Dạy học dự án chủ đề cacbohiđrat kết hợp với hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp

PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
Mục tiêu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục phổ thông theo Nghị quyết số
29-NQ/TW là “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng
hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng
của người học”. Sự hội nhập quốc tế cùng với sự bùng nổ của khoa học công nghệ
đã tạo cơ hội thúc đẩy giáo dục phát triển và cũng đặt ra những yêu cầu ngày càng
cao đảm bảo xây dựng nguồn nhân lực chất lượng bởi đầu ra của nhà trường là thị
trường lao động.
Đáp ứng yêu cầu thực hiện Chương trình Giáo dục Phổ thơng 2018;
“Chuyển mạnh q trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn
diện năng lực và phẩm chất người học. Tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình
thành phẩm chất, năng lực cơng dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định
hướng nghề nghiệp cho học sinh”.
Dạy học theo dự án - một phương pháp dạy học tích cực được rất nhiều nước
tiên tiến trên thế giới như Mỹ, Đức, Đan Mạch,…quan tâm và có nhiều cơng trình
giá trị về lý luận cũng như thực tiễn đối với phương pháp này. Dạy học theo dự án
có khả năng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học và phù hợp
với lộ trình tiến tới định hướng thay thế dần chương trình dạy học định hướng nội
dung bằng chương trình dạy học định hướng năng lực. Nhằm đảm bảo chất lượng
đầu ra của việc dạy học, thực hiện mục tiêu phát triển toàn diện các phẩm chất
nhân cách, chú trọng năng lực vận dụng tri thức trong những tình huống thực tiễn
nhằm chuẩn bị cho con người năng lực giải quyết các tình huống của cuộc sống và
nghề nghiệp.
Với định hướng phát triển năng lực, lấy học sinh làm trung tâm và những
hiểu biết nhất định của mình về đổi mới Chương trình Giáo dục Phổ thơng 2018,
để phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh. Tôi mạnh dạn đưa ra
những ý tưởng về thiết kế bài dạy chủ đề dạy học theo dự án để góp phần nào trong
việc đổi mới phương pháp dạy học theo yêu cầu ngày càng cao của thực tiễn và xã
hội hiện đại, thích ứng với nền Cơng nghiệp 4.0. Đó chính là lý do tôi chọn đề tài:
“Dạy học dự án chủ đề Cacbohiđrat kết hợp với hoạt động trải nghiệm, hướng

nghiệp”.
2. Mục đích nghiên cứu của đề tài
Đề tài này nghiên cứu cách dạy học theo dự án vào chủ đề dạy học cụ thể
trong đó lồng ghép trải nghiệm hướng nghiệp cho học sinh. Góp phần gắn lý thuyết
với thực tế cuộc sống, phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề, kỹ năng tư duy bậc cao
cho học sinh. Nhằm xây dựng một cách tổ chức hoạt động dạy học mới đáp ứng
với yêu cầu Chương trình Giáo dục Phổ thông 2018 trong điều kiện dạy học hiện
nay.
1


3. Những đóng góp mới của đề tài
Dạy học theo dự án là một hình thức dạy học, trong đó người học thực hiện
một nhiệm vụ học tập phức hợp có sự kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, có tạo
ra các sản phẩm trong q trình chiếm lĩnh kiến thức.
Với định hướng phát triển năng lực, lấy học sinh làm trung tâm, tôi chú
trọng xây dựng chủ đề Cacbohiđrat trong chương trình Hóa học lớp 12 với thời
lượng 6 tiết học trong 3 tuần theo phương pháp dạy học theo dự án kết hợp với
hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp. Điểm nổi bật của mỗi đề tài là việc tổ chức
các hoạt động cho học sinh phong phú theo từng giai đoạn của dự án. Mỗi giai
đoạn được xây dựng với những bài học để học sinh tự tìm hiểu kiến thức nền, tạo
sản phẩm, giới thiệu sản phẩm, tự kiểm tra, đánh giá dưới sự hướng dẫn của giáo
viên; tăng cường thực hành trải nghiệm của học sinh, vận dụng kiến thức để giải
quyết những vấn đề trong học tập, trong cuộc sống và trải nghiệm thực hành, tham
quan trải nghiệm nghề nghiệp.
4. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu của đề tài
- Xây dựng chủ đề Cacbohiđrat trong chương trình Hóa học lớp 12 Ban Cơ
bản với thời lượng 6 tiết học trong vòng 3 tuần theo phương pháp dạy học theo dự
án kết hợp với hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp.
- Học sinh lớp 12, Trường THPT 1 - 5 và Trường THPT Thái Hòa, tỉnh

Nghệ An.
5. Phương pháp nghiên cứu
a. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Nhóm phương pháp này nhằm thu thập các thông tin lý luận để xây dựng cơ
sở lý luận của đề tài như:
- Phương pháp khái quát hóa các nhận định độc
lập. b. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Nhóm phương pháp này nhằm thu thập các thơng tin thực tiễn để xây dựng
cơ sở thực tiễn của đề tài như:
- Phương pháp điều tra;
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục;
- Phương pháp nghiên cứu các sản phẩm hoạt động;
- Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia;
- Phương pháp khảo nghiệm, thử nghiệm.
c. Phương pháp thống kê toán học
Sử dụng phương pháp thống kê toán học để xử lý, phân tích các số liệu, các
kết quả điều tra và các kết quả thực nghiệm.
2


6. Kế hoạch nghiên cứu
TT
1

THỜI GIAN
Từ 15/08/2020
Đến 01/09/2020

2

Từ 01/09/2020
Đến 15/09/2020

NỘI DUNG NGHIÊN CỨU

SẢN PHẨM

Chọn đề tài, viết đề cương
nghiên cứu.

Đề cương của đề tài.

- Đọc tài liệu lý thuyết về
dạy học theo dự án, xác định
cơ sở khoa học.

- Tập hợp tài liệu.
- Thống kê và xử lý số
liệu.

- Khảo sát thực trạng, tổng
hợp số liệu thực tế.
3

Từ 15/09/2020
Đến 15/11/2020

- Trao đổi với đồng nghiệp
và đề xuất sáng kiến.
- Áp dụng vào thử nghiệm.

- Rút kinh nghiệm từ ý
kiến đóng góp của đồng
nghiệp.
- Kết quả thử nghiệm.

4

5

Từ 15/11/2020

- Viết báo cáo sáng kiến.

- Bản báo cáo sáng kiến.

Đến 08/03/2021

- Xin ý kiến đồng nghiệp.

- Tập hợp ý kiến đóng
góp.

Từ 08/03/2021

Hồn thiện báo cáo sáng
kiến.

Báo cáo chính thức.

Đến 10/03/2021

3


PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
Chương 1. Cơ sở lý luận của vấn đề
1.1. Dạy học theo dự án
1.1.1. Khái niệm dự án và phương pháp dạy học theo dự án
- Dự án (Project): Thuật ngữ “dự án” được hiểu là một đề án, dự thảo hay kế
hoạch cần thực hiện để đạt mục đích đặt ra. Khái niệm dự án được sử dụng trong
sản xuất, kinh doanh, nghiên cứu khoa học cũng như trong quản lý xã hội và được
sử dụng trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo như một phương pháp hay hình thức
dạy học.
- Dạy học theo dự án được hiểu là một phương pháp hay hình thức dạy học,
trong đó người học thực hiện một nhiệm vụ phức hợp, có sự kết hợp giữa lý thuyết
và thực tiễn, thực hành. Nhiệm vụ này được người học thực hiện với tính tự lực
cao trong q trình học tập, từ việc xác định mục đích, lập kế hoạch, đến việc thực
hiện dự án, kiểm tra, điều chỉnh, đánh giá quá trình và kết quả thực hiện.
1.1.2. Đặc điểm của dạy học theo dự án
Các nhà sư phạm Mỹ đầu thế kỷ XX khi xác lập cơ sở lý thuyết cho phương
pháp dạy học này đã chỉ ra 3 đặc điểm cốt lõi của dạy học theo dự án:
- Định hướng vào học sinh: Các dự án học tập thường được thực hiện theo
nhóm, địi hỏi cần sự hợp tác và phân công công việc giữa các thành viên trong
nhóm.
- Định hướng vào thực tiễn: Dự án học tập gắn liền với hoàn cảnh thực tiễn
đời sống, yêu cầu kết hợp giưa lý thuyết và thực hành.
- Định hướng vào sản phẩm: Trong quá trình thực hiện dự án sẽ tạo ra sản
phẩm có thể được trình bày cơng bố và được sử dụng.
1.1.3. Quy trình tổ chức dạy học theo dự án

Quy trình thiết kế bài học dạy học theo dự án gồm 5 bước sau đây:
Bước 1: Chọn đề tài và xác định mục đích của dự án.
Bước 2: Xác định đề cương, kế hoạch thực hiện.
Bước 3: Thực hiện dự án.
Bước 4: Thu thập kết quả và trình bày sản phẩm.
Bước 5: Đánh giá dự án.
1.2. Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp
1.2.1. Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp
Hoạt động trải nghiệm sẽ tạo cơ hội cho học sinh huy động, tổng hợp kiến
thức, kỹ năng của các môn học, lĩnh vực giáo dục khác nhau để có thể trải nghiệm
4


thực tiễn trong nhà trường, gia đình và xã hội. Đồng thời giúp học sinh có cơ hội
để tham gia các hoạt động phục vụ cộng đồng và hoạt động hướng nghiệp. Với ba
mục tiêu cơ bản của hoạt động trải nghiệm:
- Năng lực thích ứng với cuộc sống;
- Năng lực thiết kế và tổ chức hoạt động;
- Năng lực định hướng nghề nghiệp.
1.2.2. Nội dung tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp
Có 4 mạch nội dung hoạt động trải nghiệm:
- Hoạt động hướng vào bản thân: khám phá bản thân và rèn luyện bản thân.
- Hoạt động hướng đến xã hội: chăm sóc gia đình, xây dựng nhà trường và
cộng đồng.
- Hoạt động hướng đến tự nhiên: tìm hiểu và bảo tồn cảnh quan thiên nhiên;
tìm hiểu và bảo vệ mơi trường.
- Hoạt động hướng nghiệp: tìm hiểu nghề nghiệp; rèn luyện phẩm chất, năng
lực phù hợp với định hướng nghề nghiệp; lựa chọn hướng nghề nghiệp và lập kế
hoạch học tập theo định hướng nghề nghiệp.
1.2.3. Một số phương thức tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp

chủ yếu
- Phương thức khám phá: là cách tổ chức hoạt động tạo cơ hội cho học sinh
trải nghiệm thế giới tự nhiên, thực tế cuộc sống và công việc, giúp học sinh khám
phá những điều mới lạ, tìm hiểu, phát hiện vấn đề từ môi trường xung quanh, bồi
dưỡng những cảm xúc tích cực và tình u q hương đất nước. Nhóm phương
thức tổ chức này bao gồm các hoạt động tham quan, cắm trại, thực địa và các
phương thức tương tự khác.
- Phương thức thể nghiệm, tương tác: là cách tổ chức hoạt động tạo cơ hội
cho học sinh giao lưu, tác nghiệp và thể nghiệm ý tưởng như diễn đàn, đóng kịch,
hội thảo, hội thi, trị chơi và các phương thức tương tự khác.
- Phương thức cống hiến: là cách tổ chức hoạt động tạo cơ hội cho học sinh
mang lại những giá trị xã hội bằng những đóng góp và cống hiến thực tế của mình
thơng qua các hoạt động tình nguyện nhân đạo, lao động cơng ích, tun truyền và
các phương thức tương tự khác.
- Phương thức nghiên cứu: là cách tổ chức hoạt động tạo cơ hội cho học sinh
tham gia các đề tài, dự án nghiên cứu khoa học nhờ cảm hứng từ những trải
nghiệm thực tế, qua đó đề xuất những biện pháp giải quyết vấn đề một cách khoa
học. Nhóm hình thức tổ chức này bao gồm các hoạt động khảo sát, điều tra, làm dự
án nghiên cứu, sáng tạo công nghệ, nghệ thuật và các phương thức tương tự khác.

5


1.3. Sự kết hợp giữa phương pháp dạy học theo dự án và hoạt động trải
nghiệm, hướng nghiệp
Sự kết hợp giữa phương pháp dạy học theo dự án và hoạt động trải nghiệm,
hướng nghiệp sẽ tạo ra môi trường học tập mới mẻ, tích cực, gây hứng thú cho
người học. Góp phần gắn lý thuyết với thực hành, tư duy và hành động, nhà trường
và xã hội, khám phá và trải nghiệm. Tạo cơ hội cho học sinh tổng hợp kiến thức từ
nhiều lĩnh vực học tập và áp dụng sáng tạo vào thực tế cuộc sống giúp học sinh

được thực hành trải nghiệm các nghề nghiệp trong tương lai.

Nguồn ảnh: Internet

Tiểu kết chương 1. Dạy học theo dự án kết hợp với hoạt động trải nghiệm,
hướng nghiệp là một cách tiếp cận kiến thức có vận dụng thực tiễn, trải nghiệm
trong quá trình học, phù hợp với định hướng phát triển năng lực, phẩm chất, đảm
bảo giáo dục, đào tạo toàn diện trong giai đoạn hiện nay.

6


Chương 2. Thực trạng của vấn đề nghiên
cứu 2.1. Thực trạng tình hình về vấn đề
Theo cơng văn số 4612/BGDĐT-GDTrH, căn cứ chương trình giáo dục phổ
thơng hiện hành, lựa chọn các chủ đề, xây dựng kế hoạch giáo dục, hoạt động giáo
dục theo định hướng phát triển năng lực, phẩm chất học sinh. Và cơng văn số
3280/BGDĐT-GDTrH tích hợp các nội dung dạy học chương Cacbohiđrat trong
mơn Hóa học lớp 12 thành chủ đề Cacbohiđrat. Nhóm mơn cũng xây dựng tích
hợp nội dung thành chủ đề dạy học những hầu như vẫn chia tiết tổ chức các hoạt
động dạy học thành các nội dung độc lập nhau, chưa thể hiện sự gắn kết các nội
dung trong chủ đề cũng như chưa tổ chức được các hoạt động ngoại khóa, trải
nghiệm của bộ môn. Nguyên nhân chủ yếu do điều kiện kinh tế vùng miền, đặc
trưng của học sinh, do cơ sở vật chất nhà trường, do cả giáo viên ngại đổi mới
phương pháp dạy học tích cực,…
2.2. Thực trạng việc nhận thức của giáo viên
Để xác lập cơ sở thực tiễn cho việc dạy học theo dự án kết hợp với hoạt
động trải nghiệm đối với mơn Hóa học, tôi đã tiến hành điều tra về việc nhận thức
của 50 giáo viên các môn trong trường trung học phổ thơng trên địa bàn huyện
Nghĩa Đàn, thị xã Thái Hịa, huyện Quỳ Hợp, huyện Quỳnh Lưu. (Phụ lục 1).

Kết quả thể hiện qua bảng sau:
NỘI DUNG KHẢO SÁT
1. Thầy / Cơ có biết phương pháp dạy học theo dự án
và hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp trong Chương
trình Giáo dục Phổ thơng 2018
- Có biết
- Chưa quan tâm
- Khơng biết
2. Thầy / Cô hãy cho biết mức độ cần thiết của dạy học
theo dự án và hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp
trong Chương trình Giáo dục Phổ thơng 2018
- Rất cần thiết
- Cần thiết
- Không cần thiết
3. Thầy / Cô hãy cho biết mức độ sẵn sàng của dạy học
theo dự án và hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp
trong Chương trình Giáo dục Phổ thơng 2018
- Sẵn sàng

KẾT QUẢ

TỈLỆ%

35

70

13

26

02

4

40

80

08

16

02

4

35

70
7


NỘI DUNG KHẢO SÁT

KẾT QUẢ

TỈLỆ%

- Bình thường

10

20

- Chưa sẵn sàng

05

10

- Đồng ý

40

80

- Không đồng ý

08

16

- Ý kiến khác

02

4

- Đồng ý

40

80

- Không đồng ý

10

20

- Ý kiến khác

0

0

- Đồng ý

40

80

- Không đồng ý

10

20

- Ý kiến khác

0

0

7. Thầy / Cô hãy cho biết là phương pháp, cách thức
tiến hành dạy học chủ đề theo bằng hoạt động dạy học
theo dự án kết hợp với hoạt động trải nghiệm, hướng
nghiệp sẽ như thế nào?
- Đa dạng tùy chủ đề
- Truyền thống
- Khác

15
35
0

30
70
0

4. Thầy / Cơ có đồng ý là kết thúc một chủ đề học sinh
có một tổng thể kiến thức mới, tinh giản và chặt chẽ.

5. Thầy / Cơ có đồng ý kiến thức được truyền tải bằng
hoạt động dạy học theo dự án kết hợp với hoạt động
trải nghiệm, hướng nghiệp gần gũi với thực tiễn mà học
sinh đang sống hơn do yêu cầu cập nhật thông tin khi
thực hiện chủ đề.

6. Thầy / Cơ có hướng tới bồi dưỡng các kỹ năng làm
việc với thông tin, giao tiếp, ngôn ngữ, hợp tác.

Kết quả thu được cho thấy một số vấn đề sau:
- Hiện nay, hầu hết giáo viên đều đánh giá được tầm quan trọng của dạy học
theo dự án, nhất là chưa biết cách kết hợp với hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp
để phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh, cũng chưa hệ thống được các kiến
thức một cách chặt chẽ, có nội dung ý nghĩa, nhờ đó học sinh có thể tự hoạt động
nhiều hơn để tìm ra kiến thức và vận dụng vào thực tiễn.
8


- Bên cạnh mặt tích cực và nhận thức đúng đắn trên thì vần cịn một số điểm
cần lưu ý như: một số giáo viên chưa chú ý đến việc rèn luyện kỹ năng làm việc
cho học sinh, chưa tích cực đổi mới phương pháp dạy học theo dự án theo định
hướng phát triển năng lực học sinh.
2.3. Đề xuất giải pháp
UNESCO đã xác định tinh thần “học suốt đời” với 4 trụ cột giáo dục gồm:
“Học để biết, học để làm việc, học để chung sống và học để khẳng định mình”. Với
tinh thần đổi mới, sáng tạo theo định hướng phát triển năng lực phẩm chất học
sinh. Bản thân những giáo viên như chúng tơi đã tìm ra nhiều giải pháp cải tiến đáp
ứng được yêu cầu dạy và học hiện nay. Tạo tiền đề để tiếp cận với Chương trình
Giáo dục Phổ thơng 2018, tơi đề xuất dạy học theo dự án chủ đề Cacbohiđrat trong
chương trình Hóa học 12 kết hợp với hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp.
Chủ đề Cacbohiđrat là nội dung chương 2 của chương trình Hóa học lớp 12.
Điểm đặc trưng và nổi bật của chủ đề này là các chất được giới thiệu và giảng dạy
trong chủ đề đều là các chất có từ thiên nhiên, trong các loại cây, củ, quả,…Là học
sinh ở vùng thuần nơng, gắn bó với cây trồng, các em có cơ hội gắn kiến thức với
thực tiễn cuộc sống và để định hướng nghề nghiệp sau này. Và quan trọng hơn cả
là tạo cho các em tư duy rằng có thể làm giàu ngay chính trên q hương của

mình, từ ruộng lúa, đồi cam,…với kiến thức, kỹ năng mình học được khi cịn ngồi
trên ghế nhà trường.
Tiểu kết chương 2. Theo cơng văn 3280/BGDĐT-GDTrH thì chương trình
dạy học năm học 2020 - 2021 là xây dựng nội dung chương 2 Cacbohiđrat của
mơn Hóa học lớp 12 thành chủ đề dạy học Cacbohiđrat và để đáp ứng những u
cầu mục tiêu của Chương trình Giáo dục phổ thơng 2018, tơi xây dựng chủ đề
Cacbohiđrat theo hình thức dạy học theo dự án kết hợp với hoạt động trải nghiệm,
hướng nghiệp.

9


Chương 3. Xây dựng kế hoạch dạy học dự án chủ đề Cacbohiđrat kết hợp với
hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp
Từ quy trình tổ chức dạy học theo dự án, giáo viên xây dựng kế hoạch dạy
học theo định hướng phát triển năng lực, phẩm chất học sinh trong Chương trình
Giáo dục Phổ thơng 2018.
KẾ HOẠCH DẠY HỌC DỰ ÁN CHỦ ĐỀ CACBOHIĐRAT
KẾT HỢP VỚI HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM, HƯỚNG NGHIỆP
Mơn học: HĨA HỌC - Lớp 12
Thời gian thực hiện trên lớp: 6 tiết
3.1. Nội dung
Mô tả nội dung: Chủ đề Cacbohiđrat là một chủ đề liên quan đến các hợp
chất có trong thiên nhiên, rất quen thuộc với cuộc sống xung quanh ta, từ của
khoai, củ sắn, từ hạt lúa, hạt ngơ, từ hoa quả, cây cối có trong vườn nhà. Vậy các
chất hóa học đó sẽ được học sinh tiếp thu dễ dàng hơn khi tổ chức dạy học theo dự
án kết hợp với hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp. Học sinh sẽ vận dụng được
các kiến thức hóa học vào thực tiễn cuộc sống và tự chiếm lĩnh kiến thức để phát
triển năng lực, phẩm chất.
3.2. Các kiến thức nền học sinh cần nắm vững

1. Glucozơ: Tính chất vật lý, trạng thái tự nhiên, cấu tạo phân tử, tính chất
hóa học, ứng dụng, điều chế.
2. Fructozơ: Tính chất vật lý, trạng thái tự nhiên, cấu tạo phân tử, tính chất
hóa học.
3. Saccarozơ: Tính chất vật lý, trạng thái tự nhiên, cấu tạo phân tử, tính chất
hóa học, ứng dụng.
4. Tinh bột: Tính chất vật lý, trạng thái tự nhiên, cấu tạo phân tử, tính chất
hóa học, ứng dụng.
5. Xenlulozơ: Tính chất vật lý, trạng thái tự nhiên, cấu tạo phân tử, tính chất
hóa học, ứng dụng.

Phụ lục trang 13 mơn Hóa học kèm theo Cơng văn số 3280/BGDĐT-GDTrH
1
0


3.3. Thực hiện kế hoạch
3.3.1. Mục tiêu
- Về kiến thức:
+ Nêu được tính chất vật lý, cấu tạo phân tử của các chất glucozơ, fructozơ,
saccarozơ, tinh bột và xenlulozơ.
+ Giải thích được tính chất hóa học của các chất glucozơ, fructozơ,
saccarozơ, tinh bột và xenlulozơ.
+ Vận dụng được kiến thức hóa học để phát hiện, giải thích được sự có mặt
của các chất có trong tự nhiên, vận dụng hóa học trong cuộc sống.
+ Vận dụng được kiến thức trong chủ đề và các kiến thức liên môn như
Sinh học, Vật lý, Tốn học: Dinh dưỡng, chuyển hóa vật chất và năng lượng ở vi
sinh vật (Bài 22 - Sinh học lớp 10); Sinh sản của vi sinh vật (Bài 23 - Sinh học lớp
10); Sinh trưởng của vi sinh vật (Bài 25 - Sinh học lớp 10); Kiến thức về tốc độ
phản ứng; Thống kê, tính tốn để thiết kế, chế tạo các sản phẩm trong dự án.

+ Đề xuất các giải pháp, quy trình thiết kế sản phẩm của dự án.
- Về năng lực:
+ Năng lực tự chủ và tự học: học sinh tự học, tự hoàn thiện kiến thức nền
trong bộ câu hỏi định hướng; định hướng nghề nghiệp của bản thân qua các hoạt
động học tập và trải nghiệm.
+ Năng lực giao tiếp và hợp tác: xác định được trách nhiệm và hoạt động
của bản thân; tổ chức và thuyết phục người khác khi thuyết trình; đánh giá hoạt
động hợp tác.
+ Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: học sinh nhận ra ý tưởng mới;
phát hiện và lãm rõ vấn đề; hình thành và triển khai ý tưởng mới; đề xuất, lựa chọn
giải pháp; thiết kế và tổ chức hoạt động.
+ Năng lực sử dụng công cụ công nghệ thông tin: thiết kế bài thuyết trình
trên Powerpoint, báo cáo trên bản Word, cộng tác Online,… quay Video, chụp ảnh,
… tìm kiếm, tổng hợp và lưu trữ thông tin,… trên Internet.
+ Định hướng được ngành, nghề sẽ lựa chọn sau khi tốt nghiệp trung học
phổ thơng.
- Về phẩm chất:
+ Chủ động, tích cực tham gia các hoạt động bảo vệ thiên nhiên, phát huy
giá trị các di sản văn hóa.
+ Chủ động, tích cực vận động người khác tham gia các hoạt động từ thiện
và hoạt động phục vụ cộng đồng.
+ Tôn trọng sự khác biệt về lựa chọn nghề nghiệp, hoàn cảnh sống, sự đa
dạng văn hóa cá nhân.
11


+ Tích cực tìm tịi và sáng tạo trong học tập; có ý chí vượt qua khó khăn để
đạt kết quả tốt trong học tập.
+ Tích cực học tập, rèn luyện để chuẩn bị cho nghề nghiệp tương lai.
+ Nhận thức và hành động theo lẽ phải.

+ Sẵn sàng chịu trách nhiệm về những lời nói và hành động của bản thân.
3.3.2. Thiết bị dạy học và học liệu
- Tài liệu: Sách giáo khoa Hóa học 12, Sinh học 10, bộ câu hỏi định hướng
do giáo viên biên soạn, phiếu học tập và các nguồn thông tin trên Internet.
- Phương tiện: Tranh ảnh, Sticker các loại, máy tính, điện thoại, máy chiếu,
giấy Ao, bút dạ, nam châm,…Các dụng cụ, thiết bị thí nghiệm cần dùng trong q
trình thực nghiệm của dự án.
3.3.3. Thời lượng và thời điểm thực hiện
- Thời gian: 6 tiết trên lớp, 1 tuần ở nhà, 2 ngày tham gia hoạt động tham
quan, trải nghiệm tại làng nghề Đan võng và xưởng sản xuất của Hợp tác xã.
TT

THỜI GIAN
Tiết 1 (45’)

1

2
3
4
5
6
7

Tiết 2 (45’)
1 buổi
Tiết 3 (45’)
Tiết 4 (45’)
1 buổi
1 tuần

1 buổi

8
9

Tiết 5, 6
(90’)

NHIỆM VỤ CHỦ YẾU

ĐỊA ĐIỂM

- Lập nhóm, phân cơng nhiệm vụ.
- Chọn nội dung nghiên cứu kiến thức nền.
- Trả lời câu hỏi định hướng.
- Tìm tài liệu và thơng tin liên quan.
- Tổng hợp kiến thức nền.
- Thiết kế sản phẩm để báo cáo.
- Tham quan học tập ở làng nghề Đan võng
gai.
- Báo cáo phịng tranh.
- Đánh giá phần tìm hiểu kiến thức nền.
- Thảo luận, ôn tập kiến thức.
- Chọn chủ đề thực nghiệm.
- Tham quan học tập ở Hợp tác xã nông
sản Hạnh Phúc.
- Thiết kế, thử nghiệm, điều chỉnh sản

Tại phòng học

phẩm của dự án.
- Trải nghiệm tham gia sản xuất ở xưởng
sản xuất của Hợp tác xã nông sản Hạnh
Phúc.
- Báo cáo, giới thiệu sản phẩm của dự án.

Tại trường
Hợp tác xã

Tại phòng học
Làng nghề
Tại phòng học
Tại phòng học
Hợp tác xã
Tại nhà học sinh

Tại phịng bộ
mơn Hóa học
12


TT THỜI GIAN

NHIỆM VỤ CHỦ YẾU
- Đánh giá dự án.

ĐỊA ĐIỂM

3.3.4. Phương pháp và địa điểm tổ chức
- Phương pháp dạy học: Dạy học theo dự án, báo cáo phòng tranh, cùng các

kỹ thuật 5W1H, KWLH, Mindmap,…
- Địa điểm tổ chức: trên lớp, ở nhà học sinh, trong xưởng sản xuất của Hợp
tác xã, tham quan làng nghề Đan võng gai.
3.3.5. Tiến trình dạy học
A. Xác định kiến thức nền trong chủ đề Cacbohiđrat
* Hoạt động 1: Ổn định, khởi động, tạo tình huống xuất phát
- Giáo viên ổn định lớp học, kiểm tra sĩ số.
- Chia lớp thành 5 nhóm theo các Sticker màu khác nhau; màu sắc đó sẽ là
màu học tập của nhóm và đó là các nhóm học tập cùng nhau trong suốt q trình
dạy học chủ đề Cacbohiđrat: nhóm số 1 màu xanh lá; nhóm số 2 màu vàng; nhóm
số 3 màu cam đất; nhóm số 4 màu hồng; nhóm số 5 màu xanh dương.
- Giáo viên giao phiếu nhật ký hoạt động của nhóm cho học sinh sau khi
hình thành nhóm.
LỚP:…………...NHĨM:……………………………………………………………

Chủ đề: CACBOHIĐRAT
NHẬT KÝ HOẠT ĐỘNG CỦA NHĨM
Thân gửi: Nhật ký hoạt động nhóm giúp cho giáo viên và học sinh đánh giá tổng
quát về q trình hoạt động của nhóm trong giờ học, thái độ và mức độ tham gia
vào các hoạt động học tập của các thành viên, để có biện pháp giúp đỡ, tư vấn, hỗ
trợ cho các học sinh hoàn thiện kỹ năng tốt hơn ở những buổi học sau. Do đó, để
đánh giá đúng năng lực của các bạn học sinh, cô mong các bạn đánh giá trung
thực về mức độ tham gia các hoạt động của nhau nhé!
Hướng dẫn:
Các nguyên tắc làm việc nhóm khi tham gia các hoạt động nhóm
1. Ln có bạn nhóm trưởng là người điều phối chung, phân công nhiệm vụ, đánh
giá, ghi nhận thái độ hoạt động của các thành viên.
2. Ln có một bạn quản lý thời gian: thông báo thời gian ở các hoạt động, nhắc
nhở nhóm khi sắp hết giờ,…
3. Ln có một bạn thư ký ghi chép vào phiếu hoạt động chung của nhóm.

4. Tất cả các thành viên đều phải tham gia vào việc thảo luận, tính tốn, thực hiện
13


thí nghiệm, thử nghiệm, báo cáo,…
Bước 1: (30’’): Họp nhóm, bầu nhóm trưởng, thư ký và phân cơng nhiệm vụ cho
các thành viên trong nhóm và đặt tên nhóm.
Bước 2: (30’’): Thư ký nhóm điền họ tên và nhiệm vụ của các thành viên vào bảng
1.
Lưu ý: Phần “Thái độ khi tham gia các hoạt động” sẽ được cả nhóm cùng đánh
giá và thư ký ghi lại vào cuối buổi học.
Bảng 1. DANH SÁCH THÀNH VIÊN VÀ PHÂN CÔNG NHIỆM VỤ
STT

Họ và tên

Phân công nhiệm vụ

Thái độ khi tham gia các hoạt động học tập

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

Bước 3: Trong q trình hồn thành dự án “LIVE FOR LIVES”- “Sống cho đời
sống”, các nhóm sẽ tham gia báo cáo, đấu giá sản phẩm, đánh giá bằng các Sticker
mặt cười.
Bảng 2. GHI NHẬN HOẠT ĐỘNG NHĨM
STT

Nhiệm vụ

1

Tìm nguồn tài liệu

2

Thiết kế sản phẩm báo cáo tìm hiểu
kiến thức nền

3

Tham quan học tập ở làng nghề Đan
võng gai

4

Tham quan trải nghiệm ở Hợp tác xã
nông sản Hạnh Phúc

Thái độ khi tham gia các hoạt động học tập

14


5

Đấu giá sản phẩm của dự án

Bước 4: (1’): Cuối buổi học, nhóm thảo luận và tự đánh giá hoạt động của nhóm
theo các tiêu chí trong bảng
Bảng 3. ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG NHĨM
STT

Trung
bình

Nội dung

1

Thái độ hợp tác trong nhóm

2

Kỹ năng giao tiếp trong nhóm

3

Kỹ năng giải quyết vấn đề

4

Kỹ năng phân chia công việc

5

Năng lực thực nghiệm

6

Sự sáng tạo trong các hoạt động

Khá

Tốt

Rất tốt

Ghi chú

- Tổ chức trò chơi ô chữ bí mật: giáo viên sử dụng công cụ Random trên
Online Stopwatch để bốc thăm các nhóm mở ơ chữ bí mật, các nhóm trả lời câu hỏi
trong từng hàng ngang tương ứng với màu của nhóm mình trong ơ chữ. Nhóm nào
ra từ khóa đầu tiên, trị chơi sẽ kết thúc, được cộng điểm thưởng của các nhóm cịn
lại.

- Từ khóa là tên chủ đề Cacbohiđrat, giáo viên dẫn vào bài.
Ô chữ khởi động
15

* Hoạt động 2: Tìm hiểu kiến thức nền về các chất tìm hiểu trong chủ đề
- Yêu cầu: Học sinh tham khảo thơng tin trong sách giáo khoa, tìm hiểu tài
liệu trên Internet, trả lời các câu hỏi định hướng trong phiếu học tập số 1 để hoàn
thành nhiệm vụ tìm thơng tin, tư liệu bài học. (Phụ lục 2)
- Sản phẩm học tập: Học sinh nắm được kiến thức và trả lời câu hỏi định
hướng tìm hiểu một trong các chất là glucozơ, fructozơ, saccarozơ, tinh bột,
xenlulozơ qua tìm thơng tin và tư liệu bài học.

Thảo luận trả lời câu hỏi định hướng, tìm nguồn tư liệu cho bài học

* Hoạt động 3: Tổng hợp kiến thức nền trong chủ đề
- Yêu cầu: Học sinh tham khảo thông tin trong sách giáo khoa, tìm hiểu tài
liệu trên Internet, trả lời các câu hỏi định hướng trong phiếu học tập số 2 để hồn
thành nhiệm vụ tổng hợp thơng tin để báo cáo phòng tranh. Học sinh sẽ đánh giá
theo các tiêu chí trong phiếu học tập bằng các Sticker (Phụ lục 2)
- Sản phẩm học tập: Học sinh báo cáo các kiến thức đã tìm hiểu một trong
các chất là glucozơ, fructozơ, saccarozơ, tinh bột, xenlulozơ qua bài thuyết trình
trên Powerpoint hoặc sơ đồ tư duy Mindmap.

1
6


Thiết kế poster để báo cáo phòng tranh

1
7


Báo cáo phòng tranh sản phẩm nghiên cứu kiến thức nền

* Hoạt động 4: Đánh giá sự tiếp thu kiến thức nền trong chủ đề
- Yêu cầu: Học sinh lập bảng tổng hợp kiến thức các chất đã được tiếp thu
qua báo cáo của các nhóm.
Tiêu chí đánh giá:
+ Kiến thức chính xác.
+ Bố cục rõ ràng, cân đối.
+ Có hình vẽ minh họa
- Sản phẩm học tập: Học sinh báo cáo các kiến thức đã tìm hiểu một trong
các chất là glucozơ, fructozơ, saccarozơ, tinh bột, xenlulozơ qua bài thuyết trình
trên Powerpoint hoặc sơ đồ tư duy Mindmap.

18


Sản phẩm cá nhân của học sinh

B. Tiến hành trải nghiệm nghề nghiệp, tham quan học tập
* Chuẩn bị:
+ Phương tiện: Xe máy điện, máy ảnh, điện thoại thông minh, tài liệu,
sticker, vở, bút,…
+ Thời gian: 1,5 ngày, trong 3 buổi chiều.
+ Địa điểm: - Làng nghề Đan võng gai ở xã Nghĩa Lợi, huyện Nghĩa Đàn,
tỉnh Nghệ An.
- Hợp tác xã nông sản Hạnh Phúc ở xã Tân Thắng, huyện
Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An.
+ Hình thức: Tham quan học tập, trải nghiệm nghề nghiệp.
+ Phương pháp: Làm việc nhóm.
* Nội dung:
Làng nghề Đan võng gai ở xã Nghĩa Lợi, huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ

An
- Địa điểm: Làng nghề Đan võng gai: 1 buổi.
Hoạt động 1: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu lịch sử văn hóa, truyền thống
Đan võng gai của đồng bào dân tộc Thổ ở xã Nghĩa Lợi, huyện Nghĩa Đàn, tỉnh
Nghệ An.
Mục tiêu: Học sinh biết cách tìm hiểu lịch sử văn hóa, truyền thống tại địa
phương.
Cách tiến hành: Lập bảng hỏi, bảng trò chuyện trực tiếp với các cụ già trong
Làng để tìm hiểu lịch sử văn hóa, truyền thống làng nghề.

Cơng đoạn tước vỏ gai
1
9


Sợi gai đã tước và phơi khơ, trung bình 1 cái võng cần 3 - 4 kg sợi gai khô

Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu quy trình Đan võng gai của
đồng bào dân tộc Thổ ở xã Nghĩa Lợi, huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An.
Mục tiêu: Học sinh có những hiểu biết về nguồn nguyên liệu Đan võng gai,
từng giai đoạn trong quá trình Đan một chiếc võng. Thấy được giá trị của các loại
sợi tự nhiên, thấy được giá trị truyền thống, sự khéo léo của các nghệ nhân. Học
sinh biết và thực hành trải nghiệm quy trình Đan võng gai.
Cách tiến hành:
Bước 1: Phân cơng nhiệm vụ theo nhóm học sinh.
- Nhóm nghiên cứu về nguồn ngun liệu, tính chất của xenlulozơ
- Nhóm nghiên cứu về quy trình Đan võng
- Nhóm nghiên cứu về phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm
- Nhóm phóng viên, quay video, chụp ảnh, viết bài
Bước 2: Tiến hành tham quan học tập, trải nghiệm nghề Đan võng gai dưới

sự hướng dẫn của giáo viên và các cụ già trong làng. Quy trình Đan một tấm võng
gai bắt đầu từ công đoạn chọn sợi, tết quai võng, chọn loại then,…
Bước 3: Chia sẻ, thảo luận và giải đáp thắc mắc.
Hoạt động 3: Trải nghiệm một số công đoạn trong quy trình làm võng.
Mục tiêu: Học sinh biết cách thực hiện và thực hành trải nghiệm một số
công việc đơn giản trong quy trình Đan võng gai.
Cách tiến hành:
Bước 1: Chia thành các đội thi tết sợi gai.
Bước 2: Quan sát các cụ hướng dẫn và làm mẫu.
20


Bước 3: Từng thành viên trong mỗi đội lần lượt thực hiện công việc.
Bước 4: Các cụ sẽ nhận xét, đánh giá cho điểm và trao giải cho đội nào khéo tay.

Học sinh được trải nghiệm công đoạn tết sợi gai

Hoạt động 4: Báo cáo kết quả trải nghiệm. Đề xuất ý tưởng phát triển sản
phẩm.
Mục tiêu: Kiểm tra kết quả báo cáo của học sinh thu được sau chuyến tham
quan trải nghiệm. Học sinh đề xuất được một sô ý tưởng phát triển, bảo tồn sản
phẩm truyền thống tại địa phương.
Cách tiến hành: Tổ chức cho học sinh báo cáo kết quả dựa trên sự hỗ trợ của
các phương tiện công nghệ thông tin. Giáo viên nhận xét, đánh giá và nghiệm thu
kết quả.
Sản phẩm sau cùng: Bài thu hoạch cá nhân học sinh
Nội dung bài thu hoạch:
+ Viết lại những công việc mà em đã tham gia trong quá trình tham quan trải
nghiệm làng nghề Đan võng gai.
+ Nêu những suy nghĩ của em khi được tham gia cơng việc đó.

+ Thơng qua hoạt động trải nghiệm này em đã được rèn luyện những kỹ
năng gì và tìm hiểu được đặc tính của loại chất nào đã được học trong chủ đề
Cacbohiđrat?
+ Hãy đề xuất ý tưởng phát triển, bảo tồn sản phẩm truyền thống tại địa
phương.

2
1


Học sinh cùng các nghệ nhân Đan võng

Hoạt động 5: Đánh giá kết quả hoạt động
Bước 1: Học sinh tự đánh giá, xếp loại.
Bước 2: Nhóm học sinh tự đánh giá lẫn nhau.
Bước 3: Giáo viên đánh giá, xếp loại.
Bảng TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ, XẾP LOẠI
TIÊU CHÍ

MỨC 1 MỨC 2 MỨC 3

MỨC 4

1.
Hứng thú, say mê, tham gia các hoạt
động
2. Thành thạo trong các kỹ năng tổ chức
và tham gia hoạt động.
3. Chủ động, tích cực tham gia vào cơng
việc nhóm.

Tổng cộng
Hợp tác xã nơng sản Hạnh Phúc ở xã Tân Thắng, huyện Quỳnh Lưu,
tỉnh Nghệ An
- Địa điểm: Hợp tác xã nông sản Hạnh Phúc: 2 buổi;
Hoạt động 1: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu tham quan trang trại của Hợp
tác xã nông sản Hạnh Phúc ở xã Tân Thắng, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An.
Mục tiêu: Học sinh tìm hiểu trang trại trồng dứa ở Hợp tác xã nông sản Hạnh
Phúc.
22


Cách tiến hành: Lập bảng hỏi, bảng trò chuyện trực tiếp với chuyên gia kỹ
thuật trong Hợp tác xã.

Trên đồi dứa Hạnh Phúc

Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh tham gia sản xuất cùng các cô chú trong
Hợp tác xã.
Mục tiêu: Học sinh có những hiểu biết về nguồn nguyên liệu, từng giai đoạn
trong quá trình mật ong lên men. Thấy được giá trị của lao động. Học sinh biết và
thực hành trải nghiệm quy trình làm mật ong lên men từ IMO, làm MEVI.
Cách tiến hành:
Bước 1: Phân công nhiệm vụ theo nhóm học sinh.
- Nhóm nghiên cứu về nguồn nguyên liệu thực hiện trong xưởng sản xuất
- Nhóm nghiên cứu về quy trình làm mật ong lên men từ IMO, làm MEVI
- Nhóm nghiên cứu về phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm
- Nhóm phóng viên, quay video, chụp ảnh, viết bài
Bước 2: Tiến hành tham quan học tập, trực tiếp sản xuất, hỗ trợ như nhân
viên Hợp tác xã trong xưởng sản dưới sự hướng dẫn của giáo viên và chuyên gia
kỹ thuật của Hợp tác xã.

Bước 3: Chia sẻ, thảo luận và giải đáp thắc mắc.

2
3


Quy trình làm mật ong lên men

Những “lao động” lành nghề!!!

Hoạt động 3: Trải nghiệm một số công đoạn trong quy tạo sản phẩm viên
gừng mật ong lên men trong dự án “Hướng về Miền Trung” của Hợp tác xã.
Mục tiêu: Học sinh biết cách thực hiện và thực hành trải nghiệm một số cơng
việc đơn giản trong q trình tạo sản phẩm trong dự án Hướng về Miền Trung của
Hợp tác xã.
Cách tiến hành:
Bước 1: Chia thành các đội sản xuất.
Bước 2: Quan sát và thực hiện các hướng dẫn của các chuyên gia kỹ thuật
của Hợp tác xã.
Bước 3: Từng thành viên trong mỗi đội lần lượt thực hiện công việc.
Bước 4: Các chuyên gia kỹ thuật sẽ nhận xét, đánh giá cho điểm và trao giải
cho đội sản xuất.

24


Học sinh được trải nghiệm như nhân viên Hợp tác xã

Hoạt động 4: Báo cáo kết quả trải nghiệm. Đề xuất ý tưởng phát triển sản
phẩm. Tạo dự án riêng của nhóm học tập.

Mục tiêu: Kiểm tra kết quả báo cáo của học sinh thu được sau chuyến tham
quan trải nghiệm. Học sinh đề xuất được một số ý tưởng phát triển thành dự án của
riêng các em.
Cách tiến hành: Tổ chức cho học sinh báo cáo kết quả dựa trên sự hỗ trợ của
các phương tiện công nghệ thông tin. Giáo viên nhận xét, đánh giá và nghiệm thu
kết quả.
Sản phẩm sau cùng: Bài thu hoạch cá nhân học sinh
Nội dung bài thu hoạch:
+ Viết lại những công việc mà em đã tham gia trong quá trình tham quan trải
nghiệm tại Hợp tác xã.
+ Nêu những suy nghĩ của em khi được tham gia cơng việc đó.
+ Thơng qua hoạt động trải nghiệm này em đã được rèn luyện những kỹ
năng gì và tìm hiểu được đặc tính của loại chất nào đã được học trong chủ đề
Cacbohiđrat?
+ Hãy đề xuất ý tưởng phát triển thành dự án của nhóm mình.

2
5