Đổi mới phương thức hoạt động của đài truyền thanh cấp huyện trên địa bàn hà nội

1

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ - HÀNH CHÍNH
QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH

HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN

ĐỖ THỊ MINH LOAN

ĐỔI MỚI PHƢƠNG THỨC HOẠT ĐỘNG
CỦA ĐÀI TRUYỀN THANH CẤP HUYỆN
TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI
Ngành: Báo chí học
Mã số: 60 32 01 01
LUẬN VĂN THẠC SĨ BÁO CHÍ HỌC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Trƣờng Giang

Hà Nội - 2012


2

LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình do tôi tự nghiên cứu, các
số liệu trong luận văn có cơ sở rõ ràng và trung thực. Phần tài liệu
tham khảo được dẫn nguồn đầy đủ, chính xác. Các kết luận của luận
văn chưa từng được công bố trong các cơng trình nghiên cứu khác.
Hà Nội, ngày 10 tháng 12 năm 2012

Tác giả luận văn
Đỗ Thị Minh Loan


3

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU

Trang
Bảng 1.1.

So sánh thời lượng phát thanh, chỉ tiêu biên chế được
giao và chỉ tiêu thực hiện

22

Bảng 1.2.

Bảng thống kê hệ thống truyền thanh không dây của
đài truyền thanh các huyện

29

Bảng 1.3.

Kinh phí ngân sách cấp năm 2012 và mức nhuận
bút/tháng của một số đài cấp huyện trên địa bàn Hà
Nội.

34

Bảng 2.2.

Đánh giá của công chúng về chất lượng chương trình
truyền thanh của đài cấp huyện

64

Bảng 2.3.

Các chun mục, tiết mục được cơng chúng u thích
trên Đài truyền thanh cấp huyện

67

Bảng 2.5.

Đánh giá của công chúng về sự hạn chế của nội dung
chương trình truyền thanh huyện

71

Bảng 2.6.

Đánh giá của công chúng về sự hạn chế trong hình
thức tuyên truyền của Đài truyền thanh huyện

75

Bảng 3.1.

Ý kiến công chúng về những vấn đề cần thông tin sâu

84

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

Trang
Biểu 2.1.

Kết quả trưng cầu ý kiến về chất lượng thể hiện
chương trình của phát thanh viên

52

Bảng 2.4.

Ý kiến thính giả về sự cần thiết của hệ thống đài
truyền thanh cấp huyện trên địa bàn Hà Nội

70


4

MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU ……………………………………………………………….......5

Chƣơng 1: Những vấn đề lý luận chung và diện mạo cơ bản

của hệ thống đài truyền thanh cấp huyện tại Hà Nội ........... 14
1.1. Một số khái niệm liên quan ................................................................... 14
1.2. Vai trò, chức năng, nhiệm vụ của đài truyền thanh cấp huyện ............. 18
1.3. Vài nét cơ bản về hệ thống đài truyền thanh cấp huyện
trên địa bàn Hà Nội ............................................................................... 21
Chƣơng 2: Thực trạng hoạt động của đài truyền thanh cấp
huyện trên địa bàn Hà Nội ..................................................... 41
2.1. Khảo sát hoạt động của đài truyền thanh cấp huyện
trên địa bàn Hà Nội…………………………………………………...41
2.2. Những đóng góp tích cực ..................................................................... 67
2.3. Một số hạn chế ...................................................................................... 74
Chƣơng 3: Một số đề xuất và giải pháp đổi mới phƣơng thức
hoạt động của đài truyền thanh cấp huyện trên địa
bàn Hà Nội trong giai đoạn hiện nay .................................... 83
3.1. Một số yêu cầu đặt ra đối với đài truyền thanh cấp huyện
ở Hà Nội ................................................................................................ 83
3.2. Một số đề xuất đổi mới phương thức hoạt động của đài
truyền thanh cấp huyện ......................................................................... 91
3.3. Giải pháp chủ yếu................................................................................ 100
KẾT LUẬN .............................................................................................. 109
TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................... 113
PHỤ LỤC .................................................................................................. 118


5

MỞ ĐẦU
1. Lý do lựa chọn đề tài
Hà Nội là Thủ đơ, là trung tâm chính trị - hành chính quốc gia, trung
tâm lớn về văn hóa, khoa học, giáo dục, kinh tế và giao dịch quốc tế của cả

nước. Sau thời điểm mở rộng địa giới hành chính tháng 8/2008, Hà Nội có
dân số gần 6,2 triệu người, diện tích trên 3.300km2, gồm 29 đơn vị hành
chính (10 quận, 1 thị xã, 18 huyện) và 577 phường, xã, thị trấn; đứng thứ hai
về dân số và đứng đầu cả nước về diện tích, là một trong 17 thủ đơ có diện
tích lớn nhất thế giới. Mặc dù giữ vị trí trung tâm, đầu não của cả nước,
nhưng bên cạnh các khu phố cổ, các khu vực đô thị phát triển hiện đại, Hà
Nội cịn có diện tích lớn là nơng thơn, đồi và núi cao; ngồi 41,2% dân cư
thành thị, Hà Nội có 58,1% dân định cư ở nơng thơn và có 0,9% dân cư là
đồng bào các dân tộc: Dao, Mường, Tày. Trình độ dân trí, khả năng thu nhập,
truyền thống văn hóa, tâm lý, thói quen sinh hoạt ở các khu vực trên địa bàn
thành phố có sự cách biệt khá lớn và mang tính đặc thù rõ nét. Bên cạnh đó, ở
mỗi đơn vị hành chính quận, huyện, thị xã, việc thực hiện các nhiệm vụ chính
trị lại mang tính khác biệt và trong điều kiện, hồn cảnh cụ thể khác nhau, do
vậy hệ thống thơng tin đại chúng địa phương, nhất là hệ thống đài phát thanh,
truyền thanh quận, huyện, thị xã (gọi chung là đài truyền thanh cấp huyện)
ln khẳng định vai trị chủ đạo và là phương tiện hữu hiệu không thể thiếu
trong cơng tác tun truyền.
Với vai trị là phương tiện truyền thơng gần cơ sở, có thế mạnh là thơng
tin sát thực, trực tiếp, cụ thể, là kênh phản hồi nhanh, hiệu quả những tâm tư,
suy nghĩ cũng như hành động của người dân, hệ thống đài cấp huyện đã đóng
vai trò quan trọng trong việc tuyên truyền chủ trương, đường lối, chính sách
của Đảng, Nhà nước; các hoạt động chỉ đạo của cấp uỷ, chính quyền địa


6

phương; trở thành kênh thông tin hai chiều, làm cầu nối giữa Đảng bộ, chính
quyền địa phương với đơng đảo tầng lớp nhân dân. Hệ thống các đài truyền
thanh cấp huyện đã góp phần đáng kể vào việc thực hiện thắng lợi các nhiệm
vụ kinh tế, chính trị, an ninh quốc phịng ở các địa phương và góp phần vào

kết quả chung của toàn thành phố. Mặc dù chưa phải là một cơ quan báo chí
chính thức, nhưng hoạt động của đài cấp huyện trên địa bàn Hà Nội đã mang
tính chất của một cơ quan báo chí, chấp hành đúng các quy định của Luật báo
chí, có đủ các thiết bị kỹ thuật và đủ khả năng thực hiện chương trình của một
đài địa phương.
Tuy nhiên, thực tế lâu nay cũng cho thấy hoạt động của hệ thống đài cấp
huyện còn nhiều bất cập. Chất lượng nội dung chương trình chưa phong phú,
hấp dẫn, thiếu tính phát hiện, tính phản biện; hình thức thể hiện chậm đổi mới
so với sự phát triển của phát thanh hiện đại; phương thức truyền tải thông qua
hệ thống loa công cộng cũng bộc lộ nhiều hạn chế khi q trình đơ thị hóa diễn
ra mạnh mẽ. Mặt khác, với hơn 300 cơ quan báo chí, phát thanh - truyền hình,
hơn 230 báo điện tử, trang điện tử tổng hợp của Trung ương đóng trên địa bàn
và có 19 cơ quan báo, đài, tạp chí, 15 trang tin do thành phố trực tiếp quản lý;
hệ thống truyền thanh cấp huyện đang hoạt động trong một mơi trường thơng
tin dày đặc, dồi dào; vì vậy mà ở một số nơi, hoạt động của đài cấp huyện rơi
vào thế yếu, mờ nhạt khi không xác định rõ cách thức hoạt động và hướng phát
triển phù hợp. Bên cạnh đó, do chưa có những cơ sở pháp lý cụ thể quy định về
mơ hình tổ chức bộ máy và chưa có chính sách thống nhất về kinh phí, chế độ
nhuận bút, đầu tư trang thiết bị kỹ thuật…. nên hoạt động của đài truyền thanh
cấp huyện trên địa bàn Hà Nội cịn gặp nhiều khó khăn.
Trong Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Đảng ta đã xác
định giai đoạn 2010-2015, cần “chú trọng nâng cao tính tư tưởng, phát huy
mạnh mẽ chức năng thông tin, giáo dục, tổ chức và phản biện xã hội của các


7

phương tiện thơng tin đại chúng vì lợi ích của nhân dân và đất nước” [25,
tr.225], “Rà soát, sắp xếp hợp lý mạng lưới báo chí, xuất bản trong cả nước
theo hướng tăng cường hiệu quả hoạt động, đồng thời đổi mới mơ hình, cơ

cấu tổ chức, cơ sở vật chất kỹ thuật theo hướng hiện đại” [25, tr.226]. Nghị
quyết Trung ương 5 (khóa X) về Cơng tác tư tưởng, lý luận, báo chí trước yêu
cầu mới cũng chỉ rõ:
Báo chí phải nắm vững và tuyên truyền sâu rộng, kịp thời, có
hiệu quả đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của
Nhà nước, bám sát nhiệm vụ công tác tư tưởng, tích cực tuyên
truyền, cổ vũ thành tựu của công cuộc đổi mới. Coi trọng đúng
mức việc phát hiện, biểu dương các nhân tố mới, điển hình tiên
tiến; tích cực đấu tranh, góp phần ngăn chặn và từng bước đẩy lùi
tham nhũng, lãng phí, quan liêu, các tiêu cực và tệ nạn xã hội; phản
bác có hiệu quả những thông tin, quan điểm sai trái, phản động, thù
địch, bảo vệ vững chắc trận địa tư tưởng của Đảng” [26, tr.49].
Đây là những định hướng cơ bản của Đảng và Nhà nước nhằm phát huy
tính tích cực của báo chí, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động và góp
phần khắc phục triệt để những tồn tại, hạn chế của nền báo chí nói chung,
trong đó có hệ thống đài truyền thanh cấp huyện.
Thực hiện chủ trương, định hướng nêu trên, thành phố Hà Nội đang tiến
hành rà soát và xây dựng các đề án quản lý hoạt động báo chí, nhằm quy
hoạch, sắp xếp lại hệ thống các cơ quan báo chí trên địa bàn (bao gồm cả hệ
thống phát thanh- truyền thanh cấp huyện và cấp xã) theo phương châm phát
triển đi đôi với quản lý tốt, đảm bảo các cơ quan báo chí thực sự là cơng cụ
tun truyền của cấp ủy Đảng, chính quyền từ thành phố đến cơ sở; góp phần
thúc đẩy các hoạt động chính trị kinh tế, văn hóa xã hội, giữ vững an ninh
chính trị và trật tự an tồn xã hội.


8

Với mục đích góp phần đánh giá rõ hơn chất lượng hoạt động của hệ
thống đài truyền thanh cấp huyện; mức độ cần thiết để duy trì sự tồn tại của

hệ thống này trong thời gian tới và đề xuất mơ hình, giải pháp hoạt động phù
hợp nhằm đáp ứng tốt hơn yêu cầu của công tác thông tin tuyên truyền trong
tình hình mới và nhu cầu ngày càng cao của thính giả; tơi đã chọn đề tài “Đổi
mới phương thức hoạt động của đài truyền thanh cấp huyện trên địa bàn
Hà Nội” để làm luận văn Thạc sỹ chuyên ngành Báo chí học.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Hệ thống phát thanh, truyền thanh các địa phương luôn là một bộ phận
hữu cơ trong hệ thống chính trị ở nước ta, là lực lượng quan trọng trong binh
chủng thông tin truyền thông của Đảng và Nhà nước nên đã có nhiều đề tài
nghiên cứu đề cập đến những vấn đề lý luận cơ bản và các vấn đề đặt ra trong
thực tiễn. Đáng chú ý có các giáo trình giảng dạy nghiên cứu như: Báo chí
những vấn đề lý luận và thực tiễn do Hà Minh Đức chủ biên (NXB Đại học
quốc gia Hà Nội, 1997); Báo phát thanh do các tác giả của Khoa Báo chí,
Phân viện Báo chí - Tuyên truyền và Đài Tiếng nói Việt Nam biên soạn
(NXB Văn hóa - thơng tin, 2002); Những vấn đề của báo chí hiện đại của TS.
Hồng Đình Cúc - TS. Đức Dũng (NXB Lý luận chính trị, 2007); Báo chí và
đào tạo báo chí của PGS, TS Đức Dũng (NXB Thông tấn, 2010). Các tác
phẩm này đề cập đến vai trò, chức năng của báo chí địa phương, khẳng định
tính hiệu quả và một số mặt hạn chế trong công tác tuyên truyền của hệ thống
báo chí địa phương nói chung và những vấn đề của hệ thống truyền thanh cấp
huyện nói riêng.
Nghiên cứu về hoạt động của Đài cấp huyện, năm 2009 có hai bản luận
văn Thạc sỹ Truyền thông đại chúng, chuyên ngành Báo chí học đều thực
hiện tại Học viện Báo chí và tuyên truyền, đó là luận văn của Nguyễn Trường
Chinh có tiêu đề Hoạt động của đài cấp huyện, thị ở Hịa Bình, Sơn La, Điện


9

Biên và luận văn của Lâm Thị Thu Hồng có tiêu đề Nâng cao chất lượng hoạt

động truyền thanh cấp huyện, thị các tỉnh miền Đông Nam Bộ. Hai bản luận
văn này đều khảo sát và đánh giá toàn diện hoạt động của hệ thống đài cấp
huyện cả về tổ chức bộ máy - nhân sự, hiện trạng cơ sở vật chất - kỹ thuật và
chất lượng nội dung, hình thức chương trình. Bản luận văn của tác giả
Nguyễn Trường Chinh có thêm phần lịch sử hình thành phát triển, hoạt động
tài chính - quảng cáo; luận văn của tác giả Lâm Thị Thu Hồng có thêm phần
cơng chúng, đối tượng phục vụ, trong phần đề xuất, khuyến nghị tác giả đã
tách riêng nhóm giải pháp chung về lãnh đạo, quản lý, cơ chế, chính sách và
nhóm các giải pháp cụ thể xuất phát từ chính những nhược điểm của hệ thống
đài cấp huyện. Ngoài ra, liên quan đến đề tài nghiên cứu này cịn có khóa luận
tốt nghiệp Đại học báo chí, Học viện Báo chí và tuyên truyền (2000) của sinh
viên Trần Đắc Xuyên. Trong khóa luận có tiêu đề Thử đi tìm một mơ hình cho
phát thanh cấp huyện, tác giả ít nhiều nêu được những điều bất cập trong các
mơ hình quản lý đài truyền thanh cấp huyện và đề xuất giải pháp khắc phục,
tuy nhiên do mức độ của một khóa luận nên những vấn đề đề cập trong khóa
luận đều cịn rất sơ lược.
Nghiên cứu về hoạt động của hệ thống báo chí trên địa bàn Hà Nội có
luận văn thạc sỹ báo chí của Chữ Phùng Lệ Giang (Học viện Báo chí và tuyên
truyền - 2006) với đề tài Thực trạng và một số giải pháp phát triển hệ thống
báo chí Hà Nội; luận văn của Phan Thị Lệ Thu (Học viện Báo chí và tuyên
truyền - 2004) với đề tài Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ báo chí của Hà
Nội hiện nay, luận án Tiến sỹ Báo chí học của Trần Bá Dung (Học viện Báo
chí và tuyên truyền - 2008) với đề tài Nhu cầu tiếp nhận thông tin báo chí của
cơng chúng Hà Nội.
Có thể khẳng định chưa có một nghiên cứu nào đề cập một cách tồn
diện, khách quan, cụ thể về hoạt động của hệ thống đài truyền thanh cấp


10

huyện trên địa bàn Hà Nội, do đó đề tài “Đổi mới phương thức hoạt động
của đài truyền thanh cấp huyện trên địa bàn Hà Nội” là một đề tài mới,
khơng có sự trùng lặp với các cơng trình đã cơng bố.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích của luận văn này là nhằm làm sáng tỏ thực trạng hoạt động
của hệ thống đài truyền thanh cấp huyện trên địa bàn Hà Nội, thơng qua đó đề
xuất một số giải pháp góp phần nâng cao chất lượng hoạt động, trọng tâm là
chất lượng nội dung, hình thức thể hiện và tìm kiếm một phương thức truyền
tải phù hợp, một phương thức hoạt động mới trong điều kiện thông tin bùng
nổ, khoa học công nghệ phát triển vượt bậc, q trình đơ thị hóa diễn ra mạnh
mẽ và nhu cầu tiếp nhận thơng tin của cơng chúng có nhiều thay đổi.
Để thực hiện được mục đích nêu trên, tác giả luận văn phải thực hiện
các nhiệm vụ cụ thể sau:
- Nghiên cứu lý luận báo chí, truyền thơng và các văn bản, tài liệu liên
quan để trang bị kiến thức lý luận cần thiết làm cơ sở khoa học cho việc khảo
sát, đánh giá thực tiễn.
- Tìm hiểu tồn diện thực trạng hoạt động hệ thống đài cấp huyện trên
địa bàn thành phố Hà Nội; đánh giá rõ vai trị, ý nghĩa và những đóng góp cụ
thể trong việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị, đáp ứng nhu cầu thông tin của
công chúng; đồng thời chỉ rõ những tồn tại, hạn chế, khó khăn và bất cập
trong quá trình hoạt động.
- Xác định bối cảnh, điều kiện khách quan và những u cầu địi hỏi
phải đổi mới mơ hình thơng tin của các đài cấp huyện trong thời gian trước
mắt cũng như lâu dài.
- Đề xuất giải pháp nhằm cải tiến chất lượng nội dung, hình thức
chương trình, phương thức truyền tải và các yếu tố liên quan đến cơ chế lãnh
đạo, quản lý, công tác tổ chức bộ máy, nhân sự, cơ sở vật chất và kinh phí


11

hoạt động, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các đài cấp
huyện trong hệ thống các cơ quan thơng tin, báo chí trên địa bàn Thủ đô.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là phương thức hoạt động của đài
truyền thanh cấp huyện trên địa bàn Hà Nội. Đề tài khảo sát hoạt động truyền
thanh của 3 đài: quận Hà Đông, huyện Từ Liêm và huyện Mỹ Đức (thành phố
Hà Nội) từ tháng 6/2011 đến tháng 6/2012.
Ba đài nêu trên đều có đặc thù riêng: Đài Hà Đơng là đài quận duy nhất
trong số 10 quận của Hà Nội; Đài Từ Liêm là đài đầu tiên kết hợp tuyên
truyền bằng cả hệ thống truyền thanh và trang web; còn Đài Mỹ Đức có 100%
hệ thống truyền thanh khơng dây. Về đặc điểm địa bàn: Hà Đông và Từ Liêm
là hai địa phương có tốc độ đơ thị hóa nhanh, ở khu vực trung tâm của Thủ
đơ, cịn Mỹ Đức là huyện bán sơn địa, có xã miền núi và đồng bào dân tộc.
5. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu
Cơ sở lý luận: Luận văn được thực hiện dựa trên nền tảng lý luận của
chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; quan điểm, chính sách cơ bản
của Đảng và Nhà nước về công tác báo chí, truyền thơng và lý thuyết về báo
phát thanh.
Phương pháp nghiên cứu: Trong quá trình thực hiện đề tài này, tác giả
đã sử dụng tổng hợp một số phương pháp sau:
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Phương pháp này được sử dụng để
hệ thống những vấn đề lý luận, quan điểm chỉ đạo, định hướng phát triển và
những tư liệu có liên quan đến đề tài.
- Phương pháp khảo sát, thống kê, phân tích: Được sử dụng để tìm hiểu,
xác định diện mạo hoạt động chung của các đài, đánh giá cụ thể chất lượng
nội dung thông tin, hình thức thể hiện và mức độ phù hợp của phương tiện
truyền tải đối với công chúng.

12

- Phương pháp phỏng vấn sâu: Phỏng vấn sâu lãnh đạo cơ quan quản lý
Nhà nước, lãnh đạo cấp ủy, chính quyền địa phương và lãnh đạo các đài cấp
huyện.
- Phương pháp bảng hỏi: Phát 500 phiếu đối với đối tượng là cơng
chúng.
Ngồi các phương pháp nêu trên, luận văn còn sử dụng các kỹ năng tổng
hợp, so sánh, suy luận, diễn giải để tiến hành thực hiện các mục tiêu nghiên
cứu của đề tài và các phương pháp, kỹ năng này đều đóng góp tích cực vào
kết quả của bản luận văn.
6. Những đóng góp mới của luận văn
- Là đề tài đầu tiên khảo sát một cách có hệ thống và tồn diện, góp
phần đánh giá khách quan về thực trạng hoạt động, vai trị, vị trí của đài cấp
huyện trên địa bàn Hà Nội giai đoạn hiện nay.
- Đề xuất những giải pháp có tính khả thi để có thể áp dụng nhằm đổi
mới, nâng cao chất lượng nội dung, hình thức thể hiện và phương thức truyền
tải của hệ thống này trong thời gian tới.
7. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài
Ý nghĩa lý luận
Luận văn xác định cơ sở lý luận nền tảng, điều kiện khách quan và yêu
cầu bắt buộc phải đổi mới phương thức hoạt động của hệ thống đài truyền
thanh cấp huyện, nhằm thực hiện tốt hơn nữa chức năng, nhiệm vụ được giao
và đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của hệ thống báo chí trên địa
bàn Thủ đơ.
Luận văn có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho việc nghiên cứu, giảng
dạy, bồi dưỡng nghiệp vụ về những vấn đề có liên quan đến hoạt động nghiệp
vụ của báo phát thanh nói chung và hệ thống phát thanh, truyền thanh trên địa
bàn Thủ đơ nói riêng.

13

Ý nghĩa thực tiễn
- Luận văn cung cấp những dữ liệu xác thực, cụ thể về hoạt động toàn
diện của các đài truyền thanh cấp huyện, giúp lãnh đạo, cán bộ các đài có dịp
hệ thống lại tồn bộ hoạt động của đơn vị mình, từ đó có những chủ trương,
giải pháp cải tiến, đổi mới cho phù hợp với yêu cầu phát triển của thực tế.
- Những giải pháp mà luận văn đưa ra có thể dùng làm tài liệu tham
khảo để các cơ quan quản lý Nhà nước, cấp ủy, chính quyền các địa phương
hoạch định các cơ chế, chính sách, mơ hình tổ chức, quản lý, vận hành để
phát huy hiệu quả hoạt động của hệ thống đài cấp huyện và đài cấp xã.
- Trong quá trình thực hiện đề tài này, bản thân tác giả cũng có dịp nhận
thức sâu sắc hơn những vấn đề lý luận, bổ sung các kiến thức thực tiễn để góp
phần đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác thơng tin tun truyền
tại đơn vị mình.
8. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Tài liệu tham khảo và Phụ lục, nội dung
chính của luận văn được trình bày thành 3 chương, 9 mục, 28 tiết, 108 trang.


14

Chƣơng 1:
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VÀ DIỆN MẠO CƠ BẢN
CỦA HỆ THỐNG ĐÀI TRUYỀN THANH CẤP HUYỆN TẠI HÀ NỘI
1.1. Một số khái niệm liên quan
1.1.1. Đài truyền thanh
Ngay sau khi nước Việt Nam dân chủ cộng hòa - Nhà nước công nông
đầu tiên ở Đông Nam châu Á được thành lập, ngày 7 tháng 9 năm 1945, Đài

Tiếng nói Việt Nam ra đời đã đánh dấu sự có mặt của loại hình báo chí mới ở
nước ta - “báo nói”. 11 năm sau đó, dưới sự giúp đỡ trực tiếp của Liên Xô
(cũ), nước ta bắt đầu xây dựng các Đài Phát thanh cấp tỉnh và đến những năm
60 của thế kỷ XX, hệ thống đài huyện ở nước ta từng bước được tăng cường
về số lượng. 67 năm sau ngày thành lập, đến nay hệ thống phát thanh bốn cấp,
từ trung ương đến địa phương đã phát triển rộng khắp; bên cạnh Đài phát
thanh quốc gia (Đài Tiếng nói Việt Nam), cả nước có 64 Đài Phát thanh, Đài
Phát thanh - truyền hình tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, hơn 600 đài
phát thanh, truyền thanh, truyền hình quận, huyện, thị xã, thành phố trực
thuộc tỉnh và hàng ngàn Đài truyền thanh xã, phường, thị trấn.
Thuật ngữ “truyền thanh cấp huyện” là một thuật ngữ đã được sử dụng
phổ biến trong lý luận chuyên ngành phát thanh ở nước ta. Theo các tác giả
của cuốn Báo phát thanh, Lý luận Báo phát thanh, Những vấn đề của báo chí
hiện đại thì đây là một thuật ngữ được sử dụng để chỉ một cấp trong hệ thống
phát thanh - truyền thanh bốn cấp: cấp trung ương; cấp tỉnh, thành phố trực
thuộc trung ương; cấp huyện, thị, thành phố trực thuộc tỉnh và cấp xã,
phường, thị trấn.
Là một cấp trong hệ thống phát thanh - truyền thanh nên hoạt động của
đài truyền thanh cấp huyện hoàn toàn chịu sự chi phối, quy định và thể hiện
những đặc trưng cơ bản của "báo nói". Theo PGS, TS Đức Dũng, tác giả của


15

cuốn Lý luận Báo phát thanh thì trong tương quan so sánh với các loại hình
báo chí khác, báo phát thanh có những đặc trưng cơ bản là:
Tỏa sóng rộng khắp: Sóng phát thanh là sóng điện từ, có diện phủ sóng
trên phạm vi rộng lớn với tốc độ tương đương tốc độ của ánh sáng (xấp xỉ
300.000 km/s), nên phát thanh khơng có giới hạn về khoảng cách và mang
tính xã hội hóa rất cao.

Thơng tin nhanh, tiếp nhận đồng thời: Thơng tin được truyền qua sóng
điện từ và hệ thống truyền thanh có thể rút ngắn mọi khoảng cách ở phạm
vi toàn cầu. Trong một số trường hợp như tường thuật trực tiếp, cầu truyền
thanh… phát thanh có thể ngay lập tức thông báo cho công chúng biết được
về sự kiện ở chính cái thời điểm mà nó đang được thơng tin. Vì thế mà
hàng triệu thính giả phát thanh đồng thời được lắng nghe thông tin ở cùng
một thời điểm.
Thông tin phụ thuộc vào quy luật thời gian: Thính giả phát thanh bị phụ
thuộc hồn tồn vào quy luật của q trình thơng tin qua radio. Họ phải nghe
chương trình tuần tự từ đầu đến cuối một cách hoàn toàn bị động.
Sống động, riêng tư, thân mật: Công chúng được nghe thông tin qua
giọng đọc, gắn liền với những yếu tố của kỹ năng nói như: Cao độ, cường độ,
tiết tấu, ngữ điệu; do đó nó tạo nên tính chất sống động, hấp dẫn và lơi kéo
thính giả đến với chương trình. Mặc dù mỗi chương trình phát thanh đều
hướng tới số đông công chúng, nhưng mỗi thính giả lại chỉ lắng nghe radio
với tư cách cá nhân, nên địi hỏi những người thực hiện chương trình phát
thanh phải lựa chọn cách nói sao cho thật riêng tư, thân mật như đang nói trực
tiếp với từng người.
Sử dụng âm thanh tổng hợp, bao gồm: Lời nói, tiếng động và âm nhạc.
Công chúng của báo phát thanh rộng lớn, đa dạng và khơng phân biệt trình độ
học vấn. Mọi đối tượng, chỉ trừ người bị điếc, đều có thể tiếp nhận thông tin


16

qua radio. Với kênh tác động là tai nghe nên bên cạnh việc truyền tải thơng
tin bằng lời nói, những người thực hiện chương trình phát thanh nếu sử dụng
hợp lý âm nhạc, tiếng động sẽ luôn tạo được sự hưng phấn, thích thú cho
người nghe.
Đặc trưng cơ bản, đồng thời cũng là phương thức tác động duy

nhất của báo phát thanh là sử dụng âm thanh tổng hợp (bao gồm:
lời nói, tiếng động, âm nhạc) tác động vào thính giác của đối tượng
tiếp nhận [14, tr.47].
Lời nói chiếm một tỷ lệ lớn trong âm thanh tổng hợp, là dạng ký hiệu
đặc trưng nhất tạo ra sự khác biệt cơ bản giữa báo phát thanh với các loại hình
báo chí khác. Lời nói trong báo phát thanh được thể hiện bằng nhiều đối
tượng khác nhau: Phát thanh viên, phóng viên, các nhân chứng. Việc huy
động các nhân chứng trực tiếp tham gia cung cấp thông tin cùng với tác giả sẽ
tạo ra tính khách quan, xác thực, sinh động cho tác phẩm. Xu hướng chung
của phát thanh hiện nay là tăng cường các hình thức đối thoại để hạn chế tối
đa sự nhàm chán, tẻ nhạt của lối nói độc thoại đơn điệu.
Tiếng động là những âm thanh của cuộc sống được thu giữ và được phát
ra trong các chương trình phát thanh. Có hai dạng cơ bản là tiếng động tự
nhiên và tiếng động nhân tạo. Tiếng động góp phần tạo nên hơi thở và nhịp
điệu của cuộc sống, làm tăng tính chân thực của thơng tin, giúp người nghe xác
định được khơng gian, thời gian và hình dung ra bối cảnh của vấn đề, sự kiện.
Âm nhạc trong các chương trình phát thanh khơng chỉ có chức năng giải
trí đơn thuần mà cịn có thể tạo ra nội dung và khơng khí thơng tin. Âm nhạc
trên sóng phát thanh có thể chia thành hai dạng thức: Chương trình âm nhạc
độc lập chỉ phát sóng một loại nhất định và âm nhạc như một yếu tố phụ trợ.
Trong dạng thức thứ hai chứa đựng một số dạng như: nhạc hiệu, nhạc chuyên
mục, nhạc cắt, nhạc nền, nhạc minh họa… Việc sử dụng hài hòa, hợp lý âm


17

nhạc trong chương trình phát thanh sẽ tạo ấn tượng, sức hấp dẫn và lơi cuốn
đối với thính giả.
Như vậy có thể khẳng định: lời nói sinh động, âm nhạc chọn lọc và tiếng
động phong phú là những phương tiện cơ bản, đồng thời cũng là thế mạnh đặc

trưng để tạo nên sự khác biệt của báo phát thanh so với các loại hình báo chí
khác. Khai thác hiệu quả những yếu tố này sẽ thực sự tạo nên những chương
trình phát thanh chân thực, sinh động, gần gũi và tạo bản sắc, dấu ấn riêng của
từng chương trình cũng như của từng đài phát thanh, truyền thanh, đặc biệt là
hệ thống đài truyền thanh cấp huyện.
1.1.2. Phương thức hoạt động
Theo cuốn Từ điển Tiếng Việt của Khắc Trí -Trọng Tấn xuất bản năm
2012 thì “đổi mới” có nghĩa là “thay đổi hoặc làm cho thay đổi tốt hơn, tiến
bộ hơn so với trước, đáp ứng yêu cầu của sự phát triển” [45, tr.195]. Theo
cuốn Từ điển Tiếng Việt của Khang Việt xuất bản năm 2011 thì “phương
thức” có nghĩa là “phương pháp, cách thức" [52, tr.912], còn “hoạt động” là
“hành động thường xuyên, hành động không ngừng” [52, tr.557].
Phương thức hoạt động của đài truyền thanh được hiểu là cách thức,
phương pháp tiến hành các nhiệm vụ của đài. Nhiệm vụ chủ yếu chính là
cơng tác thơng tin, tun truyền, bao gồm cả nội dung thơng tin, hình thức thể
hiện thông tin và phương thức truyền tải thông tin.
Tên đề tài của bản luận văn là “Đổi mới phương thức hoạt động của
đài truyền thanh cấp huyện trên địa bàn Hà Nội”, như vậy có thể hiểu mục
đích của luận văn là đề xuất một số thay đổi về cách thức, phương pháp hoạt
động, trong đó tập trung thay đổi về nội dung thơng tin, hình thức thể hiện,
phương tiện truyền tải để hệ thống đài truyền thanh cấp huyện thực hiện tốt
hơn chức năng cung cấp thông tin, phục vụ các nhiệm vụ chính trị của cấp ủy,
chính quyền và đáp ứng nhu cầu của công chúng trên địa bàn thành phố.


18

1.2. Vai trò, chức năng, nhiệm vụ của đài truyền thanh cấp huyện
Ngay từ những năm 60 của thế kỷ XX, sau khi thành lập, hệ thống đài
truyền thanh cấp huyện đã nhanh chóng được tăng cường về số lượng và nâng

cao dần chất lượng. Theo cuốn Những vấn đề của báo chí hiện đại thì nhiệm
vụ chính của các đài huyện trong giai đoạn này là tiếp sóng đài Trung ương,
đài tỉnh và tự xây dựng các bản tin, các chương trình phát thanh để phản ánh
về cơng việc của hợp tác xã; cổ vũ những phong trào thi đua lao động và phê
phán thói lãng phí, quan liêu trong quản lý tài sản tập thể….Do số lượng các
loại báo, tạp chí của nước ta thời kỳ này ít nên vị trí, vai trị của các đài huyện
rất quan trọng. Trên cơ sở sự phát triển của đài huyện nên đến những thập
niên cuối của thế kỷ XX, hàng loạt các đài truyền thanh cấp xã đã ra đời.
Là một bộ phận hữu cơ trong hệ thống báo chí chính trị của nước ta, hệ
thống đài truyền thanh cấp huyện và cấp xã đã phát huy vai trị khơng thể
thiếu trong việc tuyên truyền các nhiệm vụ của địa phương, đặc biệt là ở
những khu vực nông thôn, miền núi, hải đảo, nơi có số lượng thính giả chiếm
hơn 80% thính giả cả nước.
So với đài Trung ương và đài tỉnh, các đài cơ sở có những ưu
thế nổi bật là thông tin sát thực, trực tiếp, cụ thể đến từng người
dân trên địa bàn. Trong thực tế, có những loại nội dung mà chỉ có
đài truyền thanh xã, phường mới có thể đề cập đến được. Đó là
những chuyện gần gũi với đời sống thường nhật như chuyện cấy
cày, thời vụ, làng trên xóm dưới, rồi các hoạt động như bầu cử, đại
hội, tiêm chủng, hội họp, ma chay, hiếu hỷ…[12, tr.265].
Khẳng định vai trị, vị trí của đài truyền thanh cấp huyện trong hệ thống
phát thanh, truyền thanh từ Trung ương đến cơ sở, ngay từ năm 1979, Thủ
tướng Chính phủ đã ban hành Thơng tư số 475/TTG ngày 28/9/1979 Quy định
về tổ chức ngành phát thanh và truyền thanh ở cấp tỉnh và huyện. Thông tư


19

này đã tạo nền tàng cơ bản để một loạt các đài cấp huyện được thành lập và đi
vào hoạt động ổn định. Ngay trong năm 1979, tại Hà Nội (cũ) và Hà Tây (cũ),

UBND thành phố và UBND tỉnh đã có quyết định tách đài truyền thanh các
huyện, thị xã thuộc Phịng Văn hóa thơng tin thành đơn vị riêng. Với vị trí,
vai trị mới, các đài đã nỗ lực khắc phục khó khăn về điều kiện cơ sở vật chất
vươn lên thực hiện tốt nhiệm vụ tuyên truyền, phổ biến đường lối, chủ trương,
chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, góp phần nâng cao dân trí, bảo
tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, góp phần xây dựng hệ thống chính
trị, tăng cường dân chủ hóa trong đời sống cơ sở, thực hiện chức năng làm
cầu nối giữa Đảng, Nhà nước, các đoàn thể xã hội với nhân dân, củng cố và
tăng cường niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước.
Trong điều kiện hệ thống thông tin đại chúng ngày càng phát triển mạnh
mẽ, để làm tốt công tác quy hoạch, quản lý và nâng cao chất lượng hoạt động
của hệ thống đài truyền thanh cấp huyện, ngày 27/7/2010, liên Bộ Thông tin
và Truyền thông, Bộ Nội vụ đã ban hành Thông tư liên tịch số
17/2010/TTLT-BTTTT-BNV Hướng dẫn thực hiện chức năng, nhiệm vụ,
quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Đài Phát thanh và Truyền hình thuộc UBND
cấp tỉnh, Đài Truyền thanh - Truyền hình thuộc UBND cấp huyện. Theo
thơng tư này thì Đài Truyền thanh cấp huyện là đơn vị trực thuộc UBND cấp
huyện, thực hiện chức năng là cơ quan tuyên truyền của Đảng bộ, chính
quyền huyện; chịu sự quản lý trực tiếp của UBND, quản lý nhà nước của Sở
Thông tin và Truyền thông, hướng dẫn về chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ thuật
của Đài Phát thanh và Truyền hình (Đài PT-TH) cấp tỉnh.
Tại chương II của Thông tư này đã quy định rõ về nhiệm vụ và quyền
hạn của đài truyền thanh huyện cụ thể như sau:
1. Sản xuất và phát sóng các chương trình truyền thanh bằng
tiếng Việt và bằng các tiếng dân tộc trên hệ thống loa truyền thanh,


20

thiết bị phát sóng phát thanh được trang bị nhằm tuyên truyền

đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, tập trung
vào sự chỉ đạo, điều hành của chính quyền địa phương, các hoạt
động tại cơ sở, phổ biến kiến thức khoa học kỹ thuật, kinh tế, văn
hóa, xã hội, công tác an ninh trật tự, gương người tốt, việc tốt, điển
hình tiên tiến tới nhân dân theo quy định của pháp luật.
2. Tiếp sóng và phát sóng các chương trình của Đài Tiếng nói
Việt Nam, Đài Phát thanh và Truyền hình cấp tỉnh phục vụ nhu cầu
tiếp nhận thông tin của nhân dân theo quy định của pháp luật.
3. Trực tiếp quản lý hệ thống kỹ thuật chuyên ngành để thực
hiện việc tiếp sóng, phát sóng các chương trình phát thanh, truyền
hình theo quy định của pháp luật.
4. Phối hợp với Đài Phát thanh và Truyền hình cấp tỉnh sản
xuất các chương trình phát thanh, truyền hình phát sóng trên Đài
Phát thanh và Truyền hình cấp tỉnh.
5. Quản lý, vận hành các đài phát lại truyền hình, đài phát sóng
phát thanh trên địa bàn theo sự phân công. Hướng dẫn chuyên môn,
nghiệp vụ kỹ thuật đối với Đài Truyền thanh xã, phường, thị trấn
trên địa bàn [7, tr.5].
Có thể nói việc quy định rõ ràng vị trí, chức năng, nhiệm vụ quyền hạn
đã tạo điều kiện thuận lợi cho hệ thống truyền thanh cấp huyện xác định rõ
mơ hình hoạt động; tiếp tục nhận được sự quan tâm lãnh đạo của cấp ủy,
chính quyền địa phương, vai trị quản lý Nhà nước chặt chẽ của Sở Thơng tin
và Truyền thông và sự hướng dẫn về chuyên môn, nghiệp vụ kỹ thuật của Đài
PT - TH cấp tỉnh. Điều này đã góp phần quan trọng vào việc củng cố tổ chức,
đổi mới phương thức hoạt động và nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền,
phục vụ yêu cầu nhiệm vụ chính trị của các địa phương và đáp ứng ngày càng


21

tốt hơn nhu cầu, lợi ích của nhân dân. Các đài truyền thanh cấp huyện trên cả
nước đã hịa mình vào dịng chảy phát triển chung của tồn bộ hệ thống
truyền thông đang phát triển mạnh mẽ và từng bước hiện đại hóa, ứng dụng
rộng rãi các tiến bộ của khoa học kỹ thuật để đáp ứng nhanh, kịp thời, chính
xác, sinh động các vấn đề, sự kiện thời sự cho công chúng.
1.3. Vài nét cơ bản về hệ thống đài truyền thanh cấp huyện trên địa
bàn Hà Nội
1.3.1. Cơ chế lãnh đạo, quản lý
Thực hiện Nghị quyết 15-NQ/TW của Bộ Chính trị, từ ngày 01/8/2008
tỉnh Hà Tây hợp nhất và trở thành một bộ phận của Thủ đô Hà Nội. Hà Nội
mở rộng có 29 quận, huyện, thị xã; tuy nhiên tồn thành phố chỉ có 20 đài
phát thanh, truyền thanh cấp huyện, trong đó có 01 đài quận (Đài Hà Đông),
01 đài thị xã (Đài Sơn Tây) và 18 đài huyện, gồm: 01 đài sát nhập về từ tỉnh
Vĩnh Phúc (Đài Mê Linh), 5 đài của Hà Nội cũ (Từ Liêm, Thanh Trì, Sóc
Sơn, Đơng Anh, Gia Lâm), 12 đài của Hà Tây cũ (Ba Vì, Phúc Thọ, Thạch
Thất, Hoài Đức, Đan Phượng, Chương Mỹ, Thanh Oai, Quốc Oai, Thường
Tín, Mỹ Đức, Ứng Hịa, Phú Xun). 9 quận nội thành cũ của Hà Nội khơng
có đài cấp quận mà chỉ có đài các phường do Phịng Văn hóa - thông tin quận
trực tiếp quản lý.
Do ở hai cơ chế quản lý khác nhau nên tên gọi của các đài cũng chia làm
hai loại: tên gọi là đài phát thanh đối với các huyện của Hà Nội (cũ), số này
gồm 5 đài; cịn 15 đài có tên gọi là đài truyền thanh, đây là những quận,
huyện, thị xã của tỉnh Hà Tây (cũ) và huyện Mê Linh.
Thực hiện chức năng quản lý Nhà nước, Sở Thông tin và Truyền thông
thành phố Hà Nội đã định kỳ tổ chức các hội nghị giao ban định hướng và
đánh giá rút kinh nghiệm việc triển khai công tác tuyên truyền theo đợt, theo
chuyên đề đối với các cơ quan báo chí trên địa bàn, trong đó có hệ thống đài


22

truyền thanh cấp huyện; đồng thời ban hành nhiều văn bản hướng dẫn kịp thời
nội dung, hình thức thực hiện công tác tuyên truyền chào mừng các ngày lễ,
kỷ niệm lớn, các sự kiện chính trị trọng đại và các nhiệm vụ trọng tâm, chủ
yếu của thành phố. Điều này đã tạo nên sự thống nhất, đồng bộ trong việc
triển khai các nhiệm vụ tuyên truyền trên toàn địa bàn; góp phần tạo cơ sở nền
tảng để hệ thống các đài xác định rõ trách nhiệm đối với nhiệm vụ chung và
phát huy sự sáng tạo trong thực hiện nhiệm vụ đặc thù của địa phương.
Với mục đích xây dựng hệ thống phát thanh - truyền thanh cơ sở của thủ
đô Hà Nội thành một hệ thống truyền thông phát triển mạnh mẽ, làm tốt
nhiệm vụ cung cấp thông tin, tuyên truyền, phục vụ sự quản lý điều hành của
cấp ủy, chính quyền các cấp và trở thành một diễn đàn dân chủ của nhân dân,
góp phần nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần của cán bộ và nhân dân trên
địa bàn thành phố, giữa năm 2011, Sở Thông tin và Truyền thơng thành phố
đã chủ trì phối hợp với các sở, ngành tiến hành khảo sát, xây dựng dự thảo
Quy hoạch quản lý báo chí Hà Nội, trong đó có hệ thống đài phát thanh truyền thanh cấp huyện. Quy hoạch này hiện nay đang được lấy ý kiến đóng
góp của các ngành chức năng và dự kiến sẽ trình UBND thành phố thơng qua.
Đối với Đài PT - TH Hà Nội, cơ quan được giao nhiệm vụ hướng dẫn về
chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ thuật trong quá trình tác nghiệp của hệ thống đài
huyện, những năm gần đây, Đài PT - TH Hà Nội tiếp tục duy trì chương trình
“Trang ngoại thành” phát trên kênh 2 để các đài truyền thanh quận, huyện, thị
xã tham gia. Bắt đầu từ năm 2010, chương trình này đã được nâng từ 2
chương trình/tuần lên ổn định 3 chương trình/tuần, mỗi chương trình 15 phút,
phát lần đầu vào các chiều thứ hai, thứ tư, thứ sáu và phát lại vào buổi sáng
các ngày kế tiếp. Mỗi năm đã có 156 chương trình phát sóng với 312 lượt
buổi, bình qn trên 900 phóng sự được thực hiện. Đây thực sự là chương
trình hữu ích, tạo điều kiện để các địa phương giới thiệu, quảng bá hình ảnh,


23

tiềm năng, thế mạnh và phản ánh tồn diện tình hình phát triển kinh tế, văn
hóa - xã hội, an ninh quốc phòng của địa phương; đồng thời cũng tạo điều
kiện để cán bộ, phóng viên các đài cấp huyện trau dồi và nâng cao nghiệp vụ
truyền hình, góp phần xây dựng các tác phẩm báo chí đảm bảo chất lượng cả
về nội dung và hình thức thể hiện.
Là đơn vị trực thuộc UBND cấp huyện, thực hiện chức năng cơ quan
tuyên truyền của Đảng bộ, chính quyền huyện, đài truyền thanh cấp huyện
chịu sự quản lý trực tiếp và toàn diện của UBND quận, huyện, thị xã về chủ
trương, định hướng phát triển, về nhân sự, kinh phí và đầu tư trang thiết bị kỹ
thuật. Trong suốt những năm qua, nhận thức rõ vai trị, vị trí của hệ thống đài
cấp huyện, cấp xã trong việc triển khai công tác tuyên truyền, đồng hành cùng
cấp ủy, chính quyền thực hiện các nhiệm vụ chính trị; các quận, huyện, thị ủy
và UBND cùng cấp đã quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi về mọi mặt cho các
đài. Một số cấp ủy đã ban hành văn bản lãnh đạo chuyên đề về công tác phát
thanh - truyền thanh, xây dựng các đề án nâng cao chất lượng hoạt động, cụ
thể: Quận ủy Hà Đông đã ban hành chỉ thị số 49/CT-QU/2008 về Tăng cường
sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng đối với công tác phát thanh - truyền thanh trên
địa bàn; năm 2007, UBND huyện Thạch Thất đã xây dựng Quy hoạch hệ
thống phát thanh - truyền thanh - truyền hình đến năm 2010 và định hướng
đến năm 2020.
Nhằm tạo điều kiện thuận lợi để thông tin của đài huyện đến với đông
đảo các tầng lớp nhân dân, đáp ứng mọi khả năng tiếp nhận và nâng cao chất
lượng việc tiếp nhận thông tin, trong vài năm trở lại đây, các huyện đã xây
dựng mới trụ sở làm việc quy mô; đầu tư hàng chục tỷ đồng cho việc mua
sắm thiết bị sản xuất chương trình và truyền dẫn phát sóng ở cả đài huyện, đài
xã. Năm 2011, 2012, huyện Từ Liêm đầu tư gần 15 tỷ đồng để cải tạo và nâng
cấp hệ thống truyền thanh cơ sở, mua sắm thêm máy phát sóng, xây dựng các

24

cột tháp loa không dây, hạ ngầm hệ thống đường dây truyền tải thông tin.
Trong 2 năm gần đây, huyện Chương Mỹ cũng đầu tư trên 10 tỷ đồng để nâng
cấp thiết bị của các đài xã, thị trấn. Quận Hà Đông đầu tư 3 tỷ đồng cho đài
quận xây dựng phòng bá âm đạt chuẩn, mua mới camera kỹ thuật số, bộ dựng
hình kỹ thuật số, xây dựng mới cột ăng ten, làm hệ thống tháp loa, nâng công
suất máy phát sóng lên 1KW; trong 5 năm qua, quận cũng đầu tư gần 10 tỷ
đồng cho các phường nâng cấp đường dây, thiết bị. Trong năm 2008, 2009,
huyện Mỹ Đức dành ngân sách gần 5 tỷ đồng xây dựng hệ thống cột ăng ten
phát sóng tại 22 xã và xây dựng hệ thống truyền thanh khơng dây trên tồn
địa bàn huyện. Huyện Mê Linh cũng dành kinh phí trên 6 tỷ đồng đề đầu tư
hệ thống truyền thanh không dây trên địa bàn 18/18 xã, thị trấn.
Bên cạnh đó, cấp ủy, chính quyền các huyện đã tăng cường đào tạo, bố
trí, sử dụng cán bộ làm cơng tác đài; đã có nhiều cán bộ được tạo điều kiện
học Trung cấp và Cao cấp Lý luận chính trị, hàng chục trường hợp học Đại
học, liên thông lên Đại học và có đồng chí học sau Đại học. Từ sự quan tâm
này, đội ngũ cán bộ lãnh đạo các đài đã khẳng định được vai trị và uy tín
trong hệ thống chính trị của địa phương, trong nhiệm kỳ 2010-2015 có 03
trưởng đài được bầu vào cấp ủy huyện và 04 trưởng đài tham gia Hội đồng
nhân dân cấp huyện.
Có thể khẳng định, việc quy định cơ chế lãnh đạo, quản lý nêu trên đối
với hệ thống đài cấp huyện hiện nay trên địa bàn Hà Nội đã đảm bảo sự toàn
diện, trực tiếp, cụ thể, sâu sát. Tuy nhiên, trong thực tế triển khai thực hiện
vẫn còn một số tồn tại cần sớm được khắc phục. Sở Thông tin và Truyền
thông chưa kịp thời tham mưu để UBND thành phố ban hành hướng dẫn thống
nhất việc thực hiện Thông tư liên tịch số 17/2010/TTLT-BTTTT-BNV (thơng tư
này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 15/9/2010). Tên gọi của các đài cũng chưa
thống nhất; các đài cấp huyện của Hà Nội (cũ) vẫn thực hiện theo quyết định

25

1760/QĐ-UB năm 1996 của UBND thành phố Hà Nội và hướng dẫn 58 HD/PTTH năm 1997 của Đài PT- TH Hà Nội, cịn các đài của Hà Tây (cũ) thì
thực hiện theo hướng dẫn số 76/HD-LS năm 1994 của Ban Tổ chức chính quyền
và Đài PT-TH Hà Tây. Bên cạnh đó, việc thực hiện chi trả nhuận bút đối với các
tác phẩm sử dụng trong chương trình phát thanh mỗi nơi một khác tùy thuộc vào
nguồn kinh phí ngân sách của các huyện mà chưa có hướng dẫn thống nhất theo
Nghị định số 61/2002/NĐ-CP của Chính phủ về chế độ nhuận bút và Thông tư
liên tịch số 21/2003/TTLB/BVHTT-BTC hướng dẫn chi trả nhuận bút, trích
lập và sử dụng quỹ nhuận bút đối với một số loại hình tác phẩm quy định tại
Nghị định 61/2002/NĐ-CP.
Vai trò hướng dẫn về mặt chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ thuật của Đài PT TH Hà Nội chưa thực sự rõ nét; chưa định hướng sát sao và chưa tổ chức các
hoạt động tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ cho đài huyện. Việc theo dõi, đánh giá
chất lượng hoạt động, công tác thi đua, khen thưởng của các cơ quan ngành dọc
cấp trên nhiều năm nay chưa được thực hiện nghiêm túc. Điều này dẫn đến sự
khơng đồng bộ và khơng có tác dụng thúc đẩy phong trào thi đua giữa các đài.
Đối với cấp ủy, chính quyền cấp huyện, vẫn cịn một số nơi chưa thực
sự quan tâm, tạo điều kiện về mọi mặt cho đài hoạt động. Xác định đài truyền
thanh là đơn vị chủ lực trong cơng tác tun truyền, nhưng ít huyện mạnh dạn
xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù cho hệ thống đài và cán bộ làm công tác
đài từ huyện đến cơ sở, chính vì vậy mà kinh phí đầu tư, cơ sở vật chất, trang
thiết bị đối với một số đài cịn khó khăn. Vẫn có nơi cịn tồn tại tư tưởng cán
bộ yếu chuyên môn, không thể phân cơng đảm nhiệm việc gì thì chuyển sang
khối văn hóa - xã hội, trong đó có đài truyền thanh, do vậy chất lượng hoạt
động của một số đài, đặc biệt là hệ thống đài xã, phường, thị trấn còn yếu,
chưa đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ tuyên truyền và chưa đáp ứng nhu cầu
thông tin của nhân dân.