Quản lý giáo dục quản lý hoạt động dạy học môn giáo dục công dân ở trường trung học cơ sở trong quận đống đa, thành phố hà nội trong bối cảnh hiện nay(klv02480)

1

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Giáo dục công dân cho học sinh có ý nghĩa rất lớn đối với việc giáo dục
lòng yêu nước, giáo dục lòng nhân nghĩa, xây dựng quan hệ thầy trị, quan hệ
bạn bè nói riêng, quan hệ xã hội nói chung. Giáo dục cơng dân còn giúp cho
học sinh xây dựng được động cơ thái độ đúng đắn trong học tập và hoạt động
xã hội. Giáo dục cơng dân (GDCD) là góp phần duy trì, phát triển nội lực của
chiến lược phát triển giáo dục, khai thác nguồn lực con người của thời kỳ cơng
nghiệp hố, hiện đại hố. Luật Giáo dục năm 2005 sửa đổi cũng đã khẳng định
“Mục tiêu của giáo dục phổ thơng là giúp học sinh phát triển tồn diện về cơng
dân, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản nhằm hình thành nhân
cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm
công dân”.
Quản lý hoạt động giáo dục (QLHĐGD) có nhiều cấp độ, mỗi cấp độ có
ý nghĩa nhất định đối với hoạt động giáo dục. Trong nhà trường, Hiệu trưởng
là người trực tiếp điều hành cấp cơ sở của quản lý giáo dục. Lý luận cũng
như thực tiễn cho thấy người Hiệu trưởng là người tổ chức điều hành hoạt
động của một trường học. Biến chủ trương, đường lối giáo dục thành hiện
thực. Vì vậy ngồi những kiến thức khoa học, còn đòi hỏi người quản lý phải
nắm vững nội dung GDCD cho học sinh và hiểu được biện pháp, qui trình
thực hiện quản lý hoạt động GDCD cho học sinh.
Học sinh Trung học cơ sở (THCS) là lứa tuổi mà nhân cách đang được
định hình và phát triển. Những tác động từ mơi trường bên ngồi dễ dàng thâm
nhập vào nhận thức của các em, vì vậy cần giáo dục thói quen hành vi để trở
thành những phẩm chất công dân tốt trong nhân cách các em. Tình trạng xuống
cấp về đạo đức, lối sống, tội phạm và bạo lực học đường trong một bộ phận học
sinh xảy ra gây lo lắng, bức xúc trong dư luận xã hội. Đây là điều trăn trở của
cả xã hội nói chung và của ngành giáo dục nói riêng. Và môn Giáo dục công
dân được coi là môn học quan trọng nhất đối với sự hình thành và phát triển

nhân cách học sinh – đặc biệt là thành tố đạo đức, giúp hoàn thiện bản thân cho
học sinh THCS.
Đây là những lý do của sự lựa chọn chủ đề “Quản lý hoạt động dạy học
môn giáo dục công dân ở trường Trung học cơ sở trong quận Đống Đa,
thành phố Hà Nội trong bối cảnh hiện nay” làm đề tài nghiên cứu luận văn
thạc sỹ quản lý giáo dục.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, đề xuất một số biện pháp quản
lý hoạt động dạy học môn giáo dục công dân cho học sinh trường trung học cơ
sở tại quận Đống Đa, thành phố Hà Nội trong giai đoạn hiện nay, góp phần
nâng cao chất lượng giáo dục cho học sinh THCS.


2

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động dạy học môn giáo dục công dân trong trường trung học cơ sở.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp quản lý giáo dục công dân của Hiệu trưởng trường trung học
cơ sở.
4. Giả thuyết khoa học
Biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn giáo dục công dân cho học sinh
các trường THCS tại quận Đống Đa đã đạt được những kết quả nhất định song
việc tổ chức quản lý vẫn còn hạn chế, như: lập kế hoạch chưa thật sự khoa học;
tổ chức, chỉ đạo hoạt động dạy học GDCD cho học sinh chưa kịp thời và đạt
hiệu quả tối đa. Nếu xác định đúng những giá trị và có những biện pháp quản lý
phù hợp thì sẽ góp phần khắc phục hạn chế lệch chuẩn hiện nay trong giáo dục
học sinh.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu

Hệ thống hóa lý luận về biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn giáo
dục công dân cho học sinh trung học cơ sở.
Khảo sát, phân tích đánh giá thực trạng về quản lý hoạt động dạy học môn
giáo dục công dân cho học sinh các trường THCS tại quận Đống Đa, thành phố
Hà Nội trong bối cảnh hiện nay.
Đề xuất một số biện pháp quản lý của Hiệu trưởng trong hoạt động giáo
dục công dân nhằm nâng cao chất lượng công tác giáo dục công dân ở trường
THCS trong quận Đống Đa, Hà Nội.
6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu
- Luận văn tập trung nghiên cứu và đề xuất các biện pháp quản lý hoạt
động GDCD cho học sinh các trường tại quận Đống Đa, Tp. Hà Nội trong
khoảng thời gian 3 năm gần đây.
- Khách thể khảo sát:
* Học sinh từ lớp 6 – 9: số lượng khoảng 150 học sinh
* Số cán bộ quản lý, giáo viên của các trường: 130 người
7. Phương pháp nghiên cứu
- Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
- Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Nhóm phương pháp thống kê tốn học
8. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, phần kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ
lục, luận văn gồm có 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận biện pháp quản lý hoạt động giáo dục công dân
cho học sinh trường trung học cơ sở.
Chương 2. Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục công dân cho học sinh
trường trung học cơ sở trong quận Đống Đa, thành phố Hà Nội.
Chương 3. Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động giáo dục công dân cho
học sinh trường trung học cơ sở trong quận Đống Đa, thành phố Hà Nội.

3

Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN CHO HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. Quản lý
Quản lý là một tập hợp các hoạt động lập kế hoạch, tổ chức, lãnh đạo và
kiểm tra các quá trình tự nhiên, xã hội, khoa học, kỹ thuật và công nghệ để
chúng phát triển hợp quy luật, các nguồn lực (hiện hữu và tiềm năng) vật chất
và tinh thần, hệ thống tổ chức và các thành viên thuộc hệ thống, các hoạt động
để đạt được các mục đích đã định.
1.2.2. Giáo dục
Giáo dục là sự hoàn thiện của mỗi cá nhân, đây cũng là mục tiêu sâu xa
của giáo dục; người giáo dục, hay có thể gọi là thế hệ trước, có nghĩa vụ phải
dẫn dắt, chỉ hướng, phải truyền tải lại cho thế hệ sau tất cả những gì có thể để
làm cho thế hệ sau trở nên phát triển hơn, hồn thiện hơn. Với ý nghĩa đó, giáo
dục đã ra đời từ khi xã hội lồi người mới hình thành, do nhu cầu của xã hội và
trở thành một yếu tố cơ bản để làm phát triển loài người, phát triển xã hội. Giáo
dục là một hoạt động có ý thức của con người nhằm vào mục đích phát triển
con người và phát triển xã hội.
1.2.3. Quản lý giáo dục
Quản lý giáo dục là quản lý hệ thống giáo dục, là sự tác động có mục
đích, có hệ thống, có kế hoạch, có ý thức của chủ thể quản lý lên đối tượng
quản lý theo các quy luật khách quan nhằm đưa hoạt động sư phạm của hệ
thống giáo dục đạt tới kết quả mong muốn.
1.2.4. Nhà trường
Nhà trường là tổ chức giáo dục cơ sở mang tính nhà nước, xã hội, là nơi
trực tiếp làm công tác đào tạo thế hệ trẻ, là cơ quan giáo dục chuyên biệt, có đội

ngũ các nhà giáo được đào tạo, nội dung chương trình được chọn lọc, phương
pháp giáo dục phù hợp với mọi lứa tuổi, các phương tiện kĩ thuật phục vụ cho
giáo dục, mục đích giáo dục của nhà trường phù hợp với xu thế phát triển của
xã hội và thời đại.
1.2.5. Quản lý nhà trường
Quản lý nhà trường là một bộ phận của quản lý giáo dục. Quản lý nhà
trường là một hệ thống những tác động sư phạm khoa học và có tính định
hướng của chủ thể quản lý đến tập thể Giáo viên, Học sinh và các lực lượng xã
hội trong và ngoài nhà trường nhằm làm cho nhà trường vận hành theo đúng
đường lối và nguyên lý giáo dục của Đảng trong thực tiễn Việt Nam. Người
quản lý nhà trường phải làm sao cho hệ thống các thành tố vận hành chặt chẽ
với nhau, đưa đến kết quả mong muốn.


4

1.2.6. Khái niệm đạo đức
Đạo đức là một hình thái ý thức xã hội, góp phần quan trọng xây dựng
mối quan hệ giữa người và người, giữa cá nhân và xã hội - chức năng của đạo
đức là giúp con người nhận thức, giáo dục và điều chỉnh cách suy nghĩ và
những hành vi phù hợp với những yêu cầu của xã hội. Nhờ vậy mà con người tự
giác tuân theo những qui tắc, chuẩn mực trong xã hội.
1.2.7. Chuẩn mực đạo đức
Chuẩn mực đạo đức được coi là những phẩm chất đạo đức có tính chất
chuẩn mực, được nhiều người thừa nhận, được dư luận xác định như một địi
hỏi khách quan, là thước đo giá trị cần có ở mỗi người. Trong nội dung giáo
dục đạo đức cho học sinh THCS có thêm một số chuẩn mực mới như tính tích
cực xã hội, quan tâm đến thời sự, sống có mục đích, có tinh thần hợp tác với
bạn bè, với người khác.
1.2.8. Giáo dục công dân

Môn học Giáo dục công dân (GDCD) là một trong những môn học được
giảng dạy trong chương trình giáo dục phổ thơng ở Việt Nam. Môn học được
giảng dạy từ bậc tiểu học với tên gọi là môn Đạo đức, giáo dục công dân ở cấp
trung học cơ sở và giáo dục kinh tế và pháp luật ở trung học phổ thông.
1.2.9. Quản lý hoạt động giáo dục công dân
Quản lý hoạt động giáo dục cơng dân là sự tác động có ý thức của chủ thể
quản lý tới khách thể quản lý nhằm đưa hoạt động giáo dục công dân đạt tới
mục tiêu mong muốn một cách hiệu quả nhất.
1.3. Giáo dục công dân cho học sinh trung học cơ sở
1.3.1. Đặc điểm tâm lý học sinh trung học cơ sở
Tuổi thiếu niên là giai đoạn phát triển của trẻ từ 11 - 15 tuổi, các em được
vào học ở trường trung học cơ sở (từ lớp 6 - 9). Đây là lứa tuổi có bước nhảy
vọt về thể chất lẫn tinh thần, các em đang tách dần khỏi thời thơ ấu để tiến sang
giai đoạn phát triển cao hơn. Ở lứa tuổi thiếu niên có sự tồn tại song song “vừa
tính trẻ con, vừa tính người lớn”.
1.3.2. Nội dung giáo dục công dân cho học sinh trung học cơ sở
Nội dung khái quát của môn giáo dục công dân ở bậc trung học cơ sở hiện
nay được quy định trong Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26 tháng 12
năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.
1.3.3. Phương pháp và hình thức giáo dục cơng dân cho học sinh trung học
cơ sở
1.3.3.1. Phương pháp giáo giáo dục công dân cho học sinh trung học cơ
sở
Phương pháp giáo dục được hiểu là cách thức hoạt động của nhà giáo dục
và của người được giáo dục thực hiện trong sự thống nhất với nhau nhằm hoàn
thành những nhiệm vụ giáo dục phù hợp với mục đích giáo dục đã định.
Phương pháp giáo dục thực chất là phương pháp tổ chức các hoạt động trong
cuộc sống hằng ngày cho học sinh.

5

1.3.3.2. Hình thức giáo giáo dục cơng dân cho học sinh trung học cơ sở
Hình thức tổ chức dạy học là hình thức tổ chức quá trình dạy học chuyên
nghiệp trong các cơ sở giáo dục chuyên trách, trong đó diễn ra sự liên kết một
cách thống nhất giữa hoạt động dạy và hoạt động học và sự tương tác đa chiều
giữa những chủ thể dạy và học.
1.4. Quản lý hoạt động dạy học môn giáo dục công dân cho học sinh trung
học cơ sở
1.4.1. Xây dựng kế hoạch dạy học môn giáo dục công dân cho học sinh
THCS
Việc lập kế hoạch dạy học là chức năng cơ bản, rất quan trọng của quản
lý hoạt động dạy học và là một trong các nguyên tắc của quản lý hoạt động dạy
học. Tính kế hoạch là cơ sở của quản lý hoạt động dạy học.
1.4.1.1. Xây dựng kế hoạch hoạt động dạy học môn giáo dục công dân
của tổ bộ môn và của giáo viên
1.4.1.2. Xây dựng kế hoạch hoạt động trải nghiệm môn giáo dục công dân
của tổ bộ môn và của giáo viên
1.4.1.3. Xây dựng kế hoạch hoạt động trải nghiệm môn giáo dục công dân
của học sinh
1.4.1.4. Xây dựng kế hoạch phối hợp hoạt động của các lực lượng giáo
dục đối với dạy học môn giáo dục công dân
1.4.2. Tổ chức và chỉ đạo hoạt động dạy học môn giáo dục công dân cho học
sinh THCS
1.4.2.1. Tổ chức và chỉ đạo hoạt động dạy học trên lớp môn giáo dục
công dân của tổ bộ môn và giáo viên.
1.4.2.2. Tổ chức và chỉ đạo tổ bộ môn và giáo viên triển khai hoạt động
trải nghiệm cho học sinh
1.4.2.3. Tổ chức và chỉ đạo hoạt động phối hợp của các lực lượng giáo
dục trong dạy học môn giáo dục công dân cho học sinh THCS

1.4.3. Kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học môn giáo dục công dân của tổ bộ
môn và giáo viên cho học sinh THCS
1.4.3.1. Kiểm tra đánh giá các hoạt động dạy học của tổ bộ môn và giáo
viên
1.4.3.2. Kiểm tra đánh giá các kết quả hoạt động học tập môn giáo dục
công dân của học sinh
1.4.3.3. Kiểm tra đánh giá kết quả hoạt động phối hợp các lực lượng giáo
dục trong dạy học môn giáo dục công dân


6

1.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động dạy học môn giáo dục
công dân cho học sinh trung học cơ sở
1.5.1. Các yếu tố khách quan
1.5.1.1. Điều kiện kinh tế, xã hội
1.5.1.2. Giáo dục gia đình
1.5.2. Các yếu tố chủ quan
1.5.2.1. Đội ngũ cán bộ quản lý
1.5.2.2. Đội ngũ giáo viên
1.5.2.3. Hoạt động đoàn thể trong nhà trường
1.5.2.4. Điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường
Tiểu kết chương 1
Chương 1 luận văn đã tổng quan các cơng trình nghiên cứu có liên quan
về việc dạy - học môn Giáo dục công dân, giáo dục đạo đức cho học sinh cấp
trung học phổ thông; làm rõ một số khái niệm liên quan: giáo dục, mục tiêu
giáo dục, mục tiêu giáo dục bộ môn, phương pháp giáo dục, phương pháp giáo
dục bộ mơn GDCD. Bên cạnh đó, tác giả cũng đã làm rõ vai trị, vị trí mơn
học Giáo dục cơng dân trong chương trình giáo dục phổ thơng; thống kê nội
dung chương trình tồn năm học ở cả 4 khối lớp để có cái nhìn tồn diện, tổng

thể về nội dung chương trình sách giáo khoa mơn Giáo dục công dân ở nước ta
hiện nay cũng như những yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng giảng dạy của môn
học này.
Chương 2
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN GIÁO DỤC
CÔNG DÂN Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TRÊN ĐỊA BÀN
QUẬN ĐỐNG ĐA, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
2.1. Khái quát các trường THCS trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà
Nội
2.1.1. Giới thiệu khái quát về quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
2.1.1.1. Lịch sử phát triển và điều kiện tự nhiên
2.1.1.2. Điều kiện kinh tế, văn hóa, xã hội
2.1.2. Tình hình giáo dục tại các trường Trung học cơ sở tại địa bàn quận
Đống Đa, thành phố Hà Nội
Năm học 2018-2019, tổng số các trường THCS trên địa bàn Quận Đống
Đa có 16 trường cơng lập, 3 trường tư thục (trường Lê Thánh Tông, Alfed
Nobel, Horizon), Trong đó có 8 trường học 2 buổi/ngày. Tổng số học sinh toàn
cấp học là trên 18000 học sinh. So với năm học trước, tăng 3% học sinh. Đặc
biệt trong năm học này, khơng có học sinh bỏ học.
Về đội ngũ cán bộ, giáo viên, cơng nhân viên: Tồn Quận có 45 cán bộ
quản lý (gồm Hiệu trưởng và Phó Hiệu trưởng). Đội ngũ cán bộ quản lý, giáo


7

viên THCS Quận Đống Đa trên 1200 người, cơ bản đủ về số lượng và đồng bộ
về cơ cấu.
Về chất lượng dạy và học: Thực hiện nghiêm túc chương trình theo quy
định. Thực hiện dạy 2 buổi/ngày, dạy học tự chọn nghiêm túc, triển khai dạy
học theo chuẩn kiến thức, kỹ năng, quan tâm chỉ đạo dạy học nội dung giáo dục

địa phương, triển khai dạy học tích hợp giáo dục môi trường. Tổ chức giáo dục
hướng nghiệp phổ thông, tổ chức học nghề cho học sinh lớp 9. Số lượng học
sinh được công nhận tốt nghiệp THCS, đạt 99,8%.
2.2. Giới thiệu về khảo sát thực trạng quản lý hoạt động giáo dục công dân
cho học sinh trường THCS trong quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
2.2.1. Mục tiêu khảo sát
2.2.2. Nội dung khảo sát
2.2.2.1. Đối tượng khảo sát
2.2.2.2. Nội dung khảo sát
2.2.2.3. Phương pháp khảo sát
2.3. Thực trạng hoạt động giáo dục công dân cho học sinh trường THCS
trong quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
2.3.1. Thực trạng nhận thức của giáo viên và học sinh trường THCS quận
trong Đống Đa, Hà Nội về môn Giáo dục công dân
Từ kết quả điều tra bảng 2.4, có thể thấy rằng, đội ngũ giáo viên và cán
bộ quản lý giáo dục nhận thức rất rõ sự quan trọng của môn giáo dục công dân
tại trường THCS với 46% ý kiến cho rằng điều này rất quan trọng và 54% ý
kiến là quan trọng.
Tác giả cũng tiến hành khảo sát điều tra cụ thể về tầm quan trọng của
môn GDCD đối với học sinh THCS: Có 77% ý kiến học sinh cho rằng mơn
GDCD là có bổ ích, 19% cho biết chưa nhận thấy sự bổ ích của mơn học và 4%
cho rằng mơn học này khơng có sự bổ ích cho bản thân.
2.3.2. Thực trạng hoạt động dạy học môn giáo dục công dân của giáo viên
trường THCS trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
2.3.2.1. Thực trạng hoạt động dạy học lý thuyết môn giáo dục công dân
của giáo viên trường THCS trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội


8

* Thực trạng thực hiện các nội dung giáo dục cơng dân
Chart Title
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%

4,10%
20,90%

0,90%

1,70%

4,80%
25%

27,40%

37,10%

42,70%

2,40%
4,10%

39,50%

25%
37,10%
50%
32,20%

28,20%

16,90%

Nội dung giảng dạy Đảm bảo tính hệ Trang bị cho học Giúp học sinh định
hướng và vận
bám sát chuẩn kiến thống và cập nhật sinh đầy đủ kiến
dụng thực tế
thức
trong nội dung bài thức phổ thơng
giảng
Tốt

Khá

Trung bình

Yếu

Kém

(Nguồn: Điều tra khảo sát của tác giả)
Hình 2.2. Khảo sát về thực trạng thực hiện nội dung giảng dạy
môn giáo dục công dân tại trường THCS trên địa bàn quận Đống Đa
Tiến hành điều tra (hình 2.2) cho thấy thực trạng thực hiện nội dung giảng
dạy lý thuyết môn GDCD tại trường THCS trong bối cảnh hiện nay ở quận
Đống Đa, Hà Nội chỉ đạt ở mức khá và trung bình.
* Thực trạng sử dụng các hình thức dạy học môn giáo dục công dân
Về việc vận dụng các phương pháp dạy học tích cực, phát huy tính chủ
động sáng tạo của học sinh, có 13.7% ý kiến đánh giá đang thực hiện tốt, 21.7%
ý kiến đánh giá ở mức khá, 44.3% đánh giá ở mức trung bình và 12.1% đánh
giá ở mức còn yếu, 8.2% ý kiến đánh giá kém.
2.3.2.2. Thực trạng hoạt động trải nghiệm môn Giáo dục công dân của
giáo viên trường THCS trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
Chart Title
120,00%
100,00%
80,00%
60,00%

6,60%
8,80%

8,20%
12,10%

0,00%

7,40%
33,80%

41,10%

44,30%

46,80%

40,00%
20,00%

5,70%
9,60%
15,30%

27,40%

21,70%

16,10%

13,70%

58,80%
22,60%

Hoạt động trải
Giáo viên có nhận
Học sinh tham gia
Có sự kết hợp với giảng
nhiệt tình, đầy đủ

dạy trải nghiệm, ngoại nghiệm được tổ chức thức đúng đắn về
phù hợp với thực tế hoạt động trải nghiệm
khóa
Tốt

Khá

Trung bình

Yếu

Kém

Hình 2.4. Khảo sát về thực trạng hoạt động trải nghiệm môn giáo dục công
dân tại trường THCS trên địa bàn quận Đống Đa


9

2.3.3. Thực trạng hoạt động học tập, vận dụng môn giáo dục công dân của
học sinh trường THCS trên địa bàn quận Đống Đa
Bảng 2.5. Khảo sát việc học tập lý thuyết môn Giáo dục công dân của học
sinh trường THCS trên địa bàn quận Đống Đa, Hà Nội
STT

Nội dung học tập

1
2
3

Học lý thuyết
Làm bài tập trong SGK
Đọc sách và tài liệu nâng cao
Đọc sách và tài liệu không bắt
buộc
Soạn chuyên đề bộ môn

4
5

122
86
55

Không
thường
xuyên
(2)
19
25
61

42

66

16

1.94

23

81

20

1.78

Thường
xuyên
(3)

Không
bao giờ
(1)

ĐTB

0
13
8

2.86
2.27
2.09

(Nguồn: Khảo sát điều tra của tác giả)
Qua kết quả kháo sát việc học tập trên lớp môn GDCD của học sinh các
trường THCS quận Đống Đa, có thể thấy việc học lý thuyết trên lớp là công

việc, nhiệm vụ thường xuyên của học sinh nên được thực hiện khá nghiêm túc,
đầy đủ. Học sinh được học đẩy đủ nội dung bài học, không cắt xén chương
trình giáo dục, căn cứ chuẩn của chương trình cấp THPT và đối chiếu với
hướng dẫn thực hiện của Bộ GD&ĐT nên có điểm trung bình 2.86/3.0.
2.3.4. Thực trạng sự phối hợp các lực lượng giáo dục trong hoạt động dạy
học giáo dục công dân cho học sinh THCS trong Quận Đống Đa, Hà Nội
Chart Title
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%

2,60%
8%
40,30%

2,50%
6,40%

5%
7,20%

51,60%

41,90%

29%

31,40%

29,80%
20,10%

14,50%

9,70%

Có sự đồng bộ giữa các thành Gia đình thường xuyên duy trì
phần
liên lạc với nhà trường
Tốt

Khá

Trung bình

Yếu

Có sự phối hợp với cơ quan,
đồn thể địa phương

Kém

(Nguồn: Khảo sát điều tra của tác giả)
Hình 2.6. Khảo sát về thực trạng quản lý sự phối hợp giữa các lực lượng
giáo dục trong dạy học môn giáo dục công dân tại trường THCS
tại quận Đống Đa


10

2.4. Thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn giáo dục công dân cho học
sinh các trường THCS trong quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
2.4.1. Thực trạng xây dựng kế hoạch hoạt động dạy học môn giáo dục công dân
2.4.1.1. Xây dựng kế hoạch hoạt động của tổ bộ môn và giáo viên
Chart Title
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%

2,60%
4,80%

0
1,70%

17,70%

22,50%

1,80%
5,60%

4,90%
19,30%

33%
46%

38,70%

46%
43,50%

34,60%

31,40%

16,10%

29,80%

Xây dựng và công bố kế Yêu cầu giáo viên có kế Kế hoạch mang tính thực Kế hoạch giảng dạy
đảm bảo sự hiệu quả
hoạch chung
hoạch giảng dạy chi tiết

tiễn, khả thi
cụ thể
Tốt

Khá

Trung bình

Yếu

Kém

(Nguồn: Khảo sát điều tra của tác giả)
Hình 2.7. Khảo sát về thực trạng xây dựng kế hoạch dạy học
môn giáo dục công dân tại trường THCS trên địa bàn quận Đống Đa
Điều này cho thấy kế hoạch dạy học môn GDCD được xây dựng đều bám
khá sát với tình hình thực tế, giáo viên bộ môn thực hiện đúng phân phối
chương trình, bám sát chuẩn kiến thức, đẩy đủ nội dung bài học, khơng cắt xén
chương trình giáo dục, căn cứ chuẩn của chương trình cấp THCS và đối chiếu
với hướng dẫn thực hiện của Bộ GD&ĐT.
Đối với xây dựng KH hoạt động trải nghiệm, tổ chuyên môn và giáo viên
bộ môn như sau:
Chart Title
120,00%
100,00%
80,00%
60,00%

3,40%
8,80%

6,60%
8%

37,90%

45,10%

40,00%
20,00%
0,00%

4,10%
8,80%
21%
46%

31,40%

24,20%

18,50%

16,10%

20,10%

4,90%
5,60%
39,50%

36,30%
13,70%

Dự kiến kế hoạch hoạt Dự kiến kế hoạch xây Dự kiến kế hoạch đảm Dự kiến kế hoạch kinh
động trải nghiệm trong dựng và bồi dưỡng đội bảo cơ sở vật chất phí cho hoạt động trải
kế hoạch năm học, học
ngũ giáo viên về
phục vụ cho hoạt động
nghiệm
kỳ chung
GDCD thơng qua hoạt
trải nghiệm
động trải nghiệm
Tốt

Khá

Trung bình

Yếu

Kém

(Nguồn: Khảo sát điều tra của tác giả)
Hình 2.8. Khảo sát về thực trạng xây dựng kế hoạch hoạt động trải nghiệm
môn giáo dục công dân tại trường THCS trên địa bàn quận Đống Đa


11

Phần lớn việc xây dựng kế hoạch hoạt động trải nghiệm của giáo viên và
tổ chuyên môn mới tiến hành chung chung bằng văn bản để báo cáo lên lãnh
đạo nhà trường với nội dung là tổ chức bao nhiêu chương trình, hoạt động chứ
chưa cụ thể là tổ chức những hoạt động gì, tiến hành vào thời điểm nào, phân
phối quỹ thời gian cho từng hoạt động
2.4.1.2. Xây dựng kế hoạch hoạt động học tập môn giáo dục công dân của
học sinh
Chart Title
100%
90%

5,70%

8%

12,90%

80%

12,90%

24,30%

14,50%

70%
60%

16,10%

50,80%
47,60%

50%
40%

43,50%

40,30%

23,30%

27,40%

30%
20%

36,30%

10%

30,60%

0%
Xây dựng kế hoạch chỉ Dự kiến kế hoạch kiểm Dự kiến phối hợp với Dự kiến tổ chức hoạt
đạo, sắp xếp thời khóa tra, đánh giá tình hình các giáo viên trong nhà động trải nghiệm phù
biểu hợp lý cho học
học tập của học sinh
trường tổ chức hoạt
hợp với thực tế

sinh
động trải nghiệm
Tốt

Khá

Trung bình

Yếu

Kém

(Nguồn: Khảo sát điều tra của tác giả)
Hình 2.9. Khảo sát về thực trạng xây dựng kế hoạch học tập môn giáo dục
công dân của học sinh tại trường THCS trên địa bàn quận Đống Đa
Qua ý kiến phản hồi có thể thấy công đoạn này cũng đang được các
trường THCS tại quận Đống Đa thực hiện tương đối tốt. Việc xây dựng kế
hoạch kiểm tra, đánh giá được dự kiến tiến hành vào các thời điểm hợp lý và
nằm trong lịch trình giảng dạy
2.4.1.3. Xây dựng kế hoạch phối hợp hoạt động của các lực lượng giáo
dục trong dạy học môn giáo dục công dân tại các trường THCS trên địa bàn
quận Đống Đa, Hà Nội
Trong mỗi một năm học, tổ chức Đồn Thanh niên phối hợp cùng với
Giáo viên bộ mơn GDCD tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về pháp luật, về an tồn
giao thơng, phịng chống tệ nạn xã hội…hoặc phát động các cuộc vận động lớn
như: kế hoạch nhỏ, ủng hộ các nạn nhân chất độc da cam, ủng hộ học sinh
nghèo vùng cao,…Thông qua các hoạt động này có thể giúp các em thấy được
tình u q hương đất nước, yêu con người, yêu lao động, các giá trị đạo đức
tốt đẹp của dân tộc ta

12

2.4.2. Thực trạng tổ chức và chỉ đạo hoạt động dạy học môn giáo dục công
dân cho học sinh trường THCS trong quận Đống Đa, Hà Nội
2.4.2.1. Tổ chức và chỉ đạo hoạt động dạy học của tổ bộ môn và giáo
viên.
Về tổ chức hoạt động dạy học trên lớp môn Giáo dục công dân của tổ bộ
môn và giáo viên:
Qua khảo sát ý kiến, có 36.3% ý kiến đánh giá tốt, 50.8% ý kiến đánh giá
ở mức khá, 12.9% đánh giá ở mức trung bình cho thấy rằng các cán bộ quản lý
giáo dục tại các trường rất chú ý đến khâu này.
Về chỉ đạo hoạt động dạy học môn Giáo dục công dân cho học sinh
trường THCS trong quận Đống Đa, Hà Nội
Chart Title
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%

4,10%
17,70%

50,80%

1,80%
8%

3,40%
5,60%

0,90%
6,40%

41,90%

43,60%

5,60%
11,30%

19,30%
48,40%
47,60%
33%

30,60%
21,80%

27,40%

23,30%

16,10%

18,50%

12,90%

Chỉ đạo nâng Chỉ đạo thực Chỉ đạo tổ chức Có hình thức
Chỉ đạo bồi
cao ý thức
hiện nội dung
sinh hoạt
khuyến khích,
dưỡng, tập
trách nhiệm của giảng dạy sát chuyên môn ưu tiên cho GV huấn cho GV
GV trong cơng
sao
dựa trên nghiên tích cực đổi
theo chu kỳ
tác dạy học
cứu bài học
mới phương thường xuyên
pháp dạy học
Tốt

Khá

Trung bình

Yếu

Kém

(Nguồn: Khảo sát điều tra của tác giả)
Hình 2.11. Khảo sát về thực trạng chỉ đạo hoạt động dạy học môn giáo dục
công dân tại trường THCS trên địa bàn quận Đống Đa
Công tác chỉ đạo được thực hiện tương đối tốt, trong đó nội dung chỉ đạo
nâng cao ý thức trách nhiệm của GV trong công tác dạy học được đánh giá tốt
nhất, chiếm trên 70% thực hiện tốt, khá.
2.4.2.2. Tổ chức và chỉ đạo tổ bộ môn và giáo viên triển khai hoạt động
trải nghiệm cho học sinh.
Nhìn chung, qua khảo sát giáo viên và tổ chuyên môn giảng dạy môn
GDCD tại các trường THCS trên địa bàn quận Đống Đa, việc tổ chức và chỉ
đạo triển khai hoạt động trải nghiệm cho học sinh môn GDCD đang được tiến
hành ở mức khá.
2.4.2.3. Tổ chức và chỉ đạo hoạt động phối hợp các lực lượng giáo dục
trong dạy học môn Giáo dục công dân cho học sinh các trường THCS tại quận
Đống Đa, Hà Nội.


13

Qua việc khảo sát, trưng cầu ý kiến của giáo viên các trưởng THCS tại
quận Đống Đa, có thể thấy công tác tổ chức và chỉ đạo sự phối hợp với các lực
lượng giáo dục khác trong dạy học môn GDCD hiện nay chỉ đang ở mức trung
bình khá. Mặc dù đã có sự duy trì mối liên kết giữa cha mẹ - nhà trường – xã
hội nhưng việc phối hợp để cùng tham gia vào quá trình dạy học mơn GDCD
cịn nhiều tồn tại.
2.4.3. Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học giáo dục công dân
cho học sinh trường THCS trong quận Đống Đa, Hà Nội
2.4.3.1. Thực trạng kiểm tra đánh giá kết quả hoạt động của tổ bộ môn và

giáo viên.
Chart Title
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%

0,90%
3,20%
19,30%
47,60%

2,50%
4,80%
24,20%

0,90%
4%
29%

50%

46%

18,50%

20,10%

0%
3,30%
15,30%

7,80%
8,90%

49,20%

44,30%

25%
29%

32,20%

14,50%

Tổ chức tập
Thực hiện Thanh tra kiểm Thống kê đánh Thu thập thông
huấn, đổi mới nghiêm túc quy tra đánh giá kết giá chất lượng tin qua kiểm tra
kiểm tra đánh chế kiểm tra
quả học tập
dạy học bộ
đánh giá để

giá cấp phòng, đánh giá HS
của HS
mơn hàng năm điều chỉnh hoạt
trường
theo tinh thần
để có KH nâng động dạy học
đổi mới
cao chất lượng
dạy học
Tốt
Khá
Trung bình
Yếu
Kém

(Nguồn: Khảo sát điều tra của tác giả)
Hình 2.14. Khảo sát về thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học
môn giáo dục công dân tại trường THCS trên địa bàn quận Đống Đa
Kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học môn giáo dục công dân vẫn tồn tại
một vài khúc mắc trong việc thống kế đánh giá chất lượng dạy học khi chỉ quan
tâm đến thành tích cơng tác của giáo viên và điểm số của học sinh, ít quan tâm
đến sự sáng tạo trong việc đổi mới phương pháp dạy học phát huy tính tích cực
tự lực của học sinh
2.4.3.2. Thực trạng kiểm tra đánh giá các kết quả hoạt động học tập môn
giáo dục công dân của học sinh


14
Chart Title
120,00%

100,00%

0
13,70%

80,00%
60,00%

3,30%
4%
21%

1,70%
6,40%
21,80%

42,70%

40,30%

29%

29,80%

52,40%

40,00%
20,00%

33,90%

0,00%

6,60%
8,80%

7,20%
7,20%

39,50%

47,60%

30,60%

25,90%

14,50%

12,10%

Sử dụng hình Kiểm tra, đánh Kiểm tra việc Kiểm tra, đánh Kiểm tra, đánh
thức, phương giả khả năng chuẩn bị dụng giá tinh thần, giá bài thu
pháp đánh nắm bắt kiến cụ, tài liệu học thái độ của hoạch sau các
giá, kiểm tra thức trên lớp tập trên lớp và học sinh trong hoạt động trải
học sinh đa của học sinh trải nghiệm của các hoạt động nghiệm của
dạng
trải nghiệm
học sinh
học sinh

Tốt
Khá
Trung bình
Yếu
Kém

(Nguồn: Khảo sát điều tra của tác giả)
Hình 2.16. Khảo sát về thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn
GDCD của học sinh tại trường THCS trên địa bàn quận Đống Đa
Việc đánh giá, kiểm tra kết quả học tập môn GDCD của học sinh các
trường THCS tại quận Đống Đa, Hà Nội thông qua học tập lý thuyết trên lớp và
hoạt động trải nghiệm thực tế do nhà trường, giáo viên tổ chức. Qua khảo sát ta
thấy thực trạng này đạt ở mức khá.
2.4.3.3. Thực trạng kiểm tra đánh giá kết quả hoạt động phối hợp các lực
lượng giáo dục trong dạy học môn giáo dục công dân tại các trường THCS
quận Đống Đa, Hà Nội
Chart Title
120,00%
100,00%

13,80%

11,30%

7,20%

44,30%

51,60%

54%

22,60%

25,80%

12,90%

12,10%

80,00%
60,00%
40,00%
25%
20,00%
0,00%

16,90%

Xây dựng tiêu chuẩn đánh giá Tổ chức họp định kỳ đánh giá Khen thưởng, biểu dương cá
việc phối hợp của các lực
về quá trình phối hợp của các nhân, tổ chức thực hiện tốt sự
lượng giáo dục
lực lượng giáo dục
phối hợp của các lực lượng
giáo dục
Tốt

Khá

Trung bình

Yến

Kém

(Nguồn: Khảo sát điều tra của tác giả)
Hình 2.17. Khảo sát về thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động phối hợp
của các lực lượng giáo dục trong dạy học môn giáo dục công dân
tại trường THCS trên địa bàn quận Đống Đa


15

Qua khảo sát ta thấy thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động phối hợp các
lực lượng giáo dục trong dạy học môn GDCD tại trường THCS trên địa bàn
quận Đống Đa đạt ở mức trung bình. Có một thực trạng ở hầu hết các nhà
trường và các đơn vị hành chính nơi trường đóng, đó là sau mỗi hoạt động phối
hợp giáo dục thì việc tổng kết rút kinh nghiệm và tổ chức đánh giá, khen
thưởng là hầu như khơng có.
2.4.4. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động dạy học môn
giáo dục công dân cho học sinh trường THCS trong quận Đống Đa, Hà Nội
Bàng 2.7. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động dạy học
môn GDCD
(Đơn vị: Người)
STT
1
2
3
4

5
6

Yếu tố ảnh hưởng
Sự giáo dục của gia đình
Sự phát triển kinh tế, xã hội
Chất lượng đầu vào của học sinh
Năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý
giáo dục
Năng lực, sự sáng tạo của đội ngũ
giáo viên
Điều kiện cơ sở vật chất của nhà
trường

Học sinh
(141)
Tỉ lệ
SL
%
108
76.
49
34.7
32
22.7

CBQL, GV
(122)

Thứ

bậc

SL

Tỉ lệ

86
37
65

70.5
26.2
46

2
6
5

56

39.7

103

73

4

130

92.2

112

79.4

1

114

80.8

77

54.6

3

Qua đây có thể nhận thấy yếu tố có ảnh hưởng lớn nhất đến việc quản lý
hoạt động dạy học môn GDCD nằm ở yếu tố năng lực và sự sáng tạo của giáo
viên, tiếp đến là sự giáo dục của gia đình và điều kiện cơ sở vật chất của nhà
trường phục vụ cho công tác dạy và học.
2.5. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Giáo dục
công dân tại các trưởng THCS trong Quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
2.5.1. Ưu điểm
2.5.2. Hạn chế
2.5.3. Nguyên nhân của hạn chế
Tiểu kết chương 2
Những vấn đề về lý luận và thực trạng công tác quản lý hoạt động dạy học
môn GDCD trong các trường THCS nêu trên chính là cơ sở thực tiễn để tác giả

đưa ra biện pháp quản lý của Phòng GD&ĐT và BGH các nhà trường đối với
hoạt động dạy học môn GDCD trong các trường THCS trên địa bàn quận, Một
số biện pháp đề xuất trong chương ta sẽ phần nào khắc phục những mặt còn hạn
chế và góp phần hồn thiện cơng tác quản lý hoạt động dạy học môn GDCD.


16

Chương 3
ĐỀ XUẤT MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN CHO HỌC SINH
CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TRONG QUẬN ĐỐNG ĐA,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY
3.1. Các nguyên tắc xây dựng biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn
giáo dục công dân cho học sinh các trường trung học cơ sở trong quận
Đống Đa, thành phố Hà Nội
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo mục tiêu giáo dục THCS
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo sự đồng bộ giữa các lực lượng giáo dục
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa
3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi
3.2. Một số biện pháp quản lý hoạt động giáo dục công dân cho học sinh
trường THCS trong quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
3.2.1. Tổ chức nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý và giáo viên về quản
lý hoạt động dạy học môn Giáo dục cơng dân.
* Mục đích của biện pháp
Mục tiêu chủ yếu của biện pháp này là tăng cường các nhận thức của cán
bộ quản lý về tầm quan trọng của quản lý hoạt động dạy học môn GDCD tại
các trường trung học cơ sở quận Đống Đa, Hà Nội. Từ lý luận, nhà quản lý sẽ
áp dụng vào thực tiễn một cách linh hoạt và hiệu quả

*Nội dung của biện pháp
Tăng cường tổ chức hoạt động bồi dưỡng kiến thức về khoa học quản lý,
Thường xuyên bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý về các quan điểm tư
tưởng đường lối, chính sách của Đảng, Pháp luật Nhà nước, chiến lược phát triển
GD&ĐT.
*Cách thức tiến hành
Cử đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên đi học các lớp bồi dưỡng, các
khoá học nâng chuẩn về quản lý; cung cấp đầy đủ các tài liệu pháp quy liên
quan đến nghiệp vụ quản lý.
*Điều kiện tiến hành
Phòng GD&ĐT cần tổ chức bồi dưỡng CBQL, GV về cách sử dụng và
ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý điểm, bài dạy, sử dụng phần mềm để
thiết kế giáo án điện tử nhằm nâng cao hiệu quả dạy học môn GDCD. Đồng
thời cần cung cấp đầy đủ các văn bản, hướng dẫn phục vụ hoạt động bồi dưỡng
cho giáo viên.
*Kết quả cần đạt được
Có ít nhất 2 buổi tổ chức tham quan, học tập kinh nghiệm ở những đơn vị
trong và ngoài địa bàn quận để đạt thành tích tốt trong cơng tác giảng dạy môn
GDCD cho học sinh.


17

Định kỳ tổ chức một số buổi đối thoại và lấy ý kiến tâm tư nguyện vọng
của học sinh trong nhà trường về cách thức dạy và học của môn học GDCD.
3.2.2. Hướng dẫn tổ bộ môn và giáo viên xây dựng kế hoạch giảng dạy sát
với yêu cầu mới về dạy học mơn GDCD cho học sinh
* Mục đích của biện pháp
Quản lý xây dựng kế hoạch giảng dạy giúp cho giáo viên của các trường
THCS có thể thực hiện đúng và đầy đủ kế hoạch, khối lượng công việc của

mình một cách khoa học đồng thời giúp các nhà quản lý có cơ sở kiểm tra đánh
giá việc thực hiện chương trình của giáo viên.
*Nội dung của biện pháp
Tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch chung của năm học.
Giáo viên cụ thể hóa kế hoạch năm học thành kế hoạch giảng dạy riêng
của từng cá nhân.
*Cách thức tiến hành
+ Các trường cần xây dựng kế hoạch chung của nhà trường.
+ Chỉ đạo việc lập kế hoạch của tổ chuyên môn GDCD.
* Điều kiện tiến hành
Giáo viên thực hiện đúng, đủ chương trình đã được thiết kế, đồng thời có
kế hoạch kiểm tra, đánh giá việc thực hiện chương trình GDCD ở bậc THCS để
có sự điều chình phù hợp.
*Kết quả cần đạt được
Mỗi giáo viên đầu năm học đều phải nộp bản kế hoạch cá nhân nêu rõ mục
tiêu giảng dạy của năm học và phương hướng để thực hiện những mục tiêu đó.
Nhà trường THCS cần liên tục giám sát kiểm tra việc thực hiện kế hoạch cá
nhân của giáo viên thông qua các cuộc họp giao ban và có biên bản cuộc họp.
3.2.3. Đổi mới sinh hoạt tổ bộ môn hướng vào việc nâng cao năng lực dạy
học môn GDCD của giáo viên
a. Chỉ đạo quá trình bồi dưỡng chương trình mơn GDCD THCS
* Mục đích của biện pháp
Phần lớn giáo viên giảng dạy môn GDCD ở bậc THCS của các trường
trên địa bàn quận Đống Đa đều được đào tạo ở các trường đại học danh tiếng
của Việt Nam như đại học Sư phạm, đại học Khoa học xã hội và nhân văn,…
*Nội dung của biện pháp
- Tổ chức cho GV đi học các lớp bồi dưỡng hè do phòng giáo dục, Sở
Giáo dục và Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức.
- Tổ chức cho GV học tập, nghiên cứu các tài liệu lý luận nghiệp vụ tại tổ,
trường.

*Cách thức tiến hành
Tổ chức các đợt học tập xen kẽ, lồng ghép vào các sinh hoạt chuyên môn,
rèn luyện tay nghề hàng tuần, hàng tháng trong tổ chun mơn hoặc các kì hội
giảng, thi GV giỏi các cấp. Phân công GV đến các trường khác dự giờ thao
giảng cụm nhất là GV trẻ mới về trường.


18

* Điều kiện tiến hành
Sở, phòng, nhà trường cần tổ chức các buổi nâng cao về chương trình
dạy học GDCD cho giáo viên đi tập huấn.
*Kết quả cần đạt được
Nhà trường cần tạo điều kiện cho 100% giáo viên GDCD đi học tập
huấn. Bên cạnh đó, giáo viên mơn GDCD cần thực hiện đầy đủ các buổi họp
cũng như tập huấn
b. Chỉ đạo q trình bồi dưỡng về PPDH mơn GDCDTHCS
* Mục đích của biện pháp
Việc đào tạo và bồi dưỡng PPDH cho giáo viên môn GDCD THCS là rất
quan trọng, việc làm này nhằm giúp nhà trường nâng cao chất lượng đào tạo
đồng thời cũng gắn liền với sự phát triển giáo dục chung của đất nước.
* Nội dung của biện pháp
Phòng giáo dục và các cấp quản lý chỉ đạo đưa các hoạt động đổi mới
PPDH và thực hiện đồng bộ ở tất cả các môn học đến các trường THCS có tổ
chức thi đua khen thưởng các đơn vị có PPDH đổi mới. Sau đó các bài giảng
đạt kết quả cao sẽ được phòng tập hợp đưa lên trang Web chung của phòng để
các giáo viên các trường truy cập và tham khảo học hỏi.
* Cách thức tiến hành
Chú ý cho học sinh thực hành, vận dụng kiến thức vào tình huống thực
tiễn, các tình huống có tính phức hợp, tìm tịi, khám phá, nghiên cứu, thực

hiện các dự án học tập, thảo luận, thuyết trình, ...nhằm phát triển năng lực
người học một cách chủ động.
* Điều kiện tiến hành
Nhà trường tạo điều kiện cho GV GDCD đi tập huấn, dự giờ của các GV
trong huyện để học hỏi nâng các biện pháp dạy học phát huy được năng lực tập
tập của học sinh.
* Kết quả cần đạt được
Các trường THCS cần tạo điều kiện cho 100% giáo viên đi học tập huấn
về tin học, ngoại ngữ và chú trọng đến mua các đồ dùng dạy học, phương tiện
dạy học hiện đại, sách tham khảo, tài liệu chuyên ngành.
c. Chỉ đạo đổi mới việc phân công chuyên mơn cho giáo viên mơn giáo
dục cơng dân
* Mục đích của biện pháp
Xây dựng kế hoạch phân công chuyên môn cho giáo viên môn GDCD là
nhiệm vụ cần thiết và quan trọng không thể thiếu cho mỗi giáo viên khi thực
hiện nhiệm vụ năm học.
*Nội dung của biện pháp
+ Mục tiêu, nhiệm vụ trong năm học; + Các chỉ tiêu phấn đấu; + Các biện
pháp thực hiện; + Kế hoạch cụ thể từng tuần, tháng trong năm học.
+ Phân công sở lớp dạy đến từng GV, phân công GV dạy chuyên đề, thao
giảng cụm, cần quan tâm và chú ý đến tình hình học tập của học sinh.


19

*Cách thức tiến hành
Tổ trưởng chuyên môn điều chỉnh và duyệt kế hoạch của giáo viên, để
giáo viên được tiến hình thực hiện dưới sự chỉ đạo và theo dõi, kiểm tra sát sao
của TTCM và nhà trường.
* Điều kiện tiến hành

- BGH và TTCM thường xuyên kiểm tra đôn đốc việc thực hiện chương
trình dạy học.
- Giáo viên GDCD thật nghiêm túc thực hiện tốt khi BGH phân công
chuyên môn.
* Kết quả cần đạt được
Đảm bảo được giờ giảng đủ định mức cho giáo viên.
Nội dung và chương trình học đủ thời lượng và không bị cắt xén.
d. Chỉ đạo đổi mới sinh hoạt chuyên môn cho giáo viên mơn Giáo dục
cơng dân
* Mục đích của biện pháp
Đa dạng hóa các hình thức học tập, chú trọng các hoạt động trải nghiệm
sáng tạo, nghiên cứu khoa học của HS.
*Nội dung của biện pháp
Phịng GD&ĐT tiến hành tập huấn tồn quận nội dung “Đổi mới sinh
hoạt chuyên môn” cho đối tượng là BGH và Tổ trưởng chuyên môn của các nhà
trường qua đó yêu cầu các trường THCS trong mỗi cụm quận, thành phố
khuyến khích các tổ/nhóm chun mơn thực hiện sinh hoạt chuyên môn theo
cụm trường, thông báo các thành viên trong Hội đồng chun mơn là người có
trách nhiệm phụ trách hoạt động chuyên môn của cụm trường đó.
*Cách thức tiến hành
Xác định mục đích của sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học:
Tạo cơ hội cho các GV được học tập lẫn nhau thông qua hoạt động cùng hợp
tác thiết kế kế hoạch bài dạy, cùng dự giờ phân tích hài học. Sinh hoạt chun
mơn theo nghiên cứu bài học không đánh giá xếp loại GV
* Điều kiện tiến hành
Cung cấp đầy đủ văn bản, quy định, các tài liệu của Bộ, Ngành phục vụ
công tác đổi mới phương pháp dạy học của GV.
*Kết quả cần đạt được
Các trường THCS cần thường xuyên rút kinh nghiệm việc thực hiện đổi
mới phương pháp dạy học, đặc biệt coi trọng khâu tổng kết, tổ chức hội thảo

trao đổi kinh nghiệm đổi mới phương pháp dạy học cấp Phòng GD&ĐT Giáo
dục, đưa ra những bài học ý nghĩa, thiết thực để điều chỉnh và định hướng phát
triển trong từng học kì, từng năm học.
3.2.4. Kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học môn Giáo dục công dân theo sát
các chỉ số cần đạt về phẩm chất và năng lực của học sinh
* Mục đích của biện pháp
Thực hiện đổi mới nội dung, hình thức kiểm tra đánh giá hoạt động dạy
học theo hướng coi trọng đánh giá để giúp đỡ học sinh về phương pháp học tập,
động viên sự cố gắng, hứng thú học tập của các em trong quá trình dạy học là


20

một bước đi mới trong đổi mới đồng bộ giữa phương pháp dạy học và kiểm tra
đánh giá kết quả học tập của HS.
*Nội dung của biện pháp
Chỉ đạo các nhà trường THCS trong quận thực hiện đúng Thông tư số
58/2011/TT-BGD&ĐT ngày 12/12/2011 của Bộ GD&ĐT về Quy chế đánh giá,
xếp loại HS cấp học THCS.
*Cách thức tiến hành
Các trường tiếp tục thực hiện việc bồi dưỡng GV về kĩ thuật, kĩ năng ra
đề, soạn đáp án và hướng dẫn chấm bài thi. Yêu cầu khi kiểm tra mỗi nội dung
kiến thức cần phải có tối thiểu từ 01 để trở lên, có thể sử dụng hai hình thức ra
đề trắc nghiệm khách quan và tự luận. Các đề kiểm tra chất lượng do Phịng
GD&ĐT ra đề quy định hình thức tự luận hoặc trắc nghiệm.
* Điều kiện tiến hành
Hàng năm, Phòng GD&ĐT chỉ đạo các nhà trường chuẩn bị hệ điều kiện
phục vụ công tác giảng dạy đầu năm hồn tất trước khai giảng trong đó có hồ sơ
lưu trữ kết quả học tập của HS. Tổ chức kiểm tra nền nếp đầu năm phát hiện và
chấn chỉnh kịp thời những đơn vị chưa thực hiện nghiêm túc theo quy định.

*Kết quả cần đạt được
Đánh giá học sinh, kiểm tra HS không chỉ dừng lại ở mức tái hiện kiến
thức cũ mà phải tăng cường kiểm tra năng lực sáng tạo của HS. Khi soạn một
bài kiểm tra đánh giá mơn ốn ở trường THCS, giáo viên phải xác định rõ kiến
thức và kỹ năng cần kiểm tra. Mỗi bài kiểm tra tổng hợp phải kiểm tra, đánh giá
theo ba bậc từ dễ đến khó; Viết ra được, trình bày được, tính tốn được, chứng
minh được... trong phạm vi các kiến thức mà học sinh vừa tiếp thu và rèn luyện.
3.2.5. Nâng cao chất lượng hoạt động phối hợp giữa các lực lượng khác
trong dạy học môn Giáo dục cơng dân
* Mục đích của biện pháp
Trong q trình dạy học, giáo viên bộ môn phải phối hợp với các lực
lượng giáo dục trong nhà trường và các lực lượng giáo dục bên ngoài nhà
trường nhằm tạo ta những tác động giáo dục cùng chiều, những tấm gương sống
về đạo đức, tác phong để học sinh noi theo mà điều chỉnh hành vi của mình.
* Nội dung của biện pháp
Gia đình, nhà trường và các thành phần giáo dục khác trong xã hội được
coi là “tam giác” giáo dục quan trọng đối với mỗi học sinh.
* Cách thức tiến hành
Mỗi nhà trường cần xây dựng môi trường giáo dục tốt, cần kết hợp ba yếu
tố rộng lớn là xã hội và nhà trường, nhỏ là gia đình và lớp học - để HS được học
tập và rèn luyện trở thành những cơng dân có đức, có tài.
* Điều kiện tiến hành
Cần có sự thấu hiểu, quan tâm và hợp tác giữa gia đình, nhà trường và
xã hội.


21

Nhà trường tổ chức các hoạt động cần triển khai rộng rãi đến tất cả phụ
huynh học sinh.

* Kết quả cần đạt được
Giáo viên bộ môn và giáo viên chủ nhiệm cần có sự thấu hiểu đối với
học sinh. Khơng có học sinh trong quận vi phạm pháp luật. Khơng có học sinh
bị hạnh kiểm ở mức dưới trung bình
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp
Các biện pháp quản lý dạy học mơn GDCD được nêu trên có mối quan hệ
thống nhất biện chứng với nhau, có sự liên kết chặt chẽ, bổ sung, hỗ trợ nhau,
đồng bộ tuân thủ việc quản lý các thành tố của quá trình dạy học từ quản lý kế
hoạch giảng dạy đến phối hợp các lực lượng trong dạy học môn GDCD. Do
vậy, các biện pháp này cần được phối kết hợp sử dụng thì mới nâng cao được
chất lượng hiệu quả cơng tác dạy học môn GDCD cho học sinh THCS.
3.4. Tổ chức khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp
3.4.1. Mục đích khảo nghiệm
Khảo nghiệm để đánh giá giá trị khoa học của các biện pháp quản lý hoạt
động dạy học môn GDCD ở các trường THCS trong quận Đống Đa, thành phố Hà
Nội nhằm đáp ứng các yêu cầu đổi mới dạy và học trong bối cảnh hiện nay.
3.4.2. Đối tượng khảo nghiệm
Bảng 3.1. Đối tượng tham gia khảo nghiệm sự cần thiết và khả thi
của các biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn GDCD
TT
Đối tượng khảo nghiệm
Tổng số
Nam
Nữ
1
Cán bộ quản lý
60
32
38
2

Giáo viên
64
15
49
3.4.3. Kết quả khảo nghiệm
Bảng 3.2. Kết quả khảo sát mức độ cần thiết của các biện pháp quản lý
hoạt động dạy học môn GDCD ở trường trung học cơ sở quận Đống Đa
STT

Tên biện pháp

Mức độ cần thiết
Rất
Không Điểm Thứ
Cần thiết
cần thiết
cần thiết TB bậc
SL % SL % SL %

Nâng cao nhận thức cho cán bộ
quản lý giáo dục về quản lý hoạt
1
68 54.8 56 45.2
động dạy học môn Giáo dục công
dân tại các trường THCS
Tăng cường quản lý công tác xây
2 dựng kế hoạch giảng dạy của giáo 83 66.9 39 31.4
viên môn GDCD
Đổi mới công tác quản lý tổ chức
3

86 69.3 35 28.2
dạy học của giáo viên môn GDCD

0

0

2.54

5

2

1.7 2.65

3

3

2.5 2.67

2


22
Quản lý chỉ đạo nâng cao năng lực
4 dạy học cho đội ngũ giáo viên và 97 78.2 25 20.1
đổi mới sinh hoạt chuyên môn
Quản lý đổi mới kiểm tra đánh giá
kết quả dạy học môn Giáo dục

5
74 59.7 45 36.3
công dân trong trường trung học cơ
sở
Nâng cao hiệu quả quản lý phối
hợp giữa các lực lượng khác trong
6
60 18.4 64 51.6
dạy học môn Giáo dục công dân tại
trường trung học cơ sở

2

1.7 2.76

1

5

4

2.55

4

0

0

2.48

6

Như vậy qua khảo nghiệm các chuyên gia, kết quả điểm trung bình
bằng 2.61, điều này cho thấy các biện pháp đề xuất là rất cần thiết trong q
trình quản lý hoạt động dạy học mơn GDCD ở trưởng THCS quận Đống Đa
trong bối cảnh hiện nay.
Bảng 3.3. Kết quả khảo sát tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt
động dạy học môn GDCD ở trường trung học cơ sở quận Đống Đa
STT

1

2
3
4

5

6

Tên biện pháp
Nâng cao nhận thức cho cán bộ
quản lý giáo dục về quản lý hoạt
động dạy học môn Giáo dục công
dân tại các trường THCS
Tăng cường quản lý công tác xây
dựng kế hoạch giảng dạy của giáo
viên môn GDCD
Đổi mới công tác quản lý tổ chức

dạy học của giáo viên môn GDCD
Quản lý chỉ đạo nâng cao năng lực
dạy học cho đội ngũ giáo viên và
đổi mới sinh hoạt chuyên môn
Quản lý đổi mới kiểm tra đánh giá
kết quả dạy học môn Giáo dục công
dân trong trường trung học cơ sở
Nâng cao hiệu quả quản lý phối
hợp giữa các lực lượng khác trong
dạy học môn Giáo dục công dân tại
trường trung học cơ sở

Mức độ khả thi
Rất khả
Không Điểm Thứ
Khả thi
thi
thả thi TB bậc
SL % SL % SL %
80 64.5 32 25.8 12

9.7 2.54

4

91 73.4 29 23.4

4

3.2 2.70

2

73 5839 44 35.5

7

5.6 2.53

5

81 65.3 38 22.6 15 12.1 2.69

3

95 76.6 28 22.6

1

0.8 2.75

1

67 54

6

4.9 2.49

6

51 41.1


23

Kết quả khảo nghiệm về tính khả thi của các biện pháp cho thấy hầu hết ý
kiến đều cho rằng các biện pháp đề xuất của luận văn đều có tính khả thi với số
điểm TB là 2.62. Điều đó khẳng định các biện pháp nâng cao chất lượng hoạt
động quản lý dạy học môn GDCD ở trường THCS trong quận Đống Đa trong
bối cảnh hiện nay đều khả thi
Tiểu kết chương 3
Trên cơ sở lý luận và thực tiễn biện pháp quản lý hoạt động giáo dục công
dân cho học sinh THCS trong quận Đống Đa có thể đề xuất 6 biện pháp quản
lý hoạt động giáo dục công dân cho học sinh nhà trường.
Bước đầu thăm dò, khảo nghiệm cho thấy các biện pháp này đảm bảo các
nguyên tắc giáo dục, có tính khả thi cao, phù hợp tình hình giáo dục ở trường
THCS Bế Văn Đàn, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội.
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. Kết luận
Quản lý của Phòng GD&ĐT đối với hoạt động bộ môn GDCD trong các
trường THCS là quản lý mục tiêu và nội dung dạy học, quản lý việc thực hiện
chương trình, nội dung sách giáo khoa, quản lý về đào tạo và bồi dưỡng GV
dạy môn GDCD quản lý về phương pháp giảng dạy môn GDCD, quản lý về
kiểm tra-đánh giá, quản lý về phương tiện dạy học dạy học môn GDCD trong
trường THCS.
Quản lý hoạt động dạy học bộ môn GDCD trong nhà trường THCS là
công việc của một bộ phận liên kết giữa các thành viên như GV trực tiếp giảng
dạy, Tổ trưởng bộ môn, BGH dưới sự chỉ đạo chung của Hiệu trưởng để thực
hiện các công việc như đặt ra mục tiêu, lập kế hoạch, xác định các điều kiện, tổ

chức chỉ đạo thực hiện và kiểm tra giám sát các hoạt động này trong mối quan
hệ với các hoạt động chuyên môn và các hoạt động khác trong nhà trường để
phát triển toàn diện nhân cách, hình thành các phẩm chất năng lực cho HS.
Thực trạng hoạt động môn GDCD hiện nay với việc GV hướng dẫn
phương pháp học tập và nghiên cứu tài liệu liên quan đến môn GDCD đã đạt
được những kết quả nhất định. Tuy nhiên, trong dạy học môn GDCD trong
trường THCS cịn nhiều vấn đề bất cập cần có những giải pháp điều chỉnh.
Đề xuất biện pháp tăng cường quản lý của Phòng GD&ĐT đối với hoạt
động dạy học bộ môn GDCD gồm:
Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý giáo dục về quản lý
hoạt động dạy học môn Giáo dục công dân tại các trường THCS
Biện pháp 2: Tăng cường quản lý công tác xây dựng kế hoạch giảng dạy
của giáo viên môn GDCD
Biện pháp 3: Đổi mới công tác quản lý tổ chức dạy học của giáo viên môn
GDCD


24

Biện pháp 4: Quản lý chỉ đạo nâng cao năng lực dạy học cho đội ngũ giáo
viên và đổi mới sinh hoạt chuyên môn
Biện pháp 5: Quản lý đổi mới kiểm tra đánh giá kết quả dạy học môn
Giáo dục công dân trong trường trung học cơ sở
Biện pháp 6: Nâng cao hiệu quả quản lý phối hợp giữa các lực lượng khác
trong dạy học môn Giáo dục công dân tại trường trung học cơ sở
Các biện pháp để ra đều có tính cần thiết và tính khả thi và có thể vận
dụng được vào thực tế của các trường THCS trên địa bàn quận Đống Đa,
thành phố Hà Nội.
2. Khuyến nghị
2.1. Đối với các cơ quan quản lý Giáo dục và Đào tạo

Cần sớm cơng bố khung chương trình các mơn học THCS trong đó có mơn
GDCD định hướng đổi mới sách giáo khoa trong những năm học tới. Tăng cường
kiểm tra việc thực hiện chương trình mơn học của các Sở, Phòng GD&ĐT
Cần quan tâm bồi dưỡng năng lực quản lý hoạt động dạy học nói chung và
năng lực quản lý hoạt động dạy học mơn GDCD nói riêng cho CBQL các cấp.
Biên soạn các tài liệu hướng dẫn giảng dạy và học tập môn GDCD,
nghiên cứu các phần mềm ứng dụng CNTT vào dạy và học môn GDCD.
Tổ chức hội thảo bàn về đổi mới phương pháp dạy học, mở các lớp tập
huấn, bồi dưỡng nâng cao trình độ cho GV mơn GDCD hàng năm.
Đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học mơn Tốn trong các trường
THCS
Lập kế hoạch tổ chức tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội
ngũ GV môn GDCD để đáp ứng với yêu cầu đổi mới nội dung, chương trình
sách giáo khoa sau năm 2015.
Cần có cơ chế động viên khen thưởng đối với GV cốt cán trong hoạt động
chun mơn GDCD nhằm khuyến khích các thành viên tích cực, chủ động, sáng
tạo thực hiện các chỉ đạo về chun mơn của Phịng GD&ĐT.
Tổ chức các phong trào, các Hội thi cho GV về hoạt động chuyên môn
đồng thời có những hình thức khen thưởng khích lệ các cá nhân và đơn vị thực
hiện tốt những thay đổi về hoạt động đổi mới trong công tác dạy học môn
GDCD hàng năm
2.2. Đối với CBQL các THCS trong quận.
Cần nắm vững được mục tiêu cụ thể chương trình bộ mơn GDCD, khơng
ngừng học tập nhằm nâng cao trình độ quản lý.
Nhận thức đúng đắn về hoạt động dạy học mơn GDCD. Khuyến khích,
động viên GV đổi mới phương pháp dạy học nhằm phù hợp với sự đổi mới
chương trình.
Tạo điều kiện để GV học tập nâng cao trình độ để nâng chuẩn trong đội
ngũ GV.
Đầu tư trang thiết bị và phương tiện dạy học đáp ứng yêu cầu đổi mới

chương trình, phương pháp dạy học mơn GDCD./.