Bài giảng: Xét nghiệm chẩn đoán giang mai

Ca lâm sàng

Bệnh nhân nam – 28 tuổi

Khám lâm sàng

Hạch bẹn trái 1*2 cm chắc, di động, không đau

Miệng, da toàn thân, lòng bàn tay – bàn chân
bình thường

Khám thần kinh bình thường


Bệnh sử

1 tuần

Đau ít

Tiền sử quan hệ tình dục

Ly thân, vợ thường đi nước ngoài, QHTD cách 1
tháng

Có QHTD ngoài hôn nhân cách 2 tháng

Nhuộm Fontana Tribondeau

Chẩn đoán

Giang mai I

Xét nghiệm huyết thanh

TPHA dương tính 1:80

RPR dương tính nhẹ

Test nhanh chẩn đoán giang mai: âm tính

ELISA chẩn đoán giang mai: âm tính

HIV test nhanh: âm tính

Câu hỏi

Các xét nghiệm huyết thanh trong giang mai
biến đổi thế nào theo thời gian?

Thái độ nhận định các kết quả xét nghiệm này
như thế nào?

Các xét nghiệm
chẩn đoán giang mai
BSNT VŨ NGUYỆT MINH

Diễn biến của bệnh giang mai (GM) không điều trị
Primary
(Chancre)
Secondary

(Rash)
Latent Syphilis
(No signs of disease)
Tertiary
Benign gummatous
Cardio-vascular syphilis
Neurosyphilis
Benign gummatous
Cardio-vascular syphilis
Neurosyphilis
1-2 years
Early Syphilis
1-2 years
Early Syphilis
Many years
to a lifetime
Late Syphilis
Many years
to a lifetime
Late Syphilis
6 weeks
to
6 months
6 weeks
to
6 months
Many years
to a lifetime
Many years
to a lifetime

Approx.
18 months
Approx.
18 months
Incubation period
9 – 90 days
Incubation period
9 – 90 days
I
n
f
e
c
t
i
o
n
I
n
f
e
c
t
i
o
n

Xét nghiệm chẩn đoán

Trực tiếp T. pallidum trên tổn thương


Kính hiển vi nền đen

Miễn dịch huỳnh quang trực tiếp - T. pallidum (DFA-TP)

Test huyết thanh không trực tiếp

Test không đặc hiệu

Test đặc hiệu

Sinh học phân tử

Kính hiển vi nền đen

Cho thấy

Hình thái và chuyển động của T. pallidum

Ưu điểm

Khẳng định chẩn đoán ngay lập tức

Nhược điểm

Thiết bị chuyên môn và kinh nghiệm của người soi

Nhầm với các xoắn khuẩn gây bệnh và không gây bệnh khác

Phải làm ngay lập tức


Không chỉ định cho tổn thương trong miệng

Âm tính giả

Dưới kính hiển vi nền đen

Miễn dịch huỳnh quang trực tiếp với T. pallidum
(DFA-TP)

Khẳng định T. pallidum trực tiếp trên tổn
thương bằng nhuộm miễn dịch huỳnh quang

Ưu điểm

Như kính hiển vi nền đen

Nhược điểm

1-2 ngày


Test huyết thanh giang mai

Xác định kháng thể trong huyết thanh

Vai trò chính trong chẩn đoán

Hai nhóm


Đặc hiệu

Không đặc hiệu

Nếu chỉ sử dụng chỉ một loại test huyết thanh
sẽ không đủ để chẩn đoán

Test không đặc hiệu

Nguyên lý

Xác định kháng thể IgM và IgG

Kháng nguyên thường là cardiolipin-lecithin-cholesterol

Không đặc hiệu cho T. pallidum

Bao gồm VDRL, RPR, TRUST, USR

Phản ứng cố định bổ thể: Wasserman reaction

Phản ứng lên bông
•
VDRL: Venereal Disease Research Laboratory
•
RPR: Rapid Plasma Reagin

Test không đặc hiệu
Ưu điểm


Nhanh, rẻ

Dễ làm, có thể dùng để
sàng lọc hoặc thường quy

Định lượng

Theo dõi điều trị

Đánh giá tái nhiễm
Nhược điểm

Độ nhạy thấp:
•
Giang mai I
•
Giang mai III

Dương tính giả

Âm tính giả

Prozone effet (Hiệu ứng
vùng ức chế) gây ra âm
tính giả (hiếm): Kháng
thể quá cao ngăn cản hình
thành phức hợp miễn dịch

Nguyên lý RPR

RPR định tính

RPR định lượng (1:64)

Dương tính giả RPR
(1% dân số, tăng rất cao)

Cấp

Sốt

Kích thích miễn dịch

Mạn

Bệnh tự miễn (SLE)

Bệnh gan mạn tính

HIV

Có thai

Biển đổi test không đặc hiệu trong các giai đoạn
của GM và ảnh hưởng của điều trị

Test đặc hiệu

Nguyên lý


Xác định kháng thể

Kháng nguyên là T. pallidum

Bao gồm TPHA, TPPA, FTA-ABS, EIA

FTA-ABS: Fluorescent Treponemal Antibody absorption

TPHA: Treponema pallidum haemagglutination assay

TPPA: Treponemal Pallidum Particle Agglutination

EIA: Enzyme immunoassay

FTA- ABS