CAC BUOC XAY DUNG CHU DE DAY HOC TICH HOP

CÁC BƯỚC XÂY DỰNG MỘT CHỦ ĐỀ DẠY HỌC TÍCH HỢP
Khó khăn nhất hiện nay của giáo viên bộ mơn chính là việc định hình quy trình xây dựng và tiến
hành soạn giảng một chủ đề. Trong thực tế, chưa có sự thống nhất cuối cùng để đưa ra một
hướng dẫn cụ thể, tất cả mới dừng lại ở việc tìm tịi, vừa thử nghiệm vừa rút kinh nghiệm.
Theo tìm hiểu bước đầu của tác giả, để xây dựng một chủ đề đảm bảo tính khoa học và đáp ứng
các mục tiêu dạy học, có thể tiến hành tuần tự theo các bước sau:
Bước 1: Xác định nội dung, phạm vi kiến thức muốn đưa vào chủ đề. Nội dung có thể là sự tích
hợp một đơn vị kiến thức trong một bài, nhiều bài, một môn, nhiều môn.
Yêu cầu: Có sự liện hệ tri thức gần nhau, giao thoa hoặc trùng lặp hay có độ liên đới lũy tiến, đi
lên phù hợp trình độ nhận thức của học sinh.
Bước 2: Căn cứ các nội dung đã được xác định tích hợp, giáo viên tiến hành xây dựng chủ đề.
Yêu cầu: Tên chủ đề bao quát các đơn vị kiến thức muốn tích hợp, kết cấu nội dung chủ đề phải
hợp lý, các đơn vị kiến thức trong chủ đề phải theo trình tự nhận thức từ dễ đến khó, đơn giản
đến phức tạp hoặc nhóm thành các chủ đề nhỏ phù hợp với nhiệm vụ học tập được giao cho học
sinh.
Chủ đề xây dựng vừa đúng, đủ, phù hợp và đảm bảo các yêu cầu về chuẩn kiến thức, kĩ năng
trong chương trình chuẩn, cũng như các năng lực cần xây dựng, kiểm tra, đánh giá đối với học
sinh.
Bước 3: Tiến hành soạn giáo án theo chủ đề đã xây dựng. Có thể tham khảo theo mẫu sau:
Ngày soạn: …………………

Tuần: từ tuần… đến tuần…..

Ngày dạy: từ ngày … đến ngày….

Tiết: từ tiết….. đến tiết…….

TÊN CHỦ ĐỀ:………………………………
Số tiết: ……………………………

I. MỤC TIÊU (chung cho cả chủ đề)

1.Kiến thức: ……………………………
2.Kỹ năng: ……………………………..


Lưu ý: Đảm bảo chuẩn kiến thức, kỹ năng theo chương trình hiện hành, trên quan điểm phát
triển năng lực học sinh
3. Năng lực cần phát triển……………
Lưu ý:
a. Bao gồm những năng lực chuyên biệt ở từng đơn vị kiến thức, bài hoặc chương cần phát
triển cho học sinh khi học xong chủ đề.
b. Trong số các năng lực cần phát triển đó, giáo viên sắp xếp theo thứ tự ưu tiên từ trên xuống
dưới tùy vào mục đích, yêu cầu và dung lượng của các đơn vị kiến thức được tích hợp trong chủ
đề đó.
II. BẢNG MƠ TẢ CÁC NĂNG LỰC CẦN PHÁT TRIỂN
Nội dung chủ đề

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng thấp

Vận dụng
cao

………………….

……………..

……………..

……………..

……………..

………………….

……………..

……………..

……………..

……………..

Lưu ý:
1. Giáo viên mô tả chi tiết các mức độ cần đạt để phát triển năng lực cho HS, cơ sở của bảng mô
tả này là các năng lực mà giáo viên đã đưa ra ở mục 3 phần I (mục tiêu).
2. Giáo viên không nhầm lẫn giữa bảng mô tả với ma trận đề kiểm tra.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. Đối với chủ đề là một bài dạy với thời lượng là 1 tiết (45 phút ) hoặc nhiều tiết (bài có nhiều
nội dung) giáo viên thiết kế hoạt động dạy học tương tự hoạt động dạy học trong các giáo án
theo quy định hiện hành, như sau:

TL

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO HOẠT ĐỘNG CỦA HS
VIÊN

NỘI DUNG ĐẠT

ĐƯỢC

Hoạt động 1: Nội dung 1

I. Nội dung

…………………………

Nhiệm vụ a, b,c …………………

1: ………………….


Hoạt động 2: Nội dung 2
…………………………

II. Nội dung
Nhiệm vụ a, b,c ………………..

Hoạt động 3: Nội dung 3

2: ………………….

III. Nội dung

…………………………

Nhiệm vụ a, b, c…………………

…………………………..

…………………………….

3: ………………….

……………………..

2. Đối với chủ đề có nhiều bài dạy (có thể các bài dạy trong 1 chương hoặc khơng phải là 1
chương nhưng có nhiều nội dung liên quan… giáo viên có thể tham khảo mẫu thiết kế như sau:

TL

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO HOẠT ĐỘNG CỦA HS
VIÊN

NỘI DUNG ĐẠT
ĐƯỢC

Hoạt động 1: Nội dung 1

I. Nội dung

(bài 1)

Nhiệm vụ a, b, c, ……………................

1: ……………………….

…………………………….

Hoạt động 2: Nội dung 2
(bài 2)

II. Nội dung
Nhiệm vụ a, b, c, ………………………

2: ……………………….

……………………………

Hoạt động 3: Nội dung 3
(bài 3)

III. Nội dung
Nhiệm vu a, b, c, ………………………

3: ……………………….


…………………………….

………………………………………….
……………………….....

Ngồi ra, các bước cịn lại như củng cố, chuẩn bị nội dung học mới tương tự như giáo án theo
quy định hiện hành.
Lưu ý: Về thời gian dạy dạng chủ đề có nhiều bài dạy
Giáo viên tự bố trí thời gian hợp lý cho từng nội dung nhưng phải đảm bảo cung cấp cho học
sinh những kiến thức, kỹ năng và những năng lực cần phát triển như đã u cầu ở phần mục tiêu
và khơng được ít hơn hoặc nhiều hơn thời gian dành để dạy cho một chương hoặc cho nhiều bài

(đã gộp lại thành một chủ đề) theo tổng số tiết đã được quy định trong phân phối chương trình.
Bước 4: Dựa trên các nhiệm vụ học tập được đư ra theo kế hoạch, giáo viên tiến hành thực
hiện dự án dạy. Ở bước này, giáo viên cần bám sát những nhiệm vụ học của học sinh, đề ra các
phương pháp phù hợp khai thác hiệu quả nội dung chủ đề. Tiết dạy học theo chủ đề thường được
tiến hành giống như một tiết học bình thường ngay tại lớp học hoặc ngồi trời, nơi khơng gian
trải nghiệm. Tuy nhiên, dạy học theo chủ đề thướng gắn với các nhiệm vụ học tập và gắn với giải
quyết các vấn đề thực tiễn nên khâu chuẩn bị có thể sẽ phải tiến hành trước tiết dạy nhiều tuần.
Các dự án cần có kế hoạch theo dõi tiến trình thực hiện để có cơ sở kiếm tra, đánh giá các năng
lực học sinh ngay trong quá trình thực hiện nhiệm vụ học tập.
Bước 5:Sau khi dạy học theo chủ để giáo viên có thể tiến hành kiểm tra đánh giá việc học
theo chủ đề với những câu hỏi/ bài tập phù hợp.
Thông thường trong dạy học chủ đề có một số lưu ý về câu hỏi/ bài tập như sau:
Một, phải căn cứ vào bảng mô tả ở trên giáo viên mới tiến hành xây dựng các câu hỏi
và bài tập tương ứng để khai thác và kiểm tra đánh giá học sinh.
Hai, câu hỏi/ bài tập đưa ra nhằm kiểm tra, đánh giá việc tiếp thu kiến thức, kỹ năng
trong đó chú ý đến các năng lực cần phát triển sau khi học sinh học xong chủ đề (tương tự như
câu hỏi/bài tập mà giáo viên dùng để củng cố bài trong các tiết dạy hiện nay).
Ba, đối với câu hỏi/ bài tập liên quan đến phát triển năng lực học sinh yêu cầu câu
hỏi/bài tập đưa ra phải đánh giá được 4 mức độ như trong bảng mô tả (nhận biết, thông hiểu, vận
dụng thấp, vận dụng cao) trong đó ưu tiên những câu hỏi/bài tập gắn liền với thực tiễn đòi hỏi
học sinh vận dụng kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm của bản thân để giải quyết các tình huống
thực tiễn đó.


Bốn, sau mỗi chủ đề giáo viên có thể kiểm tra học sinh dưới dạng đề kiểm tra 15 phút.
Nếu sau chương hoặc sau các bài không nằm trong một chương nhưng giáo viên đã gộp lại để
dạy dưới dạng một chủ đề mà có bài kiểm tra 1 tiết theo quy định của phân phối chương trình thì
giáo viên xây dựng đề kiểm tra 1 tiết. Trong đề kiểm tra 1 tiết cũng phải đảm bảo các yêu cầu
như ở mục 2, 3 của bước 5 này. Đề kiểm tra 15 phút hoặc một tiết giáo viên vẫn phải xây dựng
ma trận đề.