Bai 11 Tu dong am

Nhiệt liệt chào mừng
Các thầy cô giáo và các em học sinh
đến tham dự tiết học!

Năm học 2017- 2018


Ví dụ: Con bị ra đường cái rồi.
1) Con đã bò ra đường cái rồi. => Nghĩa là chỉ đứa
bé (trẻ) đã bị ra ngồi đường cái. => Bị- động từ.
2) Con bò đã ra đường cái rồi. => Chỉ con bị (con
vật ni) đã đi ra ngồi đường cái. => Bò – danh từ
=> Bò: Là từ đồng âm.


Đọc các ví dụ:
1) - Con ngựa đang đứng bỗng lồng lên.
2) - Mua được con chim, bạn tôi nhốt ngay vo lng.
- Lồng (1): Hoạt động của con vật đang đứng im bỗng
nhảy dựng lên. (động từ )
- Lồng (2): Chỉ đồ vật làm
bằng tre, kim loại dùng
để nhốt vËt nu«i. (danh tõ )
=> Lồng: Từ đồng âm

Lồng – Động từ

Lồng – Danh từ


Ghi nhớ 1.

Từ đồng âm là những từ giống nhau về âm thanh
nhưng nghĩa khác xa nhau, không liên quan gì với nhau.

Hãy tìm ra những từ đồng âm
trong ví dụ sau.
Ruồi đậu mâm xơi đậu.
Kiến bị đĩa thịt bị.


Em có nhận xét gì về nghĩa của các từ “chân” trong
các ví dụ sau? Nét nghĩa chung của các từ “chân” này là
gì? Từ “chân” có phải là từ đồng âm không?
1) Bạn Nam bị đau chân.
2) Cái bàn này đã bị gẫy chân.
- Chân 1: Bộ phận dưới cùng của cơ thể người, dùng để
đỡ cơ thể và để đi.
- Chân 2: Bộ phận dưới cùng của đồ vật (cái bàn) dùng
để đỡ cho các bộ phận khác.
=> Nét nghĩa chung: Bộ phận dưới cùng.
=> Không phải là từ đồng âm,mà là từ nhiều nghĩa


Phân biệt từ đồng âm với từ nhiều nghĩa.
- Giống nhau: Có âm thanh giống nhau.
- Khác nhau:
+ Từ đồng âm: Nghĩa không liên quan đến nhau.
+ Từ nhiều nghĩa: Nghĩa có liên quan với nhau


Câu “Đem cá về kho!” nếu tách khỏi ngữ cảnh có

thể hiểu thành mấy nghĩa? Em hãy thêm vào câu này một
vài từ để câu trở thành đơn nghĩa.
1) “Kho” hiểu với nghĩa là một cách nấu chín thức ăn =>
Hiểu là một hoạt động – động từ.
2) “Kho” được hiểu là nơi chứa đựng => hiểu là một địa
điểm - danh từ.
* Thêm từ để câu trở thành đơn nghĩa.
- Đưa cá về mà kho.
- Đưa cá về để nhập kho.


Ghi nhớ 1.
Từ đồng âm là những từ giống nhau về âm thanh
những nghĩa khác xa nhau, không liên quan gì với nhau.
Ghi nhớ 2.
Trong giao tiếp phải chú ý đầy đủ đến ngữ cảnh
để tránh hiểu sai nghĩa của từ hoặc dùng từ với nghĩa
nước đôi do hiện tượng đồng âm.


Bà già đi chợ cầu Đông,
Bói xem một quẻ lấy chồng lợi chăng?
Thầy bói xem quẻ nói rằng:
Lợi thì có lợi nhng răng không còn.
(Ca dao)

+ Lợi 1: là thuận lợi, lợi lộc
+ Lợi 2, 3: Chỉ phần thịt bao quanh chân răng (chỉ
răng, lợi)
-> Bài ca dao đà lợi dụng hiện tợng đồng âm để

chơi chữ tạo cách hiểu bÊt ngê, thó vÞ.


Bi tp 1
Tháng tám, thu cao, gió thét già,
Cuộn mất ba lớp tranh nhà ta.
Tranh bay sang sông rải khắp bê,
M¶nh cao treo tãt ngän rõng xa,
M¶nh thÊp quay lén vào mơng sa.
Trẻ con thôn nam khinh ta già không sức,
Nỡ nhè trớc mặt xô cớp giật,
Cắp tranh đi tuốt vào lũy tre
Môi khô miệng cháy gào chẳng đợc,
Quay về, chèng gËy lßng Êm øc

Mẫu
thu1: mùa thu
thu2: thu tiền
ba1: thứ ba
ba2: Ba má
tranh1: lều tranh
tranh2: tranh ảnh
sang1: sang sông
sang2: giàu sang


Bài tập 2
a, * Cổ (danh từ): Bộ phận nối
liền thân và đầu của người
hoặc động vật (nghĩa gốc).

* Nghĩa chuyển:
- Cổ tay: Bộ phận gắn liền
cánh tay và bàn tay.
- Cổ chân: Bộ phận nối liền
cẳng chân và bàn chân.
=> Mối liên quan: Đều là bộ
phận dùng để nối các phần của
người, vật …

a) Tìm các nghĩa
khác nhau của
danh từ “cổ” và
giải thích mối liên
quan giữa các
nghĩa đó.

b/ Cổ (tình từ). Xưa, cổ: cổ đại,
cổ thụ, cổ kính …
- Giải nghĩa:
+ Cổ đại: thời đại xa xưa
trong lịch sử
+ Cổ thụ: Cây lâu đời.

b) Tìm từ đồng
âm với danh từ
“cổ” và cho biết
nghĩa của từ đó.


Bài tập 3

- Bàn (danh từ) – bàn (động từ) - Chúng em ngồi quanh
bàn để bàn về việc học tập.
- Sâu (danh từ) – sâu (tính từ)

- Con sâu đục vào thân
cây rất sâu.

- Năm (danh từ) – năm (số từ)

- Năm nay, em tôi đã năm
tuổi.


Bài tập 4.

Anh chàng trong câu chuyện dới đây đà sử dụng biện
pháp gì để không trả lại cái vạc cho ngêi hµng xãm?

→ Sử dụng từ đồng âm: cái vạc - con vạc


Trò chơi

Luật chơi
Có 10 hình ảnh trên màn hình, các em phải
nhanh chóng nhận biết các từ đồng âm tng
ng với các hình ảnh đó.
Sau 3 phút, em nào tìm đợc 5 cp từ đồng âm,
em đó sẽ thắng.

Lá cờ -

Tảng đá – Đá bóng

Em bé bị – Con bò

Cờ vua

Khẩu súng - Hoa súng

Đường đi – đường ăn