Quản lý giáo dục quản lý hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh các trường thcs quận đống đa, thành phố hà nội theo tiếp cận tham gia (klv02465)

1

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
1.1. Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể của Bộ GD&ĐT các nhà
nghiên cứu đã xác định các phẩm chất và năng lực chung cơ bản cần hình thành
và phát triển cho học sinh trong nhà trường. Hoạt động trải nghiệm, hướng
nghiệp là hoạt động giáo dục bắt buộc do nhà giáo dục định hướng, thiết kế và
hướng dẫn thực hiện, tạo cơ hội cho học sinh tiếp cận thực tế, thể nghiệm các
cảm xúc tích cực, khai thác những kinh nghiệm đã có và huy động tổng hợp
kiến thức, kĩ năng của các môn học để thực hiện những nhiệm vụ được giao
hoặc giải quyết những vấn đề của thực tiễn đời sống nhà trường, gia đình, xã
hội phù hợp với lứa tuổi; thơng qua đó, chuyển hố những kinh nghiệm đã trải
qua thành tri thức mới, hiểu biết mới, kĩ năng mới góp phần phát huy tiềm năng
sáng tạo và khả năng thích ứng với cuộc sống, mơi trường và nghề nghiệp
tương lai. Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp góp phần hình thành, phát triển
các phẩm chất chủ yếu, năng lực chung và các năng lực đặc thù cho học sinh;
nội dung hoạt động được xây dựng dựa trên các mối quan hệ của cá nhân học
sinh với bản thân, với xã hội, với tự nhiên và với nghề nghiệp.
Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp giúp học sinh khám phá bản thân
và thế giới xung quanh, phát triển đời sống tâm hồn phong phú, biết rung cảm
trước cái đẹp của thiên nhiên và tình người, có quan niệm sống và ứng xử đúng
đắn, đồng thời bồi dưỡng cho học sinh tình yêu đối với quê hương, đất nước, ý
thức về cội nguồn và bản sắc của dân tộc để góp phần giữ gìn, phát triển các giá
trị tốt đẹp của con người Việt Nam trong một thế giới hội nhập. Hoạt động trải
nghiệm, hướng nghiệp giúp học sinh củng cố thói quen tích cực, nền nếp trong
học tập và sinh hoạt, hành vi giao tiếp ứng xử có văn hố và tập trung hơn vào
phát triển trách nhiệm cá nhân: trách nhiệm với bản thân, trách nhiệm với gia
đình, cộng đồng; hình thành các giá trị của cá nhân theo chuẩn mực chung của
xã hội; hình thành và phát triển năng lực giải quyết vấn đề trong cuộc sống; biết
tổ chức cơng việc một cách khoa học; có hứng thú, hiểu biết về một số lĩnh vực

nghề nghiệp, có ý thức rèn luyện những phẩm chất cần thiết của người lao động
và lập được kế hoạch học tập, rèn luyện phù hợp với định hướng nghề nghiệp
khi kết thúc giai đoạn giáo dục cơ bản.
Chất lượng hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh phụ thuộc
vào nhiều yếu tố trong đó chịu sự quy định của quản lý của các cấp quản lý
trong nhà trường đối với hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp. Tăng cường


2

quản lý của nhà trường cũng như các lực lượng xã hội sẽ nâng cao chất lượng
hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh, từ đó nâng cao hoạt động
giáo dục để hình thành và phát triển nhân cách cho học sinh đáp ứng mục tiêu
giáo dục đã xác định.
1.2. Thực tiễn hiện nay trong nhà trường THCS quận Đống Đa, thành phố
Hà Nội tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trước đây, hoạt động trải
nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh hiện nay đáp ứng chương trình giáo dục
phổ thơng mới có các hạn chế và bất cập trong công tác quản lý thực hiện nội
dung chương trình, hình thức và phương pháp, cũng như huy động các nguồn
lực đặc biệt nguồn nhân lực tham gia hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho
học sinh…Vì vậy cần thiết phải có các nghiên cứu thực tiễn để đưa ra được các
biện pháp quản lý hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho HS trong giai đoạn
mới, nhằm nâng cao chất lượng hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp và đạt
được mục tiêu giáo dục đã xác định của nhà trường.
1.3. Trong lĩnh vực quản lý giáo dục trước đây đã có nhiều cơng trình
nghiên cứu về quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh trong
nhà trường, nhưng trước yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông mới với
hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp là hoạt động giáo dục bắt buộc và việc tổ
chức hoạt động này muốn đạt hiệu quả cao cần có sự tham gia của cả các lực
lượng trong và ngoài nhà trường thì cịn chưa nhiều, chưa có nghiên cứu về

quản lý hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho HS trường THCS theo tiếp
cận tham gia.
Xuất phát từ các lý do trên, đề tài “Quản lý hoạt động trải nghiệm,
hướng nghiệp cho học sinh các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà
Nội theo tiếp cận tham gia” được lựa chọn nghiên cứu với mục đích nâng cao
chất lượng hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp với sự tham gia của các lực
lượng trong và ngoài nhà trường, nâng cao hiệu quả giáo dục HS.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực tiễn quản lý hoạt động trải nghiệm,
hướng nghiệp cho học sinh các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
theo tiếp cận tham gia, đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động trải nghiệm,
hướng nghiệp nhằm góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong các trường
THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội.


3

3. Khách thể nghiên cứu và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu.
Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho HS các trường THCS theo tiếp
cận tham gia.
3.2. Đối tượng nghiên cứu.
Quản lý hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh các trường
THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội theo tiếp cận tham gia.
4. Giả thuyết khoa học
Quản lý hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh các trường
THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội theo tiếp cận tham gia đứng trước yêu
cầu đổi mới giáo dục, chương trình giáo dục phổ thơng mới cịn có những bất
cập, hạn chế làm giảm hiệu quả hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học
sinh, hiệu quả giáo dục. Đề xuất và thực hiện các biện pháp quản lý hoạt động

trải nghiệm, hướng nghiệp theo tiếp cận tham gia, phù hợp với yêu cầu đổi mới
giáo dục, thực tiễn nhà trường sẽ nâng cao được chất lượng hoạt động trải
nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh các trường THCS quận Đống Đa, thành
phố Hà Nội.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Nghiên cứu cơ sở lí luận về quản lý hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp
cho học sinh các trường THCS theo tiếp cận tham gia.
5.2. Khảo sát và đánh giá thực trạng quản lý hoạt động trải nghiệm, hướng
nghiệp cho học sinh các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội theo
tiếp cận tham gia.
5.3. Đề xuất và khảo nghiệm các biện pháp quản lý hoạt động trải nghiệm,
hướng nghiệp cho học sinh các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
theo tiếp cận tham gia.
6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu
6.1. Nghiên cứu quản lý hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh
trong nhà trường của hiệu trưởng theo tiếp cận tham gia.
6.2. Địa bàn khảo sát: Các trường THCS Cát Linh, THCS Nguyễn Trường Tộ,
THCS Huy Văn và THCS Quang Trung, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội.
6.3. Đối tượng khảo sát: Cán bộ quản lý trường THCS; Giáo viên trường
THCS; gia đình và các lực lượng xã hội.
6.4. Thời gian khảo sát: Năm học 2019 – 2020.


4

7. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu lí luận; phương pháp nghiên cứu thực tiễn (điều
tra, khảo sát; phỏng vấn, trao đổi; quan sát sư phạm; tổng kết kinh nghiệm quản
lý giáo dục; thống kê tốn học, …).
8. Đóng góp của đề tài (về khoa học và thực tiễn)

Hệ thống hóa lý luận về quản lý hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho
học sinh theo tiếp cận tham gia; phát hiện thực trạng và đề xuất các biện pháp
quản lý hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh các trường THCS
quận Đống Đa, thành phố Hà Nội theo tiếp cận tham gia.
9. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo, phụ lục;
luận văn được trình bày trong 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lí luận về quản lý hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho
học sinh các trường THCS theo tiếp cận tham gia.
Chương 2. Thực trạng quản lý hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học
sinh các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội theo tiếp cận tham gia.
Chương 3. Biện pháp quản lý hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học
sinh các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội theo tiếp cận tham gia.


5

CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM,
HƯỚNG NGHIỆP CHO HỌC SINH TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
THEO TIẾP CẬN THAM GIA
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
Trên cơ sở tổng quan các nghiên cứu về hoạt động trải nghiệm, hướng
nghiệp theo tiếp cận tham gia và quản lý về hoạt động trải nghiệm, hướng
nghiệp theo tiếp cận tham gia, luận văn đánh giá các nghiên cứu đi trước nghiên
cứu quản lý hoạt động trải nghiệm theo các tiếp cận chương trình giáo dục phổ
thơng mới, giáo dục kỹ năng sống, trong bối cảnh đổi mới giáo dục … còn
nghiên cứu quản lý hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo tiếp cận tham gia
thì hầu như chưa được nghiên cứu đầy đủ, mặc dù trong các nghiên cứu đi trước
đều có đề cập đến sự tham gia của các lực lượng trong và ngoài nhà trường, đặc

biệt trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội cịn ít được nghiên cứu, mà
thực tiễn giáo dục trải nghiệm cho HS các trường THCS của quận cần thiết có
các nghiên cứu thực tiễn để phục vụ cho giáo dục trong nhà trường.
Các nội dung cần được nghiên cứu trong luận văn: a) Xác định đúng và
làm rõ cơ sở lý luận về quản lý trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh trong
trường phổ thông theo tiếp cận tham gia; b) Phát hiện và đánh giá đúng thực
trạng quản lý trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh các trường THCS quận
Đống Đa, thành phố Hà Nội theo tiếp cận tham gia; c) Đề xuất và khảo nghiệm
các biện pháp quản lý trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh các trường
THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội theo tiếp cận tham gia.
1.2. Tiếp cận tham gia
1.2.1. Khái niệm tiếp cận và tiếp cận tham gia.
Tiếp cận tham gia trong tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho
học sinh trường THCS là định hướng tổ chức kết hợp các lực lượng khác nhau
trong và ngoài trường để cùng tham dự thực hiện tổ chức hoạt động trải
nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh dựa trên sự phân công trách nhiệm, sự tự
nguyện, và hợp tác của các lực lượng nhằm mục đích tổ chức hoạt động trải
nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh và nhà trường.
1.2.2. Yêu cầu của tiếp cận tham gia trong tổ chức hoạt động trải nghiệm,
hướng nghiệp và quản lý tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho
học sinh (nguyên tắc của tiếp cận tham gia). a) Dựa vào sự phân cấp, phân
quyền và ủy quyền cho những người tham dự tổ chức hoạt động trải nghiệm,
hướng nghiệp; b) Dựa vào sự kết hợp chặt chẽ giữa quản lý nhà trường THCS
và tự quản lý của học sinh THCS; c) Dựa vào cộng đồng; d) Dựa vào sự tự


6

nguyện, có sự hợp tác và chia sẻ trong cơng việc; d) Dựa vào thực tế địa
phương; e) Tiếp cận tham gia cần dựa trên một sự lãnh đạo thống nhất, mang

tính dân chủ, phản hồi thơng tin nhanh nhậy về vấn đề quản lý giáo dục của các
lực lượng tham dự quản lý.
1.3. Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo tiếp cận tham gia trong
chương trình giáo dục phổ thông mới
1.3.1. Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp trong chương trình giáo dục phổ
thơng mới.
a) Theo Thơng tư 32/2018/TT BGDĐT của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và
Đào tạo Hoạt động trải nghiệm trong chương trình giáo dục phổ thơng mới bao
gồm: Hoạt động trải nghiệm (cấp tiểu học) và Hoạt động trải nghiệm, hướng
nghiệp (cấp trung học cơ sở và cấp trung học phổ thông) là hoạt động giáo dục
bắt buộc được thực hiện từ lớp 1 đến lớp 12. [6]
b) Nội dung Hoạt động trải nghiệm và Hoạt động trải nghiệm, hướng
nghiệp được phân chia theo hai giai đoạn: giai đoạn giáo dục cơ bản và giai
đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp.
c) Thời lượng thực hiện chương trình: Thời lượng dành cho Hoạt động
trải nghiệm và Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp là 3 tiết/tuần.
1.3.2. Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp của học sinh ở trường THCS.
1.3.2.1. Khái niệm hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp
Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp trong nhà trường phổ thông là hoạt
động giáo dục dưới sự tổ chức của nhà giáo dục, học sinh trực tiếp hoạt động
thực tiễn trong và ngoài nhà trường để tích lũy kiến thức, kinh nghiệm phát triển
nhân cách, định hướng và lựa chọn nghề nghiệp cho cá nhân trong tương lai.
1.3.2.2. Đặc điểm hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho HS THCS theo tiếp
cận tham gia.
Mục tiêu, nội dung, hình thức và các lực lượng tham gia, đánh giá kết quả
hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp của học sinh.
1.3.3. Qui trình giáo dục trải nghiệp, hướng nghiệp cho học sinh trong
trường THCS thông qua hoạt động trải nghiệm.
Quá trình giáo dục trải nghiệp, hướng nghiệp cho học sinh thơng qua trải
nghiệm là một quy trình khép kín, kiến thức, thái độ, kĩ năng vừa là sản phẩm

của giáo dục trải nghiệp, hướng nghiệp thông qua trải nghiệm nhưng đồng thời
cũng là công cụ để tổ chức giáo dục trải nghiệp, hướng nghiệp thơng qua trải
nghiệm để hình thành năng lực cho học sinh lứa tuổi THCS, bao gồm các giai
đoạn: Giai đoạn 1: trải nghiệm thực tế của học sinh; Giai đoạn 2: học sinh chia
sẻ kinh nghiệm; Giai đoạn 3: Học sinh rút ra kinh nghiệm cho bản thân; Giai
đoạn 4: hướng dẫn học sinh vận dụng kinh nghiệm vào cuộc sống.


7

1.3.4. Đặc điểm lứa tuổi học sinh trung học cơ sở.
Đặc điểm phát triển cơ thể; Đặc điểm nhận thức lứa tuổi thiếu niên; Đặc
điểm nhân cách lứa tuổi thiếu niên (Giao tiếp lứa tuổi thiếu niên; Tình cảm lứa
tuổi thiếu niên; Tự đánh giá lứa tuổi thiếu niên); Đặc điểm hoạt động học tập
lứa tuổi thiếu niên.
1.4. Quản lý hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh trường
THCS theo tiếp cận tham gia
1.4.1. Chức năng, nhiệm vụ của Hiệu trưởng trường THCS.
Hiệu trưởng trường THCS là người đứng đầu nhà trường, chịu trách
nhiệm trước nhà nước, Bộ GD&ĐT quản lý lãnh đạo nhà trường thực hiện đầy
đủ các nhiệm vụ của nhà trường được giao.
1.4.2. Khái niệm quản lý hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo tiếp cận
tham gia.
Quản lý trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh trường THCS theo tiếp
cận tham gia là tác động có mục đích của hiệu trưởng cùng các cấp quản lý
trong nhà trường THCS thông qua lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra
đến hoạt động trải nghiệp, hướng nghiệp cùng các lực lượng trong và ngoài
trường nhằm đạt đến mục đích quản lý đặt ra là tổ chức tốt các hoạt động trải
nghiệm, hướng nghiệp trong giáo dục nhân cách học sinh.
1.4.3. Nội dung quản lý hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh

THCS theo tiếp cận tham gia.
1.4.3.1. Lập kế hoạch hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh THCS
theo tiếp cận tham gia.
Nghiên cứu các văn bản chỉ đạo của Sở, Phòng GD&ĐT ... về hoạt động
trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh THCS; Xác định mục tiêu, nội dung
giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp theo tiếp cận tham gia cho học sinh; Phân
tích, đánh giá thực trạng hoạt động giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp theo
tiếp cận tham gia đang tiến hành ở các trường THCS (mạnh, yếu, thời cơ, thách
thức), …
1.4.3.2. Tổ chức nhân sự cho hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học
sinh THCS theo tiếp cận tham gia.
Hình thành bộ phận chỉ đạo hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học
sinh trong nhà trường THCS theo tiếp cận tham gia; Xác định các bộ phận, lực
lượng trong và ngoài nhà trường tham gia hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp
cho học sinh theo tiếp cận tham gia; Xác định nội dung, các nhiệm vụ cụ thể
của từng bộ phận, lực lượng tham gia hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho
học sinh, …


8

1.4.3.3. Chỉ đạo hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh THCS theo
tiếp cận tham gia.
Cụ thể hóa và ra các quyết định tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng
nghiệp cho học sinh theo tiếp cận tham gia; Tổ chức thực hiện hoạt động trải
nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh (trong giờ học và ngoài giờ học) theo vị trí
cơng việc; Động viên, khuyến khích các lực lượng tham gia hoạt động trải
nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh theo chức năng, nhiệm vụ cụ thể, ..
1.4.3.4. Kiểm tra việc thực hiện kế hoạch trải nghiệm, hướng nghiệp cho học
sinh THCS theo tiếp cận tham gia;

Xác định tiêu chí đánh giá thực hiện kế hoạch hoạt động trải nghiệm,
hướng nghiệp cho học sinh theo tiếp cận tham gia; Tổ chức kiểm tra hoạt động
trải nghiệm, hướng nghiệp theo năm học, học kì, tháng, tuần cho học sinh theo
nhiệm vụ của các bộ phận; Kiểm tra việc phối hợp giữa các bộ phận tham gia
giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp, …
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động trải nghiệm, hướng
nghiệp cho học sinh THCS theo tiếp cận tham gia
1.5.1. Yếu tố thuộc về nhà trường.
Nhận thức và thực hiện của lãnh đạo trường THCS về hoạt động trải
nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh; Năng lực quản lý hoạt động trải nghiệm,
hướng nghiệp cho học sinh trong trường THCS của lãnh đạo nhà trường; Ý
thức và năng lực của giáo viên THCS trong giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp
cho học sinh, …
1.5.2. Yếu tố thuộc về gia đình.
Nhận thức của gia đình về vai trị giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp với
sự phát triển học sinh THCS; Tham gia của gia đình đối với hoạt động trải
nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh; Tạo điều kiện và phối hợp của gia đình với
nhà trường THCS trong hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh, …
1.5.3. Yếu tố thuộc về xã hội.
Văn bản chỉ đạo hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh của
các cấp quản lý (Sở, Phòng GD&ĐT ...); Sự phối hợp và tạo điều kiện của các
tổ chức xã hội đối với nhà trường THCS trong giáo dục trải nghiệm, hướng
nghiệp theo tiếp cận tham gia; Điều kiện kinh tế, văn hóa, xã hội và trình độ
dân trí của thành phố; ...
Nhận diện các yếu tố tác động để xác định mức độ tác động của các yếu
tố trong thực tiễn đến quản lý giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh
trong nhà trường là vơ cùng cần thiết để có cơ sở đề xuất các biện pháp quản lý
nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp cho học
sinh, …

9

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1
Phân tích các tài liệu lý luận trong và ngoài nước về hoạt động trải
nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh và quản lý hoạt động trải nghiệm, hướng
nghiệp cho học sinh trường phổ thông. Luận văn đã xác định và hệ thống được
cơ sở lý luận của vấn đề nghiên cứu:
Quản lý trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh trường THCS theo tiếp
cận tham gia là tác động có mục đích của Hiệu trưởng cùng các cấp quản lý
trong nhà trường THCS thông qua lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra
đến hoạt động trải nghiệp, hướng nghiệp cùng các lực lượng trong và ngoài
trường nhằm đạt đến mục đích quản lý đặt ra là tổ chức tốt các hoạt động trải
nghiệm, hướng nghiệp trong giáo dục nhân cách học sinh.
Nội dung quản lý trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh trường THCS
theo tiếp cận tham gia bao gồm: Lập kế hoạch trải nghiệm, hướng nghiệp; Tổ
chức nhân sự cho hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp; Chỉ đạo và kiểm tra
việc thực hiện kế hoạch trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh trường THCS
theo tiếp cận tham gia. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý trải nghiệm, hướng
nghiệp cho học sinh trường THCS theo tiếp cận tham gia bao gồm: Yếu tố
thuộc về nhà trường, gia đình và xã hội.
Khung lý luận đã được xác định là cơ sở lý luận cho việc tổ chức khảo sát
thực trạng quản lý trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh trường THCS theo
tiếp cận tham gia ở các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội.


10

CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM,

HƯỚNG NGHIỆP CHO HỌC SINH CÁC TRƯỜNG THCS
QUẬN ĐỐNG ĐA, THÀNH PHỐ HÀ NỘI THEO TIẾP CẬN THAM GIA
2.1. Khái quát về giáo dục trung học cơ sở quận Đống Đa, thành phố Hà
Nội
2.1.1. Mạng lưới trường, lớp.
2.1.2. Kết quả giáo dục trung học cơ sở.
2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng quản lý hoạt động trải nghiệm, hướng
nghiệp cho học sinh các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
theo tiếp cận tham gia
2.2.1. Mục đích khảo sát.
Xây dựng cơ sở thực tiễn đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động trải
nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh các trường THCS quận Đống Đa, thành
phố Hà Nội theo tiếp cận tham gia.
2.2.2. Nội dung khảo sát.
Khảo sát thực trạng hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh;
Thực trạng quản lý hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh; Mức độ
ảnh hưởng của các yếu tố đến quản lý hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho
học sinh các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội theo tiếp cận tham
gia.
2.2.3. Phương pháp khảo sát, cách cho điểm và thang đánh giá.
Phương pháp khảo sát: điều tra bằng phiếu, phỏng vấn, toán thống kê, …
để thu thập các số liệu thực tiễn về quản lý hoạt động trải nghiệm, hướng
nghiệp cho học sinh các trường THCS quận Đống Đa, Hà Nội.
Cách cho điểm: Tốt, ảnh hưởng rất nhiều (4 điểm); Khá, ảnh hưởng nhiều
(3 điểm); trung bình, ảnh hưởng ít (2 điểm); Yếu, không ảnh hưởng (1 điểm).
Chuẩn đánh giá: Mức 1, X=3.25 → 4.0, mức 2, X=2.5 → 3.24, mức 3, X= 1.75
→ 2.49, mức 4, X≤ 1.75.
2.2.4. Mẫu và địa bàn khảo sát.
Khảo sát 120 cán bộ quản lý, giáo viên các trường THCS và gia đình, các
lực lượng xã hội trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội.

2.3. Thực trạng hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh các
trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội theo tiếp cận tham gia


11

Bảng 2.9. Thực trạng tổ chức giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh
các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội theo tiếp cận tham gia.
TT

Tốt

Nội dung

Trung
bình
SL %

SL

%

79

8,2 2,656

5

366 76,3 100 20,8 14

2,9 2,733

1

342 71,3 120 25

16

3,3 2,688

4

Khá

Thứ
bậc

SL

%

SL

1

Mục tiêu giáo dục trải
58
nghiệm, hướng nghiệp.

6,0

593 61,8 230 24

2

Nội dung giáo dục trải
0
nghiệm, hướng nghiệp.

0

3

Hình thức giáo dục trải
2
nghiệm, hướng nghiệp.

0,4

4

Đánh giá giáo dục trải
0
nghiệm, hướng nghiệp.

0

454 75,7 130 21,7 16

2,6 2,730

2

0

538 74,7 157 21,8 25

3,5 2,713

3

Các lực lượng tham
5 gia giáo dục trải 0
nghiệm, hướng nghiệp.
Trung bình
60

%

Yếu

1,9 2293 70,8 737 22,7 150 4,6 2,698

Kết quả khảo sát cho thấy: Đánh giá công tác tổ chức giáo dục trải
nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh trong nhà trường ở mức độ khá thể hiện X
= 2.698 (min = 1, max = 4).
Nội dung quản lý giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh được
thực hiện tốt hơn: Nội dung giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp với X = 2.733,
xếp bậc 1/5; Đánh giá giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp với X = 2.730, xếp
bậc 2/5, … . Các nội dung quản lý giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp cho học

sinh được thực hiện thấp hơn: Hình thức giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp
với X = 2.688, xếp bậc 4/5; Mục tiêu giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp với X
= 2.656, xếp bậc 5/5.
Phỏng vấn Cô giáo P.T.T – GV trường THCS Cát Linh, cô cho biết: “Nhà
trường rất chú trọng vào hoạt động chuyên môn, giảng dạy, thường xuyên tổ
chức dự giờ, kiểm tra công tác chuyên môn. Với cương vị một giáo viên chủ
nhiệm với một lớp có gần 50 học sinh, tôi phải dành rất nhiều thời gian để soạn
giáo án, chấm bài để đáp ứng yêu cầu về chất lượng giảng dạy của nhà trường.
Thực ra, cũng biết rằng việc giáo dục các giá trị cho học sinh là rất cần thiết,
nhưng để có thể có hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh hay và
hiệu quả để giáo dục giá trị cho học sinh thì phải cần thời gian chuẩn bị khá
lâu. Đơi khi cịn cảm thấy lúng túng vì khơng có tài liệu và cũng khơng có được


12

sự ủng hộ, hỗ trợ nhiều từ phía gia đình học sinh cũng như các ban ngành đoàn
thể ngoài xã hội”.
3000

2.733

2.656

2.730

2.688

2.713

2500

2000

1500

1000
593
366

500

230
58

79

0

100

14

2

120

538

454

342
16

0

130

157
16

0

25

0
Mục tiêu giáo dục Nội dung giáo dục Hình thức giáo dục Đánh giá giáo dục Các lực lượng tham
trải nghiệm, hướng trải nghiệm, hướng trải nghiệm, hướng trải nghiệm, hướng gia giáo dục trải
nghiệp.
nghiệp.
nghiệp.
nghiệp.
nghiệm, hướng
nghiệp.
Tốt

Khá

Trung bình

Yếu

Biểu đồ 2.1. Tổng hợp tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học
sinh các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội theo tiếp cận tham gia
2.3.7. Thuận lợi, khó khăn trong việc trải nghiệm, hướng nghiệp cho học
sinh các trường THCS theo tiếp cận tham gia.
* Thuận lợi:
Khi tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh trường
THCS có nhiều thuận lợi, mức độ thuận lợi dao động từ 68.03% đến 87.05%.
Các thuận lợi được đánh giá cao: Giáo viên THCS có kiến thức, kinh nghiệm;
Học sinh hứng thú với các hình thức giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp; Năng
lực trải nghiệm được coi là năng lực cơ bản cần có của học sinh trong chương
trình giáo dục quốc gia, …
* Khó khăn:
Mức độ khó khăn theo số liệu điều tra dao động từ 71.07% đến 88.03%.
Các khó khăn có số ý kiến cao: Kinh nghiệm và năng lực tổ chức hoạt động
hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh của đội ngũ giáo viên còn
hạn chế; Các nguồn lực dành cho giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp theo tiếp
cận tham gia cịn hạn hẹp; Phân cơng trách nhiệm trong giáo dục trải nghiệm,
hướng nghiệp chưa rõ ràng, …


13

2.4. Thực trạng quản lý hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh
các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội theo tiếp cận tham gia
Bảng 2.15. Đánh giá thực trạng quản lý giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp
của học sinh các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội theo tiếp cận
tham gia.
TT

Nội dung

Tốt
SL %

Khá
SL
%

Trung bình
Yếu
SL % SL %

Thứ
bậc

1

Lập kế hoạch giáo
dục trải nghiệm, 0
hướng nghiệp.

0

551

76,5 149 20,7

20

2,8

2,738

1

2

Tổ chức giáo dục
trải nghiệm, hướng 0
nghiệp.

0

531

73,7 161 22,4

28

3,9

2,699

3

3

Chỉ đạo trải nghiệm,

0
hướng nghiệp.

0

448

74,7 137 22,8

15

2,5

2,722

2

4

Kiểm tra việc thực
hiện kế hoạch trải
0
nghiệm,
hướng
nghiệp.

0

517

71,8 179 24,9

24

3,3

2,685

4

0 2047 74,2 626 22,7

87

3,1

2,710

Trung bình

0

Cán bộ quản lý, giáo viên trường THCS và các lực lượng xã hội tham gia
khảo sát, đánh giá công tác quản lý giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp cho học
sinh trong nhà trường ở mức độ khá thể hiện X = 2.710 (min = 1, max = 4).
Công tác quản lý giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh gồm
nhiều nội dung và mức độ thực hiện các nội dung, có sự khác biệt, theo thứ bậc:
1- Lập kế hoạch giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp (X= 2.738); 2- Chỉ đạo
trải nghiệm, hướng nghiệp (X= 2.722); 3- Tổ chức giáo dục trải nghiệm, hướng
nghiệp (X= 2.699); 4- Kiểm tra việc thực hiện kế hoạch trải nghiệm, hướng

nghiệp (X= 2.685).
Phỏng vấn Hiệu trưởng trường THCS Quang Trung, ông cho biết: “Hoạt
động giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh trong nhà trường là
hoạt động giáo dục bắt buộc trong chương trình giáo dục phổ thơng 2018 cho
nên nhà trường đã nhận thức rõ vai trò quan trọng của hoạt động trải nghiệm
vì vậy trong quản lý hoạt động trải nghiệm của nhà trường, lãnh đạo nhà
trường rất coi trọng công tác lập kế hoạch. Để lập kế hoạch đúng hướng và đầy
đủ, lãnh đạo nhà trường đã nghiên cứu kĩ các văn bản chỉ đạo của cấp trên,


14

đặc biệt phân tích đúng thực trạng hiện tại đang tổ chức hoạt động trải nghiệm,
mà trước kia thường được gọi là hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp để có cơ
sở pháp lý và thực tiễn xây dựng kế hoạch hoạt động giáo dục trải nghiệm cho
học sinh”.
3000

2.738

2.699

2.685

2.722

2500

2000

1500

1000
551

531

517

448

500
179

161

149

137

Chỉ đạo trải nghiệm,
hướng nghiệp.

Kiểm tra việc thực hiện
kế hoạch trải nghiệm,
hướng nghiệp.

0
Lập kế hoạch giáo dục Tổ chức giáo dục trải
trải nghiệm, hướng

nghiệm, hướng nghiệp.
nghiệp.
Tốt

Khá

Trung bình

Yếu

Biểu đồ 2.2. Tổng hợp quản lý hoạt động giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp
của học sinh các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội theo tiếp cận
tham gia.
2.5. Thực trạng yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động trải nghiệm,
hướng nghiệp cho học sinh các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà
Nội theo tiếp cận tham gia
Bảng 2.19. Thực trạng mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến quản lý giáo dục
trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh các trường THCS quận Đống Đa,
thành phố Hà Nội theo tiếp cận tham gia.
TT

Yếu tố

Ảnh hưởng Ảnh hưởng
rất nhiểu
nhiều
SL

1
2

3

%

SL

Các yếu tố thuộc
49
43
62
về nhà trường.
Các yếu tố thuộc
47 38,9 57
về gia đình.
Các yếu tố thuộc
46 37,2 62
về xã hội.
Trung bình
1043 39,4 1372

Ít ảnh
hưởng

Không
ảnh
hưởng
SL %

Thứ
bậc

%

SL

%

51,3

6

4,9

1

0,8 3,364

1

47,9

13

10,8

3

2,4 3,233

3

55,2

11

6,9

1

0,7 3,290

2

52,1 194

7,3

31 1,2 3,298


15

Cán bộ quản lý, giáo viên trường THCS và các lực lượng xã hội tham gia
khảo sát, đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến quản lý giáo dục trải
nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh trong nhà trường ở mức độ tốt thể hiện X =
3.298 (min = 1, max = 4).
Sự ảnh hưởng của các yếu tố đến quản lý giáo dục trải nghiệm, hướng
nghiệp cho học sinh ở nhiều mức độ khác nhau. Theo số liệu điều tra, Các yếu
tố thuộc về nhà trường được đánh giá thực hiện ảnh hưởng nhiều nhất với X =
3.364, xếp bậc 1/3; Các yếu tố xã hội có mức độ ảnh hưởng nhiều thứ 2 với X=

3.290, xếp bậc 2/3 và mức độ ảnh hưởng thấp hơn là Các yếu tố thuộc về gia
đình với X = 3.233, xếp bậc 3/3;
Phỏng vấn Phó Hiệu trưởng trường THCS Huy Văn, bà cho biết: “Với sự
phát triển nhanh của xã hội như hiện nay, ngoài các mặt lợi mà chúng ta có thể
thấy, thì đồng thời nó cũng xuất hiện rất nhiều mặt trái. Nó ảnh hưởng rất lớn
đến sự định hình và phát triển nhân cách của học sinh. Nhiều em sớm tiếp thu
những văn hóa độc hại, hoặc có những cách sống hưởng thụ, ỷ lại, khơng có lý
tưởng … Chính vì vậy, việc giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh là
điều rất quan trọng. Theo tơi, đây cịn nên trở thành một mơn học, một nội dung
bắt buộc trong trường học”.
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
Các yếu tố thuộc về nhà trường.
Ảnh hưởng rất nhiểu

Các yếu tố thuộc về gia đình.

Ảnh hưởng nhiều

Ít ảnh hưởng

Các yếu tố thuộc về xã hội.
Không ảnh hưởng

Biểu đồ 2.3. Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến quản lý giáo dục trải
nghiệm, hướng nghiệp cho HS các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà
Nội theo tiếp cận tham gia.


16

2.6. Đánh giá thực trạng quản lý hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho
học sinh các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội theo tiếp cận
tham gia
2.6.1. Thành công.
Khâu lập kế hoạch đã được thực hiện ở một mức độ khá đảm bảo định
hướng cho các nội dung quản lý khác của giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp
trong nhà trường; Tổ chức thực hiện hoạt động giáo dục trải nghiệm, hướng
nghiệp cho học sinh đã được đảm bảo theo đúng quy định, theo số tiết của
chương trình giáo dục phổ thông mới, ….
2.6.2. Hạn chế.
Công tác bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn về
nghiệp vụ giáo dục hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh THCS
theo hướng tiếp cận tham gia còn kém, chưa được quan tâm đúng mức, chưa được
làm thường xuyên; Việc lập kế hoạch giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp cho học
sinh đã được chú ý nhưng chưa có kế hoạch chiến lược, dài hơi để định hướng cho
việc xây dựng các kế hoạch cụ thể giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp cho học
sinh.
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2
Trên cơ sở sử dụng các phương pháp nghiên cứu thực tiễn, luận văn đã
khảo sát 120 cán bộ quản lý và giáo viên, các lực lượng xã hội về thực trạng
quản lý hướng nghiệp cho học sinh các trường THCS quận Đống Đa, thành phố
Hà Nội theo tiếp cận tham gia. Kết quả:

Mức độ thực hiện hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh theo
tiếp cận tham gia được đánh giá ở mức độ khá tốt và xếp theo thứ bậc: 1- Nội
dung giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp; 2- Đánh giá giáo dục trải nghiệm,
hướng nghiệp; 3- Lực lượng tham gia giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp; 4Hình thức giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp; 5- Mục tiêu giáo dục trải
nghiệm, hướng nghiệp.
Lãnh đạo nhà trường đã tiến hành nhiều nội dung quản lý giáo dục trải
nghiệm, hướng nghiệp theo tiếp cận tham gia và mức độ thực hiện được đánh
giá mức độ khá tốt. Các nội dung quản lý giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp
có sự khác biệt nhau về mức độ thực hiện: 1-Lập kế hoạch trải nghiệm, hướng
nghiệp; 2- Chỉ đạo giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp; 3- Tổ chức kỹ năng trải
nghiệm, hướng nghiệp; 4- Kiểm tra giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp,…
Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến quản lý giáo dục trải nghiệm,
hướng nghiệp cho học sinh rất nhiều và mức độ ảnh hưởng: 1- Các yếu tố thuộc
về nhà trường; 2- Các yếu tố thuộc về xã hội; 3- Các yếu tố thuộc về gia đình.


17

CHƯƠNG 3
BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM,
HƯỚNG NGHIỆP CHO HỌC SINH CÁC TRƯỜNG THCS
QUẬN ĐỐNG ĐA, THÀNH PHỐ HÀ NỘI THEO TIẾP CẬN THAM GIA
3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp quản lý hoạt động trải nghiệm,
hướng nghiệp cho học sinh các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà
Nội theo tiếp cận tham gia
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa.
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống.
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính phù hợp.
3.2. Biện pháp quản lý hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh
các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội theo tiếp cận tham gia

3.2.1. Tổ chức nâng cao nhận thức cho các lực lượng tham gia giáo dục
trong và ngoài nhà trường về tầm quan trọng của hoạt động trải nghiệm,
hướng nghiệp trong phát triển nhân cách học sinh.
Nhận thức đúng sẽ dẫn đến hành động đúng. Muốn các hoạt động trải
nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh theo tiếp cận tham gia được tiến hành
thống nhất và hiệu quả thì trước hết cần phải có q trình nhận thức đúng đắn từ
tất cả các lực lượng tham gia giáo dục trong nhà trường. Tuyên truyền, bồi
dưỡng và giáo dục nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của hoạt động trải
nghiệm, hướng nghiệp theo tiếp cận tham gia trong việc phát triển nhân cách
học sinh có ý nghĩa to lớn; nhằm tạo ra sự hiểu biết sâu sắc, toàn diện về hoạt
động trải nghiệm, hướng nghiệp theo tiếp cận tham gia cho học sinh, giáo viên
và cán bộ cơng nhân viên. Từ đó hình thành thái độ đúng đắn đối với những giá
trị, bồi đắp các mối quan hệ, hiểu được ý nghĩa của các hoạt động trải nghiệm,
hướng nghiệp theo tiếp cận tham gia của mình và phát huy được vai trị tích cực
của mỗi cá nhân, góp phần vào hồn thành thực hiện các mục tiêu giáo dục
chung của nhà trường.
3.2.2. Tổ chức phân cấp xác định vai trò, nhiệm vụ và cơ chế hoạt động của
các lực lượng tham gia giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh.
Quản lý hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh trong nhà
trường theo tiếp cận tham gia có sự tham dự của tất cả các lực lượng trong và
ngoài nhà trường. Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp đạt kết quả cao là phụ
thuộc vào sự huy động tổng lực và xác định rõ trách nhiệm của mỗi lực lượng
tham dự. Mục đích của biện pháp nhằm huy động tối đa sự tham gia của các lực
lượng và tránh sự chồng chéo công việc trong giáo dục trải nghiệm, hướng


18

nghiệp cho HS theo tiếp cận tham gia ở các trường THCS quận Đống Đa, thành
phố Hà Nội.

3.2.3. Tổ chức bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng
nghiệp cho các lực lượng tham gia.
Cán bộ quản lý, giáo viên và các lực lượng ngoài nhà trường là các lực
lượng trực tiếp thực hiện hoạt động giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp cho học
sinh trung học cơ sở. Mặt khác, hiệu quả của giáo dục trải nghiệm, hướng
nghiệp đến đâu phụ thuộc vào năng lực tổ chức hoạt động của các lực lượng
tham gia. Vì vậy bồi dưỡng nâng cao năng lực tổ chức giáo dục trải nghiệm,
hướng nghiệp cho học sinh sẽ trực tiếp đem lại hiệu quả cao của giáo dục trải
nghiệm, hướng nghiệp, từ đó hình thành và phát triển nhân cách cho học sinh
đáp ứng mục tiêu giáo dục phổ thông hiện nay.
3.2.4. Chỉ đạo đa dạng hóa các hình thức giáo dục trải nghiệm, hướng
nghiệp cho học sinh với sự tham gia của các lực lượng.
Mục đích của biện pháp là đa dạng hóa hình thức, phương thức tổ chức
giáo dục trải ngiệm, hướng nghiệp sao cho phù hợp với điều kiện thực tế của
nhà trường, lớp và địa phương cũng như phù hợp với cơ sở vật chất, kinh phí,
thời gian và địa điểm để tổ chức các hoạt động nhằm thu hút được học sinh tự
giác, tích cực tham gia; phát huy được thế mạnh, năng lực, sở trường của các
tập thể, cá nhân và phát triển nhân cách học sinh để đảm bảo hiệu quả của hoạt
động giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh theo tiếp cận tham gia.
3.2.5. Kiểm tra việc thực hiện kế hoạch giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp
cho học sinh theo vị trí cơng việc của các lực lượng tham gia giáo dục.
Kiểm tra giúp nhà quản lý phát hiện kịp thời khó khăn, thấy được những
việc đã làm được và chưa làm được trong việc tổ chức, chỉ đạo thực hiện kế
hoạch thực hiện giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh. Tìm ra
nguyên nhân và giải pháp điều chỉnh kế hoạch, hỗ trợ giáo viên và các lực
lượng tham gia giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp góp phần nâng cao chất
lượng giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp. Thông qua kiểm tra, các biện pháp
quản lý giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp thực hiện trong quá trình quản lý
được khẳng định và phát huy tác dụng tốt trong quá trình giáo dục trải nghiệm,
hướng nghiệp cho học sinh.

3.2.6. Chỉ đạo xã hội hóa hoạt động giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp cho
học sinh trong nhà trường.
Biện pháp này sẽ giúp cho nhà trường có sự huy động tổng hợp từ mọi
phía để hỗ trợ phát triển từ yếu tố con người, các mối quan hệ, cơ sở vật chất kỹ
thuật, tài chính, công nghệ thông tin và khai thác từ mọi lực lượng như nhà
trường, địa phương, gia đình và cộng đồng xã hội.


19

Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh theo tiếp cận tham gia
là một vấn đề bao trùm, nó ảnh hưởng đến tất cả các lực lượng tham gia vào
q trình giáo dục. Chính vì thế việc tăng cường các nguồn lực tham gia vào
hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh theo tiếp cận tham gia là cần
thiết nhằm đảm bảo tính thống nhất trong hoạt động quản lý nhà trường. Nhà
trường, xã hội và gia đình cần phải hoạt động dựa trên sự hợp tác, đoàn kết và
ủng hộ thì mới có một mơi trường giáo dục đồng thuận và thống nhất được.
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý giáo dục trải nghiệm, hướng
nghiệp cho học sinh các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
theo tiếp cận tham gia
Luận văn đề xuất 6 biện pháp quản lý hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp
trong các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội theo tiếp cận tham gia.
Mỗi một biện pháp đều có một vị trí riêng trong hệ thống các biện pháp quản lý
đề xuất và sẽ là cơ sở để cho các biện pháp quản lý hoạt động trải nghiệm, hướng
nghiệp trong trường THCS có hiệu quả. Mỗi biện pháp quản lý trải nghiệm,
hướng nghiệp trong trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội theo tiếp
cận tham gia có mặt mạnh riêng và phù hợp với từng nhà trường THCS cụ thể,
giai đoạn cụ thể và điều kiện hoàn cảnh cụ thể cho nên khi đưa các biện pháp
quản lý ra ngoài thực tiễn quản lý giáo dục cần: Vận dụng phù hợp vào từng
trường, từng điều kiện; Mỗi một giai đoạn của từng nhà trường THCS sẽ có

những biện pháp quản lý chủ đạo chứ khơng nhất thiết là dàn đều sự tập trung
vào tất cả các biện pháp. Chỉ có việc thực hiện đồng bộ tất cả các biện pháp quản
lý thì mới đem lại hiệu quả cao của hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp trong
các trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội.
3.4. Khảo nghiệm mức độ cần thiết và khả thi của các biện pháp quản lý
hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học theo tiếp cận tham gia
3.4.1. Mục đích khảo nghiệm.
Đánh giá về mặt nhận thức mức độ cần thiết và khả thi của các biện pháp
quản lý hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp trong trường THCS quận Đống Đa,
thành phố Hà Nội theo tiếp cận tham gia.
3.4.2. Cách cho điểm và thang đánh giá.
Cách cho điểm: Rất cần thiết, rất khả thi (4 điểm); Cần thiết, khả thi (3
điểm); ít cần thiết, ít khả thi (2 điểm); Khơng cần thiết, không khả thi (1 điểm).
Chuẩn đánh giá: Mức 1, X=3.25 → 4.0; mức 2, X=2.5 → 3.24; mức 3, X=1.75
→ 2.49; mức 4, X≤1.75.
3.4.3. Mẫu và địa bàn khảo nghiệm.
120 cán bộ quản lý, giáo viên các trường THCS và gia đình học sinh cùng
các lực lượng xã hội trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội.


20

3.4.4. Kết quả khảo nghiệm.
Bảng 3.5. Mối quan hệ giữa mức độ cần thiết và khả thi của các biện pháp
quản lý giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh các trường THCS
quận Đống Đa, thành phố Hà Nội theo tiếp cận tham gia.
Cần thiết
TT

Biện pháp quản lý

1 Tổ chức nâng cao nhận thức cho các lực lượng
tham gia giáo dục trong và ngoài nhà trường về
tầm quan trọng của hoạt động trải nghiệm, hướng
nghiệp trong phát triển nhân cách học sinh.
2 Tổ chức phân cấp xác định vai trò, nhiệm vụ và
cơ chế hoạt động của các lực lượng tham gia giáo
dục trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh.
3 Tổ chức bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động
trải nghiệm, hướng nghiệp cho các lực lượng
tham gia.
4 Chỉ đạo đa dạng hóa các hình thức giáo dục trải
nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh với sự tham
gia của các lực lượng.
5 Kiểm tra việc thực hiện kế hoạch giáo dục trải
nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh theo vị trí
cơng việc của các lực lượng tham gia giáo dục.
6 Chỉ đạo xã hội hóa hoạt động giáo dục trải
nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh trong nhà
trường
Trung bình

Khả thi

X

Thứ
bậc

X

Thứ
bậc

3,333

2

3,267

2

3,392

1

3,325

1

3,308

3

3,242

3

3,300

4

3,225

4

3,275

6

3,208

5

3,242

5

3,192

6

3,31

3,25

Các biện pháp quản lý hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp trong trường
THCS theo tiếp cận tham gia đề xuất trong luận văn có mối quan hệ chặt chẽ
với nhau theo 02 chỉ báo mức độ cần thiết và khả thi. Để khẳng định mối quan
hệ trên luận văn sử dụng công thức toán thống kê Hệ số tương quan thứ bậc

Spiecman r = 1 -

để tính tốn. Kết quả r +0,98. Kết luận: tương quan

thuận, chặt chẽ có nghĩa là các biện pháp quản lí xã hội hóa giáo dục trong
trường THCS có mức độ cần thiết như thế nào thì cũng có mức độ khả thi phù
hợp, như biện pháp Chỉ đạo đa dạng hóa các hình thức giáo dục trải nghiệm,


21

hướng nghiệp cho học sinh với sự tham gia của các lực lượng X=3.300 xếp bậc
4/6 thì mức độ khả thi X=3.225 xếp bậc 4/6,….
3.450
3.392

3.400
3.350

3.333

3.325
3.308

3.308

3.300

3.300

3.275

3.267
3.242

3.250

3.242

3.243

3.225
3.208
3.192

3.200
3.150
3.100
3.050
Tổ chức nâng
cao nhận thức
cho các lực
lượng trong và
ngoài nhà
trường về tầm
quan trọng của
trải nghiệm,
hướng nghiệp
trong phát triển
nhân cách học

sinh.

Tổ chức phân Tổ chức bồi
Chỉ đạo đa
Chỉ đạo công Chỉ đạo xã hội
cấp xác định dưỡng năng lực dạng hóa các tác kiểm tra, hóa hoạt động
vai trị, nhiệm tổ chức hoạt
hình thức, đánh giá và thi giáo dục trải
vụ và cơ chế
động trải
phương hướng
đua khen
nghiệm, hướng
hoạt động của nghiệm, hướng tổ chức giáo
thưởng hoạt nghiệp cho HS
các lực lượng nghiệp cho các
dục, trải
động giáo dục
trong nhà
tham gia giáo lực lượng tham nghiệm, hướng trải nghiệm,
trường.
dục trải
gia.
nghiệp cho học hướng nghiệp
nghiệm, hướng
sinh với sự
cho học sinh
nghiệp cho học
tham gia của theo vị trí cơng
sinh.

các lực lượng. việc của các lực
lượng tham gia.
Cần thiết

Trung bình

Khả thi

Biểu đồ 3.1. Mối quan hệ giữa mức độ cần thiết và khả thi của các biện pháp
quản lý giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh các trường THCS
quận Đống Đa, thành phố Hà Nội theo tiếp cận tham gia
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3
Trên cơ sở phân tích lý luận và đánh giá thực tiễn, luận văn đề xuất 6 biện
pháp quản lý giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh các trường
THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội theo tiếp cận tham gia. Kết quả khảo
nghiệm đã khẳng định mức độ cần thiết và khả thi cao của các biện pháp quản
lý giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh các trường THCS quận
Đống Đa, thành phố Hà Nội theo tiếp cận tham gia đề xuất trong luận văn. Các
biện pháp quản lý đề xuất có mối quan hệ qua lại chặt chẽ với nhau cho nên chỉ
thực hiện đồng bộ các biện pháp mới nâng cao được chất lượng giáo dục trải
nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh trong nhà trường đáp ứng được mục tiêu
của đổi mới giáo dục phổ thông hiện nay.


22

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. Kết luận
1.1. Phân tích các tài liệu lý luận trong và ngoài nước về hoạt động trải
nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh và quản lý hoạt động trải nghiệm, hướng

nghiệp cho học sinh trường phổ thông. Luận văn đã xác định và hệ thống được
cơ sở lý luận của vấn đề nghiên cứu:
Quản lý trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh trường THCS theo tiếp
cận tham gia là tác động có mục đích của Hiệu trưởng cùng các cấp quản lý
trong nhà trường THCS thông qua lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra
đến hoạt động trải nghiệp, hướng nghiệp cùng các lực lượng trong và ngồi
trường nhằm đạt đến mục đích quản lý đặt ra là tổ chức tốt các hoạt động trải
nghiệm, hướng nghiệp trong giáo dục nhân cách học sinh.
Nội dung quản lý trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh trường THCS
theo tiếp cận tham gia bao gồm: Lập kế hoạch trải nghiệm, hướng nghiệp; Tổ
chức nhân sự cho hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp; Chỉ đạo và kiểm tra
việc thực hiện kế hoạch trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh trường THCS
theo tiếp cận tham gia.
Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý trải nghiệm, hướng nghiệp cho học
sinh trường THCS theo tiếp cận tham gia bao gồm: Yếu tố thuộc về nhà trường,
gia đình và xã hội.
1.2. Trên cơ sở sử dụng các phương pháp nghiên cứu thực tiễn, luận văn
đã khảo sát 120 cán bộ quản lý và giáo viên, các lực lượng xã hội về thực trạng
quản lý trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh các trường THCS quận Đống
Đa, thành phố Hà Nội theo tiếp cận tham gia. Kết quả:
Mức độ thực hiện hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh theo
tiếp cận tham gia được đánh giá ở mức độ khá tốt và xếp theo thứ bậc: 1- Nội
dung giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp; 2- Đánh giá giáo dục trải nghiệm,
hướng nghiệp; 3- Lực lượng tham gia giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp; 4Hình thức giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp; 5- Mục tiêu giáo dục trải
nghiệm, hướng nghiệp.
Lãnh đạo nhà trường đã tiến hành nhiều nội dung quản lý giáo dục trải
nghiệm, hướng nghiệp theo tiếp cận tham gia và mức độ thực hiện được đánh
giá mức độ khá tốt. Các nội dung quản lý giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp
có sự khác biệt nhau về mức độ thực hiện: 1- Chỉ đạo giáo dục trải nghiệm,
hướng nghiệp; 2- Kiểm tra giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp; 3- Tổ chức kỹ

năng trải nghiệm, hướng nghiệp; 4- Lập kế hoạch trải nghiệm, hướng nghiệp,…


23

Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến quản lý giáo dục trải nghiệm,
hướng nghiệp cho học sinh rất nhiều và mức độ ảnh hưởng: 1- Các yếu tố thuộc
về nhà trường; 2- Các yếu tố thuộc về xã hội; 3- Các yếu tố thuộc về gia đình.
1.3. Trên cơ sở phân tích lý luận và đánh giá thực tiễn quản lý giáo dục
trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh các trường THCS quận Đống Đa, thành
phố Hà Nội theo tiếp cận tham gia, luận văn đề xuất 6 biện pháp quản lý: 1) Tổ
chức nâng cao nhận thức cho các lực lượng tham gia giáo dục trong và ngoài
nhà trường về tầm quan trọng của hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp trong
phát triển nhân cách học sinh; 2) Tổ chức phân cấp xác định vai trò, nhiệm vụ
và cơ chế hoạt động của các lực lượng tham gia giáo dục trải nghiệm, hướng
nghiệp cho học sinh; 3) Tổ chức bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải
nghiệm, hướng nghiệp cho các lực lượng tham gia; 4) Chỉ đạo đa dạng hóa các
hình thức giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh với sự tham gia của
các lực lượng; 5) Kiểm tra việc thực hiện kế hoạch giáo dục trải nghiệm, hướng
nghiệp cho học sinh theo vị trí cơng việc của các lực lượng tham gia giáo dục;
6) Chỉ đạo xã hội hóa hoạt động giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp cho học
sinh trong nhà trường.
Kết quả khảo nghiệm đã khẳng định mức độ cần thiết và khả thi cao của
các biện pháp quản lý giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh các
trường THCS quận Đống Đa, thành phố Hà Nội theo tiếp cận tham gia đề xuất
trong luận văn. Các biện pháp quản lý đề xuất có mối quan hệ qua lại chặt chẽ
với nhau cho nên chỉ thực hiện đồng bộ các biện pháp mới nâng cao được chất
lượng giáo dục trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh trong nhà trường đáp
ứng được mục tiêu của đổi mới giáo dục phổ thông hiện nay.
2. Khuyến nghị

2.1. Với phòng giáo dục và đào tạo.
Nâng cao nhận thức của cán bộ, giáo viên ngành giáo dục và toàn dân về
tầm quan trọng và những tác động mang ý nghĩa quyết định của hoạt động trải
nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh các trường THCS theo tiếp cận tham gia.
Đưa những nội dung hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh
các trường THCS theo tiếp cận tham gia trở thành những tiêu chí đánh giá
trong và ngoài các cơ sở giáo dục, ...
2.2. Với các nhà trường THCS.
Cần nâng cao nhận thức của cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh về
vai trò, ý nghĩa và tầm quan trọng của hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp
cho học sinh các trường THCS theo tiếp cận tham gia. Tăng cường công tác
tập huấn, trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm về hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp
theo tiếp cận tham gia giữa các trường cũng như giữa các bộ phận trong trường.


24

Quản lý hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh các trường THCS
theo tiếp cận tham gia phải có sự kết hợp đồng bộ của nhiều lực lượng giáo dục
trong nhà trường, đó là Đảng ủy, Ban Giám hiệu, giáo viên, học sinh và các tổ
chức Cơng đồn, Đồn thanh niên và Đội thiếu niên, ...
2.3. Với các lực lượng xã hội.
Nâng cao nhận thức cho các lực lượng giáo dục ngoài trường như phụ
huynh học sinh, các tổ chức xã hội, các doanh nghiệp, các cơ quan hữu quan
trên địa bàn địa phương nơi học sinh tham gia học ngoại khóa, trải nghiệm thực
tế và các hoạt động cộng đồng xã hội khác ngoài giờ học về tầm quan trọng của
hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp theo tiếp cận tham gia trong việc giáo
dục toàn diện và phát triển nhân cách cho học sinh THCS.
Tổ chức bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng giáo dục trải nghiệm, hướng
nghiệp theo tiếp cận tham gia cho các lực lượng xã hội tham gia giáo dục trải

nghiệm, hướng nghiệp theo tiếp cận tham gia.