Bai 9 Noi qua

Người thực hiện: Nguyễn Thị Thu Hiền
Giáo viên: Tổ KHXH


a.Lạnh thấu xương mà vẫn đi chơi à?
b. Đi xe máy đừng uống rượu nhé mà tính
mạng ngàn cân treo sợi tóc.
c. Bài tốn này khó q, nghĩ nát óc mấy tiếng
đồng hồ rồi mà vẫn chưa tìm ra cách giải.


a. Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối
(Tục
ngữ)
b. Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hơi thánh thót như mưa ruộng cày
Ai ơi bưng bát cơm đầy
Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần.
(Ca dao)


Câu hỏi nhóm 1:
1. Nói Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng, Ngày
tháng mười chưa cười đã tối có quá sự thật
khơng? Thực chất, câu này nhằm nói điều gì?
2. Cách nói như vậy có tác dụng gì?
Câu hỏi nhóm 2,3:
1. Nói Mồ hơi thánh thót như mưa ruộng cày có
q sự thật khơng? Thực chất, câu này nhằm nói
điều gì?

2. Cách nói như vậy có tác dụng gì?


SO SÁNH HAI CÁCH NĨI
Ca dao, tục ngữ

Nói đúng sự thật

a) Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.

Đêm tháng năm rất ngắn.
Ngày tháng mười rất dài.

b) Cày đồng đang buổi ban trưa,
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
Ai ơi bưng bát cơm đầy,
Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần.

Mồ hôi đổ rất nhiều.

 Cách nói của ca dao, tục ngữ hay hơn vì cách
nói của ca dao, tục ngữ gây ấn tượng mạnh cho
người đọc, người nghe.


Tiết 39

I. Bài học:

NÓI QUÁ


Bài tập nhanh
Bài 1: Xác định phép nói quá trong những
câu sau:
a) Nhớ, tôi nhớ đến chết cũng không quên.
Đáp án: tôi nhớ đến chết cũng không quên.
b)

Bác ơi, tim Bác mênh mơng thế
Ơm cả non sơng mọi kiếp người.

Đáp án: …tim Bác mênh mơng thế
Ơm cả non sơng mọi kiếp người.
c)
Lỗ mũi mười tám gánh lông
“tơ hồng
ĐápChồng
án: Lỗyêu
mũichồng
mười bảo:
tám gánh
lôngtrời cho”.


Bài 9.Tiết 37. TiÕng ViƯt. NĨI

Q

Lưu ý
Phân biệt nói q với nói khốc
Giống
(ở cách thức)

Đều phóng đại quy mơ, tính chất
của sự việc, hiện tượng

Nói quá
Là biện pháp tu
từ nhằm gây ấn
tượng, tăng sức
Khác
biểu cảm, có tác
(ở mục đích) động tích cực.

Nói khốc
Nhằm phơ
trương bản thân,
tạo sự hiểu nhầm
cho người khác,
người nói bị chê
cười, mang tính
tiêu cực.


II. Luyện tập: Thảo luận nhóm: 3 phút
Nhóm 1: Bài tập 1
Nhóm 2: Bài tập 2
Nhóm 3: Bài tập 3

Nhóm 4: Bài tập 4


Tiết 39

NÓI QUÁ

I. Tìm hiểu chung: Nói q và tác dụng của nói q.
II. Luyện tập.
1. Bài tập 1: Tìm biện pháp nói q và giải thích ý nghĩa
của chúng trong các ví dụ sau:
a) Bàn tay ta làm nên tất cả .
Có sức người sỏi đá cũng thành cơm.
(Hồng Trung Thông)
b) Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ sướt da thơi.
Từ sáng đến giờ em có thể đi lên đến tận trời được.
(Nguyễn Minh Châu)
c) […] Cái cụ bá thét ra lửa ấy lại xử nhũn mời
hắn vào nhà xơi nước.
(Nam Cao)


Tiết 39

NÓI QUÁ

I. Tìm hiểu chung: Nói q và tác dụng của nói q.
II. Luyện tập.
1. Bài tập 1: Tìm biện pháp nói q và giải thích ý nghĩa
của chúng trong các ví dụ sau:

a) Bàn tay ta làm nên tất cả .
Có sức người sỏi đá cũng thành cơm.
(Hồng Trung Thơng)
→ Biện pháp nói q: Sỏi đá cũng thành cơm.
Ý nghĩa:Thành quả lao động gian khổ, vất vả,nhọc
nhằn (nghĩa bóng: niềm tin vào bàn tay lao động).


Tiết 39

NÓI QUÁ

II. Luyện t ập

1. Bài tập 1: Tìm biện pháp nói q và giải thích ý nghĩa
của chúng trong các ví dụ sau:
b) Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ sướt da thơi.
Từ sáng đến giờ em có thể đi lên đến tận trời được.
(Nguyễn Minh Châu)
→ Biện pháp nói quá: Đi đến tận trời được.
Ý nghĩa : Thể hiện ý chí nghị lực cũng như lịng lạc
quan tin tưởng của con người. Mặc khác còn để trấn an
mọi người rằng vết thương nhỏ chẳng có nghĩa lý gì,
khơng phải bận tâm.


Tiết 39

NÓI QUÁ

I. Tìm hiểu chung: Nói q và tác dụng của nói q.
II. Luyện tập.
1. Bài tập 1: Tìm biện pháp nói q và giải thích ý nghĩa
của chúng trong các ví dụ sau:
c) […] Cái cụ bá thét ra lửa ấy lại xử nhũn
mời hắn vào nhà xơi nước.
(Nam Cao)
→ Biện pháp nói quá: Thét ra lửa
Ý nghĩa: Nhấn mạnh vào tính cách nhân vật. Cụ bá là
kẻ có quyền uy, hống hách. Kẻ có quyền sinh, quyền sát
đối với người khác.


Tiết 39

NÓI QUÁ

2. Bài tập 2: Điền các thành ngữ sau đây vào chỗ trống/....../
để tạo thành biện pháp tu từ nói q: bầm gan tím ruột;
chó ăn đá gà ăn sỏi; nở từng khúc ruột; ruột để ngoài da;
vắt chân lên cổ mà chạy.
chó ăn đá gà ăn sỏi thế này, cỏ không mọc nổi nữa là
a. Ở nơi ...............................
trồng rau trồng cà.
bầm gan tím ruột
b. Nhìn thấy tội ác của giặc ai ai cũng .........................
ruột để ngoài da
c. Cơ Nam tính tình sởi lởi,.........................
nở từng khúc ruột
d. Lời khen của cơ giáo làm cho nó ...........................

vắt chân lên cổ
e. Bọn giặc hoảng hồn ..........................mà
chạy.


Tiết 39

NÓI QUÁ

I. Tìm hiểu chung: Nói q và tác dụng của nói quá.
II. Luyện tập.
1.
2.
3.

Bài tập 1:
Bài tập 2:
Bài tập 3: Đặt câu với các thành ngữ dùng biện pháp nói

quá sau đây: nghiêng nước nghiêng thành, dời non lấp
biển, lấp biển vá trời, mình đồng da sắt, nghĩ nát óc.
- Cơ ấy có sắc đẹp nghiêng nước nghiêng thành.
- Trí tuệ của con người có sức mạnh dời non lấp biển.
- Nhân dân ta biết đồn kết thì có thể lấp biển vá trời.
- Thánh Gióng là một vị thần mình đồng da sắt.
- Tơi nghĩ nát óc cũng khơng thể giải được bài tốn này.


Bức tranh 1:

Đâynhư
là gì?
Khỏe
voi


Tiết 39

NÓI QUÁ

XEM HÌNH ĐỐN CHỮ

2

Nhanh như chớp


Tiết 39

NÓI QUÁ

XEM HÌNH ĐỐN CHỮ

3

Ăn như mèo


Bức tranh 9:

Xấu
ma
Đâynhư
là gì?


Tiết 39

XEM HÌNH ĐỐN CHỮ

5

Đen như cợt nhà cháy