SKKN Kỹ thuật chuyền bóng cao tay bằng hai tay trước mặt, những sai lầm thường gặp và cách khắc phục trong môn Bóng chuyền cho học sinh khối 10

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

Tên đề tài:

KỸ THUẬT CHUYỀN BÓNG CAO TAY
BẰNG HAI TAY TRƯỚC MẶT, NHỮNG SAI LẦM
THƯỜNG GẶP VÀ CÁCH KHẮC PHỤC TRONG
MƠN BĨNG CHUYỀN CHO HỌC SINH KHỐI 10

MÔN: THỂ DỤC


SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƯỜNG THPT KỲ SƠN
----------------------

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Tên đề tài:

KỸ THUẬT CHUYỀN BÓNG CAO TAY
BẰNG HAI TAY TRƯỚC MẶT, NHỮNG SAI LẦM
THƯỜNG GẶP VÀ CÁCH KHẮC PHỤC TRONG
MƠN BĨNG CHUYỀN CHO HỌC SINH KHỐI 10

MÔN: THỂ DỤC


MỤC LỤC
MỤC LỤC.................................................................................................................3
DANH MỤC HÌNH..................................................................................................5
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ............................................................................................1

1. Lý do chọn đề tài...............................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu.........................................................................................3
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu.........................................................................3
4. Phương pháp nghiên cứu...................................................................................3
4.1. Phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu...............................................3
4.2. Phương pháp phỏng vấn tọa đàm...............................................................3
4.3. Phương pháp quan sát sư phạm..................................................................5
4.4. Phương pháp thực nghiệm sư phạm...........................................................5
4.5. Phương pháp toán học thống kê.................................................................5
5. Điểm mới của đề tài...........................................................................................6
PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ............................................................................7
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN, THỰC TRẠNG CỦA VIỆC THỰC
HIỆN NỘI DUNG ĐỀ TÀI...................................................................................7
1. Cơ sở lý luận..................................................................................................7
1.1 Đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi học sinh trung học phổ thông..................7
1.2. Về mặt tâm lý.........................................................................................8
1.3. Về hệ vận động.......................................................................................8
1.4. Cơ sở lý thuyết bộ mơn Bóng chuyền....................................................9
2. Cơ sở thực tiễn.............................................................................................11
2.1. Thực trạng dạy và học môn Bóng chuyền của các trường trung học phổ
thơng hiện nay..............................................................................................11
2.2. Về thực trạng thực hiện nội dung chương trình nội dung học tự chọn
mơn Bóng chuyền ở trường trung học phổ thơng Kỳ Sơn..........................12
2.3. Thuận lợi và khó khăn trong việc dạy học mơn Bóng chuyền ở kỹ thuật
chuyền bóng cao tay bằng hai tay trước mặt...............................................12
II. GIẢI PHÁP CỤ THỂ......................................................................................14
1. Kỹ thuật chuyền bóng cao tay bằng hai tay trước mặt, những sai lầm
thường gặp và cách khắc phục trong mơn Bóng chuyền cho học sinh khối 10
.........................................................................................................................14
1.1. Một số sai lầm thường gặp...................................................................14

1.2 Một số bài tập nhằm nâng cao kỹ thuật chuyền bóng và cách sửa sai. .14
2. Kết quả thu được sau khi áp dụng các bài tập.............................................21
III. Tiến trình lên lớp...........................................................................................24
PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT, KIẾN NGHỊ............................................29
I. Kết luận............................................................................................................29
1. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với công tác dạy học..................29
2. Nhận định về việc áp dụng sáng kiến kinh nghiệm, khả năng mở rộng......29
3. Bài học kinh nghiệm....................................................................................30
II. Đề xuất, kiến nghị...........................................................................................30


TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................................................31


DANH MỤC HÌNH
MỤC LỤC.................................................................................................................3
DANH MỤC HÌNH..................................................................................................5
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ............................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài...............................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu.........................................................................................3
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu.........................................................................3
4. Phương pháp nghiên cứu...................................................................................3
4.1. Phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu...............................................3
4.2. Phương pháp phỏng vấn tọa đàm...............................................................3
4.3. Phương pháp quan sát sư phạm..................................................................5
4.4. Phương pháp thực nghiệm sư phạm...........................................................5
4.5. Phương pháp toán học thống kê.................................................................5
5. Điểm mới của đề tài...........................................................................................6
PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ............................................................................7
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN, THỰC TRẠNG CỦA VIỆC THỰC

HIỆN NỘI DUNG ĐỀ TÀI...................................................................................7
1. Cơ sở lý luận..................................................................................................7
1.1 Đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi học sinh trung học phổ thông..................7
1.2. Về mặt tâm lý.........................................................................................8
1.3. Về hệ vận động.......................................................................................8
1.4. Cơ sở lý thuyết bộ mơn Bóng chuyền....................................................9
2. Cơ sở thực tiễn.............................................................................................11
2.1. Thực trạng dạy và học mơn Bóng chuyền của các trường trung học phổ
thơng hiện nay..............................................................................................11
2.2. Về thực trạng thực hiện nội dung chương trình nội dung học tự chọn
mơn Bóng chuyền ở trường trung học phổ thơng Kỳ Sơn..........................12
2.3. Thuận lợi và khó khăn trong việc dạy học mơn Bóng chuyền ở kỹ thuật
chuyền bóng cao tay bằng hai tay trước mặt...............................................12
II. GIẢI PHÁP CỤ THỂ......................................................................................14
1. Kỹ thuật chuyền bóng cao tay bằng hai tay trước mặt, những sai lầm
thường gặp và cách khắc phục trong mơn Bóng chuyền cho học sinh khối 10
.........................................................................................................................14
1.1. Một số sai lầm thường gặp...................................................................14
1.2 Một số bài tập nhằm nâng cao kỹ thuật chuyền bóng và cách sửa sai. .14
2. Kết quả thu được sau khi áp dụng các bài tập.............................................21
III. Tiến trình lên lớp...........................................................................................24
PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT, KIẾN NGHỊ............................................29
I. Kết luận............................................................................................................29
1. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với công tác dạy học..................29
2. Nhận định về việc áp dụng sáng kiến kinh nghiệm, khả năng mở rộng......29
3. Bài học kinh nghiệm....................................................................................30
II. Đề xuất, kiến nghị...........................................................................................30


TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................................................31

PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
Theo chương trình phổ thơng mới cùng với mơn Ngữ văn, Toán học, Ngoại
ngữ 1, giáo dục quốc phòng an ninh, hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp, nội
dung giáo dục địa phương, hai môn tự chọn là tiếng dân tộc thiểu số, ngoại ngữ 2
thì mơn giáo dục thể chất là 1 trong 7 môn học bắt buộc. Điều này chứng tỏ Đảng
và nhà nước, Bộ Giáo dục và Đào tạo rất coi trọng bộ môn giáo dục thể chất.
Giáo dục thể chất là một mặt của giáo dục toàn diện, là bộ phận không thể
tách rời của giáo dục. Giáo dục thể chất là một loại hình giáo dục mà nội dung
chuyên biệt là dạy học vận động (động tác) và phát triển có chủ định các tố chất
vận động của con người. Tổng hợp quá trình đó xác định khả năng thích nghi thể
lực của con người.
Chương trình giáo dục thể chất được xây dựng theo hướng tiếp cận năng
lực với tất cả các yêu cầu về: mục tiêu, nội dung, phương pháp dạy học và đánh
giá, nó là một môn học bắt buộc, được thực hiện từ lớp 1 đến lớp 12. Mơn học
này góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục phát triển phẩm chất và năng lực của
học sinh, giúp học sinh hình thành, phát triển kỹ năng chăm sóc sức khỏe, kỹ
năng vận động, thói quen tập luyện thể dục thể thao và rèn luyện những phẩm
chất, năng lực để trở thành người công dân phát triển hài hòa về thể chất và tinh
thần, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và hội nhập quốc
tế, góp phần phát triển tầm vóc, thể lực người Việt Nam; đồng thời phát hiện và
bồi dưỡng tài năng thể thao.
Trong chương trình dạy mơn Giáo dục thể chất thì nội dung tự chọn là nội
dung bắt buộc của học sinh THPT. Và môn Bóng chuyền là một trong những nội
dung ấy.
Bóng chuyền là một môn thể thao đồng đội, thi đấu với thể thức đối kháng
qua lưới ngăn cách, ít xảy ra va chạm trực tiếp nên được mọi tầng lớp yêu thích và
ngày càng có nhiều người tham gia tập luyện, thi đấu, có nhiều người xem mơn

Bóng chuyền là một phương tiện rèn luyện sức khỏe hiệu quả, có người tập luyện
để thỏa mãn niềm đam mê, có người lại xem như là một môn giải trí.
Trong thực tế giáo viên trực tiếp giảng dạy môn giáo dục thể chất trong
trường học chỉ được học những phương pháp chung, tổng quát. Qua quá trình quan
sát một số trường về nội dung học tự chọn bóng chuyền tơi nhận thấy đa số học
sinh khi thực hiện các kỹ thuật đánh bóng chuyền nói chung và kỹ thuật chuyền
bóng cao tay trước mặt nói riêng chưa đạt được yêu cầu đặt ra. Nguyên nhân là kỹ
thuật cơ bản của các em còn sai, giáo viên chưa đưa ra các bài tập dẫn dắt nhằm bổ
trợ hồn thiện kỹ thuật chuyền bóng cao tay trước mặt.
Theo chương trình phổ thơng hiện hành, mơn thể dục chỉ được dạy 2
tiết/tuần/lớp. Mỗi tiết lại kết hợp 2 đến 3 nội dung khác nhau, thời lượng 1 tiết học
1


chỉ là 45 phút cho nên thời gian để hình thành kỹ năng động tác là rất ít, nên hiệu
quả tiết học nói chung chưa cao. Theo phân phối chương trình của bộ giáo dục và
đào tạo số tiết dành cho mơn Bóng chuyền là 10 tiết/năm học nên để đạt được hiệu
quả trong giảng dạy kỹ thuật bóng chuyền nói chung và kỹ thuật chuyền bóng cao
tay bằng hai tay trước mặt nói riêng, hiệu quả đạt được cịn ở mức thấp.
Xuất phát từ thực trạng của hoạt động dạy học môn Thể dục THPT hiện nay:
Hoạt động dạy học mơn Bóng chuyền ở trường THPT, đặc biệt là các trường miền
núi như trường THPT Kỳ Sơn chưa thật sự được chú trọng, vì phịng học chưa đủ
nên từ trước cho đến năm học 2018-2019 học sinh vẫn phải học hai ca, nên việc
học sinh tập luyện bóng chuyền ngồi giờ học cịn hạn chế. Mặc dù có năm Đồn
trường có tổ chức giải bóng chuyền cho các chi đoàn tham gia nhưng hiệu quả
chưa cao, các chi đoàn khơng có thời gian tập luyện, nhiều học sinh chưa từng
chạm vào quả bóng chuyền nên có rất nhiều chi đồn khơng tham gia thi đấu. Từ
đó Đồn trường khơng tổ chức giải bóng chuyền cho học sinh, học sinh cũng
khơng có hứng thú với mơn Bóng chuyền. Bên cạnh đó có rất nhiều giáo viên chưa
hiểu đúng, cũng chưa nắm chắc về các kỹ thuật trong mơn Bóng chuyền, nhiều

giáo viên chỉ giới thiệu nội dung bài học và cho học sinh tự luyện tập, dẫn đến
nhiều học sinh khơng nắm được các kỹ thuật trong mơn Bóng chuyền và rất nhiều
học sinh khơng có hứng thú học mơn Bóng chuyền.
Thực tế ở trường THPT Kỳ Sơn, là một trường thuộc huyện vùng cao của
tỉnh Nghệ An, là ngôi trường khó khăn về nhiều mặt. Học sinh đa số là người dân
tộc thiểu số, đời sống kinh tế khó khăn, dân trí thấp, ý thức học tập của học sinh rất
kém, khả năng tiếp thu của các em còn rất chậm; khả năng giao lưu, giao tiếp với
bạn bè, thầy cơ cịn hạn chế, các em thường lập nhóm chơi theo dân tộc,... Do đó
cần tổ chức nhiều hoạt động tập thể trong các bộ môn học để các em mạnh dạn
hơn, không phân biệt dân tộc, tất cả các em đều tham gia vào hoạt động, nhằm phát
huy tính sáng tạo, tích cực, chủ động và phát triển năng lực cho các em. Trong đó
có bộ mơn Bóng chuyền, nếu tổ chức được các giải đấu quy mô ở trường, thành lập
đội tuyển tham gia giao lưu, thi đấu với các chi đoàn bạn sẽ thu hút được nhiều học
sinh tham gia, từ đó các em sẽ có hứng thú học tập mơn Bóng chuyền, giúp các em
phát triển được năng lực hợp tác, các em sẽ xây dựng được tinh thần đoàn kết
trong nhà trường.
Là một người đam mê, tham gia tập luyện và thi đấu môn Bóng chuyền từ
các giải Hội khỏe phù đổng cấp Tỉnh năm 2004 và 2006, giải các trường THPT
Dân tộc nội trú toàn quốc 2006, giải sinh viên toàn quốc 2009. Tham gia thi đấu
các giải của xã, huyện, tỉnh cũng như ngành tổ chức. Đồng thời, trong nhiều năm
trực tiếp giảng dạy cho học sinh nội dung bóng chuyền tơi nhận thấy cần phải chỉ
ra những sai lầm học sinh thường mắc trong kỹ thuật chuyền bóng cao tay trước
mặt và cách khắc phục để các em có thể luyện tập đạt hiệu quả cao hơn.
Tôi xin khẳng định đề tài nghiên cứu về kỹ thuật chuyền bóng cao tay bằng
hai tay trước mặt cho học sinh lớp 10 đã được nhiều thầy cô nghiên cứu, nhưng tôi
2


nghiên cứu về những sai lầm thường mắc, sai lầm cụ thể và đưa ra các bài tập để
khắc phục. Tôi hi vọng đây sẽ là tài liệu để mọi người đam mê và mong muốn tập

luyện tham khảo và lựa chọn những bài tập phù hợp nhất góp phần nâng cao hiệu
quả kỹ thuật chuyền bóng cao tay bằng hai tay trước mặt nói riêng và kỹ thuật bộ
mơn Bóng chuyền nói chung. Xuất phát từ thực tế trên tơi tìm tịi và đưa ra đề tài:
“Kỹ thuật chuyền bóng cao tay bằng hai tay trước mặt, những sai lầm thường
gặp và cách khắc phục trong mơn Bóng chuyền cho học sinh khối 10”.
2. Mục đích nghiên cứu
Tôi tiến hành nghiên cứu đề tài này nhằm mục đích tìm ra những sai lầm cơ
bản nhất của người mới tập luyện bóng chuyền ở kỹ thuật chuyền bóng cao tay
bằng hai tay trước mặt. Xây dựng các bài tập để khắc phục những sai lầm đó. Từ
đó, nâng cao hiệu quả giảng dạy kỹ thuật chuyền bóng cao tay bằng hai tay trước
mặt. Đồng thời, đề tài được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho giáo viên khi giảng
dạy môn giáo dục thể chất trong trường phổ thông.
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
Về nội dung: Sáng kiến tập trung nghiên cứu, tìm tịi và các bài tập nâng cao
hiệu quả kỹ thuật chuyền bóng cao tay bằng hai tay trước mặt của nội dung bóng
chuyền trong sách giáo khoa thể dục 10.
Về đối tượng nghiên cứu: Học sinh khối 10
Về phạm vi: Trực tiếp nghiên cứu ở các lớp khối 10 ở trường THPT Kỳ Sơn
4. Phương pháp nghiên cứu
Để giải quyết nhiệm vụ trên của đề tài tôi sử dụng các phương pháp sau:
4.1. Phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu
Phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu là quá trình tham khảo các tài
liệu chung và chuyên môn liên quan đến lĩnh vực nghiên cứu của đề tài.
Trên cơ sở đọc và phân tích tài liệu có liên quan đến đề tài, phương pháp này
chúng tơi sử dụng trong quá trình nghiên cứu nhằm mục đích tìm hiểu cơ sở khoa
học của các hình thức tổ chức tập luyện trong mơn học tự chọn bóng chuyền cho
học sinh trường THPT.
4.2. Phương pháp phỏng vấn tọa đàm
Tôi sử dụng phương pháp này để phỏng vấn trực tiếp và gián tiếp bằng
phiếu câu hỏi các giáo viên thể dục của một số trường như: trường THPT Kỳ

Sơn; THPT Tương Dương 1; THPT Tương Dương 2. Các vấn đề phỏng vấn tập
trung vào việc tìm hiểu một số sai lầm học sinh thường mắc và cách sửa chữa
những sai lầm trong kỹ thuật chuyền bóng cao tay bằng hai tay trước mặt. Thơng
qua đó thu thập số liệu cần thiết làm cơ sở cho việc lựa chọn các biện pháp và
3


hình thức tổ chức tập luyện.
Các câu hỏi trong phiếu phỏng vấn như sau:
Câu 1: Theo thầy (cô) đối với người mới tập (học sinh khối 10) trong các kỹ
thuật trong mơn Bóng chuyền, kỹ thuật nào là kỹ thuật dễ tập nhất?
A. Kỹ thuật chuyền bóng cao tay
B. Kỹ thuật chắn bóng
C. Kỹ thuật đập bóng
D. Kỹ thuật đệm bóng
Câu 2: Theo thầy (cơ) đối với người mới tập (học sinh khối 10) đâu là những
sai lầm hay mắc trong kỹ thuật chuyền bóng cao tay bằng hai tay trước mặt?
A. Đón sai hướng bóng đến
B. Tay đưa ra quá sớm
C. Sai hình tay
D. Tất cả những sai lầm trên
Câu 3: Theo thầy (cô) đối với người mới tập (học sinh khối 10). Trong 1 tiết
học bóng chuyền thời gian để tập kỹ thuật chuyền bóng cao tay bằng hai tay trước
mặt chiếm bao nhiêu là hợp lí?
A. 25% tiết học
B. 50% tiết học
C. 75% tiết học
D. 100% tiết học
Câu 4: Theo thầy (cô) đối với người mới tập (học sinh khối 10) để sửa chữa
những sai lầm thường mắc trong kỹ thuật chuyền chuyền bóng cao tay bằng hai tay

trước mặt thầy (cô) lựa chọn những bài tập nào sau đây?
A. Tập tư thế cơ bản cách di chuyển của 2 chân và di chuyển đổi trọng
tâm, từ chân sau sang chân trước (chậm), quan sát bằng mắt di chuyển.
B. Đưa hai bàn tay đặt trước cao hơn trán 15-25 cm. Sau đó hỗn xung
và dùng lực của cánh tay, khuỷu tay, cổ tay, đẩy lên theo hướng 60-65 o.
Quan sát hình tay khơng bóng.
C. Hình thành hình tay, cho ơm gọn bóng vào tay đặt từ dưới đưa lên trên
đỉnh đầu (bóng được tiếp xúc bằng các ngón tay thứ 2 trở ra, riêng ngón trỏ
và ngón giữa được tiếp xúc bằng 3 đốt và 1 phần chai tay của ngón trỏ).
D. Đưa bóng lên đỉnh đầu đồng thời chuyển trọng tâm chân trước và phối
hợp hông, vai, khuỷu tay, cổ tay và ngón trỏ, ngón cái chuyền bóng đi
theo hướng về trước lên cao cho bạn đối diện.
4


E. Tung và đón bóng đến đỉnh đầu (hai tay tung bóng lên cao khoảng 5070cm trên đỉnh đầu) đồng thời di chuyển đón bóng vào hai tay có giai
đoạn hoãn xung.
4.3. Phương pháp quan sát sư phạm
Quan sát sư phạm là phương pháp thu thập thông tin về quá trình giáo dục
dựa trên cơ sở tri giác trực tiếp các hoạt động của giáo viên, học sinh và cán bộ
quản lí giáo dục.
Trong quá trình dạy học ở trường đã sử dụng phương pháp quan sát sư phạm
dự giờ các thầy cơ giáo trong mơn Bóng chuyền, qua đó rút ra được những kinh
nghiệm thực tiễn kết hợp với cơ sở lí luận để xác định áp dụng hình thức tổ chức
tập luyện mơn học tự chọn bóng chuyền làm căn cứ cho việc tổ chức thực nghiệm
sư phạm.
4.4. Phương pháp thực nghiệm sư phạm
Là phương pháp nghiên cứu có hệ thống và logic một hiện tượng, một quá
trình giáo dục nhằm trả lời câu hỏi “nếu quá trình đó được thực hiện trong điều
kiện đã được khống chế, phát triển, về tính liên hệ giữa nguyên nhân và kết quả”.

Tôi sử dụng phương pháp nhằm kiểm định tính thực tiễn, hiệu quả và khoa
học của những phương pháp đã lựa chọn.
4.5. Phương pháp toán học thống kê
Được sử dụng trong quá trình xử lý các số liệu đã thu được của quá trình
nghiên cứu nhằm so sánh thống kê và đánh giá.
- Chỉ số trung bình cộng( x ):
n

x
∑

x =

i=
1

i

n

Trong đó: x là ký hiệu số trung bình;
xi là ký hiệu số quan sát thứ i;
n là số lần quan sát.
- Phương sai:
n

δ
2

(x

∑

1
=i =

i

−
x)

n−
1

5


n

- Độ lệch chuẩn:

δ = δ2 =

(x
∑
i=
1

i

−x )

2

n

Trong đó: δ x : Độ lệch chuẩn;
xi : Giá trị của cá thể;
x : Giá trị trung bình.

- Hệ số biến sai:

CV =

δx
x

.100%

Nếu CV ≤ 10% thì đám đơng số liệu tương đối đồng đều.
5. Điểm mới của đề tài
Trên cơ sở lý luận và thực tiễn cũng như qua tập luyện, thi đấu bóng chuyền.
Tơi đã tìm ra các phương pháp, biện pháp, cách thức tổ chức phù hợp, đồng thời
tìm ra những sai lầm thường gặp và cách khắc phục trong mơn Bóng chuyền cho
học sinh. Đặc biệt đã đưa ra được nhiều bài tập tổ chức dưới dạng trò chơi thi đấu
nhằm giúp giáo viên thuận lợi trong việc tổ chức cho học sinh học tập. Ngồi ra,
cịn giúp học sinh dễ dàng tiếp thu kĩ thuật, động tác, phát huy tối đa khả năng của
bản thân, tính tư duy sáng tạo, tinh thần tự giác, phấn chấn trong học tập, từ đó
tăng được cường độ, lượng vận động phù hợp với lứa tuổi học sinh, giúp các em
cũng như giáo viên có được khơng khí vui tươi thoải mái, không căng thẳng, đỡ
nhàm chán trong từng tiết học và làm cho giờ học thêm sinh động, đạt hiệu quả

cao, đáp ứng được tình hình thực tế hiện nay.

6


PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN, THỰC TRẠNG CỦA VIỆC THỰC HIỆN
NỘI DUNG ĐỀ TÀI

1. Cơ sở lý luận
1.1 Đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi học sinh trung học phổ thông
Tuổi học sinh THPT là thời kỳ đạt được sự trưởng thành về mặt cơ thể. Sự
phát triển thể chất đã bước vào thời kỳ phát triển bình thường, hài hịa, cân đối. Cơ
thể của các em đã đạt tới mức phát triển của người trưởng thành, nhưng sự phát
triển của các em còn kém so với người lớn. Hoạt động trí tuệ của các em có thể
phát triển tới mức cao. Tư duy ngôn ngữ và những phẩm chất ý chí có điều kiện
phát triển mạnh.
Hoạt động học tập vẫn là hoạt động chủ đạo đối với học sinh THPT nhưng
yêu cầu cao hơn nhiều đối với tính tích cực và độc lập trí tuệ của các em. Những
khó khăn trở ngại mà các em gặp thường gắn với sự thiếu kỹ năng học tập trong
những điều kiện mới chứ không phải với sự không muốn học như nhiều nghĩ. Thái
độ của các em đối với việc học tập cũng có những chuyển biến rõ rệt. Học sinh đã
lớn, kinh nghiệm của các em đã được khái quát, các em ý thức được rằng mình
đang đứng trước ngưỡng cửa của cuộc đời tự lập. Thái độ có ý thức đối với việc
học tập của các em được tăng lên mạnh mẽ. Học tập mang ý nghĩa sống cịn trực
tiếp vì các em đã ý thức rõ ràng được rằng: vốn tri thức, kỹ năng và kỹ xảo hiện có,
kỹ năng độc lập tiếp thu tri thức được hình thành trong nhà trường phổ thông là
điều kiện cần thiết để tham gia có hiệu quả vào cuộc sống lao động của xã hội. Các
em bắt đầu có thái độ lựa chọn đối với từng môn học. Do vậy, giáo viên phải làm
sao cho học sinh hiểu ý nghĩa và chức năng giáo dục phổ thông đối với giáo dục

nghề nghiệp và đối với sự phát triển nhân cách toàn diện của học sinh. Mặt khác, ở
lứa tuổi này các hứng thú và khuynh hướng học tập của các em đã trở nên xác định
và được thể hiện rõ ràng hơn. Các em thường bắt đầu có hứng thú ổn định đặc
trưng đối với một khoa học, một lĩnh vực tri thức hay một hoạt động nào đó. Điều
này đã kích thích nguyện vọng muốn mở rộng và đào sâu các tri thức trong các
lĩnh vực tương ứng. Đó là những khả năng rất thuận lợi cho sự phát triển năng lực
của các em. Nhà trường cần có những hình thức tổ chức đặc biệt đối với hoạt động
của học sinh THPT để tạo ra sự thay đổi căn bản về hoạt động tư duy, về tính chất
lao động trí óc của các em.
Lứa tuổi học sinh THPT là giai đoạn quan trọng trong việc phát triển trí tuệ.
Do cơ thể các em đã được hoàn thiện, đặc biệt là hệ thần kinh phát triển mạnh tạo
điều kiện cho sự phát triển các năng lực trí tuệ.
Còn đặc điểm của các em học sinh các trường miền núi, cũng như học sinh
trường THPT Kỳ Sơn, các em cũng có các đặc điểm trên, tuy nhiên cịn có một số
7


nét đặc trưng riêng.
Phần lớn các em học sinh các trường miền núi là học sinh dân tộc thiểu số
nên đầu vào thấp, các em ít đầu tư cho việc học, năng lực nhận thức và tư duy chưa
nhanh. Khả năng làm việc nhóm cịn yếu, các em cịn rụt rè, khơng có khả năng
thuyết trình trước đám đơng. Ý thức và thái độ học tập của nhiều em chưa cao.
Lứa tuổi học sinh THPT là lứa tuổi đầu thanh niên là thời kì đạt được sự
trưởng thành về mặt thể lực, nhưng sự phát triển cơ thể còn kém so với sự phát
triển cơ thể của người lớn. Có nghĩa ở lứa tuổi này cơ thể các em đang phát triển
mạnh. Khả năng hoạt động của các bộ phận cơ thể được nâng cao cụ thể là:
1.2. Về mặt tâm lý
Ở tuổi này các em đang phát triển các chức năng tâm lý, đây là giai đoạn mà
sự phát triển trí tuệ của các em mang tính chất hưng phấn, đang dần hình thành
năng lực làm việc cũng như nhân cách được hình thành. Các em phần nào đã ý

thức được cơng việc mình làm, ở tuổi này các em tỏ ra ham tìm tịi học hỏi và rất
nhạy cảm với cái mới. Tuy nhiên về mặt tâm lý các em hay nóng vội, chủ quan dẫn
đến hiệu quả công việc chưa cao.
1.3. Về hệ vận động
+ Hệ xương: Ở lứa tuổi này cơ thể các em phát triển mạnh mẽ về chiều dài,
bề dày, hàm lượng các chất hữu cơ trong xương giảm do hàm lựơng magiê, phốt
pho, can xi trong xương tăng. Quá trình cốt hóa xương ở các bộ phận chưa hoàn tất
chỉ xuất hiện sự cốt hóa ở một số bộ phận như mặt. Các tổ chức sụn được thay thế
bằng mô xương nên cùng với sự phát triển của xương cột sống không giảm, trái lại
tăng lên có xu hứơng cong vẹo. Vì vậy mà trong quá trình giảng dạy cần tránh cho
học sinh tập luyện với dụng cụ có trọng lượng quá nặng và các hoạt động gây chấn
thương quá mạnh.
+ Hệ cơ: Ở lứa tuổi này cơ của các em phát triển nhanh để đi đến hồn
thiện nhưng phát triển khơng đều và chậm hơn so với hệ xương, cơ to phát triển
nhanh hơn cơ nhỏ, cơ co phát triển nhanh hơn cơ duỗi, khối lượng cơ tăng lên rất
nhanh, đàn tính cơ không đều chủ yếu là nhỏ và dài. Do vậy khi hoạt động cơ
chóng mệt mỏi, vì vậy khi tập luyện giáo viên giảng dạy cần chú ý phát triển cơ
bắp cho các em.
+ Hệ tuần hoàn: Ở lứa tuổi này hệ tuần hoàn đang trên đà phát triển mạnh để
kịp thời phát triển toàn thân, tim lớn hơn khả năng co bóp của cơ tim phát triển
mạnh, do đó nâng cao khá rõ lưu lượng máu trên phút. Buồng tim đã phát triển
tương đối hoàn chỉnh, mạch đập bình thường của nam là 70-80 lần/phút, nữ là 7585 lần/phút. Nhưng khi vận động tăng thì tần số nhanh hơn phản ứng của hệ tuần
hoàn tương đối rõ rệt trong hệ vận động, nhưng sau vận động mạch và huyết áp
tăng tương đối nhanh chóng, tim trở nên hoạt động dẻo dai hơn.
+ Hệ thần kinh: Ở lứa tuổi này hệ thống thần kinh tiếp tục được phát triển để
8


đi đến hoàn thiện, hoạt động phân tích trên vỏ não về tri giác có định hướng sâu
sắc hơn. Kích thước của não và hành tủy đạt đến mức của người trưởng thành. Khả

năng tư duy phân tích tổng hợp của não tăng lên, tư duy trừu tượng được phát triển
tạo điều kiện thuận lợi cho việc hình thành nhanh chóng phản xạ có điều kiện. Khả
năng nhận hiểu cấu trúc động tác và tái hiện chính xác hoạt động, vận động được
nâng cao. Ngay từ tuổi thiếu niên đã diễn ra quá trình hồn thiện cơ quan phân tích
và những chức năng vận động quan trọng nhất, nhất là cảm giác bản thể trong điều
kiện động tác. Ở lứa tuổi này học sinh không chỉ học các phần động tác đơn lẻ như
trước mà chủ yếu từng bước hoàn thiện ghép những phần đã học trước thành các
liên hợp động tác tương đối hoàn chỉnh ở điều kiện khác nhau phù hợp với từng
học sinh.
Mặt khác do hoạt động mạnh của tuyến giáp, tuyến sinh dục, tuyến yên làm
cho tính hưng phấn cao của hệ thần kinh chiếm ưu thế, giữa hưng phấn và ức chế
không cân bằng ảnh hưởng tới hoạt động thể lực, đặc biệt đối với nữ, tính nhịp
điệu giảm nhanh, khả năng chịu lượng vận động yếu. Vì vậy khi giảng dạy cần
phải thay đổi nhiều hình thức tập luyện, vận dụng các hình thức trị chơi thi đấu để
hồn thành tốt những bài tập đề ra.
+ Hệ hô hấp: Ở lứa tuổi này, phổi các em phát triển mạnh nhưng chưa đều
khung ngực còn nhỏ, hẹp nên các em thở nhanh và lâu không có sự ổn định của
dung tích sống, khơng khí, vịm ngực trung bình của nam 67-77 cm, nữ 69-74 cm.
Lúc 15 tuổi dung lượng phổi là 2-2,5 lít khí 16-18 tuổi là 3-4 lít. Tần số hô hấp gần
với người lớn, tuy nhiên các cơ hơ hấp cịn yếu nên sức co giãn của lồng ngực ít,
chủ yếu co giãn cơ hoành, đây chính là nguyên nhân làm tần số hô hấp của các em
tăng nhanh khi hoạt động và gây nên hiện tượng thiếu oxi dẫn đến mệt mỏi.
1.4. Cơ sở lý thuyết bộ mơn Bóng chuyền
Giảng dạy kỹ thuật động tác là một quá trình giúp cho học sinh hình thành
kỹ năng, kỹ xảo vận động, khi tiến hành giảng dạy cần phải tuân thủ theo những
nguyên tắc quá trình giáo dục và giáo dưỡng thể chất. Bất kỳ hoạt động giảng dạy
nào dù đơn giản hay phức tạp đều tuân thủ theo nguyên tắc hình thành kỹ năng, kỹ
xảo vận động từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp. Giai đoạn dạy học ban đầu
rất quan trọng bởi vì giai đoạn này hình thành nên kỹ thuật động tác, những sai lầm
như lệch lạc động tác nếu không tạo nên sự tiếp thu, thu hút học sinh về động tác

kỹ thuật sẽ dẫn đến những sai lầm, như vậy hiệu quả đạt được sẽ không cao.
Chuyền bóng cao tay là một kỹ thuật chuyền bóng cơ bản và cần phải thành
thạo để có thể chơi bóng chuyền giỏi. Kỹ thuật chuyền bóng cao tay bằng hai tay
trước mặt thường được sử dụng khi chuyền hai chuyền bóng đến vị trí tốt nhất cho
chủ cơng hoặc phụ cơng đập bóng (dứt điểm).
Chuyền bóng cao tay bằng hai tay trước mặt là kỹ thuật bóng chuyền thường
được sử dụng khi quả chuyền có điểm rơi ngang đầu hoặc trước mặt. Với kỹ thuật
này, điểm tiếp xúc bóng chủ yếu là trên những đầu ngón tay và chai tay. Vị trí tiếp
9


xúc bóng ln ở trước mặt vì vậy mắt có thể quan sát được diễn biến xảy ra trên
sân và đường bóng đi. Kỹ thuật chuyền bóng này sử dụng khéo léo của các ngón
tay và cổ tay để đường bóng chuyển động với độ chuẩn xác cao. Với người chơi
bóng chuyền, chuyền bóng cao tay bằng hai tay trước mặt là một trong những cầu
nối giữa tấn công và phòng thủ, ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng của đợt tấn
cơng. Ngồi ra, chuyền bóng cao tay bằng hai tay trước mặt cũng là cơ sở để nâng
cao các kỹ thuật khác khi chơi bóng chuyền.
Kỹ thuật chuyền bóng cao tay bằng hai tay trước mặt gồm có 3 giai đoạn:
+ Tư thế chuẩn bị: Đầu tiên người tập cần xác định chính xác điểm rơi của
quả bóng và nhanh chóng di chuyển đến vị trí chuyền bóng. Lúc này người chuyền
bóng đứng ở tư thế hai chân rộng bằng vai (hoặc chân trước chân sau), trọng tâm
dồn đều vào hai chân, gối hơi khuỵu, thân trên thăng bằng, mặt hơi ngửa, mắt quan
sát quả bóng. Đồng thời hai tay đưa lên cao tạo thành hình túi (phễu) thích hợp để
đón bóng. Ở giai đoạn này, người tập thoải mái nhằm tránh những gị bó có thể ảnh
hưởng đến kỹ thuật chuyền bóng.
+ Động tác chuyền bóng: Khi bóng đến, hai tay tiếp xúc bóng đồng đều, hai
bàn tay mở rộng nhưng khơng mở căng những ngón tay. Hai bàn tay tạo thành hình
túi bao quanh bóng với hai ngón cái hướng vào nhau đỡ bên dưới bóng. Ngón trỏ
đỡ bóng ra phía sau và chếch xuống dưới (chú ý bóng khơng được tiếp xúc vào

lịng bàn tay, chỉ tiếp xúc ở các ngón tay và chai tay).
Bóng tiếp xúc đều trên các ngón tay. Khi bóng tới hai bàn tay tiếp xúc ở phía
sau bóng và hơi chếch xuống bên dưới của bóng. Độ cao khi tiếp xúc bóng tốt nhất
là ở trên hoặc ngang trán, khoảng cách khoảng 15-20 cm (tầm tiếp xúc có thể thay
đổi tùy thuộc theo trình độ và đặc điểm của người tập). Khi tiếp xúc vào bóng cổ
tay hơi ngửa và bẻ vào phía thân người.
Khi chuyền bóng đi lực chuyền bóng được phối hợp từ lực đạp của chân, lực
vươn lên cao ra trước của thân người và lực đẩy của tay lên cao ra trước (với một
góc độ từ 60 - 65 độ). Chuyền bóng đi theo hướng đã định và quá trình vận động
của tay khi chuyền bóng liên tục không thay đổi.

10


Kỹ thuật chuyền bóng cao tay trước mặt
+ Kết thúc: Sau khi bóng rời khỏi tay, hai tay tiếp tục vươn theo bóng sau đó
về tư thế chuẩn bị thực hiện các động tác tiếp theo.
2. Cơ sở thực tiễn
2.1. Thực trạng dạy và học mơn Bóng chuyền của các trường trung học phổ
thông hiện nay
* Đối với giáo viên
- Hầu hết các giáo viên vẫn mang nặng phương pháp truyền thụ, thuyết trình,
thơng báo có kết hợp các phương pháp dạy học mới trong bộ mơn Bóng chuyền,
tuy nhiên trong quá trình dạy giáo viên chưa truyền đạt được các kỹ năng cơ bản,
quan trọng của mơn Bóng chuyền, đặc biệt là đối với học sinh các trường miền núi,
nếu triển khai các kỹ thuật đầy đủ và tỉ mỉ ở phần này sẽ tốn nhiều thời gian mà kết
quả thu được không như mong đợi, cho nên nhiều giáo viên chỉ dạy cho xong bài.
Có nhiều giáo viên khơng tiến hành làm mẫu các kỹ thuật chuyền bóng cao tay cho
học sinh, cũng như tạo cơ hội cho học sinh tự tập luyện. Do đó, học sinh khó có thể
nắm bắt được kỹ thuật chuyền bóng cao tay bằng hai tay trước mặt, dẫn đến khi

vào thi đấu các giải về bóng chuyền các em sẽ bị bắt những lỗi về kỹ thuật, các em
chỉ thi đấu chứ không biết hoặc không nắm được các kỹ thuật về mơn Bóng
chuyền.
- Phương pháp dạy học chưa phát hiện được những sai lầm của học sinh
trong kỹ thuật chuyền bóng cao tay bằng hai tay trước mặt của học sinh.
* Đối với học sinh
- Môn Thể dục là một môn học bắt buộc và là môn học quan trọng nên được
đa số các em quan tâm. Tuy nhiên nó là một môn học mà học sinh được tự do trong
tiết học, nên nhiều học sinh khơng có hứng thú luyện tập trong học tập, ngại trau
dồi kỹ thuật, ngại tham gia thi đấu bóng chuyền khi Đồn trường tổ chức.
- Hầu hết các em đều biết mơn Bóng chuyền và các kỹ thuật chơi bóng như
phát bóng, chuyền bóng, đệm bóng,... nhưng chưa nắm chắc được kỹ thuật cụ thể,
đặc biệt là kỹ thuật chuyền bóng cao tay bằng hai tay trước mặt.
- Kỹ năng vận dụng bộ mơn Bóng chuyền vào thi đấu hay trong đời sống
thực tiễn và thực hành còn kém.
- Hoạt động chủ yếu của học sinh là học để đối phó, hay học bộ mơn Bóng
chuyền chỉ để được xếp loại đạt. Hoạt động học tập của các em chủ yếu là hoạt
động cá nhân. Học sinh hầu như không nắm được các kỹ thuật của bộ mơn Bóng
chuyền. Do đó, cơ hội để các em tham gia thi đấu ở các giải đấu do các cấp tổ chức
là không nhiều.
- Một số học sinh chưa từng chạm vào quả bóng chuyền hoặc khơng biết
một kỹ thuật nào của mơn Bóng chuyền.
11


- Các em chưa từng hoặc rất ít được tham gia thi đấu bóng chuyền. Các em ít
được và hầu như chưa được tham gia các hoạt động mang tính chất vừa học vừa
chơi về mơn Bóng chuyền, nên nhiều em thấy sợ học mơn Bóng chuyền, sợ thi
khơng đạt, các em sợ phải thi đấu.
- Đa số các em khơng có năng khiếu về mơn Bóng chuyền (đặc biệt là các

em học sinh các trường miền núi). Học sinh ít có cơ hội và thời gian để chơi
bóng chuyền.
2.2. Về thực trạng thực hiện nội dung chương trình nội dung học tự chọn mơn
Bóng chuyền ở trường trung học phổ thơng Kỳ Sơn
Vấn đề xây dựng chương trình mơn học tự chọn cho học sinh THPT ở nước
ta còn chưa nhất quán, đồng bộ, các trường tự xây dựng chương trình tự chọn chọn
cho học sinh. Do vậy việc thực hiện môn học tự chọn ở bậc THPT là khơng giống
nhau: như bóng đá, bóng chuyền, bóng ném, bơi lội, thể dục,…
Qua điều tra sơ bộ chưa đầy đủ tại các trường THPT tỉnh nghệ an thực tế cho
thấy phần lớn các trường THPT đã và đang đưa bộ mơn Bóng chuyền vào chương
trình tự chọn cho học sinh. Mơn học bóng chuyền là mơn thể thao phổ biến hơn so
với nhiều mơn thể thao khác nên nó nhanh chóng được đơng đảo các trường THPT
hưởng ứng, bởi nó khá phù hợp với đặc điểm tình hình của trường như: sân bãi,
dụng cụ, đặc điểm lứa tuổi học sinh. Đặc biệt môn học này đã được các em học
sinh tiếp nhận một cách nhiệt tình và hứng khởi. Cũng thông qua đợt điều tra chưa
đầy đủ ở một số trường THPT thuộc tỉnh nghệ an, phần lớn các em học sinh đều
chọn mơn học bóng chuyền.
Qua thời gian cơng tác tìm hiểu nghiên cứu tại trường, tơi có một số nhận
xét tình hình giảng dạy của đội ngũ giáo viên về cơ bản hồn thành đúng chương
trình của Bộ. Các giáo viên hăng say, nhiệt tình trong cơng việc, yêu nghề mến học
sinh. Quá trình lên lớp hồ sơ, giáo án đầy đủ.
2.3. Thuận lợi và khó khăn trong việc dạy học mơn Bóng chuyền ở kỹ thuật
chuyền bóng cao tay bằng hai tay trước mặt
* Thuận lợi:
- Nhà trường luôn nhận được sự quan tâm, tạo điều kiện của các cấp ủy
Đảng, chính quyền địa phương. Đặc biệt là sự quan tâm, chỉ đạo trực tiếp của Sở
Giáo dục và Đào tạo, các phịng chun mơn nghiệp vụ Sở.
- Cơ sở hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật của trường ngày càng hoàn thiện,
phục vụ tốt cho công tác giảng dạy cũng như thiết kế các hoạt động ngoại khóa.
- Ban giám hiệu nhà trường quan tâm đến việc hình thành kỹ năng sống cho

học sinh, khuyến khích các hình thức học tập gắn liền với thực tiễn. Cho phép tổ
chuyên môn được tự chủ chương trình giáo dục trên cơ sở thống nhất chương trình
của hội đồng bộ môn chung.
12


- Đoàn trường hoạt động tích cực, phong trào thanh niên phát triển mạnh mẽ
với số lượng học sinh tham gia đông, tổ chức nhiều sân chơi bổ ích cho học sinh
tham gia.
- Phụ huynh học sinh quan tâm đến vấn đề học tập của con em, xã hội hóa
giáo dục được thực hiện ngày càng tốt.
- Đội ngũ giáo viên ngày càng được nâng cao về trình độ chuyên mơn, có
tinh thần trách nhiệm, năng động, sáng tạo, thích ứng nhanh với các hình thức dạy
học mới. Đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường ln đồn kết thống
nhất, nêu cao tinh thần trách nhiệm đối với nhiệm vụ được giao, tích cực trong việc
xây dựng và phát triển nhà trường.
- Các em học sinh chăm ngoan, có ý thức kỷ luật tốt, biết vươn lên trong học
tập và cuộc sống. Học sinh tích cực, năng động, sáng tạo trong học tập.
* Khó khăn
- Trường THPT Kỳ Sơn đóng trên địa bàn thị trấn Mường Xén, Huyện Kỳ
Sơn tỉnh Nghệ An. Là một trong những huyện nghèo của cả nước, là huyện vùng
cao của tỉnh Nghệ An. Huyện có địa hình hiểm trở, bị chia cắt bởi nhiều khe suối,
vực sâu, giao thơng đi lại khó khăn, đặc biệt có những bản chưa có điện lưới quốc
gia, cách xa trung tâm huyện cả trăm km. Đây là địa bàn cư trú của các dân tộc ít
người như: Hmơng, Thái, Khơ mú, Hoa,… Trình độ dân trí, đời sống của nhân dân
trên địa bàn nhìn chung ở mức thấp và không đồng đều, sự giao lưu học hỏi văn
hóa giữa các vùng miền cịn hạn chế, tập quán đốt rừng làm nương rẫy vẫn còn tồn
tại… Tất cả những lí do trên ảnh hưởng không nhỏ tới công tác giáo dục toàn diện
của nhà trường.
- Các em chưa quen thực hiện nhiệm vụ học tập một cách độc lập. Khả năng

tập trung, làm việc hợp tác, chấp hành những quy định chung và làm theo sự chỉ
dẫn của thầy cơ cịn nhiều hạn chế. Thực tế này đặt ra vấn đề cần hình thành những
kỹ năng thiết yếu cho học sinh để các em bắt nhịp tốt với môi trường học tập và
sinh hoạt chung.
- Các tiết hướng nghiệp, ngoài giờ lên lớp chưa thực sự thu hút học sinh.
- Kinh phí tổ chức hoạt động còn hạn hẹp.
- Đa số học sinh đều ở xa trường nên việc tập luyện, ngoại khóa của các em
cịn ít.
- Nhiều học sinh chưa có đủ điều kiện đảm bảo cho việc tập luyện thể dục,
bố mẹ các em đa phần đều làm nương rãy nên kinh tế cịn khó khăn, do vậy các em
đều ăn chưa no và chưa đủ chất dẫn đến khi tập luyện nhanh bị mệt mỏi.
- Trường THPT Kỳ Sơn - Nghệ An được sự đầu tư của sở giáo dục và đào
tạo về cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ dạy học. Song chưa đầy đủ để đáp ứng
cho việc dạy và học.
13


II. GIẢI PHÁP CỤ THỂ
1. Kỹ thuật chuyền bóng cao tay bằng hai tay trước mặt, những sai lầm
thường gặp và cách khắc phục trong mơn Bóng chuyền cho học sinh
khối 10
1.1. Một số sai lầm thường gặp
* Sai lầm thứ nhất: Khơng đứng đúng hướng bóng.
* Sai lầm thứ hai: Tay đưa ra quá sớm.
* Sai lầm thứ ba: Sai hình tay.
* Sai lầm thứ tư: Dụng cụ sân bãi chưa đảm bảo để các em học tập.
* Sai lầm thứ năm: Tay để quá xa trán dẫn đến thiếu lực chuyền bóng đi
* Sai lầm thứ sáu: Để tay thấp dưới cằm, ngực dẫn đến dính bóng
* Sai lầm thứ 7: Mở khuỷu tay quá lớn dẫn đến khơng đỡ được phần dưới
quả bóng sẽ để bóng tuột mất

* Sai lầm thứ 8: Mở khuỷu tay quá hẹp sẽ dẫn đến chọc bóng
* Sai lầm thứ 9: Hai tay lệch nhau sẽ dẫn đến chuyền bóng khơng chính xác
* Sai lầm thứ 10: Bước chưa tới điểm rơi quả bóng dẫn đến hụt bóng vì tay
quá xa
* Sai lầm thứ 11: Bước ra sau quá xa dẫn đến ngửa người khơng trúng
tâm bóng
* Sai lầm thứ 12: Bước lệch trọng tâm sẽ dẫn tới khả năng di chuyển chậm
1.2 Một số bài tập nhằm nâng cao kỹ thuật chuyền bóng và cách sửa sai
* Các bài tập thực hiện khơng có bóng:
Bài tập 1: Tại chỗ tập động tác mơ phỏng kỹ thuật chuyền bóng
- Mục đích: Nhằm giúp học sinh hình thành kỹ thuật hình tay chuyền bóng.
- u cầu: Học sinh cơ bản hình thành được kỹ thuật hình tay chuyền bóng.
- Phương pháp tổ chức thực hiện:
Giáo viên phân tích, làm mẫu kỹ thuật sau đó tổ chức cho HS thực hiện, kết
hợp sửa sai:
+ Tập theo phương pháp đồng loạt. (hình 1.a)

14


Hình 1a (Tại chỗ thực hiện động tác mơ phỏng KT chuyền bóng)
+ Tập theo phương pháp phân nhóm theo hàng: hàng 1, 3 tập hàng 2, 4 xem
và sửa sai kỹ thuật cho bạn, sau đó đổi cho nhau (hình 1b).

Hình 1b (Tại chỗ: hàng 1,3 thực hiện động tác mơ phỏng chuyền bóng...)
Bài tập 2: Di chuyển (tiến, lùi, sang trái, sang phải) thực hiện động tác
mô phỏng kỹ thuật chuyền bóng.
- Mục đích: Nhằm giúp học sinh hình thành kỹ thuật di chuyển kết hợp với
hình tay chuyền bóng.
- Yêu cầu: Học sinh cơ bản thực hiện được kỹ thuật di chuyển kết hợp với

hình tay chuyền bóng.
Giáo viên phân tích, làm mẫu kỹ thuật sau đó tổ chức cho HS thực hiện, kết
hợp sửa sai:
- Phương pháp tổ chức thực hiện
+ Tập theo phương pháp đồng loạt. (hình 2)

15


Hình 2 (Di chuyển tiến, lùi,... thực hiện động tác mơ phỏng chuyền bóng)
* Các bài tập thực hiện có bóng:
Bài tập 3: Tự chuyền bóng
- Mục đích: Nhằm giúp học sinh hình thành kỹ thuật hình tay chuyền bóng.
- Yêu cầu: Học sinh cơ bản thực hiện được kỹ thuật hình tay chuyền bóng.
- Chuẩn bị: 20 quả bóng chuyền.
- Phương pháp tổ chức thực hiện: tổ chức dưới dạng trò chơi thi đấu. Giáo
viên phân tích, làm mẫu kỹ thuật sau đó tổ chức cho HS thực hiện.
- Cách chơi: Hình 3

Hình 3 (hàng 1,3 thực hiện động tác chuyền bóng...)
+ Cứ 2 học sinh đứng đối diện thi đấu với nhau.
+ Tổ 1, 3 thực hiện tự chuyền bóng trước, tổ 2, 4 quan sát và đếm số lần thực
hiện được của bạn; Sau đó đổi tổ 2, 4 thực hiện; Tổ 1, 3 quan sát và đếm số lần
thực hiện được của bạn, kết hợp sửa sai:
.
+ Thời gian thi đấu 3 phút em nào thực hiện tự chuyền bóng được số lần
nhiều hơn em đó thắng.
+ Hình thức thưởng phạt: Những em thua nằm sấp chống tay nâng người
(Nữ 5 lần, Nam 7 lần)
Bài tập 4: Tự chuyền bóng vào vịng trịn trên tường

- Mục đích: Nhằm giúp học sinh hình thành kỹ thuật hình tay và hỗn xung
khi tiếp xúc bóng.
- u cầu: Học sinh cơ bản thực hiện đúng kỹ thuật và chuyền bóng đúng
vào vịng trịn qui định trên tường.
16


- Chuẩn bị: 20 quả bóng chuyền, 15 → 20 hình vịng trịn dán trên tường.
- Phương pháp tổ chức thực hiện: Tổ chức dưới dạng trò chơi thi đấu. Giáo
viên làm mẫu kỹ thuật sau đó tổ chức cho HS thực hiện.
- Cách chơi: hình 4

Hình 4 (chuyền bóng vào vòng tròn trên tường)
+ Cứ 2 học sinh đứng ngay nhau thi đấu với nhau (Nam thi đấu với Nam,
Nữ thi đấu với Nữ).
+ Tổ 1, 3 thực hiện tự chuyền bóng vào tường trước, tổ 2, 4 quan sát và đếm
số lần thực hiện được của bạn; Sau đó đổi tổ 2, 4 thực hiện; Tổ 1, 3 quan sát và
đếm số lần thực hiện được của bạn, kết hợp sửa sai.
+ Thời gian thi đấu 3 phút em nào thực hiện chuyền bóng vào vịng trịn trên
tường được số lần nhiều hơn em đó thắng.
+ Hình thức thưởng phạt: những em thua tại chỗ bật nhảy trên 1 chân (Nữ 5
lần, Nam 7 lần)
Bài tập 5: 2 người đứng đối diện tại chỗ chuyền bóng qua dây cho nhau
(dây có độ cao 2m kể từ mặt đất)
- Mục đích: Nhằm giúp học sinh thực hiện được kỹ thuật chuyền bóng.
- Yêu cầu: Học sinh cơ bản thực hiện đúng kỹ thuật và chuyền bóng qua dây
qui định.
- Chuẩn bị: 20 quả bóng chuyền, 2 dây khâu bì mỗi dây dài 15-20m, 2 bộ
cọc đa năng. Chia lớp thành 4 tổ xếp thành 4 hàng ngang đứng 2 bên dây, cách
nhau 3,5-4m.

- Phương pháp tổ chức thực hiện: Tổ chức dưới dạng trò chơi thi đấu.
17


- Cách chơi: hình 5

Hình 5 (2 người đứng đối diện tại chỗ chuyền bóng qua dây cho nhau)
+ Cứ 2 học sinh đứng đối diện nhau thi đấu với nhau (Nam thi đấu với Nam,
Nữ thi đấu với Nữ)
+ Thời gian thi đấu 4 → 5 phút em nào thực hiện chuyền bóng qua dây được
số lần nhiều hơn em đó thắng.
+ Hình thức thưởng phạt: những em thua tại chỗ bật nhảy trên 2 chân (Nữ 5
lần, Nam 7 lần)
Bài tập 6: 2 người đứng đối diện di chuyển chuyền bóng qua dây cho
nhau (dây có độ cao 2m kể từ mặt đất)
- Mục đích: Nhằm giúp học sinh thực hiện được kỹ thuật di chuyển kết hợp
với chuyền bóng.
- Yêu cầu: Học sinh cơ bản thực hiện đúng kỹ thuật di chuyển kết hợp với
chuyền bóng qua dây qui định.
- Chuẩn bị: 20 quả bóng chuyền, 2 dây khâu bì mỗi dây dài 15 → 20m, 2 bộ
cọc đa năng. Chia lớp thành 4 tổ xếp thành 4 hàng ngang đứng đối diện 2 bên phía
đầu dây và cách nhau 3,5 → 4m
- Phương pháp tổ chức thực hiện: Tổ chức dưới dạng trò chơi thi đấu.
+ Cách chơi: hình 6
18


Hình 6 (Di chuyển chuyền bóng qua dây)
+ Cứ 2 học sinh đứng đối diện nhau thi đấu với nhau (Nam thi đấu với Nam,
Nữ thi đấu với Nữ)

+ Thực hiện kỹ thuật di chuyển kết hợp với chuyền bóng qua dây, em nào
thực hiện chuyền bóng qua dây số lần chuyền hỏng ít hơn em đó thắng.
+ Hình thức thưởng phạt: những em thua tại chỗ bật xa tiến, lùi bằng 2 chân
(Nữ 6 lần, Nam 8 lần)
Bài tập 7: Chuyền bóng bước 2 (chuyền 2)
- Mục đích: Nhằm giúp học sinh hồn thiện được kỹ thuật chuyền bóng.
- Yêu cầu: Học sinh thực hiện đúng kỹ thuật, bóng chuyền đi ổn định, có độ
cao trên lưới 0,5m trở lên và bóng rơi vào đúng ơ qui định trên sân.
- Chuẩn bị: 12 quả bóng chuyền, 1 dây khâu bì dài 11m (treo cách lưới
0,5m). Chia nhóm tập luyện thành 2 tổ xếp thành 2 hàng dọc đứng 2 bên lưới (h7)

Hình 7 Chuyền bóng bước 2
19