Tài liệu Quy hoạch sử dụng đất đai ( Chương 4) doc

78
CHѬѪNG IV
QUY HOҤCH SӰ DӨNG ĈҨT ĈAI THEO
Hӊ THӔNG CӪA FAO (1993)

I. TӘNG QUÁT
Trong chѭѫng này sӁ trình bày mӛi bѭӟc cӫa hӋ thӕng theo các phҫn sau:
- Mөc ÿích tҥi sao cҫn có cӫa mӛi bѭӟc
- Các hoҥt ÿӝng chính trong mӛi bѭӟc
- Nhӳng thông tin ÿѭѫc thu thұp và nguӗn thӕng tin trong bѭӟc ÿó
- Con ngѭӡi và trách nhiӋm cӫa các chӫ thӇ trong ÿó.
Mӛi bѭӟc sӁ ÿѭӧc tóm lѭӧc lҥi theo dҥng kiӇm tra bҧng. Các phҫn tóm lѭӧc và
liên hӋ ÿӃn bѭӟc kӃ tiӃp sӁ cho thҩy sӵ liên hӋ thұt chһc vӟi nhau giӳa các bѭӟc. Tuy
nhiên, tùy theo các nguӗn sӕ liӋu thu thұp ÿѭӧc và sӵ thay ÿәi chính sách cӫa tӯng thӡi
kǤ mà các bѭӟc này sӁ ÿѭӧc lұp lҥi cho phù hӧp vӟii ÿiӅu kiӋn và yêu cҫu mӟi.
1. Các bѭӟc thӵc hiӋn
Mӛi ÿӅ án quy hoҥch sӱ dөng ÿҩt ÿai thì khác nhau. Nhӳng mөc tiêu và tình
hình ÿӏa phѭѫng các nѫi cNJng rҩt là thay ÿәi. Tuy nhiên, trong quy hoҥch sӱ dөng ÿҩt
ÿai, 10 bѭӟc thӵc hiӋn tѭѫng ÿӕi hӳu dөng ÿã ÿѭӧc xác ÿӏnh ÿӇ hѭӟng dүn quy hoҥch.
Mӛi bѭӟc ÿҥi diӋn cho mӝt hoҥt ÿӝng chuyên biӋt hay cho nhӳng hoҥt ÿӝng trong mӝt
hӋ thӕng và nhӳ
ng thông tin ÿҥt ÿѭӧc cӫa tӯng bѭӟc sӁ là nguӗn cung liên tiӃp cho các
bѭӟc kӃ tiӃp tҥo thành mӝt chuәi thӵc hiӋn liên hoàn. Nhӳng bѭӟc bao gӗm:
x B˱ͣc 1: Thi͇t l̵p mͭc tiêu và các t˱ li͏u có liên quan
Trong tình trҥng hiӋn tҥi cө thӇ tìm ra nhӳng nhu cҫu cӫa ngѭӡi dân và nhà
nѭӟc; quyӃt ÿӏnh trên vùng ÿҩt quy hoҥch, diӋn tích cҫn thӵc hiӋn; nhӳng sӵ thӕng
nhҩ
t nhau vӅ mөc tiêu chung và riêng cӫa quy hoҥch; sҳp ÿһt các tѭ liӋu liên quan
trong quy hoҥch.
x B˱ͣc 2: T͝ chͱc công vi͏c
QuyӃt ÿӏnh nhӳng viӋc cҫn làm; xác ÿӏnh nhӳng hoҥt ÿӝng cҫn thӵc hiӋn và

chӑn lӑc ra ÿӝi quy hoҥch; xây dӵng bҧng kӃ hoҥch và thӡi biӇu các hoҥt ÿӝng và kӃt
quҧ cҫn ÿҥt ÿѭӧc; bҧo ÿҧm có sӵ thҧo luұn chung ÿӇ các thành viên trong ÿӝi tham gia
phù hӧp vӟi khҧ năng và chuyên môn cӫa mình hoһc sӵ ÿóng góp cӫa hӑ trong quy
hoҥch.
x B˱ͣc 3: Phân tích v̭n ÿ͉
Nghiên cӭu tình trҥng sӱ dөng ÿҩt ÿai hiӋn tҥi, bao gӗm viӋc khҧo sát ngoài
ÿӗng; thҧo luұn và nói chuyӋn vӟi ngѭӡi sӱ dөng ÿҩt ÿai ÿӇ tìm ra nhu cҫu hӑ ÿang cҫn
và tҫm nhìn, quan ÿiӇm cӫa hӑ
, xác ÿӏnh ra các vҩn ÿӅ và phân tích nguyên nhân; xác
ÿӏnh các khó khăn tӗn tҥi cҫn thay ÿәi.
79
x B˱ͣc 4: Xác ÿ͓nh các c˯ h͡i cho s͹ thay ÿ͝i
Xác ÿӏnh và ÿӅ xuҩt sѫ bӝ ra các kiӇu sӱ dөng ÿҩt ÿai mà có thӇ ÿҥt ÿѭӧc mөc
tiêu ÿӅ ra trong quy hoҥch; trình bày các chӑn lӑc trong sӱ dөng và thҧo luұn vҩn ÿӅ
trong quҫn chúng rӝng rҧi.
x B˱ͣc 5: Ĉánh gia thích nghi ÿ̭t ÿai
Trong mӛi kiӇu sӱ dөng ÿҩt ÿai triӇn vӑng, cҫn xây dӵng yêu cҫu sӱ dөng ÿҩt
ÿai và ÿӕi chiӃu yêu cҫu sӱ dөng ÿҩt ÿai này vӟi nhӳng ÿһc tính cӫa ÿҩt ÿai ÿӇ cho ra
ÿѭӧc khҧ năng thích nghi ÿҩt ÿai trong ÿiӅu kiӋn tӵ nhiên cho các kiӇu sӱ dөng có
triӇn vӑng ÿó.
x B˱ͣc 6: Ĉánh giá nhͷng s͹ ch͕n l͹a kh̫ năng: phân tích môi tr˱ͥng, kinh t͇
và xã h͡i.
Cho mӛi k
Ӄt hӧp thích nghi giӳa sӱ dөng ÿҩt ÿai và ÿҩt ÿai, ÿánh giá ҧnh hѭӣng
cӫa môi trѭӡng, kinh tӃ và xã hӝi cho ngѭӡi sӱ dөng ÿҩt ÿai và cho cҧ cӝng ÿӗng trong
vùng ÿó. LiӋt kê ra các kӃt quҧ thuұn lӧi và không thuұn lӧi cӫa các khҧ năng chӑn lӵa
cho hành ÿӝng.
x B˱ͣc 7: L͕c ra nhͷng ch͕n l͹a t͙t nh̭t.
Tә chӭc thҧo luұn trong toàn cӝng ÿӗng xã hӝi mӝt cách công khai nhӳng khҧ
năng chӑn lӵa khác nhau và kӃt quҧ cӫa nó. Dӵa trên cѫ sӣ cӫa các thҧo luұn này và

các ÿánh giá cӫa phҫn trên mà quyӃt ÿӏnh nhӳng thay ÿәi trong sӱ dөng ÿҩt ÿai và các
công viӋc cҫn làm trong thӡi gian tӟi.
x B˱ͣc 8: Chu̱n b͓ quy ho̩ch s͵ dͭng ÿ̭t ÿai.
Thӵc hiӋn phân chia hay ÿӅ nghӏ nhӳng kiӇu sӱ dөng ÿҩt ÿai ÿã ÿѭӧc chӑn lӑc
cho các vùng ÿҩt ÿai ÿã ÿѭӧc chӑn ra; xây dӵng kӃ hoҥch quҧn lý ÿҩt ÿai thích hӧp;
xây dӵng kӃ hoҥch làm thӃ nào ÿӇ chӑn lӑc ra các kiӇu sӱ dөng ÿҩt ÿai có cҧi thiӋn ÿӇ
giúp cho thay ÿәi sӱ dөng ÿҩt ÿai theo chiӅu hѭӟng tӕt ÿӇ có thӇ ÿѭa vào kӃ hoҥch
thӵc hành quy hoҥch; ÿѭa ra nhӳng hѭӟng dүn vӅ chính sách; chuҭn bӏ tài chánh; xây
dӵng bҧn thҧo các luұt cҫn thiӃt; chuҭn bӏ các thành viên bao gӗm chính quyӅn, các
ban ngành liên quan và ngѭӡi sӱ dөng ÿҩt ÿai.
x B˱ͣc 9: Th͹c hi͏n quy ho̩ch.
Trӵc tiӃp ÿӃn tiӃn trình quy hoҥch hay trong các ÿӅ án phát triӇn riêng biӋt là
ÿѭa quy hoҥch vào thӵc hiӋn; nhóm quy hoҥch phҧi làm viӋc liên kӃt vӟi các ngành
thӵ
c hiӋn quy hoҥch.
x B˱ͣc 10: Theo d͗i và xem xét ch͑nh s͵a quy ho̩ch.
Theo dõi các tiӃn ÿӝ thӵc hiӋn và sӵ phát triӇn trong quy hoҥch theo mөc tiêu;
cҧi biên hay xem xét sӱa chӳa quy hoҥch theo nhӳng sai sót nhӓ trong kinh nghiӋm.
Trên cѫ sӣ 10 bѭӟc trình bày trên, ta có thӇ gom lҥi thành các nhóm theo tính liên
hoàn cӫa nó nhѭ sau:
- Nhұn diӋn ra vҩn ÿӅ: bѭӟc 1 - 3
- Xác ÿӏnh nhӳng gì là giҧi pháp có khҧ năng chӑn lӵa hiӋn tҥi: bѭӟc 4 - 6
- QuyӃt ÿӏnh ra nhӳng khҧ năng chӑn lӵa nào tӕt nhҩt và chuҭn bӏ cho quy
hoҥch: bѭӟc 7 - 8
80
- Ĉѭa quy hoҥch vào hành ÿӝng, xem quy hoҥch tiӃn triӇn thӃ nào và rút tӍa
kinh nghiӋm: bѭӟc 9 - 10.
Tҩt cҧ mѭӡi bѭӟc theo thӭ tӵ trên sӁ ÿѭӧc phân tích và hѭӟng dүn chi tiӃt trong
chѭѫng sau vӅ các bѭӟc thӵc hiӋn quy hoҥch.
2. Cҫn thiӃt cho uyӇn chuyӇn

Trong các bѭӟc và nhӳng phѭѫng thӭc chi tiӃt ÿѭӧc mô tҧ trong mӛi bѭӟc cҫn
phҧi thӵc hiӋn mӝt cách nghiêm ngһt. Tuy nhiên, có nhӳng trѭӡng hӧp trong các ÿӅ án
quy hoҥch sӱ dөng ÿҩt ÿai khác nhau thì có tính biӃn ÿӝng khác nhau rҩt nhiӅu nên các
bѭӟc ÿѭӧc trình bày trên cNJng phҧi uyӇn chuyӇn thích hӧp cho tӯng trѭӡng hӧp khác
nhau ÿӇ ÿҥt ÿѭӧc tính tӕt nhҩt phù hӧp vӟi ÿiӅu kiӋn
ÿӏa phѭѫng. Cҫn nhҩt phҧi hiӇu
mөc ÿích cӫa mӛi bѭӟc hay phѭѫng thӭc chi tiӃt ÿӇ có thӇ quyӃt ÿӏnh thӵc hiӋn theo
sӵ cҫn thiӃt trong phѭѫng thӭc ÿó hay có thӇ cҧi biên lҥi hoһc xem có bӓ sót nhӳng
tình huӕng chuyên biӋt quan trӑng nào không.
Qua các bѭӟc ÿѭӧc trình bày trên và nhӳng mô tҧ liên hӋ ÿӃn viӋc chuҭn bӏ cho
quy hoҥch sӱ dөng ÿҩt
ÿai là nhӳng yêu cҫu cҫn thiӃt cҫn phҧi có cho quy hoҥch nên
ÿây là công viӋc không phҧi quá cӭng nhҳc theo tӯng bѭӟc mӝt trong phѭѫng thӭc cӫa
nó. Hai phѭѫng pháp khác cho quy hoҥch là: quy hoҥch khҭn cҩp và quy hoҥch phө
thêm.
2.1 Quy hoҥch khҭn cҩp
Nhӳng nhà quy hoҥch sӱ dөng ÿҩt ÿai chӍ ÿѭӧc mӡi ÿӃn khi sӵ viӋc nѫi ÿó ÿã
xҧy ra và ÿã ÿѭӧc nhұn th
ҩy, thí dө nhѭ tình trҥng ÿҩt bӏ xoáy mòn trҫm trӑng hay gây
ra sӵ mһn hóa do phát triӇn các hӋ thӕng tѭӟi quá nhiӅu ӣ thѭӧng lѭu. Nhӳng sӵ chҭn
ÿoán tӭc thì này phҧi ÿѭӧc thӵc hiӋn dӵa trên cѫ sӣ cӫa viӋc ÿi quan sát ngoài thӵc tӃ
và các thông tin cҫn thiӃt cҫn phҧi thu thұp ngay. Nhӳng ÿӅ nghӏ cho các hành ÿӝng
sӱa chӳa là rҩt cҫn thiӃt trong lúc này, do
ÿó tiӃn trình quy hoҥch sӁ bҳt ÿҫu tӯ bѭӟc 3,
là phân tích vҩn ÿӅ, và kӃt thúc mӝt cách cө thӇ theo tӯng bѭӟc tӯ 4 ÿӃn 10. Không có
mӝt phѭѫng thӭc cө thӇ nào chӍ rõ trong các tình huӕng nhѭ thӃ này mà thѭӡng là do
kinh nghiӋm xác ÿӏnh ra các công viӋc cҫn thiӃt cӫa ÿӝi quy hoҥch và nhӳng phҫn
chuyên môn vӅ nguӗn tài nguyên ÿҩt ÿai, khoa hӑc xã hӝi, cNJng nhѭ vӅ chiӅu hѭӟ
ng
hành chánh và luұt pháp liên quan ÿӃn sӱ dөng ÿҩt ÿai.

2.2 Quy hoҥch phө thêm
Do quy hoҥch không cҫn thiӃt phҧi tiӃn hành theo phѭѫng thӭc riêng biӋt và
thӡi gian cӭng nhҳc, nên trong quy hoҥch có thӇ thӵc hiӋn phө thêm bҵng cách ÿѭa ra
mӝt sӵ thay ÿәi nhӓ trong sӱ dөng ÿҩt ÿai cӫa ÿӏa phѭѫng. TiӋn lӧi là khҳc phөc ÿѭӧc
nhӳng sai lҫm nhұn ra sӟm trѭӟc khi quá tr
ҫm trӑng, nhѭ quy hoҥch cho vùng trӗng
trӑt ÿang bӏ dӏch hҥi tҩn công. ĈiӅu này bҧn thân ngѭӡi dân cá thӇ khó có thӇ giҧi
quyӃt ÿѭӧc, mà nhà quy hoҥch có thӇ ÿóng góp bҵng cách tìm ra các phѭѫng pháp quy
hoҥch phө thêm kèm theo quy hoҥch chính. Các nhà quy hoҥch có thӇ hә trӧ giúp ÿӥ
thay ÿәi bҵng cách quy hoҥch phө thêm dӵa vào các kӻ năng chuyên môn riêng cӫa
hӑ.
Khӣi ÿҫu cho viӋc quy hoҥch phө thêm là bҳ
t ÿҩu tӯ ngѭӡi sӱ dөng ÿҩt ÿai
(phѭѫng pháp quy hoҥch tӯ dѭӟi lên trên – bottom-up). Phѭѫng pháp này ÿòi hӓi là cѫ
quan quy hoҥch nhѭ là mӝt nѫi ÿӇ có sӵ giao tiӃp thѭӡng xuyên vӟi ngѭӡi sӱ dөng ÿҩt
ÿai, và tӯ ÿó có thӇ xây dӵng phѭѫng án quy hoҥch cө thӇ cho tӯng yêu cҫu cҩp thiӃt
trong tӯng giai ÿoҥn. VӅ mһt chuyên môn quy trình thì phѭѫng pháp này mӝ
t lҫn nӳa
cNJng cho thҩy phҧi bҳt ÿҫu tӯ bѭӟc phân tích vҩn ÿӅ, bѭӟc 3 và tiӃp theo sau các bѭӟc
81
tӯ 4-10 theo quy ÿӏnh chung cӫa quy trình quy hoҥch, trong ÿó có mӝt hoһc hѫn mӝt
giҧi pháp cho nhӳng vҩn ÿӅ khó khăn ÿã ÿѭӧc nhұn ra, cNJng nhѭ nhӳng kӃt quҧ liên
quan và hành ÿӝng thӵc hiӋn.
3. Quy hoҥch và thӵc hiӋn
Quy hoҥch ÿѭӧc xây dӵng ÿӇ tӯ ÿó ÿѭa ra thӵc hiӋn trên thӵc tӃ, nên nӃu chӍ
quy hoҥch cho biӃt hoһc phөc vө cho mӝt vҩn ÿӅ hӝi thҧo nào thì rҩt là phí công cho
viӋc xây dӵng mӝt chuyên ÿӅ quy hoҥch. ThӍnh thoҧng, kӃt quҧ cӫa quy hoҥch cho ra
nhӳng kiӃn nghӏ không thích hӧp theo ѭӟc muӕn hay không thӵc tӃ; tuy nhiên, hҫu hӃt
các kӃt quҧ cӫa quy ho
ҥch ÿӅu thay ÿәi sӱ dөng ÿҩt ÿai theo chiӅu hѭӟng thuұn lӧi

theo mөc tiêu quy hoҥch ban ÿҫu.
Trong hҫu hӃt các trѭӡng hӧp thì thӵc hiӋn quy hoҥch không thuӝc trong tiӃn
trình quy hoҥch mà nó là phҫn ӭng dөng thӵc tӃ. Bѭӟc thӭ 8 là bѭӟc tách riêng ra cho
thӵc hiӋn quy hoҥch, trong khi ÿó thì bѭӟc thӭ 10 lҥi nҵm trong tiӃn trình theo dõi và
các hoҥt ÿӝng khác trong quy hoҥch mà nó tӗn tҥi song song vӟi thӵc hi
Ӌn quy hoҥch.
Trong khi ÿó bѭӟc thӭ 9 cho thҩy ÿѭӧc vai trò tiӅm năng cӫa nhóm quy hoҥch trong
khi thӵc hiӋn.
Ӣ cҩp ÿӝ quӕc gia, thӵc hiӋn quy hoҥch thѭӡng là vҩn ÿӅ cӫa chính quyӅn ÿӇ có
thӇ quyӃt ÿӏnh theo các ѭu tiên phát triӇn. Trong khi ÿó, quy hoҥch ӣ cҩp TӍnh thѭӡng
ÿѭӧc thӵc hiӋn thông qua các ÿӅ án phát triӇn và ÿòi hӓi nhiӅu nhân lӵc và kinh phí
hѫn trong thӵc hi
Ӌn so vӟi cҩp quӕc gia mà quy hoҥch nhѭ là phҫn cѫ sӣ chung cho
viӋc dӵ ÿoán tѭѫng lai. Do ÿó, trong trѭӡng hӧp này thì bѭӟc thӭ 8 và 9 mang tính hӳu
hiӋu cho viӋc ÿánh giá tiӅn ÿӅ án. Quy hoҥch sӱ dөng ÿҩt ÿai ӣ cҩp ÿӏa phѭѫng:
HuyӋn, Xã có tính tәng hӧp hѫn và sӱ dөng cùng tài lӵc cӫa nhóm quy hoҥch nhѭ cҩp
TӍnh.
II. CHI TIӂT CÁC BѬӞC THӴC HIӊN TRONG QUY
TRÌNH CӪA Hӊ THӔNG QUY HOҤCH SӰ DӨNG ĈҨT
ĈAI FAO (1993)
Mӛi ÿӅ án quy hoҥch sӱ dөng ÿҩt ÿai thì khác nhau. Nhӳng mөc tiêu và tình
hình ÿӏa phѭѫng các nѫi cNJng rҩt là thay ÿәi. Tuy nhiên trong quy hoҥch sӱ dөng ÿҩt
ÿai 10 bѭӟc thӵc hiӋn tѭѫng ÿӕi hӳu dөng ÿã ÿѭӧc tìm ra nhѭ là mӝt tiӃn trình trong
quy hoҥch. Mӛi bѭӡc ÿҥi diӋn cho mӝt hoҥt ÿӝng chuyên biӋt hay cho nhӳng hoҥt ÿӝ
trong mӝt hӋ thӕng và nhӳng thông tin ÿҥ
t ÿѭӧc cӫa tӯng bѭӟc sӁ cung cҩp tiӃp cho
các bѭӟc kӃ tҥo thành mӝt chuәi thӵc hiӋn liên hoàn.
1. Bѭӟc 1: ThiӃt lұp mөc tiêu và các tѭ liӋu có liên quan
1.1 Khӣi ÿҫu:
Quy hoҥch chӍ có thӇ ÿѭӧc hình thành khi ÿã có sӵ thҧo luұn giӳa nhӳng ngѭӡi

muӕn quy hoҥch bao gӗm ngѭӡi sӱ dөng ÿҩt ÿai, nhà nѭӟc và các nhà quy hoҥch. Do
ÿó, trong bѭӟc mӝt này giӳ vai trò rҩt quan trӑng trong viӋc trao ÿәi các ý tѭӣng và
thông tin.
Chính quyӅn và các ngѭӡi ÿҥi diӋn cho dân cѭ trong các khu quy hoҥch sӁ trình
bày tóm lѭӧc các vҩn ÿӅ khó khăn hӑ ÿang gһp phҧi và nhӳ
ng mөc tiêu nào cҫn ÿҥt
ÿѭӧc ÿӇ giҧi quyӃt các vҩn ÿӅ khó khăn ÿó cho các nhà quy hoҥch ÿѭӧc rõ. Tӯ ÿó nhà
quy hoҥch cNJng phҧi trình bày rõ ràng các khҧ năng nào có thӇ giúp giҧi quyӃt ÿѭӧc.
82
Sau ÿó, tә chӭc mӝt ÿӧt tham quan thӵc tӃ khu vӵc quy hoҥch và các nhà quy hoҥch
có thӇ thҩy rõ ÿѭӧc thӵc trҥng cӫa khu quy hoҥch và có thӇ tiӃp xúc trӵc tiӃp vӟi ngѭӡi
ÿӏa phѭѫng ÿӇ hiӇu nhӳng ѭӟc muӕn cӫa hӑ. Ĉây là mӝt bѭӟc rҩt hӳu ít cho nhà quy
hoҥch trѭӟc khi thҧo luұn chi tiӃt sâu hѫn.
1.2 NhiӋm vө
Nhӳng công viӋc sau ÿây có thӇ ÿѭӧc bao gӗm trong bѭӟc 1 cӫa tiӃn trình quy
hoҥch. Mӝt vài công viӋc sӁ lұp lҥi chi tiӃt hѫn trong bѭӟc 3 và 4.
- Xác ÿӏnh khu vӵc quy hoҥch. Xác ÿӏnh và vӁ bҧn ÿӗ vӏ trí khu quy hoҥch
bao gӗm: kích thѭӟc, ranh giӟi, trung tâm dân cѭ.
- TiӃp xúc vӟi các ngѭӡi dân trong vùng quy hoҥch. Trѭӟc khi có nhӳng
quyӃt ÿӏnh chính thӭc, cҫn phҧi có sӵ tiӃp xúc giӳa các nhà quy hoҥch vӟi
ÿҥi diӋn hay tr
ӵc tiӃp dân cѭ hoһc các ngѭӡi sӱ dөng khác mà khi quy
hoҥch sӁ bӏ ҧnh hѭӣng ÿӇ tìm hiӇu tâm tѭ nguyӋn vӑng. Vҩn ÿӅ này có thӇ
hә trӧ cho hai mөc tiêu: thӭ nhҩt là cung cҩp cho nhóm quy hoҥch có cái
nhìn tәng quan thӵc tӃ khu quy hoҥch; thӭ hai là nhӳng ngѭӡi sӱ dөng ÿҩt
cho nhӳng góp ý trong viӋc thay ÿәi sӱ dөng ÿҩt ÿai. Ngoài ra, cҫn thiӃt
cNJng phҧi ti
Ӄp xúc ÿҫy ÿӫ vӟi tҩt cҧ các tә chӭc ÿӏa phѭѫng nhѭ: Hӝi phө
nӳ, nhóm dân tӝc thiӇu sӕ, nhà chăn nuôi ÿӗng cӓ, cNJng nhѭ các ngѭӡi dân
trӵc tiӃp canh tác khác. Ĉһc biӋt chú ý ÿӃn nhӳng nhóm ngѭӡi thiӇu sӕ là

nhӳng ngѭӡi sӕng lӋ thuӝc vào nguӗn tài nguyên xem ҧnh hѭӣng nhѭ thӃ
nào ÿӃn hӑ, và nhҩt là nhӳng sҧn phҭm thu ÿѭӧ
c cӫa hӑ tӯ nguӗn tài
nguyên này.
- Nhӳng thông tin cҫn vӅ khu vӵc quy hoҥch. Ĉây là bѭӟc ÿҫu tiên thu thұp
các thông tin cҫn thiӃt ÿӇ có ÿӫ các chi tiӃt trong viӋc thӵc hiӋn các bѭӟc
sau. Tӯ nhӳng thông tin này có thӇ xây dӵng lên kӃ hoҥch dӵ kiӃn sӁ thӵc
hiӋn và cҫn phҧi ÿҥt ÿѭӧc. Dӵa vào nhӳng loҥi thông tin cҫn thiӃt ÿӇ phát
thҧo thông tin cѫ bҧn v
Ӆ khu quy hoҥch.
- ThiӃt lұp mөc tiêu. Nhӳng mөc tiêu có thӇ hình thành tӯ nhӳng vҩn ÿӅ khó
khăn cӫa ÿӏa phѭѫng nhѭ năng suҩt cây trӗng thҩp, thiӃu nguӗn thӭc ăn
gia súc, hay tӯ chính sách và nhӳng ѭu tiên phát triӇn quӕc gia thí dө nhѭ
gia tăng sҧn phҭm cho xuҩt khҭu. Ӣ bҩt kǤ mӭc ÿӝ quy hoҥch nào thì mөc
tiêu quy hoҥch cNJng phҧi b
ҳt nguӗn tӯ mөc tiêu phát triӇn quy hoҥch cӫa
cҩp cao hѫn và cҩp thҩp hѫn ÿӇ thӵc hiӋn phѭѫng pháp tӯ trên xuӕng và tӯ
dѭӟi lên. LiӋt kê ra tҩt cҧ các vҩn ÿӅ khó khăn và thuұn lӧi, sau ÿó phân
biӋt ra mөc tiêu phát triӇn lâu dài mà trong ÿó trong tӯng giai ÿoҥn quy
hoҥch cҫn phҧi ÿҥt ÿѭӧc, ÿӗng thӟi tách hҷn mөc tiêu cӫa cҩp cao hѫn mà
không liên quan
ÿӃn vùng quy hoҥch.
- Xác ÿӏnh nhӳng khó khăn và thuұn lӧi. Nêu rõ ra các hiӋn trҥng sӱ dөng
ÿҩt ÿai hiӋn tҥi. Xác ÿӏnh các vҩn ÿӅ khó khăn cҫn giҧi quyӃt và phát huy
thêm và cҧi tiӃn nhӳng cѫ hӝi thuұn lӧi.
- Xác ÿӏnh nhӳng tӗn tҥi khó khăn liên quan ÿӃn tiӃn hành thӵc hiӋn. Nhӳng
tӗn tҥi ҧnh hѭӣng ÿӃn thӵc hiӋn quy hoҥch ÿã ÿѭӧc ÿӅ xuҩt vӅ các mһt luұt
pháp, kinh tӃ, xã hӝi và môi trѭӡng. Phҧi nhìn nhұn cө thӇ bҩt kǤ sӵ can
thiӋp nào trong thӵc hiӋn quy hoҥch bҵng khҧ năng cӫa chính quyӅn,
nhӳng tә chӭc khác và ngѭӡi sӱ dөng ÿҩt ÿai trong tiӃn hành quy hoҥch.

83
- ThiӃt lұp nên các tiêu chuҭn cho quyӃt ÿӏnh sӱ dөng ÿҩt ÿai. Có nhiӅu sӵ
chӑn lӵa trong sӱ dөng ÿҩt ÿai mà trong ÿó có mӝt sӕ có nhiӅu triӇn vӑng
cho thu nhұp lӧi nhuұn cao so vӟi ÿҫu tѭ, hay mӝt trong nhӳng kiӇu sӱ
dөng ÿó cho tính bӅn vӳng cao so vӟi lѭӧng dân sӕ nông thôn quá lӟn. Do
ÿó có nhiӅu tiêu chuҭn giӳ vai trò tѭѫng ÿӕi quan trӑ
ng trong viӋc quyӃt
ÿӏnh sӱ dөng ÿҩt ÿai.
- Xây dӵng phҥm vi quy hoҥch. Nhӳng phҥm vi nào bao gӗm trong toàn
quy hoҥch, và nhӳng nhӳng quy hoҥch khác vүn còn ÿang cho ҧnh hѭӣng .
- Xây dӵng giai ÿoҥn quy hoҥch. Ĉây là thӡi biӇu ÿӝ dài thӡi gian cho quy
hoҥch có thӇ tiӃn hành. Có thӇ thӡi gian là ba hay bӕn năm hay hѫn nӳa và
cho thҩy có khҧ năng bӏ gҭy ÿә trong giai ÿ
oҥn tәng hӧp và chӍnh sӱa.
- Ĉӗng ý vӅ mһt nӝi dung và hình thӭc cӫa quy hoҥch. Tӵ ÿһt câu hӓi xem
nhӳng nӝi dung nào cҫn cho quy hoҥch? Trình bày kӃt quҧ nhѭ thӃ nào?
Thí dө nhѭ nó có bao gӗm luôn vӅ các mһt cây trӗng, kӹ thuұt cҧi tiӃn cӫa
quҧn lý ÿҩt ÿai, khuyӃn nông, nâng cҩp cѫ sӣ hҥ tҫng hay luұt lӋ mӟi ?
Hình thӭc quy
ÿӏnh tùy thuӝc vào tҩt cҧ các ngѭӡi trong các bӝ phұn tham
gia và trách nhiӋm mà ÿã ÿѭӧc phân chia thành các nhóm.
- QuyӃt ÿӏnh nhӳng cҫn thiӃt trong ÿiӅu hành. Nhӳng vҩn ÿӅ này bao gӗm
kinh phí cho tiӃn hành quy hoҥch, chính quyӅn và tә chӭc các ÿӝi, thiӃt bӏ
hoҥt ÿӝng, hӧp tác vӟi nhӳng ban ngành khác, sӱa soҥn cho thu giӱ các sӕ
liӋu và báo cáo, nhӳng ngѭӡi cҫn thiӃt có thӇ giúp hay nhӳng ngѭӡi cҫn
ÿѭӧc thông báo vӅ kӃ hoҥch và lӏch sҧn xuҩt cӫa quy hoҥch.
1.3 Nhӳng thông tin cѫ sӣ vӅ khu vӵc quy hoҥch
ĈӇ ÿѭӧc bҳt ÿҫu, ÿӝi quy hoҥch sӁ cҫn nhӳng thông tin cѫ sӣ ban ÿҫu vӅ ÿҩt
ÿai, con ngѭӡi, tә chӭc hành chánh, các dӏch vө cӫa vùng quy hoҥch. Nhӳng thông tin
này sӁ ÿѭӧc chi tiӃt hoá trong bѭӟc 3. Trong bѭӟc 1, nhà quy hoҥch phҧi tìm nhӳng

thông tin hӳu dөng nào có thӇ có ÿѭӧc càng nhiӅu càng tӕt, nѫi thu thұp và ngѭӡi có
trách nhiӋm có thӇ giúp thu thұp và ngѭӡi có thӇ là cҫu nӕi giӳa ÿӝi quy hoҥch và các
ban ngành trong ÿӏa phѭѫng và cӝng ÿӗng xã hӝi nѫi ÿó. Nhà quy hoҥch phҧi tìm ra
các thông tin cҫn thiӃt và hӳu dөng mà ÿôi lúc không có ÿѭӧc, do ÿó cҫn phҧi thiӃt lұp
nên thӡi biӇu và chi phí cho công viӋc này. Mӭc ÿӝ rӝng cӫa thông tin và sӕ lѭӧng chi
tiӃt cҫn thiӃ
t sӁ thay ÿәi theo mӭc ÿӝ quy hoҥch. Sau ÿây là mӝt sӕ thí dө vӅ thông tin
cҫn thiӃt có thӇ có ÿѭӧc trong yêu cҫu cӫa bѭӟc ÿҫu quy hoҥch:
- Tài nguyên ÿҩt ÿai. Khí hұu, thӫy văn, ÿӏa chҩt, ÿҩt, thӵc vұt (bao gӗm
rӯng và ÿӗng cӓ), sinh vұt ÿҩt, bӏnh. Nguӗn sӕ liӋu bao gӗm bҧn ÿӗ nӅn,
không ҧnh và ҧnh vӋ tinh, nhӳng kh
ҧo sát hiӋn có và dӱ liӋu ÿѭӧc ghi
nhұn tӯ các cѫ quan.
- HiӋn trҥng sӱ dөng ÿҩt ÿai. Nhӳng khҧo sát và ghi nұn ÿѭӧc tӯ các ngành
vӅ sӱ dөng ÿҩt ÿai, hӉ thӕng canh tác, rӯng, mӭc ÿӝ sҧn xuҩt và chiӅu
hѭӟng.
- Cѫ sӣ hҥ tҫng hiӋn có. Vұn chuyӇn, thông tin và dӏch vө nông nghiӋp,
quҧn lý chăn nuôi và rӯ
ng.
- Dân sӕ. Sӕ dân, chiӅu hѭӟng tăng giҧm cӫa nhân hӝ khҭu, vӏ trí dân cѭ,
vai trò cӫa phө nӳ, nhóm dân tӝc thiӇu sӕ, giai cҩp, lҧnh ÿҥo.
84
- QuyӅn sӱ dөng ÿҩt ÿai. Luұt vӅ quyӅn sӱ dөng ÿҩt ÿai ÿӕi vӟi nông
nghiӋp, ÿӗng cӓ, rӯng bҧo tӗn, rӯng quӕc gia.
- Cҩu trúc xã hӝi và tұp quán. Sӱ dөng ÿҩt ÿai ÿã gҳn liӅn lâu ÿӡi vӟi lӏch sӱ
và văn hóa cӫa ngѭӡi dân trong khu vӵc. HiӇu rӓ thӵc trҥng hiӋn tҥi là
ÿ
iӅu rҩt cҫn thiӃt quan trӑng trong viӋc cҧi thiӋn sӱ dөng ÿҩt ÿai.
- Chính quyӅn. Cѫ cҩu hành chánh và nhӳng ban ngành chính; nhӳng dӏch
vө cҫn phҧi có và nhӳng nhu cҫu cho chính quyӅn tҥi ÿó. Hӓi ÿҥi diӋn dân

ÿӏa phѭѫng vӅ nhӳng hoҥt ÿӝng cӫa các ban ngành có liên quan ÿӃn hoҥt
ÿӝng cӫa ÿӝi quy hoҥch.
- Luұt pháp. Luұt và nhӳng qui ÿӏnh ҧ
nh hѭӣng ÿӃn sӱ dөng ÿҩt ÿai; lӋ làng
và tұp quán có ҧnh hѭӣng ÿӃn luұt pháp chung trong cӝng ÿӗng xã hӝi.
- Tә chӭc phi chính phӫ NGOs. Tìm xem có bao nhiêu tә chӭc phi chính
phӫ ÿang hә trӧ phát triӇn trong vùng quy hoҥch và tìm xem các dӵ án nào
ÿã và ÿang thӵc hiӋn, thí dө nhѭ các tә hӧp tác giӳa các nông trang vӟi
nhau ÿӇ әn ÿӏnh thӏ trѭӡng tiêu thө sҧn phҭm. Tӯ nhӳng v
ҩn ÿӅ này sӁ cho
thҩy vai trò cӫa quy hoҥch và viӋc thӵc hiӋn quy hoҥch sӱ dөng ÿҩt ÿai.
- Tә chӭc thѭѫng mҥi. TiӃp xúc vӟi các tә chӭc thѭѫng mai hay nhӳng công
ty mà có ҧnh hѭӣng ÿӃn viӋc quy hoҥch nhѭ sҧn phҭm nông nghiӋp, chӃ
biӃn, công ty phân bón.
1.4 Các tѭ liӋu và kinh phí
Bѭӟc 1 này là nӅn tҧng cho quy hoҥch sӱ dөng ÿҩt ÿai. NӃu không có quan
ÿ
iӇm rӓ ràng thì sӁ gây khó khăn cho các bѭӟc sau. Ĉһc biӋt ÿây là bѭӟc cҫn thiӃt
quan trӑng ÿӇ phát triӇn gҫn hѫn mӕi quan hӋ giӳa ngѭӡi sӱ dөng ÿҩt ÿai, nhà nѭӟc,
ÿӝi quy hoҥch và nhӳng thành viên tham gia khác trong tiӃn trình quy hoҥch.
Mӝt yêu cҫu chính cӫa bѭӟc này là xác ÿӏnh nhӳng thành phҫn chính cӫa ÿӅ án
quy hoҥch. Tӯ ÿây, ÿӅ cѭѫng phҧi ÿѭӧc ÿӏnh nghƭa rӝng mà ÿӫ và cho phép uyӇn
chuyӇn trong viӋc tìm các giҧi pháp cӫa vҩn ÿӅ sӱ dөng ÿҩt ÿai trong khoҧng thӡi gian
giӟi hҥn và nguӗn tài nguyên hӳu hiӋu.
Trong bѭӟc 1 này sau khi hoàn thành sӁ cho ra tұp tài liӋu vӅ ÿӅ án quy hoҥch
trong ÿó gӗm có cҧ ÿӅ cѭѫng cӫa thӵc hiӋn thӱ nghiӋm quy hoҥch vӟi: mөc tiêu
chung, mөc ÿích riêng, thӡi gian và kinh phí cҫn thiӃt.
2. Bѭӟc 2: Tә chӭc công viӋc
Trong bѭӟc này là quyӃt ÿӏnh nhӳng viӋc cҫn làm; xác ÿӏnh nhӳng hoҥt ÿӝng
cҫn thӵc hiӋn và chӑn lӑc ra ÿӝi quy hoҥch; xây dӵng bҧng kӃ hoҥch và thӡi biӇu các

hoҥt ÿӝng và kӃt quҧ cҫn ÿҥt ÿѭӧc; bҧo ÿҧm có sӵ thҧo luұn chung ÿӇ các thành viên
trong ÿӝi tham gia phù hӧp vӟi khҧ năng và chuyên môn cӫa mình hoһc sӵ ÿóng góp
cӫa hӑ trong quy hoҥch.
2.1 Nhӳng công viӋc quy hoҥch cҫn làm
Sҳp xӃp công viӋc không phҧi là viӋc làm ngүu hӭng và thích thú. Tuy nhiên
nӃu không thӵc hiӋn phҫn này thì kӃt quҧ sӁ cho ra sӵ thiӃu ÿiӅu phӕi, dӉ chán nҧn và
có nhӳng ÿình hoҧn không cҫn thiӃt. Dƭ nhiên là sӁ có nhӳng sӵ kiӋn không tiên ÿoán
trѭӟc ÿѭӧc sӁ xҧy ra nhѭng tә chӭc công viӋc tӕt có thӇ dӵ ÿoán tr
ѭӟc ÿѭӧc nhiӅu vҩn
ÿӅ khó khăn và giúp mӑi ngѭӡi cùng làm viӋc vӟi nhau vӟi tҩt cҧ sӭc lӵc cӫa hӑ.
85
Bѭӟc này chuyӇn ÿәi phѭѫng thӭc quy hoҥch tәng quát tӯ bѭӟc 1 thành các
công viӋc cӫa các chѭѫng trình cө thӇ chi tiӃt. Tӯ ÿó biӃt ÿѭӧc nhӳng gì cҫn làm,
ÿuyӃt ÿӏnh phѭѫng pháp, xác ÿӏnh ai sӁ là ngѭӡi làm, chuyên biӋt hóa các trách nhiӋm
cho mӛi thành viên cӫa ÿӝi, kӃ hoҥch công tác nhân sӵ và nhӳng hoҥt ÿӝng và phân
chia nguӗn nhân lӵc cho các bѭӟc tiӃp theo trong tiӃn trình quy hoҥch.
2.2 Sӵ cҫn thiӃt tә chӭc công viӋc
ĈiӅu phӕi nhӳng hoҥt ÿӝng khác nhau trong quy hoҥch sӱ dөng ÿҩt ÿai thì rҩt
quan trӑng bӣi vì:
- NhiӅu công viӋc có thӡi gian dài trѭӟc ÿó. Nhѭ thu thұp các thông tin phҧi
thӵc hiӋn càng sӟm càng tӕt, mӝt vài khҧo sát cҫn nhiӅu tháng mӟi xong.
- Dӏch vө hә trӧ phҧi ÿѭӧc tә chӭc. Nhѭ vұn chuyӇn, lao ÿӝng, bҧn ÿӗ, in
ҩn. Nhӳng cái này phҧi ÿѭӧc lұp thӡi khóa biӇu ÿӇ khi cҫn thiӃt thì sӁ phөc
vө hә trӧ kӏp thӡi, nhӡ ÿó sӱ dөng nhân lӵc tӕt hѫn và giҧm các chi phí
không cҫn thiӃt.
- Cung cҩp vұt tѭ. Cө thӇ trong công viӋc là yêu cҫu phҧi có bҧn ÿӗ, không
ҧnh hay ҧnh vӋ tinh. Nhӳng vұt tѭ khác tuy tҫm thѭӡng hѫ
n nhѭng lҥi rҩt
cҫn thiӃt nhѭ xây dӵng trҥi chӭa máy, và các phө tùng máy móc, nӃu
không cNJng ÿòi hӓi thӡi gian tìm kiӃm khi có sӵ cӕ cho máy móc.

- Tұp huҩn, di chuyӇn, hӑp sѫ kӃt và tѭ vҩn cҫn thiӃt phҧi làm lӏch công tác
cө thӇ. Lӏch công tác này sӁ làm theo tӯng tháng và giӳa các tháng.
Thӡi gian cӫa cán bӝ cҫn tұp huҩn thѭӡng là nhӳng trӣ ngҥi lӟn nhҩt trong ÿӅ
án quy hoҥch. Phҧi có sӵ ÿiӅu chӍnh tӕt theo tӯng thӡi kǤ giai ÿoҥn trong viӋc xác ÿӏnh
nhu cҫu cҫn thiӃt cӫa ÿӅ án, quyӃt ÿӏnh cho tӯng trѭӡng hӧp cө thӇ theo các hoҥt ÿӝng
và thông tin riêng biӋt.
2.3 Cách thӵc hiӋn công viӋc
Ĉҫu tiên, liӋt kê ra tҩt cҧ nhӳng công viӋc và hoҥt ÿӝng chính cӫa quy hoҥch.
Ĉӕi vӟi mӛi công viӋ
c, lұp ra nhӳng gì cҫn thiӃt phҧi làm cNJng nhѭ nhân sӵ có kӹ
năng ÿҧm nhұn và các nguӗn khác ÿòi hӓi.
Xác ÿӏnh nhân sӵ và tә chӭc sӁ chӏu trách nhiӋm cho mӛi công viӋc và nhӳng
cái khác liên quan có thӇ ÿóng góp vào. Bҧng kiӇm tra liӋt kê công viӋc và trách nhiӋm
theo thӭ tӵ ѭu tiên. Mӑi ngѭӡi tham gia cҫn biӃt nhӳng yêu cҫu gì nѫi hӑ và hӑ sӁ chӏu
trách nhiӋm phҫ
n nào.
Thӡi gian cҫn thiӃt ÿӇ hoàn thành cho mӛi công viӋc, ÿһc biӋt là công viӋc phҧi
hoàn thành ÿúng hҥn trѭӟc khi mӝt công viӋc khác ÿѭӧc bҳt ÿҫu. Phân chia kinh phí
và vұt tѭ. Xây dӵng kinh phí chia cho các hoҥt ÿӝng và liӋt kê ra các thiӃt bӏ cҫn thiӃt
thí dө nhѭ phѭѫng tiӋn vұn chuyӇn, vұt tѭ.
Hình thӭc ÿѫn giҧn nhҩt ÿӇ mô tҧ kӃ hoҥch công viӋc là bҧng, nhѭ trình bày
trong b
ҧng 1. ĈiӅu này có thӇ ÿѭӧc mӥ rӝng thêm phҫn nѫi hoҥt ÿӝng, vұt tѭ cҫn, thӡi
gian sӱ dөng, phân bӕ kinh phí và chi tiӃt kӃt quҧ tìm ÿѭӧc nhѭ báo cáo, bҧn ÿӗ.
Sӱ dөng biӇu ÿӗ hình thanh là cách trình bày kӃ hoҥch công viӋc. Màu ÿѭӧc
dùng ÿӇ tô lên các thanh và chӍ rõ các giai ÿoҥn hoҥt ÿӝng tӯ ÿó theo kӃ hoҥch tiӃn
hành. NӃu ÿӅ án quá lӟn và phӭc tҥ
p thì có thӇ sӱ dөng sѫ ÿӗ dҥng phân bӕ nhánh.
Công viӋc ÿѭӧc dӵa trên các hoҥt ÿӝng ÿi trѭӟc, hoҥt ÿӝng này phҧi hoàn thành trѭӟc
86

khi ÿӃn hoҥt ÿӝng kӃ tiӃp. Nhѭ trong sѫ ÿӗ phân nhánh cNJng chӍ sӵ chú ý ÿӃn các hoҥt
ÿӝng chính trong toàn các hoҥt ÿӝng cӫa ÿӅ án.
Tuy nhiên, ÿӅ án quy hoҥch sӱ dөng ÿҩt ÿai phҧi ÿѭӧc phát triӇn dҫn. Không
phҧi tҩt cҧ các hoҥt ÿӝng có thӇ trông thҩy trѭӟc ÿѭӧc hӃt và theo ÿúng lӏch thӡi gian,
ÿһc biӋt là trong tình trҥng bao gӗm nhiӅu tә chӭc ÿӝc l
ұp vӟi nhӳng công viӋc khác
nhau. Sӵ phân tích theo nhánh phân bӕ thѭӡng không thích hӧp cho mӝt sӵ phát triӇn
cӫa ÿӅ án quy hoҥch vӟi khung thӡi gian mӥ rӝng qua nhiӅu năm, nhѭng mӛi chuyên
ngành có thӇ có riêng kӃ hoҥch làm viӋc vӅ kiӇu này cho mӛi bѭӟc khác nhau trong
tiӃn trình thӵc hiӋn.
3. Bѭӟc 3: Phân tích vҩn ÿӅ
Sau khi thӵc hiӋn các bѭӟc trѭӟc ÿó vӅ mһt thҧo luâün, ÿӅ cѭѫng tѭ liӋu, và
chuҭn bӏ kӃ hoҥch, bѭӟc 3 là bѭӟc ÿҫu tiên liên quan ÿӃn chi tiӃt vӅ mһt kӹ thuұt cӫa
ÿánh giá sӱ dөng ÿҩt ÿai, ÿây là bѭӟc khá lӟn. Trѭӟc nhҩt, phân tích hiӋn trҥng sӱ
dөng ÿҩt ÿai và so sánh nó vӟi mөc tiêu quy hoҥch; ÿӇ làm viӋc này cҫn phҧi xác ÿӏnh
các ÿѫn vӏ bҧn ÿӗ ÿҩt ÿai và hӋ thӕng sӱ dөng ÿҩt ÿai. KӃ ÿӃn, xác ÿӏnh các vҩn ÿӅ khó
khăn mà hiӋn trҥng sӱ dөng ÿҩt ÿai ÿang gһp phҧi bao gӗm luôn cҧ vӅ mһt tӵ nhiên và
tính trҫm trӑng cӫa nó. Cuӕi cùng là phân tích nguyên nhân cӫa vҩn ÿӅ.
3.1 Tình trҥng hiӋn tҥi cӫa sӱ dөng ÿҩt ÿai:
Trong bѭӟc 1, mӝt sӕ sӕ liӋu thӵc tӃ cѫ bҧn ÿã ÿѭӧc thu thұp. Bây giӡ trong
bѭӟc này là thu thұp toàn bӝ thông tin vӅ hiӋn trҥng sӱ dөng ÿҩt ÿai càng chi tiӃt càng
tӕt ÿӇ cung cҩp các sӕ liӋu cѫ cӣ thӵc tӃ cho các bѭӟc kӃ tiӃp sau ÿӃn khi thӵc hiӋn dӵ
án. Hҫu hӃt các sӕ liӋu thông tin này phҧi ÿѭӧc trình bày mô tҧ trên bҧn ÿӗ.
Nhѭ vӟi sӕ liӋu vӅ mһt cѫ cҩu hành chánh, khung luұt pháp và các tә chӭc liên
quan ÿã ÿѭӧc thu thұp ӣ bѭӟc 1, thì các sӕ liӋu cҫn phân tích trong bѭӟc này cө thӇ các
vҩn ÿӅ nhѭ sau:
- Dân sӕ. Phân tích sӕ lѭӧng, tuәi và giӟi tính, chiӅu hѭӟng phát triӇn dân
sӕ và sӵ phân bӕ. ĈiӇm nghiên cӭu có thӇ là: thành phӕ, xã hay các vùng
dân cѭ nông thôn, chӍ và mô tҧ trên bҧn ÿӗ.
- Tài nguyên ÿҩt ÿai. Có ÿѭӧc, biên soҥn, hay các nѫi cҫn thiӃt có khҧo sát

sӕ liӋu vӅ nguӗn tài nguyên ÿҩt ÿai liên quan ÿӃn công viӋc quy hoҥch.
Nhӳng vҩn ÿӅ này bao gӗm: dҥng hình ÿҩt ÿai, khí hұu, vùng khí hұu nông
nghiӋp, ÿҩt, thӵc vұt, nguӗn tài nguyên ÿӗng cӓ, rӯng và thiên nhiên.
- ViӋc làm và thu nhұp. Tóm lѭӧc sӕ liӋu vӅ viӋc làm và thu nhұp theo diӋn
tích, tuәi, xã hӝi và nhóm dân tӝ
c ít ngѭӡi.
- HiӋn trҥng sӱ dөng ÿҩt ÿai. Nhӳng thông tin hiӋn có thѭӡng bӏ lҥc hұu hay
không có ÿӝ tin cұy cao do sӱ dөng ÿҩt ÿai luôn thay ÿәi theo thӡi gian.
Xây dӵng bҧn ÿӗ sӱ dөng ÿҩt ÿai theo hiӋn trҥng mӟi nhҩt thì cҫn thiӃt và
ÿây là nӅn tҧng cho sӵ thay ÿәi trong quy hoҥch sӱ dөng ÿҩt ÿai.
- Sҧn lѭӧng và chiӅu hѭӟng. Sӕ liӋu sҧn lѭӧng theo cӝt bҧng và hình ÿӇ cho
thҩy hѭӟng tăng giҧm cӫa sҧn lѭӧng và dӵ ÿoán kinh tӃ cho giai ÿoҥn quy
hoҥch. Nhӳng sӕ liӋu thông tin này càng lѭӧng hoá càng tӕt.
- Cѫ sӣ hҥ tҫng. Ĉѭӡng xá, thӏ trѭӡng và trung tâm dӏch vө cNJng phҧi chӍ
trên bҧn ÿӗ.
87
Hҫu hӃt các thông tin này sӁ có ÿѭӧc nhӡ vào các sӕ liӋu hiӋn có, bә sung bҵng
cách ÿi khҧo sát sѫ bӝ ÿӇ kiӇm tra sӕ liӋu hiӋn có ÿáng tin cұy không và bә sung nguӗn
sӕ liӋu mӟi. Nhӳng khoҧng hӣ cӫa các nguӗn sӕ liӋu sӁ ÿѭӧc bә sung bҵng phѭѫng
pháp ÿánh giá nông thôn nhanh, ҧnh viӉn thám và khҧo sát thӵc tӃ cNJng nhѭ thҧo luұn
v
ӟi các ban ngành hay ngѭӡi biӃt vӅ vùng ÿҩt ÿó nhѭ các cán bӝ khuyӃn nông hoһc
các cán bӝ lâm nghiӋp.
88
3.2 Ĉѫn vӏ ÿҩt ÿai và hӋ thӕng sӱ dөng ÿҩt ÿai.
Phân tích tình trҥng hiӋn tҥi có thӇ cҫn thiӃt tách vùng nghiên cӭu ra thành các
ÿѫn vӏ ÿҩt ÿai có nhӳng ÿһc tính tӵ nhiên nhѭ khí hұu, dҥng hình ÿҩt ÿai, ÿҩt và thӵc
vұt tѭѫng ÿӕi ÿӗng nhҩt. Mӛi ÿѫn vӏ ÿҩt ÿai có cùng nhӳng khó khăn và cѫ hӝi phát
triӇn và ÿáp ӭng giӕ
ng nhau trong cách quҧn lý. Ĉѫn vӏ ÿҩt ÿai thích hӧp ӣ mӭc ÿӝ

quӕc gia có thӇ là vùng khí hұu nông nghiӋp; ӣ cҩp ÿӝ TӍnh là hӋ thӕng ÿҩt ÿai; và
mӭc ÿӝ huyӋn, xã là nhӳng biӇu loҥi ÿҩt ÿai hay các ÿѫn vӏ bҧn ÿӗ ÿҩt khác.
Bѭӟc kӃ tiӃp là xác ÿӏnh các hӋ thӕng sӱ dөng ÿҩt ÿai thông dөng nhҩt, nhӳng
vùng vӅ m
һt kinh tӃ và sӱ dөng ÿҩt ÿai tѭѫng tӵ nhau. Ĉây có thӇ là nhӳng hӋ thӕng
canh tác hay các hӋ thӕng sӱ dөng ÿҩt ÿai trên nӅn tҧng là rӯng. HӋ thӕng sӱ dөng ÿҩt
ÿai thѭӡng ÿѭӧc ÿӏnh nghƭa nhѭ là nhӳng loҥi cây trӗng chính yӃu trên mӝt loҥi ÿѫn vӏ
ÿҩt ÿai. Nhӳng tiêu chuҭn khác cho viӋc phân biӋt ra các hӋ thӕng sӱ dөng ÿҩt ÿai
trong mӝt ÿѫn vӏ ÿҩt ÿai là nhӳng nông trang lӟn nhӓ có hay không có chăn nuôi.
Mӝt thӵc tӃ khó khăn là không có ÿѫn vӏ ÿҩt ÿai cNJng nhѭ hӋ thӕng ÿҩt ÿai cùng
ranh giӟi vӟi ÿѫn vӏ hành chánh ÿӇ tѭѫng ӭng vӟi sӕ liӋu vӅ kinh tӃ, dân sӕ ÿӇ dӉ dàng
trong viӋc tính toán cho quy hoҥch. ĈiӅu này giҧi quyӃt không dӉ dàng: nhà quy hoҥch
phҧi làm viӋc cùng lúc vӟi ÿѫn vӏ ÿҩt ÿai, hӋ thӕng sӱ dөng ÿҩt ÿai và ÿѫn vӏ hành
chánh.
3.3. Nhӳng vҩn ÿӅ cӫa sӱ dөng ÿҩt ÿai
ĈӇ ÿӏnh nghƭa ra mӝt vҩn ÿӅ nào ÿó thì cҫn phҧi thiӃt lұp nên tình trҥng hiӋn tҥi
cӫa vҩn ÿӅ ÿó, chӍ ra ÿѭӧc nhӳng khó khăn không thích hӧp và xác ÿӏnh cách có thӇ
giҧi quyӃt vҩn ÿӅ tӕt hѫn. Nhѭ tӯ quy hoҥch khu ÿӏnh cѭ mӟi trên vùng ÿҩt trӕng, giai
ÿoҥn chҭn ÿoán cӫa vҩn ÿӅ thì có tҫm quan trӑng nhҩt. NӃu không nhұn ra hӃt các vҩn
ÿӅ và phân tích nguyên nhân cӫa nó, thì trong quy hoҥch sӁ không thay ÿәi ÿѭӧc gì so
vӟi tình trҥnh hiӋn có. Ba phѭѫng pháp khá gҫn nhau có thӇ dùng trong giai ÿoҥn này
là phân tích hӋ thӕng canh tác, chҭn ÿoán và thiӃt kӃt, và
ÿánh giá nhanh nông thôn.
Phѭѫng pháp khҧo sát cѫ bҧn có thӇ ÿѭӧc tóm lѭӧc nhѭ sau:
- Nói chuyӋn vӟi mӑi ngѭӡi
- Xem cө thӇ ÿҩt ÿai
“Con ngѭӡi” bao gӗm nông dân và nhӳng ngѭӡi sӱ dөng ÿҩt ÿai khác, lҧnh
ÿҥo ÿӏa phѭѫng, cán bӝ khuyӃn nông và các cán bӝ cӫa các ban ngành trong vùng. Khi
thӡi gian cho phép thì phҧi tә chӭc phӓng vҩn nông dân theo các mүu cӫa các hӋ thӕng
sӱ dө

ng ÿҩt ÿai khác nhau. Trong bҧng 4.1 cho thҩy mӝt vài thí dө vӅ các vҩn ÿӅ cӫa
hӋ thӕng sӱ dөng ÿҩt ÿai. Cách xác ÿӏnh các hӋ thӕng sӱ dөng ÿҩt ÿai nào quan trӑng
nhҩt bӣi các nông dân, các ban ngành ÿӏa phѭѫng và ÿӝi quy hoҥch.
Cùng thӡi gian ÿó, cҫn phҧi xác ÿӏnh ra các nguyên nhân cӫa vҩn ÿӅ. Cho thí dө
nhѭ sӵ thiӃu thӭc ăn gia súc do các canh tác khác ÿã xâm lҩn diӋn tích ÿӗ
ng cӓ trong
thӡi gian qua, trong khi ÿó lҥi thiӃu luân canh ÿӗng cӓ hay thiӃu viӋc kiӇm soát sӕ
lѭӧng gia súc tiӃp theo sau ÿó. Nhӳng ҧnh hѭӣng có thӇ gián tiӃp nhѭ thiӃu lao ÿӝng ӣ
nông trang trong thӡi kǤ cҫn công nhҩt làm cho ҧnh hѭӡng ÿӃn năng suҩt mà nguyên
nhân có thӇ do phө nӳ trong giai ÿoҥn ÿó ÿã phҧi ÿi mӝt khoҧng khá xa ÿӇ thu lѭӧng
cӫi hoһc nѭӟ
c nên không thӇ quay vӅ nhanh ÿѭӧc.

89
Bҧng 4.1: Nhӳng vҩn ÿӅ trong sӱ dөng ÿҩt ÿai: hiӋn tѭӧng và nguyên nhân
HIӊN TѬӦNG CӪA VҨN Ĉӄ SӰ DӨNG ĈҨT ĈAI
Di dân ra thành thӏ
Thu nhұp ӣ nông thôn thҩp
ThiӃu các cѫ hӝi có viӋc làm
Dinh dѭӥng và sӭc khӓe kém
Sҧn lѭӧng chѭa ÿҫy ÿӫ cho tӵ cung tӵ cҩp
ThiӃu nhiên liӋu chҩt ÿӕt và gә
ThiӃu diӋn tích cho ÿӗng cӓ chăn nuôi
Năng suҩt thҩp và không әn ÿӏnh
Sa mҥc hóa dҫn nông trang
Phá dҫn các vùng rӯng và khu vӵc bҧo tӗn thiên nhiên
Mүu thuҭn giӳa sӱ d
өng ÿҩt trӗng trӑt chăn nuôi và phi nông nghiӋp
Sӵ suy thóai ÿҩt ÿai có thӇ thҩy trѭӟc mҳt. thí dө ÿҩt trӗng bӏ xoáy mòn, trҫm lҳng phù
sa làm nâng cao ÿáy sông rҥch và mһt ruӝng, sӵ suy thoái ÿҩt trӗng cây, mһn hóa hӋ

thӕng tѭӟi, ngұp lNJ.

CÁC NGUYÊN NHÂN LIÊN QUAN ĈӂN SӰ DӨNG ĈҨT ĈAI
90
Nhӳng vҩn ÿӅ xã hӝi
Áp lӵc dân sӕ trên nguӗn tài nguyên ÿҩt ÿai
Sӵ phân bӕ mҩt cân ÿӕi cӫa ÿҩt ÿai, nguӗn vӕn và cѫ hӝi
Nhӳng hҥn chӃ trong quyӅn sӱ dөng ÿҩt ÿai và quyӅn tѭ hӳu ÿҩt

Nguy hҥi nguӗn tài nguyên tӵ nhiên và nhӳng giӟi hҥn
Phân phӕi và cung cҩp nguӗn nѭӟc chѭa ÿҫy ÿӫ
Ĉҩt dӕc bҩt thѭӡng
Ĉҩt có khuynh hѭӟng bӏ khô hҥn
Thoát nѭӟc kém
Sâu bӏnh

Không ÿӕi chiӃu ÿѭӧc giӳa sӱ dөng ÿҩt ÿai và khҧ năng thích nghi ÿҩt ÿai
KiӇm soát nѭӟc chѭa ÿҫy ÿӫ
Khai hoang vùng ÿҩt dӕc
Thӵc hành canh tác bҧo vӋ ÿҩt ÿai chѭa tӕt
Thӡi gian ÿӇ hoang cây buӝi chѭa ÿӫ

Nhӳng vҩn ÿӅ liên quan ÿӃn quy hoҥch nông thôn
Nguӗn năng lѭӧng ÿiӋn chѭa ÿӫ
ThiӃu lѭӧng phân bón và thuӕc trӯ sâu bӏnh
ThiӃu thӏ trѭӡng, cѫ cҩu giá không phù hӧp
ThiӃu nguӗn vӕn
Phѭѫng tiӋn vұn chuyӇn chѭa ÿӫ
ThiӃu hә trӧ vӅ kӹ thuұt

91










Gia tăng
dân sӕ
DÂN SӔ
CHÍNH
SÁCH
TÁI Ĉ
ӎ
NH
TÍCH LӪY DѬ
TH
ӮA

Sӵ xoái mòn ÿҩt
GIҦM KHҦ
NĂNG SҦN
XUҨT
Giá cao
Khan hiӃm
lѭѫng thӵc






Thay ÿәi
dinh dѭӣng




QUY HOҤCH SӰ
DӨNG ĈҨT ĈAI CHO
ĈҪU TѬ THAY ĈӘI
Gia tăng sӵ
khác biӋt mӭc
sӕng trong xã
hӝi
CѪ HӜI
ĈҪU TѬ

Vҩn ÿӅ

sӭc khӓe




TRӦ GIÚP
LѬѪNG THӴC







Hình 4.1: Mô hình ÿѫn giҧn nguyên nhân và hiӋu quҧ cӫa trình trҥng sӱ dөng ÿҩt ÿai,
xác ÿӏnh nhӳng ÿiӇm có thӇ can thiӋp vào.


92
Quan sát ngoài ÿӗng cNJng bә khuyӃt cho phӓng vҩn nông dân. Hӓi nông dân
nhӳng vҩn ÿӅ mà trong khi khҧo sát vùng chung quanh hoһc gҫn ÿó ÿã có nhiӅu vҩn ÿӅ
cҫn quan tâm. ĈiӅu này sӁ cho thҩy thӵc tҥi vҩn ÿӅ khó khăn tӵ nhiên nhѭ xoáy mòn
ÿҩt, diӋn tích ÿӗng cӓ quá nhiӅu, hay sӵ suy thoái rӯng ngày càng cao.
Lҩy hiӋn trҥng sӱ dөng ÿҩt ÿai làm nӅn tҧng và hӓi:
- HiӋn nay quҧn lý ÿҩt ÿai nhѭ thӃ nào ?
- Nhӳng gì sӁ xҧy ra nӃu hiӋn trҥng canh tác này tiӃp tөc mà không thay ÿәi ?
Tҥi sao phҧi sӱ dөng phѭѫng cách canh tác này ? Có phҧi do là phѭѫng cách
hӳu hiӋu hay do tұp quán canh tác lâu ÿӡi, hay do thiӃu lao ÿӝng, thiӃu nguӗn vӕn, cҫn
lѭѫng thӵc әn ÿӏnh, cҫn tiӅn, do cҫn thӡi gian cho các hoҥt ÿӝng giҧi trí hay các hoҥt
ÿӝng khác trong cӝng ÿӗng xã hӝ

i, mong ѭӟc giӳ lҥi quyӅn sӱ dөng ÿҩt ÿai, thiӃu kӹ
thuұt hay kiӃn thӭc hoһc khҧ năng quy hoҥch kém ?Tҩt cҧ vҩn ÿӅ này có liên quan mұt
thiӃt vӟi nhau. Cӕ gҳng phân biӋt rõ ràng giӳa hiӋn tѭӧng và nguyên nhân. Thí dө nhѭ
nguyên nhân trӵc tiӃp cӫa thiӃu lѭѫng thӵc là do năng suҩt ngày càng giҧm tӯ kӃt quҧ
canh tác liên tөc không cho ÿҩt nghƭ , hay bӣi vì áp l
ӵc gia tăng dân sӕ.
Nhӳng vҩn ÿӅ gây ra ÿôi khi ÿѭӧc mô hình hóa. Mô hình này có biӃn ÿӝng
khoҧng kӃt nӕi nguyên nhân - hiӋu quҧ ÿӇ giҧ ÿӏnh mӝt cách ÿӏnh lѭӧng hay mô hình
vӅ kinh tӃ. Mô hình giúp cho thҩy sӵ kӃt nӕi nhau trong hӋ thӕng sӱ dөng ÿҩt ÿai và có
thӇ giúp xác ÿӏnh ra ÿѭӧc nhӳng cѫ hӝi tӕt cho nhӳng thay ÿәi trong quy hoҥch.
Chia tách nhӳng vҩn ÿӅ ra ÿӇ có thӇ ÿѭӧc giҧi quyӃt khҳc phөc bӣi nhӳng quy
hoҥch nhӓ cӫa ÿӏa phѭѫng mà nhӳng quy hoҥch ÿó ÿӅu nҵm trong phҥm vi cӫa ÿӅ án.
Thí dө nhѭ không hә trӧ cho sҧn xuҩt cây trӗng xuҩt khҭu trong viӋc mang lѭӧng khӕi
lӟn ÿi, nӃu không có ÿѭӡng vұn chuyӇn ra biӇn.
Trong giai ÿoҥn quy hoҥch này có thӇ tóm lѭӧc lҥi thành vҩn ÿӅ trình bày mà
mӛi v
ҩn ÿӅ ghi nhұn nhѭ sau:
- Ĉһc tính và tính nghiêm trӑng cӫa vҩn ÿӅ giӳa ÿѫn vӏ ÿҩt ÿai và hӋ thӕng sӱ
dөng ÿҩt ÿai,
- Ҧnh hѭӣng trѭӟc mҳt và lâu dài;
- Tóm lѭӧc nguyên nhân vӅ: môi trѭӡng, kinh tӃ, và xã hӝi.
4. Bѭӟc 4: Xác ÿӏnh các cѫ hӝi cho sӵ thay ÿәi
Nhӳng vҩn ÿӅ cҫn phҧi chú ý và nghiên cӭu ÿã ÿѭӧc hiӇu rõ sau khi trҧi qua ba
bѭӟc ÿҫu, bѭӟc kӃ tiӃp này là tìm và làm cách nào ÿӇ giҧi quyӃt hay cҧi tә nhӳng vҩn
ÿӅ ÿó. ĈiӅu này ÿòi hӓi phҧi có sӵ tác ÿӝng qua lҥi lүn nhau giӳa nhóm quy hoҥch ÿӇ
ÿѭa ra các khҧ năng cѫ hӝi khác nhau cho viӋc thay ÿәi, ngѭӡi sӱ dөng ÿҩt ÿai là
ngѭӡi
ÿóng góp ý kiӃn cho các cѫ hӝi này và có thӇ ÿѭa ra các giҧi pháp cӫa riêng hӑ
và chính quyӅn là nѫi quyӃt ÿӏnh chӑn ra các khҧ năng có thӇ tiӃp tөc cho viӋc phân
tích trong các bѭӟc kӃ tiӃp.

Tìm nhӳng sӵ thay ÿәi khác nhau trong các giҧi pháp cho trѭӡng hӧp mӝt, rӗi
chӑn lӑc ra các vҩn ÿӅ có triӇn vӑng. Tҩt cҧ các giҧi pháp hӧp lý sӁ phҧi ÿѭӧc bao gӗm
trong bѭӟc 4 này và sӁ tiӃp t
өc có nhӳng khó khăn mӟi trong tiӃn trình quy hoҥch. Vҩn
ÿӅ quan trӑng trong bѭӟc này là ÿi ÿӃn chә nhҩt trí vӟi nhau vӅ nhӳng ѭu tiên ÿòi hӓi
giӳa ngѭӡi sӱ dөng ÿҩt ÿai, nhà quy hoҥch và chính quyӅn, ÿӗng thӡi cNJng phҧi ÿáp
ӭng yêu cҫu cӫa cӝng ÿӗng nѫi quy hoҥch.
93
4.1 Nhӳng cѫ hӝi
Quy hoҥch thì bao gӗm viӋc tìm kiӃm và ÿánh giá các cѫ hӝi ÿӇ lҩp ÿҫy nhӳng
khoҧn hӣ giӳa tình trҥng thӵc tӃ và mөc tiêu. Nhӳng cѫ hӝi phҧi ÿѭӧc ÿѭa ra bҵng con
ngѭӡi, tài nguyên ÿҩt ÿai chѭa ÿѭӧc sӱ dөng, công nghӋ mӟi và kinh tӃ hay nhӳng
trѭӡng hӧp chính trӏ.
- Con ng˱ͥi: trình bày nên nhӳng cѫ hӝi d
ѭӟi dҥng lao ÿӝng, kӹ năng, tұp
quán và khҧ năng có thӇ tӵ ÿiӅu chӍnh sӵ thay ÿәi ÿӇ tӗn tҥi trong nhӳng
trѭӡng hӧp khó khăn. Sӵ phӕi hӧp ӣ cҩp ÿӝ ÿӏa phѭѫng có thӇ ÿѭӧc
khuyӃn khích bҵng sӵ hә trӧ sӵ tham gia cӫa nhóm sӱ dөng ÿҩt ÿai vào
trong tiӃn trình quy hoҥch và thông qua nhӳng tә chӭc ngѭӡ
i mua sҧn
phҭm và ngѭӡi sҧn xuҩt.
- Ĉ̭t ÿai: có thӇ hiӋn diӋn ӣ các vùng ÿã phát triӇn hay nhӳng vùng có
nguӗn tài nguyên chѭa khai thác nhѭ thӫy ÿiӋn, khoáng sҧn có kinh tӃ,
phong cҧnh và ÿӡi sӕng thiên nhiên. Ĉӏa ÿiӇm cӫa nhӳng vùng quy hoҥch
có thӇ cho ÿѭӧc nhӳng thuұn lӧi vӅ mһt chiӃn lѭӧc ÿӕi vӟi thѭѫng mҥi hay
quӕc phòng. Ĉҩt
ÿai luôn luôn có ÿѭӧc nhӳng tiӅm năng cho sҧn lѭӧng tӕt
hѫn hay ÿa dҥng hѫn, và cҫn có ÿҫu tѭ trong quҧn lý sӱ dөng.
- Nhͷng cây tr͛ng mͣi và s͵ dͭng ÿ̭t ÿai: có thӇ có sҷn. Trong nhӳng
trѭӡng hӧp có sӵ thay ÿәi quá nhiӅu nhѭ sӵ gia tăng dân sӕ, thì sӁ không

có khҧ năng giҧi quyӃt nhӳng vҩn ÿӅ bҵng sӵ cҧi thiӋn tình trҥng sӱ dөng
ÿҩt ÿai hiӋn tҥi. Cách sӱ dөng hoàn toàn mӟi sӁ phҧi ÿѭӧc thiӃt lұp nên
nhѭ xây dӵng hӋ thӕng tѭӟi cho toàn vùng hay các công trình khác.
- Công ngh͏ c̫i ti͇n: có thӇ ÿѭӧc chuyӇn giao ÿӇ khai thác hӃt tiӅm năng
sҧn xuҩt cӫa ÿҩt ÿai thí vө nhѭ: phân bón, thuӕc trӯ sâu, tiӃn hành hӋ
thӕng thoát hay tѭӟi cҧi tiӃn, cách m
ӟi ÿӇ tӗn trӱ và chӃ biӃn sҧn phҭm,
cҧi thiӋn giӕng cây trӗng và vұt nuôi. Trung tâm nghiên cӭu và khuyӃn
nông giӱ vai trò quan trӑng trong viӋc phát triӇn, thích nghi và giӟi thiӋu
công nghӋ mӟi.
- Nhͷng c˯ h͡i kinh t͇: bao gӗm nhӳng nguӗn vӕn mӟi, thӏ trѭӡng mӟi hay
có cҧi thiӋn, thay ÿәi cѫ cҩu giá, cҧi thiӋn phѭѫng tiӋn vұn chuyӇn và
thông tin. Thông thѭӡ
ng khi áp dөng nhӳng kӹ thuұt mӟi trên ÿҩt ÿai thì
ÿѭa lҥi nhӳng khó khăn hay không thӇ thӵc hiӋn ÿѭӧc do giá cҧ cӫa ÿҫu tѭ
và sҧn phҭm.
Chính quyӅn có thӇ có nhӳng hàng ÿӝng tҥo nên nhӳng cѫ hӝi, thí dө nhѭ thay
ÿәi cѫ chӃ quyӅn sӱ dөng ÿҩt ÿai và cѫ cҩu hành chánh cNJng nhѭ chính sách thuӃ, giá,
bù giá và ÿҫu tѭ.
Ӣ bѭӟc này, nh
ӳng cѫ hӝi có ÿѭӧc chѭa cҫn thiӃt phҧi trình bày ӣ mӭc chi tiӃt
nhѭng cNJng phҧi ÿӫ rӝng ÿӇ bao gӗm tҩt cҧ các cѫ hӝi có thӇ biӃn thành hiӋn thӵc.
Trong tiӃn trình quy hoҥch thì bѭӟc này thѭӡng ÿѭӧc gӑi là bѭӟc “ÿӝng nҧo”.
4.2 Nhӳng khҧ năng chӑn lӵa cho thay ÿәi
Thông thѭӡng thì có nhiӅu cách ÿӇ giҧi quyӃt các vҩn ÿӅ. Nhӳng khҧ năng chӑn
lӵa có thӇ cҫn thiӃt cho sӵ quan tâm cӫa các nhóm ÿӇ tҥo sӵ cҥnh tranh và phөc vө,
ÿây ÿѭӧc xem nhѭ là ÿiӇm bҳt ÿҫu cho sӵ thӓa thuұn. Trong quy hoҥch chӍ có thӇ chҩp
nhұn ÿѭӧc khi có nhiӅu khҧ năng chӑn lӵa.
94
Nhӳng khҧ năng chӑn lӵa ÿѭӧc phát triӇn ra trong bѭӟc này sӁ tùy thuӝc vào

mөc tiêu, chiӃn lѭӧc ÿang theo ÿuәi ÿӇ ÿҥt ÿӃn mөc tiêu. Nhӳng cѫ hӝi và nhӳng vҩn
ÿӅ ÿѭӧc ÿѭa ra là xuҩt phát tӯ con ngѭӡi, ÿҩt ÿai, kinh phí lүn nhӳng nguӗn tài nguyên
sҷn có khác. Thí dө nhӳng vҩn ÿӅ cӫa sҧn lѭӧng lѭѫng thӵc sӁ ÿòi hӓi nh
ӳng tác ÿӝng
trong nông nghiӋp và kinh tӃ; nhӳng cѫ hӝi cho ngành du lӏch sӁ tùy thuӝc hoàn toàn
cách tә chӭc du lӏch trong cách tiӃp ÿãi và hҩp dүn.
Nhӳng cách chӑn lӵa có thӇ ÿѭӧc mô tҧ dѭӟi dҥng ý nghƭa nhѭ sau:
- Chӑn lӵa quy hoҥch không sӱ dөng ÿҩt ÿai. Các vҩn ÿӅ không có trong sӱ
dөng ÿҩt ÿai nhѭng lҥi liên quan mұt thiӃt ÿӃn tiӃn trình quy hoҥch s
ӱ
dөng ÿҩt ÿai. Thí dө ÿѭӧc trình bày trong hình 7 cho thҩy dân sӕ, chính
sách và viӋn trӧ lѭѫng thӵc thì ÿѭӧc nҵm cҥnh bên cҥnh phҥm vӏ cӫa quy
hoҥch sӱ dөng ÿҩt ÿai.
- Sӵ phân chia sӱ dөng ÿҩt ÿai. KiӇu sӱ dөng ÿҩt ÿai ÿѭӧc phân chia cho
nhӳng vùng chuyên biӋt cӫa ÿҩt ÿai; thí dө nông trang có hӋ thӕng tѭӟi và
vùng thung lNJng, rӯng trên các vùng ÿҩ
t dӕc và sӵ giӱ dòng chҧy. Nhӳng
sӵ chӑn lӵa này ÿѭӧc áp dөng mӝt cách rӝng rҧi trong các khu ÿӏnh cѭ
mӟi nhѭng lҥi khó khăn cho các vùng ÿҩt ÿã ÿѭӧc ÿӏnh cѭ và canh tác lâu
ÿӡi.
- Nhӳng dҥng sӱ dөng ÿҩt ÿai mӟi. Sӵ thay ÿәi hoàn toàn ÿѭӧc thӵc hiӋn và
giӟi thiӋu loҥi sӱ dөng ÿҩt mӟi mà trѭӟc ÿây chѭa
ÿѭӧc thӵc hành tҥi vùng
ÿó, thí dө nhѭ xây dӵng hӋ thӕng tѭӟi sӁ làm thay ÿәi các cѫ cҩu và cách
sӱ dөng ÿҩt ÿai.
- Cҧi thiӋn nhӳng kiӇu sӱ dөng ÿҩt ÿai. Cҧi thiӋn ÿѭӧc thӵc hiӋn trên các hӋ
thӕng nông trang hiӋn ÿang có hay các kiӇu sӱ dөng khác ÿӇ làm cho sҧn
xuҩt ÿѭӧc әn ÿӏnh và bӅn vӳng. Sӵ cҧ
i thiӋn này thѭӡng ÿѭӧc thӵc hiӋn
thông qua các trung tâm khuyӃn nông, và thѭӡng ÿѭӧc kӃt hӧp vӟi sӵ

nâng cҩp cѫ sӣ hҥ tҫng và các dӏch vө khác. Chӑn lӵa này có ÿѭӧc trӵc
tiӃp tӯ sӵ phân tích các vҩn ÿӅ. Ĉó là mӝt trong nhӳng nguyên tҳc chính
có ý nghƭa mang ÿӃn sӵ thay ÿәi trong vùng mà ÿã ÿѭӧc ÿӏnh cѭ trѭӟc.
- Nhӳng tiêu chuҭn. Nhӳng tiêu chuҭn có thӇ bao gӗ
m nhӳng hѭӟng dүn
quy hoҥch và nhӳng giӟi hҥn. Thí dө nhѭ nhӳng tiêu chuҭn cho bҧo vӋ có
thӇ chuyên biӋt ra “ không canh tác trong vòng 40 m cӫa dòng chҧy hay
trên các vùng ÿӗi có ÿӝ dӕc lӟn hѫn 12
0
“; nhӳng giӟi hҥn bҧo vӋ an toàn
cuӝc sӕng và nhӳng tính chҩt có thӇ chuyên biӋt “không xây nhà hay phát
triӇn kӹ nghӋ trong các vùng ÿã quy hoҥch ngұp và ÿҩt lӥ”. Tuy nhiên, tiêu
chuҭn cӫa loҥi này thì khó mà ép buӝc ngoҥi trӯ vҩn ÿӅ ÿã ÿѭa ÿӃn nhӳng
thiӋt hҥi cө thӇ.
Nhӳng tiêu chuҭn khác liên quan ÿӃn quҧn lý ÿҩt ÿai, thí dө nhѭ tiêu chuҭn xây
bұc thang, bón phân hay thoát nѭӟc. Mӭc l
ӡi cӫa vӕn vay cho cҧi thiӋn nông trang
phҧi hҥn chӃ ӣ mӭc thҩp thí dө khoҧng 5%. Cho bѭӟc kӃ tiӃp ÿánh giá ÿҩt ÿai, nhӳng
tiêu chuҭn này ÿѭӧc ÿѭa vào phҫn xác ÿӏnh kiӇu sӱ dөng ÿҩt ÿai.
4.3 Phѭѫng thӭc
Không có phѭѫng thӭc cӕ ÿӏnh trong viӋc chӑn lӵa các khҧ năng cho sӵ thay
ÿәi. Mӝt vài phҫn cӫa chѭѫng trình sӁ ÿѭӧc ÿӅ nghӏ bӣi nông dân, cán bӝ khuyӃn nông
hay nhӳng ngѭӡi có quan tâm ÿӃn vùng quy hoҥch, trong khi nhӳng ngѭӡi quy hoҥch
ÿang phát triӇn vҩn ÿӅ khác tӯ nhӳng thông tin có trong bѭӟc 3. ĈiӅu cҫn thiӃt là phҧi
95
cҩt giӱ nhӳng thông tin tӯ các ngѭӡi quan tâm ÿӃn dӵ án và tìm kiӃm nhӳng quan
ÿiӇm cӫa hӑ. Mӝt vài hѭӟng dүn nhѭ sau:
- Tұp trung vào các câu hӓi liên quan ÿӃn nhӳng hoҥt ÿӝng trong quy hoҥch.
Mӝt sӕ quyӃt ÿӏnh ÿã ÿѭӧc thӵc hiӋn rӗi ӣ cҩp quy hoҥch cao hѫn. Thí dө
nhѭ ÿã có quyӃt ÿӏnh xây dӵng con ÿѭӡng xuyên qua khu vӵc quy hoҥch ӣ

cҩp quӕc gia. Sӵ chӑn lӵa còn lҥi trong quy hoҥch là làm thӃ nào thӇ tӯ
con ÿѭӡng ÿã ÿѭӧc quy hoҥch ÿӇ làm cho có tác dөng tӕt hѫn trong quy
hoҥch ӣ cҩp TӍnh hay cҩp ÿӏa phѭѫng ÿӇ phөc cho khu dân cѭ.
- Quan tâm ÿӃn nhӳng chiӃn thuұt sӱ dөng ÿҩt ÿai thay ÿәi. Không có
nhӳng chiӃn thuұt theo sau thì ÿѭӧc theo mӝt mình. Nhӳng chiӃn thuұt
ph
ҧi ÿҥi diӋn hoàn toàn và ÿѭӧc sӱ dөng nhѭ là mӝt nӅn tҧng cho phân
tích và so sánh cӫa nhӳng chѭѫng trình khác nhau trong hành ÿӝng:
- Không thay ÿ͝i. TiӃp tөc vӟi hӋ thӕng sӱ dөng ÿҩt ÿai hiӋn tҥi.
Khi có vҩn ÿӅ xҧy ra thì gҫn nhѭ nó vүn ÿѭӧc thích hӧp, nhѭng
phҧi xác ÿӏnh kӃt quҧ ÿӇ có nhӳng ÿӅ nghӏ cҧi thiӋn cho có hiӋu quҧ
hѫ
n.
- S̫n xṷt t͙i ÿa. Cho tҩt cҧ các sҧn phҭm hay cho mӝt sӕ sҧn phҭm
ÿã ÿѭӧc chӑn lӑc thí dө nhѭ cây lѭѫng thӵc, cho ÿѭӧc lӧi nhuұn tӕi
ÿa hay hә trӧ cho sӕ lѭӧng lӟn dân chúng trong vùng ÿҩt ÿó.
- Ĉ̯u t˱ chung t͙i thi͋u. Mang nhӳng cҧi tiӃn mà có lӧi nhuұn cho
mӑi ngѭӡi dân trong khi thӵc hiӋn nhӳng nhu cҫu thҩp nhҩt trên
mӝt kinh phí ÿҫu tѭ hiӃm.
- B̫o v͏ t͙i ÿa. Sҧn lѭӧng tӕi ÿa trong mӝt khoҧng thӡi gian ngҳn
có thӇ sӁ ÿѭa ÿӃn sӵ xoáy mòn ÿҩt ÿai hay gây ô nhiӉm. ĈӇ có các
cách chӑn lӵa cho bҧo vӋ tӵ nhiên tӕi ÿa thì cҫn nhiӅu chi phí, hay
có thӇ chӍ cho sҧn lѭӧng ӣ mӭc thҩp hѫn.
- Bình ÿ̻ng t͙i ÿa. Nh
ӳng cӕ gҳng hә trӧ có chӫ ý cӭu giúp cho
nhӳng bӝ phұn nghèo cӫa nguyên cӝng ÿӗng hay cho dân tӝc thiӇu
sӕ.
- Xác ÿӏnh mӝt khoҧng cҫn thiӃt mà các giҧi pháp có thӇ thӵc hiӋn ÿѭӧc.
Nhӳng khҧ năng chӑn lӵa có thӇ ÿѭӧc xây dӵng trên nhiӅu tiêu ÿӅ khác

nhau. Nhà quy hoҥch phҧi tìm ra các tiêu ÿӅ có liên quan ÿӃn mөc tiêu cӫa
ÿӅ án quy hoҥch vùng ÿó. Lҫn n
ӳa, có sӵ thӓa thuұn giӳa các vҩn ÿӅ trӑng
yӃu cҫn thiӃt:
- Lo̩i s̫n xṷt. Nhӳng loҥi sҧn phҭm cӫa cây trӗng nào ÿѭӧc giúp
ÿӣ ÿӇ hә trӧ cho: thѭѫng mҥi, tӵ cung tӵ cҩp hay kӃt hӧp cҧ hai ?
Làm thӃ nào ÿӇ phân chia ÿҩt ÿai hay nguӗn tài nguyên cho các loҥi
sҧn xuҩt khác nhau ?
- S̫n xṷt và b̫o v͏. Mӝt sӵ tѭѫ
ng hӧp giӳa các cách chӑn lӵa này
thì thѭӡng rҩt cҫn thiӃt trong mӝt khoҧng thӡi gian ngҳn. Nhӳng
tiêu chuҭn, và sӵ phân chia ÿҩt ÿai cho các loҥi sӱ dөng khác nhau,
có thӇ khác nhau giӳa các kiӇu chӑn lӵa. Thí dө nhѭ góc ÿӝ dӕc tӕi
ÿa cho ÿҩt canh tác có thӇ chӍ khoҧng 20
0
trӣ lҥi cho chӑn lӵa “sҧn
xuҩt” và chӍ có 8
0
cho chӑn lӵa “bҧo vӋ”.
96
- T͹ làm hay ÿ̯u t˱ bên ngoài. Các chӑn lӵa thì thích hӧp cho các
kiӇu sӱ dөng trên cѫ sӣ các cѫ cҩu câu trӗng truyӅn thӕng, có kӹ
thuұt trung bình và vӕn ÿӏa phѭѫng. Các chӑn lӵa ÿòi hӓi có giúp
ÿӣ bên ngoài vào có thӇ giӟi thiӋu kӹ thuұt cao hѫn, có thӇ là nhӳng
cây trӗng mӟi hay nguӗn tài chánh tӯ bên ngoài.
Xác ÿӏnh khoҧng rӝng vӟi nhӳng giҧi pháp khҧ dƭ ÿӇ có thӃ
ÿáp
ӭng vӟi các nhu cҫu cho vùng quy hoҥch. Thí dө nhѭ nӃu có sӵ khan
hiӃm chҩt ÿӕt, tҩt cҧ ÿҩt ÿai chӍ sӱ dөng cho sҧn xuҩt ra chҩt ÿӕt, ngay cҧ
nguyên vùng ÿó là ÿӗng cӓ chăn nuôi và tӯ ÿó cho thҩy là cNJng tҥo ra sӵ

khan hiӃm ÿӗng cӓ. ĈӇ chӑn lӵa, nguyên liӋu phҧi ÿѭӧc nhұp khҭu, nӃu
có khҧ thi, thì không cҫn thi
Ӄt phҧi thay ÿәi các cѫ cҩu ÿӇ sӱ dөng cho
trӗng cây giҧi quyӃt chҩt ÿӕt.
- Phát triӇn các cách chӑn lӵa trong các vҩn ÿӅ bӭc xúc. Phát triӇn nhӳng
khҧ năng chӑn lӵa mà có nhӳng cѫ hӝi thұt sӵ cho thӵc hiӋn. Nhӳng
khoҧng biӃn ÿӝng tӯ trung bình ÿӃn tӕi ÿa cӫa các cách chӑn lӵa chӫ yӃu
dӵa trên nh
ӳng khó khăn vӅ cҩp bách cӫa xã hӝi, kinh phí và hành chánh,
nhӳng ÿòi hӓi cӫa nhӳng sӱ dөng ÿҩt ÿai cҥnh tranh nhau và nhӳng ÿánh
giá ban ÿҫu cӫa khҧ năng thích nghi ÿҩt ÿai. Do ÿó nhӳng nhà quy hoҥch
phҧi chú ý nhѭ trong thí dө vӅ vҩn ÿӅ khó khăn chҩt ÿӕt và ÿӗng cӓ chăn
nuôi thì có thӇ phát triӇn cho 3 cách chӑn lӵa: chia 20% ÿҩt ÿai cho canh
tác cây lҩy chҩt ÿӕt,
ÿӇ dành 30% ÿҩt ÿai cho ÿӗng cӓ và nhұp thêm dҫu
nguyên liêu ÿӇ ÿӫ sӕ lѭӧng yêu cҫu cӫa chҩt ÿӕt khi bӏ giҧm diӋn tích cho
ÿӗng cӓ thay vì ÿӫ diӋn tích chҩt ÿӕt là 30%, song song ÿó phѭѫng cách
lӵa chӑn thӭ hai là có thӇ giҧm diӋn tích ÿӗng cӓ ÿӇ có ÿӫ diӋn tích chҩt
ÿӕt rӗi cҧi tiӃn thăm canh chăn nuôi cho sҧn lѭӧng cao hѫn ÿӇ bù vào diӋn
tích
ÿӗng cӓ ÿã bӏ giҧm.
Sӱ dөng ÿҩt ÿai tѭѫng hӧp thì cҫn phҧi kӃt hӧp ÿӇ thoҧ mҧn các yêu cҫu. Thí dө
nhѭ phѭѫng pháp quҧn lý rӯng ÿa dҥng có thӇ ÿѭӧc phát triӇn kӃt hӧp các yӃu tӕ sҧn
lѭӧng gә, vùng trӳ nѭӟc, ÿӡi sӕng hoang dã và nghƭ ngѫi. Công nghӋ Nông-Lâm
nghiӋp hiӋn taӏ cho phép vӯa sҧn xuҩ
t sҧn phҭm nhѭ thӭc ăn gia súc, cây ăn quҧ trên
cùng vùng ÿҩt, vӟi cách này vӯa cho sҧn lѭӧng vӯa bҧo vӋ ÿѭӧc ÿҩt.
Ӣ cuӕi gia ÿoҥn 4, các kiӇu sӱ dөng ÿҩt ÿai có triӇn vӑng phҧi ÿѭӧc xác ÿӏnh và
chuyên biӋt hóa dѭӟi dҥng nhӳng gì cҫn phҧi ÿҥt ÿѭӧc, thí dө “nông trang tәng hӧp
trӗng trӑt và chăn nuôi ÿӇ gia tăng sҧn lѭӧng chăn nuôi ÿӗng thӡi làm әn ÿӏnh ÿҩt” .

Tuy nhiên, ӣ giai ÿoҥn này, nhӳng thông tin vӅ yêu cҫu và tiӅm năng cӫa các kiӇu sӱ
dөng ÿҩt ÿai này thì chѭa hoàn toàn hoàn chӍnh. KӃt quҧ tӯ Bѭӟc 5 và Bѭӟc 6 có thӇ
sӁ cho thҩy nhӳng cách chӑn lӵa có triӇn vӑng không rõ lҳm, do ÿó trong Bѭӟc 4 cҫn
thiӃt phҧi thӵc hiӋn các khҧ năng chӑn lӵa sӱ
dөng ÿҩt ÿai.
4.4 Thҧo luұn quyӃt ÿӏnh và công khai các vҩn ÿӅ khó khăn và khҧ năng
chӑn lӵa.
Nhӳng bѭӟc tiӃp theo sau vӅ mһt trách nhiӋm thì ÿѭӧc quyӃt ÿӏnh bӣi chính
quyӅn. Nhӳng ngѭӡi quy hoҥch phҧi chuҭn bӏ tình trҥng vҩn ÿӅ (tӯ bѭӟc 3) và khҧ
năng chӑn lӵa cho sӵ thay ÿәi sӱ dөng ÿҩt sao cho phù hӧp vӟi nhӳ
ng thҧo luұn quyӃt
ÿӏnh và công khai: rõ ràng, nhӳng tóm lѭӧc chính, nhѭng vӟi khҧ năng chӭng cӭ chi
tiӃt cho sӵ xem xét kӹ lѭӣng. Khҧ năng chӑn lӵa ÿѭӧc trình bày cho các ngѭӡi ÿҥi
diӋn cӫa quҫn chúng ÿӏa phѭѫng, lҧnh ÿҥo chính quyӅn và nhӳng ban ngành liên quan
khác.
97
Mӝt quyӃt ÿӏnh cѫ bҧn là trong nhӳng công viӋc hàng ngày, thì nhӳng mөc tiêu
ban ÿҫu vүn luôn luôn hiӋn hӳu. Giҧ sӱ nhѭ có sӵ chӑn lӵa giӳa hai vҩn ÿӅ thì xem
vҩn ÿӅ nào thuӝc diӋn ѭu tiên và cNJng vӟi nhӱng khҧ năng chӑn lӵa nào cho nhiӅu
triӇn vӑng trong nhӳng phҫn nghiên cӭu xa hѫn. Cuӕi cùng chính quyӅn sӁ chӑn quyӃt
ÿӏnh nhӳng cái cҫ
n cho hành ÿӝng ӣ nhӳng mӭc ÿӝ khác cӫa quy hoҥch sӱ dөng ÿҩt
ÿai (thí dө nhѭ cҩp ÿӝ quӕc gia, phҧi ÿѭӧc ÿѭa lên tӯ quy hoҥch cҩp ÿӝ TӍnh) và
nhӳng hoҥt ÿӝng ngoài sӵ mong ѭӟc cӫa phҥm vi quy hoҥch sӱ dөng ÿҩt ÿai.
Theo nhӳng quyӃt ÿӏnh này, mөc tiêu cӫa các các công viӋc kӃ tiӃp nhau phҧi
ÿѭӧc chuyên biӋt hóa. Sӵ lұp l
ҥi theo không gian cӫa Bѭӟc 2 bây giӡ thì cҫn thiӃt,
nhӳng bѭӟc liên tiӃp quy hoҥch chuyên biӋt hѫn trѭӟc ÿó. NӃu cҫn thiӃt thì kinh phí
cNJng có thӇ ÿѭӧc bә sung hay làm kӹ lҥi và thӡi biӇu cNJng phҧi ÿѭӧc soҥn ra.
5. Bѭӟc 5: Ĉánh giá thích nghi ÿҩt ÿai

5.1 Tәng quát
Trong bѭӟc hình thành nên phҫn trung tâm cӫa ÿánh giá ÿҩt ÿai, phѭѫng thӭc
thӵc hiӋn theo các câu hӓi ÿһt ra sau:
- Cho tӯng kiӇu sӱ dөng ÿҩt ÿai riêng biӋt thì vùng nào cho thích hӧp nhҩt ?
- Trong mӝt vùng nào ÿó thì kiӇu sӱ dөng nào tӕt nhҩt ?
Cách ÿӇ biӃt ÿѭӧc vҩn ÿӅ trên cho có hӋ thӕng thì ÿѭӧc biên soҥn trong “ Cҩu
trúc cӫa ÿánh giá ÿҩt ÿai” (FAO, 1976) và nhӳng phѭѫng thӭc chi tiӃt ÿѭӧc trình bày
trong quyӇn “Hѭӟng dүn ÿánh giá ÿҩt ÿai cho nông nghiӋp sӱ dөng nѭӟc trӡi, nông
nghiӋp có tѭӟi, lâm nghiӋp và ÿӗng cӓ” . Ĉѫn giҧn hóa phѭѫng thӭc ÿánh giá ÿҩt ÿai
bao gӗm:
- Mô tҧ kiӇu sӱ dөng ÿҩt ÿai có triӇn vӑng.
- Mӛi kiӇu sӱ dөng ÿҩt ÿai phҧi ÿѭӧc xác ÿӏnh yêu cҫu, thí dө nhѭ vӅ nѭӟc,
dinh dѭӥng, tránh xoái mòn;
- Xây dӵng bҧng ÿӗ ÿѫn vӏ ÿҩt ÿai trên cѫ sӣ các kӃt quҧ khҧo sát và mô tҧ
nhӳng ÿһc tính tӵ nhiên nhѭ khí hұu, ÿӝ dӕ, loҥi ÿҩt;
- So sánh yêu cҫu cӫa các kiӇu sӱ dөng ÿҩt ÿai vӟi nhӳng ÿһc tính cӫa ÿѫn
vӏ bҧn ÿӗ ÿҩt ÿai ÿӇ tiӃn ÿӃn phân h
ҥng khҧ năng thích nghi ÿҩt ÿai.
Ĉҩt ÿai có thӇ bӏ giҧm cҩp tӯ “tӕt” ÿӃn “xҩu” không phân biӋt loҥi sӱ dөng và
quҧn lý nào ÿang ÿѭӧc canh tác, vì mӛi loҥi sӱ dөng có yêu cҫu riêng. Thí dө:
- Lúa có nhu cҫu nѭӟc cao và hҫu hӃt các giӕng lúa ÿӅu phát triӇn dѭӟi ÿiӅu
liӋn ngұp nѭӟc; không có nhӳng cây ngNJ cӕc nào khác có thӇ chӏu ÿӵng
ng
ұp nѭӟc trong suӕt thӡi gian sinh trѭӣng.
- Trà, mía, cây cӑ dҫu cҫn sӵ vұn chuyӇn hӳu hiӋu ÿӃn nhà máy chӃ biӃn;
hҫu hӃt các cây không trӗng cho tӵ cung tӵ cҩp.
- Ĉӕi vӟi viӋc sӱ dөng cѫ giӟi ÿӇ làm ÿҩt thì bӏ giӟi hҥn bӣi sӵ hiӋn diӋn
cӫa ÿá hay sӓi lүn trong ÿҩt, do ÿó khi sӱ dөng trâu, bò cày bҵng tay thì sӁ
có hiӋu quҧ hѫn.
5.2 Mô tҧ kiӇu sӱ dөng ÿҩt ÿai

Mӝt kiӇu sӱ dөng ÿҩt ÿai là loҥi sӱ dөng ÿҩt ÿai ÿѭӧc mô tҧ dѭӟi sҧn phҭm và
phѭѫng cách quҧn lý. Khi khҧo sát ӣ tӍ lӋ nhӓ cҩp quӕc gia, mô tҧ kiӇu sӱ dөng mang
98
tính cách tәng quát thí dө nhѭ “sҧn xuҩt lúa miӃn”, “bҧo vӋ rӯng”. Ӣ cҩp ÿӝ TӍnh hay
ÿӏa phѭѫng HuyӋn Xã thì phҧi mô tҧ riêng biӋt và chi tiӃt hóa mô. Thí dө nhѭ sҧn xuҩt
sorghum thì làm ÿҩt bҵng cѫ giӟi hay bҵng súc vұt ? Có sӱ dөng phân bón không ?
ViӋc bҧo vӋ rӯng do các hҥt kiӇm lâm cӫa nhà nѭӟc hay do công ÿӗng dân chúng hay
vùng ÿó phө trách ?
ViӋc mô tҧ kiӇu sӱ dөng
ÿҩt ÿai phөc vө cho 2 mөc ÿích. Ĉҫu tiên ÿây là nӅn
tҧng cho viӋc xác ÿӏnh yêu cҫu sӱ dөng ÿҩt ÿai cӫa cây trӗng. Thӭ hai sӵ chuyên biӋt
hóa cách quҧn lý ÿѭӧc sӱ dөng nhѭ là cѫ sӣ cho các dӏch vө khuyӃn nông hay cho vҩn
ÿӅ cҫn thiӃt ÿҫu tѭ trong quy hoҥch.
KiӇu sӱ dөng ÿҩt ÿai ÿӅu ÿѭӧc dӵa trênnhӳng cҧi thi
Ӌn có triӇn vӑng mà ÿã xác
ÿӏnh ÿѭӧc trong bѭӟc 4. Nhӳng kiӇu này có thӇ cҧi tiӃn ÿӇ phù hӧp vӟi ÿiӅu kiӋn sӱ
dөng hiӋn tҥi, nhѭ trӗng cây ăn trái hay ÿӗng cӓ kӃt hӧp vӟi viӋc bҧo vӋ ÿҩt, hay có
mӝt sӕ vҩn ÿӅ mӟi ÿѭӧc ÿѭa vào trong vùng nhѭ các loҥi cây trӗng có thu nhұp cao.
5.3 Chӑn lӑc chҩt lѭӧng ÿҩt ÿai và ÿһc tính ÿҩt ÿai
Yêu cҫu sӱ dөng ÿҩt ÿai ÿѭӧc mô tҧ bҵng chҩt lѭӧng ÿҩt ÿai ÿӇ cho ÿѭӧc sҧn
xuҩt bӅn vӳng. Chҩt lѭӧng ÿҩt ÿai là nhӳng ÿһc trѭng phӭc tҥp cӫa ÿҩt ÿai mà nó ҧnh
hѭӣng trӵc tiӃp lên sӱ dөng ÿҩt ÿai. Thí dө nhѭ khҧ năng hӳu dөng cӫa nѭӟc và dinh
dѭӥng, ÿiӅu kiӋn cho rӉ phát triӇn và nguy hҥi do xoái mòn. Hҫu hӃt các chҩt lѭӧng
ÿҩt ÿai ÿѭӧc xác ÿӏnh bҵng nhӳng tác ÿӝng nôi tҥi cӫa các ÿһc tính ÿҩt ÿai là nhӳng
ÿһc trѭng có thӇ ÿo lѭӡng ÿѭӧc cӫa ÿҩt ÿai. Thí dө nhѭ chҩt lѭӧng ÿҩt ÿai “khҧ năng
hӳu dөng nѭӟc” thì ÿѭӧc xác ÿӏnh tӯ sӵ
cân bҵng giӳa nhu cҫu nѭӟc và cung cҩp
nѭӟc. Nhu cҫu vӅ tiӅm năng bӕc hѫi bӅ mһt ÿҩt và cây trӗng; sӵ cung cҩp nѭӟc có tӯ
mѭa, sӵ thҩm lұu, trӱ nѭӟc trong ÿҩt và khҧ năng cây trӗng có thӇ hҩp thө tӯ nѭӟc giӳ
trong ÿҩt.

Trong trѭӡng hӧp “khҧ năng hӳu dөng cӫa nѭӟc”, có thӇ tính toán ÿѭӧc giá trӏ
lѭӧng hóa ÿáng tin cұy cho chҩt lѭӧng ÿҩt ÿai. Nhu cҫu nѭӟc cӫa các loҥi cây ÿa niên
nhѭ mía, cao su thì lӟn hѫn rҩt nhiӅu hѫn các loҥi cây có chu kǤ sinh trѭӣng ngҳn nhѭ
các loҥi cây ÿұu. Nѭӟc tӗn trӱ trong ÿҩt khoҧng 200mm thì có thӇ ÿӫ cho vùng nhiӋt
ÿӟi nhѭng lҥi không ÿӫ cho các vùng có xҧy ra hҥn xҧy ra theo tӯng mùa. Ĉӕi vӟi các
cây trӗng chính, mô hình lѭӧng hóa ÿã ÿѭӧc phát triӇn ÿӇ
ѭӟc lѭӧng năng suҩt cây
trӗng dѭӟi nhӳng khoҧng cӫa các gía trӏ ÿӏnh tính.
Trong bҩt kǤ ÿӅ án riêng biӋt nào, chӍ có mӝt sӕ chҩt lѭӧng ÿҩt ÿai giӟi hҥn
ÿѭӧc chӑn lӑc ÿӇ sӱ dөng trong ÿánh giá ÿҩt ÿai. Tiêu chuҭn chӑn lӑc là:
- Chҩt lѭӧng phҧi ҧnh hѭӣng lên sӵ phát triӇn và sҧn lѭӧng hay chi phí cӫa
cây trӗng. Vài chҩt lѭӧng ÿҩt ÿai ҧnh hѭӣng hҫu hӃt các loҥi sӱ dөng ÿҩt
ÿai thí dө nhѭ ”khà năng hӳu dөng nѭӟc”, hay mӝt sӕ chҩt lѭӧng ÿҩt ÿai
thì chӍ cho riêng biӋt tӯng loҥi sӱ dөng nhѭ “ÿiӅu kiӋn ÿӇ chín” là chҩt
lѭӧng ÿҩt ÿai ҧnh hѭӣng
- ĈiӅu kiӋn tiên quyӃt cӫa chҩt lѭӧng ÿҩt ÿai là phҧi có trong vùng quy
hoҥch. NӃu mӝt chҩt lѭӧng ÿҩt ÿai ÿҫy ÿӫ cho mӑi nѫi thì không cҫn thiӃt
phҧi ÿӅ cұp ÿӃn. Thí dө nhѭ hҫu hӃt các cây trӗng nhiӋt ÿӟi thì mүn cҧm
vӟi sѭѫng muӕi, nhѭng phҫn lӟn các vùng nhiӋt ÿӟi ÿҩt thҩp trNJng thì chҩt
lѭӧng ÿҩt ÿai "nguy hҥi do sѭѫng muӕi" thì không ÿѭӧc
ÿӅ cұp ÿӃn.
Khi ÿã có nhӳng chҩt lѭӧng ÿҩt ÿai ÿã chӑn lӑc, thì tӯ ÿó quyӃt ÿӏnh chӑn ra
các ÿһc tính ÿҩt ÿai ÿӇ sӱ dөng cho viӋc ÿánh giá các chҩt lѭӧng ÿҩt ÿai ÿó. Thí dө
99
chҩt lѭӧng ÿҩt ÿai "nguy hҥi do xoái mòn" ÿòi hӓi nhӳng ÿһc tính ÿҩt ÿai nhѭ: cѭӡng
ÿӝ mѭa, gӕc ÿӝ dӕc, và nhӳng ÿһc tính ÿҩt.
Phҧi có sӵ thӓa thuұn nhau trong viӋc chӑn các ÿһc tính ÿҩt ÿai cho chҩt lѭӧng
ÿҩt ÿai, vì trong ÿó có mӝt sӕ ÿһc tính ÿҩt ÿai không liên quan trӵc tiӃp mӝt cách chính
xác ÿӃn chҩt lѭӧng ÿҩt ÿai nhѭng là nh
ӳng thông tin hӳu ích và thӵc tӃ. Ngoài ra cNJng

thҩy nhӳng giӟi hҥn trong viӋc chӑn ra các ÿһc tính ÿҩt ÿai ÿang có sҷn hay phҧi thu
thұp nhanh chóng. Trong trѭӡng hӧp nӃu chѭa có ÿѭӧc các thông tin cҫn thiӃt cӫa các
ÿһc tính ÿҩt ÿai ÿӇ mô tҧ các chҩt lѭӧng ÿҩt ÿai quan trӑng thì phҧi tiӃn hành dã ngoҥi
khҧo sát thӵc tӃ hoһc thӵc hiӋn các thí nghiӋm ÿӇ cung cҩp ÿҫy
ÿӫ các thông tin cҫn
thiӃt ÿó.
Trong ÿánh giá ÿҩt ÿai ÿôi khi cNJng thӵc hiӋn cho phân hҥng mӝt cách trӵc tiӃp
tӯ nhӳng ÿһc tính ÿҩt ÿai, thí dө thay vì sӱ dөng "khҧ năng hӱu dөng cӫa nѭӟc" thì
dùng trӵc tiӃp ÿһc tính " lѭӧng mѭa"; hay sӱ dөng ÿһc tính "ÿӝ dӕc" thay vì sӱ dөng
"nguy hҥi do xoái mòn". Khi sӱ dөng nhӳng ÿһc tính ÿҩt ÿai này khi trong ch
ҩt lѭӧng
ÿҩt ÿai chӍ ÿѭӧc diӉn tҧ bҵng mӝt ÿһc tính ÿҩt ÿai. Do ÿó, trong thӵc tӃ khi sӱ dөng
ÿһc tính ÿҩt ÿai thay cho chҩt lѭӧng ÿҩt ÿai thì phҧi thұt cҭn thұn thì kӃt quҧ cho ra sӁ
tѭѫng tӵ nhau.
5.4 Xây dӵng bҧn ÿӗ ÿѫn vӏ ÿҩt ÿai và ÿһc tính ÿҩt ÿai
Trong bѭӟc 3, ÿѫn vӏ ÿҩt ÿai ÿѭӧc xác ÿӏnh nhѭ là cѫ sӣ cho viӋc chҭn ÿoán các
vҩn ÿӅ. Do ÿó cҫn thiӃt phҧi xây dӵng bҧn ÿӗ chi tiӃt ÿӇ mô tҧ các ÿһc tính ÿҩt ÿai, thí
dө nhѭ chia các hӋ thӕng sӱ dөng ÿҩt ÿai thành các phҫn cӫa ÿҩt ÿai riêng, hay ÿѭa các
ÿѫn vӏ ÿҩt phӭc tҥp thành nhӳng biӇu loҥi ÿҩt. Nhӳng tiêu chuҭn ÿӇ chӑn ra các ÿѫn vӏ
ÿҩt ÿai tùy thuӝc vào tӍ lӋ bҧn ÿӗ vùng nghiên cӭu.
Khҧo sát xây dӵng bҧn ÿӗ ÿѫn vӏ ÿҩt ÿai tùy thuӝc vào kӃ hoҥch và yêu cҫu sӱ
dөng ÿҩt ÿai mà các thông tin và ÿһc tính ÿҩt thu ÿѭӧc phҧi ÿáng tin cұy và hӳu dөng.
Ĉҩt, diӅu kiӋn vӅ khí hұu nông nghiӋp, liӋt kê tài nguyên rӯng và ÿӗng cӓ là nhӳng
nguӗn sӕ liӋu chính cho viӋc xây dӵ
ng bҧn ÿӗ này. Quy hoҥch sӱ dөng ÿҩt ÿai cҩp
quӕc gia thì khҧo sát ӣ tӹ lӋ khoҧng 1/1.000.000 ÿӃn 1/500.000 cNJng khá chi tiӃt, cҩp
tӍnh thì khoҧng 1/100.000 ÿӃn 1/50.000.
Khҧo sát nguӗn tài nguyên tӵ nhiên ÿòi hӓi mӝt sӕ thӡi gian nhҩt ÿӏnh và sӁ làm
chұm lҥi qui trình cӫa quy hoҥch. Tuy nhiên, nhӳng kinh nghiӋn trong thӡi gai ÿã qua
cho thҩy, nhӳng bѭӟc tiӃn cӫa các ÿӅ án phát triӇn ÿҩ

t ÿai thiӃu các nguӗn sӕ liӋu tài
nguyên ÿã ÿѭӧc ÿӃn nhӳng thiӋt hҥi khá trҫm trӑng cho cҧ vӅ sҧn xuҩt lүn bҧo vӋ tӵ
nhiên. Trong thӵc tӃ, nghiên cӭu và khҧo sát nguӗn tài nguyên cӫa các kiӇu sӱ dөng
ÿҩt ÿai có thӇ tiӃn hành cùng lúc vӟi sӵ thay ÿәi theo chu kǤ các thông tin.
5.5 ThiӃt lұp các giá trӏ giӟi hҥn cho các yêu cҫu sӱ dөng ÿҩt ÿai
Giá trӏ giӟi hҥn là giá trӏ cӫa mӝt chҩt lѭӧng ÿҩt ÿai hay ÿһc tính ÿҩt ÿai ÿѭӧc
xác ÿӏnh nhӳng giӟi hҥng phân hҥng cӫa khҧ năng thích nghi ÿҩt ÿai cho mӝt kiӇu sӱ
dөng cө thӇ. Tiêu chuҭn phân hҥng khҧ năng thích nghi ÿҩt ÿai cӫa FAO ÿѭӧc trình
bày cө thӇ trong Bҧng 4.2.
Nhӳng quyӃt ÿӏnh ÿҫu tiên và quan trӑng nhҩt là chia tách ra ÿҩt ÿai thích nghi
và không thích nghi. Nhӳng tiêu chuҭn quan trӑng cho quyӃt ÿӏnh khҧ năng thích nghi
ÿҩt ÿai cho mӝt loҥi sӱ dөng chuyên biӋt là tính bӅn vӳng và tӍ sӕ lӧi nhұn/chi phí B/C.
- Ĉҩt ÿai có thӇ hә trӧ sӱ dөng ÿҩt ÿai trên cѫ sӣ bӅn vӳng. ĈiӅu này có
nghƭa là sӱ dөng ÿҩt không làm suy thoái ÿҩt. NhiӅu sӵ thay ÿәi trong sӱ
100
dөng ÿҩt ÿai ÿã ÿѭa ÿӃn sӵ suy thoái nguӗn tài nguyên ÿҩt ÿai, thí dө nhѭ
khi khai phá rӯng ÿӇ trӗng trà hay các cây trӗng khác thì tҥo nên sӵ mҩt ÿi
môi trѭӡng sӕng cӫa các loài hoang dã, ÿҩt và dinh dѭӥng trong ÿҩt. Tӯ ÿó
cho thҩy mӭc ÿӝ tӕt nhҩt cӫa sҧn xuҩt phҧi ÿѭӧc duy trì bҵng hӋ thӕng
quҧn lý mӟi. Thí dө nhѭ sӵ xoái mòn không thӇ kiӇm soát thì h
Ӌ tӕng sӱ
dөng ÿҩt ÿai mӟi ÿѭӧc ÿѭa vào sӁ không bӅn vӳng. Tùy theo kiӇu sӱ dөng
ÿҩt ÿai, giӟi hҥn trên cӫa chҩt lѭӧng ÿҩt ÿai "nguy hҥi do xoái mòn" có thӇ
ÿѭӧc thiӃt lұp theo mӭc ÿӝ dӕc nhѭ sau:
* Ĉӗn ÿiӅn trà có trình ÿӝ quҧn lý tӕt: 20
o
.
* Nông trang trӗng trà nhӓ vӟi trình ÿӝ quҧn lý trung bình: 15
o
.

* Cây trӗng cҥn sӱ dөng nѭӟc trӡi vӟi kӹ thuұt canh tác ÿѫn giҧn: 8
o
.
- Sӱ dөng ÿҩt ÿai phҧi sinh ra lӧi nhuұn vӟi ÿҫu tѭ khҧ thi. Ngѭӡi sӱ dөng
ÿҩt ÿai phҧi có thu nhұp ít nhҩt ÿӫ sӕng tӯ ÿҩt ÿai. Nhӳng kinh nghiӋm ÿӏa
phѭѫng thѭӡng là nhӳng phҫn hѭӟng dүn tӕt trong sӱ dөng. Phân tích tài
chính theo các khҧ năng khác nhau ÿӇ xem nhӳng khҧ năng nào thích hӧp
trong ÿiӅu kiӋn nào.
Bҧng 4.2 : Cҩu trúc phân hҥng thích nghi ÿҩt ÿai theo FAO
S Thích nghi Ĉҩt ÿai có thӇ hә trӧ xác ÿӏnh sӱ dөng ÿҩt ÿai và
nhӳng lӧi nhuұn kèn theo ÿҫu tѭ
S1 Thích nghi cao Ĉҩt ÿai không có giӟi hҥng ÿáng kӇ. Bao gӗm
khoҧng 20 - 30% tӕt nhҩt cӫa ÿҩt ÿai thích nghi S1.
Ĉҩt ÿai không hoàn hҧo nhѭng có nhiӅu triӇn vӑng
phát triӇn
S2 Thích nghi trung bình Ĉҩt ÿai có khҧ năng thích nghi nhѭng có mӝt sӕ
giӟi hҥn làm giҧm năng suҩt hay vүn giӳ năng suҩt
nhѭng làm tăng ÿҫu tѭ so vӟi thích nghi S1
S3 Thích nghi kém Ĉҩt ÿai có nhӳng giӟi hҥng khá trҫm trӑng, lӧi
nhuұn bӏ giҧm do phҧi tăng ÿҫu tѭ ÿӇ әn ÿìng năng
suҩt nên chi phí không có tính khҧ thi cao.
N


N1


N2
Không thích nghi

Không thích nghi tҥm
thӡi

Không thích nghi vƭnh
viӉn
Ĉҩt có nhiӅu giӟi hҥn trҫm trӑng và khi sӱ dөng thì
không mang tính kinh tӃ.

Ĉҩt ÿai có giӟi hҥng nhѭng có thӇ cҧi tҥo ÿѭӧc và
cho tính kinh tӃ

Ĉҩt ÿai có giӟi hҥn và không thӇ khҳc phөc cҧi tҥo
ÿѭӧc
101
Thí dө nhӳng hҥng trong cҩp chia thӭ 3
S2e Ĉҩt ÿai thích nghi trung bình S2 có giӟi hҥn nguy hҥi do xoái mòn
S2w Ĉ̭t ÿai thích nghi trung bình S2 có giͣi h̩n do thi͇u n˱ͣc hͷu dͭng
N2e Ĉ̭t ÿai không thích nghi N có giͣi h̩n nguy h̩i do xoái mòn


102
Yêu cҫu sӱ dөng ÿҩt ÿai có thӇ ÿѭӧc phân cҩp thành các lӟp thích nghi nhѭ
thích nghi cao, thích nghi trung bình và thích nghi kém. Không thích nghi cNJng chia ra
thành không thích nghi tҥm thӡi và không thích nghi vƭnh viӉn. Xây dӵng các giá trӏ
giӟi hҥng cho mӛi lӟp thích nghi là phҫn mҩu chӕt chính trong ÿánh giá ÿҩt ÿai. ĈӇ
thӵc hiӋn ÿѭӧc các giá trӏ giӟi hҥng này, nhӳng thông tin cҫn thiӃt phҧi ÿѭӧc thu thұp
và phân tích cho các kiӇu sӱ dөng ÿҩt ÿai riêng biӋt trong tӯ
ng vùng khác nhau và
ÿӗng thӡi cNJng tiӃn hành các thí nghiӋm ngoài ÿӗng hay kinh nghiӋm cӫa ngѭӡi sӱ

dөng ÿҩt ÿai ÿӇ tìm ra các giӟi hҥn cө thӇ.
Nhӳng yêu cҫu ÿҩt ÿai cho nhiӅu loҥi cây trӗng có thӇ ÿѭӧc kӃt hӧp ÿӇ ÿánh giá
nhӳng yêu cҫu cӫa mӝt kiӇu sӱ dөng ÿҩt ÿai có nhiӅu loҥi cây trӗng canh tác theo lӕi
luân canh.
5.6 Ĉӕi chiӃu sӱ dө
ng ÿҩt ÿai vӟi ÿҩt ÿai
Giai ÿoҥn ÿҫu tiên trong ÿӕi chiӃu là so sánh nhӳng yêu cҫu cӫa mӛi kiӇu sӱ
dөng ÿҩt ÿai vӟi chҩt lѭӧng ÿҩt ÿai cӫa mӛi ÿѫn vӏ ÿҩt ÿai. Cách ÿѫn giҧn nhҩt là:
- KiӇm tra các giá trӏ cӫa chҩt lѭӧng ÿҩt ÿai hay ÿһc tính ÿҩt ÿai ÿӕi lҥi vӟi
các phân hҥng gi
ӟi hҥng;
- Phân chia mӛi ÿѫn vӏ ÿҩt ÿai vào các hҥng thích nghi dӵa theo tính giӟi
hҥng xҩu nhҩt.
Ĉӕi vӟi trѭӡng hӧp có ít nhҩt mӝt giӟi hҥn ÿӫ làm cho ÿҩt ÿai không thích nghi
trong sӱ dөng, thì sӱ dөng giá trӏ giӟi hҥn cao nhҩt là thích hӧp.
Tuy nhiên sӵ ÿӕi chiӃu có thӇ trӣ nên tiӃn trình rӝng hѫn là sӵ so sánh ÿѫn
thuҫn giӳa yêu cҫu sӱ d
өng ÿҩt ÿai và chҩt lѭӧng ÿҩt ÿai. Nhѭ trong trѭӡng hӧp ban
ÿҫu khi so sánh thì cho thҩy mӝt ÿѫn vӏ ÿҩt ÿai thì không thích nghi cho sӱ dөng thì
kiӇu sӱ dөng ÿҩt ÿai này có thӇ cҧi thiӋn ÿӇ nâng cҩp thích nghi lên. Do ÿó, nӃu khҧ
năng thích nghi thҩp do viӋc gây xoái mòn thì có thӇ cҧi tiӃn kiӇu sӱ dөng theo ÿѭӡng
ÿӗng cao ÿӝ hay các cách bҧo vӋ ÿҩt ÿai khác và cҩp thích nghi sӁ
ÿѭӧc nâng lên. Do
ÿó, vӟi tính thích hӧp cӫa các kiӇu sӱ dөng ÿҩt ÿai ÿӕi vӟi các giӟi hҥn hiӋn có cӫa ÿҩt
ÿai sӁ làm cho tәng thích nghi ÿҥt ÿѭӧc mӭc cao hѫn. Ngoài ra còn có khҧ năng là cҧi
thiӋn chҩt lѭӧng ÿҩt ÿai ÿӇ có thӇ phù hӧp vӟi nhӳng yêu cҫu sӱ dөng ÿҩt ÿai tӯ ÿó
cNJng sӁ nâng cҩp thích nghi cao hѫn.
5.7 Ĉ
ánh giá ÿҩt ÿai chҩt lѭӧng và sӕ lѭӧng
Mӝt vài quyӃt ÿӏnh cho sӱ dөng ÿҩt ÿai thì chӍ cҫn ÿánh giá ÿҩt ÿai chҩt lѭӧng,

thí dө nhѭ xác ÿӏnh mӝt vùng cҫn thiӃt quan trӑng cho viӋc trӗng cây xuҩt khҭu. Tuy
nhiên trong ÿánh giá ÿҩt ÿai cNJng có ÿánh giá vӅ sӕ lѭӧng và kinh tӃ tӭc là ÿòi hӓi phҧi
có sӵ ѭӟc lѭӧng vӅ n
ăng suҩt cây trӗng, mӭc ÿӝ tăng trѭӣng cӫa cây, hay nhӳng tính
khác. Phѭѫng pháp này chƭ thích hiӋn ÿѭӧc khi có ÿӫ các sӕ liӋu hӳu dөng vӅ khҧ
năng tăng trѭӣng cӫa cây. Ĉӗng thӡi ngày nay có mӝt sӕ mô hình máy tính cho viӋc
ѭӟc lѭӧng năng suҩt cây trӗng theo các ÿһc tính tӵ nhiên ÿӏnh lѭӧng. KӃt quҧ này cho
hiӋu quҧ khi có ÿѭӧc các sӕ liӋu ÿáng tin cây. Ngoày ra còn có thӇ bӕ trí các thí
nghiӋ
m ngoài ÿӗng ÿӇ lѭӧng hóa các ÿһc tính ÿҩt ÿai ÿӕi vӟi năng suҩt cây trӗng ÿӗng
thӡi cNJng tìm ra các cách quҧn lý ÿҩt ÿai thích hӧp.
5.8 Phân hҥng khҧ năng thích nghi ÿҩt ÿai
So sánh yêu cҫu sӱ dөng ÿҩt ÿai cӫa các kiӇu sӱ dөng ÿҩt ÿai vӟi nhӳng ÿһc
tính cӫa các ÿѫn vӏ ÿҩt ÿai sӁ ÿѭa ÿӃn phân hҥng khҧ năng thích nghi ÿҩt ÿai. Khҧ
năng thích nghi ÿѭӧc chӍ ÿӏnh ra riêng biӋt cho mӛi kiӇu sӱ dөng ÿҩt ÿai, cho thҩy ÿҩt