Ngày soạn:
Tiết 37: ANKAN (TIẾT 1)
A MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
HS nêu được :
Định nghĩa hiđrocacbon, hiđrocacbon no và đặc điểm cấu tạo phân tử của chúng.
Công thức chung, đồng phân mạch cacbon, đặc điểm cấu tạo phân tử và danh pháp.
Tính chất vật lí chung (quy luật biến đổi về trạng thái, nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sơi,
khối lượng riêng, tính tan).
Trọng tâm
Đặc điểm cấu trúc phân tử của ankan, đồng phân của ankan và tên gọi tương ứng.
2. Kĩ năng:
Quan sát mơ hình phân tử rút ra được nhận xét về cấu trúc phân tử.
Viết được công thức cấu tạo, gọi tên một số ankan đồng phân mạch thẳng, mạch nhánh.
Xác định công thức phân tử, viết công thức cấu tạo và gọi tên.
3.Thái độ:
- Kích thích sự hứng thú với bộ môn, phát huy khả năng tư duy của học sinh
4. Định hướng năng lực được hình thành
- Năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề.
- Năng lực sử dụng ngơn ngữ hóa học.
- Năng lực vận dụng kiến thức vào cuộc sống.
- Năng lực làm việc độc lập.
- Năng lực hợp tác, làm việc theo nhóm.
- Năng lực tính hóa hóa học.
B. CHUẨN BỊ
1.Phương pháp:
- Gv đặt vấn đề
- Hs hoạt động nhóm, tự giải quyết vấn đề dưới sự hướng dẫn của gv
- Kết hợp sách giáo khoa, trực quan để HS tự chiếm lĩnh
2.Thiết bị:
1. Giáo viên: Mơ hình phân tử C4H10.
2. Học sinh: Chuẩn bị bài
C. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC:
1. Ổn định lớp:
HS vắng
Lớp Ngày dạy Tiết/ngày Sĩ số
Có phép
Khơng phép
11A2
11A4
11A5
11A6
2. Kiểm tra bài cũ: Kết hợp trong giờ
3. Bài mới:
Hoạt động 1( 2 phút) : Hoạt động khởi động
Mục tiêu: Tạo hứng thú và kích thích sự tị mị của học sinh vào chủ đề học tập. Học
sinh tiếp nhận kiến thức chủ động, tích cực ,hiệu quả.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
* Chuyển giao nhiệm vụ học tập:
* Thưc hiện nhiệm vụ học tập
Trong Hóa học, chia làm 2 ngành hóa học Tập trung, tái hiện kiến thức
chính là: hóa vơ cơ và hóa hữu cơ. Trong * Báo cáo kết quả và thảo luận
HHC phân ra làm nhiều loại. Hôm nay c và HS trình bày, HS khác thảo luận, nhận xét.
các e tìm hiểu về HC no, mạch hở đó là
ankan
* Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
Nhận xét về quá trình thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh; phân tích, nhận xét, đánh
giá kết quả; chốt kiến thức
Hoạt động 2 ( 37 phút): Hoạt động hình thành kiến thức
Mục tiêu: : HS nêu được :
Định nghĩa hiđrocacbon, hiđrocacbon no và đặc điểm cấu tạo phân tử của chúng.
Công thức chung, đồng phân mạch cacbon, đặc điểm cấu tạo phân tử và danh pháp.
Tính chất vật lí chung (quy luật biến đổi về trạng thái, nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sơi,
khối lượng riêng, tính tan
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
*Hoạt động chuyển giao nhiệm vụ học
tập
GV chia lớp thành 4 nhóm:
- Nhóm 1: Nghiên cứu, tìm hiểu đồng
- Lắng nghe và nhận nhiệm vụ học tập
đẳng, đồng phân ankan
- Nhóm 2: Nghiên cứu, tìm hiểu danh
pháp
- Nhóm 3: Nghiên cứu, tìm hiểu Tính chất
vật lí
- quan sát, phát hiện kịp thời những khó * Thực hiện nhiệm vụ học tập
khăn của học sinh và hỗ trợ cho học sinh, - Các thành viên ở các nhóm thảo luận, ghi
khơng có học sinh bị bỏ quên.
kết quả
* Báo cáo kết quả học tập
- Gọi đại diện nhóm lên trình bày kết quả - Đại diện nhóm lên trình bày kết quả
I. Đồng đẳng,đồng phân,danh pháp:
Nhóm 1:
1. Dãy đồng đẳng mêtan:
- CH4 , C2H6 , C3H8 …
- CTTQ: Cn H2n+2 (n 1)
2. Đồng phân:
Từ C4H10 trở đi có đồng phân mạch C.
Vd:Viết các đồng phân của C5H12:
CH3 - CH2 - CH2 – CH2 – CH3 pentan
CH3 – CH - CH2 - CH3
|
2-metylbutan
CH3
( isopentan)
CH3
|
H3C – C – CH3
2,2-dimetylpropan
|
( neopentan)
CH3
Nhóm 2:
3. Danh pháp:
* Ankan không phân nhánh : Bảng 5.1
- Ankan – 1H = nhóm ankyl (CnH2n+1-)
- Tên nhóm ankyl= tên ankan - an + yl
* Ankan phân nhánh : Gọi theo danh pháp
thay thế.
- Chọn mạch C chính ( Dài nhất và nhiều
nhánh nhất )
- Đánh số thứ tự mạch C chính phía gần
nhánh hơn (sao cho tổng chỉ số nhánh là nhỏ
nhất)
- Tên = chỉ số nhánh - tên nhánh + tên mạch
chính
Lưu ý: Nếu có nhiều nhánh, gọi theo thứ tự
âm vần
Vd: 2,2 – dimetylpentan
CH3
|
CH3-CH2-CH2-CH2-CH3
|
CH3
CH3
CH
CH
CH3
C2H5
C2H5
3 -Etyl - 2 -Metylpentan
Vd:
3- etyl- 2-metylpentan
* Bậc C: Được tính bằng số liên kết của nó
với các ngun tử C khác
Nhóm 3:
II.Tính chất vật lí:
C1C4: Khí
C5 C10: Lỏng
C18 trở lên: Rắn
Ankan nhẹ hơn nước, không tan trong
nước, tan trong dung mơi hữu cơ
Nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi, khối lượng
riêng tăng theo phân tử khối
* Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
Nhận xét về quá trình thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh; phân tích, nhận xét, đánh
giá kết quả; chốt kiến thức.
- GV: Cho hs nghiên cứu sgk, rút ra những ứng dụng cơ bản của ankan.
4. Củng cố:
* Hoạt động luyện tập, vận dụng, tìm tịi
- Mục tiêu:
+ Rèn luyện kĩ năng giải bài tập
+ Phát triển năng lực tính tốn hóa học
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
* Chuyển giao nhiệm vụ học tập
* Thực hiện nhiệm vụ học tập
Viết các đồng phân cấu tạo của C 7H16 và + Tiến hành giải quyết các nhiệm vụ
gọi tên?
+ Chuẩn bị lên báo cáo
- Bao quát, quan sát, giúp đỡ học sinh khi
gặp khó khăn.
* Báo cáo kết quả và thảo luận
- Gọi 1 học sinh bất kì của nhóm lên báo
HS báo cáo sản phẩm ,kết quả thực hiện
cáo kết quả
nhiệm vụ, Hs khác cùng tham gia thảo luận:
Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
Nhận xét về kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của HS Thơng qua mức độ hồn thành
u cầu nhiệm vụ học tập ;phân tích ,nhận xét ,đánh giá kết quả thực hiện và những ý
kiến thảo luận của HS rồi chốt kiến thức
5. Hướng dẫn về nhà:
- Học bài, làm bài tập trong sgk
- Chuẩn bị phần tiếp theo
Ngày soạn:
Tiết 38: ANKAN (TIẾT 2)
A MỤC TIÊU:
1.Kiến thức: HS giải thích được :
Tính chất hố học (phản ứng thế, phản ứng cháy, phản ứng tách hiđro, phản ứng crăckinh).
Phương pháp điều chế metan trong phịng thí nghiệm và khai thác các ankan trong công
nghiệp. ứng dụng của ankan.
Trọng tâm
Tính chất hố học của ankan
Phương pháp điều chế metan trong phịng thí nghiệm
2. Kĩ năng:
Viết các phương trình hố học biểu diễn tính chất hố học của ankan.
Xác định cơng thức phân tử, viết cơng thức cấu tạo và gọi tên.
Tính thành phần phần trăm về thể tích và khối lượng ankan trong hỗn hợp khí, tính nhiệt
lượng của phản ứng cháy.
3.Thái độ:
- Phát huy tinh thần làm việc tập thể, khả năng tư duy của học sinh
4. Định hướng năng lực được hình thành
- Năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề.
- Năng lực sử dụng ngơn ngữ hóa học.
- Năng lực vận dụng kiến thức vào cuộc sống.
- Năng lực làm việc độc lập.
- Năng lực hợp tác, làm việc theo nhóm.
- Năng lực tính hóa hóa học.
B. CHUẨN BỊ
1. Phương pháp: Hợp tác nhóm, kĩ thuật khăn trải bàn
2. Thiết bị:
1. Giáo viên: Giấy A0
2. Học sinh: Ơn bài cũ
C. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC:
1. Ổn định lớp:
Lớp
Ngày dạy Tiết/ngày
Sĩ số
HS vắng
Có phép
Khơng phép
11A2
11A4
11A5
11A6
2. Kiểm tra bài cũ: Viết các đồng phân cấu tạo của C4H10, C5H12 và gọi tên?
3. Bài mới:
Hoạt động 1( 3 phút) : Hoạt động khởi động
Mục tiêu: Kích thích sự tị mị của học sinh vào chủ đề học tập. Học sinh tiếp nhận kiến
thức chủ động, tích cực ,hiệu quả.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
* Chuyển giao nhiệm vụ học tập:
* Thưc hiện nhiệm vụ học tập
Ở tiết học trước chúng ta cùng tìm hiểu về Tập trung, tái hiện kiến thức
đồng đẳng, đồng phân, danh pháp của * Báo cáo kết quả và thảo luận
Ankan. Vậy những HC mạch hở chỉ chưa HS trình bày, HS khác thảo luận, nhận xét.
liên kết đơn có tính chất như thế nào?
* Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
Nhận xét về quá trình thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh; phân tích, nhận xét, đánh
giá kết quả; chốt kiến thức
Hoạt động 2 ( 35 phút): Hoạt động hình thành kiến thức
Mục tiêu: HS giải thích được :
Tính chất hố học (phản ứng thế, phản ứng cháy, phản ứng tách hiđro, phản ứng
crăckinh).
Phương pháp điều chế metan trong phịng thí nghiệm và khai thác các ankan trong
công nghiệp. ứng dụng của ankan.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
*Hoạt động chuyển giao nhiệm vụ học
tập
GV chia lớp thành 4 nhóm hãy hồn
thiện phiếu học tập trong thời gian 10
- Lắng nghe và nhận nhiệm vụ học tập
phút.
Dựa vào cấu tạo của Ankan, kết hợp
* Thực hiện nhiệm vụ học tập
SGK hãy dự đốn tính chất hóa học của
- Các thành viên ở các nhóm thảo luận, ghi
ankan và viết PTHH minh họa?
kết quả
- quan sát, phát hiện kịp thời những khó * Báo cáo kết quả học tập
khăn của học sinh và hỗ trợ cho học sinh, - Đại diện nhóm lên trình bày kết quả
khơng có học sinh bị bỏ qn.
III.Tính chất hóa học
1. Phản ứng thế bởi halogen (Halogen hố):
- Gọi đại diện nhóm lên trình bày kết quả Vd1: Cho CH4 phản ứng với Cl2:
as
CH4+ Cl2 CH3Cl
+ HCl
Clometan (metyl clorua)
as
CH3Cl + Cl2 CH2Cl2
+ HCl
diclometan (metylen clorua)
as
CH2Cl2+ Cl2 CHCl3
+ HCl
triclometan (clorofom)
as
CHCl3+ Cl2 CCl4
+ HCl
tetraclometan
(cacbon tetraclorua)
* Vd2 :
CH3 - CH2 -CH2Cl + HCl
CH3CH2CH3+Cl2 (1-clopropan:43%)
CH3-CHCl-CH3 +HCl
(2-clopropan: 57%)
* Nhận xét: Nguyên tử H liên kết với nguyên
tử C bậc cao dễ bị thế hơn nguyên tử H liên
kết với C bậc thấp hơn.
2.Phản ứng tách:
a.Đehidro hóa(tách H2):
to, xt
CH2=CH2+H2
Vd: CH3-CH3
to, Ni
CH3-CH2-CH3 CH3 CH2=CH2 + H2
to, Ni
TQ: CnH2n+2 CnH2n + H2
b.Phản ứng crackinh:
to
CH3-CH2-CH3 CH4 + CH2=CH2
to
CH3-CH2-CH2-CH3 CH4+CH2=CH-CH3
CH3-CH3 + CH2=CH2
crackinh
TQ: CnH2n+2 CmH2m+2 + CxH2x
Với: n = m+x
m 1 ; x 2 ; n 3
3.Phản ứng oxi hóa:
3n 2
CnH2n+2 + 2 O2 nCO2 + (n+1)H2O
nH 2O nCO2
1
nH 2 O
nCO2
2
nankan nH 2O nCO2
to
Vd: CH4+O2 CO2+H2O
to
- Yêu cầu hs nghiên cứu SGK hãy cho
biết pp điều chế Ankan
C3H8 +5O2 3CO2 + 4H2O
IV.Điều chế:
1.Trong phịng thí nghiệm: Đun nóng natri
axetat khan với hỗn hợp vôi tôi xút:
CaO, to
CH3COONa+NaOH CH4+Na2CO3
2.Trong công nghiệp: (SGK)
- Trả lời
V.Ứng dụng: sgk
- Yêu cầu HS hãy nghiên cứu SGK kết
hợp kiến thức thực tế hãy cho biết ứng
dụng của ankan?
* Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
Nhận xét về quá trình thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh; phân tích, nhận xét, đánh
giá kết quả; chốt kiến thức.
4. Củng cố:
* Hoạt động luyện tập:
- Mục tiêu:
+ Rèn luyện kĩ năng giải bài tập
+ Phát triển năng lực tính tốn hóa học
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
* Chuyển giao nhiệm vụ học tập
* Thực hiện nhiệm vụ học tập
Một hỗn hợp A gồm 2 ankan là đồng đẳng + Tiến hành giải quyết các nhiệm vụ
kế tiếp nhau có khối lượng 10,2 gam. Đốt + Chuẩn bị lên báo cáo
cháy hoàn tồn hỗn hợp A cần 36,8 gam
oxi
a) Tính khối lượng CO2 và H2O tạo
thành?
b) Tìm CTPT của 2 ankan?
* Báo cáo kết quả và thảo luận
- Bao quát, quan sát, giúp đỡ học sinh khi
HS báo cáo sản phẩm ,kết quả thực hiện
gặp khó khăn.
nhiệm vụ, Hs khác cùng tham gia thảo luận:
- Gọi 1 học sinh bất kì của nhóm lên báo
cáo kết quả
Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
Nhận xét về kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của HS Thông qua mức độ hồn thành
u cầu nhiệm vụ học tập ;phân tích ,nhận xét ,đánh giá kết quả thực hiện và những ý
kiến thảo luận của HS rồi chốt kiến thức
5. Hướng dẫn về nhà:
* Hoạt độngvận dụng tìm tịi, mở rộng:
- Mục tiêu:
+ Rèn luyện kĩ năng áp dụng kiến thức hóa học vào thực tiễn
+ Phát triển năng lực giải quyết vấn đề
Hoạt động của GV
* Chuyển giao nhiệm vụ học tập
- Tìm hiểu trên internet, sách báo tìm hiểu
về biogas?
Hoạt động của HS
* Thực hiện nhiệm vụ học tập
+ Tiến hành giải quyết các nhiệm vụ
+ Chuẩn bị lên báo cáo
* Báo cáo kết quả và thảo luận
- Giúp đỡ học sinh khi gặp khó khăn.
HS báo cáo sản phẩm ,kết quả thực hiện
nhiệm vụ, Hs khác cùng tham gia thảo luận:
Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
Nhận xét về kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của HS Thông qua mức độ hồn thành
u cầu nhiệm vụ học tập ;phân tích ,nhận xét ,đánh giá kết quả thực hiện và những ý
kiến thảo luận của HS rồi chốt kiến thức
- Học bài, làm bài tập SGK
Ngày tháng năm 201
TỔ TRƯỞNG CM
- Liên hệ mua cả bộ giáo án học kì 2 word: 03338.222.55