Đặc điểm điện cơ ký của loạn trương lực cơ tay khi viết

ĐẶC ĐIỂM ĐIỆN CƠ KÝ CỦA LOẠN TRƯƠNG LỰC CƠ TAY KHI VIẾT


TÓM TẮT
Mục tiêu. Xác định nhóm cơ bị loạn trương lực khi viết để hướng dẫn điều trị
chính xác.
Đối tượng và phương pháp. 22 bệnh nhân bị loạn trương lực cơ tay khi viết được
đo điện cơ ký bằng máy Medtronic 2 kênh tại Phòng Điện cơ Bệnh viện 115 TP
HCM.
Kết quả. So sánh với người bình thường tất cả những bệnh nhân này đều có bất
thường trên điện cơ ký khi viết: co đồng thời cơ chủ vận và cơ đối vận; với những
hình ảnh của loạn trương lực cơ tay khi viết: tăng trương lực kéo dài, có những
pha bất thường, rung cơ, rung giật cơ.
Kết luận. Qua điện cơ ký có thể xác định nhóm cơ chính bị loạn truơng lực khi
viết, góp phần giải thích cơ chế điều khiển vận động tinh tế của bàn tay.
ABSTRACT
WRITER’S CRAMP : ELECTROMYOGRAPHIC ANALYSIS OF 22 CASES.
Nguyen Thi Hoai Chau, Nguyen Thi Hung, Tran Thi Lien Minh*
* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 13 - Supplement of No 1 - 2009: 370 - 374
Subjectives and method: We studied 22 patients with Writer’s cramp. EMG was
recorded while patients performed the task of writing.
Results: All these patients had abnormalities on EMG patterns in comparison with
normal persons on writing. EMG features showed muscle spasms with co-
contraction of agonist and antagonist muscles and characteristic patterns of hand
dystonia: tonic, irregular-phasic, tremulous, myoclonic patterns. The results
showed that EMG could localize more accurately hyperactive muscles for
botulinum toxin injection.
Conclusion: The abnormalities of EMG suggested Writer’s cramp is an
occupational focal dystonia characterized by excessive muscle activities caused by
defective multi-level fine motor control of the nervous system.
ĐẶT VẤN ĐỀ

Loạn trương lực cơ tay khi viết (LTLCTV) là một bệnh lý rối loạn vận động hiếm
gặp, nhưng ảnh hưởng trầm trọng vào chức năng viết của người bệnh. Tỉ lệ bệnh toàn
bộ ở các nước Âu Mỹ là từ 7 đến 10 / 100.000 dân
(Error! Reference source not found.)
Dù chưa
có một nghiên cứu dịch tễ học nào ở Đông Nam Á nhưng tỉ lệ này được phỏng định
là cao hơn các nước Âu Mỹ. Việc xác định chính xác các cơ bị LTLCTV bằng điện
cơ ký giúp cho người thầy thuốc có thể tiêm Botulinum Toxin (BTX) vào đúng vị trí
của cơ hơn là chẩn đoán bằng lâm sàng đơn thuần
(Error! Reference source not found.,Error!
Reference source not found.)
. Nghiên cứu được khảo sát trên 22 trường hợp bị LTLCTV trong
thời gian từ 2004 đến 2008.
ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CƯU
Các bệnh nhân từ 15-50 tuổi được chẩn đoán lâm sàng là LTLCTV được đưa vào
nhóm nghiên cứu. Bệnh nhân được chẩn đoán là LTLCTV khi tiền sử có viết khó
trong một thời gian mà trước đó động tác viết hoàn toàn bình thường. Tình trạng viết
khó biểu hiện bằng loạn trương lực ở các cơ cẳng tay và bàn tay khi viết kèm với các
triệu chứng đau và run làm chức năng viết bị giảm từ nhẹ đến nặng.
Các bệnh nhân được đánh giá mức độ trầm trọng bằng thang điểm LTLCTV gồm có
5 độ. Nghiên cứu loại trừ các bệnh nhân có tiền căn chấn thương sọ não, bại não,
bệnh thần kinh ngoại biên và tiền sử bệnh tâm thần.
Các bệnh nhân này được sử dụng một mẫu thống nhất về LTLCTV và được khảo
sát thêm về đặc điểm dân số học lâm sàng, thời gian bị bệnh và các thuốc đã sử
dụng. Máy điện cơ ký 2 kênh của Medtronic được dùng để ghi nhận hoạt động của
các cơ tay bị loạn trương lực trong khi bệnh nhân đang viết sau khi thăm khám
lâm sàng từng trường hợp cụ thể. Kĩ thuật điện cơ kim được sử dụng để xác định
các cơ này vì chúng tôi không có được điện cực móc bằng thép để nghiên cứu.
Bệnh nhân được viết cùng một nội dung câu chữ và việc khảo sát điện cơ ký được
thực hiện lần lượt ở các cơ đồng vận và đối vận. 22 trường hợp này được làm điện

cơ kim tại phòng điện cơ ký bệnh viện nhân dân 115.
KẾT QUẢ
Bảng 1: Đặc điểm tư thế bất thường ở cẳng tay và bàn tay khi viết của 22 trường
hợp.
Động tác tì quá mức vào cây viết và tăng
trương lực
Gập cổ tay quá mức
Duỗi cổ tay quá mức
Gập quá mức ngón cái và ngón trỏ
Nâng khuỷu tay lên cao hơn bình thường
Ngửa cổ tay quá mức
Có xu hướng trượt cây viết khỏi bàn tay
Ngón cái dang hay duỗi quá mức
Sấp cổ tay và cẳng tay
Duỗi ngón trỏ
Bảng 2: Chẩn đoán lâm sàng và điện cơ ký các cơ LTLCTV.
STT Chẩn đoán các cơ loạn trương lực
cơ tay chủ vận
1 Duỗi ngón cái ngắn, duỗi ngón cái dài
2 Gập ngón cái dài, gập chung các ngón
STT Chẩn đoán các cơ loạn trương lực
cơ tay chủ vận
nông, gập chung các ngón sâu
3 Duỗi cổ tay quay
4 Duỗi cổ tay trụ, duỗi chung các ngón
5 Gập ngón cái dài, duỗi chung các ngón
và duỗi cổ tay trụ
6 Duỗi cổ tay trụ, duỗi chung các ngón
7 Duỗi cổ tay quay, duỗi ngón trỏ
8 Gập ngón cái dài, gập chung các ngón

nông, gập chung các ngón sâu
9 Gập ngón cái dài, gập chung các ngón
nông, gập chung các ngón sâu
10 Gập ngón cái dài, gập chung các ngón
sâu
11 Gập cổ tay quay, gập chung các ngón
nông