BAI 6 GIAI TOAN TREN MAY TINHTHI

BÀI TOÁN ĐẶT VẤN ĐỀ
Cho hai số nguyên dương M và N. Yêu cầu: Tìm ước chung lớn nhất
(UCLN) của hai số nguyên dương M và N

Làm thế nào để máy tính có thể thực hiện
được bài tốn này?

LINK


BÀI 6: GIẢI BÀI TỐN TRÊN MÁY TÍNH
*Các bước giải bài tốn trên máy tính:
Bước 1. Xác định bài tốn
Bước 2. Lựa chọn và xây dựng thuật toán
Bước 3. Viết chương trình
Bước 4. Hiệu chỉnh
Bước 5. Viết tài liệu


BÀI 6: GIẢI BÀI TỐN TRÊN MÁY TÍNH
*Các bước giải bài tốn trên máy tính:
Bước 1. Xác định bài tốn
Bước 2. Lựa chọn và xây dựng thuật toán
Bước 3. Viết chương trình
Bước 4. Hiệu chỉnh
Bước 5. Viết tài liệu


BÀI 6: GIẢI BÀI TỐN TRÊN MÁY TÍNH
Bước 1: Xác định bài toán

- Là xác định Input, Output của bài tốn và mối quan hệ giữa chúng
Ví dụ: Bài tốn tìm UCLN của hai số nguyên
dương
M, Nlà xác định
Xác định
bài toán
- Input: Hai số nguyên dương M,N
những yếu tố nào?
- Output: UCLN của M và N
- Ý nghĩa: Nhằm lựa chọn thuật tốn và ngơn ngữ lập trình thích hợp
Xác định bài tốn nhằm mục
đích gì?


BÀI 6: GIẢI BÀI TỐN TRÊN MÁY TÍNH
*Các bước giải bài tốn trên máy tính:
Bước 2. Lựa chọn và xây dựng thuật toán
a) Lựa chọn thuật toán:
- Với mỗi bài tốn, có nhiều thuật tốn để giải vì thế ta phải lựa chọn
Tại sao
thuật toán tối ưu nhất trong những thuật
toánphải
đưalựa
ra. chọn thuật toán?
- Thuật toán tối ưu: Là thuật tốn có các tiêu chí sau:
+ Thời gian thực hiện nhanh
+ Đơn giản, dễ nhìn, dễ hiểu Thế nào là thuật tốn tối ưu?
+ Tốn ít tài ngun bộ nhớ
b) Diễn tả thuật toán
- Bằng phương pháp liệt kê hoặc sơ đồ khối

Ta có những cách nào để diễn
tả thuật toán?


BÀI 6: GIẢI BÀI TỐN TRÊN MÁY TÍNH
b) Diễn tả thuật toán
- Bằng phương pháp liệt kê hoặc sơ đồ khối
Bài tốn: Tìm UCLN của 2 số ngun dương M và N
Input: Hai số nguyên dương M, N
* Xác định bài toán:
* Ý tưởng:
Output: UCLN của M, N
- Nếu M = N thì UCLN(M,N) = M hoặc UCLN(M,N) = N;
- Nếu M < N thì M=N-M;
- Nếu M>N thì N=N-M;
* Mô phỏng: M = 18, N = 24;

M
N

M=18
N=24
M<>N
M
M=18
N=6
M<>N
M>N

M=12
N=6
M<>N
M>N

M=6
N=6
M=N
UCLN=6


BÀI 6: GIẢI BÀI TỐN TRÊN MÁY TÍNH
b) Diễn tả thuật tốn
Bài tốn: Tìm UCLN của 2 số ngun dương M và N
* Xác định bài tốn:
* Ý tưởng:
* Mơ phỏng:
* Phương pháp liệt kê:
Bước 1: Nhập 2 số nguyên dương M, N;
Bước 2: Nếu M=N thì Đưa ra UCLN=M rồi kết thúc;
Bước 3: Nếu M>N thì M  M-N; Quay lại bước 2
Bước 4: N  N-M; Quay lại bước 2
Dựa vào phương
pháp liệt kê hãy vẽ sơ
đồ khối của bài toán?


* Phương pháp sơ đồ khối:

Nhập M và N

M=N
Đúng
Đưa ra UCLN=M
rồi END

Sai

M>N

Sai

Đúng
M  M-N

N  N-M


BÀI 6: GIẢI BÀI TỐN TRÊN MÁY TÍNH
Bước 3: Viết chương trình
- Việc viết chương trình là tổng hợp giữa việc lựa chọn cách tổ chức
dữ liệu và sử dụng ngơn ngữ lập trình để diễn đạt
đúng
thuật tốn
Viết
chương
- Ví dụ: Chương trình tìm UCLN(M,N) được viết
trênlàNNLT
trình
gì? Pascal:

- Chú ý:
program ucln;
+ Khi viết chương trình cần lựauses
chọncrt;
những ngơn ngữ lập trình thích
var m,n:integer;
hợp
begin
+ Viết chương trình trong ngơn ngữ clrscr;
nào thì phải tuân theo quy định
write('Nhap gia tri M: '); readln(m);
ngữ pháp của ngơn ngữ đó
write('Nhap gia tri N: '); readln(n);
while m<>n do
begin
if m>n then m:=m-n
else n:=n-m;
end;
write('UCLN(M,N) = ',m);
readln
end.


BÀI 6: GIẢI BÀI TỐN TRÊN MÁY TÍNH
Bước 4: Hiệu chỉnh
- Sử dụng bộ các Input đặc trưng cho bài tốn để thử tính đúng đắn
Hiệu chỉnh là
của chương trình
chúng ta phải làm
- Ví dụ: Bài tốn tìm UCLN của hai số nguyên dương M và N, ta thử

công việc gì?
với ba bộ Input với các trường hợp:
+ M = N;
LINK
+ M > N;
+ M < N;

Nếu phát hiện chương trình cịn sai sót ta phải tiến hành sửa lỗi
chương trình rồi thử lại nhiều lần cho đến khi chương trình khơng cịn
lỗi. Q trình này gọi là hiệu chỉnh


BÀI 6: GIẢI BÀI TỐN TRÊN MÁY TÍNH
Bước 5: Viết tài liệu
-Tài liệu phải mơ tả bài tốn, thuật tốn, chương trình thiết kế, kết quả
thử nghiệm và hướng dẫn sử dụng
-Mục đích:
+ Giúp ích cho người sử dụng trong qMục
trình sử
dụngcủa
chương trình
đích
+ Giúp cho việc nghiên cứu và đề xuất khả năng hồn thiện chương
việc viết tài
trình

liệu là gì?


BÀI 6: GIẢI BÀI TỐN TRÊN MÁY TÍNH

*Các bước giải bài tốn trên máy tính:
Bước 1. Xác định bài tốn
Bước 2. Lựa chọn và xây dựng thuật toán
Bước 3. Viết chương trình
Bước 4. Hiệu chỉnh
Bước 5. Viết tài liệu