TIỂU LUẬN KẾT THÚC HỌC PHẦN THAM VẤN HƯỚNG NGHIỆP phân tích tình huống trong quá trình tham vấn hướng nghiệp cho học sinh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC
************************

TIỂU LUẬN KẾT THÚC HỌC PHẦN
THAM VẤN HƯỚNG NGHIỆP
Phân tích tình huống trong quá trình tham vấn
hướng nghiệp cho học sinh
Họ và tên: Lê Quỳnh Anh

Hà Nội – 2021


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HỌ VÀ TÊN SINH VIÊN: Lê Quỳnh Anh
NGÀY, THÁNG, NĂM SINH: 2/3/2000
KHĨA HỌC: 2018-2022
MÃ SINH VIÊN: 1873104030002

PHÂN TÍCH TÌNH HUỐNG TRONG QUÁ TRÌNH TƯ
VẤN HƯỚNG NGHIỆP CHO HỌC SINH
TIỂU LUẬN KẾT THÚC HỌC PHẦN TƯ VẤN HƯỚNG
NGHIỆP

HÀ NỘI, NĂM 2021


MỤC LỤC
1. MỞ ĐẦU

2. NỘI DUNG

2.1. Mơ tả tình huống
2.2. Phân tích đặc điểm tâm sinh lý của học sinh, kỳ vọng của gia
đình, yêu cầu, triển vọng của nghề mà học sinh dự định lựa chọn
2.3. Những điểm mấu chốt cần chú ý trong tình huống
2.4. Kết luận tư vấn hướng nghiệp
3. KẾT LUẬN

1


NỘI DUNG
1. Mở đầu
Thế giới nghề nghiệp vốn là một nơi vô cùng rộng lớn, phong phú với
hàng ngàn ngành nghề khác nhau. Nghề nghiệp là phương tiện mà mỗi
người dựa vào đó để sống và thỏa mãn các nhu cầu về cả vật chất và tinh
thần. Tương lai, cuộc đời của mỗi người cũng phụ thuộc phần lớn vào
nghề nghiệp mà người ấy lựa chọn.
Điều quan trọng không nằm ở việc nghề đó có kiếm được nhiều tiền hay
khơng, có tạo được danh tiếng khơng mà chính là liệu nghề đó có thực sự
phù hợp với mình. Dù là bất cứ ngành nghề gì, chỉ cần nó phù hợp, bạn
có thể hồn thành nó xuất sắc và tạo ra thật nhiều giá trị cho những người
xung quanh thì chắc chắn sự thành cơng sẽ tới. Vậy nên có thể nói, việc
chọn nghề chính là một trong những điều quan trọng nhất trong cuộc đời
của mỗi con người.
Chọn trường Đại học, Cao đẳng hay Trung tâm Dạy nghề được coi là
bước đầu tiên trên con đường sự nghiệp của mỗi cá nhân. Tuy nhiên ở lứa
tuổi THPT khi còn thiếu kinh nghiệm, vốn sống khiến việc lựa chọn được
ngành nghề phù hợp với mình trở thành một điều vơ cùng khó khăn.

Do vậy, những năm gần dây tư vấn hướng nghiệp trở thành một trong
những vấn đề nóng và thu hút được sự quan tâm của phụ huynh, học sinh
và cũng như các nhà làm giáo dục bởi tầm quan trọng mà nó đem lại.
Hiểu được những lý do trên, Học Viện Quản Lý Giáo Dục đã tổ chức
môn học “Tham vấn hướng nghiệp” cùng với đề tiểu luận hết mơn địi hỏi
sự tìm tịi, nghiên cứu và kiến thức vững vàng để sinh viên có cơ hội
củng cố những điều mình đã được truyền đạt và sau này khi ra trường,
các bạn có thể tự tin làm việc trong lĩnh vực nghề nghiệp cũng như có thể
hỗ trợ học sinh, cha mẹ học sinh cùng những người quan tâm tới việc
hướng nghiệp một cách tốt nhất.


2. Nội dung 
2.1 Mơ tả tình huống
Bảo Hân là một nữ sinh lớp 12 trường THPT X thành phố Hà Nội. Em là
một người có cá tính mạnh. Trơng em khá xinh xắn, ngoại hình sáng
nhưng thay vì nữ tính như các bạn cùng lớp em thích cắt tóc ngắn, mặc
quần áo rộng vì em cảm thấy như vậy thoải mái hơn. Hân rất cởi mở, hòa
đồng với các bạn bè xung quanh bởi vậy nên khi đi đâu em cũng nhanh
chóng tạo được thiện cảm với mọi người.
Bên cạnh đó, các bạn cùng lớp cịn coi em là idol tik tok vì gần đây
những video Hân sáng tạo trên nền tảng này thu hút được sự chú ý của rất
nhiều người.
Đối với Hân, em coi việc sáng tạo nội dung, chỉnh sửa edit video là niềm
vui của mình sau mỗi giờ học. Hân có khá nhiều tài lẻ như đánh đàn, vẽ
tranh, ca hát, … và bên cạnh đó Hân cũng rất thích chụp, chỉnh ảnh, trải
nghiệm nhiều nơi và nhiều hoạt động khác nhau.
Cô chủ nhiệm đánh giá Hân thông minh, nhanh nhẹn nhưng em chưa tập
trung vào việc học nên nhìn chung học lực của em chỉ được duy trì ở mức
khá tuy nhiên em lại có khả năng ngoại ngữ khá tốt.

Hân là con một trong gia đình. Bố mẹ ly hơn từ khi em học cấp 2 sau đó
một thời gian Hân ở với bố vì mẹ đi bước nữa. Bố Hân làm trưởng phịng
ở một công ty xây dựng, ông rất yêu thương và quan tâm Hân nhưng lại
khá gia trưởng, thường áp đặt những suy nghĩ của mình lên con. Mỗi khi
thấy Hân quay tiktok, chỉnh clip ông thường mắng em rằng làm những
điều phí thời gian, vơ ích. Mẹ của Hân là một người phụ nữ xinh đẹp, có
học thức, hiện đang làm trong đài truyền hình. Tuy khơng sống cùng mẹ
nhưng Hân và mẹ vẫn thường gặp gỡ và chia sẻ với nhau.
Gần đây vì chuyện chọn trường đại học mà Hân và bố thường xuyên xảy
ra mâu thuẫn, bố bảo Hân vào học về tài chính ngân hàng vì chị họ của
Hân đang làm trong lĩnh vực đó, sau này khi Hân ra trường chị có thể xin
việc cho em nhưng Hân không muốn và lập tức phản bác khiến bố nóng
giận và qt mắng em. Ơng bảo nếu khơng học ngành đó thì em tự đi mà
lo học phí. Mẹ biết chuyện gọi điện để tâm sự với Hân, mẹ bảo nếu
khơng thích học ngân hàng thì em có thể họ về báo chí , sau đấy vào đài
truyền hình làm cùng với mẹ.
Hân cảm thấy vơ cùng bối rối, em khơng muốn học ngành ngân hàng.
Cịn đối với cơng việc trong lĩnh vực báo chí, qua lời kể của mẹ em cũng
thấy có một vài cơng việc phù hợp với mình nhưng em vẫn khơng chắc
chắn lắm. Trong một lần đi cà phê với bạn, em quen được một anh sinh


viên năm 2 học ngành thiết kế đồ họa, khi trò truyện và nghe anh chia sẻ
về nghề này em cảm thấy khá hứng thú. Hôm sau đến trường cô giáo chủ
nhiệm cho biết sắp tới nhà trường sẽ tổ chức chương trình tham vấn
hướng nghiệp. Các chuyên gia sẽ về trường để tổ chức hội thảo để các em
có thêm kiến thức về việc lựa chọn nghề nghiệp cũng như sẽ được làm
các test để biết mình phù hợp với ngành nghề nào. Hân vô cùng vui
mừng, khi làm test và trao đổi cùng với chuyên gia em rất thoải mái, cởi
mở và mong rằng qua sự giúp đỡ của chun gia em có thể tìm được 1

ngành nghề phù hợp với mình.
Em đã được thực hiện một số test với kết quả như sau:
- Trắc nghiệm chỉ số EQ
+ Tổng EQ = 89/100 điểm thuộc nhóm cao.
+ Khả năng tự nhận biết: 16/20 điểm => Nhận biết năng lực của bản thân,
phân biệt những cảm xúc của bản thân một cách rành mạch, nhận biết khá
chính xác điểm mạnh, điểm yếu của mình, phong thái tự tin.
+ Tự kiểm soát: 12/20 điểm => Mức độ kiểm soát cảm xúc ở mức thấp,
dễ mất bình tĩnh hoặc phản ứng quá đà.
+ Động cơ: 20/20 điểm => Mức độ động cơ cao. Có cái nhìn lạc quan về
cuộc sống, đạt được mục tiêu. Cá nhân thường nhanh chóng lấy lại cân
bằng sau mỗi thất bại và lạc quan trong nghịch cảnh.
+ Thấu cảm: 18/20 điểm => ở mức cao. Có khả năng thấu cảm được
người khác tốt, sâu sắc, nhẹ nhàng. Là người nắm rõ được tâm tư tình
cảm đối phương, vì vậy có khả năng truyền cảm hứng.
+ Kỹ năng quan hệ: 17/20 điểm => ở mức cao. Có khả năng truyền đạt và
tương tác hiệu quả với người khác. Cá nhân tiếp xúc người khác với sự
chân thành và thường là người có khả năng lắng nghe tuyệt vời.
- Trắc nghiệm đánh giá khí chất
+ Thuộc nhóm khí chất linh hoạt
Phản ứng, nhịp độ thần kinh mạnh, mềm dẻo, tính cân bằng giữa ức chế
và hưng phấn cao. Đặc biệt nói nhiều, nhanh. Hoạt động cũng nhanh
nhẹn, hoạt bát. Quan hệ thì vui vẻ dễ gần, có tài ngoại giao nên quan hệ
rất rộng nhưng không sâu sắc.
+ Tư duy, nhận thức nhanh, lắm sáng kiến, nhiều mưu mẹo, hay vội vàng
hấp tấp. Có khả năng thích nghi với mọi mơi trường hồn cảnh, tư tưởng
rất dễ thay đổi. Đây là loại người rất linh hoạt trong cuộc sống.
Về tình cảm thì là người dễ phát sinh tình cảm nhưng đa phần không bền
lâu, dễ thay đổi.
Họ rất lạc quan yêu đời, nhanh nhẹn, có tài ngoại giao, nhiều sáng

kiến,có khả năng tổ chức. Nhưng nhược điểm lại là vội vàng hấp tấp, lập
trường không vững vàng, rất hay chủ quan. Làm việc nhanh nhưng chất
lượng không cao (nhanh mà ẩu),phù hợp với công việc phải thay đổi ấn


tượng thường xuyên, hiệu quả công việc lại phụ thuộc vào hứng thú đối
với cơng việc đó.
- Trắc nghiệm đánh giá hứng thú nghề nghiệp
Kết quả cho thấy 4 nhóm ngành nghề có hứng thú cao nhất đó là:
+ Hoạt động dịch vụ: 11/12
+ Kỹ thuật: 10/12
+ Sư phạm 7/12
- Trắc nghiệm REASIC
+ Lĩnh vực 1: 35/36 điểm. Mã số: E: Enterprising – Người dám nghĩ
dám làm 
Có khả năng về kinh doanh, thuyết phục người khác, có khả năng quản
lý. Ngành nghề phù hợp với nhóm này bao gồm: Các ngành nghề quản trị
kinh doanh (quản lý khách sạn, quản trị nhân sự…), thương
mại,marketing, kế tốn tài chính, dịch vụ khách hàng, kỹ sư công nghiệp
(ngành kỹ thuật hệ thống công nghiệp), quy hoạch đô thị, bếp trưởng (nấu
ăn)
+ Lĩnh vực 2: 32/36 điểm. Mã số: Artistic – Người có tính nghệ sĩ
Có khă năng về nghệ thuật, khả năng về trực giác, khả năng tưởng tượng
cao, thích làm việc trong các mơi trường mang tính ngẫu hứng, khơng
khn mẫu. Ngành nghề phù hợp với nhóm này bao gồm: Các ngành về
văn chương; báo chí (bình luận viên, dẫn chương trình…); điện ảnh, sân
khấu, mỹ thuật, ca nhạc, múa, kiến trúc, thời trang, hội họa, giáo viên dạy
sử/anh văn, bảo tàng, bảo tồn…
+ Lĩnh vực 3: 25/36 điểm. Mã số: R: Realistic – Người thực tế
Người thuộc nhóm sở thích nghề nghiệp này thường có kỹ năng về kỹ

thuật, cơng nghệ, hệ thống; ưa thích làm việc với động thực vật, thích làm
các cơng việc ngồi trời. Ngành nghề phù hợp với nhóm này bao gồm:
Các nghề về kiến trúc, an toàn lao động, nghề mộc, xây dựng, thủy sản,
kỹ thuật, máy tàu thủy, lái xe, huấn luyện viên, nông – lâm nghiệp, cơ
khí, điện – điện tử, địa ký – địa chất (đo đạc vẽ bản đồ địa chính), dầu
khí, hải dương học, quản lý cơng nghiệp,…

2.2 Phân tích đặc điểm tâm sinh lý của học sinh, kỳ vọng của gia
đình, yêu cầu, triển vọng của nghề mà học sinh dự định lựa chọn.

Từ kết quả của loạt trắc nghiệm Hân đã làm cùng với sự trao đổi từ
phía giáo viên chủ nhiệm, gia đình. Ta thu thâp và phân tích được
một số thơng tin sau
* Thơng tin cá nhân
- Tên: Phạm Bảo Hân


- Giới tính: Nữ
- Ngày tháng năm sinh: 2/3/2004
- Trường: Trung học phổ thông X
- Học lực: Khá
- Hạnh kiểm: Tốt
- Nơi sinh sống và học tập: Thành phố Hà Nội - một thành phố trung tâm
với cơ hội việc làm vơ cùng lớn.
2.2.1 Phân tích đặc điểm tâm sinh lý của học sinh
- Ngoại hình:
+ Hân có vẻ ngồi ưa nhìn, một ngoại hình sáng. Đây có thể được coi là
lợi thế của em cho dù em có lựa chọn làm việc ở bất cứ ngành nghề nào.
- Tính cách:
+ Khác với các bạn nữ đồng trang lứa, ở lứa tuổi lớp 12, nhiều bạn nữ đã

ý thức được về ngoại hình của mình và u thích việc làm đẹp nhưng Hân
thì khác, em lựa chọn cho mình những gì đơn giản và thoải mái nhất.
Đây có thể xem là một đức tính tốt cần được ni dưỡng và phát huy.
+ Hân cũng là bạn nhỏ có cá tính mạnh mẽ. Em sẽ khơng làm những gì
mà mình khơng thích đây cũng chính là lý do tại sao khi bố bảo em học
ngành tài chính ngân hàng em lại phản đối gay gắt như vậy. Đây sẽ là
nhược điểm mà em cần phải cải thiện để có được mối quan hệ tốt hơn
với người thân trong gia đình và cho cả các hoạt động nghề nghiệp sau
này.
+ Các bạn cùng lớp cho biết em rất hoạt ngơn, hịa đồng, cởi mở và tích
cực tham gia các hoạt động ngoại khóa của lớp. Điều này cho thấy khi
được làm việc trong nhóm ngành liên quan tới con người em sẽ có thể
phát huy hết được những thế mạnh của mình.
+ Hân là người ưa thích sự trải nghiệm, em thích được tự do đi đó đây
và trải nghiệm những điều mới. Tuy nhiên đây cũng chính là điểm yếu
của em vì như vậy, em sẽ thiếu sự kiên nhẫn khi làm mọi việc, cả thèm
chóng chán.
+ Hạnh kiểm: Tốt
Cho thấy em không phải là đứa trẻ ngang bướng, ngỗ nghịch, thích phá
vỡ các luật lệ của thầy cơ, nhà trường.
- Năng lực:
+ Tư duy:
Cô giáo chủ nhiệm đánh giá em là một bạn nhỏ thông minh, nhanh nhẹn.
Em sẽ học rất nhanh nếu có hứng thú với một lĩnh vực nào đó.
+ Cảm xúc:


Em chưa có khả năng kiềm chế cảm xúc tốt thể hiện ở việc mỗi khi có ai
đó có ý kiến trái chiều với em, em sẽ nhanh chóng phản bác - điểm về chỉ
số tự kiểm soát 12/20 cũng đã phản ánh điều này.

Tuy nhiên, việc hoạt ngôn, yêu thích trị truyện tương tác với mọi người
xung quanh đây là những biểu hiện rõ ràng của người có chỉ số EQ cao.
+ Học lực:
Học lực trên lớp chỉ được duy trì ở mức khá, tuy nhiên dựa vào đánh giá
của các thầy cơ bộ mơn ta có thể biết được em có năng lực tư duy tốt và
hồn tồn có thể cải thiện phần này. Bên cạnh đó, Hân có một lợi thế đó
chính là em học tốt mơn ngoại ngữ - một kĩ năng cần thiết cho bất cứ
ngành nghề nào.
+ Việc có nhiều tài lẻ như đánh đàn, ca hát, vẽ tranh hay thậm chí là
edit video cho thấy em là một người có năng lực tự học rất tốt. Có thể
nói đâ là một trong những điều rất đáng quý vì cho dù lựa chọn làm việc
ở bất cứ ngành nghề nào thì chỉ khi bản thân chúng ta ý thức được việc
phải không ngừng học hỏi, phát triển thì mới có khả năng cao đạt được sự
thành cơng trong sự nghiệp.
- Sở thích:
+ Hân có xu hướng thích tham gia vào các hoạt động sáng tạo, có phần
mang khuynh hướng nghệ thuật như: đánh đàn, vẽ tranh, chụp hình, edit
video. Đây là những sở thích điển hình của người thuộc nhóm khí chất
linh hoạt.
2.2.2 Phân tích về sự kỳ vọng của gia đình
- Mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình:
+ Hân khơng may lớn lên trong gia đình khơng được hạnh phúc khi cha
mẹ của em đã ly hôn từ khi em học cấp 2 độ tuổi dậy thì mà em có cả sự
thay đổi về mặt sinh lý và tâm lý.
+ Việc cha mẹ ly hôn đã để lại cho em một nỗi đau lớn và kèm theo đó là
việc em sống cùng - người rất yêu thương Hân nhưng theo lời của em thì
ơng là người khá nóng tính và thường áp đặt lên con cái, đỉnh điểm là
việc bố ép em thi vào ngành tài chính ngân hàng trong khi em không
muốn và hai bố con xảy ra chiến tranh lạnh.
=> Có thể thấy rằng hai bố con đã thiếu đi sự lắng nghe trong cả một thời

gian dài.
+ Bên cạnh đó, việc bố và mẹ khơng cùng chung sống trong một gia đình
dẫn đến mỗi người có một kỳ vọng khác nhau cho Hân.
+ Tuy bố rất yêu thương Hân nhưng theo lời của em thì ơng là người khá
nóng tính và thường áp đặt lên con cái, đỉnh điểm là việc bố ép em thi
vào ngành tài chính ngân hàng trong khi em khơng muốn và hai bố con
xảy ra chiến tranh lạnh.


+ Hân có mối quan hệ tốt hơn với mẹ của mình khi em thường chia sẻ và
tâm sự cùng mẹ. Mẹ hiện tại đang làm tại đài truyền hình và gợi ý cho em
học nghề nhà báo.
- Điều kiện tài chính
+ Bố em là trưởng phịng cơng ty xây dựng, mẹ em làm việc tại đài
truyền hình. Điều này cho thấy cả bố và mẹ em đều là những người lao
động thuộc tầng lớp tri thức, có những sự hiểu biết nhất định về xã hội,
nghề nghiệp.
+ Nhìn chung tài chính khơng phải là vấn đề q lớn trong việc lựa chọn
nghề nghiệp của Hân vì cả bố và mẹ đều có đủ khả năng chu cấp cho em
nếu em quyết định học đại học, cao đẳng hoặc một trường nghề nào đó.
2.2.3 Yêu cầu, triển vọng nghề nghiệp mà học sinh dự định lựa chọn
Dưới đây là một số yêu cầu và triển vọng nghề nghiệp đối với ngành báo
chí và thiết kế mà Hân đang cân nhắc.
- Nhà báo
+ Nhà báo là người chịu trách nhiệm tìm kiếm và cung cấp các tin báo
chí chính xác, nhanh chóng nhất đang diễn ra hàng ngày, hàng giờ cho dư
luận. Các thơng tin đó sẽ được nhà báo truyền tải thơng qua nhiều hình
thức khác nhau như truyền hình, báo giấy, mạng xã hội …
+ Yêu cầu nghề nghiệp
 Trung thực, năng động là tố chất quan trọng: Làm báo, trước hết

người làm báo cần rèn cho mình đức tính từ trong đạo đức nghề
nghiệp. Sự trung thực chính là yếu tố cốt lõi để giúp bạn đứng vững
trong nghề và cũng làm nên nhiều yếu tố khác của nghề nhà báo.
Những người làm báo cần có trong mình sự nhiệt huyết, ln thích
tìm tịi và kiên trì trong cơng việc.
 Chịu được áp lực trong công việc: Nghề báo tuy được vinh danh,
nhưng cũng lại là nghề có quá nhiều áp lực trong công việc. Các nhà
báo phải sống hết mình vì cơng việc, dành nhiều thời gian cho cơng
việc, chịu trách nhiệm với các thơng tin mà mình đưa ra. Người làm
báo chịu áp lực từ cấp trên, từ dư luận, sự cạnh tranh giữa các tịa
soạn báo.
 Có niềm đam mê viết lách: Những người làm nghề báo cần phải có
đam mê đối với viết, sau khi đã săn được tin tức thì cần có khả năng
biến tin tức đó thành một bài văn thực sự hấp dẫn, thu hút người đọc.
Đam mê viết lách và cần phải có trình độ chun mơn nữa thì mới có
thể tạo ra được bài báo chất lượng, thu hút số lượng độc giả lớn đón
đọc.


 Phẩm chất chính trị vững vàng, trong sáng: Người làm báo cần có tư
tưởng trong sáng, khơng đánh giá vấn đề phiến diện. Nhà báo cần
phải có cái nhìn khách quan, sáng tỏ và nhận định vấn đề một cách rõ
ràng, viết trung thực, không sử dụng lời văn mang tính bạo động gây
ảnh hưởng tới tình hình chính trị của đất nước.
+ Triển vọng nghề nghiệp
 Nhu cầu của thị trường: Lĩnh vực báo chí, biên tập vơ cùng cạnh
tranh. Để tham gia vào lĩnh vực này, bằng cử nhân là trình độ học vấn
tối thiểu cần thiết và kinh nghiệm liên quan cũng sẽ được đánh giá
cao. Có nhiều lựa chọn nghề nghiệp trong ngành báo chí, biên tập, dù
bạn muốn làm biên tập truyền hình, biên tập sách, báo, tạp chí hay

phóng viên, nhà báo,...
Cuộc cách mạng về internet, mobile, mạng xã hội và công nghệ mới
trong ngành truyền thơng giải trí đang thay đổi cách mà các nhà báo
làm việc. Đồng thời, mơ hình việc làm và phân phối giới của lực
lượng lao động ngành này trên tồn thế giới cũng đang có sự thay đổi
lớn. Theo thống kê từ tổ chức lao động quốc tế (ILO), hiện nay thị
trường nghề nghiệp trong ngành truyền thơng đang chuyển hướng.
Theo đó, số lượng các nhà báo tự do đang ngày càng gia tăng làm cân
bằng với lượng nhà báo toàn thời gian làm việc tại các tòa soạn. Theo
tổ chức lao động quốc tế, các nhà báo hiện nay tới 80% thu thập
thông tin từ mạng internet và những sản phẩm của họ cũng chủ yếu
được xuất bản trên các trang báo online. Yêu cầu của một nhà báo
hiện nay không chỉ là đi săn tin, viết bài mà còn phải biết am hiểu về
“thế giới ảo” và sự ứng dụng của công nghệ mới trong nghề báo. Có
nhiều cơ hội việc làm mới cho ngành báo nhưng cũng khơng ít các
nghề mất đi. Những cơng việc trong ngành truyền thông in ấn đang
giảm rõ rệt.  Lượng truy cập báo online tăng lên. Bên cạnh đó sự tham
gia của mạng xã hội với trị thơng tin cũng đang cạnh tranh mạnh mẽ
với báo các online. Không chỉ kiến thức, các bạn sinh viên đặc biệt là
chuyên ngành truyền thơng ngày nay cịn cần có kỹ năng của một
cơng dân tồn cầu, có khả năng tiếng Anh tốt mới có thể làm việc
được trong thế giới đang ngày một phẳng hơn.
 Mức lương : Mức lương khởi điểm của nhân sự trong ngành báo chí,
biên tập thường khơng cao. Ngun nhân là vì đặc thù của ngành, bạn
cần chứng minh được khả năng và được đánh giá bằng hiệu suất cơng
việc cụ thể. Bên cạnh đó, bạn cũng sẽ nhận được các khoản phụ cấp,
hỗ trợ, nhuận bút, tiền thưởng,... nên tổng thu nhập sẽ khác nhiều so
với lương cứng.
Tại Việt Nam, lương khởi điểm trong ngành báo chí biên tập dao
động ở mức 4 - 5 triệu đồng/tháng (khi làm việc tồn thời gian, chính

thức). Bạn cũng sẽ nhận được nhuận bút và phụ cấp (trực), cơng tác
phí (với phóng viên),…


 Sau khoảng 2 - 3 năm làm trong lĩnh vực báo chí, biên tập, bạn có thể
nhận mức lương từ 7 - 10 triệu đồng/tháng tuỳ vào từng vị trí. Những
người có trên 5 năm kinh nghiệm và những đóng góp thực tế ấn tượng
thì mức thu nhập sẽ cao hơn, khoảng từ 12 - 15 triệu đồng/tháng.
 Kiến thức: Những kiến thức và kỹ năng bạn có được khi theo học
ngành Báo chí sẽ giúp bạn theo đuổi nhiều cơng việc khác. Chẳng
hạn, bạn có thể làm biên tập viên tại các nhà xuất bản, nhân viên
quảng cáo, nhân viên marketing, nhân viên phát hành… Nếu muốn
trau dồi thêm kiến thức, bạn có thể tiếp tục học cao hơn với bậc thạc
sĩ, tiến sĩ ở trong hoặc ngoài nước. Bạn cũng có thể trở thành nhà
nghiên cứu báo chí – truyền thông tại các trường đại học, các viện
nghiên cứu, hoặc làm việc cho các cơ quan quản lý báo chí từ trung
ương tới địa phương.
Hân chia sẻ rằng, em đã tình cờ gặp được một anh học ngành thiết kế đồ
họa, em cũng rất có hứng thú với ngành này. Dưới đây là một số thông
tin về ngành thiết kế đồ họa.
+ Thiết kế đồ họa là loại hình nghệ thuật ứng dụng, là ngành hợp giữa ý
tưởng sáng tạo và khả năng cảm nhân thẩm mỹ. Nói cách khác các
graphic disigner – dân thiết kế đồ họa dựa trên ý tưởng, kỹ năng sáng tạo,
thông qua các công cụ đồ họa như AI, Photoshop, Indesign, Auto Cad…
để sắp xếp câu chữ, chỉnh sửa hình ảnh, lựa chọn màu sắc và sáng tạo bố
cục để sản phẩm đồ họa cuối cùng có một tổng thể bắt mắt và thu hút
nhất. Mục đích để truyền đạt hiệu quả truyền thơng cao nhất, phục vụ
mục đích kinh doanh hoặc tuyên truyền các hoạt động xã hội.
+ Yêu cầu nghề nhiệp
 Có óc sáng tạo: Sự sáng tạo là một trong những tố chất đầu tiên để

mang bạn đến với con đường thiết kế đồ hoạ. Hãy ln nhớ sự sáng
tạo chính là chiếc “chìa khố” giúp bạn sinh tồn được trong nghề thiết
kế đồ hoạ. Là một designer, yêu cầu bạn phải bắt kịp những xu hướng
mới của thời đại, luôn cập nhật và biến đổi khơng ngừng. Nếu bạn có
đam mê, có sự yêu thích mãnh liệt nhưng bạn thiếu sự tự tin vào khả
năng sáng tạo của mình thì hãy rèn luyện nhiều thêm. Sáng tạo chính
là một loại năng lực có thể rèn luyện và phát triển.
 u thích cái đẹp, màu sắc: Thiết kế đồ hoạ sinh ra để đáp ứng nhu
cầu về cái đẹp, sự thẩm mỹ trong việc truyền tải thông điệp. Ngành
này là sự kết hợp của thơng tin và hình ảnh tạo nên những sản phẩm
ấn tượng, khơi gợi, kịch thích thị giác người xem. Nếu bạn là người
cảm thấy thú vị, nhạy cảm với hình ảnh và màu sắc, bạn ln u
thích những thiết kế đẹp đẽ, bắt mắt, những bức ảnh có hồn từ tay các
nhà Graphic Designer tạo ra hay các bài báo, tạp chí,…thì bạn nên
học thiết kế đồ hoạ ngay đi, vì bạn đang có một phần tố chất trở thành
1 Designer rồi đấy. Bên cạnh niềm đam mê cái đẹp, yêu thích sắc màu


thì khi tham gia ngành thiết đồ hoạ bạn phải có đam mê sáng tạo nên
cái đẹp bạn mới thành công được trong ngành này. 
 Luôn học hỏi không ngừng: Thiết kế đồ hoạ ngành nghề luôn theo
đuổi cái mới, không ngừng cập nhật những xu hướng mới. Là một
Designer, yêu cầu bạn phải bắt kịp những xu hướng mới của thời đại,
luôn cập nhật và biến đổi không ngừng. Trong thời đại công nghệ 4.0
mọi thứ luôn phát triển nhanh như vũ bão, nếu mà bạn chậm chạp hơn
1 bước thì bạn sẽ bị “lỗi thời” ngay. Các trào lưu thiết kế thay đổi qua
từng ngày từng giờ, nếu bạn khơng cập nhật nhanh chóng thì bạn sẽ bị
“lạc hậu”, chưa kể bạn phải sử dụng thành thạo hàng tá phần mềm
khác nhau như Photoshop, AI,… các công cụ này cũng liên tục đổi
mới và nâng cấp thường xuyên.

 Tinh thần thép, chịu áp lực từ công việc: Một công việc luôn yêu cầu
sự sáng  tạo và sử dụng chất xám thì khơng bao giờ là nhẹ nhàng. Và
thiết kế đồ hoạ chưa bao giờ là một công việc nhàn nhã hay dễ dàng.
Nếu muốn trở thành một Designer chuyên nghiệp thì chắc chắn bạn sẽ
trải qua những lúc phải sáng tạo trong điều kiện gấp rút để kịp
deadline được giao.
 Làm việc sau giờ hành chính: Khi lựa chọn trở thành 1 Designer đồng
nghĩa với việc thời gian làm việc của bạn là linh hoạt. Thời gian làm
việc của bạn sẽ phụ thuộc vào sản xuất ý tưởng của bạn. Bạn có thể
mất rất nhiều thời gian, dành ra hàng giờ đồng hồ để cho ra 1 ý tưởng
thiết kế, nhưng cũng có thể chỉ mất 30 phút.
- Triển vọng nghề
 Theo Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam, hiện nay nước ta có khoảng
6.000 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh quảng cáo
và các loại hình quảng cáo ngày càng xuất hiện phổ biến trên các
phương truyền thông đại chúng. Hơn nữa, trong bối cảnh bùng nổ của
truyền thơng đa phương tiện thì đồ họa – một nhân tố quan trọng phụ
trợ truyền thông cũng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.
 Ngoài ra, các lĩnh vực cần đến Thiết kế đồ họa ngày càng nhiều như
nhiếp ảnh gia, chỉ đạo sáng tạo, chỉ đạo nghệ thuật, kỹ thuật phát triển
game/đồ họa trên máy tính/điện thoại,… mở ra những cơ hội vàng
cho ngành Thiết kế đồ họa trong tương lai. 
 Biên giới làm việc không giới hạn: Bạn ở Hà Nội khơng có nghĩa bạn
chỉ có thể nhận các order thiết kế từ Hà Nội.Tính chất của ngành thiết
kế cho phép các bạn trẻ trao đổi và làm việc qua internet, do vậy các
designer hồn tồn có thể nhận việc từ các tỉnh thành khác nhau trên
cả nước, thậm chí nhận việc từ nước ngồi. Địa điểm làm việc cũng
vô cùng đa dạng, phong phú tùy theo mỗi cá nhân. Chỉ cần khá về
tiếng Anh, tác phong làm việc chuyên nghiệp, đúng hẹn, mạnh dạn
thử sức, những hợp đồng nước ngoài sẽ mang lại lợi nhuận cao và

nhiều trải nghiệm thú vị.


2.3 Những điểm mấu chốt cần chú ý trong tình huống
2.3.1 Tính cách của Hân
- Kết quả trắc nghiệm cho thấy em có chỉ số EQ cao và thuộc nhóm khí
chất linh hoạt.
=> Em phù hợp làm việc trong nhóm ngành liên quan tới con người
- Kết quả trắc nghiệm REASIC cho thấy em là người dám nghĩ dám làm,
có tính nghệ sĩ và là người thực tế.
2.3.2 Năng lực
- Hân thơng minh nhanh nhẹn, có khả năng ngoại ngữ và tự học tốt.
=> Đây là lợi thế lớn cho dù em có học và làm việc ở bất cứ lĩnh vực nào.
2.3.3 Sở thích, hứng thú.
- Sở thích:
+ Tham gia các hoạt động mang tính nghệ thuật và sáng tạo
- Hứng thú nghề nghiệp:
+ Trắc nghiệm đánh giá hứng thú nghề nghiệp cho thấy em có hứng thú
học tập và làm việc trong các lĩnh vực: hoạt động dịch vụ, kỹ thuật và
sư phạm.
2.3.4 Kỳ vọng gia đình
- Bố mong muốn Hân học tài chính ngân hàng nhưng em khơng thích
ngành này. Bên cạnh đó, Hân lại là bạn có cá tính mạnh, khơng muốn bị
bắt ép làm những việc mình khơng thích nên nếu dưới sức ép của bố em
phải đăng kí để học về tài chính ngân hàng thì có lẽ em cũng sẽ khơng
hồn thành tốt việc học tập của mình. Chưa kể sau này khi ra trường, nếu
tiếp tục phải làm những công việc mà mình khơng thích thì em sẽ khó mà
tìm thấy được niềm vui trong cơng việc.
Mong muốn của bố hồn tồn dựa trên sự yêu thương và lo lắng cho Hân
thế nhưng việc 2 bố con thiếu sự chia sẻ, không có tiếng nói chung trong

một thời gian dài đã dẫn đến việc 2 bố con có những mâu thuẫn khi đưa
ra quyết định chọn nghề nghiệp
- Mẹ gợi ý cho em học về báo chí
=> Các thành viên trong gia đình cần gặp gỡ, có một buổi chia sẻ nghiêm
túc về vấn đề này. Hân nên nói ra những sở thích và mong muốn của
mình để bố mẹ hiểu và tôn trọng sự quyết định của em.
2.4 Kết luận tư vấn hướng nghiệp
2.4.1 Kết luận

Từ những điểm mấu chốt trên về tính cách, sở thích, năng lực và
nguyện vọng của gia đình ta có thể đưa ra một số gợi ý về cách
ngành nghề phù hợp với em theo thứ tự ưu tiên như sau:
- Thiết kế
 Thiết kế đồ họa, thiết kế thời trang, thiết kế nội thất, …
 Một số cơ sở giáo dục có đào tạo ngành thiết kế tại miền Bắc:


Đại học Kiến trúc Hà Nội
Đại học Sư phạm Nghệ thuật Trung Ương
Đại học Mỹ thuật Việt Nam
Đại học Sân khấu Điện ảnh
Học viện Cơng nghệ Bưu chính Viễn thơng
Viện Đại học Mở Hà Nội
Đại học FPT Hà Nội
- Marketing
 Chuyên viên sáng tạo nội dung, chuyên viên marketing, chuyên
viên quản lý truyền thông mạng xã hội, chuyên viên quan hệ
cơng chúng, …
 Một số cơ sở giáo dục có đào tạo ngành Marketing tại miền Bắc:
Trường Đại học Kinh tế quốc dân (NEU)

Học Viện Tài Chính (AOF)
Học viện cơng nghệ Bưu chính Viễn thơng
Đại học Hà Nội Thơng
Đại học Thương Mại
- Báo chí:
 Chun viên truyền thơng, biên tập viên phát thanh truyền thình,
…
 Một số cơ sở giáo dục có đào tạo ngành báo chí tại miền Bắc:
Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (USSH) – Đại học Quốc gia
Hà Nội
Học viện báo chí tuyên truyền (AJS)
- Khởi nghiệp trong lĩnh vực mà em có hứng thú.
 Có thể nói đây sẽ là cơng việc khá thú vị mà Hân có thể lựa chọn.
Hiện nay khơng có trường lớp nào có thể đào tạo bài bản cho
những người muốn khởi nghiệp nhưng thay vào đó Hân có thể
tham gia thật nhiều hoạt động để có thêm nhiều kinh nghiệm
cũng như các lớp học kĩ năng như: kỹ năng quản lý, kỹ năng
quản trị kinh doanh, kỹ năng lãnh đạo, kỹ năng hoạch định chiến
lược, …
2.4.2 Định hướng phát triển cho học sinh
Trong thời gian này, Hân nên tập trung hơn vào việc học để cải thiện
điểm số của mình trên lớp, chọn ra được khối thi phù hợp với mình
Em cũng nên tham gia thêm nhiều hoạt động trải nghiệm để hiểu
hơn về nhu cầu và sở thích của bản thân mình.


Hân nên tham gia các chương trình giáo dục kĩ năng sống về quản lý
cảm xúc hay sự kiên trì, bền bỉ để cải thiện nhược điểm về mặt tính
cách của mình.
Gia đình nên quan tâm và chia sẻ với Hân nhiều hơn để cùng tìm

được tiếng nói chung để tạo dựng cho Hân được một chỗ dựa tinh
thần vững chắc cho việc học tập và làm việc sau này.
3. Kết luận
Nghề nghiệp thực sự đóng một vai trị rất quan trọng đối với mỗi cá
nhân và sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Làm chủ được
nghề nghiệp của mình sẽ đồng nghĩa với việc làm chủ được tương
lai của mình. Chọn nghề là một quá trình nhận thức và quyết định
của các học sinh lớp 12 nói chung, các em có quyền lựa chọn nghề
nghiệp sao cho phù hợp với nguyện vọng, khả năng của bản thân và
nhu cầu xã xội. Tuy nhiên, đây vốn là một q trình khó khăn bởi
các em sẽ phải chịu nhiều yếu tố khách quan của cuộc sống vậy nên
nhu cầu được tham vấn hướng nghiệp trong thời gian này sẽ là một
nhu cầu thiết yếu của mỗi em học sinh. Tư vấn hướng nghiệp sẽ là
bước đầu quan trọng trên con đường phát triển sự nghiệp của mỗi
người vậy nên để có thể đạt được hiệu quả tốt sẽ rất cần đến sự phối
hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội trong đó nhà trường và các
chuyên gia tham vấn hướng nghiệp sẽ đóng vai trị chủ đạo.
Lời cuối, em xin được gửi lời cảm ơn tới các q thầy cơ trong học
viện nói chung và thầy Hồng Trung Học nói riêng đã truyền đạt
cho em những kiến thức vô cùng quan trọng và cần thiết cho công
việc tham vấn hướng nghiệp để em có thể hồn thành tốt bài tiểu
luận kết thúc học phần Tham vấn hướng nghiệp.