Báo cáo môn lịch sử văn minh thế giới đề tài văn minh phục hưng

TỔNG LIÊN ĐỒN LAO ĐỘNG VIỆT NAM
HỌC KÌ: 2018-2019
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÔN ĐỨC THẮNG
KHOA KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

BÁO CÁO MÔN LỊCH SỬ VĂN MINH THẾ GIỚI
Đề tài:
VĂN MINH PHỤC HƯNG
Giảng viên phụ trách môn: Th.S Nguyễn Thị Tâm Anh

Sinh viên thực hiện
Trần Thanh Thông
B1701144
Nguyễn Minh Danh
Trương Thanh Nguyệt
Phạm Quang Đạt
Lương Quốc Thắng

51703191
Nguyễn Tứ

Đạt

B1701141
31703121
B1701145
01601235

TPHCM, ngày 4 tháng 4 năm 2019

1

VĂN MINH PHỤC HƯNG
LEONARDO DA VINCI
1. Khái quát văn minh phục hưng
Phục Hưng (tiếng Pháp: Renaissance) là một phong trào văn hóa thường được xem
là bao gồm giai đoạn từ thế kỷ XV đến thế kỷ XVII, khởi đầu tại Firenze (Ý)
vào Hậu kỳ Trung Đại, sau đó lan rộng ra phần cịn lại của châu Âu trên những
quy mô và mức độ khác nhau. Người ta cũng dùng từ Phục Hưng để chỉ, một cách
không nhất quán, thời kỳ lịch sử diễn ra phong trào văn hóa nói trên.
Như một phong trào văn hóa, Phục Hưng bao hàm sự nở rộ các nền văn học tiếng
Latin cũng như các tiếng dân tộc, bắt đầu từ sự phục hồi việc nghiên cứu các tư
liệu cổ điển, sự phát triển của phép phối cảnh tuyến tính và các kỹ thuật nhằm biểu
diễn hiện thực tự nhiên hơn trong mỹ thuật, và một cuộc cải cách giáo dục tiệm
tiến nhưng phổ cập.
Trong chính trị, Phục Hưng đã đóng góp vào sự phát triển những hiệp ước ngoại
giao, và trong khoa học là một sự quan tâm lớn hơn tới quan sát thực nghiệm. Các
sử gia thường lập luận những biến đổi về trí tuệ này là một cầu nối giữa Trung
Cổ và thời hiện đại. Mặc dù Phục Hưng chứng kiến những cuộc cách mạng trong
nhiều lĩnh vực, cũng như những thay đổi chính trị-xã hội, nó vẫn được biết đến
nhiều nhất bởi những thành tựu lớn lao về mỹ thuật và những cống hiến của những
vĩ nhân đa tài như Leonardo da Vinci hay Michelangelo đã làm xuất hiện thuật
ngữ Vĩ nhân Phục Hưng ("Renaissance Great Man"). Có một cuộc tranh luận kéo
dài trong giới sử học về quy mô, phân kì văn hóa thời đại Phục Hưng, cũng như
giá trị và ý nghĩa của nó. Bản thân thuật ngữ Renaissance, do nhà sử học
Pháp Jules Michelet đặt ra năm 1855cũng là đối tượng của những chỉ trích, rằng
nó ngụ ý một sự mơ tả thái q về giá trị tích cực của thời kỳ này.
Một số danh nhân thời phục hưng nổi tiếng như:

2

Họa sĩ, kiến trúc sư: Leonardo da Vinci

Nhà toán học: Issac Newton

Nhà văn: William Shakepear

2. Tiểu sử Leonardo da Vinci

3


Leonardo di ser Piero da Vinci sinh 15 tháng 4, 1452
Tại Vinci, Cộng hòa Fiorentina (Ý ngày nay)
Mất 2 tháng 5, 1519 (67 tuổi)
Amboise, Pháp
Quốc gia Ý
Nổi tiếng vì Nhiều lĩnh vực khoa học và nghệ thuật
Là một họa sĩ, nhà điêu khắc, kiến trúc sư, nhạc sĩ, bác sĩ, kỹ sư, nhà giải phẫu, nhà sáng
tạo và triết học tự nhiên.

Đại danh họa Leonardo Da Vinci sinh ngày 15 tháng 4 năm 1452 (lịch
cũ).Leonardo là người con ngoài giá thú của công chứng viên Ser Piero (lúc bấy
giờ 25 tuổi) và người con gái nông dân 22 tuổi Catarina. Leonardo khơng có họ
trong ngữ cảnh hiện đại, “da Vinci” chỉ đơn giản là “từ Vinci”: tên khai sinh đầy

4

đủ của ông là “Lionardo di ser Piero da Vinci”, nghĩa là “Leonardo, (con trai) của
(Mes)Ser Piero đến từ Vinci”.
Quan hệ của Catarina và Ser Piero (cha ông) chấm dứt ngay sau khi mẹ ơng sinh
ra ơng.Sau đó ít lâu bà đã kết hơn với một ơng chủ lị gốm. Ông lớn lên ở Vinci, ý.
Trong những năm lớn lên ở đây, ơng đã hình thành tình u với hội họa và bắt đầu
thể hiện tài năng học thuật và hội họa của mình.

Căn nhà của Leonardo thuở nhỏ tại Anchiano
Năm 1466, ông chuyến đến sống ở Florence, nơi ông đã tham gia vào chổ làm việc
của họa sĩ Verrochio. Ngay từ đầu, phong cách hội họa của ông đã tương ứng với
giáo viên của mình ( tức ơng verrochio) nhưng ông đã sớm phát triển nghệ thuật
vượt xa cái phong cách cứng nhắc của người thầy của ông. Tác phẩm đầu tiên của
ông là “Adoration of the Magi” và được đặt mua bởi các nhà sư ở San Donato a
Scopeto.

5


Bức danh họa Adoration of the Magi

6


3. Lĩnh vực nổi bật
 Nhà điêu khắc

Bứ c tượ ng Trinh nữ với đứa trẻ đang cười đượ c cho là tá c phẩ m điêu khắ c
duy nhấ t cò n só t lạ i củ a Leonardo da Vinci
 Một số bản thiết kế kỹ thuật
Có niềm đam mê vớ i hộ i họ a cù ng kiến thứ c tuyệt vờ i về thiết kế má y mó c,

Leonardo đã thiết kế vô và n cá c trang thiết bị, má y mó c mà đố i vớ i nhữ ng
ngườ i số ng cù ng thờ i ô ng.
Chú ng là thứ hoang tưở ng, điên rồ ; nhưng nếu tham chiếu vớ i thế giớ i ngà y
nay, thì đó chính là nhữ ng khẩ u sú ng má y, chiếc má y bay trự c thă ng, chiếc
xe chở hà ng hay chính là bộ đồ lặ n.
 Xe tă ng

7


Mẫ u xe tă ng đượ c là m dự a trên thiết kế củ a Leonardo đượ c trưng bà y
tạ i Bả o tà ng Khoa họ c London (Anh).
Trướ c khi xe tă ng đượ c sử dụ ng trong chiến tranh thế giớ i lầ n thứ nhấ t
thì Leonardo da Vinci đã mơ đến mộ t cố xe bọ c thép, di chuyển bằ ng cá c
bá nh xe cơ khí đồ sộ . 

Bản thiết kế xe bọc thép có súng hạng
nặng kì lạ.

8


 Má y bay trự c thă ng
 Bả n thiết kế cỗ má y bay trên khô ng.

 Dù
Mẫ u dù do Leanardo da Vinci thiết kế.

9

 Tà u bay

 Mẫ u tà u có cá nh do da Vinci thiết kế.

10


 Bộ đồ lặ n

 Nguyên mẫ u đồ lặ n theo thiết kế sơ khai củ a da Vinci
4. Hội họa
Phong cách nghệ thuật của ông
Một trong những lý do khiến những tác phẩm của da Vinci trở thành kiệt tác, kể cả
những bức vẽ nghệch ngoạc trong cuốn sổ tay của mình là do ơng nghiên cứu giải
phẫu một cách kỹ lưỡng và khoa học để thổi hồn vào tác phẩm của mình.
Thật khó có thể tin rằng vào thời đại mà Thiên Chúa và Giáo hội ngăn cấm việc
nghiên cứu mổ xẻ con người.Vì họ cho rằng làm như thế là xúc phạm tới Chúa
trời, người tạo ra con người thì Leonardo da Vinci lại bí mật mổ xẻ tử thi trong
những căn phịng bí mật.  Leonardo là họa sĩ đầu tiên xẻ các tử thi để tìm hiểu
sự sắp xếp và kết cấu của các cơ. Vào ban đêm, ông hay chui vào các nghĩa
trang, đánh cắp xác chết để nghiên cứu giải phẫu học cơ thể người.
Sự khao khát được hiểu rõ bản chất khiến ông bất chấp những hậu quả tồi tệ nhất
mà nó có thể mang lại. Chính điều này giúp ông thấu hiểu cơ chế vận động, hệ
xương, cơ... những điều mà lúc bấy giờ ít ai biết được.

11


Ông là người đầu tiên vẽ các bộ phận theo mặt cắt, vẽ chi tiết các bộ phận của

người và một số động vật. Chính nghệ thuật đưa ơng tới khoa học và ngược lại
khoa học giúp ông đưa nghệ thuật tới sự hồn hảo. Ơng chỉ đơn giản là quan sát,
ghi chú và kết hợp những thứ ông thấy phù hợp. Ơng khơng suy nghĩ về khoa học
vào một ngày và tìm hiểu về nghệ thuật vào một ngày khác. Đối với ông, khoa học
và nghệ thuật là tương tự nhau. Chúng tồn tại song song và giao thoa với
nhau, khơng có chuyện hiểu cái này mà khơng hiểu cái kia. Thế giới rất bao la,
để thỏa mãn trí tị mị của mình bạn phải quan sát. Nếu muốn nhìn được bản chất
thực của nó, bạn phải quan sát mà không bị giới hạn bởi bất kỳ khuôn mẫu hay định
kiến nào.
Ngoài ra, Leonardo là người cầu toàn khi bỏ dở nhiều bức tranh và phá hủy phần lớn các
tác phẩm của mình. Tác phẩm hội họa của ơng thường được vẽ rất lâu, mỗi lúc một chút,
sau nhiều năm mới xong. Điển hình như chuyện Leonardo mất cả 10 năm để vẽ đôi môi
của nàng Mona Lisa.

Mona Lisa

12


The last Supper

Vitruvian man

13


Madonna on the Rocks
5. Mona Lisa
Mona Lisa (La Gioconda hay La Joconde, Chân dung Lisa Gherardini, vợ của Francesco del

là một bức chân dung thế kỷ 16 được vẽ bằng sơn dầu trên một tấm
gỗ dương tại Florence bởi Leonardo da Vinci trong thời kì Phục Hưng Italia. Tác phẩm
thuộc sở hữu của Chính phủ Pháp và hiện được trưng bày tại bảo
tàng Louvre ở Paris, Pháp với tên gọi Chân dung Lisa Gherardini, vợ của Francesco del
Giocondo .
Giocondo)

Bức tranh là một bức chân dung nửa người và thể hiện một phụ nữ có những nét thể hiện
trên khn mặt thường được miêu tả là bí ẩn . Sự mơ hồ trong nét thể hiện của người
mẫu, sự lạ thường của thành phần nửa khuôn mặt, và sự huyền ảo của các kiểu mẫu hình
thức và khơng khí hư ảo là những tính chất mới lạ góp phần vào sức mê hoặc của bức

14


tranh . Có lẽ nó là bức tranh nổi tiếng nhất từng bị đánh cắp và được thu hồi về bảo
tàng Louvre.
Da Vinci bắt đầu vẽ Mona Lisa vào khoảng năm 1503, trong Thời Phục hưng Italia và
theo Vasari, "sau khi ông đã bỏ bẵng nó trong bốn năm, khơng hồn thành , Ông được
cho là đã tiếp tục bức vẽ trong ba năm sau khi đã rời sang Pháp và hoàn thành nó một
thời gian ngắn trước khi mất năm 1519.
Mãi tới giữa thế kỷ 19 Mona Lisa mới bắt đầu nổi tiếng khi các nghệ sĩ của phong
trào Biểu tượng bắt đầu ca ngợi nó, và gắn nó với những ý tưởng của họ về sự bí ẩn của
phụ nữ. Nhà phê bình Walter Pater, trong tiểu luận năm 1867 của mình về da Vinci, đã
thể hiện quan điểm này bằng cách miêu tả nhân vật trong bức tranh như một kiểu hiện
thân bí ẩn của nữ tính vĩnh cửu, người "già hơn những hịn đá mà bà ngồi lên" và người
"đã chết nhiều lần và biết được những bí ẩn của nấm mồ."
Mona Lisa là tên của Lisa del Giocondo, một thành viên của gia đình Gherardini
tại Florence và Tuscany và vợ của một thương nhân tơ lụa giàu có người Florence là
Francesco del Giocondo.

Tên bức tranh xuất phát từ một đoạn miêu tả của Giorgio Vasari trong cuốn tiểu sử da
Vinci của ông xuất bản năm 1550, 31 năm sau khi nghệ sĩ qua đời. "Leonardo đã nhận
vẽ, cho Francesco del Giocondo, bức chân dung Mona Lisa, vợ ông…." (một phiên bản
trong tiếng Ý: Prese Lionardo a fare per Francesco del Giocondo il ritratto di mona Lisa
sua moglie). Trong tiếng Italia, ma donna có nghĩa quý bà của tơi. Nó đã trở
thành madonna, và cách viết gọn mona. Mona vì thế là một cách đề cập lịch sự, tương tự
như Ma’am, Madam, hay my ladytrong tiếng Anh. Trong tiếng Italia hiện đại, hình thức
ngắn của madonna thường được đánh vần là Monna, vì thế cái tên thỉnh thoảng được đọc
là Monna Lisa, hiếm trong tiếng Anh và phổ thông hơn trong các ngôn ngữ Romance như
tiếng Pháp và tiếng Italia.
Bức tranh nàng Mona Lisa của Leonardo da Vinci đã tạo cảm hứng cho rất nhiều nhà
phân tích, từ nghệ thuật tới khoa học, từ phân tích quang học tới phân tích tâm lý học,
hình thành hình ảnh "nụ cười Mona Lisa" trong văn học, đại diện cho một cái gì đó rất bí
ẩn nhưng thật sâu xa, khn mặt nàng khơng biết nàng đang cười hay đang khóc, đấy là
một bí mật không ai biết.
Khuôn mặt nàng Mona Lisa trong tranh khiến người ta khơng thể đốn định rằng nàng có
đang cười hay khơng. Nhìn riêng đơi mắt, bạn sẽ thấy ánh lên rất nhiều ý vui, ý lạc quan,
yêu đời. Nhưng nhìn thấp xuống kh miệng, đơi mơi, ta lại thấy nàng nghiêm nghị đến
kỳ lạ. Trong cái miệng đó, ta lại thấy rõ sự hồi hộp, lo lắng trong cái nhếch mép cười. Bộ

15


mặt Mona vừa cười, vừa nghiêm nghị đã trở thành đề tài bàn cãi trong rất nhiều các
cuộc khẩu chiến và bút chiến.

CÁC BÍ MẬT
Mật mã ẩn trong đơi mắt
Theo phát hiện mới nhất của các nhà nghiên cứu Italia, trong mắt nàng Mona Lisa có
chứa nhiều con số và chữ cái nhỏ xíu.

“Ở mắt phải của Mona Lisa có ký tự LV, rất có thể đó là tên viết tắt của Leonardo da
Vinci. Cịn mắt trái cũng có ký tự nhưng chưa xác định được đó là chữ CE hay B.
Ở vịm mắt có số 72, hoặc L và số 2. Bức tranh này đã gần 500 năm tuổi rồi nên khơng
cịn sắc nét nữa” – ông Silvano Vinceti, Chủ tịch Ủy ban Di sản văn hóa quốc gia Italia
cho biết.
Nụ cười bí ẩn
Theo các nhà nghiên cứu, Leonardo Da Vinci đã sử dụng kỹ thuật ông tự học "Sfumato"
để pha trộn các chất màu sơn, đặc biệt là xung quanh các góc của mắt và miệng nàng
Mona Lisa.
Kỹ thuật này được cho là đã tạo ra một ảo giác về "nụ cười bí ẩn" cho nàng Mona Lisa.

16


Theo đó, khi người xem chú ý vào đơi mắt nàng, họ vẫn có thể thấy nàng đang cười qua
trường mắt. Tuy nhiên, chỉ một khoảnh khắc nhìn xuống làn môi, nụ cười... dường như
tan biến.
Cảm xúc trên gương mặt Mona Lisa
Năm 2005, để đánh giá trạng thái cảm xúc của khuôn mặt nàng Mona Lisa, các nhà khoa
học thuộc trường Đại học Amsterdam (Hà Lan) phối hợp cùng các học giả trường Đại
học Illinois (Mỹ) đã tính tốn gương mặt Mona Lisa trên góc độ khoa học hơn.

Theo đó, gương mặt nàng hiện lên 83% hạnh phúc, 9% chán ghét, 6% sợ hãi, tức giận
2%, ít hơn 1% trung tính và 0% ngạc nhiên.

17


Tỉ lệ vàng trên khn mặt Mona Lisa

Trong tốn học và nghệ thuật, hai đại lượng được gọi là có "tỷ lệ vàng" nếu tỷ số giữa
tổng của các đại lượng đó với đại lượng lớn hơn bằng tỷ số giữa đại lượng lớn hơn với
đại lượng nhỏ hơn.

Từ bức tranh, ta có thể thấy khn mặt nàng Mona Lisa nằm gọn trong một hình chữ nhật
vàng và cấu trúc phần còn lại của bức tranh cũng cấu trúc theo một vịng xoắn ốc vàng.
Mona Lisa có lơng mày và lông mi
Năm 2007, theo kết quả cuộc nghiên cứu mới nhất của kỹ sư Pascal Cotte người Pháp,
bức họa Mona Lisa khơng phải là khơng có lơng mày và lơng mi như nhiều người vốn
nghĩ.

18


Sau khi quét (scan) bức tranh bằng máy ảnh Multi-spectral 240-megapixel do ơng tự thiết
kế, trong đó sử dụng 13 dải sóng từ tia tử ngoại cho tới hồng ngoại, ơng phát hiện đơi mắt
của Mona Lisa có nét khác.

Bức ảnh cận cảnh về đôi mắt trái của Mona Lisa làm lộ ra một nét bút lông trên vùng
lông mày của nàng. Sau khi phát hiện điều này, người ta vẫn chưa thể tìm ra dụng ý mà
Da Vinci muốn 'nói' khi ẩn dấu nét vẽ về bộ lông mày và lông mi của nàng.
Mona Lisa là người đang mang thai
Chuyên viên Bruno Mottin, thuộc Trung tâm nghiên cứu và phục chế các bảo tàng của
Pháp (C2RMF), cho biết trang phục của Mona Lisa mang rất nhiều điểm nghi vấn.
Với phương pháp chụp phản xạ hồng ngoại, bí mật này được vén lên một cách khơng
ngờ: đó là kiểu áo để lộ đơi vai trần. Và có những mảnh voan rất mỏng phủ bên ngoài
chiếc áo này, phủ nhẹ lên bờ vai trái và ln cả phần lưng ghế.
Ngồi ra, mảnh voan cũng dường như được may ghép với phần viền trên cổ áo thêu rất
khéo và được khoác lên như một lớp áo mặc ngồi.
Đến đây thì mọi chuyện khá rõ ràng: kiểu trang phục này rất thịnh hành vào thời Phục

hưng - một kiểu áo cánh dành cho trẻ em và cả phụ nữ đang mang thai hoặc vừa mới sinh
con.
Bác sĩ người Anh Kenneth Kill cũng nhận định, trong bức tranh của danh họa thời Phục
hưng đã truyền tải trạng thái mãn nguyện của người phụ nữ đang mang thai.
Bí ẩn trong đơi tay Mona Lisa
Một trong những câu hỏi hóc búa khác nữa trong họa phẩm này là vị trí của cánh tay
phải, nằm ngang dưới bụng nàng. Đây là lần đầu tiên có một họa sĩ đặt cánh tay và cổ tay
của người mẫu ở vị trí như vậy.

19


Cotte phát hiện thấy màu vẽ ở ngay dưới cổ tay phải hoàn toàn khớp với màu lớp vải phủ
đầu gối nàng. Vì vậy điều này hồn tồn có nghĩa: cánh tay và cổ tay nàng đỡ một tấm
chăn.
"Cổ của cánh tay phải ở ngay trên bụng. Nhưng nếu bạn nhìn kỹ trong ánh sáng hồng
ngoại, bạn sẽ hiểu rằng nàng đã đỡ một tấm chăn phủ bằng cổ tay mình", Cotte nói.
Mặc dù phát hiện ra điều này, nhưng kỹ sư người Pháp vẫn chưa hiểu thông điệp mà Da
Vinci muốn nói là gì.
Hình ảnh động vật xuất hiện phía sau nàng Mona Lisa
Theo các chuyên gia, nếu nối hồn chỉnh những nét vẽ trong khung cảnh phía sau nàng
Mona Lisa và xoay 1 góc thích hợp, chúng ta có thể thấy hình ảnh đầu con trâu, đầu sư tử
và khỉ.

20


Hình ảnh đầu khỉ phía sau Mona Lisa

21

Nhiều người cịn tin rằng cịn có một con cá sấu hoặc một con rắn ẩn trên tay trái của
nàng Mona Lisa.
Cho đến nay, sự mơ hồ trong nét thể hiện của người mẫu, sự lạ thường của thành phần
nửa khn mặt... chính là yếu tố góp phần vào sức mê hoặc của bức tranh suốt hàng trăm
năm qua.

22