NGUOI KE CHUYEN TRONG VBTS

NGỮ VĂN 9
Thứ 4: 01/12/2021
CHỦ ĐỀ TRUYỆN NGẮN VIỆT NAM SAU 1945 (tt)

NGƯỜI KỂ CHUYỆN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ

GV: VƯƠNG THÙY TRINH


NGƯỜI KỂ CHUYỆN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
I.Vai trò của người kể chuyện trong văn bản tự sự:

1 . So sánh cách kể chuyện của hai đoạn trích:
a/ Tìm hiểu ví dụ:

-Đoạn trích trong “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long Sgk/192
-Đoạn trích trong “Trong lịng mẹ” của Ngun Hồng Sgk/193.

-Trời ơi, chỉ cịn năm phút!
Chính là anh thanh niên giật mình nói to, giọng cười nhưng đầy tiếc rẻ. Anh chạy ra phía sau nhà, rồi trở vào liền, tay cầm một cái làn .Nhà họa
sĩ tặc lưỡi đứng dậy. Cô gái cũng đứng lên, đặt lại chiếc ghế, thong thả đi đến chỗ bác già.
- Ơ, cơ còn quên chiếc mùi soa đây này! Để người con gái khỏi trở lại bàn, anh lấy chiếc khăn tay cịn vo trịn cặp giữa cuốn sách trả cho cơ gái.
Cô kĩ sư mặt đỏ ửng, nhận lại chiếc khăn và quay vội đi.
- Chào anh. Đến bậu cửa, bỗng nhà họa sĩ già quay lại chụp lấy tay người thanh niên lắc mạnh.- Chắc chắn rồi tôi sẽ trở lại. Tơi ở với anh ít hơm
được chứ?
Đến lượt cơ gái từ biệt. Cơ chìa tay ra cho anh nắm, cẩn trọng, rõ ràng như người ta cho nhau cái gì đó chứ khơng phải là cái bắt tay. Cơ nhìn
thẳng vào mắt anh - những người con gái sắp xa ta, biết không bao giờ gặp ta nữa, hay nhìn ta như vậy.
- Chào anh.

(Lặng lẽ Sa Pa- Nguyễn Thành Long)

NGƯỜI KỂ CHUYỆN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
I.Vai trò của người kể chuyện trong văn bản tự sự:
1 . So sánh cách kể chuyện của hai đoạn trích:
a/ Tìm hiểu ví dụ:

-Đoạn trích trong “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long Sgk/192
-Đoạn trích trong “Trong lịng mẹ” của Ngun Hồng Sgk/193.

- Xe chạy chầm chậm…Mẹ tơi cầm nón vẫy tôi, vài giây sau, tôi đuổi kịp. Tôi thở hồng hộc, trán đẫm mồ hôi, và khi trèo lên xe, tơi ríu cả chân lại. Mẹ tơi vừa kéo tay
tơi vừa xoa đầu tơi hỏi,thì tơi ịa lên khóc rồi cứ thế nức nở. Mẹ tôi cũng sụt sùi theo:

-Con nín đi! Mợ đã về với các con rồi mà.
Mẹ tôi lấy vạt áo nâu thấm nước mắt cho tôi rồi xốc nách tôi lên xe. Đến bấy giờ tôi mới kịp nhận ra mẹ tơi khơng cịm cõi xơ xác quá như cô tôi nhắc lại lời người
họ nội của tôi. Gương mặt mẹ tôi vẫn tươi sáng với đôi mắt trong và nước da mịn, làm nổi bật màu hồng của hai gò má. Hay tại sự sung sướng bỗng được trơng nhìn và
ơm ấp cái hình hài máu mủ của mình mà mẹ tơi lại tươi đẹp như thuở cịn sung túc?Tơi ngồi trên đệm xe, đùi áp vào đùi mẹ tôi, đầu ngả vào cánh tay mẹ tôi, tôi thấy
những cảm giác ấm áp đã bao lâu mất đi bỗng lại mơn man khắp da thịt. Hơi quần áo mẹ tôi và những hơi thở ở khn miệng xinh xắn nhai trầu phả ra lúc đó thơm tho
lạ thường.Phải bé lại và lăn vào lòng một người mẹ, áp mặt vào bầu sữa nóng của người mẹ, để bàn tay người mẹ vuốt ve từ trán xuống cằm, và gãi rôm ở sống lưng
cho, mới thấy người mẹ có một êm dịu vơ cùng
(Trong lịng mẹ- Nguyên Hồng)


NGƯỜI KỂ CHUYỆN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
I.Vai trò của người kể chuyện trong văn bản tự sự:
1 . So sánh cách kể chuyện của hai đoạn trích:
a/ Tìm hiểu ví dụ
-Đoạn trích trong “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long Sgk/192
-Đoạn trích trong “Trong lịng mẹ” của Ngun Hồng Sgk/193.

Hãy đọc kĩ hai đoạn trích để trả lời các câu hỏi sau:

1.

Các đoạn trích kể về việc gì? Ai là người kể chuyện?

- Người kể chuyện sử dụng ngôi thứ mấy?
- Dấu hiệu để nhận biết ngôi kể?
- Tác dụng của những ngôi kể ấy?
- Vậy em hiểu như thế nào về người kể chuyện?
2. Theo em người kể chuyện có vai trị như thế nào trong văn bản tự sự?
3. So sánh xem hai ngôi kể trên có những ưu điểm, nhược điểm gì?


Đoạn trích – Trong lịng mẹ

Đoạn trích: Lặng lẽ Sa Pa

Ngơi kể

Ngơi thứ nhất

Ngơi thứ ba

Dấu hiệu

Xưng
tơi,ơi,
tên chỉ
-Trời

Vai trị

Tơi
liếc
nhìn đơng hồ và thốt lên vì tiếc rẻ:
Khơng
nhân
xưng
cịn năm phút!
…Mẹ tơi cầm nón vẫy tơi, vài giây sau, tơi đuổi kịp. Tôi thở hồng hộc, trán đẫm mồ hôi, và
Trời ơi, chỉ cịn năm phút! Chợt nhớ ra mình
Chính là anh thanh niên
khi trèo lên xe, tơi ríu cả chân lại. Mẹ tơi vừa kéo tay tơi vừa xoa đầu
hỏi,thì
cầntơimột
móntơi
qịagìlên
đó tặng cho mọi người.Tơi
Dẫn
dắt
người
đọc
đi
vào
câu
chuyện
Dẫn
dắt
người
đọc

đi
vào
câu
chuyện
giật mình nói to, giọng cười
liền ra sau nhà chọn mấy chục quả trứng gà
khóc rồi cứ thế nức nở. Mẹ tôi cũng sụt sùi theo
nhưng đầy tiếc rẻ. Anh chạy
tươi,xếp cẩn thận vào một chiếc làn và xách lên
ra phía sau nhà, rồi trở vào

Ưu điểm

-

nhà.Lúc đó tôi thấy ông họa sĩ tặc lưỡi đứng

Câu
chuyện
đi vào
liền,
taychân
cầmthực,
một
cáichiều
làn sâu tâm lí nhân vật

dậy.
Cơ
gáitạocũng

đứng
Câu chuyện
khách
quan,
cái nhìn
nhiềulên,
chiều,đặt
quanlại
sátchiếc
được tấtghế,
cả các nhân

Câu chuyện hấp dẫn.

vật, câu chuyện
sinhthả
động.
thong
đi

Nhà họa sĩ tặc lưỡi đứng

đến bên ông họa sĩ.

dậy. Cô gái cũng đứng lên,
đặt lại chiếc ghế, thong thả
Nhược

đi đến
Khơng

baochỗ
qt,bác
thiếugià
sinh động, giọng văn đơn điệu, khó tạo ra cái nhìn nhiều chiều,

điểm

câu chuyện thường chủ quan

Ít khai thác được những diễn biến tâm lí tinh vi của nhân vật.


NGƯỜI KỂ CHUYỆN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
I.Vai trò của người kể chuyện trong văn bản tự sự:

1 . So sánh cách kể chuyện của hai đoạn trích:
a/ Tìm hiểu ví dụ
-Đoạn trích trong “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long Sgk/192

Vậy em hiểu như thế nào về người kể

-Đoạn trích trong “Trong lịng mẹ” của Ngun Hồng Sgk/193.

chuyện? Có mấy ngơi kể ?Vai trị
người kể chuyện trong văn tự sự .

b. Kết luận:

-Người kể chuyện là người đứng ra kể câu chuyện đó. Có thể lựa chọn ngơi kể thứ nhất hoặc thứ ba.
-- Người kể chuyện có vai trò rất quan trọng: Dẫn dắt người đọc đi vào câu chuyện, kết nối các sự việc, giúp người đọc hiểu về nhân vật,

đưa ra nhận xét, đánh giá về những điều được kể.

2. Ghi nhớ: Sgk/ 193


NGƯỜI KỂ CHUYỆN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
I.Vai trò của người kể chuyện trong văn bản tự sự:

Xác định ngôi kể và cho biết dấu hiệu để nhận biết ngôi kể
đó?
Nêu vai trị của ngơi kể trong mỗi đoạn văn?

a.

Nhìn cảnh ấy, bà con xung quanh có người khơng cầm được nước mắt, cịn tơi tơi bỗng thấy khó thở như có bàn tay ai
nắm lấy trái tim tơi. Tơi bỗng nảy ra ý nghĩ, muốn bảo anh ở lại vài hơm. Nhưng thật khó,chúng tơi chưa biết mình sẽ đi
tập kết hay ở lại.
(Chiếc lược ngà- Nguyễn Quang Sáng)

b. Ông Hai đi mãi đến sẩm tối mới về. Cái mặt buồn thỉu mọi ngày bỗng tươi vui, rạng rỡ hẳn lên. Mồm bỏm bẻm nhai trầu, cặp
mắt hung đỏ hấp háy…
(Làng- Kim Lân)


II. HƯỚNG DẪN LUYỆN TẬP:
Bài tập 2b sgk/194: Kể lại đoạn trích “Lặng lẽ Sa Pa”sgk/192 theo ngơi thứ nhất.(chọn một trong ba nhân vật để
kể chuyện)


VD: Anh thanh niên kể chuyện

Tơi liếc nhìn đơng hồ và thốt lên vì tiếc rẻ:

-Trời ơi, chỉ cịn năm phút! Chợt nhớ ra mình cần một món q gì đó tặng cho mọi người.Tơi liền ra sau nhà chọn mấy chục quả trứng gà tươi,xếp cẩn thận
vào một chiếc làn và xách lên nhà.Lúc đó tơi thấy ơng họa sĩ tặc lưỡi đứng dậy. Cô gái cũng đứng lên, đặt lại chiếc ghế, thong thả đi đến bên ông họa sĩ.
Tơi chợt nhìn thấy chiếc khăn tay cịn vo trịn cặp giữa cuốn sách tơi đang đọc dở trên bàn, có lẽ là của cơ ấy. Tơi vội nhắc :

-Ơ, cơ cịn qn chiếc mùi soa đây này! Để cô gái khỏi trở lại bàn, tôi với lấy chiếc khăn đưa cho cô gái. Cô ấy mặt đỏ ửng, nhận lại chiếc khăn và quay vội đi.

Đến bậu cửa, bỗng nhà họa sĩ già quay lại chụp lấy tay tôi lắc mạnh, giọng thân mật :
- Chào anh. Chắc chắn rồi tôi sẽ trở lại. Tôi ở với anh ít hôm được chứ?
Đến lượt cô gái từ biệt. Cô chìa tay ra cho tơi nắm, tơi cảm nhận cơ đang muốn cho tơi cái gì đó chứ khơng phải là cái bắt tay. Cơ nhìn thẳng vào mắt tơi có vẻ
bối rối. Tơi chợt nghĩ có lẽ những người con gái sắp xa ta, biết không bao giờ gặp ta nữa, hay nhìn ta như vậy.
- Chào anh. GV:
CơTơnấy
nói.
Kim Thanh


Theo em, khi xây dựng một văn bản tự sự những việc cơ bản em cần làm là gì?

? thể
Vì sao
phải
lựa
chọn
ngôi
kể làm cho
Để
hiện
ý

đồ
của
tác
giả:
muốn
A. Lựa chọn ngôi kể phù hợp
B.
Xây dựng nhân
vật, sự việc
phù
hợp?
câu
chuyện
sinh

động, hấp dẫn mang tính

C. Xây dựng lời văn, đoạn văn

khách quan…chọn ngôi thứ ba; muốn cho

D. Kể chuyện tưởng tượng

câu chuyện được kể chân thật, diễn tả cụ

Đ. Xây dựng thứ tự kể

E. Kể chuyện đời thường

thể và sâu sắc diễn biến nội tâm nhân vật

… thì chọn ngôi thứ nhất.


HƯỚNG DẪN TỰ HỌC

Tìm hiểu thêm về người kể và vai trò của người kể
chuyện trong văn bản tự sự
Tiết sau: Rèn kỹ năng viết văn tự sự.