Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (247.59 KB, 16 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tuaàn:22 Tieát:101 Ngaøy daïy:18/01/2016. CHÖÔNG TRÌNH ÑÒA PHÖÔNG PHAÀN TAÄP LAØM VAÊN. 1. Muïc tieâu: 1.1: Kiến thức : Hoạt động 1: - HS biết: vận dụng bài văn nghị luận về một sự việc, hiện tượng trong đời sống của địa phöông. - HS hieåu: Cách vận dụng kiến thức về kiểu bài nghị luận về sự việc, hiện tượng của đời sống để viết bài văn. Hoạt động 2: - HS bieát: Làm bài tập thực hành trên một đề văn cụ thể. 1.2: Kó naêng: - HS thực hiện được: Rèn kĩ năng làm bài văn nghị luận về một sự việc, hiện tượng trong đời soáng cuûa ñòa phöông. - HS thực hiện thành thạo: Làm một bài văn trình bày một vấn đề mang tính xã hội nào đĩ với suy nghĩ, kiến nghị của riêng mình . 1.3: Thái độ: - HS coù thoùi quen: Biết yêu thích, bảo vệ gia đình, làng xóm, quê hương mình . - HS có tính cách: Giáo dục HS có thái đôï đúng đắn trước những hiện tượng đó. 2. Noäi dung hoïc taäp: - Nội dung 1: Tìm hiểu về các hiện tượng ở địa phương. - Noäi dung 2: Luyeän taäp cách làm bài nghị luận về những sự việc, hiện tượng có ý nghĩa ở địa phương. 3. Chuaån bò: 3.1: Giáo viên: Tìm hiểu những sự việc ở địa phương. 3.2: Học sinh: Chuẩn bị trước phần I. 4. Tổ chức các hoạt động học tập: 4.1:Ổn định tổ chức và kiểm diện: ( 1 phút) 9A1 : 9A2: 4.2:Kieåm tra mieäng: ( 5 phuùt) Caâu hoûi kieåm tra baøi cuõ: Đọc một số đề nghị luận mà em đã chuẩn bị ở nhà? (4đ) HS neâu. GV nhaän xeùt. Nêu cách làm tốt bài nghị luận về một hiện tượng đời sống? (4đ) Thực hiện theo 4 bước, chú ý nhiệm vụ của từng phần trong dàn bài, lựa chọn góc độ riêng để phận tích. Câu hỏi kiểm tra nội dung tự học:.
<span class='text_page_counter'>(2)</span> Em đã chuẩn bị những gì cho bài học hôm nay? ( 2 đ) Tìm hiểu về các hiện tượng ở địa phương và tìm hiểu phần Luyện tập. Nhaän xeùt. Chaám ñieåm. 4.3:Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của GV và HS Noäi dung baøi hoïc Vào bài :Trong cuộc sống, nhiều vấn đề cần nghị luận, chúng ta cần áp dụng phù hợp và hiệu quả, đặc biệt là những vấn đề của địa phương. Để giúp các em hiểu rõ hơn về vấn đề náy, tiết học này, cô sẽ hướng daãn caùc em qua baøi “ Chöông trình ñòa phöông phaàn Taäp laøm vaên” (1’). GV củng cố kiến thức về nghị luận : (5’) Cho HS nhắc lại những yêu cầu của bài nghị luận về sự việc, hiện tượng đời sống . Nắm được nhiệm vụ, yêu cầu nội dung của chương trình : tìm hiểu thực tế ở địa phương để thấy được những sự việc, hiện tượng có ý nghĩa, đáng chú ý . Hđ1: Nêu các sự việc ở địa phương. (5’) I. Các hiện tượng ở địa phương: Em hãy nêu những sự việc, hiện tương ở địa phương - Phong trào giúp nhau làm kinh tế. cần biểu dương hoặc phê phán? - Phong trào giúp đỡ những gia Cho HS thaûo luaän trong 5 phuùt. ñình gaëp khoù khaên. Goïi HS trình baøy. - Phong trào xây dựng nhà tình Nhaän xeùt. thöông. GV có thể bổ sung thêm một số sự việc. - Một số hủ tục: rượu chè, cờ bạc, meâ tín dò ñoan… Giáo dục HS có thái đôï đúng đắn trước những hiện II. Luyeän tượng ở địa phương.. taäp: Hđ2: Hướng dẫn HS luyện tập. (20’) Đề bài: Chăm sóc, giúp đỡ bà mẹ GV có thể chọn một hiện tượng tiêu biểu ở địa Việt Nam anh hùng ở địa phương là phương làm đề bài cho HS hoặc cho HS tự chọn. một việc làm cao đẹp. Cảm nghĩ của em về vấn đề trên như thế nào? 1. Tìm hiểu đề, tìm ý: Em hãy thực hiện các bước cần thực hiện khi làm 2. Laäp daøn baøi: baøi vieát. Mở bài: Giới thiệu hoàn cảnh Cho HS laøm baøi trong 7 phuùt. chung cuûa meï. Goïi HS trình baøy. Thaân baøi: Nhaän xeùt. - Sự giúp đỡ tinh thần: chăm sóc, thaêm hoûi. - Sự giúp đỡ về vật chất: làm nhà, mua taëng quaø….
<span class='text_page_counter'>(3)</span> Sự giúp đỡ của các tập thể. Keát baøi: Lieân heä traùch nhieäm cuûa baûn thaân. Cho HS thực hành viết đoạn mở bài và kết bài cho 3. Viết đoạn văn: đề văn nghị luận của mình. Goïi HS trình baøi. Nhaän xeùt. Nhắc HS làm bài vào vở bài tập. Giaùo duïc HS coù thaùi ñoâï tham gia tốt phong traøo đền ơn, đáp nghĩa ở địa phương. 4.4:Toâûng keát: ( 5 phuùt) Câu 1: Nêu các bước cần thực hiện khi làm bài văn nghị luận? Đáp án:Tìm hiểu đề tìm ý lập dàn bài viết bài đọc lại và sửa chữa. Câu 2: Em có suy nghĩ gì em có suy nghĩ gì về các hiện tượng tốt và xấu ở địa phương? Đáp án: Trân trong những sự việc tốt, phê phán những sự việc xấu. Liên hệ thực tế. Giáo dục tư tưởng cho HS. 4.5:Hướng dẫn học tập: (3 phút) à Đối với bài học tiết này: + Viết bài văn nghị luận về sự việc hiện tượng đời sống ở địa phương và nộp bài vào cuoái tuaàn 22. + Dựa vào dàn bài , hoàn thành bài viết nghị luận về sự việc, hiện tượng đời sống với dẫn chứng cụ thể, thuyết phục, có bố cục rõ ràng, lập luận chặt chẽ, không quá 1500 chữ . à Đối với bài học tiết sau: + Chuẩn bị bài tiết sau: “ Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới”. + Đọc kĩ văn bản tìm hiểu nét chính về nội dung và nghệ thuật của văn bản. + Tìm luận điểm và hệ thống luận cứ cho bài văn + Trả lời các câu hỏi ở SGK. + Tìm hiểu nghĩa một số từ liên quan đến bài học: Thiên niên kỉ, kinh tế tri thức… 5. Phuï luïc: Taøi lieäu: Thoâng tin phaûn hoài: -Taøi lieäu: + SGK, SGV Ngữ văn 9. + Sổ tay kiến thức Ngữ văn 9. + Học và thực hành theo chuẩn kiến thức- kĩ năng Ngữ văn 9. Tuaàn:22 Tieát:102 Ngaøy daïy:21/01/2016. CHUẨN BỊ HAØNH TRANG VAØO THẾ KỈ MỚI (Vuõ Khoan).
<span class='text_page_counter'>(4)</span> 1. Muïc tieâu: 1.1:Kiến thức : Hoạt động 1: - HS bieát: Nét chính về tác giả, tác phẩm. - HS hiểu: Nghĩa của một số từ khó. Hoạt động 2: - HS biết: Những mặt mạnh, mặt yếu trong tính cách và thói quan của người Việt Nam. - HS hiểu: Yêu cầu gấp rút phải khắc phục cái yếu, hình thành những đức tính và thói quen tốt khi đất nước đi vào công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong thế kỉ mới. Nắm được trình tự laäp luaän vaø nghò luaän cuûa taùc giaû. Hoạt động 3: HS biết: Tổng kết nội dung bài học. 1.2:Kó naêng: - HS thực hiện được: Cách viết đoạn văn, bài văn nghị luận về một vấn đề xã hội. - HS thực hiện thành thạo: Đọc hiểu một văn bản nghị luận về một vấn đề xã hội . Trình bày những suy nghĩ, nhận xét, đánh giá về một vấn đề xã hội . 1.3:Thái độ: - HS có thói quen: Có thói quen, tâm thế tốt khi bước vào thế kỉ mới. Chuẩn bị tốt mọi thứ khi làm một việc gì đó. - HS có tính cách: Giáo dục HS chuẩn bị kiến thức và tâm thế...làm hành trang để bước vào thế kỉ mới. - Tích hợp giáo dục kĩ năng sống: Làm chủ bản thân: Tự xác định được mục tiêu phấn đấu của bản thân khi bước vào thế kỉ mới. 2. Noäi dung hoïc taäp: - Noäi dung 1: Đọc hiểu một văn bản nghị luận về một vấn đề xã hội. - Noäi dung 2: Phaân tích vaên baûn. - Noäi dung 3: Toång keát noäi dung baøi hoïc. 3. Chuaån bò: 3.1: Giaùo vieân: Ví duï minh hoïa theâm caùc yù cho vieát. 3.2: Học sinh: Đọc trước bài, tìm hiểu về bối cảnh thế giới trong tình hình hiện nay, tĩm tắt nội dung. 4. Tổ chức các hoạt động học tập: 4.1:Ổn định tổ chức và kiểm diện: ( 1 phút) 9A1 : 9A2: 4.2:Kieåm tra mieäng: ( 5 phuùt) Caâu hoûi kieåm tra baøi cuõ: Tiếng nói văn nghệ có ý nghĩa gì trong đời sống con người? Nó đến với người đọc bằng con đường nào? (4đ) Là sợi dây nối con người với thế giới bên ngoài. Làm cho con người vui hơn, rung cảm và ước mơ trước cái đẹp, tin yêu vào cuộc sống… Veà ngheä thuaät, vaên baûn “ Tieáng noùi vaên ngheä” coù gì ñaëc saéc? (4ñ) Bố cục hợp lí, chặt chẽ, dẫn dắt vấn đề tự nhiên, dẫn chứng sinh động… Câu hỏi kiểm tra nội dung tự học:.
<span class='text_page_counter'>(5)</span> Em đã chuẩn bị những gì cho bài học hôm nay? (2đ) Nhaän xeùt. Chaám ñieåm. 4.3:Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của GV và HS Noäi dung baøi hoïc Vào bài: Trước sự phát triển vượt bậc về mọi mặt, trên thế giới cũng như trong nước, Mỗi công dân Việt Nam, đặc biệt là thế hệ trẻ phải chuẩn bị những hành trang gì để bước vào thế kỉ mới. Chúng ta cùng nhau đi vào tham khảo bài viết của Vũ Khoan: “Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới” (1’) Hđ1: Hướng dẫn HS đọc hiểu văn bản.(5’) I. Đọc hiểu văn bản: GV hướng dẫn cách đọc: Đọc trầm tĩnh, khách quan. 1. Đọc: Nói về vấn đề hệ trọng nhưng không cao giọng thuyết giáo mà gần gũi giản dị. GV cho HS tóm tắt nội dung văn bản (đọc xen trong khi phân tích). 2. Chuù thích: a.Taùc giaû: SGK – 29. Nêu những nét chính về tác giả? Là nhà hoạt động chiùnh trị, nhiều năm là Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Bộ trưởng Bộ Thương mại, hiện là Phó Thủ tướng Chính phủ. b.Taùc phaåm: SGK – 29. Nêu những nét chính về tác phẩm? Tác phẩm cĩ ý nghĩa như thế nào trong việc thể hiện những vấn đề cấp bách của xã hội? - Viết năm 2001- đăng trên tạp chí tia sáng. Được in vào tập Một góc nhìn của tri thức, nhà xuất bản trẻ Thành phoá Hoà Chí Minh- 2002. - Bài viết ra đời trong thời điểm những năm đầu của thế kỉ XXI, thời điểm quan trọng trên con đường phát triển và hội nhập thế giới. c.Từ khó: Kiểm tra việc nắm nghĩa một số từ của HS. (GV cĩ thể phát vấn khi giảng các từ: Hành trang, Thiên niên kỉ, Kinh tế tri thức…) II.Phaân tích vaên baûn: Hđ3: Hướng dẫn HS tìm hiểu văn bản.( 20’) Bài viết nêu lên vấn đề gì? Đề tài bàn luận được nêu rõ trong nhan đề “Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới”. GV cho HS giải thích từ “ Hành trang” ? Luaän ñieåm baøi vieát naøy laø gì? Luận điểm cơ bản của bài cũng được nêu lên ngay câu đầu của bài: “Lớp trẻ Việt Nam cần nhận ra cái mạnh, cái yếu của con người Việt Nam để rèn những thói quen tốt khi.
<span class='text_page_counter'>(6)</span> bước vào nền kinh tế mới”. Vấn đề mà tác giả đưa ra bàn luận có ý nghĩa thời sự vaø yù nghóa laâu daøi nhö theá naøo? Vấn đề ấy không chỉ có ý nghĩa thời sự trong từng thời điểm chuyển giao thế kỉ mà còn có ý nghĩa lâu dài đối với cả quá trình đi lên của đất nước, bởi việc nhận rõ cái maïnh, caùi yeáu; phaùt huy caùi maïnh, khaéc phucï caùi yeáu laø điều kiện hết sức cần thiết để phát triển đối với mọi người vaø daân toäc. Để làm rõ luận điểm trên, tác giả đã đưa ra những luận cứ nào? GV cho HS nêu theo sự chuẩn bị của mình. GV gọi HS nhận xét . GV chốt ý – Khái quát trên bảng phụ. Luận cứ 1: Vai trò của con người trong hành trang bước vào thế kỉ mới . - Luận cứ 2: Nhiệm vụ của con người Việt Nam trước mục tiêu của đấy nước . - Luận cứ 3: Những điểm mạnh và điểm yếu của con người Việt nam cần nhận rõ. Trong các luận cứ mà tác giả nêu ra luận cứ nào quan trọng nhất ? Vì sao ? GVcho HS phát biểu . GV chốt ý: Chuẩn bị bản thân con người là quan trọng nhất. Đây là luận cứ quan trọng mở đầu cho hệ thống luận cứ, có ý nghĩa đặt vấn đề- mở ra hướng lập luận cho toàn bài . Tác giả đã đưa ra những lí lẽ nào để làm sáng tỏ luận cứ này. GV cho HS tìm hiểu nêu ra dẫn chứng . GV liên hệ giáo dục HS với tình hình thực tế: Giáo dục các em học tập để nắm vững tri thức để hòa nhập, nắm bắt được sự phát triển của thế giới, đặc biệt là khoa học công nghệ (con người phải có tri thức). GV cho HS phát biểu ý kiến Nhận xét về cách đưa những lí lẽ của tác giả ?. 1. Vai trò của con người trong hành trang bước vào theá kæ mới: * Chuẩn bị bản thân con người .. - Con người là động lực phát triển của lịch sử. - Trong thời kì nền kinh tế tri thức phát triển, con người càng đóng vai trò nổi trội. - NT: Nêu lí lẽ chính xác, lô gíc chặt chẽ , khách quan. Con người là quan trọng , là yếu tố quyết định .. Qua đó cho thấy vai trò của con người như thế nào ? GV : Trong thế kỉ trước nước ta đã đạt được những thành quả rất vững chắc. Chúng ta đang bước sang thế kỉ mới với nhiệm vụ cơ bản l bản là trở thành một nước công nghiệp vào năm 2020 . Việc chuẩ chuẩn bị hành trang (tri thức , khoa học, cơng nghệ, tư tưởng , 2.Bối cảnh thế giới hiện nay và lối s …) là vô cùng cần thiết . những mục tiêu, nhiệm vụ của Để khẳng định vai trò yếu con người, tác giả đã trình bày đất nước: vấn đề gì trong luận cứ tiếp theo? (Luận cứ 2) - Bối cảnh thế giới : khoa học, GV cho HS đọc đoạn: “Cần chuẩn bị….yếu điểm của nó .”.
<span class='text_page_counter'>(7)</span> Tác giả đã nêu lên bối cảnh thế giới hiện nay như thế naøo? Bối cảnh thế giới :khoa học công nghệ phát triển như huyền thoại, sự giao thoa hội nhập ngày càng sâu rộng giữa các nền kinh tế. Mục tiêu, nhiệm vụ của nước ta trong thời điểm này là gì? Phải thoát khỏi nghèo nàn lạc hậu, đẩy mạnh công nghiệp hóa hiện đại hóa, tiếp cận với kinh tế tri thức. GV yêu cầu HS giải thích : Hội nhập, Kinh tế tri thức. Nhận xét về cách lập luận của tác giả trong luận cứ này?. GV giáo dục liên hệ thực tế . GV: Từ việc gắn vai trò, trách nhiệm của con người với thực tế lịch sử tác giả đã dẫn dắt đến luận cứ 3. GV cho HS đọc đoạn còn lại. Phần còn lại tác giả đã nói gì về con người Việt Nam chuùng ta? (những cái mạnh và cái yếu ). Tác giả đã nêu và phân tích những cái mạnh và cái yếu trong tính cách, thói quen của con người Việt Nam ta như theá naøo? GV cho HS thảo luận nhóm. (3’) Gọi đại diện trình bày. Các nhóm nhận xét - GV chốt ý khái quát trên bảng phụ. Nhận xét về cách phân tích và lập luận của tác giả khi nói về cái mạnh và cái yếu của con người Việt Nam? Phân tích cụ thể thấu đáo , nêu song song hai mặt và luôn đối chiếu cái mạnh cái yếu để nắm được ưu điểm mà phát huy , cái yếu mà khắc phục . Những điểm mạnh điểm yếu trên có quan hệ như thế nào với nhiệm vụ đưa đất nước lên công nghiệp hóa, hiện đại hóa hiện nay? Có quan hệ chặt chẽ. Nếu ta không có ý thức cao trong việc khắc phục những điểm yếu thì sẽ khó khăn rất nhiều trong việc đưa đất nước lên công nghiệp hóa, hiện đại hóa của đất nước hiện nay. Liên hệ thực tế giáo dục tư tưởng cho học sinh: biết phát huy mặt tốt, sửa chữa mặt xấu. Đọc những tác phẩm văn học, những bài lịch sử nói về truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam, ở văn bản này em thaáy coù ñieåm gì gioáng vaø khaùc nhau? Giống: Ca ngợi những tác phẩm tốt đẹp của người Việt Nam.. coâng ngheä phaùt trieån cùng với sự hội nhập sâu rộng. -Mục tiêu, nhiệm vụ: Nước ta phải đồng thời giải quyết ba nhieäm vuï.. Lập luận rõ ràng, vạch ra phương hướng mục tiêu khi bước vào thế kỉ mới. 3. Những cái mạnh - cái yếu của con người Việt Nam: -Thoâng minh, nhaïy beùn - Thiếu kiến thức cơ bản kĩ năng thực hành. - Caàn cuø, saùng taïo - Thiếu tỉ mỉ . - Đồn kết, đùm bọc - Đố kị trong làm ăn. - Thích ứng nhanh - Hạn chế trong thói quen và nếp nghĩ . Phân tích cụ thể, thấu đáo, nêu song song hai mặt. Nắm ưu điểm để phát huy, nhược điểm để khắc phục ..
<span class='text_page_counter'>(8)</span> Khác: Tác giả thẳng thắn chỉ ra những mặt yếu kém, tiêu cực. Qua đó, tác giả muốn thể hiện điều gì qua nhận xét naøy? Muốn ta nhìn nhận về mình một cách đúng đđắn, chân thực; ý thức được những mặt tốt cũng như mặt chưa tốt để phát huy và sửa chữa. Em coù nhaän xeùt gì veà đặc điểm ngôn ngữ cuûa taùc giaû? (Sử dụng nhiều thành ngữ, tục ngữ, ngôn ngữ giản dị, trực tiếp, dễ hiểu Tạo sự sinh động cụ thể, ý vị, sâu sắc mà ngắn gọn). Hoạt động 3: Hướng dẫn tổng kết. ( 5 phút) Em coù nhaän xeùt gì veà ngheä thuaät cuûa vaên baûn? Laäp luaän chaët cheõ, phaân tích roõ raøng … Gọi HS đọc ghi nhớ SGK trang 30. Nhậân xét về cách sử dụng ngôn ngữ trong văn bản?. III. Toång keát: 1) Nghệ thuật: - Sử dụng nhiều thành ngữ, tục ngữ thích hợp làm cho câu văn vừa sinh động, cụ thể lại vừa ý vị, sâu sắc mà vẫn ngắn gọn. - Sử dụng ngoân ngữ báo chí gắn với đời sống với cách noùi giản dị, trực tiếp, dễ hiểu, lập luận chặt chẽ, dẫn chứng tiêu biểu, thuyết phục. 2) Ý nghĩa văn bản: - Những điểm mạnh, điểm yếu Neâu yù nghóa cuûa vaên baûn? của con người Việt Nam. - Từ đđó, cần phát huy những điểm mạnh, khắc phục những hạn chế để xây dựng đất nước trong thế kỷ mới. III. Luyện tập : 1.- Nhận rõ yếu kém của người HĐ 3: GV hướng dẫn luyện tập. (5 phuùt ) Việt Nam khi hòa nhập với cộng Tích hợp giáo dục kĩ năng sống: Làm chủ bản thân: Tự đồng . xác định được mục tiêu phấn đấu của bản thân khi bước - Có kế hoạch học tập toàn diện, vào thế kỉ mới: chu đáo để đáp ứng yêu cầu, Suy ngẫm của em về việc chuẩn bị hành trang bước n nhiệm vụ hiện nay của đất nước . vào thế kỉ mới cho bản thân? - Biết khắc phục yếu kém ngay GV hướng dẫn HS làm vào tập trong các việc làm hàng ngày cũng GV gọi HS trình bày. như trong học tập . - Có ý thức bảo vệ bản sắc dân tộc khi hòa nhập với cộng đồng quốc tế . 4.4:Toâûng keát: ( 5 phuùt) Caâu 1: Muc đích chính của văn bản”chuẩn bị hành trang vào thế kỷ mới” muốn gửi tới người đọc điều gì? l Đáp án: Người Việt Nam, đặc biệt là lớp trẻ cần nhận ra mặt mạnh mặt yếu của mình, để phát huy mặt mạnh, sửa chữa mặt yếu làm hành trang bứớc vào thế kỷ mới..
<span class='text_page_counter'>(9)</span> Caâu 2: Em có được kinh nghiệm gì từ bài học này? l Đáp án: Cĩ ý thức phát huy những mặt tốt khắc phục những mặt yếu . 4.5:Hướng dẫn học tập: ( 5 phút) à Đối với bài học tiết này: + Về nhà đọc lại văn bản, tóm tắt nội dung + Học thuộc phần ghi nhớ SGK trang 30. + Laøm baøi taäp trong phaàn luyeän taäp:bài 2 lưu ý nêu lên mặt mạnh, mặt yếu – hướng khắc phục điểm yếu à Đối với bài học tiết sau: + Chuaån bò baøi tieát sau: “ Caùc thaønh phaàn bieät laäp (tt)”. + Tìm hiểu kĩ về thành phần phụ chú và thành phần gọi đáp. + Đọc kỹ các ví dụ, nội dung + Trả lời các câu hỏi ở sách giáo khoa và tìm hiểu các bài tập . 5. Phuï luïc: Taøi lieäu: Thoâng tin phaûn hoài: -Taøi lieäu: + SGK, SGV Ngữ văn 9. + Sổ tay kiến thức Ngữ văn 9. + Ngữ văn 9 nâng cao. + Học và thực hành theo chuẩn kiến thức- kĩ năng Ngữ văn 9. ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... Tuaàn:22 Tieát:103 Ngaøy daïy: 21/01/2016. CAÙC THAØNH PHAÀN BIEÄT LAÄP (tt). 1. Muïc tieâu: 1.1:Kiến thức : Hoạt động 1: - HS biết: Biết đặt câu có thành phần gọi - đáp . - HS hieåu: Đặc điểm vaø coâng duïng của thành phần gọi - đáp. Hoạt động 2: - HS bieát: Bieát ñaët caâu coù thaønh phaàn phuï chuù. - HS hieåu: Đặc điểm vaø coâng duïng của thành phần phuï chuù. Hoạt động 3: - HS biết: Làm các bài tập nhận biết và sử dụng các thành phần gọi đáp và phụ chú. 1.2:Kó naêng: - HS thực hiện được: Nhận biết và sử dụng các thành phần biệt lập đạt hiệu quả cao. - HS thực hiện thành thạo: Nắm vững đặc điểm của thành phần gọi - đáp và thành phần phụ chú . Đặt câu có thành phần gọi - đáp và thành phần phụ chú. 1.3:Thái độ:.
<span class='text_page_counter'>(10)</span> - HS coù thoùi quen: Cẩn thận , chính xác khi sử dụng các thành phần biệt lập . - HS có tính cách: HS ý thức sử dung tốt các thành phần biệt lập khi nói , viết . 2. Noäi dung hoïc taäp: - Noäi dung 1: Đặc điểm vaø coâng duïng của thành phần gọi - đáp. - Noäi dung 2: Đặc điểm vaø coâng duïng của thành phần phuï chuù. - Noäi dung 3: Luyeän taäp. 3. Chuaån bò: 3.1: Giaùo vieân: + Tìm thêm các ví dụ có sử dụng các thành phần biệt lập + Baûng phuï ghi baøi taäp ñieàn khuyeát, cuûng coá baøi hoïc. 3.2: Học sinh: Tìm hiểu kĩ về các thành phần biệt lập gọi đáp và phụ chú. 4. Tổ chức các hoạt động học tập: 4.1:Ổn định tổ chức và kiểm diện: ( 1 phút) 9A1 : 9A2: 4.2:Kieåm tra mieäng: ( 5 phuùt) Caâu hoûi kieåm tra baøi cuõ: Theá naøo laø thaønh phaàn tình thaùi, caûm thaùn? Cho ví duï minh hoïa ? (4ñ) Xaùc ñònh thaønh phaàn bieät laäp trong caùc caâu sau: (4đ) a, Có lẽ, tôi đến muộn. b, Trời ơi, tôi sắp thi học kỳ rồi! l - Thành phần tình thái được dùng để thể hiện cách nhìn của người nói đối với sự việc được nói đến trong câu. VD: Chắc chắn, nó sẽ đến. - Thành phần cảm thán được dùng để bộc lộ tâm lý của người nói (giận, vui, mừng…). VD: A! meï veà roài. - Thành phần biệt lập: A, Có lẽ(tình thái) ; b, Trời ơi (cảm thán.) GV gọi học sinh thực hiện. GV goïi hoïc sinh nhaän xeùt. Câu hỏi kiểm tra nội dung tự học: Em đã chuẩn bị những gì cho bài học hôm nay? (2đ) Tìm hiểu kĩ về các thành phần biệt lập gọi đáp và phụ chú. Nhaän xeùt. Chaám ñieåm. 4.3:Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của GV và HS Vào bài: Trong câu, ngoài thành phần chính của câu còn có các thành phần khác như trạng ngữ, khởi ngữ. Vaø baøi hoïc hoâm nay chuùng ta seõ tìm hieåu caùc thaønh phần biệt lập: gọi - đáp và phụ chú . (1’) Hđ1: Hướng dẫn HS tìm hiểu thành phần phần gọi đáp. ( 10’). Noäi dung baøi hoïc. I.. Thaønh phần gọi đáp:.
<span class='text_page_counter'>(11)</span> GV ghi ví duï trong baûng phuï roài treo baûng. Gọi HS đọc ví dụ trên bảng phụ, quan sát kỹ những từ gạch chân. Theo em, các từ ngữ in đậm trên, từ nào dùng để gọi từ nào dùng để đáp? Từ “Này”, “Trâu ơi”: dùng để gọi; cụm từ “ Thưa ông”: dùng để đáp. Những từ ngữ dùng để gọi người khác hay đáp lời người khác có tham gia vào diễn đạt nghĩa sự việc của caâu hay khoâng? Không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của caâu. Vaäy, trong các từ in đậm đó từ nào dùng để tạo lập cuộc thoại ? Từ nào dùng để duy trì cuộc thoại ? Từ “Này” dùng đểå taïo laäp quan hệ giao tiếp (mở đầu sự giao tiếp) coøn cụm từ “Thưa ông”có tác dụng duy trì quan hệ giao tiếp . GV kết luận: Các từ in đậm gọi là thành phần gọi - đáp . Vậy, theo em hiểu thế nào là thành phần gọi – đáp ? GV cho HS nêu như phần ghi nhớ 1- SGK. GV cho HS luyện tập để khắc sâu kiến thức: Tìm những thành phần gọi- đáp trong giao tiếp hàng ngày? Đặt câu với các thành phần đó? Å- Các từ: Ê, nè, dạ, ừ vâng, anh ơi … - VD: Ê,Thu lại đây tao bảo . Dạ, cháu sẽ đến đúng giờ . Giáo dục HS ý thức sử dụng tốt thành phần gọi đáp.: Trong giao tiếp , giữa người gọi và người đáp cần lưu ý vai xã hội để giao tiếp đạt hiệu quả hơn (vai trên - dưới, ngang hàng hay thân - sơ) Hđ2: Hướng dẫn HS tìm hiểu thành phần phụ chú. (10’) GV treo bảng phụ giới thiệu ví dụ. Gọi HS đọc ví dụ và quan sát những cụm từ in đậm, rồi cho biết. Thử bỏ đi những từ viết phấn màu thì nghĩa sự việc của những câu trên cĩ thay đổi khơng? Vì sao? Không thay đổi, câu vẫn đúng ngữ pháp, vì nĩ không tham gia vào cấu trúc câu . Ở câu (a) và câu (b) các từ ngữ gạch chân được thêm vào để chú thích cho cụm từ nào? Å Ở câu (a) và (b) các phần in đậm chú thích cho phần trước nó .. VD1: a, Naøy, baùc coù bieát maáy hoâm nay súng nó bắn ở đâu mà nghe rát thế khoâng? b, Các ông, các bà ở đâu ta lên đấy ạ? Ơng Hai đặt bát nước xuống chõng hỏi. Một người đàn bà mau miệng trả lời: - Thưa ông, chúng cháu ở Gia Laâm leân ñaây aï. c, Traâu ôi, ta baûo traâu naøy. - Naøy (goïi): Thieát laäp moái quan heä giao tieáp. - Thưa ông (đáp): Duy trì sự giao tieáp.. II.. Thaøn. h phaàn phuï chuù: VD2: a. Hôm đó, Chú Tiến Lê - họa sĩ, bạn thân của bố tôi - đưa bé Quỳnh đến chơi . b. Con đã nhận ra con chưa ? - Mẹ vẫn hồi hộp. c. Lão không hiểu tôi, tôi nghĩ vậy, và tôi càng buồn lắm. d. Cô bé nhà bên (có ai ngờ) cũng vào du kích ..
<span class='text_page_counter'>(12)</span> Ở câu (c) cụm chủ - vị in đậm nhằm chú thích điều gì? Chỉ sự việc diễn ra trong ý nghĩ của tác giả giải thích thêm cho việc : - Lão hiểu tôi chưa hẳn là đúng . - Họ cho đó là lí do, khiến tôi càng buồn lắm . Trong VD (d) các từ trong ngoặc đơn có nghĩa như thế nào ? Å Chỉ sự ngạc nhiên trước sự việc cô gái tham gia du kích . Trong các thành phần vừa xét có đặc điểm chun ggì về cách trình bày trong câu? Chúng có ý nghĩa như thế nào ? Chúng được đặt giữa 2 dấu gạch ngang, 2 dấu phẩy, 2 dấu ngoặc đơn, 1 dấu ngoặc đơn, 1 dấu phẩy, sau dấu 2 chaám. ¦ Chú thích giải thích thêm cho những từ ngữ sự việc trong câu . GV: Đó là thành phần phụ chú . Vậy, theo em, thế nào là thành phần phụ chú ? Gọi HS đọc ý 2 ghi nhớ. GV kết luận : các thành phần gọi - đáp, phụ chú khơng tham gia nghĩa sự việc của câu gọi là thành phần Ghi nhớ: SGK trang 32. biệt lập . Gọi HS đọc toàn bộ ghi nhớ. GV nhấn mạnh 3 ý trong phần ghi nhớ. Giáo dục HS ý thức sử dụng tốt các thành phần gọi đáp và phụ chú trong khi nĩi và viết. Hđ3: Hướng dẫn HS luyện tập. (10’) Gọi HS đọc và tóm tắt yêu cầu của bài 1, 2, 3. III. Luyện tập: Cho HS làm theo nhóm. Thời gian 5 phút. Nhoùm 1- 2: baøi taäp 1. Bài 1 : Thành phần gọi đáp : Nhoùm 3- 4: baøi taäp 2. Này - vâng: Quan hệ giữa người gọi - người đáp. Quan hệ trên dưới vaø quan heä thaân maät. Bài 2: Thành phần gọi đáp: Bầu ơi: Hướng tới mọi người nói chung.( Baàu, bí, giaøn: aån duï: chæ những người trong một nước tuy khaùc nhöng coù quan heä khaêng khít Nhoùm 5- 6: baøi taäp 3. với nhau). Gọi đại diện nhóm trình bày. Baøi 3: Thaønh phaàn phuï chuù: Goïi HS nhaän xeùt. GV nhaän xeùt. a) Keå caû anh: giaûi thích theâm cho Nhắc HS làm bài vào vở bài tập. chủ ngữ..
<span class='text_page_counter'>(13)</span> b) Các thầy…người mẹ: Bổ sung cho chủ ngữ. c) Những người… thế kỉ tới: Giải Viết đoạn văn khoảng 3- 5 câu cĩ sử dụng thành thích cho cụm từ “ lớp trẻ”. phần phụ chú (gạch chân các thành phần đó). Baøi 4: Viết đoạn văn. GV gọi một HS lên bảng làm . Các HS khác làm vào vở . Gọi HS nhận xét - GV nhận xét. 4.4:Toâûng keát: ( 5 phuùt) Tìm thành phần gọi - đáp và thành phần phụ chú trong các câu sau: a) Tu hú ơi! Chẳng đến ở cùng bà Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa . b) Ai ơi, bưng bát cơm đầy Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần . c) Hãy bảo vệ trái đất, ngôi nhà chung của chúng ta, trước những nguy cơ gây ô nhiễm môi trường đang gia tăng . l Đáp án: a) Tu hú ơi! b) Ai ơi, c) Hãy bảo vệ trái đất, 4.5:Hướng dẫn học tập: ( 5 phút) à Đối với bài học tiết này: - Về nhà xem lại bài đã học: các nội dung cũng như các VD. - Học thuộc phần ghi nhớ SGK trang 32. - Laøm baøi taäp 4,5 trang 33.: Bài 4 dựa vào két quả bài 3 để làm còn bài 5 viết theo yêu cầu của bài tập dựa vào văn bản đã học để nêu suy nghĩ của mình . - Tìm thêm các ví dụ có thành phần phụ chú và gọi đáp ở các văn bản đã học . à Đối với bài học tiết sau: - Chuaån bò baøi tieát sau: “ Vieát baøi taäp laøm vaên soá 5”. - Xem lại cách làm bài văn nghị luâïn về một sự việc hiện tượng đời sống. - Tập lập dàn ý một số đề bài ở SGK 5. Phuï luïc: Taøi lieäu: Thoâng tin phaûn hoài: -Taøi lieäu: + SGK, SGV Ngữ văn 9. + Sổ tay kiến thức Ngữ văn 9. + Ngữ văn 9 nâng cao. + Học và thực hành theo chuẩn kiến thức- kĩ năng Ngữ văn 9..
<span class='text_page_counter'>(14)</span> Tuaàn:22 Tieát:104,105 Ngaøy daïy:22/01/2016. VIEÁT BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 5. 1. Muïc tieâu: 1.1:Kiến thức : - HS biết cách viết bài văn nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống xã hội. - HS hiểu: Vận dụng các kiến thức vận dụng các kiến thức đã học để viết hồn chỉnh một bài văn nghị luận để viết bài văn hoàn chỉnh về một sự việc , hiện tượng đời sống . 1.2:Kó naêng: - HS thực hiện được: Viết bài văn nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống xã hội. - HS thực hiện thành thạo: HS cĩ kĩ năng diễn đạt, lập luận, trình bày. mạch lạc, lơ- gic, kĩ naêng tö duy saùng taïo khi laøm baøi. 1.3:Thái độ: - HS coù thoùi quen: Caån thaän, chính xác , sáng tạo khi laøm baøi. - HS có tính cách: Giáo dục HS ý thức nghiêm túc khi làm bài kiểm tra, thi cử. - Tích hợp giáo dục môi trường: Ra đề có liên quan đến môi trường. Giáo dục HS ý thức bảo vệ môi trường sống. 2. Ma trận đề: 3.Đề kiểm tra và đáp án: 3.1. Đề kiểm tra: Một hiện tượng khá phổ biến hiện nay là vứt rác ra đường hoặc nơi công cộng. Em hãy viết một bài văn nêu suy nghĩ của em về hiện tượng đó. 3.2. Đáp án: Hướng dẫn chấm: Caâu. Noäi dung a)Mở bài: ( 1.5 đ ) - Giới thiệu hiện tượng vứt rác bừa bãi làm mất vệ sinh. Ñieåm 1, 5ñđ.
<span class='text_page_counter'>(15)</span> cảnh quang môi trường. b)Thaân baøi: ( 7 ñ ) - Phân tích tác hại của việc vứt rác nơi công cộng. - Tỏ thái độ phê phán. - Phát huy phong trào giữ vệ sinh nơi công cộng. - Liên hệ ở trường lớp. c) Keát baøi: (1.5 ñ ) - Nêu đề xuất kiến nghị. - Ruùt ra baøi hoïc.. 2ñ 1ñ 2ñ 2ñ 1,5ñ. HƯỚNG DẪN CHẤM: Bieåu ñieåm: - 10 đ: Đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của đề. - 8 - 9 đ: Đáp ứng tương đối đầy đủ các yêu cầu của đề, còn mắc một vài lỗi nhỏ về diễn đạt. - 6 - 7 đ: Đáp ứng được 2/3 yêu cầu trên. - 5 đ: Đáp ứng được nửa các yêu cầu trên. - 3 - 4 đ: Đáp ứng được 1/3 yêu cầu trên. - 1- 2 đ: Nội dung sơ sài, diễn đạt yếu. - 0 đ: Hoàn toàn lạc đề. 4.Keát quaû: - Thống kê chất lượng: Lớp. Soá HS. Gioûi SL TL. Khaù SL TL. TB SL TL. Yeáu SL TL. 9A1 9A2 9A3 K9 Đánh giá chất lượng bài làm của học sinh và đề kiểm tra:. 5. Phuï luïc: Taøi lieäu: Thoâng tin phaûn hoài: -Taøi lieäu: + SGK, SGV Ngữ văn 9. + Sổ tay kiến thức Ngữ văn 9. + Học và thực hành theo chuẩn kiến thức- kĩ năng Ngữ văn 9. + Đề kiểm tra theo chuẩn kiến thức- kĩ năng Ngữ văn 9.. Keùm SL TL. TB SL TL.
<span class='text_page_counter'>(16)</span>
<span class='text_page_counter'>(17)</span>