1
MỞ ĐẦU
1. Lý do lựa chọn đề tài luận án
Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của người học là cơng việc
thường xun trong quy trình đào tạo, là một bộ phận rất quan trọng,
không thể tách rời quá trình dạy học, là xu thế tất yếu của giáo dục
hiện đại, có ý nghĩa rất quan trọng đối với người dạy, người học và
cơ quan quản lý giáo dục. Theo đó, quản lý hoạt động kiểm tra, đánh
giá kết quả học tập là việc làm cần thiết, đáp ứng yêu cầu đổi mới
giáo dục, đào tạo, góp phần đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao
cho ngành Công an. Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập là quá trình
đánh giá người học về trình độ kiến thức, khả năng tư duy sáng tạo,
liên hệ vận dụng thực tiễn của người học sau khi được học tập,
nghiên cứu các môn học, là công cụ quan trọng, chủ yếu để đánh giá
kết quả thực hiện mục tiêu học tập của người học theo chuẩn đầu ra
của chương trình đào tạo. Nó cịn là cơ sở quan trọng để cơ quan
chức năng tham mưu đổi mới chương trình, nội dung đào tạo, đổi
mới phương pháp dạy học, phương pháp kiểm tra, thi nâng cao chất
lượng giáo dục - đào tạo theo mục tiêu đào tạo.
Nghị quyết Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ tám
(khóa XI) khẳng định mục tiêu: “Đối với giáo dục đại học, tập trung đào tạo
nhân lực trình độ cao, bồi dưỡng nhân tài, phát triển phẩm chất và năng lực
tự học, tự làm giàu tri thức, sáng tạo người học”. Nghị quyết cũng xác định:
“Đánh giá kết quả đào tạo đại học theo hướng chú trọng năng lực phân tích,
sáng tạo, tự cập nhật, đổi mới kiến thức; đạo đức nghề nghiệp; năng lực
nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ; năng lực thực hành, năng lực
tổ chức và thích nghi với mơi trường làm việc” [6].
Để thực hiện được mục tiêu này ngồi việc đổi mới chương trình,
nội dung, phương pháp, phương tiện, hình thức tổ chức dạy học…thì
việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập nói chung, kết quả học tập các
mơn chun ngành nói riêng của người học là khâu quan trọng. Hoạt
động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của
người học gắn liền với mục tiêu và nội dung đào tạo các môn chuyên
ngành. Thông qua kiểm tra, đánh giá kết quả học tập người học, nhà
quản lý xác định mức độ đạt được mục tiêu đào tạo, từ đó có biện pháp
điều chỉnh kịp thời hoạt động dạy và học các môn chuyên ngành.
Trước xu thế trên, các trường công an nhân dân trong đó có
Học viện An ninh nhân dân hiện đang tổ chức triển khai mạnh me
việc đổi mới căn bản, toàn diện về Giáo dục & đào tạo. Trong đó, chú
trọng thực hiện nhiệm vụ: “Nghiên cứu đổi mới hình thức và phương
pháp thi, kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục, đào tạo bảo đảm trung
2
thực, khách quan, đánh giá đúng kết quả học tập của người học. Hoàn
thiện hệ thống các văn bản, hướng dẫn trong thi, kiểm tra, đánh giá
chất lượng đào tạo. Tăng cường hoạt động thanh tra, giám sát và ứng
dụng công nghệ thông tin trong quản lý, giám sát chất lượng đào tạo
nhằm tạo sự chuyển biến mạnh me hoạt động giảng dạy, học tập,
quản lý trong các học viện, trường công an nhân dân” [6]. “Tuy
nhiên, kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của
học viên ở Học viện An ninh nhân dân mới tập trung đánh giá việc
nắm kiến thức của môn học, chưa chú trọng đến việc phát triển năng
lực cho người học, nhất là năng lực được hình thành qua học tập các
mơn chun ngành tại Học viện. Ngồi ngun nhân do nội dung,
chương trình đào tạo cịn mang nặng tính lý luận, thiếu môi trường
thực hành, phương pháp giảng dạy của giảng viên chưa thực sự đổi
mới, quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn
chuyên ngành chưa chặt che, thống nhất,… cũng là nguyên nhân
dẫn đến chất lượng học tập các môn chuyên ngành chưa cao. Để
khắc phục thực trạng trên, cần có những nghiên cứu về quản lý hoạt
động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của
học viên theo định hướng phát triển năng lực ở các Học viện thuộc
Bộ Cơng an nói chung và ở Học viện An ninh nhân dân nói riêng.
Đây là một trong những cơ sở để đổi mới, nâng cao chất lượng đào
tạo ở các Học viện An ninh nhân dân, đáp ứng nhiệm vụ Giáo dục &
đào tạo trong Công an nhân dân giai đoạn mới.
Đã có nhiều cơng trình nghiên cứu về quản lý hoạt động
kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của người học của các tác giả ở
trong và ngoài nước. Tuy nhiên, về quản lý hoạt động kiểm tra,
đánh giá theo định hướng phát triển năng lực, đặc biệt là phát triển
năng lực các môn chuyên ngành của đối tượng học viên có tính
chất đặc thù như Học viện An ninh nhân dân hiện chưa có cơng
trình nào nghiên cứu một cách hệ thống. Vì vậy, nghiên cứu sinh
chọn đề tài: “Quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập các môn chuyên ngành của học viên ở Học viện An ninh nhân
dân theo định hướng phát triển năng lực” làm đề tài nghiên cứu
luận án tiến sĩ Quản lý giáo dục.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận, thực tiễn quản lý hoạt động
kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viên
theo định hướng phát triển năng lực, đề xuất các biện pháp quản lý
hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn chuyên ngành
3
của học viên ở Học viện An ninh nhân dân theo định hướng phát triển
năng lực nhằm đánh giá khách quan, toàn diện năng lực và sự phát
triển năng lực học viên trong q trình đào tạo, góp phần nâng cao
chất lượng giáo dục toàn diện của Học viện, đáp ứng yêu cầu đào tạo
cán bộ của lực lượng công an nhân dân trong giai đoạn hiện nay.
Nhiệm vụ nghiên cứu
- Tổng quan tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài luận án.
- Xây dựng cơ sở lý luận về quản lý hoạt động kiểm tra, đánh
giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viên ở Học viện
An ninh nhân dân theo định hướng phát triển năng lực.
- Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động kết quả học
tập và thực trạng quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập
các môn chuyên ngành của học viên ở Học viện An ninh nhân dân theo
định hướng phát triển năng lực trong những năm qua.
- Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết
quả học tập các môn chuyên ngành của học viên ở Học viện An ninh
nhân dân theo định hướng phát triển năng lực.
- Tiến hành khảo nghiệm tính cần thiết, tính khả thi của các
biện pháp đề xuất và thử nghiệm một biện pháp.
3. Khách thể, đối tượng, phạm vi nghiên cứu
Khách thể nghiên cứu
Quản lý hoạt động dạy học ở Học viện An ninh nhân dân.
* Đối tượng nghiên cứu
Quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn
chuyên ngành của học viên ở Học viện An ninh nhân dân theo định
hướng phát triển năng lực.
Phạm vi, giới hạn nghiên cứu
Phạm vi về nội dung: luận án chỉ tập trung nghiên cứu về vấn
đề quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn
chuyên ngành hệ đào tạo chính quy ở Học viện An ninh nhân dân
theo định hướng phát triển năng lực.
Phạm vi về khách thể khảo sát: luận án chỉ tập trung khảo sát
đội ngũ cán bộ quản lý, giảng viên giảng dạy các môn chuyên ngành
và học viên thuộc Học viện An ninh nhân dân.
Phạm vi về thời gian: các số liệu nghiên cứu sinh sử dụng cho quá trình
nghiên cứu luận án được khảo sát, điều tra, tổng hợp từ năm 2015 đến nay.
4. Giả thuyết khoa học
Quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn
chuyên ngành của học viên ở Học viện An ninh nhân dân theo định hướng
phát triển năng lực có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo thực hiện mục
4
tiêu giáo dục & đào tạo của Học viện. Tuy nhiên, lý luận và thực tiễn của
vấn đề này chưa được nghiên cứu một cách có hệ thống; q trình triển khai
thực hiện tại Học viện còn nhiều bất cập… Do vậy, nếu đề xuất được những
biện pháp phù hợp như: Xây dựng và hoàn thiện hệ thống các văn bản
quy định về quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các
môn chuyên ngành của học viên theo định hướng phát triển năng lực;
Tổ chức xây dựng tiêu chí đánh giá năng lực các mơn chun ngành
của học viên theo định hướng phát triển năng lực; Tổ chức bồi dưỡng
nâng cao năng lực của các chủ thể quản lý trong quản lý hoạt động
kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn chuyên ngành theo định
hướng phát triển năng lực; Chỉ đạo ứng dụng công nghệ thông tin
trong các hoạt động kết quả học tập và quản lý hoạt động kiểm tra,
đánh giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viên theo
định hướng phát triển năng lực; Tăng cường giám sát, đánh giá hiệu
quả quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập các môn
chuyên ngành của học viên theo định hướng phát triển năng lực thì se
nâng cao chất lượng quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập
các môn chuyên ngành của học viên, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo
ở Học viện An ninh nhân dân hiện nay.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
Phương pháp luận
Đề tài nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận khoa
học của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; các nghị
quyết, chỉ thị, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về đổi
mới giáo dục & đào tạo và quản lý giáo dục & đào tạo. Trong quá
trình nghiên cứu, đề tài vận dụng các tiếp cận: tiếp cận hệ thống
- cấu trúc; tiếp cận thực tiễn; tiếp cận chức năng và tiếp cận phát
triển... nhằm làm sáng tỏ những vấn đề về lý luận và thực tiễn
của vấn đề nghiên cứu.
Tiếp cận hoạt động: Xem xét quản lý hoạt động kiểm tra,
đánh giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viên ở
Học viện An ninh nhân dân theo định hướng phát triển năng lực
với tư cách là hoạt động với các thành tố cấu thành và vận hành
theo quy luật của hoạt động. Các yếu tố của quản lý hoạt động
kiểm tra, đánh giá như xây dựng kế hoạch, xác định mục tiêu, lựa
chọn phương pháp hình thức kiểm tra, đánh giá …có mối quan hệ
biện chứng với nhau. Theo đó trong quản lý hoạt động kiểm tra,
đánh giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viên ở Học
viện An ninh nhân dân đòi hỏi phải liên kết được các yếu tố của
hoạt động.
5
Tiếp cận hệ thống - cấu trúc: kiểm tra, đánh giá là một khâu
của quá trình đào tạo, tồn tại trong mối quan hệ thống nhất, tác động
hỗ trợ lẫn nhau với các thành tố khác, vì vậy kiểm tra, đánh giá cần
đặt trong mối quan hệ các khâu từ việc xác định mục tiêu đào tạo, lựa
chọn nội dung, phương pháp hình thức đào tạo đến các biện pháp bảo
đảm chất lượng đào tạo….
Tiếp cận thực tiễn: Dựa trên thực tiễn hoạt động kiểm tra, đánh
giá kết quả học tập các môn chuyên ngành theo định hướng phát triển
năng lực, những điều kiện chung của hoạt động kiểm tra, đánh giá kết
quả học tập và nét đặc thù của hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập các môn chuyên ngành theo định hướng phát triển năng lực. Trên cơ
sở đó, luận án giải quyết vấn đề quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá
kết quả học tập các môn chuyên ngành theo định hướng phát triển năng
lực trong mối quan hệ thống nhất với phát triển giáo dục và quản lý
giáo dục và đào tạo ở Học viện An ninh nhân dân.
Tiếp cận chức năng: Tiếp cận chức năng trong nghiên cứu này
là việc xem xét và ứng dụng các chức năng cơ bản của quản lý để
triển khai các hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn
chuyên ngành theo định hướng phát triển năng lực. Trên cơ sở đó nội
dung, biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập
các môn chuyên ngành của học viên ở Học viện An ninh nhân dân
theo định hướng phát triển năng lực được xem xét linh hoạt về phương
diện chức năng quản lý giáo dục, các khâu quản lý và yêu cầu chuẩn đầu
ra của Học viện đã xác định.
Tiếp cận năng lực: Dựa trên lý thuyết hình thành và phát triển năng
lực làm cơ sở phương pháp luận cho việc xác định biện pháp quản lý hoạt
động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của học
viên ở Học viện An ninh nhân dân theo định hướng phát triển năng lực.
Tiếp cận phát triển: Quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập các môn chuyên ngành của học viên ở Học viện An ninh nhân dân theo
định hướng phát triển năng lực không phải là vấn đề tĩnh mà luôn thay
đổi dưới sự tác động ảnh hưởng của các nhân tố khách quan và chủ
quan. Bởi vậy, cần có quan điểm phát triển khi nhìn nhận, đánh giá
và bổ sung kịp thời các khía cạnh quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá
kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viên ở Học viện An ninh
nhân dân theo định hướng phát triển năng lực và các yếu tố tác động
đến nó để kịp thời đề xuất các biện pháp quản lý cho phù hợp.
Phương pháp nghiên cứu
Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết: Đề tài sử dụng tổng
hợp các phương pháp sau đây:
6
Phân tích, tổng hợp, khái qt hố các tài liệu về lý luận quản
lý và quản lý giáo dục của các tác giả trong và ngồi nước.
Phân tích, tổng hợp các chỉ thị, nghị quyết về đổi mới giáo dục,
đào tạo và quản lý giáo dục đào tạo của Đảng, Nhà nước.
Nghiên cứu các văn bản tổng kết về giáo dục, đào tạo, nhất là về
quản lý giáo dục của các Học viện thuộc Bộ Cơng an; từ đó rút ra những kết
luận có liên quan đến quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập
các môn chuyên ngành của học viên tại Học viện An ninh nhân dân theo
định hướng phát triển năng lực. Qua đó, giúp nghiên cứu sinh khái quát,
đánh giá và luận giải các quan điểm, tư tưởng có liên quan đến đề tài nghiên
cứu.
Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
Phương pháp trưng cầu ý kiến bằng bảng hỏi
Tiến hành lập phiếu trưng cầu ý kiến trên cơ sở đặt ra những
câu hỏi và các phương án trả lời các vấn đề có liên quan trực tiếp
đến vấn đề nghiên cứu. Từ đó tổng hợp kết quả nghiên cứu thực
trạng, tính khả thi của các biện pháp mà nghiên cứu sinh đã đề
xuất trong luận án.
Phương pháp tọa đàm, phỏng vấn
Trò chuyện, trao đổi và phỏng vấn với cán bộ quản lý giáo
dục (Ban Giám đốc, giảng viên, cán bộ các cơ quan chức năng như
Phòng Quản lý đào tạo và Bồi dưỡng nâng cao, Khảo thí và Đảm
bảo chất lượng đào tạo…, chuyên viên Cục Đào tạo - Bộ Công an).
Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động
Nghiên cứu các báo cáo tổng kết giáo dục, đào tạo, các nội dung
về quản lý kiểm tra, đánh giá qua đó có cơ sở thực tiễn để đánh giá việc
quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn chuyên
ngành của học viên ở các Học viện thuộc Bộ Công an theo định hướng
phát triển năng lực một cách chính xác và đầy đủ nhất.
Phương pháp quan sát sư phạm
Tiến hành quan sát quá trình kiểm tra, đánh giá thường xuyên và
kiểm tra, đánh giá cuối học kỳ, năm học ở Học viện An ninh nhân dân.
Phương pháp phân tích tổng kết kinh nghiệm quản lý giáo
dục, quản lý học viên.
Phương pháp chuyên gia
Tiến hành trao đổi với cán bộ quản lý, giảng viên có nhiều
kinh nghiệm trong hoạt động quản lý giáo dục, đào tạo, nhất là các
giảng viên có kinh nghiệm, tâm huyết. Đồng thời, xin ý kiến
chuyên gia của một số nhà khoa học về lĩnh vực quản lý giáo dục,
đào tạo; quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các
7
môn chuyên ngành của học viên theo định hướng phát triển năng lực
tại các Học viện thuộc Bộ Công an. Trên cơ sở đó, hồn thiện
những nội dung nghiên cứu của luận án.
Phương pháp thử nghiệm sư phạm
Nghiên cứu sinh tiến hành thử nghiệm các biện pháp mà luận
án đã đề xuất tại Học viện An ninh nhân dân. Từ đó rút ra các nhận
xét, đánh giá làm cơ sở để kết luận và kiến nghị.
Nhóm phương pháp hỗ trợ
Phương pháp thống kê toán học: Sử dụng toán thống kê để tổng
hợp, xử lý số liệu đã thu thập được trong quá trình nghiên cứu.
Phương pháp sử dụng phần mềm tin học: Sử dụng phần mềm
tin học để biểu thị các số liệu dưới dạng: Bảng số liệu, biểu đồ... giúp
cho các kết quả nghiên cứu trở nên chính xác và đảm bảo độ tin cậy.
6. Những đóng góp mới của luận án
Đề tài góp phần làm phong phú thêm cơ sở lý luận trong
hướng nghiên cứu về hoạt động dạy học, quản lý hoạt động dạy
học, trong đó có quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập các môn chuyên ngành của học viên ở Học viện An ninh nhân
dân theo định hướng phát triển năng lực.
Khảo sát, đánh giá chính xác thực trạng hoạt động kiểm tra, đánh
giá kết quả học tập các môn chuyên ngành và thực trạng quản lý trạng
hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của
học viên ở Học viện An ninh nhân dân.
Phân tích những điểm mạnh, điểm yếu, nguyên nhân của
thực trạng quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các
môn chuyên ngành của học viên ở Học viện An ninh nhân dân.
Đề xuất được hệ thống các biện pháp khoa học và khả thi để
quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn
chuyên ngành của học viên ở Học viện An ninh nhân dân.
7. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài
Ý nghĩa lý luận
Luận án đã luận giải cơ sở khoa học của hoạt động kiểm
tra, đánh giá và quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập các môn chuyên ngành của học viên ở Học viện An ninh nhân dân
theo định hướng phát triển năng lực.
Ý nghĩa thực tiễn
Luận án có thể là tài liệu tham khảo cho công tác nghiên cứu quản
lý và giảng dạy ở các Học viện, nhà trường thuộc Bộ Công an hiện nay.
8. Kết cấu của luận án
8
Kết cấu của luận án gồm: Phần mở đầu, tổng quan về vấn đề
nghiên cứu, 4 chương, kết luận, kiến nghị, danh mục cơng trình
khoa học của tác giả, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục.
Chương 1
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
CĨ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
1.1. Những cơng trình nghiên cứu về hoạt động kiểm tra,
đánh giá kết quả học tập theo định hướng phát triển năng lực
của người học
1.1.1. Những cơng trình nghiên cứu của các tác giả nước ngoài
Tiêu biểu ở nước ngoài có các tác giả: J.A.Comesnky; Ralph
Tyler; W.James Popham; Robere Glarer; Norman E. Gronlund; B.S.
Bloom; George F. Madaus; V.M Palonxki; G.V.Axacliac; A.M.Levitov;
A.E Xaloviov; Anthony J. Nitko; Shirley Fletcher; Wiggin; Jon
Mueller; Reynolds, Livingston&Willson…đều đề cập đến mục tiêu,
nội dung, hình thức và phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập của người học.
1.1.2. Những cơng trình nghiên cứu của các tác giả Việt Nam
Tiêu biểu ở trong nước có các tác giả: Lâm Quang Thiệp; Trần
Thị Tuyết Oanh; Đặng Thành Hưng; Trần Xuân Bách; Bùi Quang
Đạt; Nguyễn Công Khanh; Nguyễn Thành Ngọc Bảo; Phạm Đỗ Nhật
Tiến; Phạm Văn Hiền... đã đề cập đến vai trị của kiểm tra, đánh giá,
các hình thức phương pháp kiểm tra, đánh giá đang áp dụng có tính
hiệu quả cao ở nước ta; trên cơ sở đánh giá thực trạng kiểm tra, đánh
giá ở một số cơ sở giáo dục đại học, các tác giả đã đề xuất các biện
pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả kiểm tra, đánh giá, trong đó có
biện pháp kiểm tra, đánh giá theo năng lực.
1.2. Những cơng trình nghiên cứu về quản lý hoạt động kiểm
tra, đánh giá kết quả học tập theo định hướng phát triển năng lực
1.2.1. Những cơng trình nghiên cứu của các tác giả nước ngồi
Tiêu biểu ở nước ngồi có cơng trình nghiên cứu của Cơ quan
kiểm định chất lượng giáo dục Anh QAA (Quality Assurance Agency
for Higher Education); cơng trình nghiên cứu: “Monitoring Educational
Achievement” (Giám sát thành tích giáo dục) của UNESCO (Tổ chức
Giáo dục, Khoa học và Văn hoá của Liên hiệp quốc); Mạng lưới các
trường đại học Đông Nam Á AUN (Asean University Network,),
trong nghiên cứu về Bộ tiêu chí đánh giá quản lý kiểm tra, đánh giá
kết quả học tập … đã đề ra những mục tiêu và giải pháp cụ thể quản
lý kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của người học.
1.2.2. Những cơng trình nghiên cứu của các tác giả Việt Nam
9
Tiêu biểu ở trong nước có các tác giả: Đặng Bá Lãm; Ngơ
Quang Sơn; Đỗ Ngọc Thống; Mai Văn Hóa; Trần Đình Tuấn; Cấn Thị
Thanh Hương; Phạm Thành Trung; Trần Đức Hiếu; Trần Trung Dũng;
Chu Văn Hạc; Nguyễn Văn Đồng; Trần Thị Phương Điệp; Đỗ Anh
Dũng; Nguyễn Ngọc Linh; Trần Thị Bích Ngọc... với các cơng trình
chun khảo, các luận án tiến sĩ, các bài báo khoa học đã nghiên cứu,
tiếp cận dưới nhiều góc độ khác nhau, đều khẳng định vị trí, vai trị quan
trọng của hoạt động kiểm tra, đánh giá và quản lý hoạt động kiểm tra,
đánh giá. Trên cơ sở luận giải lý luận và thực tiễn, đã đề xuất các giải
pháp đa dạng, toàn diện để quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết
quả học tập của người học.
1.3. Khái quát kết quả chủ yếu của các cơng trình khoa học
đã cơng bố và những vấn đề đặt ra luận án cần tiếp tục giải quyết
1.3.1. Khái qt kết quả của các cơng trình nghiên cứu đã cơng bố
Thứ nhất, các cơng trình tiếp cận với nhiều hướng khác nhau,
nhưng có một điểm chung của các cơng trình nghiên cứu trên đều thống
nhất khẳng định sự cần thiết của việc quản lý hoạt động kiểm tra, đánh
giá kết quả học tập của người học.
Thứ hai, mỗi cơng trình nghiên cứu căn cứ vào tình hình, đặc
điểm, nhiệm vụ của cơ sở đào tạo mà đi sâu vào những vấn đề cụ thể
có tính chất đặc thù, có những đóng góp nhất định trên phương diện lý
luận và thực tiễn về hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập và quản
lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của người học theo định
hướng phát triển năng lực.
Thứ ba, hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập và quản lý
hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học viên đã được quan
tâm ở nhiều góc độ, đã xây dựng các khái niệm, đề xuất các biện pháp
quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của người học,
những nghiên cứu này có thể áp dụng vào việc quản lý hoạt động kiểm
tra, đánh giá kết quả học tập của người học trong các học viện, trường
đại học nói chung và ở Học viện An ninh nhân dân nói riêng.
Thứ tư, các cơng trình nghiên cứu chủ yếu đi sâu vào
hướng nghiên cứu về quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết
quả học tập của học viên tiếp cận theo quá trình hoặc tiếp cận
theo chức năng nhưng chưa có nhiều cơng trình nghiên cứu theo
hướng định hướng phát triển năng lực học viên.
Thứ năm, các cơng trình nghiên cứu về quản lý hoạt động kiểm tra,
đánh giá kết quả học tập của học viên theo định hướng phát triển năng
lực hiện nay chủ yếu gắn với một chủ thể nhất định, còn rất ít cơng trình
gắn với một hoạt động cụ thể trong quá trình dạy và học. Đặc biệt, các
10
cơng trình nghiên cứu về quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả
học tập của học viên theo định hướng phát triển năng lực trong trong
khối các cơ sở đào tạo, Học viện thuộc Bộ Công an cũng còn nhiều hạn
chế cả về mặt chất lượng và số lượng. Do đó, đây vẫn là một trong những
“khoảng trống” khoa học để tác giả luận án quyết định lựa chọn nghiên
cứu và làm rõ vấn đề trên.
1.3.2. Những vấn đề đặt ra để luận án tiếp tục giải quyết
Trên cơ sở phân tích, tổng hợp những kết quả các cơng trình
nghiên cứu có liên quan và từ mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của đề
tài, luận án tập trung giải quyết những vấn đề cơ bản sau:
Thứ nhất, kế thừa kết quả nghiên cứu của các cơng trình có liên quan,
luận án se làm rõ cơ sở lý luận của đề tài luận án, trong đó nghiên cứu và
giải quyết các vấn đề cụ thể như: Xây dựng khái niệm quản lý hoạt động
kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viên ở
Học viện An ninh nhân dân theo định hướng phát triển năng lực; làm rõ
bản chất hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn chuyên
ngành của học viên ở Học viện An ninh nhân dân theo định hướng phát
triển năng lực và quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập
các môn chuyên ngành của học viên ở Học viện An ninh nhân dân theo
định hướng phát triển năng lực. Xác định được đặc thù trong hoạt động
kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viên
và quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn chuyên
ngành của học viên ở Học viện An ninh nhân dân theo định hướng phát
triển năng lực; khái quát, luận giải đặc điểm quản lý hoạt động kiểm tra,
đánh giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viên... Chỉ ra
các yếu tố tác động đến quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập các môn chuyên ngành của học viên ở Học viện An ninh nhân dân
theo định hướng phát triển năng lực.
Thứ hai, các nghiên cứu về thực trạng kiểm tra, đánh giá
kết quả học tập của học viên ở các Học viện thuộc Bộ Công an
được tiến hành ở nhiều thời điểm, với các hướng tiếp cận khác
nhau. Tuy nhiên, trong các cơng trình nghiên cứu đó chưa có
cơng trình nào làm rõ đặc điểm và đánh giá thực trạng quản lý
hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn chuyên
ngành của học viên ở Học viện An ninh nhân dân theo định hướng
phát triển năng lực. Do đó, luận án se tiếp tục giải quyết vấn đề
này để đề xuất xây dựng các biện pháp quản lý hoạt động kiểm
tra, đánh giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viên
ở Học viện An ninh nhân dân theo định hướng phát triển năng lực
một cách khoa học, hiệu quả, khả thi.
11
Thứ ba, Trước tình hình thực tiễn hiện nay, luận án đề xuất và phân
tích, làm rõ các biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập các môn chuyên ngành của học viên ở Học viện An ninh nhân dân
theo định hướng phát triển năng lực sát với thực tiễn, đúng đối tượng, có
tính thiết thực, khả thi cao. Đây được coi là vấn đề cốt lõi, khơng chỉ góp
phần nâng cao chất lượng quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập các mơn chun ngành của học viên mà cịn trực tiếp góp phần nâng
cao chất lượng đào tạo ở Học viện An ninh nhân dân đáp ứng yêu cầu đổi
mới căn bản, toàn diện giáo dục & đào tạo.
Thứ tư, luận án tiến hành khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các
biện pháp đề xuất và tiến hành thử nghiệm một biện pháp có tác động cơ bản đến
các khâu của quá trình tổ chức, thực hiện kiểm tra, đánh giá kết quả học tập và
phù hợp với thời gian thực hiện luận án.
Kết luận chương 1
Tổng quan các cơng trình nghiên cứu trong và ngồi nước có liên
quan đến đề tài luận án cho thấy, nghiên cứu về hoạt động kiểm tra, đánh
giá kết quả học tập và quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập của người học ở các trường đại học nói chung đã có nhiều cơng trình
nghiên cứu theo các tiếp cận khác nhau. Tuy nhiên, cho đến nay chưa có
cơng trình nào nghiên cứu một cách cơ bản, hệ thống về quản lý hoạt
động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của học
viên ở Học viện An ninh nhân dân theo định hướng phát triển năng lực.
Do đó nghiên cứu đề tài: “Quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả
học tập các môn chuyên ngành của học viên ở Học viện An ninh nhân dân
theo định hướng phát triển năng lực” là nội dung mới và có tính cấp thiết.
Chương 2
CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA,
ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CÁC MÔN CHUYÊN
NGÀNH CỦA HỌC VIÊN Ở HỌC VIỆN AN NINH NHÂN DÂN
THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC
2.1. Những vấn đề lý luận về hoạt động kiểm tra, đánh giá
kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viên ở Học viện
An ninh nhân dân theo định hướng phát triển năng lực
2.1.1. Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học viên
2.1.1.1. Khái niệm kiểm tra
Kiểm tra là hoạt động nhằm đo hay xác định mức độ về kiến thức,
kỹ năng, thái độ mà người học đạt được sau một quá trình học tập.
2.1.1.2. Khái niệm đánh giá
Đánh giá trong quá trình dạy học là q trình tiến hành có hệ
thống các biện pháp để xác định mức độ đạt được của người học theo
12
mục tiêu dạy học, qua đó có thể đưa ra các nhận định, phán đoán về
mặt kết quả học tập và chất lượng của sản phẩm đào tạo, góp phần
nâng cao chất lượng đào tạo của nhà trường.
2.1.1.3. Khái niệm kết quả học tập
Kết quả học tập là hệ thống tri thức, thái độ, kỹ năng, kỹ xảo mà
học viên thu được trong một quá trình học tập được lượng hóa bằng các
điểm số hay con chữ thể hiện cụ thể qua kiểm tra, đánh giá quá trình
(điểm kiểm tra điều kiện, điểm kiểm tra kết thúc môn) và kiểm tra, đánh
giá tổng kết (kết quả thi tốt nghiệp, khóa luận tốt nghiệp).
2.1.1.4. Khái niệm kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học viên
Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học viên là những biện
pháp được tiến hành có hệ thống nhằm xác định kết quả học tập của
học viên so với mục tiêu dạy học, từ đó điều khiển, điều chỉnh q
trình dạy học phát triển đúng hướng, góp phần nâng cao chất lượng
giáo dục và đào tạo của nhà trường.
2.1.2. Phát triển năng lực và đánh giá năng lực người học bậc đại học
2.1.2.1. Khái niệm năng lực, định hướng phát triển năng lực
trong giáo dục - đào tạo
Năng lực là tổng hợp các kiến thức, kỹ năng và thái độ của một
người có thể đáp ứng đối với một công việc nhất định nào đó, đây
cũng là một trong những yếu tố quan trọng để cá nhân có thể hồn
thành một việc nào đó hiệu quả hơn so với người khác.
Định hướng phát triển năng lực người học là hệ thống các biện
pháp nhằm biến đổi, gia tăng, nâng cao phẩm chất tâm lý, sinh lý của
học viên lên một trình độ mới cao hơn so với trước khi học tập thông
qua tác động của giảng viên trong quá trình dạy học nhằm đáp ứng
mục tiêu yêu cầu đào tạo và giúp họ hành động có hiệu quả trong các
tình huống phong phú của thực tiễn nghề nghiệp sau khi tốt nghiệp.
2.1.2.2. Năng lực cần hình thành và phát triển cho học viên ở
Học viện An ninh nhân dân bao gồm: Năng lực chung; năng lực
thuộc về cá nhân; năng lực về xã hội và năng lực chuyên biệt
2.1.3. Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của
học viên ở Học viện An ninh nhân dân theo định hướng phát triển năng lực
2.1.3.1. Khái niệm, đặc điểm các môn chuyên ngành học viên ở
Học viện An ninh nhân dân
Các môn chuyên ngành ở Học viện An ninh nhân dân là các môn
học nghiên cứu về âm mưu, phương thức hoạt động của từng hệ, loại đối
tượng có hành vi xâm phạm an ninh quốc gia và các biện pháp đấu tranh
phịng, chống các hoạt động đó của cơ quan an ninh Việt Nam
Các môn chuyên ngành tại Học viện An ninh nhân dân có những
đặc điểm như sau:
13
Đây là hệ thống môn học thuộc khối kiến thức chuyên ngành
trong chương trình đào tạo, thường được giảng dạy tập trung ở giai
đoạn gần cuối khóa, sau khi đã học xong khối lượng kiến thức cơ sở
và cơ sở ngành.
Hệ thống lý luận của chun ngành có tính độc lập cao, được tổ chức,
xây dựng riêng biệt đối với từng hệ, loại đối tượng, mục tiêu, địa bàn, lĩnh vực
khác nhau
Nội dung giảng dạy các môn chuyên ngành là hệ thống khoa học
nghiệp vụ an ninh được xây dựng qua quá trình tổng kết giữa lý luận và
thực tiễn công tác, chiến đấu của lực lượng An ninh nhân dân.
Hình thức tổ chức học tập các mơn chun ngành thường được
bố trí theo quy mơ nhỏ.
2.1.3.2. Khái niệm hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập
các môn chuyên ngành của học viên ở Học viện Học viện An ninh nhân
dân theo định hướng phát triển năng lực
Hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn
chuyên ngành của học viên ở Học viện An ninh nhân dân theo định
hướng phát triển năng lực là tổng hợp các tác động để thu thập,
phân tích và xử lý thông tin nhằm xác định mức độ đạt được về
kết quả học tập của học viên so với mục tiêu dạy học của từng
chuyên ngành, qua đó phát triển năng lực cho học viên và nâng cao
chất lượng giáo dục & đào tạo của Học viện.
Mục tiêu của kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn
chuyên ngành theo định hướng phát triển năng lực học viên tại Học
viện An ninh nhân dân là thu thập thông tin chi tiết, hệ thống về học
viên qua quá trình học tập các môn chuyên ngành và sử dụng những
thông tin đó để xác định chính xác mức độ đạt được về năng lực của
học, làm cơ sở cho việc ra các quyết định để thực hiện có hiệu quả
các mục tiêu mơn học, chun ngành học.
Chủ thể chính của hoạt động này là giảng viên và học viên. Trong
kiểm tra, đánh giá các môn chuyên ngành theo định hướng phát triển năng
lực, học viên không chỉ là đối tượng đánh giá mà cịn là chủ thể đánh giá
một cách tích cực thông qua hoạt động đánh giá tự đánh giá.
Đối tượng kiểm tra, đánh giá là kiến thức và năng lực của học viên.
Nguyên tắc kiểm tra, đánh giá là khách quan, cơng bằng, tồn
diện, có hệ thống.
2.2. Những vấn đề lý luận về quản lý hoạt động kiểm tra, đánh
giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viên ở Học viện An
ninh nhân dân theo định hướng phát triển năng lực
14
2.2.1. Khái niệm quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết
quả học tập các môn chuyên ngành của học viên ở Học viện An
ninh nhân dân theo định hướng phát triển năng lực
Quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn
chuyên ngành của học viên ở Học viện An ninh nhân dân theo định hướng
phát triển năng lực là q trình tác động có tổ chức, kế hoạch, mục
đích, liên tục và trực tiếp của chủ thể quản lý đối với toàn bộ hoạt
động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học viên theo định
hướng phát triển năng lực nhằm đảm bảo cho hoạt động kiểm tra,
đánh giá đạt được mục đích, yêu cầu đặt ra.
*Mục đích quản lý hoạt động kiểm tra, nhằm đảm bảo cho
hoạt động quản lý của nhà trường đạt chất lượng, thống nhất,
hiệu quả; học viên đạt được mục tiêu học tập đồng thời phát triển
được hết năng lực của mình trong quá trình học tập, làm việc
* Chủ thể quản lý và tổ chức phân công, phân cấp trong quản
lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn chuyên
ngành của học viên ở Học viện An ninh nhân dân theo định hướng
phát triển năng lực
Cấp độ và lực lượng quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả
học tập các môn chuyên ngành của học viên đầu tiên và trực tiếp là
giảng viên và học viên; Cấp độ quản lý của khoa giảng dạy các mơn
chun ngành; Phịng Quản lý đào tạo và Bồi dưỡng nâng cao, Phịng
Khảo thí và Đảm bảo chất lượng đào tạo, phòng Quản lý học viên;
Ban Giám đốc Học viện An ninh nhân dân có trách nhiệm quản lý,
điều hành mọi hoạt động của nhà trường
2.2.2. Đặc điểm quản lý hoạt động quản lý kiểm tra, đánh giá
kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viên ở Học viện An
ninh nhân dân theo định hướng phát triển năng lực
2.2.2.1. Đặc điểm về quản lý Mục tiêu hoạt động kiểm tra,
đánh giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viên ở Học
viện An ninh nhân dân theo định hướng phát triển năng lực
2.2.2.2. Đặc điểm Phương thức quản lý hoạt động kiểm tra,
đánh giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viên ở Học
viện An ninh nhân dân theo định hướng phát triển năng lực
2.2.3. Nội dung quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả
học tập các môn chuyên ngành của học viên ở Học viện An ninh
nhân dân theo định hướng phát triển năng lực
2.2.3.1. Kế hoạch hóa hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập
các môn chuyên ngành của học viên theo định hướng phát triển năng lực
15
2.2.3.2. Tổ chức, triển khai các hoạt động kiểm tra, đánh giá kết
quả học tập các môn chuyên ngành của học viên theo định hướng phát
triển năng lực
2.2.3.3. Tổ chức lực lượng thực hiện hoạt động kiểm tra, đánh giá
kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viên theo định hướng phát
triển năng lực
2.2.3.4. Quản lý nội dung, phương pháp, chuẩn kiểm tra, đánh giá
kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viên theo định hướng phát
triển năng lực
2.2.3.5. Giám sát hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các
môn chuyên ngành của học viên theo định hướng phát triển năng lực
2.3. Các yếu tố tác động đến quản lý hoạt động kiểm tra,
đánh giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viên ở
Học viện An ninh nhân dân theo định hướng phát triển năng lực
2.3.1. Tác động từ yêu cầu hội nhập quốc tế và thực tiễn đấu
tranh bảo vệ an ninh quốc gia, đảm bảo trật tự an toàn xã hội
2.3.2. Tác động từ yêu cầu đổi mới giáo dục - đào tạo tại Việt
Nam và trong lực lượng Công an nhân dân
2.3.3. Tác động từ sự thay đổi quy chế, quy định trong quá
trình đào tạo
2.3.4. Tác động từ chủ thể quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả
học tập
2.3.5. Tác động từ cơ sở vật chất kỹ thuật, ứng dụng công nghệ
trong hoạt động quản lý
Kết luận chương 2
Quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn
chuyên ngành của học viên ở Học viện An ninh nhân dân theo định
hướng phát triển năng lực là một chức năng, nhiệm vụ quan trọng của
các chủ thể quản lý, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục & đào tạo
của Học viện trong bối cảnh hiện nay. Quản lý hoạt động kiểm tra,
đánh giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viên ở Học
viện An ninh nhân dân theo định hướng phát triển năng lực chịu
nhiều yếu tố tác động. Do vậy, các chủ thể quản lý cần phải phát huy
những tác động tích cực, hạn chế tiêu cực, đảm bảo cho hoạt động
hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn chuyên ngành
của học viên ở Học viện An ninh nhân dân theo định hướng phát triển
năng lực đạt được mục tiêu đã được xác định.
16
Chương 3
CƠ SỞ THỰC TIỄN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA, ĐÁNH
GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CÁC MÔN CHUYÊN NGÀNH CỦA
HỌC VIÊN Ở HỌC VIỆN AN NINH NHÂN DÂN THEO ĐỊNH
HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC
3.1. Khái quát về Học viện An ninh nhân dân
3.1.1. Chức năng, nhiệm vụ của Học viện An ninh nhân dân
3.1.2. Cơ cấu tổ chức bộ máy của Học viện An ninh nhân dân
3.2. Tổ chức khảo sát, đánh giá thực trạng
* Mục đích điều tra, khảo sát: Nhằm đánh giá đầy đủ, toàn
diện thực trạng hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập và
quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn
chuyên ngành của học viên ở Học viện An ninh nhân dân, từ đó đề
xuất biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập các môn chuyên ngành của học viên ở Học viện An ninh nhân
dân theo định hướng phát triển năng lực.
* Nội dung điều tra, khảo sát: Khảo sát, đánh giá thực trạng hoạt
động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của học
viên ở Học viện An ninh nhân dân; thực trạng quản lý hoạt động kiểm
tra, đánh giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viên ở Học
viện An ninh nhân dân; Đánh giá chung, rút ra nguyên nhân của những
ưu điểm và hạn chế.
* Đối tượng, địa bàn, thời gian điều tra, khảo sát: 480 người,
gồm: 55 giảng viên; 35 cán bộ quản lý và 390 học viên của Học viện
An ninh nhân dân.
Thời gian từ tháng 10 năm 2019 đến tháng 08 năm 2021
* Phương pháp điều tra, khảo sát và xử lý số liệu: Nghiên cứu
các văn kiện, nghị quyết, báo cáo tổng kết giáo dục & đào tạo của
Học viện An ninh nhân dân; Điều tra bằng phiếu hỏi (anket); dự các
giờ kiểm tra, đánh giá; tổ chức phỏng vấn sâu… Sử dụng phương
pháp thống kê toán học để xử lý số liệu.
3.3. Thực trạng hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập các môn chuyên ngành của học viên ở Học viện An ninh nhân
dân theo định hướng phát triển năng lực
3.3.1. Thực trạng thực hiện mục tiêu hoạt động kiểm tra, đánh
giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viên ở Học
viện An ninh nhân dân theo định hướng phát triển năng lực
Kết quả khảo sát cho thấy, đa số cán bộ quản lý, giảng viên và
học viên đánh giá việc thực hiện mục tiêu hoạt động kiểm tra, đánh giá
kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viên ở mức độ cao
với điểm trung bình là 3.17 điểm.
17
3.3.2. Thực trạng hình thức kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập các môn chuyên ngành của học viên ở Học viện An ninh nhân
dân theo định hướng phát triển năng lực
Đa số cán bộ quản lý, giảng viên và học viên đánh giá hình thức
kiểm tra, đánh giá kết quả học tập phong phú linh hoạt và phù hợp.
3.3.3. Thực trạng phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả
học tập các môn chuyên ngành của học viên ở Học viện An ninh
nhân dân theo định hướng phát triển năng lực
Đa số ý kiến đánh giá cao mức độ thực hiện các phương pháp
kiểm tra, đánh giá kết quả học tập với điểm trung bình là 3.10 điểm.
3.3.4. Thực trạng nội dung kiểm tra, đánh giá kết quả học tập
các môn chuyên ngành của học viên ở Học viện An ninh nhân dân
theo định hướng phát triển năng lực
Thực trạng nội dung kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn
chuyên ngành của học viên ở Học viện An ninh nhân dân theo định
hướng phát triển năng lực được đánh giá ở mức độ cao với điểm trung
bình là 3.18 điểm.
3.3.5. Thực trạng hoạt động của các chủ thể trong kiểm tra,
đánh giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viên ở
Học viện An ninh nhân dân theo định hướng phát triển năng lực
* Thực trạng xây dựng đề thi các môn chuyên ngành ở Học
viện An ninh nhân dân theo định hướng phát triển năng lực
* Thực trạng coi thi, chấm thi, lên điểm và công bố điểm thi
các môn chuyên ngành ở Học viện An ninh nhân dân theo định
hướng phát triển năng lực
Kết quả khảo sát cho thấy, đa số cán bộ quản lý, giảng viên và
học viên cho rằng các chủ thể đã tích cực chủ động trong xây dựng
đề thi, coi thi và chấm thi, đảm bảo cho kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập đạt được mục tiêu đã đề ra.
3.4. Thực trạng quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết
quả học tập các môn chuyên ngành của học viên ở Học viện An
ninh nhân dân theo định hướng phát triển năng lực
3.4.1. Thực trạng kế hoạch hóa hoạt động kiểm tra, đánh giá
kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viên ở Học viện An
ninh nhân dân theo định hướng phát triển năng lực
Thực trạng xây dựng kế hoạch hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả
học tập nhận được đánh giá ở mức độ cao với điểm trung bình là 3,09
điểm. Tuy nhiên, cịn có ý kiến nhận xét cịn có đơn vị, cá nhân chưa
thật chủ động trong xây dựng kế hoạch.
18
3.4.2. Thực trạng tổ chức, triển khai hoạt động kiểm tra, đánh
giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viên ở Học
viện An ninh nhân dân theo định hướng phát triển năng lực
Việc tổ chức, triển khai hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả
học tập đươc thực hiện ở mức cao với điểm trung bình là 3.05 điểm.
Tuy nhiên cịn có hạn chế như có cán bộ coi thi, giảng viên thường bỏ
qua những vi phạm nhỏ, còn e dè nể nang.
3.4.3. Thực trạng quản lý lực lượng thực hiện kiểm tra, đánh
giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viên ở Học
viện An ninh nhân dân theo định hướng phát triển năng lực
Kết quả khảo sát cho thấy, Học viên đã quản lý tốt cán bộ quản
lý, giảng viên tham gia kiểm tra, đánh giá, tuy nhiên cịn có ý kiến
cho rằng việc tổ chức phối hợp, hiệp đồng giữa các lực lượng tham gia
kiểm tra, đánh giá còn chưa thật tốt.
3.4.4. Thực trạng quản lý nội dung, phương pháp, chuẩn kiểm
tra, đánh giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viên ở
Học viện An ninh nhân dân theo định hướng phát triển năng lực
Kết quả khảo sát cho thấy thực trạng quản lý quản lý nội dung,
phương pháp, chuẩn kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn chuyên
ngành của học viên ở Học viện An ninh nhân dân theo định hướng phát triển
năng lực được đánh giá thực hiện ở mức độ cao với điểm trung bình là 3.07
điểm.
3.4.5. Thực trạng quản lý kết quả sau kiểm tra, đánh giá kết
quả học tập các môn chuyên ngành của học viên ở Học viện An
ninh nhân dân theo định hướng phát triển năng lực
Đa số cán bộ quản lý, giảng viên và học viên đánh giá cao việc
quản lý kết quả sau kiểm tra, đánh giá nhằm đảm bảo cho hoạt động
kiểm tra, đánh giá có chất lượng và hiệu quả.
3.5. Thực trạng mức độ ảnh hưởng của các yếu tố tác động
đến quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các
môn chuyên ngành của học viên ở Học viện An ninh nhân dân
theo định hướng phát triển năng lực
Tác động từ chủ thể quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả học tập được
các cán bộ quản lý, giảng viên và học viên đánh giá có mức độ tác động
cao nhất với điểm trung bình là 3.21 điểm. Nội dung: Tác động từ cơ sở
vật chất kỹ thuật, ứng dụng công nghệ trong hoạt động quản lý nhận được
mức độ đánh giá không cao từ các cán bộ quản lý, giảng viên và học viên
với điểm trung bình là 3.06 điểm. Đa số đều cho rằng: Hiện nay Học viện
An ninh nhân dân đã được đầu tư cơ sở vật chất khá hiện đại. Các phương
19
tiện kỹ thuật dạy học hiện đại đã được sử dụng phổ biến trong mọi hình
thức tổ chức dạy học.
3.6. Đánh giá chung về thực trạng và nguyên nhân thực
trạng quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn
chuyên ngành của học viên ở Học viện An ninh nhân dân theo định
hướng phát triển năng lực
3.6.1. Đánh giá chung về thực trạng
* Ưu điểm: Học viện đã xây dựng kế hoạch kiểm tra, đánh giá
kết quả học tập của học viên tương đối hợp lý, khoa học; Học viện đã
tổ chức triển khai các hoạt động kiểm tra, đánh giá các môn chuyên
ngành một cách nghiêm túc, đúng quy định; xây dựng cơ cấu tổ chức
bộ máy kiểm tra, đánh giá và lựa chọn những cán bộ quản lý, giảng viên
có đủ năng lực, phẩm chất tham gia các hoạt động kiểm tra, đánh giá;
Học viện đã từng bước đổi mới hình thức, phương pháp kiểm tra, đánh
giá theo định hướng phát triển năng lực người học.
* Một số hạn chế, bất cập
Một là, hệ thống văn bản pháp quy về hoạt động kiểm tra, đánh
giá và quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn
chuyên ngành theo định hướng phát triển năng lực chưa thật hoàn chỉnh;
tổ chức, chỉ đạo xây dựng các tiêu chí đánh giá năng lực cịn có mặt hạn
chế; một số cán bộ quản lý, giảng viên giảng dạy các môn chuyên ngành
chưa thực sự am hiểu về hoạt động kiểm tra, đánh giá theo định hướng
phát triển năng lực người học; ứng dụng công nghệ thông tin trong kiểm
tra, đánh giá kết quả học tập cịn có những mặt hạn chế; giám sát hoạt
động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập cịn có những bất cập.
3.6.2. Nguyên nhân của những ưu điểm và hạn chế
* Nguyên nhân của những ưu điểm
Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện các cấp ủy, tổ chức đảng đã đề
ra nhiều biện pháp để tổ chức thực hiện có hiệu quả hoạt động kiểm
tra, đánh giá kết quả học tập; Học viện đã đảm bảo tốt các điều kiện
cho hoạt động kiểm tra, đánh giá và quản lý hoạt động kiểm tra, đánh
giá kết quả học tập; Học viện đã phát huy được vai trò chủ động, sáng
tạo của đội ngũ cán bộ quản lý và giảng viên.
* Nguyên nhân của những hạn chế
Một bộ phận nhỏ cán bộ, giảng viên và học viên chưa có nhận
đầy đủ về vị trí, tầm quan trọng của hoạt động kiểm tra, đánh giá kết
quả học tập; sự phối hợp giữa các lực lượng có lúc chưa thật tốt...
Kết luận chương 3
Kết quả khảo sát thực trạng cho thấy hoạt động kiểm tra, đánh
giá và quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn
20
chuyên ngành của học viên ở Học viện An ninh nhân dân theo định
hướng phát triển năng lực đã đạt được những kết quả đáng khích lệ,
nhưng cũng khơng ít hạn chế khó khăn, địi hỏi phải tìm ra những biện
pháp phát huy những ưu điểm, khắc phục những hạn chế để hoạt động
kiểm tra, đánh giá và quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập các môn chuyên ngành của học viên đạt mục tiêu đã xác định
Chương 4
BIỆN PHÁP VÀ KIỂM NGHIỆM BIỆN PHÁP QUẢN LÝ
HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP
CÁC MÔN CHUYÊN NGÀNH CỦA HỌC VIÊN Ở HỌC VIỆN
AN NINH NHÂN DÂN THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN
NĂNG LỰC
4.1. Biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết
quả học tập các môn chuyên ngành của học viên ở Học viện An
ninh nhân dân theo định hướng phát triển năng lực
4.1.1. Xây dựng và hoàn thiện hệ thống các văn bản quy định
về quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn
chuyên ngành của học viên theo định hướng phát triển năng lực
Xây dựng và ban hành hệ thống các văn bản pháp quy có vị trí hết sức
quan trọng, là vấn đề có tính nguyên tắc, quyết định đến chất lượng quản lý.
Do vậy, các chủ thể quản lý phải rà soát, quán triệt tốt nội dung các văn bản
cấp trên và các văn bản nội bộ của các Học viện; tiến hành xây dựng và ban
hành các văn bản mới; sửa đổi, bổ sung các văn bản cũ đã lạc hậu.
4.1.2. Tổ chức xây dựng tiêu chí đánh giá năng lực các mơn
chun ngành của học viên theo định hướng phát triển năng lực
Trên cơ sở chuẩn đầu ra các chuyên ngành, các chủ thể quản lý
cần xác định số lượng năng lực và cấp độ của các năng lực trung tâm
cần tập trung đánh giá để xây dựng và hoàn thiện các tiêu chí đánh giá
năng lực các mơn chun ngành theo định hướng phát triển năng lực.
4.1.3. Tổ chức bồi dưỡng nâng cao năng lực của các chủ thể
quản lý trong quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các
môn chuyên ngành của học viên theo định hướng phát triển năng lực
Đây là biện pháp cơ bản xuyên suốt. Nội dung bồi dưỡng bao gồm:
Bồi dưỡng kiến thức về quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá; kiến thức để
phát triển năng lực học viên theo mục tiêu đào tạo; kinh nghiệm xử lý các
tình huống theo chức trách, nhiệm vụ; kỹ năng quản lý, điều hành; kỹ
năng xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện kế hoạch kiểm tra, đánh giá …
4.1.4. Chỉ đạo ứng dụng công nghệ thông tin trong các hoạt
động kiểm tra, đánh giá và quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá
kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viên theo định
hướng phát triển năng lực
21
Ứng dụng công nghệ thông tin trong các hoạt động kiểm tra, đánh
giá là khâu đột phá nhằm đảm bảo tính chính xác, chuyên nghiệp, hiện
đại, hiệu quả trong quản lý giáo dục & đào tạo nói chung, quản lý hoạt
động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập nói riêng. Q trình quản lý địi
hỏi ứng dụng cơng nghệ thông tin một cách khoa học và đồng bộ.
4.1.5. Tăng cường giám sát, đánh giá hiệu quả quản lý hoạt
động kiểm tra đánh giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của
học viên theo định hướng phát triển năng lực
Giám sát, đánh giá chất lượng quản lý hoạt động kiểm tra đánh
giá kết quả học tập và quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập nhằm đánh giá đúng những ưu điểm, khuyết điểm, nguyên nhân
của cơng tác quản lý, qua đó, kịp thời chấn chỉnh, khắc phục, rút kinh
nghiệm, sửa đổi, bổ sung biện pháp quản lý cho phù hợp.
Mối quan hệ giữa các biện pháp: Các biện pháp quản lý hoạt
động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của học
viện ở Học viện An ninh nhân dân theo định hướng phát triển năng lực
là một thể thống nhất, có mối quan hệ biện chứng với nhau.
4.2. Khảo nghiệm và thử nghiệm các biện pháp
4.2..1. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp
4.2.1.1. Mục đích khảo nghiệm: Nhằm khẳng định tính cần
thiết và tính khả thi của các biện pháp, để từ đó hồn thiện các biện
pháp cho phù hợp với thực tiễn.
* Đối tượng khảo nghiệm: Tiến hành trưng cầu ý kiến 195
người, gồm: 25 cán bộ quản lý; 50 giảng viên và 120 học viên.
* Cách thức xử lý số liệu: Thực hiện đánh giá các tiêu chí theo
3 mức độ: Tính cần thiết: Rất cần thiết (3 điểm); cần thiết (2 điểm);
không cần thiết (1 điểm); tính khả thi: Rất khả thi (3 điểm); khả thi (2
điểm); không khả thi (1 điểm).
* Phân tích kết quả khảo nghiệm
+ Đánh giá về tính cần thiết: Các biện pháp quản lý hoạt động
kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của học
viện ở Học viện An ninh nhân dân theo định hướng phát triển năng
lực có mức độ cần thiết cao với điểm trung bình là 2.21 điểm và
tương đối đồng đều.
+ Đánh giá về tính khả thi:, Các biện pháp có mức độ khả thi
với điểm trung bình là 2.10 điểm, khoảng cách giữa các giá trị điểm
trung bình không quá xa nhau và tương đối đồng đều.
+ Đánh giá về tính tương quan giữa tính cần thiết và tính khả
thi của các biện pháp
22
Với hệ số tương quan R = 0.90 cho thấy giữa tính cần thiết và
tính khả thi có tính tương quan thuận và chặt che.
Tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi thể hiện ở biểu đồ sau:
Biểu đồ: Sự tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi
4.2.2. Thử nghiệm các biện pháp đã đề xuất
4.2.2.1.Những vấn đề chung của thử nghiệm
* Mục đích thử nghiệm: Thử nghiệm nhằm kiểm tra tính hiệu
quả và tính khả thi của biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra, đánh
giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viện ở Học viện
An ninh nhân dân theo định hướng phát triển năng lực, chứng minh
tính đúng đắn về những đóng góp mới của luận án.
* Giả thuyết thử nghiệm: Nếu các chủ thể quản lý thường xuyên
được bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết
quả học tập các môn chuyên ngành của học viên theo định hướng phát triển
năng lực thì se nâng cao năng lực quản lý của các chủ thể quản lý, góp phần
quản lý chặt che, có hiệu quả hoạt động giáo dục & đào tạo nói chung, hoạt
động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viên
theo định hướng phát triển năng lực nói riêng.
* Nội dung thử nghiệm: Do điều kiện về tính pháp lý và thời
gian nghiên cứu, luận án chỉ thực hiện thử nghiệm một nội dung của
biện pháp 3:“Tổ chức bồi dưỡng nâng cao năng lực của các chủ thể
quản lý trong quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các
môn chuyên ngành của học viên theo định hướng phát triển năng lực ”
*Khách thể thử nghiệm được lựa chọn là một số cán bộ quản
lý ở các khoa chuyên ngành; cán bộ quản lý Phòng Quản lý đào tạo và
23
Bồi dưỡng nâng cao; Phịng Khảo thí và Đảm bảo chất lượng đào tạo;
Phòng Quản lý học viên của Học viện, gồm 35 người.
*Thời gian thử nghiệm từ ngày 10 tháng 11 năm 2019 đến ngày
25 tháng 10 năm 2021.
* Tiêu chí đánh giá: Đánh giá sự tiến bộ của cán bộ quản lý
theo 2 tiêu chí về kiến thức, kỹ năng quản lý hoạt động kiểm tra, đánh
giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viên theo định hướng
phát triển năng lực với 5 chỉ báo.
* Nguyên tắc thử nghiệm Tiến hành thử nghiệm theo nguyên
tắc thử nghiệm hình thành.
4.2.2.3. Xử lý và phân tích kết quả thử nghiệm
* Phân tích kết quả về mặt định lượng: Sau các tác động thử
nghiệm kiến thức quản lý của cán bộ quản lý ở mức giỏi đã tăng từ 2.91%
lên 12.00%, trong khi đó mức trung bình giảm từ 5.71% xuống chỉ còn
0.05%; mức tốt tăng từ 25.14% lên 33.14% mức khá giảm từ 65.71%
xuống còn 54.28%. Kỹ năng quản lý của cán bộ quản lý ở mức giỏi đã
tăng từ 5.14% lên 12.57%, trong khi đó mức trung bình giảm từ 13.14%
xuống chỉ cịn 0.00% (sau tác động thử nghiệm khơng có cán bộ quản lý
nào bị đánh giá có kỹ năng quản lý trung bình hoặc yếu kém); mức tốt
tăng từ 20.00% lên 29.14%, mức khá giảm từ 62.28% xuống cịn 58.28%
* Phân tích kết quả về mặt định tính: Qua trực tiếp quan sát, và
trao đổi sau thử nghiệm cho thấy: cán bộ quản lý của Học viện đã nắm
vững kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ quản lý; các kỹ năng xây dựng
kế hoạch hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn chuyên
ngành của học viên theo định hướng phát triển năng lực; kỹ năng tổ
chức hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn chuyên
ngành của học viên theo định hướng phát triển năng lực có tiến bộ rõ rệt;
cán bộ quản lý của Học viện đã biết cách vận dụng có hiệu quả kiến
thức, kỹ năng quản lý vào hoạt động
Kết luận khảo nghiệm và thử nghiệm: Từ kết quả khảo nghiệm
và thử nghiệm cho thấy, các biện pháp đề xuất có tính cần thiết, khả thi
và mang lại chất lượng, hiệu quả cao trong hoạt động kiểm tra, đánh
giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viên ở Học viện
An ninh nhân dân theo định hướng phát triển năng lực.
Kết luận chương 4
Luận án đề xuất 5 biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra, đánh
giá kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viện ở Học viện
An ninh nhân dân theo định hướng phát triển năng lực. Các biện pháp
có mối quan hệ chặt che, tạo thành một chỉnh thể thống nhất. Để
kiểm chứng các biện pháp, tiến hành khảo nghiệm các biện pháp và
thử nghiệm một nội dung của biện pháp 3. Kết quả khảo nghiệm cho
thấy các biện pháp đề xuất đều được đánh giá cao về tính cần thiết và
24
tính khả thi. Kết quả thử nghiệm đã chứng minh biện pháp đề xuất
phù hợp với thực tiễn.
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
Nhận thức được vị trí, vai trị, tầm quan trọng của hoạt động kiểm
tra, đánh giá và quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của
ngươi học, nhiều tác giả trên thế giới, trong nước đã nghiên cứu, khai thác
vấn đề này với các góc độ tiếp cận khác nhau. Những nghiên cứu đó bước
đầu được ứng dụng triển khai giúp cho hoạt động kiểm tra, đánh giá kết
quả học tập của ngươi học chặt che, khoa học hơn. Trong thời gian qua,
hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập nói chung, kiểm tra, đánh giá
kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viên ở Học viện An ninh
nhân dân nói riêng đã được tổ chức, chỉ đạo, giám sát chặt che bảo đảm
cho hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn chuyên ngành
của học viên khoa học, khách quan, chính xác, hiệu quả góp phần nâng
cao chất lượng giáo dục & đào tạo ở Học viện.
Tuy nhiên bên cạnh những thành công đã đạt được, hoạt động
kiểm tra, đánh giá và quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập các môn chuyên ngành của học viên vẫn còn những hạn chế, bất cập.
Luận án đã đề xuất 5 biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá
kết quả học tập các môn chuyên ngành của học viên ở Học viện An ninh
nhân dân theo định hướng phát triển năng lực. Các biện pháp là một thể
thống nhất, biện chứng có mối quan hệ chặt che, đòi hỏi khi vận dụng phải
đồng bộ và đầy đủ, không nên coi trọng hoặc xem nhẹ biện pháp nào.
Các biện pháp mang tính tổng thể, có mối quan hệ biện chứng
với nhau. Kết quả khảo nghiệm và thử nghiệm cho thấy các biện
pháp là rất cần thiết, khả thi và phù hợp với thực tiễn giáo dục & đào
tạo ở Học viện An ninh nhân dân hiện nay.
2. Kiến nghị
* Đối với Học viện An ninh nhân dân: Quán triệt nâng cao
nhận thức cho các lực lượng về hoạt động kiểm tra, đánh giá và
quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học viên
theo định hướng phát triển năng lực; từng bước triển khai thực hiện
quy trình quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả học tập...
* Đối với các khoa chuyên ngành: Bồi dưỡng nâng cao năng
lực thực hiện kiểm tra, đánh giá kết quả học tập cho giảng viên. Quản
lý chặt che khâu xây dựng kế hoạch, xây dựng ngân hàng đề thi, đáp
án. Kiểm soát chặt che khâu coi, chấm thi...
* Đối với các đơn vị quản lý học viên: Quán triệt, kiểm tra
việc nắm và thực hiện quy chế thi, kiểm tra, đấu tranh với các biểu
25
hiện lệch lạc, các hiện tượng tiêu cực, gian lận trong thi, kiểm tra,
đánh giá kết quả học tập.