CÁC PHƯƠNG CHÂM hội THOẠI t3

Các phương châm hội
thoại (Tiếp)


C. Quan hệ giữa PCHT với tình huống
giao tiếp
( Tình huống giao tiếp là hồn cảnh, tình thế diễn ra cuộc giao tiếp.)


Chào hỏi
Anh chàng nọ ở nhà vợ tại một vùng quê, được người nhà dặn là phải luôn luôn chào hỏi
mọi người xung quanh.
Một hôm, anh ta ra đường và thấy một người đang đốn cành trên một cây cao, liên ra
dấu gọi.
Người kia dừng việc, lật đật chạy xuống, hỏi:
- Có chuyện gì thế?
- Có gì đâu! Bác làm việc vất vả lắm phải
không?


Đọc truyện cười “Chào hỏi” và cho biết

Chàng rể trong câu
chuyện đã tuân thủ

Rút ra bài học giao

đúng phương châm

tiếp cho bản thân

nào? Vì sao?


-

Chào hỏi

Nhân vật GT: Chàng ngố - Người đốn củi ( MQH xa - lạ )
Bối cảnh Gt :

+ Chàng ngố đi dạo thảnh thơi.
+ Người đốn củi: Đang làm việc vất vả, trên cành cao

-

Mục đích GT: Làm quen
Nội dung GT: Chào hỏi => PCLS

⇒GT khơng thành cơng, vì người đốn củi đang cảm thấy khó chịu, bị phiền hà
(Anh chàng đã khơng quan tâm đến tình huống giao tiếp cụ thể:
Câu hỏi thăm của anh hoàn toàn lịch sự nhưng lại bị coi là thiếu lịch sự,
tế nhị khi làm phiền tới người khác

⇒Mục đích giao tiếp thất bại.


Nói với ai?

Nói khi nào?

Việc vận dụng các PCHT cần phù hợp
với đặc điểm của Tình

huống giao

tiếp
Nói ở đâu?

Nói để làm
gì?


*. Những trường hợp khơng tn thủ
PCHT
•

TH1: Khơng tn thủ do khơng có ý thức thực hiện PCHT:

Do vơ ý, do khơng có khả năng nhận thức, điều khiển được hành vi


* TH2: Phải ưu tiên PC quan trọng hơn.

- Hạnh: Cậu có biết chiếc máy bay đầu tiên được chế tạo vào năm nào không ?
- Phượng: Đâu vào khoảng thế kỉ XX.

⇒ Vi phạm PCVL , đảm bảo PCVC
( Cách nói khơn khéo, khơng để sai thơng tin,
chấp nhận sai PCVL, để đảm bảo PCVC quan trọng hơn)

* TH3: Phải ưu tiên cho yêu cầu khác quan trọng hơn

Khi bác sĩ thơng báo sai tình hình cho
bệnh nhân nặng để tạo niềm tin, nghị
lực cho bệnh nhân


*TH4: Tạo ra một sự chú ý, một hàm ý nào đó.

“ Tiền bạc chỉ là tiền bạc”
- Câu định nghĩa nhưng không chứa thông tin mới.

⇒ Nhưng nhấn mạnh: Tiền bạc chỉ là vật ngồi thân,
khơng phải thứ có sức mạnh vạn năng.

=> Vi phạm PC VL


CÁC TRƯỜNG HỢP KHƠNG TN THỦ PHƯƠNG CHÂM
HỘI THOẠI



Người nói vơ ý, vụng về, thiếu văn hóa giao tiếp.



Người nói phải ưu tiên cho một phương châm hội thoại hoặc một yêu
cầu khác quan trọng hơn



Người nói muốn gây một sự chú ý, để người nghe hiểu câu nói theo
một hàm ý nào đó.


III. Luyện tập


Nhóm 1 + 3: Bài 1 (sgk - tr38)
Nhóm 2+ 4: Bài 2 (sgk - tr38)

Xây dựng lại tình huống trong bài + Diễn

NHIỆM VỤ
Cùng hỏi – đáp với các bạn trong lớp về câu hỏi sgk


Bài 1

-

Nhân vật GT: Bố - con ( 5 tuổi chưa biết đọc)
Bối cảnh Gt: Con mất bóng, tìm khơng thấy
Câu trả lời: Quả bóng ở dưới cuốn sách” Tuyển tập truyện ngắn Nam Cao”

⇒ Câu trả lời mơ hồ, vì đứa trẻ khơng biết đọc,
khơng nhận biết được cuốn sách

=> Sai PC cách thức.


Bài 2 chân

 Lời nói của Chân, Tay với lão Miệng không tuân thủ phương châm
lịch sự.

 Việc không tuân thủ như vậy khơng có lý do chính đáng, khơng
có căn cứ.
=> Vận dụng các PCHT phải linh hoạt, tùy từng tình huống


Hướng dẫn tự học

Vẽ SĐTD tổng kết các PCHT
(1)
Sáng tác 1 truyện cười, trong đó yếu tố gây
cười được tạo ra = cách vi phạm PCHT
(2)
Soạn bài “Xưng hô trong hội
(3)

thoại”