MÔ HÌNH CHĂM SÓC SỨC KHỎE TẠI CỘNG ĐỒNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC DUY TÂN
KHOA Y

MƠ HÌNH CHĂM SĨC
SỨC KHỎE TẠI CỘNG ĐỒNG

• Giảng viên: BS.Nguyễn Thị Hà
• Đối tượng: Dược sỹ
• Thời gian: 2 tiết


MỤC TIÊU

1

• Trình bày được khái niệm, mục tiêu và lý
thuyết xây dựng mơ hình CSSK dựa vào
gia đình và cộng đồng;

2

• Trình bày được khái niệm về dược cộng
đồng và vai trò của dược sĩ trong hoạt
động CSSK tại cộng đồng.

2
www.trungtamtinhoc.edu.vn


ĐẠI CƯƠNG
Thực trạng:

- Chi phí CSSK tăng, giảm khả năng tiếp cận với dịch
vụ y tế của nhóm người thiệt thịi, dễ bị tổn thương

- Mơ hình bệnh tật ở Việt Nam đang dần thay đổi:
bệnh truyền nhiễm sang bệnh không lây nhiễm
- Tuổi thọ ngày càng cao
- Nhu cầu chăm sóc sức khỏe thay đổi: chăm sóc cấp
tính, trị liệu, phục hồi chức năng, nâng cao sức khỏe,
phịng bệnh

Mơ hình chăm sóc sức khỏe ngồi hệ thống bệnh viện
ra đời: Mơ hình chăm sóc sức khỏe dựa vào cộng đồng
www.trungtamtinhoc.edu.vn


ĐẠI CƯƠNG
 Định nghĩa:
Mơ hình chăm sóc sức khoẻ dựa vào gia

đình và cộng đồng được định nghĩa như là một hệ
thống chăm sóc thống nhất được thiết kế để thoả
mãn các nhu cầu chăm sóc tại chỗ về sức khoẻ
của các cá nhân, gia đình và cộng đồng.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


ĐẠI CƯƠNG
Đặc điểm:

- lấy con người làm trung tâm
- nhằm thỏa mãn nhu cầu sức khỏe không ngừng
thay đổi, và sử dụng tốt nguồn lực
- bao gồm: các cấp độ dự phòng
các đối tượng nghèo, thiệt thòi dễ tiếp cận với
các vấn đề sức khỏe

www.trungtamtinhoc.edu.vn


ĐẠI CƯƠNG

Y tế

Nhân viên chăm sóc
sức khỏe cộng đồng

Cộng
đồng

www.trungtamtinhoc.edu.vn


ĐẠI CƯƠNG

Ngun tắc

Tồn
diện

Dễ tiếp
cận

CSSK dựa vào
Gia đình và
Cộng đồng

Hiệu
quả

Năng
suất
www.trungtamtinhoc.edu.vn


MỤC TIÊU: đảm bảo tiếp cận dịch vụ CSSK năng suất
và hiệu quả trong mơi trường cộng đồng, gia đình;
giảm tỷ lệ mắc và tử vong:
1. Thúc đẩy lối sống lành mạnh và phòng ngừa
bệnh tật

2. Quản lý các hậu quả của bệnh tật
3. Phục vụ các nhu cầu của nhóm người thiệt thịi
và dễ bị tổn thương

4. Hỗ trợ những người chăm sóc khơng chun
5. Tăng cường sức mạnh cộng đồng
www.trungtamtinhoc.edu.vn

TIẾP CẬN SỰ CHĂM SĨC CẤP CỘNG ĐỒNG
Chăm sóc cấp III
Chăm sóc cấp II
Chăm sóc cấp I
Đơn vị chuyển tuyến thứ
nhất (Vd: BV quận huyện)
Cơ sở DV y tế cấp cơ sở
(Vd: TTYT, trạm y tế)

TNV y tế thơn
Nhóm CĐ

Ch/sóc khơng chun

Cá nhân
gia đình và tại
nhà
www.trungtamtinhoc.edu.vn


TIẾP CẬN SỰ CHĂM SÓC CẤP CỘNG ĐỒNG

Bao gồm 2 giai đoạn:

 Giai đoạn 1: Chuẩn bị cho việc thực hiện
 Giai đoạn 2: Thực hiện chăm sóc sức khoẻ
dựa vào gia đình và cộng đồng

www.trungtamtinhoc.edu.vn

TIẾP CẬN SỰ CHĂM SÓC CẤP CỘNG ĐỒNG
Giai đoạn 1: Chuẩn bị cho việc thực hiện mơ hình
 Ủng hộ rộng rãi cho nhu cầu thực hiện mơ hình
 Vận động sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương
 Hình thành một đội hướng dẫn cấp quận huyện
chịu trách nhiệm hợp tác, quản lý và hoàn
thành tất cả các hoạt động
 Chọn một trung tâm y tế như là một địa điểm
thử nghiệm
 Xác đinh/xác định lại nhóm dân số đích theo nhu
cầu và theo khu vực để chuẩn bị cho mơ hình
CSSKDVGĐCĐ
www.trungtamtinhoc.edu.vn


TIẾP CẬN SỰ CHĂM SÓC CẤP CỘNG ĐỒNG
 Kết nối chặt chẽ các mối quan hệ

 Tác động và đàm phán với dân số đã được xác
định để đạt được sự nhất trí về dịch vụ y tế
 Xác định các hoạt động CSSK tại gia đình, cộng
đồng và trung tâm y tế.
 Tăng cường hệ thống hỗ trợ ở trung tâm y tế
 Định hướng cho nhân viên y tế để có thái độ tích
cực đối với mơ hình.
 Đề ra kế hoạch hành động để thực hiện mô hình
hiệu quả.
www.trungtamtinhoc.edu.vn

TIẾP CẬN SỰ CHĂM SÓC CẤP CỘNG ĐỒNG
Giai đoạn 2: Thực hiện CSSK dựa vào gia đình
và cộng đồng
 Xác định và huy động nguồn nhân lực để đảm bảo đầy
đủ số lượng nhân lực chăm sóc của dịch vụ.
 Phát triển các kỹ năng
 Nhận biết và huy động nguồn tài chính và vật đảm bảo
cung ứng chăm sóc chất lượng.
 Cung cấp sự chăm sóc tồn diện, thống nhất và liên
tục để nâng cao sức khoẻ cho người dân.
 Kiểm tra giám sát việc cung ứng dịch vụ, thực hiện mơ
hình để đảm bảo ln nhận được các phản hồi
 Đánh giá việc thực hiện mơ hình để rút ra các bài học
kinh nghiệm

www.trungtamtinhoc.edu.vn


 Giải pháp:
- Tổ chức mạng lưới, phát triển nguồn nhân lực và
nâng cao năng lực về hoạt động chăm sóc sức khỏe
- Củng cố, tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị

- Huy động nguồn lực
- Tăng cường phối hợp liên ngành

www.trungtamtinhoc.edu.vn

 Mơ hình hiệu quả:
- Mơ hình TTGDSK dựa vào cộng đồng

- Mơ hình hỗ trợ dinh dưỡng
- Mơ hình cung cấp nước sạch, cơng trình vệ sinh
mơi trường
- Mơ hình sơ cấp cứu dựa vào cộng đồng
- Mơ hình phịng khám, chữa bệnh lưu động, tình
nguyện

www.trungtamtinhoc.edu.vn


DƯỢC CỘNG ĐỒNG
Dược cộng đồng bao gồm các dịch vụ kê đơn
và sản phẩm liên quan sức khoẻ.
Hình thức: quầy thuốc trong siêu thị, nhà thuốc
kinh doanh độc lập hoặc chuỗi nhà thuốc sở hữu
tập thể.

=> Nhà thuốc cộng đồng

www.trungtamtinhoc.edu.vn


DƯỢC CỘNG ĐỒNG
Dịch vụ dược: là tất cả các dịch vụ được cung cấp
bởi các nhân viên dược để hỗ trợ cung cấp chăm
sóc dược.
- sản phẩm dược phẩm,

- thơng tin, giáo dục và tuyên truyền để thúc đẩy sức
khỏe cộng đồng;
- cung cấp các thông tin thuốc và tư vấn, dịch vụ
quản lý, giáo dục và đào tạo nhân viên

www.trungtamtinhoc.edu.vn


DƯỢC CỘNG ĐỒNG
Chăm sóc Dược là nhiệm vụ tập trung vào việc
điều trị bằng thuốc với mục đích cải thiện chất lượng
của cuộc sống bệnh nhân. Kết quả là:
1) điều trị khỏi bệnh;
2) loại bỏ hoặc giảm triệu chứng của bệnh nhân;
3) ngăn chặn hoặc làm chậm các quá trình bệnh;
4) ngăn ngừa bệnh hoặc triệu chứng
www.trungtamtinhoc.edu.vn


DƯỢC CỘNG ĐỒNG
Theo FIP/WHO, chăm sóc Dược gồm 4 bước:

Bước 1: Đánh giá nhu cầu điều trị bằng thuốc của bệnh
nhân và xác định các vấn đề điều trị bằng thuốc thực tế
và tiềm năng.
Bước 2: Xây dựng kế hoạch chăm sóc để giải quyết
và/hoặc ngăn chặn các vấn đề điều trị bằng thuốc
Bước 3: Thực hiện kế hoạch chăm sóc
Bước 4: Đánh giá và xem xét lại các kế hoạch chăm sóc
www.trungtamtinhoc.edu.vn

DƯỢC CỘNG ĐỒNG
Bước 1:
-Tiền sử bệnh, tình trạng hiện tại
-Bệnh mạn tính
-Sử dụng thuốc
-Dị ứng
-Trình độ học vấn, mức độ hiểu biết
-Sự hỗ trợ của xã hội, cộng đồng, tài chính
-Cân nặng, tuổi tác
www.trungtamtinhoc.edu.vn


DƯỢC CỘNG ĐỒNG
Dược sĩ cộng đồng:
Bán các loại dược phẩm

Tư vấn/tham vấn các vấn đề liên quan đến dược
phẩm

Thiết lập các quầy thuốc tại vùng khó khăn
Chẩn đốn bệnh và bán thuốc cho khách hàng

www.trungtamtinhoc.edu.vn


DƯỢC CỘNG ĐỒNG
Chun mơn độc nhất của Dược sĩ đóng góp cho nhiều
chức năng y tế cơng cộng:

Điều trị bằng thuốc

Tiếp cận để chăm sóc
Các dịch vụ dự phịng
Phân phát dược phẩm
Nguồn thông tin về sức khỏe và dược phẩm
Hướng dẫn sử dụng thuốc trong cộng đồng
Tham vấn sử dụng thuốc tại nhà thuốc

www.trungtamtinhoc.edu.vn


DƯỢC CỘNG ĐỒNG
Các hoạt động chính của dược sĩ cộng đồng
1) Xử lý đơn thuốc:

2) Chăm sóc bệnh nhân hoặc quầy thuốc lâm sàng
3) Giám sát việc sử dụng thuốc
4) Chuẩn bị nhanh và sản xuất thuốc quy mô nhỏ
5) Dược phẩm truyền thống và dược phẩm thay thế

www.trungtamtinhoc.edu.vn


DƯỢC CỘNG ĐỒNG
Các hoạt động chính của dược sĩ cộng đồng
6) Cải thiện triệu chứng của các bệnh nhẹ
7) Cung cấp thông tin cho các chuyên gia
CSSKCĐ

8) Thúc đẩy/tăng cường sức khoẻ
9) Dịch vụ tại nhà
10) Thực hành lĩnh vực nông nghiệp và thú y

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Xử lý đơn thuốc:
- kiểm tra tính an tồn, phù hợn của đơn thuốc cho
bệnh nhân
- quyết định có nên phát thuốc cho bệnh nhân, phát
đủ số lượng
Chăm sóc bệnh nhân hoặc quầy thuốc lâm sàng:
- thu thập thông tin về tiền sử, bệnh sử của bệnh
nhân.
- tư vấn về liều lượng, cách dùng, các báo cáo liên
quan đến thuốc.
www.trungtamtinhoc.edu.vn