Buæi 1 :
Soạn ngày 22- 10- 2018
RÈN LUYỆN KĨ NĂNG
CẢM THỤ VĂN HỌC QUA VĂN BẢN
TÔI ĐI HỌC.
A. Mục tiêu cần đạt
1. Kiến thức : - Biết hệ thống lại những kiến thức đ· học.
2. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng khái quát để vận dụng kiến thức vào trong
quá trình làm các bài tập, câu hỏi có liên quan đến nội dung bài học .
3. Thái độ: học tập nghiờm tỳc
B. Chuẩn bị:
Thầy: Các dạng bài tập
Trò: Ôn tập
C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học:
1. Kiểm tra: sự chuẩn bị
2. Ôn tập
3. Bi mi:
I/ Vi nét về tác giả, tác phẩm
1. Tác giả:
- Thanh TÞnh (1911- 1988), tên khai sinh là Trần Văn Ninh. Ông có tên
trên khá nhiều lĩnh vực: truyện ngắn, truyện dài, thơ, ca dao, bút kí văn
học,...
- Nhìn chung, những tác phẩm của ông toát lên tình cảm trong trẻo. Văn
ông nhẹ nhàng mà thấm sâu, mang d vị vừa man mác vừa buôn thơng, vừa
ngọt ngào, quyến luyến.
2) Tỏc phm:
* Tôi đi học không thuộc loại truyện ngắn chứa đựng nhiều sự kiện,
nhân vật , những xung đột xà hội. Toàn bộ tác phẩm là những kĩ niệm mơn
man của buổi tựu trờng, qua hồi tởng của nhân vật tôi.
III/ Phõn tớch :
1. Tôi đi học:
a. Nội dung: Dòng cảm xúc đợc bắt nguồn từ :
* Vào cuối thu, lá ngoài đờng rụng nhiều, trên trời có những đám mây bàng
bạc trôi lững lờ. Những em bé núp sau nón mẹ đi đến trờng:
* Khi cùng mẹ trên đờng đến trờng:
- Cảm giác mới mẻ, ngỡ ngàng của nhân vật tôi
+ Con đờng quen mà tự nhiên thấy lạ.Cảm thấy cảnh vật đều thay đổi. Thấy
mình trang trọng và đứng đắn. Lúng túng vì mấy quyển vở mới trên tay.
- Tâm trạng bỡ ngỡ, hồi hộp, cảm giác mới lạ khi đứng trớc ngôi trờng:
+ Nghe tiếng trống trờng rộn rÃ. Nghe ông đốc gọi tên. Phải rời bàn tay mẹ
để đi vào lớp
- Tâm trạng của n/vật tôi khi ngồi trong lớp, đón nhận giờ học đầu tiên .
+ Vừa xa lạ vừa gần gủi. Vừa ngỡ ngàng vừa tự tin
=> Bên cạnh nhân vật Tôi trong truyện còn xuất hiện một số nhân vật
khác nh: ngời mẹ, các bậc phụ huynh ,ông đốc, thầy giáo trẻ Đây là những
nhân vật phụ nhng thể hiện đợc trách nhiệm và thái độ của gia đình và nhà
trờng giành cho thế hệ trẻ.
b. Nghệ thuật:
- Là cách miêu tả diễn biến tâm trạng nhân vật. Rất tinh tế, nhẹ nhàng mà vô
cùng sâu sắc
- Tự sự đan xen miêu tả và biểu cảm.
- Ngôn ngữ giàu hình ảnh, sức gợi tả cao.
HS cảm nhận khái quát, GV yêu cầu HS trình bày ý kiến vào bài viết:
II. Luyn tõp :
Đề: Phát biểu cảm nghĩ của em về dòng cảm xúc của nhân vật tôi trong
truyện ngắn Tôi đi học của Thanh Tịnh
*Gv hng dẫn HS lËp dµn ý:
a. Më bµi: Giíi thiƯu vỊ truyện ngắn Tôi đi học và cảm xúc của mình khi
đọc truyện.
b. Thân bài:
- Giới thiệu sơ lợc về truyện ngắn và cảm xúc của nv tôi.
- Phân tích dòng cảm xúc của nv tôi và phát biểu cảm nghĩ:
+ Không gian trên con đờng làng đến trờng đợc cảm nhận có nhiều khác lạ.
Cảm giác thích thú vì hôm nay tôi đi học.
+ Cảm giác trang trọng và đứng đắn của tôi: đi học là đợc tiếp xúc với một
thế giới mới lạ, khác hẳn với đi chơi, đi thả diều.
+ Cảm nhận của nhân vật tôi và các cậu bé khi vừa đến trờng: không gian
của ngôi trờng tạo ấn tợng lạ lẫm và oai nghiêm khiến các cậu cùng chung
cảm giác choáng ngợp.
+ Hình ảnh ông đốc hiền từ nhân hậu và nỗi sợ hÃi mơ hồ khi phải xa mẹ
khiến các cậu khi nghe đến gọi tên không khỏi giật mình và lúng túng.
+ Khi vào lớp tôi cảm nhận một cách tự nhiên không khí gần gũi khi đợc
tiếp xúc với bạn bè cùng trang lứa. Bài học đầu đời và buổi học đầu tiên khơi
dậy những ớc mơ hòa trộn kỉ niệm và mơ ớc tơng lai nh cánh chim sẽ đợc
bay vào bầu trời cao rộng.
- Những cảm xúc hồn nhiên của ngày đầu tiên đi học là kỉ niệm đẹp đẽ và
thiêng liêng của một đời ngời. Giọng kể của nhà văn giúp ta đợc sống cùng
những kỉ niệm.
- Chất thơ lan tỏa trong mạch văn, trong cách miêu tả, kể chuyện và khắc họa
tâm lí đặc sắc làm nên chất thơ trong trẻo nhẹ nhàng cho câu chuyện.
c. Kết bài: Nêu ấn tợng của bản thân về truyện ngắn (hoặc nêu những cảm
nghĩ về nhân vật tôi trong sự liên hệ với bản thân).
* Viết bài
GV hướng dẫn HS viết phần mở bài
a. Më bµi:
“ Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đờng rụng nhiều và trên không có
những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của
buổi tựu trờng.... Những câu văn ấy của Thanh Tịnh đà xuất hiện trên văn
đàn Việt Nam hơn sáu mơi năm rồi! Thế nhng Tôi đi học vẫn là một trong
những áng văn gợi cảm, trong trẻo đầy chất thơ của văn xuôi quốc ngữ Việt
Nam. Không những thế, tác phẩm còn in đậm dấu ấn của Thanh Tịnh - một
phong cách trữ tình nhẹ nhàng, nhiều mơ mộng và trong sáng. Dòng cảm xúc
của nhân vật tôi trong truyện vẫn đầy ắp trong tâm trí ta những nét thơ ngây
đáng yêu của trẻ thơ trong buổi đầu đến lớp.
b. Thân bµi:
GV hướng dẫn HS viết phần kết bài
c. KÕt bµi:
Trun ngắn Tôi đi học của Thanh Tịnh còn đọng mÃi trong ta kỉ niệm đầu
đời trong sáng hồn nhiên, ghi lại khoảnh khắc thật đẹp trong tâm hồn tuổi
thơ. Những trang văn tinh tế, giàu sức biểu cảm sẽ còn làm biết bao thế hệ
học sinh xúc động.
GV hng dn HS viết bài
Gọi HS thể hiện bài viết của mình trước lớp
4. Cđng cè, híng dÉn vỊ nhµ:
- Học bài, nắm vững nội dung các bài tập
**********************************************************