SKKN Ngu van 8

<span class='text_page_counter'>(1)</span>sở giáo dục và đào tạo tỉnh phú thọ. trêng trung häc c¬ së xu©n ¸ng.. s¸ng kiÕn kinh nghiÖm. Híng dÉn häc sinh viÕt bµi v¨n nghÞ luËn v¨n häc líp 8.. Hä vµ tªn ngêi viÕt: tæ khoa häc x· héi.. nguyÔn thÞ b¹ch tuyÕt.. xu©n ¸ng ngµy 09 th¸ng 5 n¨m 2011. sở giáo dục và đào tạo tỉnh phú thọ.. s¸ng kiÕn kinh nghiÖm. Híng dÉn häc sinh viÕt bµi v¨n nghÞ luËn v¨n häc líp 8.. trêng trung häc c¬ së xu©n ¸ng. tæ khoa häc x· héi..

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Hä vµ tªn ngêi viÕt:. nguyÔn thÞ b¹ch tuyÕt. ngêi viÕt skkn.. trêng thcs xu©n ¸ng. hiÖu trëng.. nguyÔn thÞ b¹ch tuyÕt.. nguyÔn kim anh.. xu©n ¸ng ngµy 09 th¸ng 5 n¨m 2011 I-Đặt vấn đề 1- Lí do chọn vấn đề. NghÞ luËn lµ mét kiÓu bµi khã so víi c¸c kiÓu bµi tù sù, biÓu c¶m, thuyÕt minh...của phân môn tập làm văn nói chung . Kiểu bài này đòi hỏi học sinh phải có năng lực phân tích , đánh giá từ khái quát đến cụ thể, có sự hiểu biết về xã hội ,về văn học , về lịch sử......... và đặc biệt là kĩ năng trình bày . Nhng đối với học sinh THCS đặc biệt là học sinh miền núi thì kĩ năng viết văn của c¸c em cßn nhiÒu h¹n chÕ : Bµi viÕt rêi r¹c , kh« khan, dïng c©u dïng tõ cha chÝnh x¸c, bè côc cha râ rµng , lËp luËn cha cã søc thuyÕt phôc , vèn tõ nghÌo nªn diÔn đạt lủng củng tối nghĩa ,dài dòng, không thoát ý , mắc nhiều lỗi chính tả........ Từ thực trạng trên , tôi tìm tòi, học hỏi bạn bè , đồng nghiẹp và mạnh dạn đa ra s¸ng kiÕn kinh nghiÖm : Híng dÉn häc sinh viÕt bµi v¨n nghÞ luËn v¨n häc líp 8 2- Nhiệm vụ của đề tài Ngêi gi¸o viªn cÇn cung cÊp gióp cho häc sinh n¾m ch¾c nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n về văn nghị luận nói chung và nghị luận văn học nói riêng . Từ đó hớng dẫn rèn luyện cho các em kĩ năng từ viết đúng , dần dần hớng tới bài viết hay , có ý tứ sâu sa , lêi lÏ ng¾n gän , hµm xóc , bµi viÕt m¹ch l¹c , gîi c¶m vµ cã søc thuyÕt phôc . 3- §èi tîng nghiªn cøu Để thực hiện đề tài tôi đã chọn đối tợng học sinh lớp 8 do tôi trực tiếp giảng dạy và đứng lớp 4-Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu Ph¬ng ph¸p híng dÉn thùc hµnh , luyÖn viÕt lµ chñ yÕu..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> II-giải quyết vấn đề. 1-C¬ së cña lÝ luËn. Hai lớp 8 do tôi trực tiếp giảng dạy và đứng lớp gồm 50 em thuộc xã vùng núi Xuân áng và Lâm Lợi . Do đó việc cảm thụ về văn chơng và kĩ năng viết văn còn rÊt nhiÒu h¹n chÕ . HÇu hÕt häc sinh rÊt ng¹i häc m«n Ng÷ v¨n nhÊt lµ ph©n m«n TËp lµm v¨n . Theo c¸c em ®©y lµ m«n häc " Võa kh« , võa khã , võa khæ " . Bëi v× c¸c häc sinh cã vèn tõ qu¸ yÕu, qu¸ thiÕu , nhiÒu em cßn ng¹i suy nghÜ , kh«ng chịu khó tham khảo sách báo nên để có một bài văn nội dung phong phú , lập luận chặt chẽ , sắc sảo thì quả là rất khó đối với học sinh. 2- Thực trạng của vấn đề. a. ThuËn lîi * Gi¸o viªn - Trong quá trình giảng dạy tôi luôn đợc Ban Giám Hiệu nhà trờng tạo điều kiện quan tâm giúp đỡ . Trờng có đội ngũ giáo viên có năng lực trình độ vững vàng trong chuyªn m«n nghiÖp vô . - Cơ sở vật chất của nhà trờng tơng đối ổn định * Häc sinh - §a sè c¸c em ngoan ngo·n , cã ý thøc häc hái vµ cã sù cè g¾ng trong häc tËp. - Các em đợc cung cấp đủ sách giáo khoa vở viết. b. Khã kh¨n * Gi¸o viªn : Tµi liÖu nghiªn cøu ,tham kh¶o cña bé m«n cha cã nhiÒu . Gi¸o viªn cha cã nhiÒu kinh nghiÖm trong viÖc båi dìng häc sinh nªn kÕt qu¶ cha cao . * Häc sinh : Chñ yÕu lµ häc sinh con em lµm nghÒ n«ng , ë TiÕn Mü ®iÒu kiÖn ®i l¹i khã kh¨n , đời sống kinh tế còn hạn hẹp . Do vậy các em không có điều kiện để mua tài liệu tham kh¶o , trang bÞ kiÕn thøc cho bµi viÕt . Học sinh thờng xuyên có kĩ năng diễn đạt còn yếu. c. KÕt qu¶ kh¶o s¸t ®Çu n¨m. Trớc khi thực hiện phơng pháp trên, tôi đã tiến hành kiểm tra tình hình, thực trạnh cña häc sinh b»ng bµi kiÓm tra, kh¶o s¸t chÊt lîng ®Çu n¨m, cô thÓ kÕt qu¶ nh sau: Tæng sè häc Giái sinh 54 em 4/50 =8% 3- c¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn. Kh¸ 9/50 =18 %. Trung b×nh 31/50 =62%. YÕu 6/50 =12%.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> §Ó häc sinh cã kÜ n¨ng viÕt bµi v¨n nghÞ luËn v¨n häc yªu cÇu ngêi gi¸o viªn cÇn phải truyền thụ đúng , đầy đủ, chính xác để học sinh nắm vững kiến thức cơ bản về kiÓu bµi: NghÞ luËn chøng minh vµ NghÞ luËn gi¶i thÝch, ph©n tÝch Trên cơ sở đó giáo viên tiếp tục hớng dẫn chi tiết cụ thể hơn cách khai thác chi tiết và phơng thức diễn đạt cho học sinh để bài văn đạt kết quả tốt nhất . a- Nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n N¾m v÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ kh¸i niÖm nghÞ luËn nãi chung vµ nghÞ luËn chøng minh ; NghÞ luËn gi¶i thÝch , ph©n tÝch... - Biết tìm hiểu đề ,tìm ý - Biết lập dàn ý từ đại cơng đến chi tiết - BiÕt dùng ®o¹n vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n b- Híng dÉn häc sinh viÕt bµi v¨n hay Muốn học sinh viết bài văn nghị luận từ đạt yêu cầu đến hay giáo viên cần hớng dÉn häc sinh chó ý tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn sau: *. Xác định đúng nội dung yêu cầu của đề: Đối với kiểu bài nghị luận cần xác định yêu cầu cụ thể của đề bài là loại bài gì? Chøng minh hay gi¶i thÝch.... Trên cơ sở đó mà tiến hành tiếp nội dung các bớc sau: - Đối với kiểu bài nghị luận cần phải xác định phạm vi đối tợng mà đề yêu cầu .Cần xác định đợc đề tài và nội dung của đề bài . Hớng nghị luận (do đề quy định hay do ngêi viÕt lùa chän ) -Cần hiểu đúng ,đầy đủ nội dung yêu cầu của đề , tránh sai lạc ,xác định đ ợc giới hạn phạm vi yêu cầu của đề ( chứng minh, bình luận , giải thích hay phân tích...) Để từ đó lựa chọn lí lẽ, dẫn chứng cụ thể, tiêu biểu cho bài làm . -Đa đối tợng phải bàn bạc (nhân vật , chủ đề , nội dung, nghệ thuật .....) gắn câu hỏi tìm ý để có những ý kiến cụ thể ( Điều nổi bật nhất, nét tiêu biểu cụ thể? Chi tiÕt nµo biÓu hiÖn ? ý nghÜa x· héi nh thÕ nµo ? Gi¸ trÞ tiªu biÓu ra sao ?.....) -Đối với từng đối tợng phải bàn cần có thêm những dạng câu hỏi tìm ý phù hợp *. Xác định luận điểm rõ ràng Cã luËn ®iÓm râ rµng , bµi v¨n s¹ch sÏ m¹ch l¹c ,c¸c ý tr×nh bµy kh«ng bÞ chång chÐo ,lñng cñng .Khi triÓn khai c¸c luËn ®iÓm sÏ dÔ t×m luËn cø , luËn chøng vµ lÝ lÏ . Để có luận điểm rõ ràng phải đọc kĩ yêu cầu của đề bài , xác định giới hạn phạm vi yêu cầu của đề và trả lời các câu hỏi tìm ý : Điều nổi bật nhất để có thể làm rõ vấn đề là gì ? Điều đó đợc biểu hiện qua những chi tiết cụ thể nào ? VD1: Khi làm đề bài: Hồ Chủ tịch có dạy: “Có tài mà không có đức là ngời vô dụng. Có đức mà không có tài là ngời vô dụng”. Em hãy giải thích câu nói trên. Ta cÇn t×m tr×nh bµy vµ ph©n tÝch hÖ thèng luËn ®iÓm sau: a) Khái niệm về đức, tài:- Đức là gì? Tài là là gì? b) Mối quan hệ giữa tài và đức: - Vì sao “Có tài mà không có đức là ngời vô dụng” - Vì sao “Có đức mà không có tài làm việc gì cũng khó” - Tài và đức có mối quan hệ nh thế nào?.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> VD2: Cã ý kiÕn cho r»ng: “ Mét trong nh÷ng yÕu tè g©y høng thó vµ lµm rung động lòng ngời đọc qua truyện “Chiếc lá cuối cùng” của Ô. Hen- ri đó là kết cấu đảo ngợc tình huống 2 lần.” Em hãy làm sáng tỏ ý kiến trên. + Häc sinh t×m hiÓu vµ ph©n tÝch hÖ thèng luËn ®iÓm nh sau: (Chỉ ra tình huống đều xảy ra vào lúc truyện gần kết thúc và trái chiều nhau). + Luận điểm 1: Giôn xi tiến gần đến cái chết và trở lại lòng yêu đời. + Luận điểm 2: Bơ men khoẻ mạnh bất ngờ qua đời sau khi vẽ kiệt tác “ Chiếc lá cuèi cïng”. - Biết vận dụng nội dung và nghệ thuật của truyện để lập luận và đa dẫn chứng làm sáng tỏ 2 tình huống đó trong truyện. + Giôn xi bị bệnh sng phổi và cô gắn cuộc đời mình vào chiếc lá thờng xuân.( ám ảnh vì bệnh tật nên cô đếm lá thờng xuân để chờ chết, cô tuyệt vọng nghĩ rằng chiếc lá thờng xuân cuối cùng rơi thì cô cũng qua đời… nhng cuối cùng chiếc lá vẫn “bám chặt trên cành” và sự sống đã hồi sinh ở trong cô) + Hoạ sĩ già Bơ men ( ngời ở cùng nhà trọ nghèo với Giôn xi) đã vẽ chiếc lá thờng xuân vào một đêm ma gió và giá rét khi chiếc lá thật cuối cùng rụng xuống), cụ đã chÕt v× bÖnh sng phæi( tËp trung lµm næi bËt râ kiÖt t¸c cña B¬ men): §ã lµ chiÕc l¸ của tình yêu thơng, của nghệ thuật chân chính mà cả đời hoạ sĩ khao khát, ớc vọng. Đó là sức mạnh của nghệ thuật chân chính đã đem lại sự sống cho con ngời. Chiếc lá cuối cùng đã trở thành niềm hi vọng của sự hồi sinh đợc xây dung bằng tình ngời *. Lùa chän c¸c chi tiÕt h×nh ¶nh tiªu biÓu §èi víi bµi nghÞ luËn vÒ gi¶i thÝch cÇn lÇn lît nghÞ luËn tõng luËn ®iÓm th«ng qua viÖc ph©n tÝch c¸c lÝ lÏ ... Quan träng nhÊt lµ ph¶i biÕt ph©n tÝch nh÷ng chøng cø cã giá trị để làm sáng tỏ luận điểm . *. Lùa chän tõ ng÷ phï hîp Ng«n ng÷ giäng ®iÖu cña lêi v¨n cã vai trß rÊt quan träng trong viÖc diÔn t¶ c¸c trạng thái cảm xúc, thái độ của ngời viết .Vì vậy, khi viết văn cần lựa chọn từ ngữ và sắp xếp lời văn để đạt đợc hiệu quả diễn đạt cao nhất. Có thể sử dụng từ ngữ mang s¾c th¸i trang träng , dïng c¸ch nãi gi¶m, nãi tr¸nh, sö dông tõ ng÷ cã gi¸ trÞ biÓu c¶m cao ( tîng thanh , tîng h×nh ) kÕt hîp sö dông c¸c c¸ch nãi tu tõ Èn dô víi các điệp từ , điệp ngữ , so sánh nhân hoá , đặc biệt lời văn phải gợi cảm , thể hiện sự rung động chân thành. . *. Bè côc chÆt chÏ hîp lÝ . Më bµi ,th©n bµi ,kÕt bµi t¸ch b¹ch râ rµng . Trình bày các ý dứt khoát , tránh lan man đi quá xa đề , trình tự các ý phải theo một l«gic hîp lÝ . §èi víi kiÓu bµi nghÞ luËn ph©n tÝch : Tr×nh tù ph©n tÝch kh¸c tr×nh tù kÓ chuyÖn cña t¸c phÈm , tr×nh tù ph©n tÝch lµ theo m¹ch lËp luËn lÝ gi¶i cña ngêi nghÞ luËn . §èi víi kiÓu bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ cÇn ph©n tÝch thÈm b×nh ( c¶m thô ) theo m¹ch c¶m xóc cña bµi th¬ , ®o¹n th¬..... *. Kết hợp tốt các phơng thức biểu đạt BiÕt kÕt hîp tèt c¸c yÕu tè tù sù , miªu t¶ , biÓu c¶m trong bµi v¨n nghÞ luËn v¨n học thì hiệu quả diễn đạt sẽ cao hơn , bài văn trở nên có hồn và hấp dẫn hơn..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Bên cạnh đó cần biết kết hợp hài hoà giữa nêu ý kiến khái quát ( luận điểm ) với phân tích , giữa nhận xét một chi tiết với thẩm bình cụ thể để tạo sự mạch lạc trong bµi viÕt .. Có thể nói , phơng pháp hớng dẫn để học sinh viết đợc một bài văn hay là vô cùng , hiểu đợc những vấn đề cơ bản trên sẽ giúp học sinh định hớng đợc cách nghĩ , c¸ch làm để có đựơc những bài viết mạch lạc , rõ ràng với lập luận chặt chẽ nội dung cô đọng , xúc tích.. 4. Hiệu quả đạt đợc . Với phơng pháp hớng dẫn nh trên, năm học qua tôi đã đạt đợc kết quả cụ thể nh sau: Tæng sè häc Lo¹i giái sinh. Lo¹i kh¸. Lo¹i b×nh. 50. 20/50=40%. 24/50=48%. 3/50=6%. Trung bình trở lên đạt : 94%. Trung Lo¹i yÕu. 3/50=6%.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> III. KÕt luËn vµ kiªn nghÞ. 1. kÕt luËn: Với phơng pháp hớng dẫn nh trên, năm học qua tôi đã đạt đợc kết quả tơng đối tốt về sự thay đổi nhận thức của học sinh đối với môn Ngữ văn, đặc biệt là phần văn nghÞ luËn. - Học sinh đã có lòng yêu môn ngữ văn và biết làm bài văn nghị luận kết hợp các yÕu tè miªu t¶ , tù sù vµ biÓu c¶m. 2. KiÕn nghÞ: a. §èi víi häc sinh : Đọc tham khảo nhiều tài liệu , sách báo để bổ sung thêm kiến thức phổ thông và kiÕn thøc x· héi Biết rút kinh nghiệm từ những bài văn trớc để những bài văn sau đạt kết quả cao h¬n . b. §èi víi gi¸o viªn : - Ngêi gi¸o viªn cÇn ph¶i cã lßng yªu nghÒ, hÕt lßng v× häc sinh. - Chuẩn bị bài chu đáo hệ thống câu hỏi rõ ràng, dễ hiểu, sát với mục tiêu của bài và phải phát huy đợc tính tích cực của học sinh. - Nghiên cứu , tham khảo tài liệu , sách báo để bổ sung kiến thức cho bản thân . -Thăm lớp dự giờ , học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp để nâng cao tay nghề . - Truyền thụ đúng , đủ , chính xác , những kiến thức trọng tâm kết hợp lí thuyết víi thùc hµnh trong ph©n m«n TËp lµm v¨n. Trên đây là một số kinh nghiệm mà bản thân tôi đã áp dụng trong năm học vừa qua . Rất mong đợc sự đóng góp ý kiến của đồng nghiệp để tôi có thêm kinh nghiệm và hớng dẫn học sinh viết bài nghị luận văn học đạt kết quả cao hơn . T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n. XÕp lo¹i cña trêng THCS Xu©n ¸ng HiÖu trëng. NguyÔn Kim Anh.. Ngµy09 th¸ng 5 n¨m 2011 Ngêi viÕt. NguyÔn ThÞ B¹ch TuyÕt.. tµi liÖu tham kh¶o: 1.n©ng cao kÜ n¨ng lµm bµi v¨n nghÞ luËn. - Nhµ xuÊt b¶n Gi¸o dôc.-2005.- Vò D¬ng Thuþ ( Tæng chñ biªn) 2. KiÕn thøc c¬ b¶n ng÷ v¨n líp 8 - Nhà xuất bản đại học quốc gia thành phố Hồ Chí Minh.- 2007- Tuấn AnhNguyễn Huân – Trí Sơn. 3. T liÖu Ng÷ v¨n 8. - Nhµ xuÊt b¶n Gi¸o dôc- 2004- §ç Träng Thèng ( Chñ biªn).

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Môc lôc. .I- Đặt vấn đề. 1- Lí do chọn vấn đề. 2- Nhiệm vụ của đề tài 3- §èi tîng nghiªn cøu. 4-Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu. II- Giải quyết vấn đề. 1- C¬ së cña lÝ luËn. 2- Thực trạng của vấn đề. 3- c¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn 4- Hiệu quả đạt đợc III- KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ. Tµi liÖu tham kh¶o. Trang 3 Trang 3 Trang 3 Trang 3 Trang 3. Trang 4 Trang 4 Trang 4 Trang 5 Trang 7 Trang 9 Trang 10..

<span class='text_page_counter'>(9)</span>