng ñieän chaïy qua. Hoạt động 2: Bài tập vận dụng Baøi 1: Trong các trường hợp sau đây, dòng điện chạy trong những vật nào? a) Một đũa thủy tinh đã được cọ xát vào lụa b) Moät quaït maùy ñang chaïy c) Moät vieân pin nhoû ñaët treân baøn d) Máy tính bỏ túi đang hoạt động e) Bóng đèn của bút thử điện đặt trên bàn. Baøi 2: Trong caùc thieát bò sau ñaây, thieát bò naøo coù duøng nguoàn ñieän laø pin? A. Đèn pin E. Xe gaén maùy B. Radio F. Đồng hồ điện tử C. Maùy huùt buïi G. Đèn điện để bàn D. Xe oâtoâ H. Điện thoại để bàn Baøi 3: Dùng một viên pin nối với một bóng đèn pin nhỏ bằng một dây dẫn thấy bóng đèn sáng. Hỏi bóng đèn pin còn sáng không nếu ta đảo chiều hai cực của pin? Baøi 4: Đánh dấu X vào trước câu mà em cho là đúng a) Dòng các điện tích chuyển động qua dây dẫn cũng tương tư như dòng nước chảy trong lòng soâng. b) Dây tóc đèn cháy sáng khi có các điện tích đi qua lại giữa nó c) Doøng ñieän laø doøng caùc haït electron chuyeån động có hướng trong dây kim loại d) Các điện tích có thể chuyển động trong chất lỏng hay chân không để tạo thành dòng điện e) Pin laø nguoàn ñieän, coù theå taïo ra doøng ñieän làm sáng bóng đèn, làm quay quạt điện g) Khi đóng cộng tắc nối dây dẫn với bóng đèn và nguồn điện thì có một dòng điện chạy qua công tắc làm đèn sáng lên.. ñieän laâu daøi cho caùc duïng cuï duøng ñieän coù thể hoạt động. - Các nguồn điện thường dùng: pin, aùcquy.. III/ Baøi taäp Baøi 1: Trường hợp b và d là các vật có dòng ñieän chaïy qua.. Baøi 2: Caùc thieát bò goàm: A. Đèn pin B. Radio F. Đồng hồ điện tử. Baøi 3: Bóng đèn pin có thể phát sáng khi doøng ñieän chaïy qua noù theo baát kì chieàu nào, do đó khi đảo chiều hai cực của pin thì bóng đèn vẫn sáng bình thường. Baøi 4: a) đúng b) sai c) đúng d) đúng e) đúng g) đúng.

(40) Baøi 5: Phaùt bieåu naøo sau ñaây laø khoâng chính xaùc? A. Chæ coù caùc haït mang ñieän döông chuyeån động có hướng mới tạo ra dòng điện. B. Chỉ có các electron chuyển động có hướng mới tạo ra dòng điện. C. Chỉ khi nào vừa có hạt mang điện dương và âm cùng chuyển động có hướng thì mới tạo ra dòng điện. D. Các câu A, B, C đều sai.. Baøi 5: Caâu D. *Ruùt kinh nghieäm: .......................................................................... .......................................................................... .......................................................................... ...........................................................................

(41) Tieát: 7, 8 Ngaøy daïy: 07/ 02/ 2007. CHẤT DẪN ĐIỆN VAØ CHẤT CÁCH ĐIỆNDÒNG ĐIỆN TRONG KIM LOẠI Hoạt động của thầy-trò Hoạt động 1: Ô n lại nội dung kiến thức sách giaùo khoa 1) Chaát daãn ñieän vaø chaát caùch ñieän -Theá naøo laø chaát daãn ñieän vaø chaát caùch ñieän? +Hai hoïc sinh neâu khaùi nieäm veà chaát daãn ñieän vaø chaát caùch ñieän. -Cho ví duï veà chaát daãn ñieän vaø chaát caùch ñieän? +Các kim loại, dung dịch muối, axit, kiềm, nước . . . là các chất dẫn điện +Nước nguyên chất, gỗ khô, không khí, chất dẻo, cao su . . . là các chất cách điện ở điều kiện thường. 2) Dòng điện trong kim loại *Trong kim loại có rất nhiều các electron thoát ra khỏi nguyên tử và chuyển động tự do trong kim loại. Các electron đó gọi là các electron tự do. +Dòng điện trong kim loại là dòng các electron tự do dịch chuyển có hướng. Hoạt động 2: Bài tập vận dụng Baøi 1: Chọn những cụm từ thích hợp trong khung điền vào chổ trống của câu sau đây cho đúng nghĩa  electron  ñieän tích döông  doøng ñieän  điện tích âm  kim loại  vaät daãn  nguyên tử Trong caùc . . . . . . . . . . laøm baèng . . . . . . . . . luôn tồn tại các . . . . . . . . . . . . thoát ra khoûi . . . . . . . . mang . . . . . . . . , chuùng chuyeån động tự do trong . . . . . . . . . . . gọi là các . . . . . . . . . .tự do. Phần còn lại của . . . . . . . . . . . mang . . . . . . . . . . . . . . . trong . . . . . . . . . . .laø doøng các . . . . . . . . . tự do dịch chuyển có hướng, ngược với quy ước về chiều của . . . . . . . . . . Baøi 2:. Noäi dung baøi hoïc. I/ Chaát daãn ñieän vaø chaát caùch ñieän -Chaát daãn ñieän laø chaát cho doøng ñieän ñi qua. -Chaát caùch ñieän laø chaát khoâng cho doøng ñieän ñi qua.. II/ Dòng điện trong kim loại Dòng điện trong kim loại là dòng các electron tự do dịch chuyển có hướng.. III/ Baøi taäp Baøi 1: Trong các vật dẫn làm bằng kim loại luôn tồn tại các electron thoát ra khỏi nguyên tử mang điện tích âm , chúng chuyển động tự do trong kim loại gọi là các electron tự do. Phần còn lại của nguyên tử mang điện tích dương. Dòng điện trong kim loại là dòng các electron tự do dịch chuyển có hướng, ngược với quy ước veà chieàu cuûa doøng ñieän.. Baøi 2: Chaát daãn ñieän laø chaát coù nhieàu haït mang ñieän.

(42) Chaát daãn ñieän vaø chaát caùch ñieän coù ñieåm naøo khaùc nhau veà maët caáu taïo? Baøi 3: Trong caùc chaát sau ñaây, chaát naøo laø chaát daãn ñieän? Chaát naøo laø chaát caùch ñieän? A. Baïc B. Dung dịch đồng sunfat C. Giaáy D. Theùp E. Thuûy tinh F. Đồng G. Be âtoâng H. Than chì Baøi 4: Đánh dấu “Đ” vào câu đúng, dấu “S” vào câu sai a)Dòng điện có thể chuyể động trong vật dẫn nhờ tác dụng của nguồn điện b)Bình thường không khí không dẫn điện. Khi laøm cho khoâng khí coù nhieàu electron, nhieàu ioân hơn nó trở thành vật dẫn điện c)Thủy tinh là vật dẫn điện ở nhiệt độ thường d)Chaân khoâng laø vaät khoâng daãn ñieän e)Dung dịch muối ăn hoặc nước thường dùng dẫn điện được.. có thể chuyển động tự do, còn chất cách điện thì có rất ít các hạt chuyển động tự do. Baøi 3: -Các chất dẫn điện: Bạc, dung dịch đồng sunfat, thép, đồng, than chì -Caùc chaát caùch ñieän: Giaáy, thuûy tinh, beâ toâng. Baøi 4:. a) Ñ b) Ñ. c) S d) S e) Ñ. *Ruùt kinh nghieäm: .......................................................................... .......................................................................... .......................................................................... ........................................................................... Tieát : 9, 10 Ngaøy daïy: 14/ 02/ 2007.

(43) OÂN TAÄP Hoạt động của thầy-trò Hoạt động 1: Ôn lại nội dung kiến thức sách giaùo khoa 1) Sự nhiễm điện do cọ xát - Theá naøo laø vaät bò nhieãm ñieän?. - Moät vaät coù theå nhieãm ñieän baèng caùch naøo? + Có nhiều cách để nhiễm điện cho vật nhöng ñôn giaûn nhaát laø nhieãm ñieän cho moät vaät baèng caùch coï xaùt 2) Hai loại điện tích - Có mấy loại điện tích? + Có hai loại điện tích là điện tích dương và ñieän tích aâm - Các điện tích tương tác với nhau như thế naøo? + Cùng loại thì đẩy nhau, khác loại thì hút nhau - Nhắc lại qui ước về điện tích của thanh thủy tinh và thanh thước nhựa sẫm màu? + Qui ước: sau khi cọ xát + Thanh thuûy tinh mang ñieän tích döông + Thanh nhựa sẫm màu mang điện tích aâm - Nguyên tử cấu tạo gồm mấy phần? + Goàm hai phaàn: haït nhaân mang ñieän tích döông vaø electron mang ñieän tích aâm - Điện tích bên trong nguyên tử như thế naøo? + Toång ñieän tích döông vaø ñieän tích aâm bằng nhau nên nguyên tử trung hòa về điện tích - Moät vaät nhieãm ñieän döông khi naøo? Nhieãm ñieän aâm khi naøo? + Nhiễm điện dương khi mất bớt electron, nhieãm ñieän aâm khi nhaän theâm electron 3) Doøng ñieän, nguoàn ñieän - Neâu khaùi nieäm veà doøng ñieän? + Doøng ñieän laø doøng caùc ñieän tích dòch chuyển có hướng * Doøng ñieän chaïy trong vaät daãn khi noái vaät dẫn với hai cực của nguồn điện. - Nguồn điện dùng để làm gì?. Noäi dung baøi hoïc I/ Lí thuyeát 1) Sự nhiễm điện do cọ xát Vaät nhieãm ñieän coù khaû naêng huùt caùc vaät khác, làm sáng bóng đèn bút thử điện hoặc phoùng ñieän qua caùc vaät khaùc. 2) Hai loại điện tích a) Hai loại điện tích - Có hai loại điện tích : điện tích âm và ñieän tích döông - Các điện tích cùng loại thì đẩy nhau, khác loại thì hút nhau. b) Sơ lược về cấu tạo nguyên tử - Nguyên tử cấu tạo gồm hai phần: hạt nhaân mang ñieän tích döông vaø electron mang ñieän tích aâm - Một vật nhiễm điện dương khi mất bớt electron, nhieãm ñieän aâm khi nhaän theâm electron. 3) Doøng ñieän , nguoàn ñieän - Doøng ñieän laø doøng caùc ñieän tích dòch chuyển có hướng.

(44) - Keå teân caùc nguoàn ñieän maø em bieát? + Pin, acquy, maùy phaùt ñieän. . . * Mỗi nguồn điện đều có hai cực đó là cực âm và cực dương của nguồn điện - Chaát daãn ñieän, chaát caùch ñieän laø gì? + Hoïc sinh neâu - Cho ví duï veà chaát daãn ñieän vaø chaát caùch ñieän? + Chất dẫn điện: kim loại, các dung dịch muoái, dung dòch axit, kieàm. . . + Chất cách điện: nhựa, chất dẻo, cao su, thuûy tinh. . . - Theá naøo laø vaät daãn ñieän vaø vaät caùch ñieän? + Vaät daãn ñieän laø vaät cho doøng ñieän ñi qua, vaät caùch ñieän laø vaät khoâng cho doøng ñieän ñi qua. - Nguoàn ñieän laø thieát bò cung caáp doøng ñieän laâu daøi cho caùc duïng cuï duøng ñieän coù theå hoạt động. 4) Chaát daãn ñieän vaø chaát caùch ñieän-doøng điện trong kim loại a) Chaát daãn ñieän vaø chaát caùch ñieän - Chaát daãn ñieän laø chaát cho doøng ñieän ñi qua - Chaát caùch ñieän laø chaát khoâng cho doøng ñieän ñi qua. -Nêu khái niệm về dòng điện trong kim loại? Hoạt động 2: Bài tập vận dụng Baøi 1: Đánh dấu “Đ” vào câu đúng, dấu “S” vào caâu sai a) Cọ xát hai vật lại với nhau như một thanh thuûy tinh xaùt vaøo moät mieáng luïa thì caû hai vật đó đều nhiễm điện. b) Không khí ở nông thôn hay ở cao nguyên thường rất tốt đối với sức khỏe con người vì các hạt không khí mang nhiều điện tích âm. Ở thaønh phoá caùc haït mang ñieän tích aâm naøy bò khói và bụi khử gần hết. c) Máy bay chuyển động với vận tốc lớn trong khoâng khí cuõng bò nhieãm ñieän do ma saùt. d) Đưa một chiếc lược nhựa sau khi xát vào len lại gần các vụn giấy, nó có thể đẩy các vụn giấy đó ra xa. e) Muoán bieát moät vaät coù bò nhieãm ñieän hay không ta đưa vật đó lại gần các mẩu giấy vụn, chúng bị đẩy hoặc bị hút bởi vật đó. Baøi 2: Tìm từ và cụm từ thích hợp điền vào chổ troáng trong caùc caâu sau: a) Một đũa nhựa sau khi xát vào miếng vải khô nó có thể . . . . . . . . . . chính miếng vải đó.. b) Dòng điện trong kim loại Dòng điện trong kim loại là dòng các electron tự do dịch chuyển có hướng. II/ Baøi taäp Baøi 1:. a) Ñ. b) Ñ. c) Ñ d) S. e) S. Baøi 2:.

(45) b) Sét xảy ra giữa những đám mây dông . . . . . . . . . . với . . . . . . . . . . . c) Những luồng hơi nước bốc lên cao có thể tạo thành những đám mây bị . . . . . . . . . . . và chúng thường gây ra những . . . . . . . . . . chói loøa keøm theo tieáng . . . . . . . . . d) Để cho chiếc đũa nhựa hoặc thanh thủy tinh hữu cơ . . . . . . . . . ., ta . . . . . . . . . . nó vào miếng . . . . . . . . hoặc . . . . . . . . . hoặc . . . . . . . . e) Chiếc lược nhự cũng . . . . . . . . các sợi tóc duỗi thẳng ra khi ta . . . . . . . . . . . . . lúc thời tiết ......... Baøi 3: Lấy thanh thủy tinh cọ xát với miếng lụa. Miếng lụa tích điện âm. Sau đó ta lấy thanh thủy tinh đẩy vật B, hút vật C và hút vật D. Thanh thuûy tinh nhieãm ñieän gì? Caùc vaät B, C, D nhiễm điện gì? Giữa B và C, C và D, B và D xuất hiện lực hút hay lực đẩy? Baøi 4: Hai quaû caàu a vaø b nhieãm ñieän traùi daáu được treo gần nhau bằng hai sợi tơ a) Ban đầu dây treo các quả cầu bị lệch so với phương thẳng đứng. Hãy giải thích vì sao? b) Cho hai quaû caàu tieáp xuùc nhau roài buoâng ra thaáy daây treo hai quaû caàu cuõng bò leäch nhöng theo hướng ngược lại. Hãy giải thích tại sao như vaäy? Baøi 5: Electron có thể truyền từ nguyên tử này sang nguyên tử khác, từ vật này sang vật khác. Theo đó nếu đặt một quả cầu nhiễm điện âm tiếp xúc với quả cầu chưa nhiễm điện thì electron seõ dòch chuyeån nhö theá naøo? Khi taùch hai quaû caàu ra, caùc quaû caàu seõ nhieãm ñieän ra sao? Baøi 6: Hai quả cầu nhẹ A và B được treo gần nhau bằng hai sợi chỉ tơ, chúng hút nhau và hai sợi chỉ bị lệch ra khỏi vị trí ban đầu. Hỏi các quả cầu đã bị nhiễm điện thế nào? Hãy phân tích các trường hợp có thể xảy ra?. a) Một đũa nhựa sau khi xát vào miếng vải khô nó có thể hút chính miếng vải đó. b) Sét xảy ra giữa những đám mây dông mang điện với mặt đất c) Những luồng hơi nước bốc lên cao có thể tạo thành những đám mây bị nhiễm điện và chúng thường gây ra những tia sáng chói lòa keøm theo tieáng saám d) Để cho chiếc đũa nhựa hoặc thanh thủy tinh hữu cơ nhiễm điện , ta cọ xát nó vào miếng vải khô hoặc len hoặc lụa e) Chiếc lược nhựa cũng hút các sợi tóc duỗi thẳng ra khi ta chải tóc lúc thời tiết hanh khoâ Baøi 3: - Thanh thuûy tinh nhieãm ñieän döông - B nhieãm ñieän döông , C vaø D nhieãm ñieän aâm - B và C hút nhau, C và D đẩy nhau, B và D huùt nhau. Baøi 4: a) Ban đầu do hai quả cầu nhiễm điện trái daáu, chuùng huùt nhau neân daây treo bò leäch b) Sau khi cho chúng tiếp xúc nhau, do sự dịch chuyển của electron từ quả cầu này sang quả cầu kia mà hai quả cầu trở thành nhiễm điện cùng dấu. Khi đó hai quả cầu lại đẩy nhau, keát quaû laø daây treo bò leäch. Baøi 5: Quả cầu nhiễm điện âm đang thừa electron, quả cầu chưa nhiễm điện không thừa cuõng khoâng thieáu electron. Neáu ñaët quaû caàu nhieãm ñieän aâm tieáp xuùc quaû caàu chöa nhieãm điện thì electron sẽ dịch chuyển từ quả cầu nhieãm ñieän aâm sang quaû caàu chöa nhieãm ñieän. Sau khi tách chúng ra cả hai quả cầu đều nhiễm ñieän aâm. Baøi 6: Có 6 trường hợp có thể xảy ra: - Quaû caàu A nhieãm ñieän döông , quaû caàu B khoâng nhieãm ñieän - Quaû caàu A nhieãm ñieän döông , quaû caàu B nhieãm ñieän aâm. - Quaû caàu A nhieãm ñieän aâm, quaû caàu B khoâng nhieãm ñieän.

(46) - Quaû caàu A nhieãm ñieän aâm, quaû caàu B nhieãm ñieän döông. - Quaû caàu B nhieãm ñieän döông, quaû caàu A khoâng nhieãm ñieän. - Quaû caàu B nhieãm ñieän aâm, quaû caàu A khoâng nhieãm ñieän. *Ruùt kinh nghieäm: .......................................................................... .......................................................................... .......................................................................... ........................................................................... Chủ đề: Bám sát 1) Tên chủ đề: TÁC DỤNG CỦA DÒNG ĐIỆN 2) Soá tieát: 12 3) Muïc Tieâu: a/ Kiến thức: - Biết được dòng điện gây ra 5 tác dụng: tác dụng nhiệt, tác dụng phát sáng, tác dụng từ, tác dụng hóa học và tác dụng sinh lí. - Bieát xaùc ñònh chieàu doøng ñieän - Biết được cường độ dòng điện và hiệu điện thế b/ Kó naêng: - Rèn kĩ năng mô tả và giải thích các hiện tượng, các thí nghiệm - Biết vẽ sơ đồ mạch điện đơn giản - Phân biệt đoạn mạch nối tiếp và đoạn mạch song song c/ Thái độ (Giáo dục):.

(47) - Giáo dục lòng yêu thích bộ môn, liên hệ thực tế. - Tuân thủ các qui tắc an toàn khi sử dụng điện 4) Các tài liệu bổ trợ: - Sgk Vaät lí 7 - Baøi taäp cô baûn vaø naâng cao vaät lí 7 - Soå tay Vaät lyù THCS 5) Phaân tieát: Tieát 1, 2: Ngaøy daïy: 28/ 02/ 2007. SƠ ĐỒ MẠCH ĐIỆN CHIEÀU DOØNG ÑIEÄN Hoạt động của thầy-trò Hoạt động 1: Ôn lại nội dung kiến thức saùch giaùo khoa 1) Sơ đồ mạch điện * Để mô tả đơn giản các mạch điện và mắc một mạch điện theo đúng yêu cầu, người ta sử dụng các kí hiệu biểu thị các bộ phận của mạch điện để vẽ sơ đồ cho maïch ñieän - Các bộ phận của mạch điện được bieåu dieãn nhö theá naøo? + Gọi lần lượt học sinh lên bảng vẽ caùc kí hieäu cuûa caùc boä phaän maïch ñieän. 2) Chieàu doøng ñieän - Nêu qui ước chiều dòng điện? + Goïi 2 hoïc sinh neâu Hoạt động 2: Bài tập vận dụng Baøi 1: Điền từ hay cụm từ thích hợp vào choå troáng . . . . . . . . . . . . là dòng chuyển dời có hướng của các . . . . . . . . . Khi một . . . . . . . . . và . . . . . . . . . được nối kín baèng caùc daây daãn thì trong maïch coù . . . . . . . . . . Chieàu cuûa . . . . . . . . . . . . này đi từ . . . . . . . . . của . . . . . . . . . . qua . . . . . . . . tới . . . . . . . . . cuûa . . . . . . . . . . Baøi 2: Sử dụng các kí hiệu về các dụng cụ điện để vẽ một mạch điện gồm nguồn điện, bóng đèn, các dây nối và khóa K. Noäi dung baøi hoïc. I) Sơ đồ mạch điện Một số bộ phận của mạch điện được biểu diễn như sau:. II) Chieàu doøng ñieän Chiều dòng điện là chiều từ cực dương qua dây dẫn và các thiết bị điện tới cực âm của nguồn điện. III/ Baøi taäp Baøi 1: Dòng điện là dòng chuyển dời có hướng của các điện tích. Khi một vật dẫn và nguồn điện được nối kín baèng caùc daây daãn thì trong maïch coù doøng ñieän. Chieàu của dòng điện này đi từ cực dương của nguồn điện qua vật dẫn tới cực âm của nguồn điện.. Baøi 2: - Đèn sáng:.

(48) trong trường hợp đèn đang sáng và đèn ñang taét.. -Đèn tắt:. Baøi 3: Treân hình veõ laø caùc maïch ñieän, nguồn điện được giấu kín trong hộp. Dựa Baøi 3: vào chiều dòng điện, hãy đánh dấu các cực của nguồn điện trong mỗi mạch.. Baøi 4: Trong caùc maïch ñieän neâu trong hình veõ: Baøi 4: - Coù bao nhieâu nguoàn ñieän trong - Maïch ñieän coù hai nguoàn ñieän, ba nguoàn ñieän, từng mạch? boán nguoàn ñieän - Trong moãi maïch ñieän, doøng ñieän coù - Chiều dòng điện được biểu diễn như sau: chieàu nhö theá naøo? Haõy bieåu dieãn baèng caùch veõ theâm chieàu doøng ñieän vaøo maïch.. Baøi 5: Veõ moät maïch ñieän goàm moät nguoàn điện có 3 pin, 2 công tắc và hai bóng đèn, Baøi 5: mỗi công tắc đều khiển tắt mở một bóng đèn.. +. -.

(49) K. Ñ1. K. Ñ2. *Ruùt kinh nghieäm: .......................................................................... .......................................................................... .......................................................................... ........................................................................... Tieát 3, 4: Ngaøy daïy: 10/ 03/ 2007. TAÙC DUÏNG NHIEÄT VAØ TAÙC DUÏNG PHAÙT SAÙNG CUÛA DOØNG ÑIEÄN Hoạt động của thầy-trò Noäi dung baøi hoïc Hoạt động 1: Ôn lại nội dung kiến thức sách I/ Taùc duïng nhieät Doøng ñieän ñi qua moät vaät daãn laøm cho vaät giaùo khoa daã n đó nóng lên. 1) Taùc duïng nhieät - Doøng ñieän ñi qua moät vaät daãn baát kì gaây ra tác dụng gì đối với vật dẫn đó? + Doøng ñieän ñi qua moät vaät daãn laøm cho vaät dẫn đó nóng lên ta nói dòng điện có tác dụng nhieät. Ví duï: caém phích baøn laø vaøo oå caém ñieän, doøng ñieän chaïy qua laøm cho baøn laø noùng leân, nhờ đó ta có thể ủi cho quần áo thẳng ra +Một trong những ứng dụng quan trọng của tác dụng nhiệt là chế tạo ra chiếc cầu chì sử dụng trong gia đình để đảm bảo an toàn về điện. 2) Taùc duïng phaùt saùng II/ Taùc duïng phaùt saùng + Một trong những tác dụng quan trọng của Dòng điện đi qua bóng đèn có thể làm cho.

(50) dòng điện là tác dụng phát sáng. Nhiều loại đèn điện hoạt động dựa trên tác dụng này. Ví duï: + Dòng điện có thể làm cho bóng đèn điện phát sáng, nhờ đó chúng ta có ánh sáng để sinh hoạt vào ban đêm. + Doøng ñieän coù theå laøm phaùt saùng boùng đèn bút thử điện và đèn điốt phát quang. Hoạt động 2: Bài tập vận dụng Baøi 1: Haõy tìm caùc thieát bò ñieän: a) Phaùt saùng nhieàu, phaùt nhieät ít? b) Phaùt saùng ít, phaùt nhieät nhieàu c) Vừa phát sáng, vừa phát nhiệt. bóng đèn phát sáng. Baøi 2: Tính chaát toûa nhieät cuûa vaät daãn khi coù doøng điện đi qua là có lợi hay có hại? Em hãy nêu các thí dụ để chứng minh lập luận của em? Baøi 3: Khi có dòng điện chạy qua một bóng đèn điện, bóng đèn sẽ phát sáng đồng thời nóng leân. Nhö vaäy, coù hai taùc dung cuûa doøng ñieän cuøng phaùt huy moät luùc. Hoûi trong hai taùc duïng treân, taùc duïng naøo laø quan troïng hôn? Vì sao?. Baøi 2: Có lợi nếu biết cách sử dụng, có hại nếu ta không kiểm soát được. III/ Baøi taäp Baøi 1: a) Bóng đèn ống: phát sáng nhiều, phát nhiệt ít b) Beáp ñieän: phaùt nhieät nhieàu, phaùt saùng ít c) Đèn sấy: vừa phát sáng, vừa phát nhiệt. Baøi 3: Taùc duïng naøo quan troïng hôn phuï thuoäc vaøo mục đích sử dụng của con người. Nếu cần có ánh sáng để sinh hoạt thì tác dụng phát sáng của doøng ñieän laø quan troïng, nhöng neáu caàn coù nhieät độ cao để sấy hoặc sưởi thì tác dụng nhiệt là quan troïng hôn. Baøi 4: Baøi 4: Một người đun nước bằng một ấm điện. a) Khi nước còn trong ấm, nhiệt độ cao nhất Haõy cho bieát: trong ấm là 1000C. Nhiệt độ này đạt được khi a) Khi nước còn trong ấm, nhiệt độ cao nước sôi. nhất của ấm là bao nhiêu? Nhiệt độ này đạt b) Nếu nước trong ấm đã cạn hết, nhiệt được khi nào? lượng của dây mêso truyền trực tiếp cho ấm làm b) Nếu vô ý để quên, nước trong ấm cạn hết, cho nhiệt độ của ấm tăng cao và có thể làm cháy hiện tượng có thể xảy ra như thế nào? aám. Baøi 5: Baøi 5: Hãy tìm hiểu chiếc đèn ống thường sử dụng Ñieåm khaùc bieät cô baûn laø khi coù doøng ñieän trong gia đình và cho biết hoạt động của loại đèn chạy qua, dây tóc bóng đèn tròn nóng đến nhiệt này có gì khác so với loại bóng đèn tròn? độ cao và phát sáng còn đối với đèn ống, nhờ cơ cheá ñaëc bieät maø khi doøng ñieän chaïy qua chaát boät phủ bên trong thành của bóng đèn phát sáng. Baøi 6: Baøi 6: Khi các dụng cụ dùng điện sau đây hoạt Với các dụng cụ: động, trường hợp nào tác dụng nhiệt của dòng B. Noài côm ñieän điện là có lợi? C. Baøn laø ñieän A. Máy bơm nước H. Moû haøn ñieän B. Noài côm ñieän.

(51) C. Baøn laø ñieän D. Maùy vi tính E. Quaït ñieän F. Maùy thu hình (tivi) G. Bóng đèn điện H. Moû haøn ñieän *Ruùt kinh nghieäm: .......................................................................... .......................................................................... .......................................................................... ........................................................................... Tieát: 5,6 Ngaøy daïy: 17/ 03/ 2007. TÁC DỤNG TỪ, TÁC DỤNG HÓA HỌC VAØ TAÙC DUÏNG SINH LÍ CUÛA DOØNG ÑIEÄN Hoạt động của thầy-trò Hoạt động 1: Ôn lại nội dung kiến thức sách giaùo khoa 1) Tác dụng từ * Doøng ñieän chaïy qua moät cuoän daây daãn coù theå: + Laøm quay kim nam chaâm ñaët gaàn noù + Hút được các vật bằng sắt, thép như một nam chaâm Các tác dụng như trên gọi là tác dụng từ cuûa doøng ñieän Người ta ứng dụng tác dụng từ để chế tạo nhieàu thieát bò nhö nam chaâm ñieän duøng trong caùc beán caûng, chuoâng ñieän duøng trong caùc trường học, các thiết bị tự động trong máy moùc . . . 2) Taùc duïng hoùa hoïc * Doøng ñieän khi ñi qua dung dòch muoái đồng, nó làm tạo thành một lớp đồng mỏng bám trên thỏi than nối với cực âm. Ta nói dòng ñieän coù taùc duïng hoùa hoïc. Tác dụng hóa học của dòng điện là cơ sở của việc mạ điện như mạ đồng, mạ vàng, mạ. Noäi dung baøi hoïc. I/ Tác dụng từ Doøng ñieän chaïy qua moät cuoän daây daãn laøm cho cuoän daây daãn coù tính chaát nhö moät nam chaâm. II/ Taùc duïng hoùa hoïc Dòng điện đi qua dung dịch đồng sunphat có thể tách đồng ra khỏi dung dịch..

(52) kền…Việc mạ điện cho các vật bằng kim loại vừa có tác dụng chống gỉ vừa làm cho các vật trở nên đẹp hơn. 3) Taùc duïng sinh lí * Nếu sơ ý để cho dòng điện đi qua cơ thể người, dòng điện có thể làm cho các cơ co giật, tim ngừng đập, ngạt thở và thần kinh tê liệt. * Trong sinh học người ta có thể dùng điện để chữa một số bệnh Hoạt động 2: Bài tập vận dụng Baøi 1: Trong các trường hợp sau đây, trường hợp nào ứng dụng tác dụng hóa học của dòng điện? A. Mạ kim loại B. Hoạt động của quạt điện C. Naïp ñieän cho acquy D. Đun nước bằng điện E. Đèn điện sáng F. Haøn ñieän Baøi 2: Một số học sinh đã đưa ra những kết luận sau ñaây kho noùi veà moät soá taùc duïng cuûa doøng ñieän chaïy qua cuoän daây coù loõi saét: A. Có thể hút hoặc đẩy một nam châm khi ñaët gaàn noù B. Có thể hút hoặc đẩy một cái đinh bằng theùp khi ñaët gaàn noù C. Có thể hút những mẩu giấy vụn như một vaät nhieãm ñieän D. Có thể hút những vật bằng đồng cho dù vaät naøy ñaët gaàn hay xa cuoän daây Theo em, những kết luận nào trong các kết luận trên là đúng? Tại sao? Baøi 3: Trong caùc vaät sau ñaây, vaät naøo coù taùc duïng từ? Có thể làm thế nào để kiểm tra điều đó? A. Aùcquy duøng treân xe oâtoâ B. Thanh thước nhựa sau khi cọ xát vào mieáng daï C. Cuoän daây daãn ñaët treân saøn nhaø D. Cuoän daây daãn coù doøng ñieän chaïy qua Baøi 4: Nối hai cực của một nguồn điện với hai thanh than A và B sau đó nhúng hai thanh than vào dung dịch muối bạc, sau một thời gian thấy coù baïc baùm vaøo thanh than A a) Doøng ñieän coù chaïy qua dung dòch muoái. III/ Taùc duïng sinh lí Dòng điện đi qua cơ thể người có thể làm cho caùc cô bò co giaät.. IV/ Baøi taäp Baøi 1: A. Mạ kim loại C. Naïp ñieän cho acquy. Baøi 2: Kết luận A là đúng Keát luaän B laø chöa chính xaùc Kết luận C và D đều sai. Baøi 3: Chæ coù cuoän daây daãn khi coù doøng ñieän chạy qua là có tác dụng từ. Caùch kieåm tra: Treo moät caùi ñinh baèng daây chæ rồi đưa lại gần các vật trên, thấy chỉ có trường hợp khi đưa lại gần dây dẫn có dòng điện chạy qua thì đinh mới bị hút về phía cuộn dây. Baøi 4: a) - Doøng ñieän coù chaïy qua dung dòch muoái baïc - Dòng điện chạy theo chiều từ thanh b sang thanh than A - Thanh than A nối với cực âm của.

(53) baïc khoâng? Neáu coù thì doøng ñieän chaïy qua theo chiều nào? Thanh than A đã nối với cực âm hay döông cuûa nguoàn ñieän? b) Hiện tượng trên liên quan đến tác dụng naøo cuûa doøng ñieän? Baøi 5: Tại sao sờ tay vào một lỗ của ổ cắm điện thì bị điện giật, còn sờ vào lỗ kia thì lại không thaáy gì?. nguoàn ñieän b) Hiện tượng liên quan đến tác dụng hóa hoïc cuûa doøng ñieän. Baøi 5: Moät loã baét daây pha coøn loã kia daây trung hoøa hay coøn goïi laø daây “noùng”, daây “nguoäi”. Sờ vào lỗ dây nóng thì bị điện giật còn sờ vào loã kia thì haàu nhö khoâng coù doøng ñieän ñi qua người.. *Ruùt kinh nghieäm: .......................................................................... .......................................................................... .......................................................................... ...........................................................................

(54) Tieát: 7, 8 Ngaøy daïy: 24/ 03/ 2007. BAØI TAÄP VEÀ CAÙC TAÙC DUÏNG CUÛA DOØNG ÑIEÄN Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Ôn lại kiến thức sách giáo khoa - Dòng điện gây ra những tác dụng gì? + Taùc duïng nhieät, taùc duïng phaùt saùng, taùc dụng từ, tác dụnghóa học và tác dụng sinh lí. - Nêu ví dụ minh họa cho từng tác dụng? +Taùc duïng nhieät: doøng ñieän ñi qua vaät daãn laøm cho vaät daãn noùng leân (beáp ñieän, baøn uûi ñieän,…) + Taùc duïng phaùt saùng: doøng ñieän ñi qua bóng đèn bút thử điện làm sáng bóng đèn bút thử điện.. Noäi dung baøi hoïc I/ Lí thuyeát 1) Taùc duïng nhieät - Doøng ñieän ñi qua vaät daãn laøm cho vaät daãn noùng leân. - Ví duï: noài côm ñieän, beáp ñieän,…. 2) Taùc duïng phaùt saùng - Dòng điện đi qua bóng đèn làm cho bóng đèn sáng lên - Ví dụ: đèn bút thử điện + Tác dụng từ: dòng điện đi qua cuộn dây 3) Tác dụng từ daãn laøm cho cuoän daây daãn coù tính chaát gioáng - Doøng ñieän ñi qua cuoän daây daãn laøm cho nhö moät nam chaâm. cuoän daây coù tính chaát gioáng nhö moät nam chaâm. - Ví duï: caàn caåu ñieän, nam chaâm ñieän 4) Taùc duïng hoùa hoïc + Taùc duïng hoùa hoïc: doøng ñieän ñi qua dung - Dòng điện đi qua dung dịch muối kim loại dịch muối kim loại có khả năng tách kim loại ra có khả năng tách kim loại ra khỏi dung dịch. khoûi dung dòch. - Ví duï: doøng ñieän ñi qua dung dòch muoái đồng có khả năng tách đồng ra khỏi dung dịch. 5) Taùc duïng sinh lí + Taùc duïng sinh lí: doøng ñieän ñi qua cô theå - Dòng điện đi qua cơ thể người có thể gây người làm cho các cơ co giật. nguy hiểm cho con người - Ví dụ: dòng điện đi qua cơ thể người có thể laøm cho caùc cô bò co giaät. II/ Baøi taäp Hoạt động 2: Bài tập vận dụng Baøi 1: Baøi 1: a) Việc chế tạo băng kép dựa trên cơ sở tác Baêng keùp laø moät thieát bò coù maët trong dụng nhiệt của dòng điện và sự nở vì nhiệt của nhiều thiết bị điện cần đóng ngắt mạch điện tự vật rắn. động. Nó gồm hai tấm kim loại khác nhau dán.

(55) sát vào nhau. Một đầu gắn cố định, đầu kia bố trí chaïm vaøo tieáp ñieåm A nhö hình veõ:. Khi dòng điện chạy qua băng kép quá một giới hạn nào đó, băng kép sẽ bị cong xuống tách khoûi tieáp ñieåm vaø doøng ñieän bò ngaét. Hoûi: a) Việc chế tạo băng kép dựa trên cơ sở tác duïng naøo cuûa doøng ñieän? b) Hai tấm kim loại của băng kép có thể làm cùng một thứ kim loại được không? Tại sao? c) Trong hai tấm kim loại cấu tạo nên băng kép, tấm nào phải dãn nở vì nhiệt nhiều hơn? Taïi sao? Baøi 2: Ñaët moät kim nam chaâm treân moät muõi nhoïn sao cho kim nam châm có thể quay tự do. Bình thường kim nam châm định hướng Bắc-Nam. Hiện tượng xảy ra như thế nào nếu đặt gần kim nam chaâm moät cuoän daây coù loõi saét vaø cho doøng ñieän chaïy qua cuoän daây? Haõy giaûi thích hieän tượng đó?. Baøi 3: Khi cầu chì trong gia đình bị đứt, một số người đã dùng dây đồng, dây kẽm để thay cho cầu chì. Làm như vậy có đúng không? Tại sao?. Baøi 4: Moät vaät chöa nhieãm ñieän coù theå laøm cho noù nhiễm điện bằng cách cọ xát với một vật khác. Nếu một vật đã nhiễm điện rồi, ta lại muốn nó trở thành vật trung hòa về điện thì có thể làm caùch naøo?. b) Hai tấm kim loại của băng kép không thể làm cùng một thứ kim loại, vì như thế khi dòng điện chạy qua làm hai tấm kim loại nóng lên, hai tấm kim loại sẽ nở vì nhiệt như nhau và baêng keùp seõ khoâng bò cong, tieáp ñieåm seõ khoâng rời khỏi băng kép khi nhiệt độ lên quá mức cho pheùp. c) Khi băng kép trên hình vẽ hoạt động, mục đích của băng kép là khi nhiệt độ lên quá mức cho phép, băng kép phải cong xuống, rời khỏi tiếp điểm A. Muốn vậy tấm kim loại 1 phải nở vì nhiệt nhiều hơn tấm kim loại 2.. Baøi 2: Khi ñaët gaàn kim nam chaâm moät cuoän daây coù loõi saét vaø cho doøng ñieän chaïy qua cuoän daây thì kim nam châm sẽ bị lệch hướng so với ban đầu. Giaûi thích: Khi coù doøng ñieän chaïy qua cuoän dây, do tác dụng từ của dòng điện mà lõi sắt bên trong cuộn dây trở thành một nam châm, nam châm này hút hoặc đẩy kim nam châm làm nó bị leäch. Baøi 3: Làm như vậy là không đúng. Tác dụng của caàu chì laø baûo veä caùc thieát bò ñieän khi doøng ñieän có cường độ quá mức cho phép, dây chì sẽ đứt và ngắt dòng điện, nếu thay bằng dây đồng hoặc dây kẽ thì khi dòng điện tăng lên đột ngột, chúng không bị đứt, dòng điện vẫn chạy qua và làm chaùy hoûng caùc thieát bò. Baøi 4: Ta đã biết các electron có thể chuyển từ nguyên tử này sang nguyên tử khác, từ vật này sang vật khác. Một vật đã nhiễm điện tức là chúng đang ở trạng thái thừa electron (nhiễm điện âm) hoặc thiếu electron (nhiễm điện dương), muốn làm cho vật trở thành trung hòa về điện có thể nối vật nhiễm điện với đất bằng một dây dẫn (dây kim loại). Như thế electron có thể truyền từ vật nhiễm điện xuống đất (nếu nhiễm.

(56) điện âm) hoặc truyền từ đất lên (nhiễm điện dương) và làm cho vật trở thành trung hòa về ñieän . *Ruùt kinh nghieäm: .......................................................................... .......................................................................... .......................................................................... ........................................................................... Tieát: 9, 10 Ngaøy daïy: 30/ 03/ 2007.

(57) CƯỜNG ĐỘ DÒNG ĐIỆN Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Ô lại nội dung kiến thức sách giaùo khoa - Cường độ dòng điện là gì?. -. Đơn vị đo cường độ dòng điện?. * Để đo dòng điện có cường độ nhỏ hơn người ta dùng đơn vị miliampe, kí hiệu là mA + Cách đổi đơn vị: 1mA= 0,001A 1A= 1000 mA - Dụng cụ đo cường độ dòng điện là gì? + Trên mỗi ampe kế đều có ghi chữ A hoặc mA + Mỗi ampe kế đều có giới hạn đo và độ chia nhỏ nhất nhất định nào đó + Khi maéc ampe keá vaøo maïch ñieän caàn chuù ý: mắc núm có dấu (+) vào cực dương của nguồn điện, núm có dấu (-) về phía cực âm của nguoàn ñieän vaø ñieàu chænh kim ampe keá veà soá 0 trước khi sử dụng - Chọn ampe kế như thế nào để đo cường độ dòng điện? - Maéc ampe keá vaøo maïch ñieän nhö theá naøo?. Hoạt động 2: Bài tập vận dụng Baøi 1: Giải thích tại sao không được nối 2 chốt của ampe kế trực tiếp với 2 cực của nguồn điện?. Noäi dung baøi hoïc I/ Lí thuyeát 1) Cường độ dòng điện - Soá chæ ampe keá maéc trong moät maïch ñieän là giá trị của cường độ dòng điện. Dòng điện càng mạnh thì cường độ dòng điện của nó càng lớn. - Đơn vị đo cường độ dòng điện là Ampe, kí hieäu laø: A. 2) Ampe keá Ampe kế là dụng cụ để đo cường độ dòng ñieän. 3) Đo cường độ dòng điện. Để đo cường độ dòng điện, ta lựa chọn ampe kế có giới hạn đo phù hợp rồi mắc nối tiếp ampe kế với vật dẫn cần đo theo đúng qui ñònh veà caùch noái daây vaøo caùc nuùm cuûa ampe keá. II/ Baøi taäp Baøi 1: Khi chế tạo ampe kế các nhà thiết kế đã tính toán sao cho sự cản của dòng điện của ampe kế là không đáng kể. Khi nối hai chốt của ampe kế vào 2 cực của nguồn điện sẽ giống như trường hợp dùng 1 dây dẫn nối hai cực của nguồn điện, cường độ dòng điện qua ampe kế.

(58) Baøi 2: Có 4 ampe kế có giới hạn đo lần lượt là: 1) 30 mA 2) 40 mA 3) 150 mA 4) 1 A Haõy cho bieát ampe keá naøo trong caùc ampe kế trên là phù hợp nhất để đo mỗi cường độ doøng ñieän sau ñaây? a) 30 mA b) 120 mA c) 850 mA d) 1,6 mA Baøi 3: Hãy biến đổi các đơn vị sau: a) 230 mA = . . . . . . . . . A b) 12 µA = . . . . . . . . . mA c) 1,23 mA = . . . . . . . . . µA d)0,099 A = . . . . . . . . . mA e) 680 µA = . . . . . . . . . A Baøi 4: Tại sao dưới kim đo của ampe kế, người ta ñaët theâm moät göông phaúng?. lúc đó là rất lớn, mà mỗi ampe kế chỉ có thể chịu được một dòng điện có cường độ nhất định với cường độ dòng điện qua ampe kế quá lớn seõ laøm cho ampe keá bò hoûng. Baøi 2: - Để đo cường độ dòng điện khoảng 30 mA dùng ampe kế có giới hạn đo là 40 mA - Để đo cường độ dòng điện khoảng 120 mA dùng ampe kế có giới hạn đo là 150 mA - Để đo cường độ dòng điện khoảng 850 mA dùng ampe kế có giới hạn đo là 1 A - Để đo cường độ dòng điện khoảng 1,6 mA dùng ampe kế có giới hạn đo là 30 mA. Baøi 3: a) 230 mA = 0,23 A b) 12 µA = 0,012 mA c) 1,23 mA = 1230 µA d)0,099 A = 99 mA e) 680 µA = 0,00068 A Baøi 4: Để đọc giá trị chính xác, mắt phải luôn luôn vuông góc mặt đồng hồ. Vì vậy ta phải đặt maét sao cho kim vaø aûnh cuûa kim (qua göông phaúng) truøng nhau.. *Ruùt kinh nghieäm: .......................................................................... .......................................................................... .......................................................................... ........................................................................... Tieát: 11, 12 Ngaøy daïy: 07/ 04/ 2007. HIEÄU ÑIEÄN THEÁ Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Ôn lại nội dung kiến thức sách giaùo khoa. Noäi dung baøi hoïc.

(59) 1) Hieäu ñieän theá - Hieäu ñieän theá laø gì? - Kí hieäu? Ñôn vò ño? - Cho ví duï vaøi giaù trò hieäu ñieän theá maø em bieát? + Hoïc sinh neâu 2) Voân keá - Vôn kế dùng để làm gì? + Để đo hiệu điện thế - Cách sử dụng Vôn kế?. I/ Hieäu ñieän theá - Nguồn điện tạo ra giữa hai cực của nó một hieäu ñieän theá - Kí hieäu: U - Ñôn vò: Voân (V) II/ Voân keá - Laø duïng cuï ño hieäu ñieän theá - Qui tắc sử dụng Vôn kế: + Chọn Vôn kế có giới hạn đo phù hợp với giá trị muốn đo + Mắc Vôn kế song song với hai đầu nguoàn ñieän caàn ño + Dòng điện đi vào ở chốt (+) và đi ra ở choát aâm (-) cuûa Voân keá III/ Baøi taäp Baøi 1: Caâu C. 2,8 V. Hoạt động 2: Bài tập vận dụng Baøi 1: Một bạn dùng Vôn kế có độ chia nhỏ nhất là 0,2 V để đo hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn. Kết quả nào sau đây viết đúng? A. 1,5 V B. 2,85 V C. 2,8 V D. 3,3 V Baøi 2: Baøi 2: Trong bài thực hành về đo hiệu điện thế, ÑCNN laø 0,1 V một báo cáo kết quả được ghi như sau: A. U1 = 1,5 V B. U2 = 2,5 V C. U3 = 2 V D. U4 = 1,8 V Hãy cho biết độ chia nhỏ nhất của Vôn kế đã sử dụng trong bài thực hành trên? Baøi 3: Baøi 3: Để đo hiệu điện thế giữa hai cực một cục Caâu B. GHÑ laø 2V, ÑCNN laø 0,1V pin coù ghi 1,5 V. Duøng voân keá naøo sau ñaây laø phù hợp nhất? A. GHÑ laø 2V, ÑCNN laø 0,2V B. GHÑ laø 2V, ÑCNN laø 0,1V C. GHÑ laø 4V, ÑCNN laø 0,5V D. GHÑ laø 4V, ÑCNN laø 0,2V Baøi 4: Baøi 4: Đổi đơn vị cho các giá trị hiệu điện thế sau: a) 2,5V= 2500 mV a) 2,5V= . . . . . . . . . .mV b) 0,05 V= 50mV b) 0,05 V= . . . . . . . . . .mV c) 1,25 V= 1250 mV c) 1,25 V= . . . . . . . . . .mV d) 2,02 V= 2020 mV.

(60) d) 2,02 V= . . . . . . . . . .mV Baøi 5: Đổi đơn vị cho các giá trị hiệu điện thế sau: a) 2550mV= . . . . . . . . . .V b) 125mV= . . . . . . . . . .V c) 50mV= . . . . . . . . . .V d) 2050mV= . . . . . . . . . .V Baøi 6: Đổi đơn vị cho các giá trị hiệu điện thế sau: a) 100V= . . . . . . . . . .kV b) 1,2 V= . . . . . . . . . .mV c) 0,6 kV= . . . . . . . . . .V d) 200mV= . . . . . . . . . .V Baøi 7: Đổi đơn vị cho các giá trị hiệu điện thế sau: a) 5,5 V = . . . . . . . . . .mV b) 0,02 kV = . . . . . . . . . .V c) 3200 mV = . . . . . . . . . .kV d) 4,3 kV = . . . . . . . . . .V Baøi 8: Có 4 vôn kế có GHĐ lần lượt là: A. 20V B. 100mV C. 300mV D. 0,05V Hãy cho biết vôn kế nào phù hợp nhất để đo hieäu ñieän theá 0,2V Baøi 9: Có 3 vôn kế có giới hạn đo như sau: 1) 5V 2) 10V 3) 20V Hãy cho biết vôn kế nào là phù hợp nhất để đo mỗi nguồn điện có hiệu điện thế được cho sau ñaây. a. 1,5 V b. 15V c. 7,5 V d. 18 V e. 5,5 V f. 0,5 V. Baøi 5: a) 2550mV= 2,55 V b) 125mV= 0,125 V c) 50mV = 0,05 V d) 2050mV= 2,05 V Baøi 6: a) 100V= 0,1 kV b) 1,2 V= 1200 mV c) 0,6 kV= 600 V d) 200mV= 0,2 V Baøi 7: a) 5,5 V = 5500 mV b) 0,02 kV = 20 V c) 3200 mV = 0,0032 kV d) 4,3 kV = 4300 V Baøi 8: Caâu C. 300mV. Baøi 9: a-1 b-3 c-2 d-3 e-2 f-1. *Ruùt kinh nghieäm: .......................................................................... .......................................................................... .......................................................................... ...........................................................................

(61) Chủ đề: Nâng cao. 1) Tên chủ đề: CƯỜNG ĐỘ DÒNG ĐIỆN-HIỆU ĐIỆN THẾ 2) Soá tieát: 12 3) Muïc Tieâu: a/ Kiến thức: - Biết được có hai loại điện tích: dương và âm - Biết được khái niệm về cường độ dòng điện và hiệu điện thế, đơn vị của cường độ doøng ñieän vaø hieäu ñieän theá - Biết cách vẽ sơ đồ mạch điện có ampe kế và vôn kế b/ Kó naêng: - Rèøn kĩ năng mô tả và giải thích các thí nghiệm, các hiện tượng c/ Thái độ (Giáo dục): - Giáo dục lòng yêu thích bộ môn, liên hệ thực tế. 4) Taøi lieäu tham khaûo: - Saùch giaùo khoa vaät lí 7 - Baøi taäp cô baûn vaø naâng cao vaät lí 7.

(62) - Hướng dẫn ôn tập vật lí 7 Tieát: 1, 2 Ngaøy daïy: 14/ 04/ 2007. HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Ôn lại kiến thức cơ bản - Có mấy loại điện tích? + Có hai loại điện tích đó là: điện tích âm vaø ñieän tích döông - Các điện tích tương tác với nhau như thế naøo? + Các vật nhiễm điện cùng loại thì đẩy nhau, khác loại thì hút nhau - Qui ước về điện tích của thanh thủy tinh và thanh nhựa sau khi cọ xát? + Thanh thuûy tinh sau khi coï xaùt vaøo luïa: mang điện tích dương (+), thanh nhựa sau khi coï xaùt vaøo vaûi khoâ: mang ñieän tích aâm (-) * Ta caàn bieát theâm: luïa sau khi coï xaùt vaøo thanh thuûy tinh mang ñieän tích aâm coøn vaûi khoâ sau khi cọ xát vào thước nhựa mang điện tích döông. - Nguyên tử cấu tạo gồm mấy phần? Những phần ấy mang điện tích gì? + Nguyên tử cấu tạo gồm hai phần: hạt nhaân vaø electron. Haït nhaân mang ñieän tích döông vaø electron mang ñieän tích aâm. - Tỉ số giữa điện tích âm và điện tích dương nhö theá naøo? + Toång ñieän tích aâm cuûa electron coù trò soá tuyệt đối bằng điện tích dương của hạt nhân - Moät vaät nhieãm ñieän aâm, nhieãm ñieän döông khi naøo? + Vaät nhieãm ñieän aâm neáu nhaän theâm electron và nhiễm điện dương nếu mất bớt electron. Hoạt động 2: Một số bài học nâng cao Bài 1: Chọn câu đúng Nếu A hút B, B hút C, C đẩy D thì: A. A vaø C coù ñieän tích traùi daáu B. B vaø D coù ñieän tích cuøng daáu C. A vaø D coù ñieän tích cuøng daáu D. A vaø D coù ñieän tích traùi daáu * Gợi ý:. Noäi dung baøi hoïc I/ Ôn nội dung kiến thức sách giáo khoa - Có hai loại điện tích là điện tích âm và ñieän tích döông - Các vật nhiễm điện cùng loại thì đẩy nhau, khác loại thì hút nhau - Qui ước: + Thanh thuûy tinh coï xaùt vaøo luïa mang ñieän tích döông + Thanh thước nhựa sau khi cọ xát vào vaûi khoâ mang ñieän tích aâm - Nguyên tử cấu tạo gồm hai phần: hạt nhaân mang ñieän tích döông vaø electron mang ñieän tích aâm - Moät vaät nhieãm ñieän aâm neáu nhaän theâm electron và nhiễm điện dương nếu mất bớt electron.. II/ Baøi hoïc naâng cao Baøi 1: Choïn caâu C.

(63) - A huùt B thì A, B traùi daáu - B huùt C thì B, C traùi daáu; coøn A vaø C cuøng daáu - C đẩy D thì C, D cùng dấu; còn A và D cùng daáu Bài 2: Lấy thanh thủy tinh cọ xát với miếng lụa. Miếng lụa tích điện âm. Sau đó ta thấy thanh thủy tinh đẩy vật B, hút vật C và hút vật D. Thanh thuûy tinh nhieãm ñieän gì? Caùc vaät B, C, D nhiễm điện gì? Giữa B và C, C và D, B và D xuất hiện lực hút hay lực đẩy? * Gợi ý: - Thanh thủy tinh tích điện cùng dấu với B, trái dấu với vật C và D - B, C tích ñieän traùi daáu - C, D tích ñieän cuøng daáu - B , D tích ñieän traùi daáu Hoạt động 3: Bài tập tự kiểm tra Baøi 1: Khi coï xaùt maûnh poâlieâtylen leân moät thanh kim loại có tay cầm cách điện, sau đó tách chúng ra. Hỏi thanh kim loại mang điện gì? Maûnh poâlieâtylen mang ñieän gì? Baøi 2: Treo các quả cầu đã nhiễm điện bằng các sợi tơ mỏng. Lần lượt đưa quả cầu C đã nhiễm ñieän laïi gaàn quaû caàu A ta thaáy chuùng huùt nhau, lại gần quả cầu B thì chúng đẩy nhau. Hỏi quả cầu A, B đã nhiễm điện gì? Baøi 3: Treo một thanh đồng nhẹ, mỏng bằng một dây chỉ tơ. Đặt quả cầu A đã bị nhiễm điện dương lại gần một đầu của thanh đồng. Hiện tượng xảy ra như thế nào?. Baøi 2: - Thanh thuûy tinh nhieãm ñieän döông - B nhieãm ñieän döông, C vaø D cuøng nhieãm ñieän aâm - B và C hút nhau, C và D đẩy nhau, B và D huùt nhau.. III/ Baøi taäp: Baøi 1: Thanh kim loại mang điện tích dương (một số electron tự do di chuyển sang mảnh poâlieâtylen), maûnh poâlieâtylen mang ñieän aâm. Baøi 2: - A vaø C huùt nhau, vaäy A mang ñieän döông - B và C đẩy nhau,vậy B mang điện âm. Baøi 3: - Khi ñaët quaû caàu A nhieãm ñieän döông laïi gần thanh đồng thì một số electron tự do có sẵn trong thanh đồng sẽ di chuyển về đầu gần quả cầu A, đầu này của thanh đồng thừa electron nên nhiễm điện âm do đó bị quả cầu A hút - Sau khi một đầu của thanh đồng chạm vaøo quaû caàu A, moät soá ñieän tích döông cuûa quaû cầu A sẽ truyền qua thanh đồng. Cả thanh đồng và quả cầu A đều mang điện tích dương nên chúng đẩy nhau. Baøi 4: Baøi 4: Ñieän tích cuûa haït nhaân laø +6e Lớp vỏ của nguyên tử Cacbon có 6 electron, xaùc ñònh ñieän tích cuûa haït nhaân Baøi 5: Baøi 5: Nguyên tử sắt bị nhiễm điện dương Hạt nhân của nguyên tử sắt mang điện tích +26e mà lớp vỏ nguyên tử sắt có 24 electron..

(64) Vậy nguyên tử sắt bị nhiễm điện gì? *Ruùt kinh nghieäm: .......................................................................... .......................................................................... .......................................................................... ........................................................................... Tieát PPCT: 3, 4 Ngaøy daïy: 21/ 04/ 2007. SƠ ĐỒ MẠCH ĐIỆN CHIEÀU DOØNG ÑIEÄN Hoạt động của thầy và trò Noäi dung baøi hoïc Hoạt động 1: Ôn lại nội dung kiến thức I/ Kiến thức cơ bản saùch giaùo khoa 1) Kí hieäu cuûa moät soá boä phaän maïch ñieän 1) Kí hieäu cuûa moät soá boä phaän maïch ñieän - Yeâu caàu hoïc sinh veõ laïi kí hieäu cuûa caùc boä phaän maïch ñieän. - Veõ theâm kí hieäu cuûa ampe keá vaø voân keá. Ampe keá. Voân keá. 2) Chieàu doøng ñieän 2) Chieàu doøng ñieän Chiều dòng điện là chiều từ cực dương qua dây - Nhắc lại qui ước về chiều dòng dẫn và các dụng cụ điện tới cực âm của nguồn điện. ñieän? Hoạt động 2: Một số bài học nâng cao II/ Bài học nâng cao * Khi maéc ampe keá vaø voân keá vaøo maïch ñieän - Đối với ampe kế khi mắc vào.

(65) maïch ñieän phaûi maéc nhö theá naøo? + Maéc noái tieáp - Đối với vôn kế thì sao? + Mắc song song với vật cần đo hieäu ñieän theá Hoạt động 3: Bài tập tự giải Baøi 1: Vẽ sơ đồ mạch điện thắp sáng bóng đèn pin. Sau đó vẽ thêm ampe kế vào để đo cường độ dòng điện trong mạch.. caàn löu yù: + Đối với ampe kế luôn mắc ở vị trí nối tiếp + Đối với vôn kế thì mắc song song với vật cần ño hieäu ñieän theá III/ Baøi taäp: Baøi 1:. .K .. Baøi 2: Baøi 2: Có một viên pin 9 V, 3 bóng đèn có 4,5V và 3 bóng 3 V. Hãy vẽ sơ đồ các mạch điện có thể thắp sáng bình thường các bóng đèn nói trên trong trường hợp: a/ Choïn moät soá boùng trong caùc boùng đèn nói trên b/ Dùng hết các bóng đèn nói trên. Baøi 3: Làm thế nào để biết các bóng đèn trong một mạch điện được mắc nối tiếp hay maéc song song? Baøi 4: Có một nguồn điện 14V, 2 bóng đèn loại 12V và 2 bóng đèn loại 6V. Em hãy cho biết phải mắc các đèn đó như thế nào vào nguồn điện là hợp lí nhất? Baøi 5: Trong moät maïch ñieän goàm hai boùng đèn mắc nối tiếp, ta đo được: Dòng điện qua đèn Đ1 là I1 = 0,3A. Hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn Đ1. Baøi 3: Tháo một bóng đèn ra. Các bóng đèn nào không sáng tức là đang mắc nối tiếp với bóng đèn đã lấy ra. Baøi 4: Hai bóng đèn 6V mắc nối tiếp, rồi mắc song song với hai bóng đèn 12V.. Baøi 5: a) I1 = I2 = 0,3A b) Gọi hiệu điện thế giữa hai đầu nguồn là U ta coù: U2 = U – U1 = 6- 3 = 3V c) Các đèn sáng hơn vì cường độ dòng điện qua.

(66) là 3V. Hiệu điện thế giữa hai đầu nguồn các đèn tăng ñieän laø 6V a) So sánh cường độ dòng điện qua Ñ1 vaø Ñ2 b) Tính hiệu điện thế giữa hai đầu đèn Đ2 c) Khi taêng hieäu ñieän theá cuûa nguoàn thì các đèn có sáng hơn không?. *Ruùt kinh nghieäm: .......................................................................... .......................................................................... .......................................................................... Tieát PPCT: 5, 6 Ngaøy daïy: 28/ 04/ 2007. TAÙC DUÏNG NHIEÄT VAØ TAÙC DUÏNG PHAÙT SAÙNG CUÛA DOØNG ÑIEÄN Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Ôn lại nội dung kiến thưc sách giaùo khoa 1) Taùc duïng nhieät - Doøng ñieän ñi qua vaät daãn baát kì coù khaû naêng gaây ra taùc duïng gì? + Taùc duïng nhieät - Theå hieän nhö theá naøo? + Laøm cho vaät daãn noùng leân - Ví duï minh hoïa? + Bàn là điện, bếp điện, bóng đèn dây toùc. . . 2) Taùc duïng phaùt saùng - Doøng ñieän ñi qua vaät daãn naøo coù khaû năng làm sáng vật dẫn đó? + Đi qua bóng đèn Hoạt động 2: Bài tập vận dụng Baøi 1: Khi bóng đèn bút thử điện phát sáng, hiện tượng hoặc tác dụng nào sau đây không xảy ra? A. Dòng điện đã chạy qua bút thử điện B. Chất khí trong bóng đèn đã dẫn điện C. Hai đầu dây bên trong bóng đèn nóng leân vaø phaùt saùng D. Doøng ñieän coù taùc duïng phaùt saùng. Noäi dung baøi hoïc I/ Kiến thức cơ bản 1) Taùc duïng nhieät Doøng ñieän ñi qua vaät daãn coù khaû naêng laøm noùng vaät daãn.. 2) Taùc duïng phaùt saùng Dòng điện đi qua bóng đèn có khả năng làm phát sáng bóng đèn. II/ Baøi taäp Baøi 1: Caâu C.

(67) Baøi 2: Baøi 2: Những thiết bị sau đây được chế tạo dựa - Tivi, đèn ống được chế tạo dựa trên tác trên tác dụng gì của dòng điện: tivi, đèn ống, dụng phát sáng của dòng điện aám ñieän, noài côm ñieän - Aám điện, nồi cơm điện dựa trên tác dụng nhieät cuûa doøng ñieän Baøi 3: Baøi 3: Caùc daây mayso trong baøn uûi, beáp ñieän coù Daây mayso trong baøn uûi, beáp ñieän coù taùc tác dụng gì? Khi làm dây mayso thường người dụng nóng lên khi có dòng điện chạy qua, nó ta chọn kim loại có đặc điểm gì? cung cấp nhiệt lượng cho bếp hoặc bàn ủi. Khi chế tạo dây mayso người ta chọn những kim loại khó nóng chảy, chịu nhiệt cao Baøi 4: Baøi 4: Dùng đèn ống có lợi gì so với khi dùng Dùng đèn ống sẽ tiết kiệm được điện năng đèn dây tóc? từ ba đến bốn lần so với dùng đèn dây tóc dù độ phát sáng của chúng như nhau. Baøi 5: Baøi 5: Những bộ phận nào trong bàn ủi hoạt động - Daây mayso vaø baêng keùp trong baøn uûi dựa trên tác dụng nhiệt của dòng điện? Trình hoạt động dựa trên tác dụng nhiệt của dòng bày hoạt động của bộ phận đó? ñieän - Khi coù doøng ñieän ñi qua, daây mayso noùng leân vaø toûa nhieät - Khi coù doøng ñieän ñi qua, baêng keùp cuõng noùng leân. Trong baêng keùp coù hai maûnh kim loại dãn nở vì nhiệt khác nhau. Khi nhiệt độ đạt tới mức nào đó thì một đầu của mảnh kim loại bị cong, làm điệm tiếp xúc bị tách ra, bàn ủi bị ngắt điện. Khi nhiệt độ giảm, băng kép trở về vị trí cũ, điểm tiếp xúc được nối lại và bàn ủi hoạt động.. *Ruùt kinh nghieäm: .......................................................................... .......................................................................... ...........................................................................

(68) Tieát PPCT: 7, 8 Ngaøy daïy: 05/ 05/ 2007. CƯỜNG ĐỘ DÒNG ĐIỆN Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Ôn lại kiến thức sách giáo khoa - Cường độ dòng điện là gì?. Noäi dung baøi hoïc I/ Kiến thức trọng tâm - Soá chæ ampe keá maéc trong moät maïch ñieän là giá trị của cường độ dòng điện. Dòng điện càng mạnh thì cường độ dòng điện của nó càng lớn. - Đơn vị đo cường độ dòng điện là gì? Kí - Đơn vị đo cường độ dòng điện là Ampe, kí hieäu? hieäu: A - Dụng cụ đo cường độ dòng điện là gì? - Dụng cụ đo cường độ dòng điện là Ampe + Ampe keá keá - Nêu cách sử dụng ampe kế để đo cường độ dòng điện trong mạch? + Maéc noái tieáp ampe keá vaøo maïch ñieän sao cho núm có dấu (+) nối với cực dương của nguồn điện và núm có dấu (-) nối với cực âm cuûa nguoàn ñieän. Hoạt động 2: Một số bài học nâng cao II/ Baøi hoïc naâng cao - Trong đoạn mạch mắc nối tiếp: cường độ Bài 1: Cho mạch điện gồm hai đèn mắc nối tiếp , ampe kế A1 để đo cường độ dòng điện dòng điện là bằng nhau tại các vị trí khác nhau qua đèn 1, ampe kế A2 để đo cường độ dòng của mạch. điện qua đèn 2. Biết số chỉ của ampe kế A 1 là 0,35 A, haõy cho bieát soá chæ cuûa ampe keá A2 ? Giaûi Số chỉ của ampe kế A2 bằng với số chỉ ampe keá A1 vaø baèng 0,35 A Bài 2: Cho mạch điện gồm hai đèn Đ1 và - Trong đoạn mạch mắc song song: cường Đ2 mắc song song với nhau. Số chỉ của ampe kế A là 0,35 A; số chỉ của ampe kế A 1 là 0,12 A. độ dòng điện qua mạch chính bằng tổng các Hãy cho biết số chỉ của ampe kế A2 là bao cường độ dòng điện qua các mạch rẽ nhieâu? Giaûi Ta coù I= I1 + I2 Mà A= 0,35 A cũng chính là cường độ.

(69) doøng ñieän qua maïch chính (I), A1 laø soá chæ cường độ dòng điện qua Đ1 Vaäy soá chæ ampe keá A2 laø: I2 = I – I1 = 0,35 – 0,12 = 0,23 (A) Vaäy soá chæ ampe keá A2 laø 0,23 A Hoạt động 3: Bài tập tự giải Baøi 1: Trong mạch điện có sơ đồ gồm Đ 1 và Đ2 mắc song song nhau. Hãy tìm cường độ dòng điện đi qua các đèn Đ1 và Đ2 , biết rằng cường độ dòng điện qua đèn 1 gấp đôi cường độ dòng điện qua đèn 2 và số chỉ ampe kế A là 3A. Baøi 2: Trên một bóng đèn có ghi 6V. Khi đặt vào hai đầu bóng đèn hiệu điện thế U 1 = 4V thì dòng điện chạy qua đèn có cường độ I 1, khi đặt hiệu điện thế U2 thì dòng điện chạy qua đèn có cường độ I2 . Hãy so sánh I1 và I2 . Baøi 3: Cho sơ đồ mạch điện gồm hai đèn mắc song song. Biết cường độ dòng điện chạy qua nguồn là I = 0,45 A và chạy qua đèn Đ 2 là I2 = 0,2 A. Tính cường độ dòng điện I1 chạy qua đèn 1?. III/ Baøi taäp Baøi 1: Ta coù: I = I1 + I2 = I1 + 2I1 = 3I1 = 3A Suy ra : I1 = 3/3 = 1A. Baøi 2: I1 bé hơn I2 . Vì hiệu điện thế đặt giữa hai đầu bóng đèn càng lớn thì dòng điện chạy qua đèn có cường độ càng lớn.. Baøi 3: Cường độ dòng điện chạy qua đèn Đ1 là: I1 = I – I2 = 0,45 – 0,2 = 0,25 A. *Ruùt kinh nghieäm: .......................................................................... .......................................................................... .......................................................................... ...........................................................................

(70) Tieát PPCT: 11, 12 Ngaøy daïy: 19/ 05/ 2007. HIỆU ĐIỆN THẾ GIỮA HAI ĐẦU DỤNG CỤ DUØNG ÑIEÄN Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Ôn lại kiến thức sách giáo khoa * Trong moät maïch ñieän kín, hieäu ñieän theá giữa hai đầu vật dẫn tạo ra dòng điện chạy qua vật dẫn đó. * Với một vật dẫn (bóng đèn chẳng hạn), nếu hiệu điện thế giữa hai đầu vật dẫn càng lớn thì cường độ dòng điện chạy qua vật dẫn cũng càng lớn. - Hiệu điện thế định mức là gì? + Soá voân ghi treân moãi duïng cuï duøng ñieän cho biết hiệu điện thế định mức để dụng cụ đó hoạt động bình thường. Hoạt động 2: Một số bài học nâng cao Baøi 1: Có 3 nguồn điện loại 12V, 6V, 3V và hai bóng đèn cùng loại đều ghi 3V. Hãy trình bày cách mắc hai đèn vào một trong ba nguồn trên để cả hai đèn đều sáng bình thường. Giaûi Coù hai caùch: - Mắc hai đèn song song nhau vào nguồn ñieän 3V - Mắc nối tiếp hai đèn rồi mắc vào nguồn ñieän coù hieäu ñieän theá 6V Baøi 2: Một đèn để bàn và một quạt điện đều ghi 220V a) Khi mắc đèn và quạt này vào cùng một ổ lấy điện ở gia đình thì chúng được mắc với nhau nhö theá naøo? b) Hiệu điện thế giữa hai lỗ của ổ lấy điện phải có giá trị là bao nhiêu để đèn và quạt hoạt động bình thường khi mắc chúng như trên? Giaûi a) Chúng được mắc song song nhau b) Giữa hai lỗ của ổ lấy điện phải có giá. Noäi dung baøi hoïc 1) Kiến thức trọng tâm - Trong moät maïch ñieän kín, hieäu ñieän theá giữa hai đầu vật dẫn tạo ra dòng điện chạy qua vật dẫn đó. - Soá voân ghi treân moãi duïng cuï duøng ñieän cho biết hiệu điện thế định mức để dụng cụ đó hoạt động bình thường.. 2) Baøi hoïc naâng cao - Trong đoạn mạch mắc song song: U = U1 = U2 - Trong đoạn mạch mắc nối tiếp: U = U1 + U2. 3) Baøi taäp: Baøi 1: Có nghĩa là: để đèn sáng bình thường thì hiệu điện thế ở hai đầu bóng đèn phải bằng 220V. Baøi 2: Là giá trị của hiệu điện thế giữa hai cực cuûa pin khi chöa maéc vaøo maïch. Baøi 3: U = U1 + U2 = 3,5 + 2,5 = 6V. Baøi 4:.

(71) trò laø 220V. a) Voân keá coù soá chæ laø 1,5V. Vì voân keá ño hiệu điện thế giữa hai cực của nguồn điện khi Hoạt động 3: Bài tập tự giải chöa maéc vaøo maïch vaø hieäu ñieän theá naøy coù giaù Baøi 1: Con số 220V ghi trên mỗi bóng đèn có trị bằng số vôn ghi trên mỗi nguồn điện. b) Mắc song song vôn kế với đoạn mạch nghóa laø gì? cần đo hiệu điện thế giữa hai đầu của nó. Khi đó chốt (+) của vôn kế phải được mắc về phía Baøi 2: Trên một vỏ pin có ghi 1,5V. Số vôn này cực dương của nguồn điện. có ý nghĩa gì nếu pin còn mới? Baøi 3: Trong maïch ñieän maéc noái tieáp goàm hai đèn, biết hiệu điện thế qua đèn 1 là 3,5V, hiệu điện thế qua đèn 2 là 2,5V. Hãy tính hiệu điện thế giữa hai đầu đèn 1 và 2. Baøi 4: a) Nguồn điện là một pin còn mới có ghi 1,5 V mắc với vôn kế. Hỏi vôn kế có số chỉ là bao nhieâu? Vì sao? b) Để đo hiệu điện thế giữa hai đầu một đoạn mạch thì phải mắc vôn kế nối tiếp hay song song với đoạn mạch đó? Khi đó chốt (+) cuûa voân keá maéc veà phía naøo? *Ruùt kinh nghieäm: .......................................................................... .......................................................................... .......................................................................... ...........................................................................

(72)

TU CHON LI 7

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về