Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3-4 tuổi thông qua môn văn học
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (535.11 KB, 23 trang )
Trường MN Hồng Thái Tây Sáng kiến kinh nghiệm
ĐỀ TÀI
MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN NGƠN NGỮ CHO TRẺ 34 TUỔI
THƠNG QUA MƠN VĂN HỌC
I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài.
Ngơn ngữ là một hiện tượng xã hội. Sở dĩ nói như vậy là vì ngơn ngữ
ra đời và tồn tại cùng với sự hình thành và phát triển của xã hội lồi
người.Ngơn ngữ là phương tiện giao tiếp cơ bản nhất của các thành viên
trong một cộng đồng người, đồng thời cũng là phương tiện phát triển tư duy,
truyền đạt những truyền thống văn hố, lịch sử từ thế hệ này sang thế hệ
khác, nó phục vụ cho mọi lĩnh vực học tập, lao động đến việc giải trí, vui
chơi. Có thể nói, trong bất kỳ lĩnh vực nào, con người cũng đều cần đến ngơn
ngữ. Nó hoạt động và và phát triển theo quy luật thừa kế và phát triển cái
mới, khơng bao giờ bị huỷ diệt hồn tồn. Vì vậy với con người, ngay từ khi
thơ ấu đặc biệt là lứa tuổi nhà trẻ mẫu giáo, ngơn ngữ là vấn đề vơ cùng
quan trọng. Hơn thế nữa, ngơn ngữ cịn có vai trị quan trọng trong việc hình
thành nhân cách cho trẻ. Việc rèn ngơn ngữ cho trẻ ở lứa tuổi nhà trẻ mẫu
giáo có thể được tiến hành bằng nhiều hình thức, ở những mơi trường khác
nhau nhưng hiệu quả nhất vẫn là ở nhà trường mầm non hiện nay.
Như chúng ta đã biết, nội dung giáo dục trong bậc học mầm non có 6
hoạt động, tất cả các hoạt động đều nâng cao nhận thức, nâng cao thể lực,
nâng cao thẩm mỹ. Tất cả đều phát triển nhân cách cho trẻ. Trong đó phát
triển ngơn ngữ là một trong những nhiệm vụ hàng đầu của người giáo viên
mầm non. Đó là nhiệm vụ cần có để phát triển tồn diện cho trẻ. Người giáo
viên mầm non được Đảng, nhà nước và nhân dân giao cho nhiệm vụ cao cả là
người “đặt nền móng cho sự nghiệp đào tạo thế hệ tương lai của đất nước”
Do vậy, cùng với sự đổi mới của giáo dục nói chung, giáo dục mầm
non nói riêng nhằm hình thành ở trẻ những năng lực chung, những nền tảng
1
Người thực hiện Nguyễn Thị Dun
Trường MN Hồng Thái Tây Sáng kiến kinh nghiệm
nhân cách ban đầu để trẻ phát triển về 5 mặt: Nhận thức Thể chất Ngơn
ngữ Thẩm mỹ Tình cảm xã hội. Rèn ngơn ngữ cho trẻ trong nhà trường
mầm non có thể được tiến hành trong tất cả các khâu của hoạt động giáo
dục, nhưng hiệu quả
nhất vẫn là qua mơn văn học.
Là giáo viên trực tiếp giảng dạy lớp trẻ 3 tuổi, tơi mạnh dạn chọn đề
tài “Rèn ngơn ngữ cho trẻ 3 tuổi thơng qua mơn văn học ” để đi sâu nghiên
cứu và thực hiện trong năm học này, muốn đóng góp một phần nhỏ bé của
mình để tìm ra những biện pháp cụ thể trong việc rèn ngơn ngữ, giúp trẻ có
vốn ngơn ngữ phong phú và chính xác trong q trình giao tiếp.
Trẻ mẫu giáo nói chung và trẻ mẫu giáo 3 tuổi mà tơi muốn đề cập nói
riêng, khi đến lớp được hoạt động với rất nhiều mơn học. Trong đó, hoạt
động văn học là một trong những hoạt động có trong chương trình học của
trẻ. Việc cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học là dạy trẻ đọc thơ, đọc đồng
dao kể chuyện, đóng kịch…tạo cho trẻ được hoạt động nhiều, giúp trẻ cảm
thụ tác phẩm văn học ( biết rung động và u thích văn học, có nhu cầu tham
gia vào các hoạt động văn học nghệ thuật: đọc thơ, đọc đồng dao kể chuyện
diễn cảm và đóng kịch), có tầm quan trọng và ý nghĩa to lớn trong việc giáo
dục tồn diện cho trẻ.
Văn học giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh, cảnh đẹp của q
hương đất nước, hiểu được cuộc sống lao động của mọi người trong xã hội,
nhận ra được cái đẹp của cuộc sống mới. Đó là lịng u nước, u lao động,
trung thực, nhân ái, biết ơn, đồn kết…
Văn học cịn giúp ta giáo dục thẩm mỹ cho trẻ. Những hình tượng nghệ
thuật trong sáng, những từ ngữ gợi cảm, những bức tranh thiên nhiên đầy
mầu sắc, những bài thơ có nhịp điệu uyển chuyển…có tác dụng rất lớn đến
tâm hồn trẻ, giúp trẻ biết cảm nhận cái đẹp, rung động trước cái đẹp, trân
trọng cái đẹp và mong muốn, khát khao sáng tạo.
2
Người thực hiện Nguyễn Thị Dun
Trường MN Hồng Thái Tây Sáng kiến kinh nghiệm
Văn học góp phần rất lớn trong phát triển ngơn ngữ cho trẻ. Thơng qua
giảng dạy bộ mơn văn học, người giáo viên cung cấp vốn từ cho trẻ, giúp trẻ
diễn đạt lưu lốt, biểu cảm thể hiện nội dung tác phẩm văn học.
Văn học chính là hoạt động nghệ thuật, nó bao gồm những giai điệu
nhẹ nhàng tha thiết của lời ru, những câu chuyện dân gian các tác phẩm thơ,
truyện hiện đại… mà ngay từ nhỏ trẻ thơ đã được tiếp xúc và làm quen với
văn học qua lời thơ tiếng hát, câu chuyện lời ru của mẹ, của cơ giáo giúp các
em có cảm xúc, hành động thể hiện lời nói thơng qua ngơn ngữ một cách đúng
đắn, có hiểu biết danh lam thắng cảnh đến những cơng việc của người lớn.
Vì vậy, văn học là ngơn ngữ và cơng cụ giao tiếp quan trọng của con người.
Đặc biệt ở trẻ nhỏ nhu cầu giao tiếp rất lớn. Trẻ ln cần được người lớn
tạo điều kiện được nghe, được hiểu, được nói nhờ đó mà hình thành nhân
cách cho trẻ.
Trẻ em ln có nhu cầu tìm hiểu thế giới xung quanh, thơng qua lời nói
của con người. Qua tác phẩm văn học, trẻ làm quen với sự vật, hiện tượng
và hiểu biết sự vật hiện tượng một cách chính xác hơn. Từ đó, phát triển khả
năng phân tích, tổng hợp, so sánh, trên cơ sở mà trẻ mở rộng hiểu biết về thế
giới. Chính nhờ ngơn ngữ mà trẻ có thể kể lại hoặc miêu tả, góp phần tích
cực sáng tạo trong hoạt động nhận thức. Qua các hoạt động đó, ngơn ngữ văn
học đến với các em một cách tự nhiên, khơng gị bó, khơng mang tính bắt
buộc. Cũng qua văn học, trẻ em cảm nhận được tình u thương của mọi
người, đặc biệt là những người thân của mình : Qua bài thơ “Làm anh”, trẻ
biết làm anh phải biết chăm sóc em khi “Em khóc”, hay quan tâm em khi “Em
ngã”, biết nhường nhịn “ Chia em phần hơn”…Hay qua bài thơ: “Giữa vịng
gió thơm” trẻ biết quan tâm tới bà khi bà ốm đó là “Quạt cho bà’. Thơng qua
chuyện. “Qua đường”, trẻ biết cách nhường nhịn, giúp đỡ người thân bạn bè
trong xã hộị.
3
Người thực hiện Nguyễn Thị Duyên
Trường MN Hồng Thái Tây Sáng kiến kinh nghiệm
Văn học với ngơn ngữ phong phú, giàu hình ảnh, ngữ điệu, giúp các em
phát triển ngơn ngữ để giao tiếp tốt hơn trong cuộc sống.
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.
Nghiên cứu vấn đề “rèn ngơn ngữ cho trẻ 3 tuổi thơng qua mơn văn
học” ở lớp mẫu giáo 3 tuổi Trường mầm non Hồng Thái Tây nhằm phát triển
ngơn ngữ mạch lạc cho trẻ, giúp trẻ có khả năng nghe, hiểu ngơn ngữ, khả
năng trình bày có logic, có trình tự, chính xác và có hình ảnh nội dung nhất
định. Bên cạnh đó, nó cịn giúp trẻ tránh nói ngọng, nói lắp và sử dụng từ địa
phương. Muốn như vậy tơi phải tìm ra phương pháp tốt nhất. hợp lý nhất,
đóng góp cho xã hội những chủ nhân văn minh, lịch sự, góp phần gìn giữ sự
trong sáng của tiếng Việt.
Để phát triển ngơn ngữ cho trẻ, tơi cần giúp trẻ thực hiện được những
u cầu sau:
Nói mạch lạc, diễn đạt: Khi giao tiếp trẻ cần có vốn từ nhất định để
khi diễn đạt một sự vật hiện tượng nào đó một cách lưu lốt, khơng ê, a, ậm
ừ…
Ví dụ: khi trẻ kể một câu chuyện theo tranh, trẻ biết kết nối từng bức
tranh với nội dung truyện.
Biết lựa chọn từ: Khi đàm thoại với mọi người, trẻ biết lựa chọn từ
ngữ sao cho phù hợp với vội dung đàm thoại.
Ví dụ: Những từ chỉ mức độ: Đi, chạy; lật đật, lon ton, lom khom…
Khơng nói ngọng, nói lắp: Khi ngơn ngữ của trẻ bị ảnh hưởng bởi từ
địa phượng dẫn đến “ơng trời ơng giời” hay ngọng giữa vần “ln”, “sx”, “
chtr”
Khi trẻ có hiện tượng nói lắp là hiện tượng túng từ ở trẻ., nếu kéo dài
hiện tượng này sẽ dẫn đến thói quen khơng tốt ở trẻ sau này, cháu nói lắp sẽ
ngại giao tiếp, rụt rè
4
Người thực hiện Nguyễn Thị Dun
Trường MN Hồng Thái Tây Sáng kiến kinh nghiệm
Từ những mục đích nói trên tơi đã xây dựng đề tài “Rèn ngơn ngữ cho
trẻ 3 tuổi” thơng qua mơn văn học, giúp trẻ biết nghe hiểu trả lời đúng trọng
tâm câu hỏi của người lớn. Biểt trị chuyện với những người xung quanh, biết
kể lại tác phẩm văn học có trình tự, diễn cảm, khơng nói ngọng, nói lắp.
3. Đối tượng nghiên cứu.
Đề tài được áp dụng tại lớp mẫu giáo 34 tuổi C2 trường mầm non
Hồng Thái Tây – xã Hồng Thái Tây – Đơng Triều – Quảng Ninh.
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu.
Phạm vi nghiên cứu: “ Rèn ngơn ngữ cho trẻ 34 tuổi thơng qua mơn
văn học ở trường mầm non Hồng Thái Tây”.
Phạm vi thời gian: Từ tháng 9 năm 2017 đến tháng 12 năm 2018
5. Phương pháp nghiên cứu.
Đề tài này tơi sử dung các phương pháp sau:
Phương pháp điều tra
Phương pháp trao đổi
Phương pháp quan sát
Phương pháp thống kê.
II. PHẦN NỘI DUNG:
1. Cơ sở lý luận:
Trong cơng tác giảng dạy của mình, tơi đã gặp khơng ít khó khăn khi có
những trẻ bị hạn chế về ngơn ngữ. Khơng hẳn các cháu bị thiểu năng mà do
cháu sử dụng từ địa phương, nói ngọng q nhiều khiến cho cơ và các bạn
khó cảm nhận. Hay có cháu do hạn chế về ngơn ngữ do ít được tiếp xúc trị
chuyện với mọi người, cháu đó cứ thu mình lại ít trị chuyện và tiếp xúc với
cơ giáo, bạn bè.
Là cơ giáo trực tiếp đứng lớp, tơi cần phải khắc phục mọi nhược điểm
cho các cháu. Trong đó rèn ngơn ngữ là một nhiệm vụ quan trọng trong trường
5
Người thực hiện Nguyễn Thị Dun
Trường MN Hồng Thái Tây Sáng kiến kinh nghiệm
mầm non nói chung và lớp mẫu giáo 3 tuổi C2 trường mầm non Hồng Thái
Tây do tơi phụ trách nói riêng.
Trong cuộc sống chúng ta đều phải sử dụng ngơn ngữ để nhận thức
thế giới, giao tiếp với mọi người và tư duy. Phát triển ngơn ngữ là phát triển
các kĩ năng nghe, nói đọc và viết.
Ngơn ngữ là phương tiện chủ yếu trong hoạt động giao tiếp hàng ngày
giữa con người với nhau.Thơng qua ngơn ngữ mà người nói muốn truyền đạt
đến người nghe lượng thơng tin truyền tải,để qua đó người nghe có cách ứng
xử một cách hợp lý.Văn học chính là cơng cụ quan trọng khơng thể thiếu
trong q trình rèn ngơn ngữ cho trẻ từ lúc nhỏ, cho đến giai đoạn 3 tuổi thì
lượng ngơn ngữ đã nhiều hơn.
Trong khi đó nếu ngơn ngữ của các cháu bị hạn chế, cháu sẽ khó bộc lộ
tình cảm của mình. Khi tình cảm khơng được bộc lộ, dẫn đến cháu sống thu
mình, ngại giao tiếp với bạn và những người xung quanh, ngại hoạt động với
đồ vật hay trong các hoạt động khác. Có cháu đã phản ứng với điều này bằng
cách rất hay khóc.
Chính vì vậy tơi rất chú trọng đến việc “Rèn ngơn ngữ cho trẻ 34
Tuổi”, để ngơn ngữ của trẻ dần hồn thiện hơn.
Lớp tơi phụ trách có 30 cháu độ tuổi 34 tuổi Trong cơng tác giảng dạy
của mình, tơi đã gặp khơng ít những trường hợp trẻ em bị hạn chế về ngơn
ngữ: nói lắp, nói ngọng, phát âm sai…
Khi ngơn ngữ của trẻ cịn hạn chế, cách diễn đạt của trẻ sẽ khơng lưu
lốt, trẻ sẽ khơng bộc lộ với cơ giáo những vướng mắc trong các hoạt động.
Trong hoạt động trị chuyện về chủ điểm: Ngày 8/3 tơi đã tiến hành như sau:
+ Cơ hỏi: Các con sẽ chúc bà, mẹ, cơ.. của mình những lời chúc gì nhân
ngày 8/3.
Phần lớn các cháu tỏ ra lúng túng, cịn ngại ngùng khơng xung phong
phát biểu. Hay nếu có trả lời thì câu trả lời cịn thiếu chủ ngữvị ngữ, hay nói
6
Người thực hiện Nguyễn Thị Duyên
Trường MN Hồng Thái Tây Sáng kiến kinh nghiệm
cịn ngọng.Chính vì vậy, trong mọi hoạt động muốn trẻ lĩnh hội được những
kiến thức, kỹ năng truyền thụ, điều cần quan tâm là việc rèn ngơn ngữ cho
trẻ.
Trước những khuyết điểm này của trẻ, với cương vị là người giáo viên
đứng lớp, tơi rất băn khoăn, làm thế nào để phát triển ngơn ngữ cho các cháu?
Tơi đã tìm cho mình một trong những biện pháp để rèn và nâng cao ngơn ngữ
cho trẻ 4 tuổi ở Trường mầm non Hồng Thái Tây, thơng qua mơn văn học
2.Thực trạng.
+ Thuận lợi:
Trường mầm non Hồng Thái Tây nằm trên địa bàn xã Hơng Thái Tây là
một xã miến núi thuộc thị xã Đơng Triều Tỉnh Quảng Ninh .
Trường có 2 điểm trường trong đó có 4 lớp 5 tuổi, 4 lớp 4 tuổi, và 3
lớp 3 tuổi, 3 nhóm nhà trẻ.
Qua thời gian cơng tác tại trường Mầm non Hồng Thái Tây,tơi thấy vấn
đề rèn ngơn ngữ cho trẻ được nhà trường tiến hành như sau:
Nhà trường rất quan tâm đến việc rèn ngơn ngữ cho trẻ Đặc biệt là
trong trường đã có những năm thực hiện “Chun đề mơn văn học” thì vấn đề
đó càng được chú trọng hơn. Những bài thơ, truyện… trong chương trình đều
là những tác phẩm dùng để rèn ngơn ngữ cho trẻ. Ngồi ra, nhà trường cịn
chọn lọc sưu tầm những bài thơ , ca dao, hị vè…có nội dung trong sáng, tình
tiết hay để đưa vào chương trình giảng dạy
Nhà trường đã tổ chức những cuộc thi về văn học chữ viết vào những
dịp cuối năm giúp cho cơ trị có nhiều kinh nghiệm hơn trong cách diễn đạt
câu từ. Bên cạnh đó tơi nhận thấy, các cháu khi được tiếp xúc với những câu
chuyện, thơ ca, hị vè trên lớp về nhà rất thích đọc, kể cho ơng, bà ,bố ,mẹ
,mình nghe.Như thế, trẻ càng được phát triển hơn về ngơn ngữ.
+ Khó khăn:
Tuy nhiên, việc rèn ngơn ngữ cho trẻ cịn nhiều vấn đề bất cập, đó là:
7
Người thực hiện Nguyễn Thị Dun
Trường MN Hồng Thái Tây Sáng kiến kinh nghiệm
Hồng Thái Tây là một xã miền núi , trình độ dân trí khơng đồng đều
người dân chủ yếu sống bằng nghề nơng, nền kinh tế của địa phương cịn
gặp nhiều khó khăn, một số phụ huynh cịn ít quan tâm đến trẻ, nên trẻ chưa
được đi học từ độ tuổi nhà trẻ đến mầu giáo lớn, mà phần lớn các cháu chỉ
được ra lớp ở độ tuổi 45 tuổi và 56 tuổi. Đặc biệt là những gia đình sống
chung với ơng, bà các cháu khơng được ra lớp sớm mà do ơng bà trơng, nên rất
hay dùng từ địa phương, ít nói chuyện, dẫn đến trẻ nhút nhát ngại giao tiếp
với người lạ.
Trong giao tiếp, trong các họat động hàng ngày với trẻ, cũng như trong
giảng dạy việc vận dụng các chun đề, sáng kiến kinh mghiệm của các cơ
vào thực tế giảng dạy cịn nhiều hạn chế, cơ chưa biết vận dụng tích hợp
các mơn học khác và chưa giành nhiều thời gian vào việc sưu tầm các câu
chuyện ngồi chương trình, chưa chú trọng sửa sai. sửa ngọng cho trẻ, nên
hiệu quả tiết dạy chưa cao… Cho nên chất lượng ngơn ngữ của trẻ trường
Mầm non Hồng Thái Tây nói chung và lớp tơi phụ trách nói riêng đến đầu
năm học 20172018 rất hạn chế.
Khi ngơn ngữ của trẻ cịn hạn chế, cách diễn đạt của trẻ sẽ khơng lưu
lốt, trẻ khơng bộc lộ với cơ giáo những vướng mắc trong các hoạt động,
phần lớn các cháu tỏ ra lúng túng, cịn ngại ngùng khơng xung phong phát
biểu. Hay nếu có trả lời thì câu trả lời cịn thiếu chủ ngữ vị ngữ, hay nói cịn
ngọng…
Trước những khuyết điểm này của trẻ, với cương vị là người giáo viên
đứng lớp, tơi rất băn khoăn, làm thế nào để phát triển ngơn ngữ cho các cháu?
Tơi đã tìm cho mình một trong những biện pháp để rèn và nâng cao ngơn ngữ
cho trẻ 3 tuổi ở Trường mầm non Hồng Thái Tây, thơng qua mơn văn học.
+ Mặt mạnh, mặt yếu:
Khi tiến hành xây dựng đề tài này, tơi đã được sự giúp đỡ rất tận tình
của các đồng chí trong ban giám hiệu, các đồng chí giáo viên trong Trường
8
Người thực hiện Nguyễn Thị Dun
Trường MN Hồng Thái Tây Sáng kiến kinh nghiệm
mầm non Hồng Thái Tây trong suốt năm học để tơi có điều kiện nghiên cứu
và thể nghiệm.
+ Các ngun nhân yếu tố tác động:
Bên cạnh đó, với nhiều năm học tập để nâng cao trình độ, được các
thầy cơ giáo trường Đại học sư phạm Quảng Ninh truyền thụ cho rất nhiều
kiến thức về tâm sinh lý trẻ nói chung và mơn văn học lưá tuổi nói riêng nên
cũng rất thuận lợi cho tơi khi nghiên cứu và thực hiện đề tài này.
Mặc dù trong q trình nghiên cứu, tơi đã hết sức cố gắng nhưng chắc
chắn đề tài viết khơng tránh khỏi thiếu sót, kính mong hội đồng thi đua các
cấp và các đồng nghiệp có những góp ý q báu để đề tài được hồn thiện
hơn.
*Đánh giá:
Chỉ có 20% trẻ biết kể chuyện sáng tạo và có hứng thú kể chuyện
sáng tạo do vốn từ cịn q ít, kỹ năng nói chưa mạch lạc .
40% trẻ nói được câu phức
50% trẻ phát âm được mạch lạc
+ Trẻ trả lời rõ ràng, mạch lạc câu hỏi của cơ lả: 60%
+ Trẻ nói ngọng 20%
+ Trẻ khơng biết cách diễn đạt ngơn ngữ: 20 %
Qua q trình theo dõi và điều tra về thực trạng và những số liệu đã thu
thập được về ở lớp mẫu giáo 34 tuổi tơi đã mạnh dạn đề ra các giải pháp,
phương pháp rèn luyện ngơn ngữ cho trẻ .
3. Giải pháp, biện pháp.
3.1. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp.
Tạo mơi trường văn học xung quanh trẻ
Biện pháp giúp trẻ hiểu được nội dung tác phẩm.
Đưa trẻ vào hoạt động văn học nghệ thuật.
9
Người thực hiện Nguyễn Thị Dun
Trường MN Hồng Thái Tây Sáng kiến kinh nghiệm
3.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp.
Phương pháp đọc kể diễn cảm:
Qua phương pháp này, tơi đã hình thành ở trẻ thói quen, kỹ năng sử
dụng ngơn ngữ, giúp trẻ tiếp xúc với tác phẩm và hiểu được nội dung, nắm
được các chi tiết của truyện. Giọng đọc của cơ càng diễn cảm bao nhiêu,
càng hấp dẫn trẻ bấy nhiêu. Trong q trình đó, trẻ lĩnh hội tác phẩm văn
học dần dần. Đồng thời, thơng qua nghe cơ đọc, kể diễn cảm, trẻ biết cách
thể hiện sử dụng ngơn ngữ. Như vậy muốn trẻ sử dụng đúng giọng điệu bài
thơ, hay nhân vật trong truyện thì cơ phải là người sử dụng đúng ngữ điệu và
thể hiện tình cảm tốt. Có như vậy khi trẻ nghe trẻ sẽ ghi nhớ được đặc điểm
giọng nói nhân vật qua sự thể hiện hướng dẫn mẫu của cơ.
Ví dụ: Khi dạy truyện “Chú dê đen”, tơi đã tiến hành như sau:
Cơ kể diễn cảm truyện:
+ Giọng dê trắng run sợ.
+ Giọng chó sói khi gặp dê trắng thì qt to.
+ Giọng dê đen: Hùng dũng.
+ Giọng chó sói khi gặp dê đen lúc dầu thị to, sau sau nhỏ dần.
Qua giọng kể đó của cơ trẻ sẽ hiểu và sẽ thể hiện lại khi kể chuyện
cũng như khi thể hiện được tình cảm thái độ của mình đối với mỗi nhân vật
khi nghe và tham gia đóng kịch được tốt hơn.
Ví dụ: Khi dạy bài thơ “Làm anh”, tơi đã thực hiện :.
Cơ đọc diễn cảm thái độ tình cảm của anh đối vơi em vào những từ
như: “dỗ dành”, “dịu dàng”. Khi cơ nhấn mạnh, diễn cảm giá trị biểu đạt bài
thơ đến trẻ sâu lắng hơn. từ đó trẻ có thái độ cư xử với em bé, dịu dàng,
nhường nhịn, nâng niu, trìu mến…Đó cũng sẽ là thái độ, ứng xử của trẻ sau
này.
Phương pháp đàm thoại:
10
Người thực hiện Nguyễn Thị Duyên
Trường MN Hồng Thái Tây Sáng kiến kinh nghiệm
Nhờ có phương pháp này, sự hiểu biết của trẻ về tác phẩm văn học
.thơng qua đọc thơ, kể truyện được củng cố, mở rộng và chính xác hơn. Qua
việc trả lời câu hỏi, hay đóng vai thể hiện lời nói nhân vật trẻ được luyện rèn
ngơn ngữ cho trơi chảy hơn, diễn đạt dễ dàng hơn. Qua việc phát hiện những
lỗi sai trong cách phát âm của trẻ, cơ sửa sai, uốn nắn kịp thời sẽ giúp trẻ phát
triển ngơn ngữ ở mức cao hơn.
Ví dụ :Truyện: “ Gà trống kiêu căng”
Cơ dùng câu hỏi đàm thoại với trẻ về thế giới động vật: Một số vật
ni trong gia đình.
Khi cho trẻ tham quan khám phá trang trại chăn ni, tơi đã đã đàm thoại
bằng cách đặt ra những câu hỏi cho trẻ trả lời :
+ Chúng mình hãy quan sát xem có những con vật gì trong trang trại
nhé?
+ Những con vật gì thuộc loại gia cầm?
+ Gà, ngan, ngỗng, vịt ni để làm gì?
+ Những con vật ni nào thuộc lồi gia súc?
+ Ni chó để làm gì?
+ Ni mèo để làm gì?
Tiếp đến đàm thoại về nội dung truyện, tơi lại đưa ra một số caao hỏi :
+ Câu chuyện cơ kể có tên là gì?
+ Đặc điểm, hình dáng của chú gà trống như thế nào?
+ Tính cách của gà trống như thế nào?
+ Chú gà trống thường khoe khoang điều gì?
+ Chú khoe khoang với ai?
+ Có ai tin lời gà trống khơng?
+ Ai là người đã dạy cho gà trống một bài học?
+ Các con có học tập gương bạn gà trống khơng?
11
Người thực hiện Nguyễn Thị Dun
Trường MN Hồng Thái Tây Sáng kiến kinh nghiệm
Khi trẻ trả lời câu hỏi của cơ thì vốn ngơn ngữ tư duy của trẻ được huy
động. Khi đàm thoại, trẻ cần phải sử dụng những cảm giác, trí tưởng tượng
cũng như trí nhớ, tư duy của mình để trả lời những câu hỏi của cơ, cõng từ đó
mà ngơn ngữ của trẻ linh hoạt, phong phú hơn.
Phương pháp thực hành.
Phương pháp thực hành là một phương pháp hết sức quan trọng và cơ
bản của việc rèn luyện kỹ năng diễn đạt cho trẻ mẫu giáo. Vì khi đọc thơ
hay tham gia nhập vai nhân vật nào đó trong vở kịch, trẻ vừa thể hiện giọng
điệu, ngơn ngữ của bài thơ, cũng như nhân vật mình đang đóng vai, sao cho
đúng và thuộc, lại phải thể hiện đúng trạng thái diễn biến tình cảm của tác
phẩm của nhân vật. Từ đó khả năng diễn đạt và diễn xuất của trẻ được bộc
lộ, phát huy, tư duy của ngơn ngữ, sự lĩnh hội tiếp nhận và thể hiện của trẻ
ngày càng cao. Để đạt được điều này khơng đơn giản chút nào, địi hỏi người
giáo viên phải chọn tác phẩm gây được hứng thú cho trẻ. Cơ phải ln ln
chú ý, quan tâm động viên trẻ, sửa sai, uốn nắn trẻ kịp thời. Vì nếu trẻ tham
gia thì phải sử dụng đồng thời ngơn ngữ của nhân vật và ngơn ngữ của bản
thân, lúc này trẻ phát âm ra sao, chuẩn hay chưa chuẩn, diễn đạt như thế nào,
trơi chảy hay vấp váp, thể hiện tình cảm ra sao sẽ được bộc lộ rõ ràng nhất.
Ví dụ : Qua bài: Kể chuyện qua tranh : “Ngã tư đường phố”.
Sau khi cơ đã kể cho trẻ nghe truyện nhiều lần ( Qua mơ hình, qua
tranh truyện, qua tranh chữ), cơ cho trẻ tập kể chuyện qua tranh bằng cách
gợi ý để trẻ kể lại.
Tiếp đó, cơ có thể cịn cho trẻ kể chuyện sáng tạo qua tranh,để trẻ tự
sắp sếp lời nói của mình diễn đạt lại câu chuyện, cũng với nội dung nhưng
lời thoại. Đây cũng chính là cách rèn luyện và phát triển ngơn ngữ của trẻ rất
hiệu quả.
Ví dụ: Khi dạy truyện:” Gà trống kiêu căng.”
12
Người thực hiện Nguyễn Thị Dun
Trường MN Hồng Thái Tây Sáng kiến kinh nghiệm
Sau khi đã giúp trẻ hiểu nội dung truyện, thuộc lời thoại của truyện, tơi
cho trẻ đóng kịch bằng giống rối.
Trẻ đóng vai gà trống phải có dáng đi, cử chỉ oai vệ, hnh hoang. Có
giọng nói ra vẻ ta đây. “Ơng mặt trời thức dậy là nhờ tiếng gáy của ta”; “hãy
mở to mắt ra mà nhìn, chính tiếng gáy của ta đã đánh thức cả thiên hạ thức
dậy”
Trẻ đóng vai Gà tồ: giọng điệu đều đều thể hiện là một con vật
khơng ưa gì cái đồ khốc lác. “Đúng là cái đồ khốc lác”; “ Hừ phải dạy cho
cái đồ khốc lác một bài học”
Trẻ dóng vai Mèo vàng: giọng điệu rụt rè thể hiện là một con vật nhút
nhát, khơng thích gây gổ làm gì? “ Thơi anh gà tồ ơi, mặc kệ anh ấy.”
Bên cạnh việc rèn luyện phát triển ngơn ngữ cho trẻ qua các phương
pháp trên qua các tác phẩm văn học trong chương trình giảng dạy, thì việc rèn
kỹ năng cho trẻ qua các câu chuyện, thơ ca, phù hợp với độ tuổi các cháu
cũng là cách mà tơi áp dụng để phát triển ngơn ngữ cho trẻ.
* Khuyến khích trẻ kể chuyện, đọc thơ … ở mọi hoạt động.
Cách tiến hành hoạt động này tơi đưa ra ở các tình huống như sau :
+ Tổ chức, kể chun, đọc thơ, diễn cảm., giữa các trẻ trong lớp, giữa
các lớp với nhau.
+ Hay nhân ngày lễ, tết khuyến khích trẻ kể chuyện, đọc thơ theo chủ
đề như:
Dành tặng bà, mẹ, cơ.. nhân ngày 8/3.
Dành tặng cơ giáo nhân ngày 20/11. 10/10.
Dành tặng ơng bà, bố mẹ… nhân dịp tết đến…
Qua những hoạt động trên trẻ khơng chỉ tìm và lựa chọn bài cho phù
hợp mà trẻ cịn phải thể hiện giọng kể, đọc của mình đến người nghe cho
phù hợp.
13
Người thực hiện Nguyễn Thị Duyên
Trường MN Hồng Thái Tây Sáng kiến kinh nghiệm
Lúc trẻ suy nghĩ về câu chun hay bài thơ cho phù hợp với chủ đề, là
lúc trẻ dùng trí nhớ của mình để nhớ lại nội dung truyện, thơ đã học. Tư duy
của trẻ sẽ phát triển lên thơng qua diễn đạt lại nội dung câu truyện, bài thơ
đó.
* Cùng với các giải pháp trên việc tăng cường cơ sở vật chất ở
trường lớp là một phần quan trong trong việc phát triển ngơn ngữ cho trẻ.
Với giải pháp này, tơi thực hiện như sau: Thường xun trang trí sắp
xếp lớp theo chủ đề, chủ điểm, với những đồ dùng đồ chơi phong phú như:
Sắp xếp đồ dùng đồ chơi theo chủ đề: Trường mầm non.
+ Tranh ảnh trường mầm non được treo trên tường.
+ Mơ hình trường mầm non được trưng bày ở góc chơi.
+ Sách tranh truyện về những hoạt động ở trường mầm non .
Qua đó, trẻ sẽ tự diễn đạt thành lời về những hoạt động diễn ra trong
trường mầm non qua tranh, ảnh, mơ hình khi trị chuyện cùng cơ.
Trong hoạt động văn học, phần chuẩn bị đồ dùng đồ chơi là khơng thể
thiếu.
Ví dụ: Truyện: gà trống kiêu căng
Chủ đề : Một số vật ni.
Tơi chuẩn bị tranh xung quanh lớp tranh về một số vật ni, chuẩn bị
tranh ghép rời minh hoạ cho truyện, mơ hình minh hoạ cho truyện, tranh chữ
minh hoạ cho truyện, mũ gà trống, mũ gà tồ, mũ mèo, sân khấu.
Khi tiết học diễn ra,trẻ rất hào hứng học, hào hứng tham gia vào các
hoạt động trong giờ học, như : tự thuyết minh về hình ảnh những con vật
gần gũi, thích kể lại câu chuyện qua tranh, qua mơ hình. Đàm thoại với cơ vầ
nội dung truyện lưu lốt hơn do trẻ đã lĩnh hội được nội dung truyện tốt.Từ
đó trẻ thích xung phong đóng kịch để được đội những chiếc mũ đẹp…Chính
vì thế việc chuẩn bị cơ sở vật chất trong các hoạt động nói chung và trong
14
Người thực hiện Nguyễn Thị Dun
Trường MN Hồng Thái Tây Sáng kiến kinh nghiệm
mơn văn học nói riêng là khơng thể thiếu. Đó cũng là giải pháp để tơi “Rèn
ngơn ngữ cho trẻ”.
* Giải pháp tiếp theo mà tơi áp dụng để phát triển ngơn ngữ cho trẻ ở
lớp mẫu giáo 3 tuổi là: Kiểm tra đánh giá.
Tơi thường xun đánh giá trẻ qua mỗi tiết học và hoạt động góc hàng
ngày, vào sổ đánh giá trẻ biết được trẻ khiếm khuyết ở điểm nào để bổ xung
cho trẻ.
Ví dụ: Qua bài thơ: “Mèo đi câu cá”.
Với kỹ năng: Phát triển ngơn ngữ và khả năng đọc diễn cảm của trẻ.
Như vậy u cầu của bài về kỹ năng khi đọc thơ các cháu phải đọc
khơng ngọng, khơng vấp, thẻ hiện rõ nội dung bài thơ.
Phần trẻ đọc thơ diễn cảm. Cháu nào là cháu đọc hay, diễn cảm, tơi ghi
lại để phát triển năng khiếu cho các cháu. Cháu nào giọng đọc cịn rụt rè,
khơng rõ ý, tơi cũng ghi lai để chú ý rèn luyện cháu nhiều hơn.
Phần cho trẻ đọc thơ sáng tạo theo tranh, lúc này trẻ phải biết sắp xếp
ý thơ sao cho phù hợp với nội dung tranh. Cháu nào mạnh dạn nhất, diễn đạt
hay nhất, tơi ghi lại, cháu nào cịn chưa giám thể hiện tơi cũng ghi lại. Từ đó,
tơi rút kinh nghiệm, nghiên cứu, tìm cách giảng dạy sao cho phù hợp vào giừo
dạy sau.
Việc thường xun ghi nhật ký là một thói quen rất tốt, giúp tơi theo dõi
nhận thức của từng trẻ nói chung và theo dõi sự phát triển ngơn ngữ của từng
trẻ nói riêng để rèn luyện phát triển ngơn ngữ cho các cháu.
* Khi trẻ nói ngọng hay sử dụng từ địa phương , tơi khơng chê trẻ, tuy
nhiên vẫn phải nhắc nhở phê phán rút kinh nghiệm, để trẻ nhận ra điểm sai
của mình và sửa chữa ngay. Nếu ta cứ để một trẻ sai nhiều lần khơng những
cháu bị ảnh hưởng mà những cháu xung quanh cũng ảnh hưởng theo.
Ví dụ: Trẻ nói “Trồng cây’ bằng “giồng cây”
Tơi thường nhắc khi trẻ sai là:
15
Người thực hiện Nguyễn Thị Dun
Trường MN Hồng Thái Tây Sáng kiến kinh nghiệm
+ Con nói gần đúng rồi đấy.
+ Con nên chú ý đọc thật hay như bạn nhé.
+ Chỉ cần chú ý một chút nữa là con nói đúng đấy.
Bên cạnh đó có thể giúp trẻ nói lại theo cơ, hay mời trẻ khác nói lại.
Ví dụ: Khi dạy truyện: “Ai đáng khen nhiều hơn”.
Tơi hỏi:
+ Câu chuyện có tên là gì?
+ Thỏ mẹ nhờ thỏ anh đi đâu?
+ Thỏ mẹ nhờ thỏ em đi đâu ?
Trẻ trả lời có thể nhầm giữa cơng việc được giao của hai anh em thỏ.
* Bên cạnh việc phê phán, rút kinh nghiệm việc Biểu dương,tun
truyền
Đây cũng là một giải pháp để phát triển và rèn luyện ngơn ngữ cho trẻ.
Tơi thực hiện giải pháp này bằng cách:
Ln tun dương như vỗ tay, khen trẻ, khuyến khích khi trẻ đã trả
bài đúng.
+ Khi trẻ đọc một bài thơ hay , cơ hỏi các trẻ khác. Bạn đọc có hay
khơng? Hãy thưởng cho bạn một tràng vỗ tay thật to nào.
3.3. Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp:
Từ việc được cơ khuyến khích, trẻ sẽ cố gắng lần sau đọc hay hơn, trẻ
khác cố gắng cũng đọc hay như bạn. Từ đó trẻ càng thi đua nhau đọc diễn
cảm hơn.
* Khơng phải dĩ nhiên mà có câu “ Già được bát canh như trẻ được
manh áo mới” Chính vì vậy mà tơi thường xun phối hợp với các bậc phụ
huynh, với BGH trường tổ chức hội thi đọc, kể diễn cảm những tác phẩm
văn học để tặng q biểu dương các cháu. Đó là hình thức giúp các cháu
phấn đấu.
16
Người thực hiện Nguyễn Thị Dun
Trường MN Hồng Thái Tây Sáng kiến kinh nghiệm
3.4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề
nghiên cứu
Với tiêu chí nhằm “rèn ngơn ngữ cho trẻ 34 tuổi” thơng qua mơn văn
học, để các cháu có thể trả lời mạch lạc, khơng nói ngọng, biết cách diễn đạt
ngơn ngữ. Tơi mạnh dạn nghiên cứu và thực nghiệm đối với trẻ trong lớp
mình. Bằng những giải pháp đã nêu trên trong năm học vừa qua, đã đạt được
kết quả như sau:
+ Trẻ trả lời mạch lạc câu hỏi của cơ đạt: 100%
+ Trẻ nói ngọng: 0
+ Trẻ khơng biết cách biểu đạt ngơn ngữ: 0.
Trong khi đọc diễn cảm và đóng kịch trẻ rất nhiệt tình và phấn khởi
xung phong. Điều đáng mừng là thơng qua hoạt động với văn học mà vốn từ
của trẻ được bổ xung nhiều hơn, trẻ mạnh dạn hơn hẳn khi trả lời, giao ti ếp
khi học tập, trẻ biết sử dụng ngơn ngữ văn học với ngơn ngữ hàng ngày để
giao tiếp phù hợp.
Đạt được kết quả này, khơng chỉ là lỗ lực của cơ và trẻ, mà cịn là sự
hướng dấn tận tình của tổ chun mơn, ban giám hiệu nhà trường, sự quan
tâm trợ giúp của các cơ giáo, sự ủng hộ nhiệt tình của các bậc phụ huynh đối
với tơi trong thời gian qua. Đến thời điểm này, ở lớp tơi phụ trách, ngơn ngữ
của trẻ ngày càng được nâng cao, phát triển, qua đó giúp trẻ dần dần hồn
thiện nhận thức và nhân cách của mình.
Việc rèn ngơn ngữ cho trẻ ở trường mầm non là một việc quan trọng,
điều này muốn đạt đựoc cần có sự nhiệt tình giảng dạy rèn lun của cơ, sự
lỗ lực của trẻ bên cạnh đó cần có sự quan tâm tạo điều kiện của nhà trường
và làm tốt cơng tác xã hội hố giáo dục .
Việc rèn ngơn ngữ cho trẻ 34 tuổi khơng dễ, bởi vì với đặc thù tâm
sinh lý lứa tuổi: Trẻ muốn chơi tự do, bướng bỉnh, trí nhớ chưa cao.
17
Người thực hiện Nguyễn Thị Dun
Trường MN Hồng Thái Tây Sáng kiến kinh nghiệm
Để việc rèn ngơn ngữ cho trẻ 34 tuổi thơng qua mơn văn học , người
giáo viên mầm non phải làm tốt những vấn đề sau:
Trước hết là người giáo viên mầm non muốn thực hiện việc chăm sóc
và giáo dục trẻ toàn diện, người giáo viên phải có trình độ chun mơn
nghiệp vụ vững vàng, u nghề mến trẻ, nắm vững được đối tượng học sinh
mà mình phụ trách, về tâm lý lứa tuổi, khả năng của trẻ đặc biệt là ngơn ngữ
của trẻ trên cơ sở đó mà có kế hoạch chăm sóc và giáo dục trẻ tồn diện sát
sao
Thường xun dự giờ thăm lớp rút kinh nghiệm, có ý thức tự trao dồi
học hỏi, tích cực đổi mới phương pháp soạn giảng theo sự chỉ đạo sát sao
của chun mơn, của ban giám hiệu nhà trường.
Thường xun tích luỹ và trau dồi cho mình vốn từ ngữ phong phú,
phát âm chuẩn, tiến tới nói hay, là tấm gương sáng cho học sinh học tập về
cách diễn đạt ngơn ngữ
Việc rèn ngơn ngữ trẻ của người giáo viên phải được tiến hành
thường xun, đồng nhất theo đúng chỉ đạo của chun nơn đã đề ra trong tất
cả các khâu của q trình giảng dạy, trên cơ sở u cầu ngày càng được nâng
lên để giúp trẻ phát triển một cách hồn thiện.
Việc rèn ngơn ngữ cho trẻ cũng cần có sự kết hợp có sự ủng hộ hợp
tác nhiệt tình của phụ huynh phối hợp với cơ giáo, để có sự thống nhất trong
việc chăm sóc giáo dục các cháu ở trường và ở gia đình. Phụ huynh có cái
nhìn đúng đắn về ảnh hưởng của họ đối với trẻ nhất là lời ăn tiếng nói, cách
ứng xử trong giao tiếp nhất là đối với trẻ
Sự quan tâm, ủng hộ đầu tư về cơ sở vật chất của các các cấp lãnh
đạo, chính quyền địa phương, các ban ngành đồn thể và cơ quan, xí nghiệp
đóng trên địa bàn để tạo cho các cháu có điều kiện học tập và vui chơi, cũng
góp phần quan trọng vào sự thành cơng trong việc rèn ngơn ngữ cho trẻ trong
Trường mầm non
18
Người thực hiện Nguyễn Thị Dun
Trường MN Hồng Thái Tây Sáng kiến kinh nghiệm
III. PHẦN KẾT LUẬN – KIẾN NGHỊ.
1.Kết luận:
Ngơn ngữ đặc biệt quan trọng đối với con người. Nếu ngơn ngữ nghèo
nàn thì tư duy cũng khó phát triển. Vì vậy, chúng ta phải cung cấp vốn từ cho
trẻ ngay từ khi cịn nhỏ và phải thường xun củng cố rèn luyện cho trẻ, giúp
trẻ sử dụng thành thạo, chuẩn xác tiếng mẹ đẻ của mình, diễn đạt nó một
cách mạch lạc rõ ràng.
Ngơn ngữ có vị trí và tầm quan trọng lớn lao như vậy nên việc rèn ngơn
ngữ cho trẻ là một vấn đề cần thiết, đặc biệt là với trẻ mẫu giáo nói chung
,trẻ 5 tuổi nói riêng. Đề tài nghiên cứu “ Rèn ngơn ngữ cho trẻ thơng qua mơn
văn học” này sẽ là cơ sở vững chắc cho việc phát triển học tập của trẻ những
năm
học tiếp theo.
Qua thời gian nghiên cứu, thực hành thể nghiệm vấn đề “rèn ngơn ngữ
cho trẻ mẫu giáo 3 tuổi thơng qua mơn văn học” tại trường mầm non Hơng
Thái Tây trong năm học 20172018 của mình, tơi thấy phương pháp giáo dục
này đã có hiệu qủa tốt. Thơng qua việc học tập, vui chơi, đặc biệt là qua mơn
văn học, trẻ lớp tơi phụ trách đã có nhiều tiến bộ trong ngơn ngữ của mình.
Việc rèn ngơn ngữ cho trẻ ở trường mầm non là một việc quan trọng,
điều này muốn đạt được cần có sự nhiệt tình giảng dạy rèn lun của cơ, sự
lỗ lực của trẻ bên cạnh đó cần có sự quan tâm tạo điều kiện của nhà trường
và làm tốt cơng tác
2. Kiến nghị:
Các cấp quản lí giáo dục, sở giáo dục nên thường xun mở các chun
đề các cấp đặc biệt là cấp cụm, để các giáo viên có điều kiện học hỏi kinh
nghiệm lẫn nhau trong q trình tiếp cận và thực hiện chương trình đổi mới
và phương pháp đổi mới trong giáo dục mầm non.
19
Người thực hiện Nguyễn Thị Dun
Trường MN Hồng Thái Tây Sáng kiến kinh nghiệm
Tăng cường kinh phí cho giáo dục mầm non để mua sắm trang thiết bị
dạy học phục vụ thiết thực cho việc đổi mới phương pháp tăng hiệu quả
chất lượng giáo dục như:
Các đồ dùng dạy học cần đạt chất lượng chuẩn hơn và đầy đủ hơn:
lơ tơ, tranh…
Tơi rất mong các cấp quản lí giáo dục quan tâm nhiều hơn nữa đến
ngành học mầm non, đặc biệt là những trường cịn nhiều khó khăn của thị xã
Đơng Triều để cơng tác giáo dục trẻ ở trường mầm non có hiệu quả hơn.
Xin chân thành cảm ơn !
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ XÁC NHẬN, ĐỀ NGHỊ
NGƯỜI VIẾT ĐỀ TÀI
Nguyễn Thị Dun
IV. TÀI LIỆU THAM KHẢO
Với đề tài “Rèn ngơn ngữ cho trẻ” thơng qua mơn văn học tơi đã nghiên
cứu và tham khảo những tài liệu sau.:
Chương trình chăm sóc giáo dục trẻ 34 tuổi xuất bản 2001
Tài liệu Bồi dưỡng thường xun
Giáo trình tâm lý học trẻ em xuất bản năm 1995
20
Người thực hiện Nguyễn Thị Dun
Trường MN Hồng Thái Tây Sáng kiến kinh nghiệm
Phương pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ qua bộ môn LQVH
WWW.Mầm non.Com
MỤC LỤC
NỘI DUNG
Nội dung
Trang
1
1
3
I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
2.Mục tiêu và nhiệm vụ của đề tài
21
Người thực hiện Nguyễn Thị Duyên
Trường MN Hồng Thái Tây Sáng kiến kinh nghiệm
3. Đối tượng nghiên cứu
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
5. Phương pháp nghiên cứu.
II. PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận
2. Thực trạng
3. Giải pháp, biện pháp
3.1. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp.
3.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp
3.3. Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp.
3.4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học
4
4
5
5
5
6
9
9
9
15
15
của vấn đề nghiên cứu.
17
17
18
19
20
III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
2. Kiến nghị
IV. TÀI LIỆU THAM KHẢO
V. MỤC LỤC
22
Người thực hiện Nguyễn Thị Duyên
Trường MN Hồng Thái Tây Sáng kiến kinh nghiệm
23
Người thực hiện Nguyễn Thị Duyên
