SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM GIỎI một số GIẢI PHÁP TÍCH cực TRONG CÔNG tác CHỦ NHIỆM lớp

PHỊNG GIÁO DỤC ĐÀO TẠO HUYỆN NƠNG CỐNG
TRƯỜNG TIỂU HỌC TƯỢNG LĨNH

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ GIẢI PHÁP TÍCH CỰC TRONG CÔNG TÁC CHỦ
NHIỆM LỚP

Người thực hiện:

Năm học: 2021 – 2022


2


“MỘT SỐ GIẢI PHÁP TÍCH CỰC TRONG CƠNG TÁC CHỦ
NHIỆM LỚP”
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Giáo dục Tiểu học là vấn đề chính trị - xã hội quan trọng, có giá trị cơ bản và
lâu dài, có tính quyết định đối với cuộc đời cá nhân mỗi người. Vì vậy, người giáo
viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học có một vị trí đặc biệt quan trọng. Lao động của một
giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học là lao động sáng tạo khơng ngừng, sự sáng tạo đó
địi hỏi phải toàn diện: sáng tạo trong soạn giảng, trong tổ chức các hoạt động học tập,
vui chơi, trong sinh hoạt tập thể và đặc biệt là trong các biện pháp giáo dục đạo đức và
rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh. Vì vậy chỉ có những giáo viên thực sự tâm huyết
với nghề, thực sự thương yêu học sinh của mình thì mới có thể hồn thành tốt nhiệm
vụ.
Học sinh tiểu học như một tờ giấy trắng đễ vẽ nên một bức tranh đẹp nhưng
cũng dễ bị vấy bẩn. Chính vì thế, là một giáo viên dạy tiểu học cơng việc không đơn
giản chút nào. Chúng ta không đơn thuần chỉ là dạy học, truyền đạt kiến thức từ sách
vở đến học sinh mà chúng ta phải giáo dục, uốn nắn đạo đức, rèn cho các em từng

hành vi đạo đức đơn giản nhất, để từ đó giúp các em hình thành một nhân cách, phẩm
chất tốt đẹp. Điều này quả là không dễ, bởi lẽ một lớp học với 12 học sinh là 12 tính
cách, tâm lý, đạo đức khác nhau. Có em ngoan ngỗn, vâng lời, có em hiếu động, ngổ
nghịch, có em lại trầm tĩnh, ít biểu lộ cảm xúc, ... Thật khó để đưa các em vào một
khuôn khổ nhất định. Để làm được điều này, địi hỏi người giáo viên phải có những
cách giáo dục khác nhau phù hợp với từng đối tượng. Công tác chủ nhiệm lớp là một
việc làm hết sức quan trọng và cần thiết mà ngay từ đầu năm học, mỗi giáo viên phải
tự lập cho mình một kế hoạch chủ nhiệm thật cụ thể nhằm giáo dục học sinh mình phát
triển tốt cả về kiến thức, kỹ năng lẫn phẩm chất đạo đức. Nhận thức được tầm quan
trọng của công tác chủ nhiệm tôi đã mạnh dạn chọn đề tài “ Một số giải pháp tích
cực trong cơng tác chủ nhiệm lớp”
II. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIẼN:
Sinh thời Bác Hồ đã nói :
Ngủ thì ai cũng như lương thiện.
Tỉnh dậy phân ra kẻ dữ hiền.
Hiền dữ phải đâu là tính sẵn.
Phần nhiều do giáo dục mà nên.
Câu nói đó của Bác đã khẳng định vai trị quan trọng, quyết định của giáo dục
trong việc hình thành nhân cách của mỗi con người. Trong việc giáo dục đạo đức cho
học sinh tiểu học, giáo viên chủ nhiệm giữ vai trò quan trọng hơn các bậc học khác.
3


Nhất là với trường tôi, một trường học 2 buổi, học sinh học tập sinh hoạt ở trường từ
sáng tới chiều nên giáo viên chủ nhiệm không chỉ là người dạy chữ mà còn là người
cha, người mẹ dạy dỗ, uốn nắn các em những bài học đạo đức, là người bạn gần gũi để
các em bày tỏ những suy nghĩ của bản thân, giúp các em tiến bộ trong học tập và cuộc
sống
Như chúng ta đã biết, công tác chủ nhiệm lớp là một nội dung về chuyên môn
nghiệp vụ của giáo viên tiểu học. Công tác chủ nhiệm quyết định chất lượng dạy và

học của giáo viên và học sinh. Làm tốt công tác chủ nhiệm tức là người giáo viên đã
hoàn thành tốt việc giảng dạy các bộ môn và tổ chức giáo dục, rèn luyện đạo đức cho
học sinh. Đặc biệt trong nhà trường tiểu học, vai trò của người giáo viên chủ nhiệm
hết sức quan trọng. Giáo viên chủ nhiệm thay mặt nhà trường quản lý điều hành lớp,
trực tiếp giáo dục tư tưởng đạo đức, hình thành nhân cách cho học sinh; là cầu nối
giữa ba mơi trường giáo dục gia đình, nhà trường và xã hội.
Trong giai đoạn hiện nay, công tác chủ nhiệm lớp ngày càng địi hỏi sự dày cơng
của người giáo viên bởi yêu cầu ngày càng cao của xã hội đang phát triển, bởi tình
hình cuộc sống vẫn đang tồn tại những tác động xấu đến học sinh, bởi sự mưu sinh của
gia đình nên khơng ít phụ huynh đã giao phó việc giáo dục con cái cho nhà trường.
Học sinh tiểu học là lứa tuổi mà chúng ta tưởng dễ dạy hóa ra lại khó vì đây là lứa
tuổi chuyển giao giữa giai đoạn ở hoạt động vui chơi sang giai đoạn học tập chính
thức của bậc tiểu học. Ở lứa tuổi này các em luôn muốn tự làm theo ý thích của bản
thân và ham chơi nhiều hơn là ham học; đồng thời các em cũng dễ bị cám dỗ, bắt
chước theo bạn bè. Các em luôn muốn tìm hiểu, khám phá thế giới xung quanh mình.
Chính vì vậy, phải học tập, thực hiện theo những khn khổ của nhà trường là việc các
em cảm thấy không thoải mái, khơng muốn tn thủ. Từ đó, các em muốn thốt ra,
muốn được tự do. Vậy phải làm gì để giúp các em học tập tốt, rèn đạo đức theo những
khuôn khổ , giáo huấn của nhà trường với tâm lý thoải mái, thích thú hơn là bị ép buộc
? Muốn làm được điều này, công tác chủ nhiệm lớp là một trong những yếu tố quan
trọng nhất mà giáo viên cần phải thực hiện.
Tuy nhiên, thực hiện công tác chủ nhiệm lớp không phải là lúc nào chúng ta
cũng thực hiện một việc làm giống nhau với tất cả các đối tượng và thực hiện suốt cả
năm học, như thế sẽ gây tâm lý nhàm chán, không hiệu qủa. Mỗi giáo viên cần có
những biện pháp cụ thể riêng, những cách làm việc riêng và ln có sự đổi mới, có
những biện pháp tích cực để tạo sự mới mẻ, ham thích đối với học sinh nhằm thúc
đẩy các em thực hiện tốt những yêu cầu mà giáo viên đưa ra.
Như chúng ta đã biết, hầu hết các giáo viên tiểu học đều làm công tác chủ
nhiệm lớp, từ trước đến nay chưa sách vở tài liệu nào định nghĩa rõ thế nào là công
tác chủ nhiệm và qua q trình làm cơng tác này chúng ta tạm quy định với nhau:

Công tác chủ nhiệm lớp là hệ thống những kế hoạch, những biện pháp mà người giáo
viên đã đưa ra nhằm tổ chức hướng dẫn học sinh thực hiện tốt những nhiệm vụ của
mình do nhà trường, Đoàn, Đội, Hội đưa ra.
Trong những năm gần đây, ngành giáo dục đang tập trung đổi mới phương pháp
giáo dục nên công tác chủ nhiệm lớp càng được quan tâm hơn và có những địi hỏi
4


cao hơn. Qua nhận thức về công tác chủ nhiệm, qua trao đổi thảo luận cùng đồng
nghiệp, được sự chỉ đạo sâu sát của nhà trường, bản thân mỗi giáo viên càng ý thức
sâu sắc hơn tầm quan trọng của công tác chủ nhiệm và nhiệm vụ cao cả của giáo viên
chủ nhiệm.
Tuy nhiên trong quá trình thực hiện vẫn cịn tồn tại một số giáo viên có thể là
thiếu kinh nghiệm hoặc sử dụng phương pháp giáo dục thiếu linh hoạt, hoặc quá trình
thực hiện thiếu liên tục và thiếu sự nhiệt tình nên chất lượng giáo dục ở từng lớp có
sự chênh lệch rõ rệt, đâu đó vần cịn một số học sinh chất lượng văn hố và đạo đức
chưa cao.
Gia đình học sinh chủ yếu làm rẫy hoặc đi làm thuê nên thường gặp khó khăn
về kinh tế. Phụ huynh phải bươn chải với cuộc sống nên ít có thời gian quan tâm đến
con em và giao phó hết trách nhiệm cho nhà trường.
III. TỔ CHỨC THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP:
1. Giải pháp 1: Khảo sát đối tượng học sinh để đưa ra phương pháp giáo dục
phù hợp:
a. Khảo sát đối tượng thông qua hồ sơ học bạ, qua giáo viên chủ nhiệm cũ, qua
học sinh trong lớp hoặc qua phụ huynh.
b.Tiến hành phân loại đối tượng để đưa vào sổ kế hoạch công tác chủ nhiệm, cụ
thể:
- Học sinh gặp hồn cảnh khó khăn.
- Học sinh khuyết tật.
- Học sinh cá biệt về phẩm chất.

- Học sinh CHT.
- Học sinh có những năng lực đặc biệt.
2. Giải pháp 2: Áp dụng các phương pháp giáo dục phù hợp với từng loại đối
tượng:
a. Đối với những học sinh có hồn cảnh gia đình khó khăn :
- Giáo viên chủ nhiệm thường xuyên động viên giúp đỡ cả về vật chất lẫn tinh
thần. Kêu gọi học sinh cả lớp có tinh thần đồn kết giúp bạn vượt khó. Đề đạt với chi
hội phụ huynh lớp, nhà trường tạo điều kiện giúp đỡ những em đó. Tính ưu việt của
việc làm này là vừa khắc phục được khó khăn lại vừa giáo dục được lòng nhân ái cho
học sinh và tranh thủ được sự hỗ trợ của nhà trường của hội phụ huynh học sinh.
b. Đối với những học sinh khuyết tật:
Giáo viên chủ nhiệm cần dành tình cảm ưu ái hơn. Chú ý cách bố trí chỗ ngồi phù
hợp, cách đặt câu hỏi gợi mở khi tìm hiểu bài và sự đòi hỏi yêu cầu về nội dung bài
học sẽ khác hơn so với học sinh bình thường. Thường xuyên gặp gỡ phụ huynh để kết
hợp theo dõi diễn biến về sức khoẻ và học tập của các em.
c.Đối với học sinh cá biệt về phẩm chất:
5


Tìm hiểu ngun nhân qua gia đình: Gia đình có sự mâu thuẫn giữa bố và mẹ,
gia đình thiếu quan tâm hoặc có thể bị bạn bè, kẻ xấu lơi kéo….Hoặc trẻ có những
tính xấu mà bản thân gia đình chưa giáo dục được…
Dùng phương pháp tác động tình cảm, nghiêm khắc đối với học sinh nhưng không
cứng nhắc. Tuyệt đối không sử dụng phương pháp trách phạt, chú ý gần gũi các em
và thường xuyên nhắc nhở động viên khen chê kịp thời. Giao cho các em đó một
chức vụ trong lớp nhằm gắn với các em trách nhiệm để từng bước điều chỉnh mình.
d.Đối với học sinh chưa hồn thành:
- Tìm hiểu ngun nhân vì sao em đó học chậm, hạn chế tiếp thu những mơn
nào. Có thể là ở gia đình các em đó khơng có thời gian học tập vì phải làm nhiều việc
hoặc em đó có lỗ hỏng về kiến thức nên cảm thấy chán nản.

- Giáo viên lập kế hoạch giúp đỡ đối tượng bằng những việc cụ thể như sau:
+ Giảng lại bài mà các em chưa hiểu hay còn hiểu mù mờ vào những thời gian
ngoài giờ lên lớp .
+ Đưa ra những câu hỏi từ dễ đến khó để học sinh có thể trả lời được nhằm tạo
hứng thú và củng cố niềm tin ở các em.
+ Thường xuyên kiểm tra các đối tượng đó trong q trình lên lớp.
+ Tổ chức cho học sinh học theo nhóm để học sinh khá giỏi giúp đỡ học sinh
yếu kém tiến bộ.
+ Gặp gỡ phụ huynh học sinh trao đổi về tình hình học tập, cũng như sự tiến bộ
của con em để phụ huynh giúp đỡ thêm việc học ở nhà cho các em.
+ Chú ý tránh thái độ miệt thị, phân biệt đối xử làm cho các em nhụt chí, xấu hổ
trước bạn bè.
e.Đối với những học sinh có năng lực đặc biệt:
- Điều quan trọng là phát hiện những năng lực đặc biệt ở học sinh về văn hoá
văn nghệ, thể dục thể thao, hội hoạ…
- Cùng với nhà trường lập kế hoạch bồi dưỡng thường xuyên cho các đối tượng
này.
- Bồi dưỡng, khơi dậy ở các em lòng say mê hứng thú học tập thông qua những
hội thi, những buổi nói chuyện ngoại khố hoặc gần gũi nhất ngay trong tiết học
chính khố.
Tóm lại dù với đối tượng nào bản thân giáo viên phải lưu ý dùng phương pháp
tác động tình cảm, động viên khích lệ kịp thời, phối hợp với phụ huynh để giáo dục
và đặc biệt xác định vấn đề giáo dục KT-KN, phẩm chất, năng lực là vấn đề then
chốt.
3. Giải pháp 3: Thực hiện tốt tiết sinh hoạt Chủ nhiệm
Trong giờ sinh hoạt Chủ nhiệm, cần tạo cho các em tâm thế thoải mái, không
gây sức ép nặng nề đối với học sinh bằng những lời trách phạt, phê bình mà giáo viên
6

tập cho các em biết phê và tự phê. Trong mỗi tiết sinh hoạt Chủ nhiệm, giáo viên cho
học sinh tự nhận xét ưu, khuyết điểm bằng nhiều hình thức khác nhau như: Cán bộ lớp
nhận xét, cá nhân tự nhận xét. Bên cạnh đó, giáo viên cũng tạo điều kiện cho học sinh
bày tỏ những suy nghĩ của mình qua một tuần học: những điều em thích, những điều
em chưa thích, mong muốn của em, ... Qua đó, giáo viên nắm được tâm tư, nguyện
vọng của từng học sinh mà có những biện pháp giáo dục phù hợp.
Cũng trong tiết sinh hoạt Chủ nhiệm, giáo viên đưa ra những yêu cầu, nội dung
về rèn luyện đạo đức, học tập rồi tổ chức cho học sinh thảo luận lập kế hoạch hành
động cụ thể. Giáo viên nhận xét và chọn những hành động thiết thực để các em thực
hiện. Sau mỗi tuần, hoặc thời gian quy định, giáo viên cho học sinh tự nhận định, đánh
giá lại những việc đã làm được và chưa làm được so với kế hoạch, từ đó rút kinh
nghiệm để thực hiện tốt hơn.
Ví dụ: Học sinh thảo luận lập kế hoạch hành động thực hiện 5 điều Bác Hồ dạy:
“Đoàn kết tốt- Kỉ luật tốt”. Học sinh đã đưa ra một số hoạt động như sau:
- Đồn kết giúp đỡ nhau cùng tiến.
- Khơng gây gổ, đánh nhau.
- Khơng nói chuyện trong giờ học.
- Thực hiện tốt các nội quy của trường.
- Thân ái với mọi người.
- Tự giữ trật tự khi khơng có cơ hoặc cơ có khách.
Bên cạnh đó, trong các tiết sinh hoạt Chủ nhiệm, giáo viên lồng ghép một số
hoạt động giáo dục về quyền trẻ em, an toàn giao thông, giáo dục bảo vệ môi trường,
rèn các kĩ năng sống, tìm hiểu về lịch sử, học tập đạo đức BácHồ,... nêu những tấm
gương tốt cho học sinh noi theo.
GV đưa ra một số nội quy lớp học :
+ Đi học đúng giờ
+ Xếp hàng nhanh
+ Chú ý nghe giảng
+ Làm bài nhanh, cẩn thận
+ Giúp đỡ mọi người

+ Lễ phép , vâng lời
+ Giữ trật tự, kỉ luật
Ngoài ra, trong giờ sinh hoạt Chủ nhiệm, giáo viên cũng lồng ghép giáo dục, rèn
luyện học sinh một số hành vi đạo đức, kĩ năng sống, ý thức bảo vệ môi trường,...
4. Giải pháp 4: Hướng học sinh đến những hoạt động đoàn kết, quan tâm, giúp
đỡ nhau
7


Ngay từ những ngày đầu năm học, giáo viên tổ chức các hoạt động cho học sinh
giao lưu, tìm hiểu về nhau. Để giúp các em biết quan tâm, giúp đỡ nhau thì ban đầu
trong mỗi ngày học, giáo viên dành ra một khoảng thời gian để trò chuyện cùng các
em, hỏi các em có những gì vui, buồn, điều gì hay, ... chia sẻ với Cơ và các bạn. Dần
dần sau đó, giáo viên cho các em tự đi tìm hiểu, chia sẻ với nhau. Qua những hoạt
động đó tạo mối gắn kết các em lại thành một tập thể đoàn kết, thương yêu, quý mến
nhau.
Ngoài ra, giáo viên còn tạo cho học sinh biết đối xử thân thiện, hịa nhã với
nhau, xưng hơ lịch sự, biết dùng lời hay ý đẹp để nói với nhau.
Ví dụ: Uốn nắn học sinh thay đổi cách xưng hô “ông – bà” sang xưng hơ “mình
- bạn”, “cậu – tớ”, xưng hơ tên.
5. Giải pháp 5:Giáo dục qua các câu chuyện kể
Trong những giờ học đạo đức, tiết sinh hoạt Chủ nhiệm, ...giáo viên kể cho các
học sinh nghe những câu chuyện về những tấm gương vượt khó học giỏi, con ngoan
trị giỏi, những người bạn tốt nhằm giáo dục các em về cách ứng xử, giao tiếp trong
cuộc sống.
Ví dụ:Câu chuyện kể “Mẹ mãi mãi bên con” kể vể một cậu bé lúc nhỏ mang
bệnh tật không thể học được nhưng bằng tất cả sự yêu thương, giúp đỡ, động viên của
mẹ cùng với ý chí, quyết tâm của mình mà cậu đã vượt qua được khó khăn và trở
thành một người tài giỏi. Nhưng chính lúc mà cậu thành cơng thì cũng là lúc mẹ cậu
lâm bệnh nặng rồi qua đời. Cậu vơ cùng thương tiếc và đau buồn vì mình chưa đền

đáp cơng ơn mẹ, chưa lo lắng chăm sóc cho mẹ một ngày nào. Và với cậu hình ảnh
người mẹ luôn mãi mãi ở bên cậu.
Qua câu chuyện giáo viên giáo dục học sinh về ý chí vươn lên, vượt khó trong
cuộc sống. Học sinh cịn được học về sự hiếu thảo, cách cư xử với cha mẹ ngay từ khi
cịn nhỏ.
6. Giải pháp 6: Tạo mơi trường học tập thân thiện
Hướng dẫn học sinh cùng thực hiện trang trí lớp học tích cực, thân thiện: học
sinh sẽ trình bày các sản phẩm học tập của các em, ghi những bài học cần nhớ, sưu
tầm tranh ảnh có liên quan đến các kiến thức được học. Qua đó các em được học hỏi
những điều hay từ bạn mình.
Bên cạnh đó, giáo viên cịn tập cho các em có thói quen tự giác làm việc, biết tự
tìm hiểu cuộc sống xung quanh mình bằng cách yêu cầu các em đọc sách báo, xem ti
vi, nghe tin tức… . Sau đó các em cùng trao đổi, chia sẻ với bạn để cùng nhau hiểu
biết về cuộc sống xung quanh.
Ngoài ra giáo viên cũng cần khuyến khích, tạo điều kiện để các em tham gia các
hoạt động phong trào, vui chơi của nhà trường. Qua đó các em được rèn luyện một số
kĩ năng: hợp tác, tinh thần đồng đội, sức khỏe…
7. Giải pháp 7: Công tác phối hợp giáo dục gia đình, nhà trường và xã hội
8


Đối với phụ huynh: Giáo viên chủ nhiệm phải biết vận động, động viên phụ
huynh cùng với phụ huynh bàn bạc một số giải pháp nhằm giúp con học tốt, giáo dục
đạo đức ở gia đình, thu nộp đầy đủ các khoản quy định. Cùng chi hội phụ huynh của
lớp thăm hỏi học sinh đau ốm kịp thời, học sinh gặp khó khăn thường xuyên để có
hướng giúp đỡ... Thường xun thơng tin để phụ huynh biết tình hình học tập của con
em mình từ đó có định hướng để giáo dục tốt con em.
Phát huy tối đa vai trò của các tổ chức chính trị trong nhà trường đặc biệt là đội
TNTP Hồ Chí Minh.
+ Bám sát kế hoạch hội đồng đội, phối hợp với tổng phụ trách và các lớp trong

khối, trong trường tạo ra các sân chơi bổ ích thiết thực cho học sinh.
+ Thường xuyên kiểm tra nhắc nhở việc giữ vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường
sạch sẽ.
+ Cùng tham gia lao động và hướng dẫn học sinh trong các buổi lao động.
IV. HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI
Học sinh: hứng thú học tập, các em có nhiều tiến bộ rõ rệt trong học tập cũng
như rèn luyện đạo đức. Các em thi đua nhau thực hiện tốt các hoạt động mà giáo viên
đưa ra.
Lớp tơi cũng đã đạt được nhiều thành tích trong các mặt học tập, phong trào:
Giải nhì “Hát múa sân trường”cấp Trường đạt; Viết chữ đẹp cấp trường 02 em đạt giải
Số lượng HS đạt thành tích trong các mơn học tăng lên rõ rệt.
Phụ huynh: tin tưởng, yên tâm đối với việc dạy bảo của giáo viên. Bên cạnh đó,
phụ huynh cũng thường xuyên theo dõi được việc học hành, phẩm chất của con em và
có nhiều sự hỗ trợ đối với giáo viên. Phụ huynh cũng cảm thấy phấn khởi khi thấy con
em mình được giáo viên quan tâm, các em có nhiều tiến bộ, các em ngày càng hoàn
thiện và thành những đứa trẻ ngoan, học tốt.
Bản thân giáo viên khi thấy lớp mình đạt được những mục tiêu mà mình đề ra
là một sự thành cơng lớn. Nhìn các em hăng hái thi đua học tốt, tích cực hoạt động
phong trào tôi thực sự thấy hạnh phúc, thấy vui cùng niềm vui của các em và sự phấn
khởi của phụ huynh học sinh . Đó chính là thành quả to lớn nhất mà người giáo viên
nào cũng mong muốn đạt được.
Biện pháp 2: Xây dựng “lớp học thân thiện, học sinh tích cực”
Năm học 2008-2009, Bộ Giáo dục và Đào tạo phát động phong trào “Xây dựng
trường học thân thiện, học sinh tích cực” nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn
diện, đặc biệt là giáo dục đạo đức, nhân cách và kĩ năng sống cho học sinh. Qua nhiều
năm thực hiện, phong trào đã có sức lan tỏa mạnh mẽ cả chiều sâu lẫn chiều rộng,
mang lại hiệu quả thiết thực cho ngành Giáo dục và cho xã hội. Muốn phong trào
“Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” ở mỗi trường đạt hiệu quả thì mỗi
giáo viên chủ nhiệm phải tích cực “xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích cực”.
9

Có nhiều “lớp học thân thiện, học sinh tích cực” thì mới có “trường học thân thiện,
học sinh tích cực”.
“Xây dựng lớp học thân thiện” là tạo ra môi trường học tập thân thiện, an toàn,
gần gũi với học sinh, làm cho học sinh cảm thấy “mỗi ngày đến trường là một ngày
vui”. Xây dựng được “lớp học thân thiện” thì sẽ có “học sinh tích cực”, sẽ hạn chế
được tỉ lệ học sinh lưu ban, bỏ học, sẽ nâng cao được chất lượng giáo dục tồn diện
cho học sinh.
Cơng việc “xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích cực” được tơi tiến hành
từng bước như sau:

+ Trang trí lớp học thân thiện
Lớp học thân thiện phải luôn sạch sẽ, ngăn nắp và được trang trí đẹp, đảm bảo
tính thẩm mĩ và tính giáo dục cao. Do vậy, tơi hướng dẫn và cùng với học sinh thực
hiện trang trí lớp đẹp, hài hịa đảm bảo tính thẩm mĩ và tính giáo dục cao.
+ Xây dựng mối quan hệ thầy- trò
- Hành vi của giáo viên sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lí cũng như sự hình thành
tính cách của trẻ. Vì vậy, khi lên lớp, tơi ln chú ý đến cả cách đi đứng, nói năng,
cách ăn mặc, cách cầm sách, chữ viết, thái độ,...để học sinh noi theo. Khơng vì bất cứ
lí do gì mà tơi cho phép mình cẩu thả hoặc xuề xịa, qua loa trước mặt học sinh.
- Khi học sinh nào làm bài chưa đúng, tơi u cầu học sinh đó phải làm lại chứ
không đánh giá và nhận xét ngay. Tôi giúp đỡ, hướng dẫn học sinh làm lại ngay tại
lớp. Với cách nói đúng, làm đúng trong học tập, các em trở thành những con người tự
tin, trung thực, không gian dối.
- Khi có học sinh mắc sai lầm, thiếu sót, tơi ln cố gắng kiềm chế và tơn trọng
học sinh, tìm hiểu cặn kẽ thấu đáo nguyên nhân để có biện pháp giúp đỡ các em sửa
chữa.
10

- Khi nói chuyện, khi giảng, cũng như khi nghiêm khắc phê bình lỗi lầm của học
sinh, tơi ln thể hiện cho các em thấy tình cảm yêu thương của một người thầy đối
với học trị.
- Hàng ngày, tơi ln khích lệ và biểu dương các em kịp thời, ca ngợi những ưu
điểm của các em nhiều hơn là phê bình khuyết điểm. Tơi cố tìm ra những ưu điểm nhỏ
nhất để khen ngợi động viên các em. Nhưng trong khi khen, tơi cũng khơng qn chỉ
ra những thiếu sót để các em khắc phục và ngày càng hoàn thiện hơn.
+ Xây dựng mối quan hệ bạn bè:
Trong cuộc sống của mỗi con người, ngoài những người thân trong gia đình ra, ai
cũng cần có bạn bè để chia sẻ. Học sinh tiểu học cũng vậy. Nếu các em có nhiều bạn
bè thân thiết trong lớp thì các em sẽ hợp tác vui vẻ với nhau và sẽ giúp đỡ nhau cùng
tiến bộ.
Để xây dựng mối quan hệ bạn bè thân thiết, đồn kết, gắn bó, sẵn sàng giúp đỡ
nhau trong học tập, tôi luôn tạo ra các hoạt động, các vấn đề đòi hỏi sự hợp tác của
nhiều học sinh. Chính vì vậy đầu năm GV đã phát động cho HS của lớp mình đăng kí
thực hiện đơi bạn cùng tiến. Đây là việc làm hết sức quen thuộc đối với mỗi lớp chủ
nhiệm. Tuy nhiên đối với lớp của tơi sẽ cho các bạn có học lực khá, giỏi được tự chọn,
tự đăng kí để giúp đỡ các bạn có học lực kém hơn mình, có những hình thức khen
thưởng phù hợp. Từ đó HS sẽ có ý thức phải cố gắng với nhiệm vụ mà mình đã nhận.
- Khi có chuyện xích mích giữa em này với em kia, tôi kịp thời can thiệp
không để mâu thuẫn kéo dài gây ảnh hưởng xấu đến tình bạn. Tơi gặp gỡ trao đổi
riêng với từng học sinh hoặc nhóm học sinh để biết rõ đầu đi. Sau đó phân tích rõ ai
đúng, ai sai. Ai sai thì phải nhận lỗi và xin lỗi bạn. Sau đó giảng hịa và bắt tay nhau
vui vẻ trở lại.
+ Xây dựng mối quan hệ giữa giáo viên và phụ huynh
Bắt đầu năm học mới bằng một cuộc họp phụ huynh tích cực và cởi mở. Phụ
huynh trao đổi những mong muốn và đặc điểm tính cách của con cái mình. Giáo viên
trao đổi những định hướng cho năm học mới và những yêu cầu liên hệ giữa hai bên.
Giáo viên và phụ huynh ln duy trì liên lạc với nhau. Khơng chỉ để báo cáo

những vấn đề về hành vi hay kết quả học tập mà còn bày tỏ những lời cảm ơn về
những gì hai bên đã hỗ trợ nhau.

11


Cha mẹ được khuyến khích nói rõ những quan điểm và kỳ vọng đối với giáo viên
và con cái mình.
Phụ huynh cần được mời tham gia một số hoạt động của lớp, và được tham khảo
ý kiến khi đưa ra các quyết định quan trọng.
Chia sẻ với cha mẹ học sinh những thành tích hay những điểm nổi bật của con cái
họ trong quá trình học tập hàng ngày.
Hướng dẫn cha mẹ những phương pháp, kỹ thuật đơn giản để họ có thể áp dụng
để dạy con học tại nhà.
+ Tổ chức các hoạt động tập thể và các trò chơi vui tươi lành mạnh
Thích sinh hoạt tập thể và tham gia các trị chơi bổ ích là nhu cầu, là sở thích của
hầu hết các học sinh tiểu học. Ngoài ra, tổ chức sinh hoạt tập thể và vui chơi là sợi dây
gắn bó, kết nối, đồn kết các em lại với nhau, giúp các em phát triển và hoàn thiện
nhân cách, bồi dưỡng năng khiếu và tài năng sáng tạo.
Nhờ thường xuyên tổ chức các hoạt động sinh hoạt tập thể và các trò chơi cho cả
lớp nên các em trở nên rất tự tin, rất năng động sáng tạo. Và điều quan trọng là tôi đã
thực sự xây dựng được một môi trường học tập thân thiện, học sinh tích cực. Sĩ số của
lớp tơi ln đảm bảo, chất lượng học tập của học sinh ngày càng nâng cao.
Biện pháp 3: Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà

Một học sinh muốn có kết quả học tập tốt ngoài việc tiếp thu những kiến thức ở
trên lớp thôi chưa đủ mà việc học bài cũ, chuẩn bị bài mới tại nhà cũng vô cùng quan
trọng. Muốn học sinh tự học ở nhà có kết quả thì các em phải có thời gian biểu và góc
học tập và mỗi em phải có phương pháp tự học ở nhà.
12

Về phương pháp học tập, tơi có thể hướng dẫn cho từng em. Nhưng cịn góc học
tập thì gia đình phải làm cho con em của mình.
Để biết được số học sinh có góc học tập hay khơng, tơi tiến hành điều tra qua học
sinh, qua phụ huynh, qua bạn bè gần nhà của học sinh. Nhưng để biết chính xác, tơi
phải đến từng nhà học sinh để tìm hiểu. Qua tìm hiểu, hiện tại lớp tơi có 30 em có góc
học tập phù hợp, 7 em có góc học tập nhưng chưa đạt yêu cầu (sử dụng là bàn trang
điểm của mẹ; độ rộng, chiều cao của bàn ghế chưa phù hợp với tầm vóc của em)
Đối với những em có góc học tập nhưng chỗ đặt chưa phù hợp, tôi trao đổi với
phụ huynh sắp xếp lại vị trí sao cho sáng sủa và thống mát về ban ngày, đầy đủ ánh
sáng về ban đêm. Tôi hướng dẫn học sinh cách sắp xếp sách vở, đồ dùng học tập ngăn
nắp, tiện lợi và trang trí góc học tập bằng cách cắt gấp những bông hoa, lọ hoa bằng
giấy để trưng bày và những cái hộp xinh xinh để đựng đồ dùng.
Đối với những em chưa có góc học tập, tơi giải thích, động viên để gia đình hiểu
rằng góc học tập là nơi để các em học bài, nghiên cứu bài và làm bài tập ở nhà. Có góc
học tập sẽ giúp các em hứng thú và có ý thức cao hơn trong việc học ở nhà. Ngoài ra,
góc học tập cịn là nơi để các em rèn luyện tính cẩn thận, ngăn nắp và phát triển óc
thẩm mĩ của bản thân.
Khi các em đã có góc học tập, tôi yêu cầu mỗi em phải lập thời gian biểu buổi
chiều và buổi tối thật cụ thể, phù hợp với tình hình của gia đình và phải được cha mẹ
kí xác nhận.
III. Hiệu quả của việc áp dụng biện pháp vào công tác chủ nhiệm lớp
Tôi đã áp dụng các biện pháp trên trong công tác chủ nhiệm lớp từ năm học
2020-2021 và đến thời điểm này bước đầu đã gặt hái được những kết quả khả quan:
* Về nề nếp đầu giờ:
- Bộ máy cán sự lớp biết phân công, theo dõi và kiểm tra các tổ trực nhật
- Biết tổ chức lớp truy bài 15 phút đầu giờ
- Biết giúp đỡ các bạn học yếu học và làm bài.
* Trong giờ học

- Học sinh tích cực học tập, chăm chú lắng nghe GV giảng bài mạnh dạn trình
bày ý kiến, phát biểu xây dựng bài.
- Trong thảo luận nhóm, các em biết phân cơng trách nhiệm và điều hành các
bạn thảo luận đúng nội dung câu hỏi bài và yêu cầu của giáo viên.
13


- Các em đã tích cực chuẩn bị bài ở nhà, luôn sẵn sàng tham gia các phong trào
của lớp, của trường.
- Có tinh thần đồn kết giúp đỡ lẫn nhau trong học tập. Ý thức chấp hành nội quy
của trường, lớp tốt : Đồng phục khi đến lớp.
- Tôi được phụ huynh và học sinh tin tưởng và quý mến.
* Kết quả đến tháng 3 năm 2021 cụ thể:
- Duy trì sĩ số đạt : 100%
Kết quả học tập:
Tổng số HS
37

Hoàn thành tốt

Hoàn thành

SL

Tỉ lệ

SL

Tỉ lệ

12

32,4

25

67,6

* Những hoạt động đã tham gia và đạt được kết quả như sau:
1. Tham gia 100% ủng hộ đồng bào lũ lụt và các bạn có hồn cảnh khó khăn.
2. Tham gia phong trào thi đua chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 đạt
giải Nhì văn nghệ, giải ba trang trí lớp.
3. Tham gia Hội khỏe Phù Đổng cấp trường đạt giải Nhì kéo co và giải ba chạy
tiếp sức nam.
4. Thành lập đội tuyển tham gia thi Olympic các môn học đạt 1 giải Nhất, 1 giải
Ba và 2 giải Khuyến khích.
5. Tham gia Ngày hội Thiếu nhi vui khỏe đạt giải Nhất môn cướp cờ khối 3.
6. Xây dựng quỹ tiết kiệm: Nuôi heo đất.
Qua thời gian cả cô và trò cùng phấn đấu, chất lượng được nâng cao rõ rệt về
năng lực và phẩm chất, và nề nếp, sĩ số ổn định của lớp.
Sáng kiến của tơi khơng có gì là to tát, những biện tơi đã làm cũng rất đỗi bình
thường. Sau một thời gian kết quả đạt được rất khả quan. Tôi đã vận dụng các biện
pháp trong đề tài vào việc rèn nề nếp cũng như giúp học sinh tự tin hơn trong học tập
năm học 2020 - 2021. Từ đầu năm đến nay lớp không có hiện tượng học sinh nghỉ học
khơng có lí do hay bỏ học, học sinh tích cực hơn trong học tập.
V. ĐỀ XUẤT, KHUYẾN NGHỊ KHẢ NĂNG ÁP DỤNG
Sự nghiệp trồng người là một sự nghiệp cao cả mà không phải ai cũng làm
được. Nó địi hỏi người thực hiện phải có cái tâm u nghề, mến trẻ. Vì thế, người
giáo viên mang trên vai một trách nhiệm rất lớn.
14

Để thực hiện điều đó tuy có vất vả nhưng chúng ta đừng ngần ngại, đừng nản
lòng bởi bên cạnh chúng ta ln có sự quan tâm giúp đỡ của bạn bè, đồng nghiệp và
của Ban giám hiệu nhà trường. Những thành tích học tập tốt, những người tài của đất
nước – kết quả của quá trình lao động vất vả mà chúng ta đã tốn bao tâm huyết, tiền
của để thực hiện sẽ là phần thưởng to lớn của mỗi giáo viên và nó cịn là nguồn động
lực giúp chúng ta vượt qua khó khăn để hồn thành sự nghiệp trồng người.
Tóm lại, chúng ta đừng tiếc những gì mình đã bỏ ra mà hãy nhìn vào thành quả
của cơng việc để thấy điều mình làm là xứng đáng.
Qua một số biện tích cực trong cơng tác chủ nhiệm đã nêu ở trên tôi rút ra được
bài học sau:
- Nắm chắc Sơ yếu lý lịch của học sinh.
- Hiểu rõ tâm sinh lý, tính cách của từng học sinh để có những biện pháp giáo
dục cụ thể, thích hợp.
- Ln có sự đổi mới trong các hình thức rèn luyện, thi đua, giáo dục tạo hứng
thú, mới mẻ đối với học sinh.
- Thật sự xem mỗi học sinh là một đứa con của mình để từ đó giáo dục bằng tất
cả tấm lịng, tình thương u và tinh thần trách nhiệm .
Với những kinh nghiệm này, tôi thiết nghĩ nó có thể áp dụng với bất cứ giáo
viên nào, đối tượng học sinh nào bởi nó khơng khó thực hiện mà chỉ cần có lịng say
mê, sự quyết tâm của giáo viên thì chắc chắn chúng ta sẽ thành công.
Cấp lãnh đạo nhà trường nên tổ chức các hội thảo về công tác chủ nhiệm để giáo
viên học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau.
VI.TÀI LIỆU THAM KHẢO:
1.Module TH.34 Công tác chủ nhiệm lớp ở trường Tiểu học.
2. - ĐIỀU LỆ Trường tiểu học- Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Ban hành
kèm theo Quyết định số 51/2007/QĐ-BGDĐT- năm 2007
Sông Ray, ngày 20 tháng 4 năm 2015
Người thực hiện

Nguyễn Văn Tấn

15