Tiểu luận quản lý dựa vào nhà trường tại trường tiểu học trưng trắc, quận 11 từ lý luận đến thực tiễn

TRƯỜNG…
KHOA …


TIỂU LUẬN
QUẢN LÝ DỰA VÀO NHÀ TRƯỜNG TẠI TRƯỜNG
TIỂU HỌC TRƯNG TRẮC, QUẬN 11 - TỪ LÝ LUẬN
ĐẾN THỰC TIỄN

Họ tên học viên:…………………….
Lớp:…………….,


MỤC LỤC
Trang
I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Cơ sở về mặt pháp lý
2. Cơ sở về mặt lý luận

1
1
2

3. Cơ sở về mặt thực tiễn
II. PHẦN NỘI DUNG

3

1. Khái quát về trường tiểu học Trưng Trắc, quận 11

5

2. Lý luận quản lý dựa vào nhà trường

8

3. Thực trang quản lý dựa vào nhà trường

10

4. Đánh giá chung
5. Đề xuất

15

III. PHẦN KẾT LUẬN
TÀI LIỆU THAM KHẢO

19

5

15
21


I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Cơ sở về mặt pháp lý
Công tác quản lý giáo dục, đặc biệt là quản lý tại trường tiểu học luôn nhận
được sự quan tâm chỉ đạo thường xuyên của Đảng, Chính phủ và ngành Giáo
dục và Đào tạo từ đầu những năm 1990. Năm 1997, Bộ GD&ĐT đã ban hành

Quyết định 3481/QĐ-BGD&ĐT ngày 20/11/1997 về chương trình bồi dưỡng
CBQLGD, trong đó có khung chương trình bồi dưỡng cán bộ quản lý các trường
mầm non, tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông. Bên cạnh đó quản lý
nhà trường cấp tiểu học cũng được thể hiện trong Luật, các Nghị định, Thông tư
như: Luật giáo dục nghề nghiệp ngày 27 tháng 11 năm 2014; Nghị định,
Số: 127/2018/NĐ-CP, ngày 21 tháng 9 năm 2018, Quy định trách nhiệm quản lý
nhà nước về giáo dục.
Thông tư, Số: 28/2020/TT-BGDĐT, ngày 04 tháng 9 năm 2020, ban hành điều lệ
trường tiểu học…
Nghị quyết 29/NQ-TƯ về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo
(năm 2013) yêu cầu “Chuyển mạnh từ quản lí giáo dục, quản lí nhà trường nặng
tính hành chính sang coi trọng quản lí chất lượng…” [8, tr.8]. Trên cơ sở đó các
nhà trường phải tích cực chuyển đổi từ cách quản lí nặng về chờ đợi và dựa dẫm
vào chỉ đạo từ cấp trên; quá coi trọng kiểm tra hành chính, thanh tra vụ việc và
dựa vào báo cáo thành tích, kìm hãm sự sáng tạo của giáo viên và học sinh sang
coi trọng quản lí theo quy trình đảm bảo chất lượng và quản lí chất lượng giáo
dục, đặc biệt coi trọng sự phát triển về phẩm chất năng lực của người học và coi
trọng “quản trị nhà trường hiệu quả”.
Trong bối cảnh kinh tế - xã hội trong nước và quốc tế có nhiều biến động,
giáo dục Việt Nam đang đối diện với nhiều cơ hội và thách thức. Toàn cầu hoá,
nền kinh tế tri thức và cách mạng khoa học cơng nghệ có những tác động lớn
làm thay đổi cách quản lý của nhà trường. Quản lý tại các trường tiểu học cần
phải chuyển đổi từ cách quản lý thụ động sang quản lý chủ động, thích ứng với
mọi sự thay đổi và đòi hỏi ngày càng cao của xã hội. Điều này đòi hỏi lãnh đạo
1


các trường tiểu học cần hiểu rõ kiến thức và có kỹ năng thành thạo quản lý sự
thay đổi.
2. Cơ sở về mặt lý luận

Nhân loại đã bước sang thế kỉ XXI, thế kỉ của nền văn minh hậu công
nghiệp, của tồn cầu hóa, cách mạng khoa học cơng nghệ phát triển như vũ bão,
của kinh tế tri thức, cùng với sự phát triển vượt bậc về khoa học kĩ thuật, nền
kinh tế thế giới cũng đang đứng trước những biến động đầy thách thức trên con
đường phát triển. Để vượt qua thách thức và tạo sự phát triển bền vững, đòi hỏi
các quốc gia tăng cường đầu tư cho giáo dục, vì đầu tư cho giáo dục là chìa khóa
then chốt giúp cho sự phát triển thành cơng. Vì lẽ đó, giáo dục được coi đồng
nghĩa với sự phát triển.
Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI, khẳng định “Đổi mới
căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hoá, hiện đại
hoá, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế, trong đó, đổi mới cơ chế
quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục là
khâu then chốt” [5, tr.78]. Mục tiêu giáo dục theo tinh thần đổi mới là “phát triển
toàn diện năng lực phẩm chất người học. Toàn diện ở đây được hiểu là chú trọng
phát triển cả phẩm chất và năng lực con người, cả dạy chữ dạy người và dạy
nghề. Giáo dục phải đào tạo ra những con người có phẩm chất năng lực cần thiết
như trung thực, nhân văn, tự do sáng tạo, có hồi bão và lý tưởng... phục
vụ đất nước” [5, tr.79].
Giáo dục tiểu học đóng vai trò quan trọng, là “cấp học nền tảng của hệ
thống giáo dục quốc dân, đây là cấp học đậm tính dân chủ, nhân văn, tính phổ
cập phát triển và hiện đại. Với mục tiêu nhằm giúp học sinh hình thành những
cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất,
thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản, các em phải được chuẩn bị để đón nhận việc hồ
nhập tồn cầu, liên quan đến sự tồn tại của dân tộc, bảo đảm quốc gia có một sự
phát triển bền vững. Do vậy giáo viên tiểu học có vị trí, vai trị quan trọng, góp
phần quyết định trong việc thực hiện hoạt động dạy và học có chất lượng. Người
2


hiệu trưởng trường tiểu học phải có biện pháp quản lý hoạt động dạy học phù

hợp. Vì thế việc nghiên cứu quản lý dựa vào nhà trường tại trường tiểu học là rất
cần thiết và có ý nghĩa sâu sắc” [2, tr.98].
3. Cơ sở về mặt thực tiễn
Trong thời điểm hiện nay hoạt động dạy học ở trường tiểu học giữ vị trí
trung tâm và nó làm nền tảng quan trọng để thực hiện thành cơng mục tiêu giáo
dục tồn diện của nhà trường tiểu học; đồng thời, nó quyết định kết quả đào tạo
của nhà trường. Công tác quản lý dựa vào nhà trường giữ vị trí quan trọng trong
công tác quản lý nhà trường và là nhiệm vụ trọng tâm của người hiệu trưởng
nhằm nâng cao chất lượng đào tạo của nhà trường, đáp ứng yêu cầu ngày càng
cao của xã hội. Những điểm mới của Chương trình giáo dục tổng thể đã đặt ra
những yêu cầu đổi mới với công tác quản lý dựa vào nhà trường, đặc biệt là đổi
mới công tác quản lý hoạt động dạy học trong nhà trường.
Công tác quản lý dựa vào nhà trường trong trường tiểu học có thể được
thực hiện theo những quan điểm của các lý thuyết quản lý khác nhau, trong đó
có lý thuyết quản lý sự thay đổi. Vậy để đổi mới quản lý nhà trường hướng đến
thực hiện Chương trình giáo dục tổng thể, ngay từ bây giờ các nhà quản lý của
các trường tiểu học cần nắm vững lý thuyết quản lý để vận dụng vào quản lý
hoạt động dạy học trong nhà trường một cách hợp lý nhằm giúp các nhà trường
chủ động thay đổi thích ứng với yêu cầu của hoạt động dạy học của chương
trình mới.
Trong cơng tác quản lý trường tiểu học, quản lý hoạt động dạy học có ý
nghĩa đặc biệt quan trọng, nó chính là yếu tố quyết định tới chất lượng của nhà
trường, sự phát triển bền vững của giáo dục tiểu học. Đây là nhiệm vụ không
đơn giản đối với mỗi hiệu trưởng trường tiểu học. Mục tiêu chính của cơng tác
này là làm sao đảm bảo nâng cao chất lượng dạy học theo yêu cầu đổi mới giáo
dục hiện nay. Để làm tốt công tác quản lý dựa vào nhà trường, có nhiều nhà
khoa học nhà nghiên cứu trong và ngồi nước đã có những cơng trình đề cập đến
thực tiễn quản lý ở các nhà trường tiểu học nhằm tìm ra các biện pháp quản lý
3

có hiệu quả nhất. Có thể nói có rất nhiều nhà nghiên cứu đã quan tâm nghiên
cứu, bàn luận về hoạt động quản lý, quản lý nhà trường, quản lý hoạt động dạy
học trường tiểu học, trong đó đều khẳng định vị trí, vai trị quan trọng của quản
lý dựa vào nhà trường.

4


II. PHẦN NỘI DUNG
1. Khái quát về trường tiểu học Trưng Trắc, quận 11
Trường tiểu học Trưng Trắc, quận 11, địa chỉ: 160 Nguyễn Thị Nhỏ,
Phường 15, Quận 11, Thành phố Hồ Chí Minh.
Trường tiểu học Trưng Trắc là địa chỉ tin cậy để giáo dục học sinh, để các
bậc cha mẹ học sinh yên tâm gửi gắm con em mình trong giai đoạn quan trọng
bậc nhất của cuộc đời mỗi con người.
Qua quá trình phát triển, trường đã xây dựng được đội ngũ giáo viên có
chất lượng cao, đáp ứng đầy đủ các yêu cầu giáo dục của thời kì hiện đại. Hiện
nay, nhà trường có 61 cán bộ giáo viên, nhân viên. Tất cả cán bộ giáo viên đều
đạt chuẩn trở lên, có kinh nghiệm giáo dục học sinh trên tất cả các khía cạnh của
giáo dục tiểu học. Hơn 90% giáo viên trong trường có trình độ cao đẳng, đại
học. Nhiều thày cô giáo đã đạt thành tích cao trong các cuộc thi giáo viên giỏi
các cấp.
Nhiều thày cơ giáo u nghề, mến trẻ, giảng dạy có uy tín được phụ
huynh và học sinh tin yêu. Trường có mơi trường học sinh rất thuận lợi cho từng
cá nhân học tập, phát triển. Học sinh trên địa bàn nối theo truyền thống cha ông,
phần lớn chăm chỉ học hành, ngoan ngoãn. Phong trào học tập, tu dưỡng của học
sinh có nền nếp và có động lực tốt. Học sinh vừa chăm ngoan theo nét văn hóa
truyền thống, vừa năng động để tham gia và tiếp thu các thành quả giáo dục mới.
Rất nhiều tấm gương học sinh tiêu biểu làm gương cho các em noi theo. Nhiều

học sinh của trường đạt thành tích cao trong học tập, rèn luyện. Chỉ tính trong 5
năm gần đây, trường đã có 688 học sinh giỏi cấp quận, 74 học sinh giỏi cấp
thành phố, 03 học sinh giỏi cấp quốc gia. Gần đây, nhiều em tham gia vào các
hoạt động học tập và tham gia các cuộc thi bằng các hình thức mới, hiện đại.
Học thày không tày học bạn. Môi trường học sinh như vậy là điều kiện rất
tốt để các em học tập, tu dưỡng trong những năm niên thiếu của mình.
Hiện nay, Trường tiểu học Trưng Trắc là một trong những trường có cơ sở
vật chất, kĩ thuật tốt bậc nhất trong các trường tiểu học trên địa bàn quận 11. Từ
5


năm 2010, Trường đã được công nhận là ngôi trường đạt chuẩn quốc gia mức độ
I. Cơ sở vật chất của trường từ đó tiếp tục được nâng cấp. Khn viên của
trường khá rộng rãi, thống đãng. Với diện tích gần 1,3 hecta, có cổng, hệ thống
tường bao và khung cảnh sư phạm đẹp, an toàn. Trường được chia thành các khu
chức năng rất khoa học đáp ứng cho các hoạt động học tập khác nhau. Trang bị
trong phòng đạt chuẩn và có thể dễ dàng nâng cấp khi có nhu cầu. Nhiều lớp học
đã tự trang bị máy móc để thực hiện giảng dạy theo các hình thức hiện đại với
máy chiếu hoặc chương trình tương tác. Trường có thư viện mới đạt chuẩn xuất
sắc cấp Thành phố với nhiều đầu sách được luân chuyển hàng tháng. Khu vực
giáo dục thể chất rộng rãi cùng nhiều thiết bị hỗ trợ đảm bảo cho học sinh học tập,
rèn luyên trong mọi thời tiết. Phịng y tế có đủ phương tiện để giải quyết các tình
huống theo đúng tiêu chuẩn y tế học đường. Khu bếp bán trú với trang bị đạt
chuẩn, đảm bảo vệ sinh, an tồn có thể đáp ứng nhu cầu cho toàn bộ học sinh
cũng như cán bộ giáo viên của trường.
Ngồi các khu chức năng nói trên, trường cịn có khơng gian xanh thống
đãng với sân trường rộng, xanh, sạch và tạo cảnh quan môi trường và đảm bảo
cho học sinh có thể vui chơi thoải mái ngồi giờ học.
Nhà trường kế hoạch và chương trình giáo dục, hoạt động phù hợp với các
yêu cầu của ngành, phù hợp với xu hướng xã hội và điều kiện của địa phương.

Trường thực hiện nghiêm túc mọi nội dung, kế hoạch của ngành. Việc dạy và học
theo chương trình chung được thực hiện nghiêm theo phương châm “dạy thật, học
thật”, “Nhà trường thân thiện - Nhà giáo mẫu mực - học sinh thanh lịch”.
Trường thực hiện linh hoạt các nội dung mềm nhằm phát huy tốt hơn năng
lực của học sinh, đáp ứng các nhu cầu của xã hội hiện đại. Nhà trường có
chương trình liên kết với các tổ chức có uy tín để dạy ngoại ngữ cho tất cả các
khối lớp với giáo viên bản ngữ. Ngoài sự đầu tư của thị xã, nhà trường đã và
đang thực hiện xã hội hóa, tạo điều kiện để đưa hình thức dạy học hiện đại vào
các lớp theo xu hướng “điện tử hóa” việc dạy, học. Nhà trường cũng tạo điều
6


kiện để thu hút các hình thức bồi dưỡng nâng cao kĩ năng thể thao, âm nhạc,
bóng đá, khiêu vũ,... cho học sinh.
Trường nằm tại địa phương giàu truyền thống văn hóa. Trong những năm
gần đây, q trình đơ thị hóa đã diễn ra nhanh. Sự kết hợp truyền thống và hiện
đại đã tạo ra những thuận lợi trong việc đảm bảo điều kiện cho trẻ em học tập và
sinh hoạt tại trường. Trong đó, nhận thức và sự quan tâm của từng cá nhân cha
mẹ học sinh cũng như của Ban Đại diện cha mẹ học sinh các cấp các lớp, Ban
Đại diện cha mẹ học sinh nhà trường có vai trị đặc biệt.
Với những thuận lợi trên, cùng với sự cố gắng của cán bộ, giáo viên, học
sinh và sự quan tâm của các cấp quản lí, trường luôn thu hút đông đảo học sinh
theo học và được ghi nhận là trường có nhiều thành tích cao trong hệ thống các
trường tiểu học ở quận 11. Chính vì lẽ đó, Trường tiểu học Trưng Trắc thật sự là
một địa chỉ tin cậy để các bậc phụ huynh yên tâm gửi gắm con em mình.
Để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh, nâng cao chất
lượng giảng dạy ở các khối lớp, hướng tới hoàn thiện hệ thống giáo dục của
quận là một trong những mục tiêu mà ngành Giáo dục và Đào tạo quận 11 luôn
hướng đến. Trong những năm học vừa qua, công tác quản dựa vào nhà trường đã
được lãnh đạo nhà trường tiểu học chú trọng đầu tư. Nhà trường đã quán triệt

yêu cầu và nội dung đổi mới tổ chức hoạt động quản lý trong nhà trường bao
gồm đổi mới quản lý hoạt động dạy của giáo viên và quản lý hoạt động học của
học sinh; xây dựng kế hoạch dạy học và phân phối chương trình mới phù hợp
với đối tượng học sinh và điều kiện của nhà trường; điều chỉnh nội dung dạy học
theo hướng tích hợp, phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường và địa
phương, đảm bảo chuẩn kiến thức, kỹ năng và thái độ của từng cấp học; tổ chức
các hình thức dạy học phù hợp.
2. Lý luận quản lý dựa vào nhà trường
Quản lý đã xuất hiện từ lâu trong xã hội loài người và cùng với sự phát
triển của xã hội thì quản lý đóng vai trị đặc biệt quan trọng trong xã hội hiện
7


đại. Quản lý là một dạng lao động xã hội đặc biệt, điều khiển các hoạt động lao
động, nó có tính khoa học và nghệ thuật cao, nhưng đồng thời nó là sản phẩm có
tính lịch sử - xã hội. Khi đề cập đến cơ sở khoa học quản lí, Các Mác viết: “Bất
cứ lao động nào có tính xã hội, cộng đồng được thực hiện ở qui mô nhất định
đều cần ở chừng mực nhất định sự quản lí, giống như người chơi vĩ cầm một
mình thì tự điều khiển cịn một dàn nhạc thì phải có nhạc trưởng” [3, tr.182].
“Quản lý là một q trình tác động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể
quản lý đến khách thể quản lý (đối tượng quản lý) thông qua việc thực hiện các
chức năng quản lý, nhằm đạt được mục đích của quản lý” [1, tr.73].
Theo Từ điển Tiếng Việt “Quản lý giáo dục là quá trình thực hiện có định
hướng và hợp quy luật các chức năng kế hoạch hoá, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra
nhằm đạt tới mục tiêu giáo dục đã đề ra” hoặc “Quản lý giáo dục là quá trình đạt
đến mục tiêu giáo dục của hệ thống giáo dục trên cơ sở thực hiện có ý thức và hợp
quy luật các chức năng kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra” [9, tr.390].
Nhà trường là tổ chức cơ sở của hệ thống giáo dục quốc dân Việt nam, là
nơi trực tiếp thực hiện công tác đào tạo và giáo dục thế hệ trẻ. Theo tác giả
Nguyễn Quốc Chí: “Quản lý nhà trường là quản lý hoạt động dạy học nhằm đưa

nhà trường từ trạng thái này sang trạng thái khác và dần đạt tới mục tiêu giáo
dục đã xác định. Ở cấp độ vĩ mô, quản lý giáo dục được hiểu là hệ thống tác
động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý vào hệ thống giáo dục quốc
dân nhằm huy động và tổ chức thực hiện có hiệu quả các nguồn lực phục vụ cho
mục tiêu phát triển giáo dục, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của
quốc gia ” [2, tr.120].
Còn tác giả Đặng Văn Bảo thì cho rằng: “Quản lý nhà trường là hoạt động
của các cơ quan quản lý nhằm tập hợp và tổ chức các hoạt động của giáo viên,
học sinh và các lực lượng giáo dục khác, huy động tối đa các nguồn lực giáo dục
để nâng cao giáo dục đào tạo trong nhà trường”. Hoặc “Quản lý trường học
chính là những cơng việc của nhà trường mà người cán bộ quản lý trường học
thực hiện những chức năng quản lý để thực hiện các nhiệm vụ công tác của
8


mình. Đó chính là những hoạt động có ý thức, có kế hoạch và hướng đích của
chủ thể quản lý tác động tới các hoạt động của nhà trường nhằm thực hiện các
chức năng, nhiệm vụ mà tiêu điểm là quá trình dạy và học” [1, tr.120].
Quản lý giáo dục gắn liền với việc điều hành quá trình giáo dục đào tạo
con người, đặc biệt là lao động sư phạm của các nhà giáo.
Quản lý giáo dục được gắn liền với quyền lực nhà nước trong việc điều hành,
điều chỉnh các hoạt động giáo dục, thông qua việc xây dựng, ban hành và chấp hành
các văn bản như luật, điều lệ và các qui định, qui chế chuyên môn sư phạm.
Sản phẩm của giáo dục có tính đặc thù là hình thành và phát triển nhân
cách cho người học, nên quản lý giáo dục phải chú ý phòng ngừa, ngăn chặn
những sai sót trong cơng việc tạo ra sản phẩm, cũng như không được phép tạo ra
“phế phẩm” trong giáo dục.
Quản lý giáo dục gắn liền với phát triển quan điểm quần chúng, xã hội.
Quản lý giáo dục là hoạt động mang tính nhân văn sâu sắc.
“Quản lý dựa vào nhà trường” tiếng Anh là School-Based Management,

viết tắt là SBM, là chiến lược cải cách trong quản lý giáo dục đang diễn ra trên
khắp thế giới. Những thuật ngữ khác thể hiện cuộc cải cách này bao gồm: “Quản
lý thuộc về nhà trường (School site based management), Ra quyết định thuộc về
nhà trường (site based decision making, school based decision making), chia sẻ
trong ra quyết định quản lý (share decision making)… Dù được gọi bằng thuật
ngữ nào thì cuộc cải cách rộng lớn có phạm vi tồn cầu này đều nhấn mạnh việc
mở rộng quyền hạn và trách nhiệm của các hội đồng trường. Hiện nay, quản lý
dựa vào nhà trường đang được nhiều học giả quan tâm nghiên cứu. Tuy nhiên,
các nhà khoa học vẫn chưa đưa ra một quan điểm thống nhất” [4, tr.120].
Malenet Al định nghĩa: “Quản lý dựa vào nhà trường được xem như sự thay
đổi cấu trúc quyền lực một cách chính thức, hay nói cách khác đó là sự phân cấp
quản lý ở cấp độ trường học, từ đó, xác định các thành viên có quyền đưa ra
những quyết sách nhằm duy trì, củng cố và phát triển nhà trường” [6, tr.96].
3. Thực trang quản lý dựa vào nhà trường
9


* Điểm mạnh
Nhà trường đã có nhiều giải pháp đổi mới quản lí dựa vào nhà trường như:
quản lí tự chủ, tự chịu trách nhiệm tất cả các hoạt động giáo dục của nhà trường;
Công việc học tập và giảng dạy là những mục tiêu chính của hoạt động quản lý
giáo dục; đội ngũ cán bộ quản lí có phong cách lãnh đạo dân chủ, cơng bằng và
có trách nhiệm trong cơng việc; chia sẻ quản lí cho các bộ phận trong nhà trường
để giảm gánh nặng cho hiệu trưởng; xác định trường học là nơi để học tập.
Đổi mới cơ chế quản lý chuyển từ tập trung quan liêu sang phân cấp, dân
chủ, tự chủ và tự chịu trách nhiệm.
Quản lí dựa vào nhà trường được thực hiện tốt khâu xây dựng kế hoạch và
chỉ đạo các bộ phận trong nhà trường xây dựng kế hoạch đảm bảo tính khoa học,
thống nhất, có tính khả thi.
Đội ngũ giáo viên, nhân viên làm việc vì tập thể, chủ động, nêu cao tinh

thần trách nhiệm, có năng lực đóng góp và tham gia vào công tác quản lý, giải
quyết các vấn đề hợp tình hợp lý góp phần phát triển nhà trường.
Quản lí dựa vào nhà trường được tăng cường ứng dụng cơng nghệ thơng
tin trong quản lí: đưa thơng tin, lịch hoạt động, thơng báo trên hịm thư chung,
bảng tin chung của trường để giáo viên chủ động thực hiện. Sử dụng, quản lý
Website của trường có hiệu quả, đẩy mạnh cơng tác tun truyền đăng tải các
hình ảnh và hoạt động của nhà trường trên Website.
Quản lí dựa vào nhà trường thông qua xây dựng các Quy chế, tổ chức bàn
bạc cơng khai dân chủ, trí tuệ tập thể đảm bảo tính khách quan, cơng bằng trong
đó coi trọng hiệu quả công việc, kết quả được giao, cuối năm đánh giá thi đua,
dành phần kinh phí khen thưởng động viên, kịp thời; tổ chức các đợt tham quan
học tập, gắn kết tình đồng nghiệp.
Chú trọng thu thập thơng tin phản hồi từ nhiều kênh thông tin.
Thực hiện nghiêm Luật ngân sách, quan tâm đầu tư cho các hoạt động
chuyên mơn của nhà trường, đảm bảo tài chính cơng khai minh bạch. Quản lý
10


tốt các khoản thu, chi trong nhà trường và việc dạy thêm, học thêm, bảo đảm
không xảy ra vi phạm.
Nhận thức của hiệu trưởng về ý nghĩa, tầm quan trọng của quản lí dựa vào
nhà trường được nâng lên, họ đã nhận thức được quản lý là hoạt động quan
trọng của nhà trường, hoạt động này là tiền đề để tổ chức các hoạt động khác.
Từ nhận thức đó, hiệu trưởng đã xây dựng được một hệ thống biện pháp quản lý
và tập trung chỉ đạo thành công ở một số khâu của từng nội dung quản lí dựa
vào nhà trường trên cơ sở điều kiện của nhà trường bằng kinh nghiệm năng lực,
trình độ quản lý của mình, đã biến các văn bản, chỉ thị hướng dẫn của cấp trên
về quản lí dựa vào nhà trường thành hiện thực, có kế hoạch, biện pháp chỉ đạo,
quản lí dựa vào nhà trường đạt yêu cầu, mục tiêu đề ra ở mức độ nhất định trong
điều kiện kinh tế, xã hội của địa phương. Hiệu trưởng đã chú ý cải tiến công tác

quản lý và xây dựng các biện pháp quản lý với nội dung phong phú nhằm từng
bước nâng cao hiệu quả quản lí dựa vào nhà trường.
* Điểm yếu
Mức độ dân chủ trong công tác, đời sống ở nhà trường chưa cao. Thể hiện
ở sự đồng thuận trong các quyết định của nhà trường, sự tham dự của các bên
liên quan như nhà trường, phụ huynh học sinh… chưa cao do bị chi phối bởi
phong cách lãnh đạo của hiệu trưởng nhưu cịn độc đốn, thiếu dân chủ trong ra
quyết định. Bên cnahj đó là sự thiếu tích cực của đội ngũ giáo viên, biểu hiện ở
tâm lý ngại bày tỏ những quan điểm, tư tưởng chịu sự phục tùng và chấp hành.
Với đội ngủ giáo viên trình độ không đồng đều một số cô lớn tuổi ngại
học tập bồi dưỡng cơng nghệ thơng tin, giáo viên cịn xem nhẹ công tác giảng
dạy chưa chú trọng công tác chăm sóc giáo học sinh, chưa vận dụng và khai thác
triệt để hết khả năng và năng lực của từng giáo viên trên lĩnh vực giảng dạy.
Một vài giáo viên làm cơng tác kiêm nhiệm, khơng có ý thức trách nhiệm, đùn
đẩy trách nhiệm chưa nhiệt tình trong cơng tác nên còn gặp nhiều hạn chế trong
11


cơng tác chun mơn. Điều đó gây khó dễ cho việc áp dụng các nội dung quản lí
dựa vào nhà trường trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ.
Trong quá trình thự hiện Quản lí dựa vào nhà trường, phương pháp quản
lý của đa số các hiệu trưởng lựa chọn thường là kiểu quản lý hành chính, sự vụ.
Với kiểu quản lý này hiệu trưởng chủ yếu quản lý được các đầu công việc,
nhưng chưa can thiệp trực tiếp vào nội dung quản lý cụ thể để nâng cao chất
lượng dạy của giáo viên, từ đó góp phần nâng cao chất lượng học tập của học
sinh. Kiểu quản lý hành chính, sự vụ dẫn đến tình trạng lạm dụng hoặc thiếu chủ
động, khó sắp xếp được kế hoạch hoạt động trong mỗi thời gian, công việc cụ
thể và như vậy tất yếu sẽ dẫn đến sự chồng chéo, xáo trộn xảy ra.
Trong quá trình thực hiện các biện pháp Quản lí dựa vào nhà trường, nhà
trường đã giao quyền quản lý tổ chức thực hiện cho các cán bộ quản lý cấp dưới

(phó hiệu trưởng, tổ trưởng, khối trưởng chuyên mơn) nhưng trong q trình
giao quyền quản lý ấy hiệu trưởng lại chưa minh định cụ thể trách nhiệm, quyền
hạn, chức năng cho mỗi thành viên trong từng công việc. Vì vậy, trong từng
phần, từng mảng cơng việc sự phối hợp chỉ đạo thực hiện thiếu bề sâu, chưa chặt
chẽ và chưa thường xuyên dẫn đến hiệu quả thấp. Một số cơng việc trong q
trình triển khai thực hiện, hiệu trưởng gần như khoán trắng cho các cấp dưới.
Với cách làm này sẽ dẫn đến sự buông lỏng, thả nổi trong quản lý, khơng kiểm
sốt được thực tế diễn ra của hoạt động dạy và học, kết quả thu được sẽ không
phản ánh đúng thực chất chất lượng của hoạt động dạy của giáo viên và học của
học sinh.
Việc vận dụng sâu sắc về lý luận khoa học quản lý vào cơng tác quản lí
dựa vào nhà trường chưa thể hiện rõ tính khoa học nhưng lại biểu hiện rõ nét
tính kinh nghiệm trong phương pháp quản lý. Với phương pháp quản lý này,
hiệu trưởng đã sử dụng những kinh nghiệm mà họ tích lũy được hoặc những
kinh nghiệm đã thực hiện thành công ở một thời gian, không gian trong những
điều kiện nhất định nào đó và coi đó là khuôn mẫu để tiếp tục thực hiện ở một
không gian, thời gian và ngay cả những điều kiện môi trường khác biệt. Việc áp
12


dụng máy móc, dập khn thiếu tính sáng tạo khoa học và thực tiễn đó khó đem
lại hiệu quả tối ưu trong lĩnh vực quản lý, nhất là trong lĩnh vực quản lý hoạt
động dạy và học của giáo viên.
Quản lí dựa vào nhà trường trong cơng tác kiểm tra, đánh giá chất lượng
giảng dạy của giáo viên chưa thực sự đổi mới. Trong quá trình kiểm tra, đánh
giá chưa gắn kết với mục tiêu phấn đấu của nhà trường, chưa lấy kế hoạch hoạt
động của các tổ chức trong nhà trường để làm thước đo đánh giá xếp loại chất
lượng giáo viên chưa triệt để làm ảnh hưởng tới cơng tác động viên, khuyến
khích giáo viên nỗ lực phát huy cao nhất khả năng giảng dạy có hiệu quả của
bản thân họ. Công tác thu thập và xử lý thơng tin trong quản lí dựa vào nhà

trường chưa thật đầy đủ khách quan, thường xuyên và cập nhật.
* Cơ hội
- Được sự quan tâm chỉ đạo sâu sát của ngành của lãnh đạo các cấp Ủy
đảng, chính quyền địa phương, các lực lượng xã hội, phụ huynh nhiệt tình giúp
đỡ, tạo điều kiện thuận lợi để từng bước hoàn thiện cơ sở vật chất, góp phần
nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường.
- Sự giúp đỡ, tạo điều kiện của các cơ quan chức năng cấp trên giúp đội
ngũ cán bộ nhà trương có cơ hội tiếp tục đi học, bồi dưỡng nâng cao trình độ,
đặc biệt là trình độ, khả năng quản lí dựa vào nhà trường.
* Thách thức
- Các lớp bồi dưỡng chuyên môn do Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức
thường hạn chế về số lượng thời gian tập huấn ngắn chưa đạt nhiều hiệu quả.
- Một số phụ huynh có trình độ dân trí thấp, điều kiện kinh tế cịn khó
khăn, việc chăm lo đến việc học cho con em còn hạn chế. Chưa có sự phối hợp
chặt chẽ với nhà trường trong chăm sóc, giáo dục học sinh.
- Chính sách đãi ngộ, khen thưởng đối với giáo viên chưa tương xứng với
những cống hiến và sự phấn đấu của đội ngũ giáo viên nên chưa tạo được sự
hứng thú, tích cực học tập, tự bồi dưỡng của giáo viên.
- Đội ngũ cán bộ trình độ năng lực cịn hạn chế nhất định, nhất là năng lực
quản lí dựa vào nhà trường.
13


4. Đánh giá chung
Quản lí dựa vào nhà trường tại trường tiểu học Trưng Trắc trong thời gian
qua đã đạt được nhiều kết quả tích cực trên các lĩnh vực như: Xây dựng văn hóa
nhà trường có sự chia sẻ và tham dự, vận hành Hội đồng trường có sự tham dự
của các bên liên quan, thực hiện chức năng ra quyết định trong quản lý nhà trường,
xác lập vai trò của hiệu trưởng trong quản lý nhà trường… Tuy nhiên bên cạnh
đó vẫn cong những hạn chế nhất định cần phải khắc phục trong thời gian tới.

Hạn chế đó đặt ra yêu cầu cần đề xuất các biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý
dựa vào nhà trường tại trường tiểu học Trưng Trắc trong thời gian tới.
5. Đề xuất
Một là, Nâng cao năng lực quản lý lãnh đạo của hiệu trưởng trường tiểu
học Trưng Trắc theo yêu cầu của quản lý dựa vào nhà trường.
Hiệu trưởng nhà trường là người chịu trách nhiệm cho tất cả các hoạt động
diễn ra trong và xung quanh nhà trường. Vì vậy người hiệu trưởng phải có trình
độ, năng lực trên lĩnh vực công tác, sẵn sàng thay đổi để phù hợp với nhiệm vụ,
quản lý dựa vào nhà trường.
Hiệu trưởng phải xây dựng dựng được bầu khơng khí dân chủ trong nhà
trường, quy tụ được sức mạnh tập thể để thực hiện các nhiệm vụ. Quy tụ được
toàn thể giáo viên, nhân viên nhà trường.
Hiệu trưởng cần trở thành biểu tượng cho nhà trường, định hình phát triển
văn hóa riêng cho nhà trường. Có các kỹ năng cơ bản cần có của hiệu trưởng khi
quản lý dựa vào nhà trường gồm: kỹ năng quản lý sự thay đổi trong chương
trình và hoạt động giảng dạy của nhà trường, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng
quản lý các nguồn lực.
Hiệu trưởng thường xuyên trau dồi kỹ năng giao tiếp, kỹ năng quản lý,
thường xuyên gần gũi, thân thiện, lắng nghe ý kiến trao đổi của cán bộ giáo viên,
nhân viên, học sinh, tạo mơi trường làm việc thân thiện, gần gũi, hịa đồng.
Khuyến khích cha mẹ học sinh tham gia vào các hoạt động giáo dục của học sinh.
14


Hai là, Tăng cường sự tham dự của các bên có liên quan trong
quản lý nhà trường
Các bên có liên quan trong quản lý nhà trường bao gồm: hiệu trưởng, giáo
viên, nhân viên nhà trường, phụ huynh, cộng đồng, đại diện cơ quan quản lý giáo
dục cấp trên, mỗi thành viên có vai trị khác nhau, tuy nhiên những thành phần
ảnh hưởng trực tiếp tới học sinh là giáo viên và cha mẹ học sinh.

Phối hợp với Chi ủy chi bộ tập trung xây dựng các tổ chức chính trị xã
hội trong đơn vị. Bám sát sự chỉ đạo của chi bộ Đảng, thực hiện có hiệu quả
Nghị quyết của Đảng bộ, Hội đồng nhân dân phường (xã) về nhiệm vụ giáo
dục địa phương.
Củng cố, xây dựng và nâng cao chất lượng hoạt động của tổ chức Cơng
đồn, Đồn, Đội trong nhà trường theo tinh thần “đúng người, đúng việc”. Hiệu
trưởng lắng nghe các ý kiến đóng góp tham mưu để cùng phối kết hợp chỉ đạo
công tác dạy và học; tham mưu cho Chi bộ kiểm tra đánh giá hiệu quả của từng
bộ phận trong tổ chức để có sự điều chỉnh kịp thời.
Phát huy vai trò của Ban đại diện cha mẹ học sinh, đẩy mạnh công tác
truyền thông, tuyên truyền các quan điểm của Đảng về giáo dục đến phụ huynh
học sinh nói riêng, đến nhân dân trong phường nói chung; tiếp nhận ý kiến phản
hồi đến nhà trường.
Phối hợp với các tổ chức đoàn thể ở địa phương, Ban đại diện cha mẹ học
sinh tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh ý nghĩa thiết thực.
Tham mưu kịp thời với các cấp uỷ Đảng, chính quyền địa phương trong từng
giai đoạn cụ thể về Ngân sách Nhà nước, ngân sách thành phố, tranh thủ sự đầu tư
kinh phí của cấp trên để mua sắm trang thiết bị dạy học và xây dựng nhà trường.
Thực hiện cơng tác xã hội hóa giáo dục theo phương châm: Dân biết, dân
bàn, dân làm, dân kiểm tra. Khẳng định được thương hiệu về chất lượng giáo
dục toàn diện của nhà trường thì việc huy động sự ủng hộ vào cuộc của các Tổ
chức xã hội, các Cơ quan doanh nghiệp đóng trên địa bàn, các phụ huynh học
sinh là điều tất yếu.
15


Ba là, Nâng cao vai trò của Hội đồng trường tiểu học.
Hội đồng trường có vai trị quan trọng, thể hiện tiếng nói của các thành viên
cộng đồng, vì vậy cần phân định rõ chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức; cách
thức hoạt động; các lĩnh vực tham dự… Hội đồng trường tham gia tư vấn vào

mọi lĩnh vực hoạt động quan trọng của nhà trường, nhất là trong cơng tác dạy và
học. Phát huy vai trị giám sát trong mọi hoạt động của nhà trường để nhà trường
luôn hoạt động theo đúng sự mệnh đã lựa chọn.
Bốn là, Xây dựng văn hóa nhà trường hướng tới quản lý dựa
vào nhà trường
Dựa trên hệ giá trị cơ bản, đơn vị tập trung thực hiện các biện pháp sau:
Xây dựng quy tắc giao tiếp, ứng xử với mọi người trong đơn vị: Học sinh -Học
sinh, Giáo viên - Giáo viên, Học sinh - Giáo viên, tôn trọng người khác, trung
thực, không làm tổn thương người khác, luôn nắm rõ và đề cao ưu điểm của
người khác, đặt vị trí mình vào vị trí người khác để hiểu và đối xử…
Xây dựng bầu khơng khí dân chủ, cơng bằng, bình đẳng, đoàn kết, thân
thiện, hợp tác, mọi người cùng chia sẻ, hỗ trợ lẫn nhau, mọi người đều được tơn
trọng, có cơ hội thể hiện sáng tạo, phát triển các năng lực của mình.
Xây dựng cơ chế giám sát, đánh giá, động viên khen thưởng hợp lý, thúc
đẩy mọi người nỗ lực làm việc. Tập trung đẩy mạnh công tác thi đua khen
thưởng của nhà trường nhằm đẩy mạnh phong trào thi đua “dạy tốt, học tốt”.
Mỗi cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên đều có kế hoạch cơng tác của mình,
chủ động trong cơng việc, phối hợp với các thành viên khác hoàn thành tốt
nhiệm vụ được giao.
Xây dựng hệ thống thông tin trong quản lý, trao đổi thông tin giữa nhà
trường và cha mẹ học sinh, người học qua trang thông tin điện tử, hộp thư điện
tử, hệ thống sổ liên lạc điện tử…
Xây dựng quy chế phối hợp với công an các phường (xã), để đảm bảo an
ninh trật tự ở khu vực trường học.
16


Đổi mới cơng tác hành chính. Các bộ phận hành chính: văn thư, kế tốn,
thủ quỹ, thư viện, y tế, bảo vệ, nhân viên phục vụ chủ động xây dựng kế hoạch
hoạt động và thực hiện theo quy trình, đảm bảo tính khoa học, hiệu quả, phối

hợp tốt, đồn kết tốt, phục vụ tốt nhất cho công tác quản lý và giảng dạy của nhà
trường, tận tuỵ trong công tác được giao, tận tình phục vụ nhân dân.

17


III. PHẦN KẾT LUẬN
Hơn 30 năm thực hiện công cuộc đổi mới, đời sống chính trị, kinh tế, văn
hố xã hội đã có những đổi thay to lớn. Đảng và Nhà nước luôn chăm lo cho
công tác giáo dục và đào tạo. Đối với học đường, chúng ta xác định mục tiêu
giáo dục con người theo hướng Chân, Thiện, Mỹ, điều này yêu cầu cấp ủy, lãnh
đạo, Đoàn - Đội trong nhà trường phải chú trọng việc tổ chức quản lý nhà
trường phải trên nền tảng yêu cầu của văn hoá. Luật Giáo dục Việt Nam (năm
2019) đã chỉ rõ: “Mục tiêu giáo dục phổ thông là giúp học sinh phát triển tồn
diện về đạo đức, trí thệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát triển
năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con người
Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân, chuẩn bị
cho học sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao động, tham gia xây dựng
và bảo vệ Tổ quốc. Giáo dục trung học phổ thông nhằm giúp học sinh củng cố
và phát triển những kết quả của giáo dục trung học cơ sở, hoàn thiện học vấn
phổ thơng và có những hiểu biết thơng thường về kỹ thuật và hướng nghiệp, có
điều kiện phát huy năng lực cá nhân để lựa chọn hướng phát triển, tiếp tục học
đại học, cao đẳng, trung cấp, học nghề hoặc đi vào cuộc sống lao động” [7].
Thay đổi là tất yếu. Muốn hay khơng muốn thì trường học vẫn thay đổi.
Để có thể thay đổi thì đội ngũ lãnh đạo và quản lý nhà trường phải có kiến thức
quản lý, nhất là quản lý dựa vào nhà trường thì sẽ mang lại hiệu quả cao hơn,
tích cực hơn. Vì thế, mỗi cán bộ, giáo viên trong trường tiểu học Trưng Trắc hãy
đón nhận sự thay đổi một cách chủ động và tích cực. Biết chấp nhận sự thay đổi,
chủ động dự đốn và tiếp cận sự thay đổi nhanh chóng là cách làm tốt nhất cho
tương lai của nhà trường. Thực tế cho thấy có nhiều người khơng đồng tình với

cách quản lý dựa vào nhà trường với nhiều lý do khác nhau. Họ thường tìm các
lý do khách quan và chủ quan để trì hỗn sự thay đổi. Vì vậy, cán bộ quản lý cần
có biện pháp thuyết phục, động viên kịp thời, chứng minh cho sự cần thiết và
tính tất yếu phải quản lý dựa vào nhà trường để mọi người nhận thức được ý
nghĩa, tầm quan trọng của quản lý dựa vào nhà trường, từ đó có biện pháp thay
18


đổi phù hợp. Nghiên cứu quản lý dựa vào nhà trường, công tác lãnh đạo và quản
lý sự thay đổi ở các trường tiểu học Trưng Trắc hiện nay, trên cơ sở đó đề xuất
các biện pháp lãnh đạo và quản lý dựa vào nhà trường nhằm nâng cao chất
lượng giáo dục và đào tạo là một việc làm quan trọng và cần thiết.

19


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Đặng Văn Bảo (2018), Một số khái niệm về quản lý giáo dục, Trường
Cán bộ quản lý giáo dục, Hà Nội.
2. Nguyễn Quốc Chí (2014), Quản lý các cơ sở giáo dục - đào tạo, Nxb
Giáo dục, Hà Nội.
3. C.Mác và Ph.ăng-ghen toàn tập, tập 3, Nxb Chính trị quốc gia - Sự thật,
Hà Nội, 1976.
4. Caldwell, B. J. (2006), It’ s time for system leadership, Conference on the
theme of “Sustainable Leadership in education”, Faculty of education and Social
Work at the University of Sydney, 21-22/11/ 2006.
5. Đảng Cộng sản Việt Nam (2011), Văn kiện Đại hội đại biểu tồn q́c
lần thứ XI, tập 1, Nxb Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội.
6. Education for all global minitoring report (2009), Educational
Movement toward SBM in East Asia Cambodia, Indonesia and Thailand.

7. Luật số: 43/2019/QH14 Luật Giáo dục, ngày 14 tháng 6 năm 2019.
8. Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội nghị Trung ương 8 khóa
XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.
9. Trung tâm ngôn ngữ học, Đại từ điển tiếng Việt, Nxb Giáo dục, Hà Nội,
1994.

20