Bai 1 Toi di hoc

Tiết 1 - 2:

Văn bản:

Tôi đi học
Thanh Tịnh


Tác giả :
-Thanh Tịnh(1911-1988)
- Q: thành phố Huế
-Ơng có đóng góp trong nhiều lĩnh vực:
Truyện ngắn, truyện dài, thơ, bút kí. Song
thành cơng hơn cả là thơ và truyện ngắn
 - Sáng tác của ơng đậm chất trữ tình, vẻ
đẹp đằm thắm, tình cảm nhẹ nhàng, êm
dịu, trong trẻo, lắng sâu.



Tác phẩm:
- Truyện ngắn “Tôi đi học” in trong
tập “Quê mẹ”(1941)
- Thể loại: Truyện ngắn trữ tình.
- PTBĐ: Tự sự + Miêu tả + Biểu
cảm


Bố cục: 3 phần
1.Từ đầu đến “Trên ngọn núi”
 Khởi nguồn nỗi nhớ và cảm nhận của “Tôi”

trên đường tới trường.
 2.Tiếp đến “Được nghỉ ngơi cả ngày nữa”
 Cảm nhận của “Tơi” lúc ở sân trường.
 3.Cịn lại
 Cảm nhận của “Tôi” khi ở trong lớp học.



Khơi nguồn kỉ niệm:

- Thời gian: Hàng
năm cứ vào cuối
thu
-Khung cảnh:
+ Lá ngồi đường rụng
nhiều và trên khơng có
những đám mây bàng bạc
+ Mấy em nhỏ rụt rè núp
dưới nón mẹ lần đầu tiên

*Kỉ niệm:
- Thời gian: Một buổi
mai đầy sương thu và
gió lạnh
- Khơng gian: Con
đường làng dài và hẹp
Tương đồng Liên tưởng
Cảnh vật  Tâm trạng

Tâm trạng của “Tôi”
khi nhớ về kỉ niệm:
Náo nức, tưng bừng,
rộn rã
Những cảm giác trong
sáng ấy nảy nở trong
lịng tơi như mấy cánh
hoa mỉm cười giữa
bầu trời quang đãng

Tâm trạng của “Tôi” khi
trên đường tới trường
Con đường….quen đi lại
lắm lần…tự nhiên thấy lạ
Lịng tơi đang có sự thay
đổi lớn:Hơm nay tơi đi học

Dùng từ láy, hình ảnh so
sánh đặc sắcTâm trạng
xúc động chân thành khi
nhớ về quá khứ


Những thay đổi trong suy nghĩ, hành động của cậu bé trên đường
tới trường
- Không lội sông, thả diều, ra đồng nơ đùa
- Cảm thấy mình trang trọng và đứng đắn
- Hai quyển vở mới trên tay bắt đầu thấy nặng.Tơi bặm tay ghì
thật chặt…..Tơi xóc lên và nắm lại cẩn thận

- Muốn thử sức mình
- Có ngay ý nghĩ vừa non nớt vừa ngây thơ: Chắc chỉ người
thạo mới cầm nổi bút thước
- Ý nghĩ ấy thoáng qua trong trí tơi nhẹ nhàng như một làn
mây lướt ngang trên ngọn núi

Báo hiệu sự thay đổi trong nhận thức bản
thân, cậu tự thấy mình lớn lên, có ý thức
trong việc học hành


Phân tích giá trị nghệ thuật
của câu văn “ Ý nghĩ ấy
Câu văn đã sử dụng phép so
thoáng qua trong tâm trí tơi
sánh giữa một hiện tượng vơ
nhẹ nhàng như một làn mây
hình là “Ý nghĩ ấy thống qua”
lướt ngangvới
trên
mộtngọn
hiện núi”
tượng hữu hình
đẹp đẽ là “ Một làn mây lướt
ngang ngọn núi” thể hiện sự
hồn nhiên trong sáng của cậu
bé trong kỉ niệm lần đầu tới
trường

Với những câu văn nhẹ nhàng, từ
ngữ gợi cảm, giàu hình ảnh, dịng
hồi tưởng được gợi lên hết sức tự
nhiên với sự liên tưởng giữa hiện tại
và quá khứ. Từ tâm trạng náo nức,
tưng bừng rộn rã tác giả nhớ lại cảm
xúc, những hình ảnh quen thuộc trên
đường cùng mẹ tới trường


b. Cảm nhận của “Tôi” lúc ở sân trường
* Khung cảnh trước sân trường:
- Dày đặc cả người
- Người nào quần áo cũng sạch sẽ, gương mặt cũng vui
tươi sáng sủa
* Ngơi trường Mĩ Lí trong con mắt của “Tơi”
- Trước khi đi học:
+ Là một nơi xa lạ
+ Cảm tưởng : Nhà trường cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà
khác trong làng
- Hôm nay tôi đi học:Trông vừa xinh xắn vừa oai nghiêm
như cái đình làng Hịa Ấp


Phép so sánh
“Trường Mĩ Lí
trơng vừa xinh
xắn vừa oai
nghiêm như cái
đình làng Hịa Ấp”

có ýảnh
nghĩa
Hìng
sogì?
sánh

thể hiện cảm xúc thành
Kính trang nghiêm của cậu học trị nhỏ trước
Ngơi trường mới với nhiều điều thiêng liêng
hấp dẫn


* Hình ảnh những cậu học trị nhỏ:
- Cũng như tơi, mấy cậu học trị mới bỡ ngỡ đứng nép
bên người thân.
- Họ như con chim con đứng bên bờ tổ, nhìn qng đời
cao rộng muốn bay, nhưng cịn ngập ngừng e sợ. Họ
thèm vụngvà ao ước thầm được như những người học
trò cũ , biết lớp, biết thầy để khỏi phải rụt rè trong cảnh
lạ
Miêu tả sinh động hình ảnh và tâm trạng các em nhỏ
lần đầu tới trườngThể hiện khát vọng bay cao khám
phá những chân trời tri thức mới của tuổi trẻ trước cánh
cửa trường học



* Hình ảnh ơng Đốc









Đọc tên từng người
Nhìn chúng tơi nói khẽ: “Thế là các em đã vào lớp
năm. Các em phải cố gáng họcđể thầy mẹ được vui
lòng và đẻ thầy dạy các em được sung sướng…”
Nhìn chúng tơi với cặp mát hiền từ và cảm động
Ông Đốc tươi cười nhẫn nại chờ chúng tơi
 Ơng là người thầy nhân hậu từ tốn bao dung, yêu
thương con trẻ hết lịng
 Q trọng, biết ơn thầy - Người đưa tri thức đến
cho thế hệ trẻ


*Tâm trạng của “Tôi” khi xếp hàng
vào lớp








Một hồi trống thúc vang dội cả lịng tơi….cảm thấy

mình chơ vơ là lúc này
Trong lúc ông ta đọc tên từng người, tôi cảm thấy
như quả tim tôi ngừng đập. Tôi quên cả mẹ tôi đứng
sau tôi. Nghe gọi đến tên , tôi tự nhiên giật mình và
lúng túng
Người tơi lúc ấy tự nhiên thấy nặng nề một cách lạ
Dúi đầu vào lòng mẹ tơi nức nở khóc theo
Sự chuyển biến tâm lí của nhân vật


“Tôi” đã cảm nhận sâu sắc về sự
lớn lao, thiêng liêng của ngơi
trường làng Mĩ Lí, trân trọng sự
ngưỡng mộ ân cần, bao dung của
ông Đốc. Đồng thời cũng nhận
thức về sự tự lập của bản thân
trong việc đến trường học tập


c. Cảm nhận của “Tôi” trong lớp học










Thầy giáo trẻ: Tươi cười đón chúng tơi
Mùi hương lạ xơng lên
Hình treo trên tường:Thấy lạ lạ, hay hay
Nhìn bàn ghế, chỗ ngồi…tự nhiên lạm nhận là vật riêng của
mình
Mấy người bạn tí hon ngồi bên tơi…lịng tơi vẫn khơng cảm
thấy xa lạ chút nào.Sự quyến luyến tự nhiên và bất ngờ quá
đến tơi cũng khơng dám tin có thật
Nhìn theo cánh chim…..một kỉ niệm cũ sống lại
Chăm chỉ nhìn thầy viết và lẩm nhẩm đánh vần đọc:Bài viết
tập: Tôi đi học


Những suy nghĩ, tình cảm trong
sáng của cậu bé cho thấy cậu là
người có tâm hồn yêu thiên
nhiên, yêu bạn bè trường lớp,
trân trọng việc học hành


4.Tổng kết:










4.1. Nội dung: Văn bản kể về một trang đời gần gũi mà thiêng
liêng, đó là kỉ niệm buổi tựu trường đầu tiên với tâm trạng bỡ
ngỡ, những cảm xúc mới mẻ, những ấn tượng không quên về
trường lớp, thầy cơ và bạn bè
4.2. Nghệ thuật:
- Văn bản có sự kết hợp hài hịa giữa tự sự-trữ tình-miêu tả
- Bố cục chặt chẽ, tự nhiên theo dòng hồi tưởng, theo trình tự
đan xen giữa hiện tại và q khứ
Ngơn ngữ miêu tả tinh tế, giàu hình ảnh, giàu nhạc điệu và
chất thơ
4.3. Ghi nhớ: SGK