BIEN PHAP REN KNS CHO HOC SINH TRONG MON DAO DUC LOP 2

<span class='text_page_counter'>(1)</span>PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐAN PHƯỢNG TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐAN PHƯỢNG ––––––––––––––––––––––––. SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM “ BIỆN PHÁP RÈN KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TRONG MÔN ĐẠO ĐỨC LỚP 2”. Môn:. Đạo đức. Tác giả:. Nguyễn Thị Huế. Chức vụ:. Giáo viên.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> NĂM HỌC: 2015 - 2016.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> A. ĐẶT VẤN ĐỀ I. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VẤN ĐỀ 1, Cơ sở lý luận. Rèn kĩ năng sống là một mặt giáo dục cần đặc biệt coi trọng và nhất là trong thập kỉ XXI khi sự nghiệp giáo dục đang được đẩy mạnh. Việc rèn kĩ năng sống cho học sinh đòi hỏi thường xuyên của công tác giáo dục đồng thời cũng là đòi hỏi cấp thiết của việc hình thành nhân cách trong công tác giáo dục hiện nay. Giáo dục trong nhà trường luôn là vấn đề cần được quan tâm thì việc rèn kĩ năng sống cho học sinh cũng không kém quan trọng. Bằng nhiều hình thức, nhiều con đường, trong đó việc rèn kĩ năng sống chiếm một vị trí quan trọng. Qua việc rèn kĩ năng sống sẽ trang bị tri thức, hành vi cho trẻ. Đồng thời nó định hướng cho học sinh tiểu học rèn luyện hành vi và thói quen ứng xử tốt. Trong sự phát triển nhân cách của học sinh, việc rèn luyện kĩ năng sống là đảm bảo cho học sinh có được bản lĩnh rõ ràng về nhân cách toàn diện. Nếu không rèn kĩ năng sống thì không những sự ứng xử trong các tình huống sẽ phức tạp, gặp khó khăn, thậm chí mắc phải sai lầm, mà việc hình thành nhân cách toàn diện của trẻ bị hạn chế, phiến diện, việc xây dựng những thói quen hành vi dễ rơi vào chủ nghĩa hình thức máy móc, lí trí và tình cảm không thống nhất với nhau đó là lời nói không đi đôi với việc làm thì dẫn đến hiện tượng lệch lạc về nhân cách. Kĩ năng sống là một trong những khái niệm được nhắc đến nhiều trong thời đại ngày nay. Có nhiều quan niệm về kĩ năng sống.Theo bản thân, kĩ năng sống đơn giản là tất cả những điều cần thiết chúng ta phải biết để có thể thích ứng với những thay đổi diễn ra hằng ngày trong cuộc sống. Kĩ năng sống được hình thành theo một quá trình, hình thành một cách tự nhiên qua những va chạm, những trải nghiệm trong cuộc sống và qua giáo dục mà có. Có nhiều nhóm kĩ năng sống như: nhóm kĩ năng nhận thức, nhóm kĩ năng xã hội và nhóm kĩ năng quản lí bản thân...Dù là kĩ năng nào cũng đều rất quan trọng và cần thiết với mỗi con người. Cho nên, giáo dục kĩ năng sống cho học sinh có một tầm rất quan trọng. Ở bậc tiểu học, các môn học vừa cung cấp cho học sinh những kiến thức ban đầu về Toán học, Khoa học và Nhân văn, vừa cung cấp cho học sinh những tri thức sơ đẳng về các chuẩn mực hành vi xã hội chủ nghĩa gắn với những kinh nghiệm đạo đức, để từ đó giúp học sinh hình thành kĩ năng sống, biết phân biệt đúng sai làm theo cái đúng, ủng hộ cái đúng, đấu tranh với những biểu hiện sai trái, xấu xa, thôi thúc các em hành động theo chuẩn mực đạo đức và thói quen đạo đức chính vì vậy việc rèn kĩ năng sống ở bậc tiểu học là một nhiệm vụ quan trọng mà người người làm công tác giáo dục cần quan tâm..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Để thực hiện sứ mệnh “trồng người” cao cả, mỗi trường học ngay từ bậc đầu tiên phải xây dựng môi trường sư phạm tích cực, thân thiện. Thân thiện giữa thầy với thầy, trò với trò, giữa thầy với trò và giữa nhà trường với cộng đồng theo nguyên lý “giáo dục tay ba” nhà trường – gia đình – xã hội. Mục tiêu của mô hình xây dựng “Trường học thân thiện – học sinh tích cực” là chú trọng giáo dục cho học sinh kỹ năng sống, tâm hồn trong sáng, hiểu biết và trân trọng những giá trị lịch sử văn hoá cách mạng của chính quê hương mình. Đồng thời có sự thống nhất cao việc tăng cường giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tiểu học trong toàn cấp học; kĩ năng sống là một trong những khái niệm được nhắc đến nhiều trong thời đại ngày nay. Có nhiều quan niệm về kĩ năng sống. Theo tôi, kĩ năng sống đơn giản là tất cả những điều cần thiết chúng ta phải biết để có thể thích ứng với những thay đổi diễn ra hằng ngày trong cuộc sống. Đây cũng là một nhiệm vụ quan trọng đối với các thầy cô giáo. Với học sinh tiểu học đây là giai đoạn đầu tiên hình thành nhân cách cho các em, giúp các em có một kĩ năng sống tốt cho tương lai sau này và đây cũng là một vấn đề mà xã hội và phụ huynh hết sức quan tâm. Người ta cho rằng “ Đạo đức là cái gốc của con người. Vậy và vì thế môn đạo đức trong nhà trường tiểu học là môn học chiếm một vị trí vô cùng quan trọng. Môn học này quan trọng bởi lẽ: - Nó có khả năng giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học một cách có hệ thống theo chương trình khá chặt chẽ giúp học sinh hình thành được: ý thức đạo đức, tình cảm đạo đức, tri thức và niềm tin đạo đức ở mức độ đơn giản. - Nó định hướng cho các em học sinh rèn luyện một cách tự giác những hành vi và thói quen đạo đức cơ bản phù hợp với lứa tuổi học sinh tiểu học trong các mối quan hệ của các em với bản thân, với mọi người, với cộng đồng, với đất nước… - Nó ngoài việc giúp cho học sinh tiểu học hiểu được một số chuẩn mực hành vi đạo đức và pháp luật phù hợp với lứa tuổi hình thành cho học sinh các kĩ năng sống cần thiết. - Kĩ năng sống được hình thành theo một quá trình, hình thành một cách tự nhiên qua những va chạm, những trải nghiệm trong cuộc sống và qua giáo dục mà có. Có nhiều nhóm kĩ năng sống như: nhóm kĩ năng nhận thức, nhóm kĩ năng xã hội và nhóm kĩ năng quản lí bản thân...Dù là kĩ năng nào cũng đều rất quan trọng và cần thiết với mỗi con người. Cho nên, giáo dục kĩ năng sống cho học sinh có một tầm rất quan trọng. - Ngoài ra quá trình dạy học tiết đạo đức là quá trình tổ chức cho học sinh thực hiện các hoạt động học tập phong phú, đa dạng như: kể chuyện, xem phim,.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> phân tích xử lý thông tin, sắm vai, trò chơi… góp phần khơi gợi, giáo dục và rèn các KNS cho học sinh. Do đó môn đạo đức có thể coi là một môn học có nhiều tiềm năng trong việc giáo dục KNS cho học sinh tiểu học. và giáo dục KNS cho học sinh tiểu học ngay từ lớp dưới là một trong các mục tiêu quan trọng cần thiết của ngành giáo dục hiện nay. - Vì vậy cần có biện pháp rèn KNS cho học sinh ở môn Đạo đức nói riêng và các môn học khác nói chung . 2) Cơ sở thực tiễn: Qua quá trình giảng dạy môn đạo đức lớp 2, tôi nhận thấy: Ngay từ đầu năm học khi được phân công dạy lớp 2, khi nghiên cứu môn Đạo đức là bản thân đã mong muốn được góp phần giáo dục cho các em những chuẩn mực, hành vi đạo đức, kỹ năng ứng xử trong cuộc sống hàng ngày cho các em và ấn tượng nhất với tôi là: - Học sinh rất hào hứng đón chờ tiết học, lực lượng đông học sinh khá ngoan và biết vâng lời, các em gần gũi với cô giáo. - Các em là học sinh lớp 2 đang hình thành giá trị nhân cách giàu ước mơ, ham tìm tòi khám phá song còn thiếu hiểu biết về xã hội, kinh nghiệm sống còn non nớt vì thế dễ bị lôi kéo kích động và sống thiếu đạo đức. - Có được sự ủng hộ của không ít phụ huynh trong việc cùng nhà trường giáo dục các em. Ngoài ra Ban lãnh đạo nhà trường luôn theo sát, quan tâm, hỗ trợ cho tôi trong công tác giảng dạy cũng như giáo dục. Chính vì thế tôi luôn cố gắng làm sao rèn cho các em kĩ năng sống, giúp các em có một niềm tin, phát triển một cách toàn diện để trở thành con người năng động, sáng tạo phù hợp với một xã hội hiện đại đang phát triển. “ Biện pháp rèn Kĩ năng sống cho học sinh trong môn đạo đức lớp 2” II. MỤC ĐÍCH VIẾT SKKN: Trong đề tài nghiên cứu này, mục đích chính của tôi là đưa ra một số biện pháp (cách thức tổ chức dạy học) đề nâng cao hơn nữa khả năng GDKNS ở mỗi bài học đạo đức. Ngoài ra tôi cũng trình bày hiệu quả đạt được sau khi thực hiện các biện pháp đó trong môn đạo đức 2. III,ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU VÀPHẠM VI NGHIÊN CỨU ÁP DỤNG : Đối tượng: Học sinh lớp 2. Phạm vi nghiên cứu: các tiết học đạo đức lớp 2 Thời gian áp dụng: Năm học 2015- 2016.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> B. QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN ĐỀ TÀI . I. KHẢO SÁT THỰC TẾ: 1.Đối với giáo viên. Qua quá trình giảng dạy, trao đổi chuyên môn, dự giờ, thăm lớp, học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp, tôi nhận thấy: Các tiết đạo đức được các giáo viên thực hiện giảng dạy đúng chương trình, đủ bải đủ giờ theo quy định và có chú ý tới việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Nhiều đồng chí giáo viên thường xuyên học tập, trao đổi kinh nghiệm với bạn bè đồng nghiệp về giáo dục đạo đức học sinh để làm tốt công tác chủ nhiệm, kịp thời động viên các em trong mọi hoạt động. Tổ chức thăm hỏi gia đình học sinh có hoàn cảnh khó khăn hay học sinh chưa ngoan, lắng nghe ý kiến của học sinh, công bằng trong thưởng phạt. giáo dục thương yêu học sinh như thương chính mình. Đa số giáo viên vẫn thường chỉ chú trọng vào việc giảng dạy, giải quyết các hoạt động trong 2 tiết đạo đức mà không chú trọng đến GDKNS qua các trò chơi là dễ nhớ và khắc sâu vào tâm trí của mỗi em. Bước cuối cùng của tiết dạy có địa chỉ GDKNS là bước “vận dụng” thì nhiều giáo viên làm rất mờ nhạt ít liên hệ, mở rộng hay nhắc nhở các con cần làm trong thực tế cuộc sống của các con như thế nào. Do vậy hiệu quả GDKNS chưa sâu. 2) Đối với học sinh: - Đối với những em Lớp 2 các em mới làm quen môn Đạo đức qua một năm lớp 1, với môi trường tiểu học, mọi sinh hoạt nề nếp đều xa lạ chưa vào một kỉ luật nhất định, các em khá rụt rè chưa quen với cách học cũng như mạnh dạn bày tỏ ý kiến. Khi phát biểu các em nói không rõ ràng, trả lời trống không, không tròn câu và không nói lời cảm ơn, xin lỗi với cô, ban bè. - Do một số phụ huynh vì bận nhiều công việc nên ít quan tâm giúp đỡ con em trong các hoạt động cần thiết, phó mặc cho thầy cô ở trường nên việc vận dụng những chuẩn mực đạo đức học được để thành KNS cho học sinh là chưa thường xuyên. Và vì thế nhiều học sinh hiện nay có những hành vi đạo đức chưa tốt như nói tục, chửi bậy, không tôn trọng mọi người xung quanh (gây gổ, đánh nhau, không có tinh thần trách nhiệm trong học tập và làm việc của mình…).

<span class='text_page_counter'>(7)</span> - Xã hội ngày càng phát triển, điều kiện kinh tế của mỗi gia đình ngày nâng cao. Bố mẹ các em có điều kiện luôn luông chiều, bao bọc quá mức nên kĩ năng sống của các con do tự hình thành từ thực tế càng ít. - Vào tháng 9/2015 sau khi nhân thấy lớp tôi đã khảo sát quá trình tiếp thu các chuẩn mực đạo đức và kĩ năng thực hiện các chuẩn mực đạo đức của 41 học sinh lớp 2C với kết quả như sau:. Thời gian. Học sinh. Nhận thức các chuẩn mực đạo đức. Hành vi và thói quen đạo đức (kĩ năng). Tháng 9/2015. 41học sinh. 85%. 50%. *Nguyên nhân của thực trạng trên là: - Các em đều vận dụng tốt vào giải quyết các bài tập trong vở bài tập Đạo đức, nhưng việc vận dụng vào thực tế để tạo thành những kĩ năng sống cho bản thân thì còn khó khăn, hạn chế do các thói quen và hành vi đạo đức của các em bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như: - Do sự thiếu quan tâm của gia đình, nhà trường và xã hội. Vô tình lôi kéo các em vào những việc làm không tốt, các em thường chai lì mặc dù bị phê bình, đôi lúc có sự phản ứng thiếu lành mạnh. Về phía các bậc cha mẹ các em luôn nóng vội trong việc dạy con; họ chỉ chú trọng đến việc con mình về nhà mà chưa đọc, viết chữ, hoặc chưa biết làm Toán thì lo lắng một cách thái quá! Ngoài ra, một trở ngại nữa là phụ huynh trong lớp có một số bố mẹ thì quá nuông chiều, Đồng thời lại chiều chuộng, cung phụng con cái khiến trẻ không có kĩ năng tự phục vụ bản thân. Ngược lại, một số phụ huynh vì bận nhiều công việc nên ít quan tâm giúp đỡ con em trong các hoạt động cần thiết… - Nhà trường là môi trường mới giúp các em được hình thành và tiếp thu các mối quan hệ xã hội đa dạng, nhất là tiếp xúc với bạn bè xung quanh được phát triển và có định hướng rõ ràng. Là nơi có ảnh hưởng trực tiếp tới hành vi đạo đức. - Xã hội phát triển kéo theo nhiều hệ lụy như sự bùng nổ của công nghệ thông tin, sự hội nhập của nhiều nền văn hóa của các nước phương tây, của lối sống thực dụng. II,CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN : - Đối với học sinh trong quá trình hình thành KNS thì trường học chính là nơi các em được chính thức học tập và rèn luyện.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> một cách nghiêm túc nhất. Bước vào trường học mỗi học sinh được tạo ra cơ hội để tiếp thu giáo dục, ý thức đầy đủ nghĩa vụ trách nhiệm đối với toàn bộ các hoạt động học tập và rèn luyện của bản thân, cần có sự kết hợp hài hòa giữa việc cung cấp kiến thức với bồi dưỡng tình cảm, niềm tin và hình thành được kỹ năng đạo đức cho học sinh; người giáo viên cần có sự nghiên cứu bài để lựa chọn các phương pháp, hình thức tổ chức dạy học phù hợp nhất cho mỗi bài học. - Do cấu trúc chương trình các bài Đạo đức sắp xếp lô gich với nhau, có mối quan hệ mật thiết cho nhau và hỗ trợ cho nhau, đặc biệt là phù hợp với từng lứa tuổi của các em. Vì vậy để thực hiện tốt việc rèn luyện các kĩ năng sống, đem lại kết quả cao tôi nhận thấy bản thân cần nghiên cứu kỹ tâm lý của học sinh tiểu học. Các em là lứa tuổi hoa thích làm việc, thích làm ra sản phẩm, thích được khen từ đó lựa chọn một số biện pháp giáo dục phù hợp như sau: 1)Biện pháp 1 : Gần gũi và tạo mối thân thiện với học sinh Ngay từ buổi đầu tiên của tiết học bản thân tôi đã tạo ra một môi trường học tập thân thiện, gần gũi với các em. Tôi tự giới thiệu trước các học sinh của mình về tên, tuổi, sở thích, mơ ước,…sau đó tôi cho các em mạnh dạn tự giới thiệu về mình với các bạn, động viên khuyến khích các em chia sẻ với nhau về những sở thích, ước mơ tương lai cũng như mong muốn của tôi với các em. Đây là hoạt động giúp cô trò chúng tôi hiểu nhau, đồng thời tôi muốn tạo một môi trường học tập thân thiện - Nơi " Trường học thật sự trở thành ngôi nhà thứ hai của các em, các thầy cô giáo là những người thân trong gia đình". Đây cũng là một điều kiện theo tôi là rất quan trọng để phát triển khả năng giao tiếp của học sinh. Bởi học sinh không thể mạnh dạn, tự tin trong một môi trường mà giáo viên luôn gò bó và áp đặt. Hay đối với các bài khác tôi có thể hỏi các em những câu hỏi phù hợp với nội dung bài đó. Hoặc có thể cho học sinh khởi động. Xem đoạn video ngắn. VD1: ở bài 1: Học tập, sinh hoạt đúng giờ.SGKTr2VB ĐĐL2 - Tôi tiến hành như sau: Tôi đưa ra 1 số câu hỏi: + Những việc em thường làm trong ngày? + Những việc đó em làm vào lúc nào? VD2: ở bài 4 : Chăm làm việc nhà.SGKTr2VB ĐĐL2 - Tôi tiến hành như sau: Tôi đưa ra 1 số câu hỏi: + Để nhà cửa luôn gọn gàng ngăn nắp các con đã làm những gì?.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> + Em đã tự giác làm những việc đó hay chưa? - Sống gọn gàng ngăn lắp có những lợi ích gì? Vì sao cần phải chăm làm việc nhà và những công việc nào phù hợp với khả năng của các con, cô mời các con cùng tìm hiểu trong tiết học ngày hôm nay. - GV ghi bảng – HS ghi. - Kết quả: Qua phần hỏi đáp các em đã biết công việc hàng ngày thường làm và làm vào thời gian nào? Các em rất cởi mở, thân thiện và trao đổi nhiệt tình, tiết học nhẹ nhàng. VD3: ở bài 5: Chăm chỉ học tập.SGKTr2VB ĐĐL2 - Tôi tiến hành như sau: - Tôi cho học sinh xem đoạn video: Có một bạn đang ngồi học, một bạn đến và rủ đi chơi: Hà ơi, đi đá bóng với tớ đi! - Sau khi xem xong tôi sẽ mời các con dự đoán tình huống có thể diễn ra sau đó, theo hình thức khác nhau: Đóng vai xử lý tình huống, dự kiến khả năng xảy ra. * Qua việc hỏi hoặc tổ chức cho học sinh xem video , hoăc có thể là bằng nhiều cách khác nhau song mục tiêu là cần tạo được sự gần gũi tự nhiên. Giúp học sinh cởi mở có kĩ năng tự tin, bày tỏ diễn đạt ý kiến của mình. 2)Biện pháp 2: Tổ chức hoạt động nhóm: Hoạt động nhóm giúp các học sinh có cơ hội trao đổi với nhau, tự khẳng định mình, cũng như là dịp để các em rèn luyện khả năng diễn đạt, trình bày trước tập thể. Thông qua hoạt động này, giúp các em mạnh dạn. Nhưng về cơ bản, hoạt động nhóm Đạo đức được thực hiện như sau: * Chuẩn bị: - Giáo viên: + Phiếu học tập: Có in sẵn câu hỏi để học sinh thực hiện thảo luận.( GV có thể sử dụng VBTĐĐ). + Xác định câu hỏi trong vở bài tập để cho học sinh thảo luận nhóm. * Chú ý khi lựa chọn câu hỏi hoạt động nhóm: Nội dung phải rõ ràng, phù hợp với tình hình học tập, khả năng nhận thức của đối tượng, câu hỏi phải phát huy khả năng tư duy, sáng tạo của học sinh, nội dung câu hỏi phải xoay quanh bài học. - Học sinh: + Cử ra nhóm trưởng và thư ký để điều hành hoạt động của nhóm mình. + Thực hiện theo đúng yêu cầu đề ra. * Cách tổ chức:.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> - Giáo viên cần dựa vào đặc điểm tình hình của lớp để phân nhóm cho thích hợp. - Việc lựa chọn nhóm trưởng (có thể làm từ trước) rất cần thiết ( Và nên cho học sinh luân phiên làm nhóm trưởng để giáo dục kĩ năng sống cho mỗi em một cách tốt nhất). Vì nhóm trưởng là người điều động được tất cả các nhóm viên tham gia tích cực vào cuộc thảo luận. Người nhóm trưởng phải là người biết lắng nghe, khuyến khích những người rụt rè, ngăn chặn những người nói nhiều, theo dõi, quan sát phản ứng của các thành viên để điều chỉnh cho phù hợp. Các thành viên trong nhóm sẽ quan sát và từ đó các em sẽ tự hình thành KNS qua việc quan sát các bạn trong nhóm và hợp tác trong nhóm để hoàn thành nhiệm vụ của mình được giao. - Giáo viên phải quan sát và theo dõi hoạt động, công việc cuả từng nhóm để tìm cách giải quyết hợp lý nhất. Trong quá trình quan sát các nhóm làm việc, người giáo viên phải phát hiện sai lầm (nếu có) của các nhóm, những sai lầm mang tính điển hình và chưa được sửa chữa để cuối phần hoạt động nhóm, giáo viên có nhận xét, góp ý. Ngoài những vấn đề mà các nhóm thảo luận, giáo viên cũng có thể đặt ra những câu hỏi bổ sung để phát huy tính tích cực, chủ động của nhóm. - Học sinh lên trình bày. ( Các em còn nhỏ nên trình bày miệng là chủ yếu) - Sau khi các nhóm đã trình bày kết quả, giáo viên phải nhắc lại các ý kiến mà các nhóm đã trình bày một lần nữa khẳng định lại ý kiến của nhóm để các nhóm khác cần bổ sung ý kiến hay không? Sau đó giáo viên mới tóm tắt, tổng hợp, liên kết các ý của từng nhóm theo thứ tự để nêu bật được chuẩn mực, hành vi đọa đức của bài học. * Ví dụ: Khi dạy bài Bài 4: Chăm làm việc nhà. - Giáo viên cho học sinh thảo luận bài tập 5 và 6. + Xử lý tình huống: Hòa đang làm việc nhà thì bạn đến rủ đi chơi. Theo em, Hòa nên làm gì? - Giáo viên chia lớp thành 8 nhóm (mỗi tổ 2 nhóm). - Phát yêu cầu bài tập có ghi sẵn ra phiếu học tập cho học sinh. - Học sinh nhận phiếu, tiến hành thảo luận và trình bày trong nhóm các ý kiến của mình.. - Nhóm trưởng điều hành nhóm của mình thực hiện tốt. * HS tự mình đưa ra các cách giải quyết khác nhau: + Bỏ việc, đi chơi với bạn. + Nhờ người lớn làm hộ để đi chơi với bạn..

<span class='text_page_counter'>(11)</span> + Nói bạn đợi, làm xong việc rồi đi chơi. + Để gọn lại, đi chơi về sẽ làm tiếp. ……………………………………………… - Giáo viên quan sát quá trình hoạt động của học sinh. Có sự nhắc nhở nếu cần thiết. - Sau khi các nhóm đã thực hiện xong, giáo viên cho một nhóm ở tổ 1, một nhóm ở tổ 2 lên bảng thi bằng nêu nhanh những việc em đã trong thời gian 2 phút làm và sẽ làm. Sau đó cho các nhóm khác nhận xét, bổ sung. Nhóm nào có các cách giải quyết, xử lý tốt và diễn đạt to, rõ, tự tin, là nhóm thắng cuộc. Giáo viên khuyến khích bằng cách nhận xét các nhóm thảo luận và báo cáo tốt, mạnh dạn, làm được nhiều việc. diễn đạt tốt, quản lý tốt thời gian… * Khi thảo luận xong GV sẽ là người chốt lại nhóm nào trong lớp có kĩ năng hợp tác tốt, kĩ năng diễn đạt vấn đề , quản lý các thành viên trong nhóm tốt… và bình bầu nhóm hoạt động hiệu quả nhất để ghi vào bảng thành tích cuối lớp. Những nhóm nào chưa được ghi vào bảng thành tích lần sau sẽ cố gắng hơn. 3) Biện pháp 3: Tổ chức chức trò chơi: Trò chơi được sự đón nhận rất nhiệt tình và hứng khởi của các em học sinh, có rất nhiều trò chơi khác nhau song Gv cần nghiên cứu tùy vào từng bài mà có cách thiết kế trò chơi phù hợp.Giúp các em tự tin mạnh dạn và thể hiện hết khả năng của mình. Chính vì thế, nó giúp các em hình thành KNS rất tốt. - Giáo viên: Đọc và tìm hiểu nội dung bài học để lựa chọn trò chơi cho phù hợp với tiết dạy. Hướng dẫn thể lệ, cách thực hiện trò chơi (tuỳ thuộc vào từng trò chơi để đưa ra luật chơi). - Học sinh: Nắm chắc thể lệ trò chơi do giáo viên đưa ra để tuân thủ thực hiện một cách nghiêm ngặt và đúng quy tắc. Nếu là trò chơi mang tính chất tập thể thì đòi hỏi mỗi thành viên phải có tinh thần trách nhiệm và ý thức cao khi tham gia chơi. - Trò chơi đa dạng song mỗi bài GV cần nghiên cứu để lựa chọn trò chơi phù hợp với từng bài. VD: Trò chơi hái hoa dân chủ. Khi áp dụng trong bài Lịch sự khi đến nhà người khác. Bài tập 2 Sách BTDDL2. GV cho hệ thống hành vi đúng hoặc sai HS được quyền hái một bông hoa và trả lời về hành vi đó. Sau mỗi câu trả lời của các bạn, Hs dưới lớp nhận xét.( Phần nhận xét của HS tôi hướng dẫn các em nhận xét bám sát theo thông tư 30). Mục đích rèn KN trả lời, tác phhong, diễn đạt và tự tin… cho HS ở mọi hoạt động, mọi lúc mọi nơi. VD Trò chơi “Phóng sự điều tra”.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Cách chơi: Một em đứng ra điều khiển trò chơi. Em điều khỉên phải nêu một trong các sự việc cần điều tra dưới đây: - Điều tra tình hình thực hiện giữ trật tự, vệ sinh nơi công cộng trong bài 8 VBTĐạo đứcTR31 - Điều tra xem có bao nhiêu bạn thực hiện tốt trong lớp. Đó là những việc gì? - Điều tra xem có bao nhiêu bạn thực hiện tốt giữ trật tự, vệ sinh nơi công cộng. Sau khi nêu sự việc cần điều tra, em điều khiển gõ một tiếng thước. - Các em tham gia nêu nhanh tất cả các sự việc, hiện tượng các em thấy theo chủ đề người điều khiển nêu trong khoảng 1, 2 phút.Em nào nêu được nhiêu người, nhiều hiện tượng là thắng. Em nào không nêu được thì bị loại. Ví dụ: Em điều khiển nêu “ Thi nêu tên các bạn thực hiện tốt vệ sinh trong lớp ”. Các em tham gia kể tên các bạn thực hiện tốt vệ sinh trong lớp. - Các em khác lắng nghe, nhận xét. - Em nào kể không đúng sẽ bị loại. Em nào kể được nhiều tên bạn thực hiện vệ sinh tốt và đúng là thắng. Qua trò chơi trên học sinh nhận thấy được giữ trật tự vệ sinh trong lớp là một việc làm mà người học sinh nào cũng phải thực hiện tốt. Tôi thường xuyên động viên, khen thưởng những em thực hiện tốt và nhắc nhở những em thực hiện chưa tốt. Từ đó các em thi đua thực hiện tốt hơn. Đến nay ý thức giữ trật tự vệ sinh trong lớp học của lớp tôi tiến bộ, tự giác hơn hơn so với học kì I. Trên đây là một vài ví dụ đưa hình thức “Học mà vui – Vui mà học” vào tiết dạy Đạo đức mà tôi đã áp dụng. Tiết đạo đức đối với các em rất hứng thú và đạt hiệu quả. Và thực sự mỗi ngày đến trường là một ngày vui đối với các em. Tuỳ từng bài dạy tôi áp dụng các hình thức khác nhau, sao cho các chuẩn mực hành vi đạo đức các em nhân thức đựơc ở tiết 1, qua tiết thực hành nó trở thành thói quen hàng ngày và như vậy bài dạy Đạo đức đạt hiệu quả nhất. Nó trở thành kĩ năng thường xuyên trong cuộc sống ở mội lúc, mọi nơi. 4): Phương pháp “sắm vai” khi dạy học đạo đức. Môn đạo đức ở Tiểu học ngoài việc giúp học sinh nhận thức và hiểu được một số chuẩn mực hành vi đạo đức mà còn hình thành cho trẻ các kỹ năng giao tiếp đơn giản theo các chuẩn mực đạo đức và thực hiện được các hành vi đạo đức đó. Các hành vi đạo đức chỉ được hình thành và trở thành thói quen đạo đức khi chính các em tự tham gia và hoạt động, học tập bằng các việc làm cụ thể trong các tình huống cụ thể. Sử dụng Phương pháp sắm vai sẽ có nhiều lợi ích tích cực như :.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> - Học sinh được rèn luyện ,thực hành những kĩ năng ứng xử và bày tỏ thái độ trong môi trường an toàn trước khi bước vào thực tế .Học sinh được thỏa sức sáng tạo. - Giáo viên khích lệ sự thay đổi thái độ hành vi của học sinh theo chuẩn mực hành vi đạo đức .Giáo viên thấy ngay tác động và hiệu quả của lời nói việc làm trong các vai diễn để kịp thời nêu gương hoặc uốn nắn. Vì thế sử dụng phương pháp sắm vai là biện pháp vô cùng hiệu quả trong việc giáo dục KNS cho học sinh . Để giúp học sinh sắm vai có hiệu quả tôi luôn chú ý: Thứ nhất: Tôi nghiên cứu chương trình môn Đạo đức lớp 2, nghiên cứu kỹ từng bài học để xem bài học nào, bài tập nào trong một bài học có thể và cần sử dụng đến phương pháp sắm vai. - Ngoài ra tôi cũng cần nghiên cứu bài để bổ sung hoặc thay thế các tình huống sắm vai cho phù hợp với học sinh và hoàn cảnh thực tế. *Vd: ở bài 12: Lịch sự khi đến nhà người khác. Ngay ở phần bài tôi cho HS tự đọc truyện trong nhóm và phân vai dựng lại câu truyện của bài học nhằm mục đích rèn cho học sinh kỹ năng tự tin khi biểu diễn. KN hợp tác với các bạn, sáng tạo lời thoại. *VD Ở bài 11: Lịch sự khi nhận và gọi điện thoại. BT4 (SGK/43) có 4 tình huống có thể thảo luận để sắm vai xử lí a) Bạn Nam gọi điện thoại cho bà ngoại để hỏi thăm sức khoẻ. b) Người khác gọi nhầm số máy đến nhà Nam c) Tâm định gọi điện thoại cho bạn nhưng lại bấm nhầm số máy nhà người khác. Trong thời đại thông tin đại chúng ngày càng phát triển việc sử dụng điện thoại cũng cần phải có kỹ năng giao tiếp lịch sự, nối năng rõ ràng rành mạch, nhất là với lứa tuổi học sinh tiểu học thì các em rất thích nghe và gọi điện thoại mà kỹ năng giao tiếp thì còn hạn chế nên tôi rất chú trọng trong việc giáo dục cho các em. Sau khi các em lên đóng vai trước lớp tôi tạo thêm một số tình huống bất ngờ để các em ứng xử như: + Em gọi đến cho bà nhưng cậu của mình nhấc máy thì em nói như thế nào? + Khi định gọi điện cho Hoa nhưng em lỡ bấm nhầm vào máy nhà bạn Nam, đúng lúc đó bố bạn Nam cầm máy thì em sẽ nói gì?...và tôi rất vui khi học sinh đã ứng xử khá tốt nhất là những em có khả năng diễn đạt tốt và từ đó khuyến khích các em còn hạn chế về diễn đạt học tập và hình thành kĩ năng sống qua việc học tập các bạn trong lớp. Chính vì điều đó càng khích lệ các bạn khác rất muốn được tham gia đóng vai hơn làm cho tiết học thêm sôi nổi và có hiệu quả..

<span class='text_page_counter'>(14)</span> *Kết quả : Hiệu quả giáo dục kĩ năng sống không đo đếm được bằng những con số chính xác nhưng được thể hiện bằng những biểu hiện cụ thể: các em lớp tôi có ý thức hơn, thái độ tốt với mọi người trong gia đình; luôn hoà đồng với bạn bè; tự tin khi nói năng ... đó chính là hiệu quả từ giáo dục kĩ năng sống. Việc sinh hoạt theo nhóm tạo môi trường làm việc thân thiện, giúp các em cải thiện hành vi giao tiếp thông qua các hoạt động trao đổi diễn ra thường xuyên. Các em trở nên thân thiện, từ đó giúp bầu không khí học tập, hoạt động trở nên sôi động hơn. Tham gia sinh hoạt theo nhóm giúp các em học sinh hưng phấn hơn trong học tập và tạo nên cách ứng xử hợp lý trong mọi tình huống. Khi sinh hoạt nhóm, tôi luôn đưa ra nhiều tình huống tạo sự phát triển tư duy cho các em. Đó cũng là cách tạo sự gần gũi giữa các em với nhau. Như vậy, qua việc lựa chọn các tình huống sắm vai hợp lý cho học sinh tôi đã giáo dục được cho học sinh các KNS như: KN phân tích xử lý thông tin, KN trao đổi, KN trình bày, KN đảm nhận trách nhiệm, KN ra quyết định và giải quyết vấn đề… Thứ hai: Sau mỗi tình huống sắm vai của học sinh tôi thường yêu cầu học sinh thảo luận, nhận xét cách ứng xử của các vai diễn: + Kĩ năng sắm vai của các bạn thế nào? + Phù hợp ở điểm nào? + Chưa phù hợp ở điểm nào? Vì sao? Từ đó tôi hướng học sinh cả lớp học tập cách ứng xử phù hợp, tránh cách ứng xử chưa phù hợp ở mỗi tình huống. Các em tự biết sửa chữa những nhược điểm và học tập những ưu điểm của bạn để lần sau có kĩ năng sẵm vai tốt hơn. 5) BP5 : Phối kết hợp với gia đình. Việc phối kết hợp với gia đình các em là rất cần thiết để các em hình thành kĩ năng sống một cách tốt nhất, vận dụng thường xuyên vào cuộc sống hàng ngày đó cũng chính KNS là hành trang theo các em suốt cuộc đời. VD 1 : Chẳng hạn khi dạy bài 1- lớp 2: “Học tập, sinh hoạt đúng giơ”. Tôi cho học sinh tự liên hệ trước để khuyến khích tính tự giác, trung thực. Tôi hỏi HS: Em thấy mình là người đã học tập, sinh hoạt đúng giờ chưa? HS sẽ tự trả lời. Xong GV sẽ sử dụng sổ liên lạc để kiểm chứng việc bạn vừa nêu. HS dưới lớp sẽ rất tin tưởng vào việc đánh giá trong sổ liên lạc của bố mẹ các bạn. Bạn nào còn chưa làm được sẽ cố gắng thực hiện tooits cả ở lớp và ở nhà..

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Qua tiết học này các em biết được lợi ích của việc học tập và sinh hoạt đúng giờ giấc là đảm bảo cho các em có một sức khoẻ tốt để yên tâm học tập và sinh hoạt. Học tập và sinh hoạt đúng giờ còn giúp các em biết sắp xếp công việc một cách hợp lý, đạt hiệu quả cao trong các công việc,.. Bản thân tôi vừa là giáo viên nhưng cũng là phụ huynh của con trai đang học lớp 2 nên tôi càng thấy rõ việc giáo dục kết giữa nhà trường và gia đình thực sự có hiệu quả đối với các em VD2: “Chăm làm việc nhà” .Với bài này tôi sử dụng sổ liên lạc của các con. Trước khi học bài “Chăm làm việc nhà” tôi cho các con mang sổ về nhà yêu cầu bố mẹ ghi lại những việc con đã làm khi ở nhà vào trang 11. Dựa vào đó GV sẽ động viên khen thưởng các em chăm chỉ giúp đỡ gia đình và đó là cách liên hệ tốt và thực chất nhất. VD3: Hoặc khi dạy bài: Biết nhận lỗi và sửa lỗi. Tôi đã tham khảo lời nhận xét của các bậc phụ huynh trong sổ liên lạc, để tuyên dương khen thưởng những em biết nhận lỗi và sửa lỗi. Qua tiết học này các em biết được lợi ích của việc học tập và sinh hoạt đúng giờ giấc là đảm bảo cho các em có một sức khoẻ tốt để yên tâm học tập và sinh hoạt. Học tập và sinh hoạt đúng giờ còn giúp các em biết sắp xếp công việc một cách hợp lý, đạt hiệu quả cao trong các công việc,.. Bản thân tôi vừa là giáo viên nhưng cũng là phụ huynh của con trai đang học lớp 2 nên tôi càng thấy rõ việc giáo dục kết giữa nhà trường và gia đình thực sự có hiệu quả đối với các em. Rèn kĩ năng sống có hiệu quả tốt còn được tôi vận dụng nhiều qua sổ liên lạc, trao đổi trực tiếp khi có dịp ghi vào nhật ký để phục vụ cho bài dạy hay gọi điện đến phụ huynh (kết nối với loa) để cả lớp được nghe lời nhận xét của bố mẹ, từ đó giúp các hình em hình thành tốt kỹ năng sống vào cuộc sống hàng ngày. * Kết luận: Việc phối kết hợp với phụ huynh băng nhiều kênh thoonh tin là biện pháp rất tốt để rèn kĩ năng sống cho HS. 6) Biện pháp 6: Động viên khen thưởng Để động viên, khuyến khích học sinh thực hiện tốt việc rèn luyện các kĩ năng sống. Tôi theo dõi hằng ngày các em có biểu hiện tốt ghi vào sổ nhật ký Gvhoawcj những điểm còn hạn chế của mỗi em để tiết sau giúp em khắc phục, trong tiết sinh hoạt cuối tuần cho các em bình chọn những bạn thực hiện tốt sẽ được một bông hoa điểm thật ý nghĩa để dành tặng mẹ và cô giáo của mình. Vì thế các em không ngừng thi đua cố gắng thực hiện tốt để được nhận những bông hoa mà cô giáo thưởng. Đây là một hình thức động viên về tinh thần rất giá trị và hiệu quả. Các em sẽ nhanh nhẹn hơn, có đạo đức tốt hơn, mạnh dạn hơn trong giao tiếp, tự tin hơn trong cuộc sống. VD: ở bài 4 : Chăm làm việc nhà.SGKTr2VB ĐĐL2.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> - Tôi tiến hành như sau: Tôi cho học sinh liên hệ: Ở nhà con đã giúp bố mẹ những công việc gì? Con đã tự giác làm những công việc đó chưa hay còn để mẹ nhắc nhở? + Con đã tự giác làm những công việc đó chưa? + Lớp ta có bao nhiêu bạn luôn tự giác làm công việc nhà? Tự giác phục vụ bản thân? Sau khi học sinh liên hệ tốt và trả lời rõ ràng, không nhất thiết GV chỉ khen là con trả lời rất tốt mà có thể khen bằng nhiều cách nói khác nhau như: * Các con tự giác làm công việc nhà và tự giác phục vụ bản thân tốt cũng là một biểu hiện của chăm làm việc nhà. VD2: GV tổ chức chơi trò chơi, phæ biÕn luËt ch¬i. Trên màn hình cô có 6 ô số. Trong mỗi ô có một bức tranh, các con lựa chọn một ô số bất kỳ ô số đó sẽ được mở ra. Các con hãy nđoán nhanh xem bạn đang làm gì? Nếu con đoán đúng sẽ có một phần quà, nếu trả lời sai quyền trả lời sẽ thuộc bạn khác. Các con đã sẵn sàng chơi chưa nào? Tổ chức cho HS chơi. GV cùng hs kiểm tra đáp án khen hs phản xạ nhanh, mạnh dạn, tự tin tham gia trò chơi.  Kết quả: Khi HS nhận được những lời khen đó học sinh đã biết mình đã ắlàm tốt những điểm nào điểm nào còn hạn chế và các em sẽ khắc phục và có kĩ năng trả lời hoặc tham gia, có kĩ năng sống phục vụ vào cuộc sóng của mình hàng ngày, III.KẾT QUẢ THỰC HIỆN Một số những biện pháp mà tôi đã trình bày trên đây là thường xuyên sử dụng trong các tiết dạy đạo đức để giáo dục, hình thành kỹ năng sống cho học sinh lớp 2 mà tôi thấy là hiệu quả cao . Để thấy được kết quả cụ thể, bản thân tôi đã tiến hành thực hiện cụ thể nhiều tiết dạy có sử dụng các biện pháp trên. Hiệu quả giáo dục kĩ năng sống không đo đếm được bằng những con số chính xác nhưng được thể hiện bằng những biểu hiện cụ thể: các em có ý thức hơn, thái độ tốt với mọi người trong gia đình; luôn hoà đồng với bạn bè; tự tin khi nói năng ... đó chính là hiệu quả từ giáo dục kĩ năng sống. Việc sinh hoạt theo nhóm tạo môi trường làm việc thân thiện, giúp các em cải thiện hành vi giao tiếp thông qua các hoạt động trao đổi diễn ra thường xuyên. Các em trở nên thân thiện, từ đó giúp bầu không khí học tập, lao động trở nên sôi động hơn. Tham gia sinh hoạt theo nhóm giúp các em học sinh hưng phấn hơn trong học tập và tạo nên.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> cách ứng xử hợp lý trong mọi tình huống. Khi sinh hoạt nhóm, tôi luôn đưa ra nhiều tình huống tạo sự phát triển tư duy cho các em. Đó cũng là cách tạo sự gần gũi giữa các em với nhau. Qua việc thực hiện các biện pháp trên, đến giữa học kì II, tôi thấy các em có tiến bộ rõ rệt. Đa số các em đều có ý thức tốt trong việc rèn luyện các kĩ năng, được thể hiện rõ qua: - Việc sinh hoạt ở lớp cũng như ở nhà, trong việc giao tiếp bằng lời nói, các em biết vận dụng những lời nói thân thiện vào thực tế, những lời chào, cảm ơn hay xin lỗi... đã trở thành thói quen, được các em vận dụng hằng ngày. - Trong các tiết học Đạo đức bây giờ đã rất nhiều em xin được đóng vai tình huống, trò chơi, các em yêu thích môn học, phát biểu bài to, rõ ràng. - Hầu như các em rất ý thức trong việc vệ sinh cá nhân sạch sẽ khi đến lớp, biết sắp xếp đồ dùng sách vở, góc học tập ngăn nắp. - Kĩ năng giao tiếp ,ứng xử của học sinh tiến bộ rõ rệt .Bản thân mỗi học sinh có thể tự tin thể hiện mình trước lớp trong việc trình bày suy nghĩ và phát biểu ý kiến . - Học sinh lớp tôi đã có nhiều thói quen hành vi đạo đức tốt ,tích cực,tạo cho bản thân mỗi học sinh những Kĩ năng sống cần thiết như là: Biết tự nhận lỗi và sửa lỗi );kĩ năng giao tiếp ứng xử với thầy cô ,bạn bè,ông bà cha mẹ và mọi người xung quanh,... Thông qua dạy môn Đạo đức tôi luôn kết hợp giáo dục học sinh rèn kỹ năng sống nhờ vậy mà các em tự tin hơn và đặc biệt như các em học sinh lớp 2 thì bản thân các em đã tự mình làm lấy một số công việc tự phục vụ cho mình mà không cần nhờ vả bố mẹ như: rửa ly chén, quét nhà, nấu cơm, rửa bát, giặt khăn tay, trông em,..Cụ thể là : Thời gian. Học sinh. Nhận thức các chuẩn mực đạo đức. Tháng 9/2015. 41 học sinh. 85%. 50%. Tháng 4/2016. 41 học sinh. 95%. 85%. Hành vi và thói quen đạo đức (kĩ năng).

<span class='text_page_counter'>(18)</span> C. KẾT LUẬN VẦ KHUYẾN NGHỊ 1. Kết luận: Rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh là một việc làm hết sức cần thiết của xã hội, các em không chỉ biết học giỏi về kiến thức mà còn phải được tôi luyện những kĩ năng sống qua đó tạo cho các em một môi trường lành mạnh, an toàn, tích cực, vui vẻ .Việc giáo dục kĩ năng sống ngay từ lớp nhỏ sẽ rút ngắn thời gian để trang bị cho các em vốn kiến thức, kĩ năng, giá trị sống để làm hành trang bước vào đời. Chính vì vậy, các thầy cô giáo tiểu học luôn giữ vai trò vô cùng quan trọng. Vì thế theo tôi để làm tốt việc rèn kĩ năng sống cho học sinh, mỗi thầy cô giáo cần phải: - Xác định rõ tầm quan trọng của việc rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh. Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương từ lời nói, hành vi… để học sinh học tập và rèn luyện. và thực sự yêu các con, tâm huyết với nghề. - Nắm vững những đặc trưng về phương pháp và hình thức tổ chức dạy các kĩ năng giao tiếp, ứng xử vào các môn học và các hoạt động khác. - Tập trung vào việc đầu tư sọan giảng, lồng ghép kĩ năng sống vào các môn học. - Luôn tạo mọi điều kiện để các em có thể bày tỏ, thể hiện mình, tham gia tốt các buổi hoạt động ngoại khóa của trường, lớp. - Điều quan trọng là mỗi thầy cô giáo phải rèn cho mình tác phong sinh hoạt chuẩn mực, phải hết lòng thương yêu, gần gũi với học sinh. Sống, học tập, lao động là những vấn đề thiết yếu mà tôi luôn cố gắng để ươm mầm cho thế hệ trẻ. Bởi trẻ em là hạnh phúc của gia đình, tương lai của đất nước, là lớp người kế tục sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc, là nhân tố để cây đời mãi mãi xanh tươi. Việc chăm sóc và giáo dục trẻ em, bồi dưỡng trẻ em trở thành công dân tốt của đất nước là một công việc vô cùng quan trọng mà mỗi giáo viên chúng tôi phải cùng có trách nhiệm. 2.Khuyến nghị : Trên đây là đề tài mang tính chủ quan của tôi . Bản thân tôi đã cố gắng áp dụng những kinh nghiệm, sáng tạo thêm những phương pháp mới nhằm nâng cao nhiều kĩ năng sống tốt cho học sinh từ môi trường giáo dục ở nhà trường, đến gia đình, xã hội. Giáo dục và xây dựng cho các em có năng lực tốt, lối sống lành mạnh để các em có thể tự lập, tự tin hơn trong cuộc sống, đem lại niềm vui, hạnh phúc cho các em, gia đình và xã hội. Rất mong được nhận sự giúp đỡ. Góp ý bổ sung của Ban giám hiệu nhà trường, các cấp quản lý giáo dục và giáo viên đồng nghiệp để bản sáng kiến của tôi có được những kinh nghiệm bổ ích có thể áp dụng cho các năm học sau. Tôi xin chân thành cảm ơn!.

<span class='text_page_counter'>(19)</span>