Tài liệu Khi cơ thể bỗng già đi lúc cao tuổi doc

KHI CƠ THỂ BỖNG GIÀ ĐI LÚC CAO TUỔI
Hầu như ai cũng biết béo phì không có lợi cho sức khỏe. Nhưng
khi một người cao tuổi (NCT) nào đó ăn uống, nghỉ ngơi và làm
việc vẫn bình thường mà trong thời gian ngắn lại thấy gầy rộc hẳn
đi thì phải coi chừng. Rất có thể người đó đã bị những căn bệnh
dưới đây:
Ung thư
NCT có tỷ lệ ung thư khá cao. Nguyên nhân là do sau khi bước vào
tuổi già, sức đề kháng của cơ thể kém đi. Do tế bào ung thư phát
triển rất nhanh nên làm tiêu hao nhiều chất dinh dưỡng, khiến cho
sự phân giải trong quá trình trao đổi chất của cơ thể tăng nhanh.
Hơn nữa, những người bị ung thư thì thường là hấp thụ dinh dưỡng
không được tốt, vì vậy mà gầy rộc hẳn đi, đây là triệu chứng ban
đầu của căn bệnh ung thư, nên những NCT phải hết sức chú ý.
Bệnh tuyến giáp trạng
Căn bệnh này thường xuất hiện ở những phụ nữ đang ở độ tuổi
trung niên và thanh niên, có những triệu chứng như ăn nhiều, gầy
sút cân, cảm giác nóng bừng, ra nhiều mồ hôi, tim đập nhanh, hay
cáu gắt… Nhìn bề ngoài thấy tuyến giáp sưng to, 2 mắt trông như
lồi ra, nếu có những triệu chứng này thì rất dễ chẩn đoán bệnh.
NCT mắc bệnh này không nhiều lắm, triệu chứng cũng không nổi
bật, cũng không cảm thấy bứt rứt khó chịu và cũng ít khi bị sưng
tuyến giáp hoặc mắt lồi ra, chủ yếu là gầy đi, ăn uống không ngon
miệng, trầm cảm. Do triệu chứng không rõ ràng, nên dễ chẩn đoán
sai bệnh ở NCT. Vì vậy, những NCT cảm thấy vừa gầy đi lại ăn
uống không ngon miệng và tinh thần không được thoải mái, thì
phải đề phòng bệnh tuyến giáp trạng.
Bệnh đái tháo đường
Là căn bệnh thường xuất hiện ở những người trong độ tuổi trung
niên và NCT, có những triệu chứng chủ yếu như uống nhiều nước,
đi tiểu nhiều, ăn nhiều và cơ thể gầy đi. Nhưng có không ít NCT

lại mắc bệnh đái tháo đường, nhưng những triệu chứng này lại
không nổi bật lắm mà chỉ đột nhiên thấy cơ thể gầy rộc đi. Ngoài
ra, còn một số người trong khi mắc bệnh đái tháo đường cũng bị
rối loạn chức năng thần kinh thực vật, gây trở ngại cho hoạt động
của dạ dày, đầy bụng… và thường bị chẩn đoán nhầm là bị viêm
dạ dày mạn tính. Chính vì vậy, đối với những NCT cơ thể bị gầy đi
nhưng lại không rõ nguyên nhân, nên đi kiểm tra lượng đường
trong máu và trong nước tiểu để phát hiện bệnh kịp thời.
Bệnh tim
Khi đau tim, bị huyết áp cao dẫn đến bệnh tim, thấp khớp vào
tim… thì sẽ xuất hiện những biểu hiện chức năng không bình
thường của tim, mà nhất là khi chức năng bên trái của tim không
được bình thường thì sẽ làm cho đường tiêu hóa và gan bị ứ máu,
sự co bóp của đường tiêu hóa yếu, việc bài tiết chất chua trợ tiêu
hóa cũng giảm đi, khiến cho ăn uống không thấy ngon miệng, hấp
thụ kém, khiến cho cơ thể gầy đi. Ngoài ra, những căn bệnh mạn
tính tiêu hao sức khỏe như bệnh lao, bệnh nhiễm ký sinh trùng…
và các loại bệnh thấp khớp và những bệnh tự miễn dịch… cũng là
những nguyên nhân làm cơ thể bị gầy đi.
Vì vậy, đối với những NCT bỗng dưng bị gầy đi không rõ nguyên
nhân, không nên cho rằng điều đó có lợi cho sức khỏe mà không
chú ý. Thật ra có thể là do cơ thể đang bị một căn bệnh nào đó.
Hiện nay, việc giảm béo là rất phổ biến, nên các bác sĩ cần nhắc
nhở những NCT không nên nghĩ rằng về già gầy đi là có lợi cho
sức khỏe, mà mất cảnh giác.
Khoẻ 24 - Chất Lượng Cuộc Sống
www.khoe24.vn
Nguồn: SKDS
BỆNH THẬN THƯỜNG GẶP Ở NGƯỜI CAO TUỔI
Khi con người càng cao tuổi thì các bộ phận trong cơ thể càng bị

lão hóa. Đã có rất nhiều công trình nghiên cứu về sự lão hóa của
thận ở người, người ta nhận ra rằng, khả năng thích ứng của thận
rất tốt đối với quá trình tích tụ tuổi của cơ thể. Khi có tuổi thì kích
thước thận sẽ giảm đi, lưu lượng máu qua thận giảm và mức lọc
cầu thận cũng giảm dần. Sự lão hóa của nhu mô thận đã dẫn đến
thay đổi chức năng nội tiết và bài tiết nước tiểu của thận. Theo các
chuyên gia niệu học thì người cao tuổi người cao tuổi hay gặp 4
nhóm bệnh chính về thận gồm: nhiễm trùng đường tiết niệu, bệnh
thoái hóa mạch máu thận, viêm cầu thận và suy thận.
Nhiễm trùng đường tiết niệu
Ở người cao tuổi có thể gặp cả nhiễm trùng tiểu trên (viêm thận bể
thận, áp-xe quanh thận, áp-xe thận) và nhiễm trùng tiểu dưới (viêm
bàng quang, viêm tiền liệt tuyến, viêm niệu đạo). Do đặc điểm ở
người cao tuổi hay gặp các rối loạn về tâm thần (sa sút trí tuệ) và
tiểu không kiểm soát được, nên nguy cơ nhiễm trùng đường tiết
niệu cao hơn các nhóm tuổi trẻ hơn.
Xét nghiệm tổng phân tích nước tiểu.

Thật ra, về mặt lâm sàng rất khó phân biệt nhiễm trùng tiểu trên
hay dưới ở người cao tuổi, đôi khi không có biểu hiện lâm sàng
nào đặc trưng cả. Biểu hiện lâm sàng thường gặp là sốt, đặc biệt
lạnh run nên xem xét đến khả năng bị nhiễm trùng huyết. Một số
trường hợp người cao tuổi lại bị hạ thân nhiệt. Có thể không sốt
cao mà chỉ là nóng gay và ớn lạnh, đôi khi do sa sút trí tuệ nên
không nhận biết được đang bị sốt. Trong trường hợp nhiễm trùng
nặng có thể gây ra nhịp tim nhanh, thở nhanh và giảm số lượng
nước tiểu. Thậm chí một số trường hợp có thể làm cho rối loạn tâm
thần trầm trọng thêm. Ở nam giới có thể gặp tiểu gắt, tiểu buốt.
Nếu là viêm tiền liệt tuyến ở nam thì có triệu chứng sốt, lạnh run,
đau lưng và tầng sinh môn, dấu hiệu tắc nghẽn đường tiểu dưới,

khám sẽ phát hiện tuyến tiền liệt sưng, đau. Có thể gặp tiểu ra nước
tiểu lợn cợn hoặc có mủ, dù không có triệu chứng gì khác.
Khi nghi ngờ bị nhiễm trùng đường tiết niệu, dù vị trí nào cũng sẽ
được chẩn đoán xác định bằng xét nghiệm nước tiểu. Tất nhiên,
mẫu nước tiểu phải được lấy cho đúng, lấy nước tiểu giữa dòng sau
khi vệ sinh lỗ niệu đạo ngoài và đựng bằng lọ vô khuẩn của cơ sở y
tế. Soi nước tiểu trực tiếp để đếm số lượng bạch cầu và tìm sự hiện
diện của vi khuẩn. Sau đó là cấy nước tiểu, nếu có trên 100.000
khúm vi khuẩn trong 1ml nước tiểu thì xem như bị nhiễm trùng, có
thể định danh vi khuẩn gây bệnh và làm kháng sinh đồ để điều trị
chính xác. Ngoài ra, người ta có thể xét nghiệm máu để thấy được
sự tăng của bạch cầu trong nhiễm trùng, chụp X-quang hệ niệu,
siêu âm hệ niệu…
Điều trị đặc hiệu cho nhiễm trùng đường tiết niệu chính là kháng
sinh, tốt nhất là dựa trên kết quả kháng sinh đồ. Tuy nhiên, phải
mất nhiều ngày mới có kết quả kháng sinh đồ, vì vậy người ta
khuyên điều trị theo kinh nghiệm rồi điều chỉnh khi có kết quả.
Bệnh nhân không nên tự ý mua thuốc kháng sinh để dùng vì khả
năng gây kháng thuốc rất cao. Trường hợp tiểu mủ hoặc máu phải
đến bác sĩ chuyên khoa niệu khám ngay, vì có thể có biến chứng.
Nếu nhiễm trùng tiểu mãn tính không được điều trị thỏa đáng sẽ có
thể đưa đến suy thận, ở người cao tuổi tình trạng suy thận sẽ diễn
tiến xấu và rất nhanh chóng đến giai đoạn cuối.
Viêm cầu thận tiến triển nhanh
Trong nhiều công trình nghiên cứu cho thấy, số lượng người cao
tuổi trên 60 bị viêm cầu thận tiến triển nhiều hơn tuổi trẻ (qua sinh
thiết thận hàng loạt để xác định tình trạng viêm cầu thận). Dù viêm
cầu thận hay gặp ở người trẻ và trẻ em nhưng nếu xảy ra ở người
cao tuổi thì tiến triển rất nhanh và không hồi phục. Bệnh xuất hiện
từ từ, thận sẽ suy giảm chức năng dần dần và thường kết hợp với

thiểu niệu. Hay kết hợp với nhiễm trùng niệu. Triệu chứng chủ yếu
là mệt, thiếu máu, cao huyết áp và đôi khi không có triệu chứng
nào. Xét nghiệm nước tiểu cho thấy có nhiều hồng cầu (tiểu máu),
nhiều đạm.
Xơ hóa mạch máu thận
Trong quá trình lão hóa của cơ thể, mạch máu toàn thân bị xơ hóa
và mạch máu thận cũng không là một ngoại lệ. Chúng ta biết nhiều
đến tình trạng xơ vữa mạch máu não gây tai biến mạch máu não,
xơ vữa mạch vành tim gây ra bệnh lý mạch vành, còn xơ vữa mạch
máu thận thì ít khi được đề cập đến. Trong các nghiên cứu cho
thấy, có sự tương xứng giữa mức độ xơ vữa động mạch chủ bụng
và tình trạng xơ vữa mạch máu thận. Xơ vữa động mạch thận sẽ
đưa đến sự hẹp và gây ra triệu chứng. Triệu chứng hay gặp là cao
huyết áp, giảm tưới máu nhu mô thận, giảm độ lọc cầu thận và
cuối cùng đưa đến suy thận mãn. người cao tuổi có hẹp động mạch
thận, chỉ cần một yếu tố rối loạn nước điện giải xảy ra hoặc nhiễm
trùng sẽ nhanh chóng đưa đến tình trạng suy thận mất bù.
Để phòng ngừa, người ta thường khuyên sinh hoạt và chế độ ăn
uống theo dõi giống như người có nguy cơ bệnh mạch máu não
hoặc bệnh mạch vành. Ngày nay, nhờ kỹ thuật chụp động mạch
thận qua máy chụp mạch máu xóa nền (DSA) nên có thể dễ dàng
xác định tình trạng hẹp mạch máu thận. Qua máy DSA có thể can
thiệp đặt giá đỡ để chống hẹp động mạch thận.
Chạy thận nhân tạo cho bệnh nhân suy thận (Ảnh Thu Thủy).

SUY THẬN Ở CẤP NGƯỜI CAO TUỔI
Suy thận cấp ở người cao tuổi rất khác so với suy thận cấp ở người
trẻ, cần phải được lưu ý kỹ càng hơn. Ở người có tuổi hay gặp tình
trạng suy thận cấp trước thận, có nghĩa là tình trạng lưu lượng máu
đến thận bị giảm. Ở người cao tuổi hay gặp các yếu tố thuận lợi

như: cung cấp nước không đầy đủ (do người cao tuổi hay quên, bị
sa sút trí tuệ hoặc chăm sóc kém…), giảm cô đặc thận và ứ muối,
giảm thể tích máu đến thận do hạ huyết áp (do dùng quá liều thuốc
hạ áp hoặc lợi tiểu quá mức). Ở người cao tuổi là nam giới cũng
hay gặp tình trạng suy thận do phì đại tiền liệt tuyến gây tắc nghẽn
đường tiểu. Khác với người trẻ, suy thận cấp ở người cao tuổi cần
phải có thái độ xử lý tích cực bằng thẩm phân phúc mạc, hoặc lọc
máu nhân tạo để tránh tác hại của tình trạng tăng u-rê máu và giảm
nguy cơ bị nhiễm trùng.
BS. Đặng Minh Trí
Khoẻ 24 (nguồn: SKDS)