Một số kinh nghiệm trong giảng dạy và bồi dưỡng học sinh năng khiếu thi vẽ tranh các cấp đạt hiệu quả

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ KINH NGHIỆM TRONG GIẢNG DẠY VÀ BỒI
DƯỠNG HỌC SINH NĂNG KHIẾU THI VẼ TRANH CÁC CẤP
ĐẠT HIỆU QUẢ

A. PHẦN MỞ ĐẦU
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Trong thời gian qua, bộ môn Mĩ thuật ngày càng nhận được sự quan tâm
của các cấp các nghành, không chỉ riêng giới chun mơn mà cịn cả các bậc phụ
huynh học sinh, các em học sinh chú trọng phát triển. Nhiều sân chơi, nhiều cuộc
thi được tổ chức để các em có cơ hội thể hiện năng khiếu và tư duy với bộ mơn Mĩ
thuật.
Mĩ thuật nói riêng là mơn học có tính sáng tạo, tư duy khá cao, nhằm giáo
dục nhận thức thẩm mĩ cho học sinh, đóng vai trị quan trọng trong đời sống xã
hội.Trong giáo dục, môn Mĩ thuật cũng giữ một vai trò quan trọng trong việc cùng
với các mơn học khác giáo dục hình thành nhân cách hồn chỉnh cho học sinh.
Chính vì vậy, bộ mơn mĩ thuật sẽ làm dung hòa, cân bằng và kéo giãn nhưng suy
tư nặng nề, căng thẳng trong học tập, trong cuộc sống của các em để các em có
cảm giác thoải mái, thư giãn hơn sau những giờ học văn hóa.
Trong nhà trường Trung học cơ sở (THCS), việc giảng dạy bộ môn Mĩ thuật
giúp nâng cao hiểu biết về cái đẹp trong cuộc sống qua cái nhìn của hội họa. Vì thế
mục tiêu khi giảng dạy mơn Mĩ thuật ở THCS chính là giúp học sinh phát triển
tồn diện về Đức – Trí – Thể - Mỹ, những kĩ năng cơ bản để hình thành nhân cách
con người, vươn tới sự hoàn thiện Chân – Thiện – Mỹ. Ngồi ra, cịn là cơ sở định
hướng nghề nghiệp trong tương lai cho những học sinh năng khiếu.
Với nhiệm vụ được phân công là một giáo viên giảng dạy, bồi dưỡng năng
khiếu môn Mĩ thuật tại trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm trong suốt thời gian
qua, tôi đã cùng với đồng nghiệp ln tìm tịi, vận dụng các biện pháp nhằm phát
hiện, lựa chọn và bồi dưỡng học sinh năng khiếu thi vẽ tranh các cấp và đạt được
nhiều kết quả rất cao ở các cấp, kể cả cấp quốc gia. Trên sơ sở đó, được sự hỗ trợ

của đồng nghiệp tôi thực hiện đề tài: “Một số kinh nghiệm trong giảng dạy và

Trang 1


bồi dưỡng học sinh năng khiếu thi vẽ tranh các cấp đạt hiệu quả” nhằm chia
sẻ những kinh nghiệm của mình, đồng thời mong muốn nhận được sự góp ý của
các cấp để đề tài được hồn thiện hơn; góp phần nâng cao chất lượng bồi dưỡng
học sinh năng khiếu ở trường HSCS Nguyễn Bỉnh Khiêm nói riêng và quận Ngũ
Hành Sơn nói chung.
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:
- Với mong muốn Mĩ thuật sẽ thật sự trở thành môn học có hiệu quả trong
việc giáo dục thẩm mĩ cho học sinh, hoàn thiện dần nhân cách mỗi cá thể, tạo sự
yêu thích, hứng thú, say mê thật sự khiến các em chủ động tiếp cận kiến thức của
môn học và chuyển hóa thành các tác phẩm đẹp trong các tiết học cũng như nhận
thức “Đẹp” về ‘Chân – Thiện – Mỹ” trong cuộc sống.
- Giúp học sinh thư giãn sau những tiết học văn hóa căng thẳng. Thơng qua
tranh ảnh và những câu chuyện của hội họa để các em tiếp thu kiến thức căn bản
của mĩ thuật một cách nhẹ nhàng và hiệu quả. Góp phần nâng cao chất lượng dạy
học. Hướng học sinh rèn luyện tính tập trung, biết quan sát kĩ, biết khám phá, vận
dụng, tạo ra và thưởng thức các đẹp xung quanh mình một cách đúng đắn.
- Bước đầu đào tạo, bồi dưỡng được những năng khiếu, những thiên tài
trong tương lai về hội họa, giúp các em tham gia các cuộc thi vẽ tranh đạt chất
lượng và kết quả tốt. Thông qua các cuộc thi, góp phần cùng xã hội phản ánh được
những thực trạng tiêu điểm của xã hội cũng như thể hiện mong muốn ước mơ của
mình bằng ngơn ngữ của hội họa. Kết nối và định hướng được nghề nghiệp trong
tương lai của các em.
- Tranh đề tài là một phân môn tổng hợp các kiến thức kĩ năng vẽ từ các
phân mơn cịn lại như vẽ hình chuẩn, nhận biết được màu sắc và phối màu hài hòa,
biết sắp xếp bố cục, biết chuyển hóa những đề tài trong cuộc sống vào tranh vẽ

một cách hồn chỉnh nhất. Vì thế tôi mong muốn qua đề tài này học sinh sẽ nắm
vững hơn về phân môn vẽ tranh, áp dụng tốt trong trong các cuộc thi vẽ tranh các
cấp nói riêng và trong mơn mĩ thuật nói chung.
- Ngồi ra, việc nghiên cứu đề tài này cũng nhằm làm tốt công tác bồi
dưỡng học sinh năng khiếu môn Mỹ thuật của trường THCS và bồi dưỡng nhân tài
cho quê hương đất nước trong tương lai.
III. ĐỐI TƯỢNG, THỜI GIAN NGHIÊN CỨU

Trang 2


- Đối tượng: Học sinh khối Trung học cơ sở (lớp 6,lớp 7, lớp 8, lớp 9), cụ
thể là trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm
- Thời gian: Năm học 2017 – 2018, năm học 2018 – 2019, năm học 2019 –
2020 và năm học 2020 – 2021
IV. NỘI DUNG, TÍNH KHẲNG ĐỊNH CỦA SÁNG KIẾN:
- Với đề tài này, chủ yếu tôi muốn giới thiệu những kĩ năng cơ bản trong
quá trình dạy học và bồi dưỡng học sinh năng khiếu trong thời gian qua đạt được
hiệu quả thông qua chất lượng học tập của bộ môn và các giải của những kì thi vẽ
tranh các cấp trong những năm vừa qua:
+ Áp dụng linh hoạt một số phương pháp giảng dạy mới tăng khả năng tư
duy sáng tạo cho học sinh.
+ Lồng ghép việc bồi dưỡng học sinh năng khiếu vào các tiết học mĩ thuật
trên lớp.
+ Cung cấp và rèn luyện kiến thức cơ bản phân môn vẽ tranh cho học sinh
+ Cung cấp các kỹ năng cơ bản cho học sinh ở nhiều chất liệu khác nhau
+ Bồi dưỡng vẽ tranh đề tài qua các cuộc thi
- Tính mới và sáng tạo của sáng kiến: Nếu trước đây việc dạy và học của
giáo viên và học sinh chỉ trong khn khổ giới hạn của chương trình, thầy cơ chỉ
lên lớp theo đúng trình tự và quy định chuẩn của một giáo án, thì ở sáng kiến này

học sinh được tiếp xúc với nhiều phương pháp vẽ mới từ sự thay đổi về không
gian, cách tiếp cận, sự kết hợp của các loại hình nghệ thuật khác, cũng như việc áp
dụng công nghệ thông tin vào dạy học để khai thác khả năng sáng tạo, sự tưởng
tượng phong phú của học sinh nhằm tạo ra những tác phẩm mĩ thuật đẹp, có ý
nghĩa.
- Khả năng áp dụng của sáng kiến kinh nghiệm: Đối với sáng kiến kinh
nghiêm này có thể áp dụng với nhiều đối tượng học sinh ở các cấp, đặc biệt với
học sinh cấp 2 vì tính thiết thực cao. Thông qua việc cho học sinh được quan sát,
trải nghiệm thực tế nhiều, cộng với việc áp dụng công nghệ thông tin trong môn
mĩ thuật, giúp học sinh tích lũy thêm nhiều hình ảnh về thực tế, trau dồi khả năng
tưởng tượng và liên hệ để áp dụng vào tranh vẽ phong phú, vẽ ra những tác phẩm
như ý.
- Lợi ích thiết thực của sáng kiến: HS được tham gia ngoại khóa vẽ thực tế
ngồi trời nhiều hơn, được thỏa trí tưởng tượng và tham gia vẽ tranh bằng nhiều

Trang 3


chất liệu, nhiều hình ảnh trong cuộc sống, mở rộng tầm hiểu biết, nâng cao niềm
đam mê với bộ môn mĩ thuật.
- Qua quá trình giảng dạy, bồi dưỡng và áp dụng các biện pháp nghiên cứu
cũng như tham khảo ý kiến đồng nghiệp, quá trình khảo nghiệm thực tế, tôi đã
thấy được hiệu quả của việc tăng cường “Một số kinh nghiệm trong giảng dạy
và bồi dưỡng học sinh năng khiếu thi vẽ tranh các cấp đạt hiệu quả”. Bản thân
tơi đã tìm hiểu những khó khăn cũng như đưa ra các biện pháp cụ thể để giải quyết
những vướng mắc mà học sinh hay gặp phải trong quá trình vẽ tranh. Nếu các
biện pháp trên được thường xuyên áp dụng sẽ mang lại kết quả vô cùng tốt.

B. PHẦN NỘI DUNG
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN

Là một giáo viên giảng dạy Mĩ thuật ở trường THCS, trong 6 năm qua, tôi
nhận thấy nhiều học sinh khá hứng thú với môn học này, đặc biệt đối với học sinh
độ tuổi càng nhỏ thì sự hứng thú với bộ mơn mĩ thuật càng cao. Năng khiếu mĩ
thuật trong học sinh rất nhiều. Khả năng tư duy, trí tưởng tượng, cảm xúc cũng
như cách nhìn nhận về cuộc sống, thế giới quan trong mắt trẻ thơ thông qua ngôn
ngữ của hội họa rất phong phú. Thành phố, Sở giáo dục, Phòng giáo dục, các tổ
chức cũng ngày càng quan tâm đến bộ môn này và tạo ra nhiều sân chơi thông qua
các cuộc thi vẽ tranh ở các cấp từ Quốc gia, tỉnh thành đến các quận huyện. Để đạt
hiệu quả như mong muốn trong môn học Mĩ thuật ở nhà trường cũng như chất
lượng ở các cuộc thi của học sinh địi hỏi giáo viên Mĩ thuật phải có kiến thức
chun sâu về chuyên môn, biết vận dụng đổi mới phương pháp dạy học, liên hệ
thực tế để tìm hiểu rõ đối tượng, nắm bắt khả năng, năng khiếu nổi trội của từng cá
nhân nhằm phát huy niềm đam mê, tính sáng tạo của mỗi em; từ đó lựa chọn và
bồi dưỡng chuyên sâu hơn để phát huy tối đa nhất năng khiếu của học sinh trong
các cuộc thi đạt kết quả tốt.
II. CƠ SỞ THỰC TIỄN
Trong quá trình giảng dạy và bồi dưỡng HS năng khiếu tơi đã tìm hiểu
và nhận ra một số vấn đề sau:
1. THUẬN LỢI:

Trang 4


- Trước hết phải nói đến sự chú trọng của giáo dục, nhà trường đối với môn
học này dần được quan tâm hơn. Ngày càng có nhiều sân chơi cho mĩ thuật thông
qua các cuộc thi vẽ tranh. Nhà trường cũng tạo điều kiện cho học sinh và giáo viên
thực hiện đảm bảo việc dạy và học cũng như cơ sở vật chất để tham gia tốt các
cuộc thi.
- Phía gia đình học sinh cũng đang chú trọng đến các môn năng khiếu trong
việc giáo dục học sinh ngày nay. Nhiều gia đình cũng cho con em tham gia các lớp

học năng khiếu ngoài giờ cũng như tạo điều kiện để các em tham gia các cuộc thi
vẽ tranh.
- Nhiều học sinh có năng khiếu, có niềm đam mê và hứng thú với bộ môn nghệ
thuật này. Khả năng sáng tạo trong thế giới trẻ thơ là vô hạn, sự hồn nhiên, cách
nhìn thế giới quan mới mẻ mà người lớn chúng ta đơi khi khơng thể có được.
2. KHĨ KHĂN:
- Do điều kiện hoàn cảnh học sinh trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm Quận Ngũ Hành Sơn – TP Đà Nẵng cịn nhiều khó khăn. Nhà cũng khá xa trung
tâm thành phố nên việc chuẩn bị dụng cụ học tập theo u cầu bộ mơn cịn nhiều
hạn chế. Việc đi lại, quan sát thực tế cuộc sống bên ngoài của các em so với những
học sinh vùng trung tâm cũng khá hạn chế nên việc sáng tạo và đưa ra những ý
tưởng khi vẽ tranh cũng còn bị giới hạn.
- Trong mỗi lớp học chỉ có một vài em là có khả năng, năng khiếu tốt, cịn
lại do khơng có năng khiếu nên học sinh chưa thật sự quan tâm đến bộ môn Mĩ
thuật, Các em vẽ với suy nghĩ đối phó dẫn đến hiệu quả của bài vẽ thực hành tại
lớp còn yếu.
- Đặc biệt, hầu hết các em vẽ giỏi, lại toàn là các em hoc giỏi của lớp, ln
chú trọng đến các mơn tốn, văn, anh…. Nên các em cũng chưa chuyên tâm vào
môn học này, số học sinh còn lại chỉ đạt chất lượng ở mức độ trung bình. Do đó
việc tuyển chọn học sinh và bồi dưỡng học sinh giỏi môn Mỹ thuật là một vấn đề
cịn nhiều khó khăn và nan giải.
- Kiến thức thực tế, cũng như thông tin về vấn đề của xã hội của các em còn
chưa cập nhật đúng hướng. Khả năng nhận thức, chuyển hóa và phản ánh các vấn
đề thực tiễn của xã hội vào tranh vẽ trong các cuộc thi vẽ tranh theo đề tài còn giới
hạn.

Trang 5


- Nhiều gia đình ít quan tâm đến các con em do những điều kiện khác nhau
như: lo làm ăn mưu sinh cuộc sống, coi môn mỹ thuật là một môn phụ…

- Từ những thực tế trên lại càng yêu cầu người giáo viên phải biết chuyển
hóa phù hợp những kiến thức chun mơn của mình thành những bài dạy hiệu quả
thông qua các phương pháp truyền đạt khác nhau, nhằm nâng cao chất lượng của
tranh vẽ học sinh trong điều kiện khó khăn chung. Qua 6 năm đứng lớp giảng dạy
bộ môn, với hơn ba năm làm công tác bồi dưỡng học sinh năng khiếu, chút kinh
nghiệm ít ỏi của mình cộng với sự hỗ trợ, học hỏi kinh nghiệm từ các đồng nghiệp,
tôi mạnh dạn đưa ra sáng kiến kinh nghiệm với đề tài “Một số kinh nghiệm trong
giảng dạy và bồi dưỡng học sinh năng khiếu thi vẽ tranh các cấp đạt hiệu
quả”
III. CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN
Trong phạm vi đề tài này tôi xin được đề cập đến những giải pháp cơ bản sau:
- Áp dụng linh hoạt một số phương pháp giảng dạy mới tăng khả năng tư duy sáng
tạo cho học sinh.
- Lồng ghép việc bồi dưỡng học sinh năng khiếu vào các tiết học mĩ thuật trên lớp.
- Cung cấp và rèn luyện kiến thức cơ bản phân môn vẽ tranh cho học sinh.
- Cung cấp các kỹ năng cho học sinh vẽ màu ở các chất liệu thông dụng: màu sáp,
màu nước.
- Bồi dưỡng tập vẽ tranh đề tài.
IV. CÁC BIỆN PHÁP TỔ CHỨC THỰC HIỆN
1. ÁP DỤNG LINH HOẠT MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY MỚI TĂNG
KHẢ NĂNG TƯ DUY SÁNG TẠO CHO HỌC SINH.

Đối với phân môn vẽ tranh, là một phân mơn thể hiện cá tính, cảm xúc cách
nhìn nhận cuộc sống của từng học sinh về thế giới thơng qua tranh vẽ. Vì vậy,
người giáo viên phải có nhiều phương pháp hướng dẫn học sinh vân động tư duy
hình ảnh mà khơng bị gị bó để các em thoải mái sáng tác tranh theo ý nghĩ của
bản thân. Thông qua một thời gian giảng dạy, tôi đã áp dụng một số phương pháp
sau đây đạt hiệu quả:
* Hoạt động nhóm.
Đối với mơn học Mĩ thuật khi thực hành theo nhóm tại lớp sẽ tạo ra một số

hiệu quả tích cực trong tiết học, các em sẽ học tập lẫn nhau trong lúc thảo luận.
Trang 6


- Để đạt được hiệu quả tốt ở bước thực hành, giáo viên phải cung cấp đầy đủ
kiến thức cho học sinh mặt khác học sinh phải nắm cơ bản về kiến thức, vận dụng
tối đa sự hiểu biết, tìm tịi, sáng tạo trong mơn học nghệ thuật. Đồng thời giáo viên
phải tạo cho học sinh niềm tin và lý tưởng một cách vững vàng, từ đó các em sẽ
càng thích thú và đam mê trơng chờ vào tiết học mĩ thuật để các em vận dụng
những khả năng, hiểu biết của mình vào bài mới.
- Thơng thường khi đưa ra một đề tài các em thường chọn vẽ những nội
dung và hình ảnh giống nhau, chỉ thay đổi một vài sự sắp xếp hoặc để nguyên nên
tranh vẽ của các em thường bị giống nhau. Nên trước khi vào hoạt động nhóm,
giáo viên phân nhóm, đưa ra yêu cầu cụ thể đối với từng nhóm như khoanh vùng
nội dung tùy vào từng bài (Ví dụ bài vẽ tranh Đề tài cuộc sống quanh em: Lớp7,
GV phân nhóm và đặt ra yêu cầu hoặc cho các nhóm bốc thăm về nội dung của
nhóm mình sẽ vẽ: nhóm 1 vẽ những nội dung về gia đình, nhóm 2 vẽ nội dung về
các hoạt động trong nhà trường, v v …) mục đích hướng các em đi sâu hơn vào
các nội dung và hình ảnh bên trong của cuộc sống. Ngồi ra cịn có thể thay đổi
hoạt động nhóm phong phú hơn bằng việc chọn chất liệu thể hiện như nhóm vẽ
màu nước, nhóm vẽ màu sáp thường, nhóm vẽ màu sáp dầu, dán giấy màu….
Cũng có thể cho nhóm vẽ trên giấy A3,A2, A1 để các em biết cách thể hiện bố cục
đẹp và hợp lý trên nhiều kích thước giấy khác nhau.
- Học sinh thực hành theo nhóm cịn giúp các em sẽ phát huy tính tự lập và
khả năng làm việc nhóm, khả năng phân tích, lựa chọn cũng như thống nhất một
nội dung nào đó của nhóm. Tăng khả năng sáng tạo cái mới, cái đẹp vào bài vẽ,
không phải lệ thuộc bởi khuôn khổ rập khuôn như trước kia mà học sinh được chủ
động, tự sáng tác theo cảm hứng.
- Hoạt động nhóm cịn tăng khả năng thi đua, đồn kết trong tập thể. Các
nhóm học sinh phải có sự so sánh thi đua giữa nhóm này với nhóm khác để khích

lệ tính sáng tạo. Đồng thời phát hiện cũng như bồi dưỡng được những trưởng
nhóm có khả năng phân phối và điều hành hoạt động nhóm tốt.Thơng thường,
những trưởng nhóm sẽ là những học sinh có năng khiếu tốt, thơng qua đó rèn
luyện khả năng quan sát, phân tích, nhận xét cho học sinh năng khiếu đó. Cuối mỗi
buổi học sẽ cho các cá thể của từng nhóm chủ động nhận xét bài, cũng như nhận
xét thái độ học tập của mỗi cá thể trong các nhóm khác nhau, từ đó kích thích hoạt
động nhóm làm việc có hiệu quả hơn.

Trang 7


Nhóm thuyết trình bài vẽ, các nhóm cịn lại lắng nghe và nhận xét

- Tôi đưa ra thang điểm mang tính thi đua để khích lệ tinh thần các nhóm
như: bài vẽ nhóm nào đạt yêu cầu về nội dung, bố cục, hình vẽ, ý tưởng được các
nhóm khác đánh giá cao sẽ được tuyên dương; tranh đẹp của các nhóm sẽ được
gom lại và làm một cuộc triểm lãm nhỏ vào cuối mỗi năm học ở lớp.
- Tuy nhiên vẫn cịn những bài vẽ của các nhóm cịn hạn chế về bố cục, hình
vẽ, đường nét, màu sắc. Tơi động viên khích lệ và đưa ra một số gợi ý để các em
hoàn thành trên bài vẽ tốt nhất trong khả năng của nhóm.
- Trong q trình học sinh hoạt động nhóm, giáo viên cần bao quát lớp,
động viên và nhắc nhở các nhóm tích cực làm việc, có thể đặt vấn đề khơi gợi dẫn
dắt để các em nắm bắt vấn đề một cách nhanh chóng. Bên cạnh đó, giáo viên vẫn
phải có sự quan tâm đặc biệt hơn đối với những em khơng có năng khiếu tốt để các
em u thích mơn học hơn, đủ tự tin hơn khi cùng các bạn trong nhóm thwucj hiện
bài vẽ. Ngồi giáo viên, ở mỗi nhóm những em có năng khiếu vẽ khá, tốt có thể
giúp đỡ bạn, nâng cao hiệu quả chất lượng học tập của nhóm.
* Tăng cường hoạt động vẽ ngoài trời.
Hoạt động vẽ thực tế ngoài trời cũng là một trải nghiệm khác thú vị, mang
lại nhiều tác dụng cho học sinh khi học môn Mĩ thuật. Thay vì ngồi học trong bốn

bức tường của lớp học khiến các em nhàm chán, đối với một số tiết học phù hợp
(như: đề tài Quê hương em (lớp 6), đề tài Cuộc sống quanh em (lớp 7), đề tài Học
tập (lớp 6), đề tài Tranh phong cảnh (lớp 7), đề tài An tồn giao thơng (lớp 7), đề
tài Trò chơi dân gian (lớp 7), đề tài Ước mơ của em (lớp 8), đề tài Tự chọn (lớp 8),
đề tài Phong cảnh quê hương (lớp9),…) giáo viên có thể cho các em ra ngồi để vẽ
nhằm thay đổi khơng gian, khơng khí của tiết học, tạo sự thoải mái nhẹ nhàng với
phân môn vẽ tranh, tăng thêm hứng thú mới để khơi gợi ý tưởng cho học sinh.
Giúp các em quan sát nhiều hơn đến cuộc sống và thế giới xung quanh, tạo chất
xúc tác kích thích q trình tư duy sáng tạo của trẻ.

Trang 8


Học sinh lớp 8 vẽ ngoài trời

Học sinh lớp 7 vẽ thực tế trên sân trường

* Xem trực quan tranh ảnh.
Cho học sinh xem tranh của các họa sĩ đương đại và các bài tham khảo tranh
thiếu nhi có giải cũng như tranh vẽ của các anh chị khóa trước.
Học sinh rất thích xem tranh. Xem tranh cũng là một cách hiệu quả tăng khả
năng sáng tạo và có nhiều ý tưởng mới để vẽ tranh nếu giáo viên định hướng đúng
cho học sinh. Quan sát tranh minh hoạ của giáo viên và bài của học sinh khoá
trước để các em tìm ý tưởng mới và học tập, rút kinh nghiệm cho bài vẽ của mình
tốt hơn về hình mảng, đậm nhạt, màu sắc, không gian, ánh sáng. Cảm thụ vẽ đẹp
của tranh hoặc tìm ra những nhược điểm để rút kinh nghiệm cho bài vẽ của mình.
Sau khi đã nắm được kiến thức lý thuyết cụ thể thì bất cứ bài vẽ nào cũng áp dụng
phương pháp thực hành. Đó là thơng tin hai chiều đánh giá khả năng tiếp thu bài
của trò và hiệu quả lao động của thầy.
Hiện nay có rất nhiều trường phái mĩ thuật mới, nhiều cách vẽ tranh sáng

tạo của nhiều họa sĩ trẻ để chúng ta tham khảo và học hỏi. Nhiều khi suy nghĩ của
các em bị trống rỗng khi nhận được một đề tài, Khơng biết vẽ cái gì? Khơng biết
vẽ như thế nào? Không biết vẽ màu ra sao?... Khi xem tranh tham khảo của họa sĩ
cũng như của các bạn học sinh khác, dưới sự hướng dẫn của giáo viên sẽ góp phần
rất lớn trong việc nhận thức về cách tư duy hình ảnh, nội dung, ý tưởng cũng như
bố cục của các em. Gợi mở nhiều hướng giải quyết cho các em trong vẽ tranh đề
Trang 9


tài. Học sinh thường bị hạn chế và chưa biết cách xem tranh, chưa biết nhận xét
cũng như chưa biết cách cập nhật những thông tin mới về mĩ thuật đương đại.
Giáo viên chính là cầu nối giúp các em đến và nhận thức với thế giới hội họa, biết
đánh giá và nhận thức đúng về các đẹp. Thông qua các tiết học vẽ tranh, giáo viên
áp dụng việc soạn giảng powerpoint để bài dạy được phong phú và hiệu quả hơn.
Ngồi ra, giáo viên cho xem hình hảnh thực tế về cuộc sống liên quan đến đề tài
được dạy để các em có thêm tư liệu sống cho quá trình vẽ ra những bức tranh với
nội dung phong phú hơn.
2. LỒNG GHÉP VIỆC BỒI DƯỠNG HỌC SINH NĂNG KHIẾU VÀO CÁC TIẾT
HỌC MĨ THUẬT TRÊN LỚP.

- Ngay từ đầu năm học, giáo viên phải xác định được nhiệm vụ bồi dưỡng
những học sinh năng khiếu là nhiệm vụ quan trọng khơng kém việc dạy học. Vì
thế, trong các buổi họp nhóm từ đầu năm học, thơng qua 1 tháng học đầu tiên, giáo
viên phải lựa chọn ra những học sinh năng khiếu để lên kế hoạch bồi dưỡng từ
đầu. Thực tế đối tượng học sinh ở lứa tuổi cấp 2 các em đã được môn Mĩ thuật từ
các năm trước, nên các em đã có kiến thức cũng như kĩ năng vẽ tranh căn bản.
Trong giáo án, người giáo viên phải phân loại và thể hiện được HS có năng khiếu
để đưa ra những yêu cầu, nội dung, cũng như những khả năng sáng tạo ở mức độ
cao hơn so với học sinh trong lớp.
- Vì thời gian của mơn mĩ thuật mỗi tuần chỉ có một tiết học 45 phút, nên

giáo viên khi cho học sinh thực hành cần chú ý nâng cao yêu cầu và chất lượng bài
vẽ đối với học sinh năng khiếu của các lớp. Ví dụ: Cũng một đề tài đó, đối với học
sinh bình thường có thể làm một bài phác thảo nét trong một tiết học. Nhưng với
đối tượng học sinh năng khiếu thì giáo viên yêu cầu các em khai thác nhiều nội
dung dung của đề tài đó bằng 2 hoặc 3 bài phác thảo trong một tiết học, yêu cầu
các em vẽ nhanh, chủ yếu vẽ được các nội dung hay, bố cục và ý tưởng lạ và đẹp.
Sau đó, giáo viên chọn lựa bài vẽ đẹp nhất chỉnh sửa lại cho các em, sau tiết học
các em về nhà thực hiện lại bài vẽ cho hoàn chỉnh để tiết sau lên lớp vẽ màu. Với
phương pháp như vậy sẽ kích thích các em tư duy và suy nghĩ nhanh, vẽ nhanh,
tập thói quen cho các em biết làm nhiều phác thảo khi nhận được một đề tài để lựa
chọn ra một phác thảo đẹp nhất. Đối với vẽ màu, giáo viên cũng yêu cầu các em có
năng khiếu thực hiện bài vẽ với các chất liệu khác nhau như sáp màu, màu nước để
tìm ra một chất liệu phù hợp nhất với bản thân và với bài vẽ đó, giúp các em có
thêm nhiều kĩ thuật khi vẽ màu.
Trang 10


3. CUNG CẤP VÀ RÈN LUYỆN KIẾN THỨC CƠ BẢN PHÂN MÔN VẼ TRANH
CHO HỌC SINH

Học sinh là lứa tuổi hồn nhiên trong sáng, mọi tâm tư tình cảm đều được thể
hiện qua nét vẽ và màu sắc. Các em có một sự đam mê, trí tưởng tượng vơ cùng
phong phú, đặc biệt là khơng có giới hạn. Đây là lý do mà người ta ví trẻ con và
thiên tài đều có chung một tư duy, có chung những bức tranh khó ai hiểu được nếu
nhìn qua. Học sinh càng nhỏ, tư duy càng phong phú. Đó cũng là một việc khó để
người giáo viên mĩ thuật khai thác được hết những trí tưởng tượng trong các thiên
tài ấy. Đối tượng nghiên cứu của tôi là học sinh cấp 2 với sự hồn nhiên vơ tư và
giàu trí tưởng tượng, nhận thức cuộc sống còn nhiều mới mẻ, tuy nhiên kiến thức
về vẽ tranh, cách để chuyển hóa những nhận thức xã hội vào tranh vẽ khơng nhiều.
Bởi những lí do trên nên qua sáng kiến kinh nghiệm này mong các em hiểu rõ hơn

về vẽ tranh và cách để vẽ được những bức tranh đẹp.
* Biết chọn được nội dung phù hợp với đề tài đã cho.
Khi nhận được thông tin về một đề tài, học sinh phải biết phân tích lựa chọn
những nội dung chính, nội dung liên quan đến đề tài. Những nội dung đó có trong
cuộc sống mà các em từng xem ở đâu đó, đã thấy, đã nghe đến hoặc chính các em
đã trải qua. Qua đó giáo viên giúp học sinh biết cách quan sát sự vật sự việc từ
tổng quát đến chi tiết, nắm được đặc điểm, hình ảnh chính hình ảnh phụ, nội dung
nào nổi bật để đưa vào tranh vẽ đạt hiệu quả cảm xúc và hiệu quả thẩm mĩ tới
người xem. Góp phần hình thành thị hiếu thẫm mỹ và thói quen quan sát nhận ra
vẽ đẹp của mọi vật xung quanh, thích sáng tạo và trân trọng cái đẹp.
* Kĩ năng xác định bố cục.
Bố cục trong khái niệm chung là sự sắp đặt hợp lí nhằm nêu bật được nội
dung chủ đề mà tác giả cần truyền đạt đến công chúng một cách hiệu quả nhất. Bố
cục trong hội họa là sự tổng hòa các yếu tố tạo hình như đường nét, hình khối, đậm
nhạt, màu sắc,… sắp xếp chúng trong khuôn khổ nhất định của một bức tranh
thông qua cảm xúc của người họa sĩ để tạo ra một giải pháp hợp lí, nêu bật được
nội dung chủ đề của một bức tranh.
Đối với bố cục cơ bản trong một bức tranh của học sinh tức là biết sắp xếp
các hình mảng trên giấy cân đối, thuận mắt, có mảng chính, mảng phụ. Mảng
Trang 11


chính thường nằm ở trọng tâm của bức tranh, chứa hình ảnh, nội dung chính của
bức tranh và phải lớn hơn mảng phụ để tạo được sự cân đối, thuận mắt

Bố cục cân đối đẹp mắt không chỉ được thể hiện ở kỹ năng sắp xếp hình
tượng mà nó cịn tổng hòa bởi sự sắp xếp các mảng đậm, nhạt và màu sắc.
* Kĩ năng vẽ hình.
Đây là một kĩ năng địi hỏi phải có q trình quan sát, biết được đặc điểm và
cách vẽ một đối tượng hình ảnh trong tưởng tượng theo ý muốn từ bao quát đến

chi tiết. Vì vậy phân mơn vẽ theo mẫu sẽ bổ trợ rất nhiều cho phân mơn vẽ tranh
khi vẽ hình. Trên cơ sở kết quả quan sát nắm bắt được đặc điểm hình dáng của
hình ảnh đã được lựa chọn; sử dụng trí nhớ hoặc tư liệu các em vẽ lại hình trên
giấy cho đúng hình ảnh đó từ khái quát, tổng thể đến chi tiết. Nếu không biết cách
phác hình thì bài vẽ khơng đạt được hiệu quả như mong muốn.

Khi hình vẽ đã được xác định, học sinh biết cách so sánh, đối chiếu, chỉnh
sửa lại hình cho cân đối về tỷ lệ và đặc điểm của hình chính và hình phụ.
* Kĩ năng vẽ màu
Muốn vẽ màu tốt, cần xác định các mảng đậm, nhạt trên tổng thể bài vẽ thể
hiện được trọng tâm của bố cục. Mảng đậm nhất và sáng nhất thường tập trung ở
mảng chính để thu hút mắt người xem. Các mảng đậm nhạt ở mảng phụ thường
nhẹ hơn để tạo không gian xa gần. Các mảng đậm nhạt cần được sắp xếp xen kẽ
liên hoàn để tạo sự cân bằng thuận mắt, khơng nên dồn vào một góc làm lệch bố
cục. Sau khi xác định đậm nhạt, học sinh chọn màu theo sắc độ đậm nhạt đã định
sẵn.Thông thường các màu tươi đẹp thường đặt ở mảng chính. Các màu đậm nhạt,

Trang 12


nóng lạnh, cần được chuyển hố nhịp nhàng tạo sự cân bằng cho bố cục. Để nhấn
mạnh trọng tâm có thể dùng thêm nét để nhấn vào các hình tượng ở mảng chính.

Học sinh có thể sử dụng các chất liệu màu nước, màu sáp, màu dầu,… để
thực hiện bài vẽ màu
4. CUNG CẤP CÁC KỸ NĂNG CƠ BẢN CHO HỌC SINH Ở CÁC CHẤT LIỆU
THÔNG DỤNG: MÀU SÁP, MÀU NƯỚC.

Có rất nhiều chất liệu vẽ tranh khác nhau như màu nước, màu sáp, bút chì
màu, phấn màu ,bút dạ, acrylic, sơn dầu,… nhưng ở đây tôi chia sẻ cách sử dụng 2

chất liệu thông dụng đối với học sinh là bút chì, màu sáp và màu nước.
* Bút chì màu, màu sáp : Đây là loại màu thông dụng mà học sinh thường
sử dụng. Màu pha với sáp làm thành thỏi đóng vào hộp, cầm từng thỏi vẽ như
phấn, sáp màu trơn, dễ vẽ.
Có 2 cách vẽ màu bằng sáp màu:
Tơ màu này chồng lên màu kia: Hay cịn gọi là pha trộn màu để có được
nhiều màu đẹp, ví dụ: tơ màu đỏ lê màu vàng sẽ có màu da cam
Đặt màu này cạnh màu kia: đặt vàng giữa màu đỏ sẽ có ảo giác màu da
cam…
Khi tơ màu tôi hướng dẫn các em nên cầm cây sáp màu hơi nghiêng và tô
phải tuân thủ theo nguyên tắc chung: Tô từ trái sang phải hoặc từ phải sang trái, tơ
từ trên xuống dưới theo một chiều thì màu của bài vẽ mới đẹp.
Cách tô màu cụ thể như sau: Khi tơ màu vào các họa tiết, hình khối hoặc các
mảng thì chúng ta cần tơ màu xung quanh hình trước rồi mới tơ vào chính giữa
hình, thì màu khỏi lem ra ngồi, nhưng khi tơ cần tơ theo một chiều.
Khi chúng ta chọn màu sắc để tô vào các mảng trong tranh thì các em phải
định hướng (hình dung) màu sẽ tô vào từng mảng rồi bắt đầu tô vào các mảng
cùng màu xong mới bỏ cây màu đó xuống và chọn cây màu tiếp theo để tơ thì sẽ
khơng mất thời gian. Nhắc các em rằng trong lúc vẽ tranh chúng ta cần tơ màu kín
hết các mảng không nên bỏ mảng nào trắng. Cần tô đều màu cho bài vẽ, nếu tô
Trang 13


không đều màu bị sọc, dẫn đến bài vẽ thô không đẹp. Màu đen sử dụng sau cùng
để tránh bị bẩn màu khi vẽ các màu khác.
Ở đây, tôi xin giới thiệu một số cách vẽ sáp màu đã được học sinh áp dụng
hiệu quả:
Kỹ thuật 1: Vẽ lớp
Kỹ thuật đầu tiên là vẽ lớp. Hiểu được các thuộc tính khác nhau của từng
lớp sẽ cho các em thêm nhiều lựa chọn sáng tạo hơn việc làm kín các vùng bằng

một khối màu. Các lớp chồng lên nhau sẽ tạo chiều sâu, đặc điểm, kết cấu, sắc thái
và một loạt các chi tiết mà chúng ta khơng thể có với việc tơ màu tảng. Khi thực
hiện các lớp, đánh bóng nhạt và nhẹ nhàng, chồng nhiều lớp như vậy cho đến khi
bạn có một lớp màu phủ đủ dày và đậm như ý
Kỹ thuật 2: Nắm vững vòng màu
Đây là mảng kiến thức rất rộng nên trong bài Màu sắc (lớp 6) và trong quá
trình vẽ màu, học sinh phải rèn luyện và nắm bắt những lý thuyết cơ bản về màu
sắc, các kĩ năng pha trộn màu để tạo được nhiều sắc độ phong phú và chiều sâu
của một bức tranh. Nắm bắt, kết hợp màu nóng và lạnh trong việc phối màu để tạo
sắc độ đậm nhạt trong bài vẽ (màu nền lạnh, cảnh gần thì nóng hoặc ngược lại). Ví
dụ chúng ta xem qua các lớp màu vàng bên dưới màu đỏ để thấy được rực rõ và
ấm áp khi đặt và phối hợp hai màu đó với nhau.
Kỹ thuật 3: Làm việc với màu trắng
Dùng màu trắng như một màu trộn trung tính để tạo tơng màu nhạt và làm
mềm các lớp màu sẵn có mà khơng cần tơ thêm sắc tố nào khác. Nó cũng được
dùng để tạo kết cấu cho những màu tối và tạo nên các hiệu ứng màu đẹp.
* Cách sử dụng màu nước cơ bản:
Màu nước là một chất liệu vẽ trong suốt như nước, thường được dùng với
nhiều bút pháp khác nhau, tạo cảm giác lung linh khi xem tranh màu nước.
- Để tiếp xúc tốt với màu nước, giáo viên giới thiệu và nêu được tính chất
của màu để học sinh hiểu và thực hiện hiệu quả chất liệu này. Trong các tiết học
trên lớp, giáo viên cho học sinh bồi dưỡng năng khiếu sử dụng màu nước ngay khi
các em vào lớp 6. Những buổi đầu tiên có thể cho các em thử làm quen màu, cách
Trang 14


cầm cọ, cách pha màu với nước, pha màu với màu, vẽ màu lên giấy như thế nào là
vừa phải và phù hợp. Để học sinh tự do khám phá, từ đó dần cảm nhận và có cảm
giác với chất liệu này, sau này vẽ tranh các em có thể thực hiện thuần thục màu
nước.

- Cách dùng màu nước trong bước đầu tiên đó là pha lỗng màu với nhiều
nước, dùng cách chồng màu từ nhạt lên đậm để giữ được sự trong trẻo của màu.Có
hai cách pha màu cơ bản: Nếu vẽ theo truyền thống màu nước cổ điển, tức là theo
kỹ thuật chồng màu, thì nên bắt đầu từ những sắc sáng nhất rồi dần dần phủ lên
chúng những sắc mạnh. Ví dụ: Trái cam chín có màu cam thì tơ màu vàng trước,
rồi tơ chồng màu đỏ lên sẽ cho ra màu cam. Cách thứ hai là pha sẵn màu cam trên
đĩa pha màu rồi tô vào hình. Phải nắm vững phương pháp màu nước cơ bản, như
một sắc này lên một sắc khác sáng hơn. Có thể vẽ bằng cọ đẫm màu hoặc vẽ bằng
nhát cọ hơi khô để kỹ thuật vẽ thêm phong phú hơn.
5. BỒI DƯỠNG VẼ TRANH ĐỀ TÀI QUA CÁC CUỘC THI:

Trải các cuộc thi năng khiếu mĩ thuật quốc gia, thành phố, quận, ngành giáo
dục… nội dung chủ yếu vẫn là tranh đề tài. Tranh đề tài là môn thực hành tổng
hợp tất cả các kiến thức và kỹ năng hội hoạ. Tranh đề tài phản ánh cuộc sống bằng
ngôn ngữ hội hoạ, bố cục, hình vẽ, màu sắc. Muốn vẽ tranh đề tài tốt học sinh phải
thành thạo tất cả các kiến thức, kỹ năng: Chọn nội dung của chủ đề, xác định bố
cục vẽ hình, vẽ màu và sáng tạo trong tranh. Chính vì vậy, tập vẽ tranh đề tài một
lần nữa khắc sâu kiến thức, rèn luyện các kỹ năng, thao tác trên cho các em. Vẽ
tranh giúp học sinh thể hiện nhận thức và cảm xúc của mình về thế giới xung
quanh, phát triển trí nhớ, hình thành thêm kỹ năng quan sát, lựa chọn hình tượng
tiêu biểu điển hình thể hiện nội dung đề tài. Vẽ tranh có vị trí quan trọng, qua
nhiều lần tập vẽ tranh đề tài, luyện tập thường xuyên, các kỹ năng trên được nâng
cao phát triển nhuần nhuyễn thành kỷ xảo.
Vẽ và vẽ - những học sinh có sở thích vẽ đều có thể vẽ bất cứ lúc nào.
Những nét vẽ ngây thơ đáng yêu, những mảng màu táo bạo hồn nhiên tươi vui,
bừng sáng, những bố cục không bị lệ thuộc bởi lý tính, những hình ảnh khơng tn
thủ quy luật tự nhiên. Thế giới trong mắt các em trở nên lung linh đến lạ. Khi tổ
chức bồi dưỡng học sinh tập vẽ tranh giáo viên phải lưu ý bồi dưỡng theo từng
mảng kiến thức, được mảng nào chắc mảng đó. Cho học sinh vẽ nâng dần từ dễ
đến khó, vẽ nhiều phác thảo, và cuối cùng tập trung vào các mảng đề tài trong chủ

đề của cuộc thi.
Trang 15


Tùy theo những chủ đề của các cuộc thi, giáo viên liên hệ đến cuộc sống
thực tế của để tài đó, tạo điều kiện cho học sinh đi tham quan thực tế hoặc thơng
qua mạng internet để tìm hiểu thêm những nội dung của chủ đề cuộc thi, hướng
dẫn các em phản ánh được những nội dung nổi bật của chủ đề theo cách nhìn của
thế giới trẻ thơ. Từ đó lựa chọn hình ảnh phù hợp, bố cục sáng tạo, màu sắc hài
hòa cho ra một tác phẩm như ý. Học sinh chủ động làm bài ở nhà, giáo viên có thể
sắp xếp thêm thời gian tập trung học sinh lại để hướng dẫn hoàn thành bài vẽ thêm
một số buổi để các em tự tin khi bước ra các cuộc thi.
Ngoài ra, việc rèn luyện các em thường xuyên vẽ tranh ở nhà như là một trò
chơi cũng là cách giúp các em tăng cường khả năng vẽ và sáng tạo của mình.
Khoảng một tháng một lần, giáo viên tập trung những bài vẽ đó lại và nhận xét,
đánh giá, hướng dẫn học sinh hoàn chỉnh bài vẽ, để các em đóng khung và treo lên
thành bộ sưu tập tranh của mình. Mượn lời của hoạ sĩ Nguyễn Nghĩa Duyệt Trưởng khoa đồ hoạ Đại học Mỹ thuật Hà Nội : Đào tạo Mĩ thuật chính là nghề
truyền nghề, thực hành giỏi mới có lý luận tốt!”Bồi dưỡng tập vẽ tranh đề tài cho
học sinh chính là: “Nghề truyền nghề.”
Vì vậy, với mỗi bài dạy, mỗi học sinh năng khiếu chúng ta cần tìm ra
phương pháp bồi dưỡng phù hợp. Tạo cho các em khơng khí thoải mái, khơng bị
gị ép, kích thích tinh thần học tập, say mê sáng tạo, lý thú với bộ môn vẽ.
* Cơ sở vật chất, kỹ thuật phục vụ cho dạy bồi dưỡng học sinh giỏi.
- Bố trí phịng học cho đội tuyển nơi thoáng mát, đủ điều kiện về ánh sáng, bàn
ghế và tương đối yên tĩnh.
- Dụng cụ vẽ: Mua sắm đầy đủ màu sáp, màu nước, bút chì, tẩy, giấy vẽ, cọ vẽ các
loại, bảng pha màu, tranh của học sinh khoá trước, các phương tiện kỹ thuật, phục
vụ cho công tác bồi dưỡng.
* Lên kế hoạch cho công tác bồi dưỡng đội tuyển về con người, thời gian cụ
thể, chi tiết.

- Lập danh sách học sinh năng khiếu chi tiết từ đầu năm học.
- Tùy theo công văn cuộc thi các cấp để tổ chức cuộc thi ở trường theo chủ đề cuộc
thi. Nhằm mục đích chọn lọc những tác phẩm đẹp, có ý nghĩa và nội dung hay,
những học sinh có năng khiếu thực lực, có ý tưởng sáng tạo tốt.
- Cho học sinh đi thực tế 1 buổi để quan sát và lấy cảm hứng, ý tưởng vẽ bài.

Trang 16


- Trên cơ sở những tác phẩm đạt giải ở trường, giáo viên chọn lựa tác phẩm và học
sinh đó để hướng dẫn học sinh hoàn chỉnh bài vẽ tử nội dung, ý tưởng đến màu sắc
đậm nhạt cho hoàn chỉnh hơn.
- Lên kế hoạch thời gian luyện tập cho phù hợp với thời gian học tập và thời gian
rảnh của học sinh để các em có điều kiện luyện tập bài vẽ tốt hơn. Mỗi tuần tối
thiểu một buổi, từ phác thảo A4, đến bài vẽ A3,A2; từ bài vẽ đen trắng đến bài vẽ
màu.

IV. NHỮNG KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC VỀ CÔNG TÁC GIẢNG DẠY VÀ
BỒI DƯỠNG HỌC SINH:
Qua quá trình dạy – học và bồi dưỡng học sinh năng khiếu thực hiện “Một
số kinh nghiệm trong giảng dạy và hướng dẫn học sinh thi vẽ tranh các cấp
đạt hiệu quả” trong những năm học qua, chúng tôi đã thấy rất rõ ràng chất lượng
chuyên môn ngày càng phát triển, từ lý thuyết đến thực hành, đặc biệt là thể hiện
trong những tác phẩm vẽ tranh đề tài.
Học sinh có hứng thú hơn khi học vẽ tranh, cụ thể chất lượng môn trong
những năm qua đạt 99%- 100% học sinh xếp loại Đạt. Điều đó đã khẳng “Một số
kinh nghiệm trong giảng dạy và hướng dẫn học sinh thi vẽ tranh các cấp đạt
hiệu quả” đạt hiệu quả rất tốt, minh chứng là khi chúng tôi đưa các em tham gia
các cuộc thi các cấp đạt kết quả cụ thể:
+ Tham gia vẽ tranh cấp Thành phố vào tháng 3 năm 2015: Em Tống Thị

Thanh Tuyền đạt giải: Ba.

Tác phẩm: Niềm vui hịa bình cùng các chú Hải qn – Giải ba

Trang 17


Tác giả: Tống Thị Thanh Tuyền – Lớp 9/5

+ Cuối năm học 2014- 2015,em Tống Thị Thanh Tuyền tham gia trại sáng
tác do TP tổ chức, Đạt giải: Nhất.
+ Cuối năm học 2014 – 2015, em Tống Thị Thanh Tuyền được Thành phố
chọn khen thưởng cháu ngoan Bác Hồ toàn quốc và được chọn vẽ tranh tặng Phó
chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan.

Em Tống Thị Thanh Tuyền đại biểu Cháu ngoan Bác Hồ của Đà Nẵng
vinh dự tặng tranh cho Phó chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan

+ Năm học 2015- 2016: Nhóm 5 HS đại diện Phịng GD & ĐT Quận Ngũ Hành
Sơn, tham gia vẽ tuyên truyền về môi trường ở Trường THPT Nguyễn Hiền, đạt
giải: Ba.

Tác phẩm: Chung tay bảo vệ Đà Nẵng – Thành phố xanh – Giải ba
Tác giả: Minh Thuận (8/5), Thị Cường (8/5), Phú Quân (7/6), Thảo Nguyên (6/2), Điểu Vũ (6/2)

+ Tham gia cuộc thi vẽ tranh tháng 3 năm 2016 do TP tổ chức: Em Nguyễn
Hải Thảo Nguyên, lớp 6/2, đạt giải: Nhất, Em Lê Phú Quân, lớp 7/6, đạt giải: Ba.

Trang 18

C. KẾT LUẬN CHUNG
1. Trong những năm qua, học sinh của tôi năm nào cũng đạt kết quả tốt
trong cuộc thi các cấp. Kết quả này có được do sự chỉ đạo của đội ngủ quản lý nhà
trường và sự phấn đấu không mệt mỏi của giáo viên và học sinh, sự hỗ trợ hết
mình của phụ huynh học sinh trong mỗi cuộc thi.
2. Theo tơi, việc tìm ra các giải pháp để nâng cao chất lượng giảng dạy và
bồi dưỡng học sinh năng khiếu thông qua phân môn Vẽ tranh ở trường THCS là
một việc làm cần thiết. Chất lượng dạy và học phân mơn Vẽ trang tranh có cao thì
chất lượng mơn Mĩ thuật mới đạt kết quả tốt. Mơn Mĩ thuật cũng như các mơn
học khác địi hỏi ở người học phải có kiến thức, sự đam mê ham thích. Để học tốt
được bộ mơn này khơng chỉ sự phụ thuộc vào những năng khiếu bẩm sinh mà phải
trải qua học tập và rèn luyện. Đứng trên cương vị là một người giáo viên dạy môn
Mĩ thuật, tôi đã lựa chọn nghiên cứu đề tài này. Tận tâm với nghề giúp tơi có
những phương pháp hay, tìm ra những giải pháp tốt nhất để nâng cao hiệu giảng
dạy cũng như việc bồi dưỡng học sinh năng khiếu mơn Mĩ thuật nói chung và
phân mơn vẽ tranh nói riêng.
3. Bồi dưỡng tài năng là cơng việc địi hỏi sự tâm huyết, bền bỉ, sáng tạo.
Biết chọn lựa học sinh, ni dưỡng từ lúc mầm cịn non, chồi cịn biếc. Lên danh
sách học sinh năng khiếu và lập kế bồi dưỡng ngay đầu cấp. Trong quá trình bồi
dưỡng phải toàn diện và sáng tạo. Chỉ bồi dưỡng kiến thức thôi chưa đủ, phải rất
chú ý bồi dưỡng phương pháp, kỹ năng, nề nếp học tập để các em chủ động tiếp
thu kiến thức, đồng thời dưỡng bồi dưỡng niềm đam mê, tình cảm, và khả năng
sáng tạo với mĩ thuật. Qua đó phát huy tài năng, sở trường của mỗi học sinh, phát
huy sức mạnh tổng hợp của trí tuệ tập thể. Tạo nguồn, bồi dưỡng, chọn lọc là một
quy trình tự nhiên trong cơng tác bồi dưỡng học sinh năng khiếu.
4. Để có phương pháp hướng dẫn học sinh năng khiếu tốt, bản thân người
giáo viên phải nắm chắc chun mơn, nghiệp vụ. Có kiến thức sâu rộng về cả
chuyên môn và các vấn đề chung của xã hội trong từng giai đoạn, có tinh thần
trách nhiệm cao trong cơng việc, khơng ngừng học hỏi, tích luỹ chun môn,

nghiệp vụ sư phạm đúc rút kinh nghiệm hàng năm trong cơng tác bồi dưỡng của
mình.
Trên đây là một số ý kiến, quan điểm của tôi về bộ môn, với nội dung “Một
số kinh nghiệm trong giảng dạy và bồi dưỡng học sinh năng khiếu thi vẽ

Trang 19


tranh các cấp đạt hiệu quả” của bản thân trong nhà trường THCS. Tơi mong sự
góp ý chân thành của các đồng nghiệp có kinh nghiệm để cơng tác này ngày càng
được phát triển hơn nữa, đáp ứng với yêu cầu dạy học, yêu cầu của các cuộc thi,
yêu cầu đổi mới của quê hương, đất nước.

D. KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT
- Tạo điều kiện xây dựng cơ sở vật chất, kỹ thuật phục vụ cho dạy và học,
phịng bộ mơn rộng và đầy đủ ánh sáng.
- Phương tiện (bàn, ghế, giá vẽ, mẫu vẽ, giấy vẽ, màu vẽ, máy chiếu , tranh
phiên bản, các tài liệu tham khảo …) phải đảm bảo theo đặc thù của bộ môn. *Như
vậy sẽ nâng cao được chất lượng dạy và học của bộ mơn mĩ thuật, đồng thời phát
triển tối đa được tính sáng tạo của HS trong môn học và đạt kết quả cao hơn nữa
trong học tập.
- Việc bồi dưỡng học sinh giỏi Mỹ thuật phải chú trọng cả việc bồi dưỡng
kiến thức và bồi dưỡng kỹ năng, nề nếp tự học, nhân cách.
- Cung cấp thêm một số mẫu vật mẫu các khối cơ bản bằng thạch cao (khối
hộp, khối cầu, khối trụ, khối chóp, khối tam giác, khối lục giác).
Đánh giá của Hội đồng khoa học cơ sở
Đà Nẵng, ngày 9/12 /2016
Tác giả:
Nguyễn Thị Kim Liên

TÀI LIỆU THAM KHẢO:
1. Nhiệm vụ năm học các năm từ 2012 đến 2016 của Bộ GD - ĐT
2. Sách hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng các môn mĩ thuật THCS
3. Sách giáo khoa, sách giáo viên 6, 7, 8, 9
4. Các tài liệu tham khảo về vẽ tranh
5. Màu sắc và phương pháp vẽ màu (Tác giả: Nguyễn Duy Lẫm, Đặng Thị
Bích Ngân)
6. Giáo trình bố cục (Tác giả: Đàm Luyện)
7. Bí quyết vẽ màu nước (Tác giả: Huỳnh Phạm Hương Trang)
8. Giáo trình phương pháp dạy – học Mĩ thuật (Tác giả: Nguyễn Quốc Toảnchủ biên)

Trang 20


9. Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên THCS mơn Mĩ thuật (Bộ
Giáo dục và Đào tạo)
10.Vai trị của nghệ thuật trong đời sống dưới góc nhìn tâm lý học nghệ thuật
(ThS. Đỗ Ánh Tuyết Trường ĐHSP Nghệ thuật TW

MỤC LỤC
STT
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.

10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.

Tiêu đề

Trang

A. Phần mở đầu
I. Đặt vấn đề
II. Mục đích nghiên cứu
III. Đối tượng, thời gian nghiên cứu
IV. Nội dung, tính khẳng định của sáng kiến

1
1-2
2
2-3

B. Phần nội dung
I. Cơ sở lí luận

3-4

II. Cơ sở thực tiễn
1. Thuận lợi
2. Khó khăn
III. Các giải pháp thực hiện
IV. Các biện pháp tổ chức thực hiện
1. Áp dụng linh hoạt một số phương pháp giảng dạy mới tăng khả năng tư duy
sáng tạo cho học sinh.
2. Lồng ghép việc bồi dưỡng học sinh năng khiếu vào các tiết học mĩ thuật trên
lớp.
3. Cung cấp và rèn luyện kiến thức cơ bản phân môn vẽ tranh cho học sinh
4. Cung cấp các kỹ năng cơ bản cho học sinh ở các chất liệu thông dụng
5. Bồi dưỡng vẽ tranh đề tài qua các cuộc thi
IV. Những kết quả đạt được về công tác giảng dạy và bồi dưỡng học sinh
C. Kết luận chung
D. Kiến nghị, đề xuất
Danh mục tài liệu tham khảo

4
4-5
5-6
6
6 - 10
10
11 - 13
13 - 16
16 - 17
18 - 22

22 - 23
23
24

Trang 21