Bai 13 Diep ngu

Tiết 55- Tiếng Việt

ĐIỆP NGỮ

I. ĐIỆP NGỮ VÀ TÁC DỤNG CA IP NG

Vớ duù:
Trên đờng hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
Cục...cục tác cục ta
Nghe xao động nắng tra
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi th¬…

Nhấn mạnh cảm
giác, cảm xúc khi
nghe tiếng gà.

Nhấn mạnh mục ủớch
chin u ca ngi
chin s.

Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác

ổ trứng hồng tuổi thơ.
(Xuân Quỳnh)

Tiết 55/ Tiếng Việt

ĐIỆP NGỮ

I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ

Ví dụ:
-Từ “nghe” nhấn
mạnh cảm giác khi
nghe tiếng gà trưa.
-Từ “vì”nhấn mạnh
mục đích chiến đấu
của người chiến só.
->Điệp ngữ
*Ghi nhớ:SGk/Trang152

Ghi nhớ:
Khi nói hoặc viết, người ta có
thể dùng biện pháp lặp lại từ
ngữ (hoặc cả một câu)để làm
nỗi bật ý,gây cảm xúc
mạnh.Cách lặp lại như vậy gọi
là phép điệp ngữ;Từ ngữ được
lặp lại gọi là điệp ngữ


Hãy tìm ví dụ có sử dụng phép điệp ngữ?
-Nhớ ai ra ngẩn vào ngơ

Trả lời

-Chúng muốn đốt ta thành tro bụi
Nhớ ai,ai nhớ,bây giờ nhớ ai?
Ta hóa vàng nhân phẩm,lương tâm
Chúng muốn ta bán mình ô nhục
(Ca dao)
Ta làm sen thơm mát giữa đầm.
-Ta hiểu.Miền Nam thương nhớ Bác
(Tố Hữu)
Nóng lòng mong đợi Bác vào thăm
Ta hiểu.Đêm nằm nghe gió gác
Bác thường trăn trở,nhớ miền Nam!
(Tố Hữu)


Ví dụ:
“Con bò đang gặm cỏ.Con bò chợt
ngẩn đầu lên.Con bò rống ò ò.”
*Ngữ “con bò” được lặp lại ba lần có
phải là điệp ngữ không?
Trả lời
Không.Khi đọc ta thấy nặng nề,trùng
lặp,rườm rà….Đó là lỗi lặp từ, do
nghèo nàn vốn từ.


*Ví dụ:
+Điệp ngữ là một từ-> gọi là điệp từ (Nghe,vì)

+Điệp ngữ là một cụm từ-> gọi là điệp ngữ( Tiếng gà trưa)
+ Điệp ngữ là một câu -> gọi là điệp câu
“ Hồ Chí Minh muôn năm!
Hồ Chí Minh muôn năm!
Hồ Chí Minh muôn năm!
Phút giây thiêng Anh gọi Bác ba lần” ( Tố Hữu)
+ Điệp đoạn-> gọi là điệp khúc
( Bài thơ Lượm –Tố Hữu)


*Ví dụ:
+ Trong thơ hiện đại: để bộc lộ tình cảm ( Tiếng gà trưa)
+ Trong thơ cổ sử dụng phép điệp ngữ để biểu
đạt tâm trạng nhớ nhung da diết ( Chinh phụ ngâm khúc)
+ Trong ca dao xưa cũng như trong thơ hiện đại bây giờ,
người ta thường lặp lại một từ nào đó để nhấn mạnh ý
-Ca dao: Ai làm cho bể kia đầy
Cho ao kia cạn cho gầy cò con
-Thơ:
Ta về mình có nhớ ta
Ta về , ta nhớ những hoa cùng người
( Việt Bắc – Tố Hữu)
+ Trong văn xuôi: ( BT 1/a)
( “Tôi chỉ có một ham muốn, ham muốn tột
bậc là làm sao cho nước ta được hoàn toàn
độp lập, dân ta được hoàn toàn tự do, Đồng
bào ta ai cũng có cơm ăn , áo mặc, ai cũng
được học hành”) ( Hồ Chí Minh)

Tiết 55 - Tiếng Việt

ĐIỆP NGỮ

I. Điệp ngữ và tác dung của điệp ngữ:
b/ Anh đã tìm em, rất lâu, rất lâu
II. Các dạng điệp ngữ:
Cô gái ở Thạch Kim Thch Nhn
Khn xanh, khn xanh phi y lỏn sm
a/Trên đờng hành quân xa
Sỏch giy m tung trng c rng chiu
Dừng chân bên xóm nhỏ
[]
Tiếng gà ai nhảy ổ:
Chuyn k t nỗi nhớ sâu xa
“Cơc ...cơc t¸c cơc ta”
Thương em, thương em, thng em bit my.
Nghe xao động nắng tra
Nghe bàn chân đỡ mỏi
c/ Cựng trụng li m cựng chng thy
Nghe gäi vỊ ti th¬…
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
(Xuân Quỳnh)
Ngàn dâu xanh ngắt một màu

Câu hỏi thảo luận:(5 phút)

Lịng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
(Đồn Thị Điểm (?))

+Nhóm1,2:So sánh điệp ngữ trong khổ thơ đầu của bài “Tiếng gà trưa” với điệp
ngữ trong hai đoạn thơ trên,cho biết nó thuộc dạng điệp ngữ nào?
+Nhóm3,4:Thế nào là điệp ngữ cách quãng,điệp ngữ nối tiếp,điệp ngữ chuyển
tiếp (điệp ngữ vòng)?


Tiết 55 - Tiếng Việt

ĐIỆP NGỮ

b/ Anh đã tìm em, rất lâu, rất lâu
I. Điệp ngữ và tác dung của điệp ngữ: Cô gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn
Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
II. Các dạng điệp ngữ:
NỐI
Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều
CÁCH
TIẾP […]
QUÃNG
Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa
Thương em, thương em, thương em biết my.
a/Trên đờng hành quân xa
CHUYEN
Dừng chân bên xóm nhỏ
TIEP
Tiếng gà ai nhảy ổ:
Cục...cục tác cục ta
(VOỉNG)
Nghe xao động nắng tra
c/ Cựng trụng li m cựng chng thy

Nghe bàn chân đỡ mái
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Nghe gäi vỊ ti th¬…
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
(Xuân Quỳnh)
Lịng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
(Đồn Thị Điểm (?))

+ ví dụ a : Lặp lại các tiếng đầu trong mỗi dòng thơ. Đó là điệp ngữ cách quãng.
+ví dụ b: Lặp các từ nối tiếp nhau trong dòng thơ, như thế là điệp ngữ nối tiếp.
+ Ví dụ c: Các từ ngữ cuối câu trước được lặp lại ở đầu của câu thơ sau. Đó là cách
điệp ngữ chuyển tiếp (điệp ngữ voøng).


Tiết 55 - Tiếng Việt

ĐIỆP NGỮ

I. Điệp ngữ và tác dung của
điệp ngữ:
+Ví dụ:
-Từ “nghe” nhấn mạnh cảm giác
khi nghe tiếng gà trưa.
-Từ “vì”nhấn mạnh nguyên nhân
chiến đấu của người chiến só.
->Điệp ngữ
*Ghi nhớ:Sgk/152
II. Các dạng điệp ngữ:
+Ví dụ:

Ghi nhớ:

a.Điệp ngữ cách quãng

Điệp ngữ có nhiều dạng:Điệp ngữ
cách qng,điệp ngữ nối tiếp,điệp
ngữ chuyển tiếp(điệp ngữ vòng).

b.Điệp ngữ nối tiếp
c.Điệp ngữ chuyển tiếp
*Ghi nhớ :Sgk/Trang 152


Tiết 55 - Tiếng Việt
I. ĐIỆP NGỮ VÀ TÁC DỤNG CỦA
ĐIỆP NGỮ:

+Ví dụ:
-Từ “nghe” nhấn mạnh cảm giác khi
nghe tiếng gà trưa.
-Từ “vì”nhấn mạnh nguyên nhân chiến
đấu của người chiến só.
->Điệp ngữ
*Ghi nhớ:Sgk/152
II. CÁC DẠNG ĐIỆP NGỮ:

+Ví dụ:
a.Điệp ngữ cách quãng
b.Điệp ngữ nối tiếp
c.Điệp ngữ chuyển tiếp

*Ghi nhớ:Trang 152
III.LUYỆN TẬP

ĐIỆP NGỮ


Bài tập1:Tìm điệp ngữ trong những đoạn
trích sau đây và cho biết tác giả muốn
nhấn mạnh điều gì?
a/Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ
của Pháp hơn tám mươi năm nay,một dân
tộc đã gan góc đứng về phe Đồng minh
chống phát xít mấy năm nay,dân tộc đó
phải được tự do !Dân tộc đó phải được độc
lập !
(Hồ Chí
Minh)
b/ Người ta đi cấy lấy công,
Tôi nay đi cấy còn trông nhiều bề.
Trông trời,trông đất,trông mây,
Trông mưa,trông gió,trông ngày,trông
đêm.
Trông cho chân cứng đá mềm,
Trời êm,biển lặng mới yên tấm lòng.
(Ca dao)

Trả lời
a.Có 2 điệp ngữ
-Một dân tộc đã gan góc(2 lần)
-Dân tộc đó phải được(2 lần)

-> Khẳng định hùng hồn cái quyền
rất xứng đáng của dân tộâc ta (phải
được tự do, độc lập)

b. Điệp từ “Trông”
-> Nhấn mạnh khát vọng
chính đáng và thiết tha của
người nông dân (mong mưa
thuận gió hoøa …)


Bài tập2:Tìm điệp ngữ trong đoạn văn sau và nói rõ đấy là những
dạng điệp ngữ gì.
Vậy mà giờ đây,anh em tôi sắp phải xa nhau.Có thể sẽ xa nhau
mãi mãi.Lạy trời đây chỉ là một giấc mơ.Một giấc mơ thôi.
(Khánh Hoài)

Trả lời:
- Xa nhau: điệp ngữ cách quãng
- Một giấc mơ: điệp ngữ chuyển tiếp.


THẢO LUẬN NHÓM (5 PHÚT)

Bài tập3:
a/Theo em,trong đoạn văn sau đây,việc lặp đi lặp lại một số từ ngữ có tác
dụng biểu cảm hay không?
Phía sau nhà em có một mảnh vườn.Mảnh vườn ở phía sau nhà em,em
trồng rất nhiều loài hoa.Em trồng hoa cúc.Em trồng hoa thược dược.Em
trồng hoa đồng tiền.Em trồng hoa hồng.Em trồng cả hoa lay ơn nữa. Ngày

phụ nữ quốc tế em hái hoa sau vườn nhà em tặng mẹ em .Em hái hoa tặng
chị em….
b/Em hãy chữa lại đoạn văn trên cho tốt hơn.

Trả lời:

- Việc lặp lại một số từ ngữ không có tác dụng biểu cảm mà chỉ làm cho
ý của câu bị trùng lặp.
- Đoạn văn chữa lại:
Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Em trồng rất nhiều loài hoa ở
đấy: Hoa cúc, hoa thược dược, hoa đồng tiền, hoa hồng, hoa lay ơn… Hằng
năm, đến ngày phụ nữ quốc tế ( 8/3) em thường hái hoa tặng mẹ và chị em.


TỔNG KẾT
? Thế nào là điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ?
Trả lời:
-Khi nói hoặc viết ta có thể dùng biện pháp lặp lại từ
ngữ( hoặc cả câu) để làm nổi bật ý , gây cảm xúc
mạnh. Cách lặp lại như vậy gọi là phép điệp ngữ; từ
ngữ được lặp lại gọi là điệp ngữ.
? Em hãy vẽ sơ đồ các dạng điệp ngữ?
Điệp ngữ
cách quãng

Các dạng
điệp ngữ

Điệp ngữ chuyển tiếp

Điệp ngữ nối tiếp


HƯỚNG DẪN HỌC TẬP
- Học thuộc lòng hai ghi nhớ tr/ 152
-Hoàn thành các bài tập vào vở bài tập
- BTVN: BT 4/ tr153
- Chuẩn bị: Luyện nói phát biểu cảm nghó về tác phẩm
văn học
+ Phần I chuẩn bị ở nhà theo đề bài và phần gợi ý
+ thực haønh


Xin chân thành cảm ơn q Thầy
Cô cùng các em hoïc sinh