Chuyên đề: Hàm số bậc nhất, bậc hai
01. ĐẠI CƯƠNG VỀ HÀM SỐ (Phần 1)
DẠNG 1. TÍNH GIÁ TRỊ CỦA HÀM SỐ
4 x 1
Ví dụ 1 [ĐVH]: Cho hàm số y f ( x) 3
x 3
Tính f (3), f (2), f 2 , f 2 2
khi x 2
.
khi x 2
Lời giải:
Ta có f (3) 3 3 24, f ( 2) 4.( 2) 1 5, f
3
2 4
2 1, f 2 2 3 16 2.
Ví dụ 2 [ĐVH]: Cho hàm số y g ( x) 5 x 2 4 x 1. Tính g (3), g (2)
Lời giải:
2
Ta có g ( 3) 5.( 3) 4.( 3) 1 56, g (2) 5.22 4.2 1 11.
2 x 2 1 khi x 1
2
Ví dụ 3 [ĐVH]: Cho hàm số y h( x)
. Tính h(1), h(2), h
, h
2
khi x 1
4 x 1
Lời giải:
2
Ta có h(1) 2.(12 1) 4, h(2) 4 2 1 4, h
3, h
2
2
2 6
3 x 8 khi x 2
Ví dụ 4 [ĐVH]: Cho hàm số y f ( x)
. Tính f (3), f (2), f 1 , f 9
khi x 2
x 7
Lời giải:
Ta có f ( 3) 3.( 3) 8 17, f (2) không tồn tại, f (1) 3.1 8 5, f (9) 2
Ví dụ 5 [ĐVH]: Cho hàm số y f ( x) x 2 x 3. Các điểm A(2;8), B(4;12), C 5; 25 2 điểm
nào thuộc đồ thị hàm số đã cho?
Lời giải:
Với A(2;8), ta được f (2) không tồn tại nên điểm A không thuộc đồ thị
Với B(4;12), ta được f (4) 42 4 3 17 12 nên điểm B không thuộc đồ thị
Với C 5; 25 2 , ta được f (5) 52 5 3 25 2 nên điểm C thuộc đồ thị
Ví dụ 6 [ĐVH]: Cho hàm số y g ( x)
2 x
. Tìm các điểm thuộc đồ thị hàm số mà có tung độ
x 2x 3
2
bằng 2
Lời giải:
2x
1 13
2 2x 2x2 4x 6 2x2 2x 6 0 x
x 2x 3
2
1 13
1 13
Vậy đồ thị hàm số đã cho đi qua hai điểm A
; 2 , B
; 2 .
2
2
Ta có y 2
2
x 2 x 1 khi x 1
Ví dụ 7 [ĐVH]: Cho hàm số y f ( x)
2
khi x 1
x 1
a) Tìm tọa độ các điểm thuộc đồ thị (G ) của hàm số f có hồnh độ lần lượt là – 1 ; 1 và
b) Tìm tọa độ các điểm thuộc đồ thị của hàm số f có tung độ bằng 7
Lời giải:
a) Với x 1 f (1) (1) 1 1 1 nên A(1;1) (G ).
2
Với x 1 f (1) 12 1 1 3 nên B(1;3) (G ).
Với x 5 f
5 5
2
1 2 nên C
5; 2 (G ).
b) Với x 1, ta được x 2 x 1 7 x 2 x 6 0 x 3
Với x 1, ta được
x 2 1 7 x 2 50 x 5 2
Vậy C 3;7 , D 5 2;7 thuộc đồ thị hàm số đã cho
x2 6
khi x 1
Ví dụ 8 [ĐVH]: Cho hàm số y f ( x) 2
khi x 1
x 3x
a) Điểm nào trong các điểm sau thuộc đồ thị hàm số : A(3;3), B(1; 5), C (1; 2), D(3;0)
b) Tìm các điểm thuộc đồ thị hàm số mà có tung độ bằng – 2
Lời giải:
a) Hai điểm B, D thuộc đồ thị hàm số đã cho
b) Với x 1, ta được x 2 6 2 x 2 8 x 2 2
Với x 1, ta được x 2 3 x 2 x 2 3 x 2 0 x 2
Vậy E 2 2; 2 , F (2; 2) thuộc đồ thị hàm số đã cho.
2 x 2 khi 1 x 1
Ví dụ 9 [ĐVH]: Cho hàm số f x
2
x 1 khi x 1
a) Tìm tập xác định của hàm số.
3
b) Tìm f 1 , f 0;3 , f
, f 1 , f 2 , f 2 .
2
Lời giải:
a) Khi 1 x 1
f x 2 x 2 xác định.
Khi x 1 thì f x x 2 1 xác định (vì x2 1).
Vậy D 1; .
b) Ta chọn công thức theo biến số x:
f 1 2 1 2 6; f 0,5 2 0,5 3 3
2
2
f
2 4 2; f 1 12 1 0.
2
2
2
f 2 22 1 3, f 2 không xác định.
5
2x 1
khi x 0
x 2
Ví dụ 10 [ĐVH]: Cho hàm số f x 3
2 x 1 khi x 0
x 1
a) Tìm tập xác định của hàm số f(x).
b) Tính f 0 ; f 2 ; f 3 ; f 1 .
Lời giải:
f x
a) Khi x 0
f x
Khi x 0
3
2x 1
xác định vì x + 2 2 > 0.
x2
2x 1
xác định vì x – 1 0.
x 1
3
1
5
5
1
, f 1 .
b) Ta chọn công thức theo biến số x, kết quả: f 0 , f 2 , f 3
2
4
4
2
DẠNG 2. TẬP XÁC ĐỊNH VÀ TẬP GIÁ TRỊ CỦA HÀM SỐ
Ví dụ 1 [ĐVH]: Tìm tập xác định của các hàm số sau:
2x 1
3x 5
a) y
b) y 2
x 3
x x 1
Lời giải:
a) Điều kiện xác định: x 3 0 x 3 . Vậy D R \ 3 .
c) y
x2
x 3x 2
2
2
1 3
b) Ta có: x x 1 x 0; x nên hàm số xác định với mọi x. Vậy D = R.
2 4
x 1
c) Điều kiện xác định: x 2 3 x 2 0
. Vậy tập xác định D R \ 1; 2 .
x 2
2
Ví dụ 2 [ĐVH]: Tìm tập xác định của hàm số sau:
x 1
.
b) y
x2
a) y 3 4 x .
x2 2
c) y
x 2 x 1
Lời giải:
3
3
a) Điều kiện xác định: 3 4 x 0 4 x 3 x . Vậy tập xác định là D ; .
4
4
x 1 0
x 1
b) Điều kiện xác định:
. Vậy tập xác định là D 1; \ 2 .
x 2 0
x 2
x 2 0
x 2
c) Điều kiện xác định:
x 1. Vậy tập xác định là D 1; .
x 1 0
x 1
Ví dụ 3 [ĐVH]: Tìm tập xác định của hàm số:
a) y
x
x.
1 x2
b) y
x 3 2 x
.
x2
c) y
x 1 4 x
.
x 2 x 3
Lời giải:
1 x 0
x 1
a) Điều kiện:
x 0, x 1 . Vậy tập xác định là D ;0 \ 1 .
x 0
x 0
2
2 x 0
x 2
b) Điều kiện:
2 x 2 . Vậy tập xác định là D 2; 2 .
x 2 0
x 2
x 1 0
x 1
1 x 4
x 4
c) Điều kiện: 4 x 0
. Vậy tập xác định là D 1; 4 \ 2;3 .
x
2;3
x 2 x 3 0
x 2;3
Ví dụ 4 [ĐVH]: Tìm tập xác định của các hàm số sau:
2x 1
x 1
.
a) y 3 .
b) y
( x 2)( x 2 4 x 3)
x 1
c) y
1
.
x 2x2 3
4
Lời giải:
a) ĐK xác định: x 1 0 x 1 . Vậy D \ 1 .
3
x 2
b) ĐK xác định: ( x 2)( x 4 x 3) 0 x 1 . Vậy D \ 1; 2;3 .
x 3
x 1
c) ĐK xác định: x 4 2 x 2 3 0
. Vậy D \ 1;1 .
x 1
2
Ví dụ 5 [ĐVH]: Tìm tập xác định của các hàm số sau:
b) y
a) y 2 x 3.
d) y x 1
1
.
x 3
2x 3 .
1
.
e) y
( x 2) x 1
c) y 4 x x 1.
f) y x 3 2 x 2 .
Lời giải:
3
3
a) Đk: 2 x 3 0 x . TXĐ: D ;
2
2
b) ĐK: 2 x 3 0 x R . TXĐ: D R
4 x 0
x 4
c) ĐK:
. TXĐ: D 1; 4
x 1 0
x 1
x 1
d) ĐK:
TXD : D 1; \ 3
x 3
e) ĐK: x 2, x 1 x 1 TXD : D 1;
f) Ta có: y x 2 2 x 2 1
x 2 1
2
x 2 1 TXD : D 2;
Ví dụ 6 [ĐVH]: Tìm tập xác định của các hàm số sau:
a) y
5 2x
.
( x 2) x 1
b) y 2 x 1
1
.
3 x
Lời giải:
5 2 x 0
5
x 1
5
a) ĐK: x 2
2
TXD : D 1; \ 2
2
x 1
x 2
c) y x 3
1
.
x 4
2
1
x
1
b) ĐK:
2 TXD : D ;3
2
x 3
x 3
c) ĐK: 2
TXD : D 3; \ 2; 2
x
4
BÀI TẬP LUYỆN TẬP
Câu 1 [ĐVH]: Tập xác định của hàm số y
A. D \ 1 .
B. D \ 1 .
x 1
là
x 1
C. D \ 1 .
D. D 1; .
2 x 2 3
khi x 2
Câu 2 [ĐVH]: Cho hàm số f x
. Khi đó, giá trị của f 2 f 2 bằng
x 1
2
x 1
khi x 2
bao nhiêu?
A. 6.
B. 4.
C.
5
.
3
D.
8
.
3
x3
x2 2x 3
4
2
3
, y x 3 x 2, y x 3 x, y
Câu 3 [ĐVH]: Trong các hàm số sau y
có bao
x 1
x 1
nhiêu hàm số có tập xác định là ?
A. 2.
B. 4.
C. 1.
D. 3.
Câu 4 [ĐVH]: Tập xác định của hàm số y x 2 2 x 3 là
A. 1;3 .
B. ; 1 3; .
C. 1;3 .
D. ; 1 3; .
Câu 5 [ĐVH]: Hàm số nào sau đây có tập xác định là ?
A. y 3 x3 2 x 3.
C. y
x
.
x 1
2
B. y 3 x3 2 x 3.
D. y
x
.
x 1
2
Câu 6 [ĐVH]: Tập xác định của hàm số y
A. 1; 4 \ 2;3 .
x 1
là
x 5x 6 4 x
2
B. 1; 4 .
C. 1; 4 \ 2;3 .
1
Câu 7 [ĐVH]: Tìm tập xác định của hàm số y x 2 2 x
A. D 5;0 2;5 .
.
25 x 2
B. D ;0 2; .
C. D 5;5 .
D. D 5;0 2;5 .
Câu 8 [ĐVH]: Tập xác định của hàm số y
A. D \ 4 .
B. D \ 2 .
3x 1
là
4 2 x
C. D \ 2 .
Câu 9 [ĐVH]: Tìm tập xác định của hàm số y x 1
A. 1;5 \ 2
B. ;5 .
Câu 10 [ĐVH]: Tập xác định của hàm số y
A. \ 1;1 .
B. \ 1 .
x 1
là
x 1
Câu 11 [ĐVH]: Tìm tập xác định D của hàm số y
A. D .
B. D \ 1 .
D. 1; 4 \ 2;3 .
D. D \ 4 .
3x 1
.
x 4 5 x
2
C. 1;5 \ 2 .
D. 1; \ 2;5 .
C. 1; .
D. \ 1 .
2x 1
.
1 x
C. D 1; .
1
D. D \ .
2
Câu 12 [ĐVH]: Điểm nào sau đây không thuộc đồ thị hàm số y x 4 2 x 2 1?
A. 1; 2 .
B. 2;7 .
Câu 13 [ĐVH]: Tập xác định D của hàm số y
A. D \ 2 .
B. D \ 3 .
C. 0; 1 .
2 x
là
x3
C. D \ 2 .
Câu 14 [ĐVH]: Điểm nào sau đây không thuộc đồ thị hàm số y
1
A. B 3; .
3
B. D 1; 3 .
B. \ 2;0
Câu 16 [ĐVH]: Tìm tập xác định của hàm số y
A. \ 1; 2
B. \ 2
D. D \ 3 .
x2 4x 4
.
x
C. C 1; 1 .
Câu 15 [ĐVH]: Tìm tập xác định D của hàm số y
A.
D. 1; 2 .
D. A 2;0 .
x
x 2 x2 2x
C. 2;
x2
x 1
C. \ 1
D. \ 2
D.
Câu 17 [ĐVH]: Tìm tập xác định của hàm số y 6 x
A. 6;
B. 2;6
1
2x 4
C. 2;6
D. ; 2
Câu 18 [ĐVH]: Tìm tập xác định của hàm số y x 3 4 x là
A. 3; 4
B. 3; 4
C. 2; 4
D. 2; 4
Câu 19 [ĐVH]: Tìm tất cả các giá trị của tham số m để hàm số y
.
A. m 1.
B. m 1.
B. 2;
Câu 21 [ĐVH]: Tập xác định của hàm số y
5
A. ; 4
2
5
B. ; 4
2
Câu 22 [ĐVH]: Tập xác định của hàm số y
A. (1; ) \ 3
B. \ 3
D. m .
C. m 1.
Câu 20 [ĐVH]: Tìm tập xác định của hàm số y 2 6 3 x
A. ; 2
1
có tập xác định là
x 2x m
2
x
là
x2 1
C. ; 2 \ 1
2x 5
4 x là
x2 1
5
C. ; 4 \ 1
2
D. ; 2
5
D. ; 4 \ 1
2
x 1
là
x 1 x 3
C. 1;3 3;
D. 1;
Câu 23 [ĐVH]: Biết tập giá trị của hàm số y 6 x x 3 là đoạn a; b . Hãy tính a b
A. 3 3 2
B. 3 2
C. 3 2 3
Câu 24 [ĐVH]: Tìm tất cả các giá trị của tham số m để hàm số y
xác định là .
A. 4 m 4.
B. m 2.
C. m 2.
D. 3
3
có tập
x 2 m 1 x m 2 3
2
D. m 2.
Câu 25 [ĐVH]: Tập xác định của hàm số y x 2 x 1 5 x 2 2 4 x 2 có dạng a; b .
Tìm a b.
A. 3.
B. 1.
C. 3.
D. 0.
Chuyên đề: Hàm số bậc nhất, bậc hai
01. ĐẠI CƯƠNG VỀ HÀM SỐ (Phần 1)
Câu 1 [ĐVH]: Tập xác định của hàm số y
A. D \ 1 .
B. D \ 1 .
x 1
là
x 1
C. D \ 1 .
D. D 1; .
HD : Hàm số đã cho xác định khi x 1 D \ 1 . Chọn A.
2 x 2 3
khi x 2
Câu 2 [ĐVH]: Cho hàm số f x
. Khi đó, giá trị của f 2 f 2 bằng
x 1
x2 1
khi x 2
bao nhiêu?
5
8
A. 6.
B. 4.
C. .
D. .
3
3
43
2
1, f 2 2 1 3
HD: Ta có: f 2
1
Do đó f 2 f 2 4. Chọn B.
Câu 3 [ĐVH]: Trong các hàm số sau y
x3
x2 2x 3
, y x 4 3 x 2 2, y x3 3 x, y
có bao
x 1
x 1
nhiêu hàm số có tập xác định là ?
A. 2.
B. 4.
C. 1.
x3
HD: Hàm số y
có tập xác định là D \ 1 .
x 1
x2 2x 3
Hàm số y
có tập xác định là D \ 1 .
x 1
Các hàm số y x 4 3 x 2 2, y x3 3 x có tập xác định là . Chọn A.
D. 3.
Câu 4 [ĐVH]: Tập xác định của hàm số y x 2 2 x 3 là
A. 1;3 .
B. ; 1 3; .
C. 1;3 .
D. ; 1 3; .
x 3
HD: Hàm số đã cho xác định khi x 2 2 x 3 0
D ; 1 3; . Chọn D.
x 1
Câu 5 [ĐVH]: Hàm số nào sau đây có tập xác định là ?
A. y 3 x3 2 x 3.
B. y 3 x3 2 x 3.
C. y
x
.
x 1
D. y
2
HD: Hàm số y 3 x3 2 x 3 và y
x
xác định khi x 0
x 1
2
x
xác định khi x 1
x 1
Hàm số y 3 x3 2 x 3 có tập xác định là . Chọn B.
Hàm số y
2
x
.
x 1
2
Câu 6 [ĐVH]: Tập xác định của hàm số y
A. 1; 4 \ 2;3 .
B. 1; 4 .
x 1
là
x 5x 6 4 x
2
C. 1; 4 \ 2;3 .
D. 1; 4 \ 2;3 .
x 1 0
1 x 4
2
HD: Hàm số đã cho xác định khi x 5 x 6 0 x 2
4 x 0
x 3
Do đó tập xác định của hàm số là 1; 4 \ 2;3 . Chọn A.
1
Câu 7 [ĐVH]: Tìm tập xác định của hàm số y x 2 2 x
A. D 5;0 2;5 .
.
25 x 2
B. D ;0 2; .
C. D 5;5 .
D. D 5;0 2;5 .
x 2
x 2 2 x 0
5 x 0
HD: Hàm số đã cho xác định khi
x
0
2 x 5
2
25 x 0
5 x 5
Vậy D 5;0 2;5 . Chọn A.
Câu 8 [ĐVH]: Tập xác định của hàm số y
A. D \ 4 .
B. D \ 2 .
3x 1
là
4 2 x
C. D \ 2 .
HD: Hàm số đã cho xác định khi 4 2 x 0 x 2
Vậy tập xác định của hàm số là D \ 2 . Chọn C.
Câu 9 [ĐVH]: Tìm tập xác định của hàm số y x 1
A. 1;5 \ 2
B. ;5 .
3x 1
.
x 4 5 x
D. D \ 4 .
2
C. 1;5 \ 2 .
D. 1; \ 2;5 .
x 1 0
1 x 5
HD: Hàm số đã cho xác định khi x 2 4 0
x 2
5 x 0
Vậy tập xác định của hàm số là 1;5 \ 2 . Chọn A.
Câu 10 [ĐVH]: Tập xác định của hàm số y
A. \ 1;1 .
B. \ 1 .
x 1
là
x 1
C. 1; .
HD: Hàm số đã cho xác định khi x 1 0 x 1. Vậy D \ 1 . Chọn D.
D. \ 1 .
Câu 11 [ĐVH]: Tìm tập xác định D của hàm số y
B. D \ 1 .
A. D .
2x 1
.
1 x
C. D 1; .
HD: Hàm số đã cho xác định khi 1 x 0 x 1.
Vậy tập xác định của hàm số là D \ 1 . Chọn B.
1
D. D \ .
2
Câu 12 [ĐVH]: Điểm nào sau đây không thuộc đồ thị hàm số y x 4 2 x 2 1?
A. 1; 2 .
B. 2;7 .
C. 0; 1 .
D. 1; 2 .
HD: Ta có: y 1 1 2 1 2 nên điểm 1; 2 thuộc đồ thị hàm số.
Lại có y 0 1, y 2 16 8 1 7 nên các điểm 2;7 và 0; 1 cũng thuộc đồ thị hàm số đã
cho. Điểm 1; 2 không thuộc đồ thị hàm số. Chọn A.
Câu 13 [ĐVH]: Tập xác định D của hàm số y
A. D \ 2 .
B. D \ 3 .
2 x
là
x3
C. D \ 2 .
HD: Hàm số đã cho xác định khi x 3 0 x 3. Chọn B.
Câu 14 [ĐVH]: Điểm nào sau đây không thuộc đồ thị hàm số y
1
A. B 3; .
3
B. D 1; 3 .
HD: Ta có: y
x2 4x 4
x
Thay x 3 y
y 1
1
3
1 2
Lại có y 1
1 2
3 2
1
2
x 2
x2 4x 4
.
x
C. C 1; 1 .
D. A 2;0 .
2
x
1
1
nên điểm B 3; thuộc đồ thị hàm số
3
3
2
3 nên điểm D 1; 3 thuộc đồ thị hàm số
2
1 nên điểm C 1; 1 không thuộc đồ thị hàm số. Chọn C.
Câu 15 [ĐVH]: Tìm tập xác định D của hàm số y
A.
D. D \ 3 .
B. \ 2;0
x
x 2 x2 2x
C. 2;
D. \ 2
HD: Hàm số đã cho xác định khi x 2 x 2 2 x 0
x 2 0
Lại có x 2 x 2 2 x 0 2
x
x 2x 0
Vậy hàm số đã cho có tập xác định là . Chọn A.
Câu 16 [ĐVH]: Tìm tập xác định của hàm số y
A. \ 1; 2
B. \ 2
x2
x 1
C. \ 1
HD: Hàm số đã cho xác định khi x 1 0 x 1. Chọn C.
D.
1
2x 4
C. 2;6
Câu 17 [ĐVH]: Tìm tập xác định của hàm số y 6 x
A. 6;
B. 2;6
D. ; 2
6 x 0
HD: Hàm số đã cho xác định khi
2 x 6. Chọn C.
2 x 4 0
Câu 18 [ĐVH]: Tìm tập xác định của hàm số y x 3 4 x là
A. 3; 4
B. 3; 4
C. 2; 4
D. 2; 4
x 3 0
HD: Hàm số đã cho xác định khi
3 x 4. Chọn B.
4 x 0
Câu 19 [ĐVH]: Tìm tất cả các giá trị của tham số m để hàm số y
1
có tập xác định là
x 2x m
2
.
A. m 1.
B. m 1.
C. m 1.
D. m .
2
HD: Hàm số đã cho có tập xác định là x 2 x m 0 x ' 1 m 0 m 1.
Chọn B.
Câu 20 [ĐVH]: Tìm tập xác định của hàm số y 2 6 3 x
B. 2;
A. ; 2
x
là
x 1
C. ; 2 \ 1
2
D. ; 2
6 3 x 0
HD: Hàm số xác định khi: 2
x 2. Vậy D ; 2 . Chọn D.
x 1 0
2x 5
4 x là
Câu 21 [ĐVH]: Tập xác định của hàm số y 2
x 1
5
5
5
5
A. ; 4
B. ; 4
C. ; 4 \ 1
D. ; 4 \ 1
2
2
2
2
2 x 5 0
5
2
x 4
5
. Vậy D ; 4 \ 1 . Chọn C.
HD: Hàm số xác định khi: x 1 0 2
2
4 x 0
x 1
Câu 22 [ĐVH]: Tập xác định của hàm số y
A. (1; ) \ 3
B. \ 3
x 1
là
x 1 x 3
C. 1;3 3;
D. 1;
x 1 0
x 1
HD: Hàm số xác định khi:
. Vậy D (1; ) \ 3 . Chọn A.
x 3 0
x 3
Câu 23 [ĐVH]: Biết tập giá trị của hàm số y 6 x x 3 là đoạn a; b . Hãy tính a b
A. 3 3 2
HD: Ta có y 2
B. 3 2
6 x x3
2
C. 3 2 3
D. 3
9 2 (6 x).( x 3) 2 (6 x).( x 3) y 2 9
Lại có 2 (6 x).( x 3) 0; x 3;6 y 2 9 0 y 3 (vì y 0 )
Và 2 (6 x).( x 3) 6 x x 3 9 nên y 2 9 9 y 2 18 y 3 2
Do đó tập giá trị của hàm số là T 3;3 2 . Chọn A.
Câu 24 [ĐVH]: Tìm tất cả các giá trị của tham số m để hàm số y
3
có tập
x 2 m 1 x m 2 3
2
xác định là .
A. 4 m 4.
B. m 2.
C. m 2.
D. m 2.
2
2
HD: Hàm số đã cho có tập xác định là x 2 m 1 x m 3 0 x
' 0 m 1 m 2 3 0 2m 4 0 m 2. Chọn B.
2
Câu 25 [ĐVH]: Tập xác định của hàm số y x 2 x 1 5 x 2 2 4 x 2 có dạng a; b .
Tìm a b.
A. 3.
B. 1.
C. 3.
D. 0.
HD: Ta có: y x 2 x 1 5 x 2 2 4 x 2
x 1 2 x 1 1 4 x2 2 4 x2 1
x 1 1
2
x 1 1
4 x2 1
2
4 x2 1
x 1 0
x 1
x 1
Do đó hàm số đã cho xác định khi
1 x 2
2
2 x 2
2 x 2
4 x 0
a 1
Vậy
a b 3. Chọn C
b 2