TIỂU LUẬN CUỐI kỳ môn học giáo dục thể chất 3 nguồn gốc cờ vua các dạng khai cuộc trong cờ vua

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP. HCM
•
HCMUTE

V

A

TIỂU LUẬN CUỐI KỲ
Mơn học: Giáo Dục Thể Chất 3
MÃ MÔN HỌC & MÃ LỚP: PHED130715_04

THỰC HIỆN
Trần Văn Chiến Mssv:20151177
Cao Phúc Hậu

Mssv:20126112

Nguyễn Thị My

Mssv:20126148

Nguyễn Văn Vũ

Mssv:20151593


TP. Hồ Chí Minh, tháng 8, năm 2021

STT

BẢNG PHÂN CƠNG LÀM TIỂU LUẬN NHĨM
Thực
• •hiện
Tên nội dung

1

Chiến lược khai cuộc thoáng bên trắng

Văn Chiến, Phúc Hậu

2

Chiến lược khai cuộc nửa thoáng bên trắng

Văn Vũ, Thị My

3

Ván cờ minh họa

Bên trắng: Văn Chiến,
Phúc Hậu
Bên đen: Văn Vũ, Thị
My


MỤC LỤC

I.
II...................................................................................................................................


I. MỞ ĐẦU
III.

Cờ vua là một mơn thể thao trí tuệ, khơng phân biệt lứa tuổi, giới tính, chủng

tộc,
giai cấp hay nghề nghiệp. Trong quá trình thi đấu, các kỳ thủ không chỉ đua tranh
về thể lực, kỹ - chiến thuật, chiến lược, tâm lý, mà cịn đấu trí căng thẳng về năng
lực phân tích, tổng hợp, phán đốn ý đồ, sự đáp trả của đối phương sau mỗi nước
cờ.
IV. lực
Khơng
chỉ
đơn
thuần
là
một
trị
giải
trí
lành
mạnh
lúc
nhàn
rỗi,
cịn

Cờ
giúp
vua
chơi
phát
triển
tưchơi
duy,
rèn
luyện
tính
kỹ
luật,
kiên
trì,
điềm
lịng
tự
tĩnh,
trọng,
tinh
thần
độc
lập...,
hổ
trợ
trong
việc
học
tốt

các
mơn
khoa
nhiên
học
cũng
tự
như
xã
hội.
Đã
có
rất
nhiều
cơng
trình
nghiên
cứu
của
các
nhà
về
lợi
khoa
ích
của
học
cờ
vua
trong

sự
phát
triển
các
năng
lực
tưtrong
duy
cũng
như
những
tâm
năng
lýngười
đối
với
học
sinh
và
sinh
viên.

4


II. NỘI DUNG
1. Nguồn gốc cờ vua

V.

VI. Cờ vua (chess) là một trong những trò chơi bắt nguồn từ chữ “Chaturanga”,
một
trị chơi có nguồn gốc từ Ân Độ vào khoảng thế kỷ thứ 6 hoặc sớm hơn, nó có liên
quan mật thiết đến cờ tướng của người Trung Hoa. Chaturanga tiếng Phạn
(Sanskrit) có nghĩa là trị chơi chiến trận đối kháng giữa hai bên của quân đội Ân
Độ với bốn binh chủng là voi chiến, kỵ binh, chiến xa (do ngựa kéo) và bộ binh
(Vua và cận thần ở giữa) - từ đó đưa đến bốn loại quân trong Cờ vua hiện nay Tượng, Mã, Xe và Tốt. - Chaturanga từ Ân Độ theo hướng đông truyền đến Trung
Hoa, rồi xuyên qua Hàn Quốc để đến Nhật. Cờ vua cũng xuất hiện ở Ba Tư sau
cuộc xâm chiếm của người Hồi giáo (638-651). - Sự bành trướng của đạo Hồi đến
Sicily và sự xâm lược Tây Ban Nha của người Ma Rốc đã mang “shatranj” (một tên
gọi khác của cờ) đến các nước Tây Âu, và xuyên qua các con đường thương mại cờ
đã đến Liên Xô (cũ). - Vào cuối thế kỷ thứ 10, cờ vua đã được khắp châu Âu biết
đến. Nó cuốn hút các vị vua, các triết gia, các nhà thơ và các ván cờ hay nhất đã
được ghi chép lại để lưu truyền hậu thế. - Cuối thế kỷ XV đến đầu thế kỷ XVI, luật
chơi Cờ vua bắt đầu hình thành. Thời kỳ này môn Cờ vua được phát triển mạnh
nhất ở Tây Ban Nha và Italia với sự tham gia của nhiều thiên tài nhân loại như:
Leonardo da Vinci, Raffaello, Michelangelo, Damiani ... - Truyền thống của thi
đấu cờ đã xuất hiện từ thế kỷ thứ XVI. Từ thế kỷ XVI đến thế kỷ XVII, các trường
phái cờ bắt đầu xuất hiện như trường phái Italia (1600-1634), trường phái KalariPolaris, Xenvio, Kleva... với tư tưởng chủ đạo phối hợp chiến thuật. - Sang thế kỷ
XVIII, hệ thống lý thuyết Cờ vua cũng đạt đến đỉnh cao, trung tâm Cờ vua thời bấy
giờ là nước Pháp. Thời kỳ này FranẹoisAndré Danican Philidor, thường được gọi
André Danican Philidor (1726- 1795) đã đưa công chúng một lối chơi mới mang


tên Thế trận liên hoàn.


VII. Ơng viết: “Ý đồ chính của tơi đưa ra cho công chúng một cách chơi mà chưa
ai
hiểu thấu đáo. Tơi muốn nói đến cách chơi bằng các Tốt, chúng là linh hồn của ván

cờ, chỉ có chúng mới tạo ra thế tấn cơng hay phịng thủ, cách bố trí chúng sẽ quyết
định số phận của ván cờ”. Nhưng Del Rio - Ponziani người Italia thì đưa ra lối chơi
thống và phối hợp, đó là vũ khí chính của cuộc đấu cờ: “Thành công của ván cờ
không chỉ phụ thuộc vào tấn cơng và nghị lực mà cịn phụ thuộc nghệ thuật phịng
thủ. Ai là người biết chơi khơn ngoan hơn thì sẽ thắng cuộc!”. - Bước sang thế kỷ
XIX, luật chơi Cờ Vua được hoàn thiện cơ bản như ngày nay, lối chơi Cờ Vua quay
về trường phái Italia. Lúc này các kiện tướng Nga, Anh, Đức chính thức bước lên
vũ đài Cờ vua quốc tế. Thế kỷ XIX là sự kết hợp hài hòa giữa lối chơi phối hợp
chiến thuật và lối chơi thế trận liên hoàn do các vận động viên nổi tiếng như:
Wilhelm Steinitz, Alexander Petrov, Mikhail Chigorin... đưa ra, và đây cũng là
một trường phái mạnh của Cờ vua hiện đại. - Trong thời gian này đã hoàn thiện các
ký hiệu trên bàn cờ (hàng, cột, ô) do Philip Xtamma nghiên cứu. - Năm 1883, một
thợ đồng hồ người Anh tên là Thomas Bright Wilson đã sáng chế ra đồng hồ
chuyên dùng trong thi đấu Cờ vua và hiện nay vẫn được sử dụng. 12 - Năm 1886,
Giải vô địch Cờ vua thế giới đầu tiên dành cho nam được tổ chức, Wilhelm Steinitz
(1836-1900) giành danh hiệu vơ địch. - Năm 1924, Liên đồn Cờ vua Thế giới
(Fédération Internationle Des E’chess - viết tắt là FIDE) được thành lập. - Năm
1927, Giải vô địch Cờ vua thế giới dành cho nữ được tổ chức. Vào năm này, Thế
vận hội Olympic Cờ vua tách biệt với Thế vận hội của các môn thể thao khác và cứ
hai năm tổ chức một lần. - Magnus Carlsen (Na Uy) là Đương kim vô địch của môn
này (11/2013). Các nhà lý thuyết đã sáng tạo ra rất nhiều chiến thuật và chiến lược
kể từ khi bắt đầu có Cờ vua. Nhiều khía cạnh nghệ thuật đã được tìm thấy trong cờ
thế. - Hiện nay Cờ vua thế giới có ba xu hướng phát triển, đó là: “Thương mại hố
Cờ vua”; “Quay về cội nguồn”; “Cờ nhanh”.


2. Lợi ích việc chơi trị chơi
VIII.

Nhà vơ địch thế giới - đại kiện tướng cờ vua nổi tiếng BobbOy Fischer

đã

từng

nói: “Cờ vua chính là cuộc sống”. Cờ vua khơng phải đơn thuần một mơn thể thao
trí tuệ mà đó là cả nghệ thuật giải trí và trải nghiệm. Cờ vua là trận đấu giữa hai đối
thủ trong phạm vi bàn cờ. Đó khơng chỉ là cuộc đấu giữa năng lực thi đấu, mà còn
là sự đấu tranh quyết liệt về năng lực tính tốn và phỏng đốn. Những thành tích
vang dội trên đấu trường quốc tế của các kì thủ trẻ Việt Nam gần đây, những tấm
gương sáng trong làng cờ vua quốc tế là ngòi nổ thu hút dư luận , truyền thơng. Có
lý do nào để khiến một mơn thể thao trí tuệ được quan tâm, ưu ái như thế? Tất cả là
nhờ lợi ích của cờ vua đem lại
•

IX.

Học chơi cờ vua giúp thơng minh hơn
Một nghiên cứu từ 4000 sinh viên Venezuela chỉ ra rằng: sau bốn tháng học

chơi
cờ vua, chỉ số IQ của các sinh viên đã tăng đáng kể ở cả nam và nữ. Vì vậy, việc
chơi cờ vua sẽ giúp thơng minh hơn đấy.
•

Học chơi cờ vua giúp phát cả 2 bán cầu não.

X.

Khi chơi cờ vua ta phải tính tốn theo logic và cả phán đốn cảm tính. Vì vậy,

để

ra

những quyết định nhanh chóng và chính xác địi phải có sự tham gia của cả 2 bán
cầu não.
•

XI.
chơi

Học chơi cờ vua làm tăng khả năng sáng tạo
Một nghiên cứu kéo dài 4 năm với các học sinh từ lớp 7 tới lớp 9, một bên
cờ

vua dùng máy tính, bên kia tham gia các hoạt động khác một tuần một lần. Kết quả,
nhóm chơi cờ vua ghi điểm cao hơn trong tất cả các phép đo lường về khả năng


sáng tạo. Điều này có lẽ cũng khơng có gì ngạc nhiên bởi vì chơi cờ vua giúp tăng
cường hoạt động của não phải.
•

Học chơi cờ vua giúp tăng kỹ năng giải quyết vấn đề


XII. Một trận cờ vua giống như 1 câu đố lớn cần được giải quyết, và việc giải
quyết

này

diễn ra liên tục, bởi đối thủ luôn thay đổi các thông số. Gần 450 học sinh được
phân chia thành 3 nhóm trong một khảo sát năm 1992 ở New Brunswick. Nhóm A
chỉ học các chương trình giảng dạy tốn học truyền thống. Nhóm B bổ sung thêm
việc giảng dạy cờ vua sau khi học sinh kết thúc lớp đầu tiên. Nhóm C được giảng
dạy cờ vua ngay từ lớp đầu tiên. Sau đó sẽ đánh giá học sinh của các nhóm qua các
bài kiểm tra. Kết quả, nhóm C đạt điểm cao nhất, vượt qua nhóm A 21.46%, đạt
81.2%.
•

Học chơi cờ vua giúp cải thiện kỹ năng đọc

XIII. Trong một nghiên cứu năm 1991, tiến sỹ Stuart Margulies nghiên cứu hiệu
suất

đọc

sách của 53 học sinh tiểu học có tham gia vào một chương trình cờ vua và đánh giá
họ so với những người khơng chơi ở địa bàn các huyện trên tồn quốc. Tiến sỹ đã
tìm ra kết quả là việc chơi cờ vua giúp gia tăng khả năng đọc của trẻ.
•

Học chơi cờ vua làm cải thiện khả năng tập trung

XIV. Việc chiến thắng trong một trận đấu giữa các kiện tướng cờ vua thường là kết
quả
của sự tập trung cao độ vào bàn cờ. Đó là tố chất một kiện tướng cờ vua cần phải
có. Nhìn đi chỗ khác hoặc suy nghĩ về điều gì đó khác ở 1 thời điểm cũng có thể
dẫn đến mất mát cả trận đấu. Nhiều nghiêu cứu của các sinh viên ở Mỹ, Nga và

Trung Quốc chỉ ra rằng khả năng của con người về sự tập trung được phát triển qua
việc chơi cờ vua.
•

XV.
não

Chơi cờ vua làm phát triển các tế bào thần kinh
Việc chơi cờ vua làm tăng các tín hiệu liên kết giữa các neron thần kinh trên


bộ, qua đó giúp các tế bào thần kinh phát triển. Việc học một kỹ năng mới như chơi
cờ vua, hay việc tương tác với trong những hoạt động thử thách giúp cho tế bào
thần kinh được nạp đầy nhiên liệu.


•

Học chơi cờ vua giúp ta lập kế hoạch và phán đoán tương lai

XVI. Vỏ não trước trán là khu vực não chịu trách nhiệm lập kế hoạch, đánh giá và
tự
kiểm sốt. Do đó, về mặt khoa học thì các thanh thiếu niên được gọi là chưa trưởng
thành cho tới khi vùng não này phát triển. Những game chiến thuật như cờ vua có
thể thúc đẩy sự phát triển của vỏ não trước trán và giúp chúng ta đưa ra các quyết
định tốt hơn trong mọi khía cạnh của cuộc sống.
•

Học chơi cờ vua giúp phịng ngừa hội chứng đãng trí

XVII. Đây là căn bệnh rất nguy hiểm, các phương pháp điều trị hiện tại chỉ giúp
giảm

một

phần nhỏ triệu chứng bệnh. Chưa có phương pháp trị liệu nào có thể ngăn chặn
hoặc làm chậm tiến triển của bệnh. Một nghiên cứu gần đây của thời báo The New
England chỉ ra rằng những người trên 75 tuổi tham gia vào các hoạt động trí óc kéo
dài như chơi cờ vua sẽ có ít khả năng mắc bệnh này hơn là những người khơng
chơi.
•

Học chơi cờ vua làm cải thiện trí nhớ

XVIII.

Trong một nghiên cứu kéo dài 2 năm, từ năm 1985, những học sinh trẻ

tuổi

được

trao cơ hội thường xuyên chơi cờ để cải thiện điểm của họ trong tất cả các mơn
học, giáo viên của họ nhận thấy trí nhớ và kỹ năng tổ chức của những học sinh này
tốt hơn. Một nghiên cứu tương tự của Pennsylvania cũng cho kết quả tương tự.
3. Khái niệm về giai đoạn khai cuộc.
XIX.
chơi

Khai cuộc là giai đoạn đầu tiên của một ván cờ và là lúc cả hai người

triển

khai quân và bắt đầu trận đấu. Tại đây hai bên đều nhanh chóng phát triển lực
lượng sao cho phù hợp với ý đồ chiến lược và chiến thuật đã định trước trong mỗi


dạng thức khai cuộc. Nếu triển khai quân tốt trong giai đoạn này thì sẽ có lợi thế về
sau. Đó là lý do vì sao người chơi nên làm quen với những cách khai cuộc khác
nhau của một ván cờ.


XX. Nhiều đấu thủ Cờ vua thiếu kinh nghiệm cho rằng đây là giai đoạn ít quan
trọng

và

khá nhàm chán khi hai bên chỉ chăm chú vào việc phát triển quân và nhập thành.
Nhưng các Đại Kiện tướng, Kiện tướng trước khi vào ván đấu đề dành rất nhiều
thời gian để chuẩn bị cho phần khai cuộc. Bởi vì, nếu khai cuộc mà đi sai lầm thì sẽ
bị đối phương chiếm ưu thế, áp đảo thế trận từ đầu và cho dù có giỏi chiến lược,
chiến thuật đến mấy cũng khó mà lật lại. Có thể nói, khi thi đấu nghiêm túc, khai
cuộc quyết định đến 50% chiến thắng. Nếu đối phương “lọt cuộc” của bạn thì giống
như chúng ta chiến đấu tại sân nhà, biết rõ đường đi nước bước trong khi đối thủ
mị mẫm và dễ sai lầm. Đó là nền tảng cho chiến thắng ở giai đoạn trung cuộc và
tàn cuộc.
XXI. Từ thế kỷ 15, người ta đã nghiên cứu một loạt các chiến thuật khai cuộc như:
khai
cuộc Tây Ban Nha, Cicille, v.v... Nếu là người mới chơi thì tốt nhất nên tìm hiểu
một số chiến thuật khai cuộc. Và tốt nhất là nên nghiên cứu những chiến thuật khai
cuộc cho những ván cờ mở và nửa mở. Việc này sẽ giúp phát triển kỹ năng chiến

lược. Sau khi đã thuần thục rồi thì mới tiến đến nghiên cứu những ván cờ đóng và
nửa đóng.
4. Những nguyên lý trong giai đoạn khai cuộc.
•

Nhanh cóng khống chế khu trung tâm.

XXII. Khu ở trung tâm bàn cờ là quan trọng nhất, chỉ cần chiếm được phần nhiều
các

ô

này chúng ta sẽ chiếm được thế thượng phong và giành được quyền kiểm sốt cả
Ván cờ. Vì vậy, khi bắt đầu chơi, nên triển khai các quân tốt ở cột c, d, e lên trước
để kiểm sốt và khống chế khu trung tâm.
•

Triển khai nhanh chóng lức lượng quân nhẹ (Mã trước, Tượng sau).


XXIII.

Việc đi quân Mã trước sẽ giúp người chơi tăng cường được khả năng

tấn

cơng

hoặc

phịng ngự của mình cho vị trí trung tâm. Khi qn Mã tiến thì cịn có tác dụng
dọnđường để người chơi có thể chuẩn bị nhập thành. Vị trí tốt nhất của qn mã đó
chính là vị trí đứng trước quân Tượng của đối phương nhưng quân Tượng có 3 vị
trí vơ cùng tốt nằm trên đường chéo vưa được mở ra bởi quân Mã đi trước. Và đặc
biệt khi di chuyển quân mã lên trước thì có thể gây được nguy hiểm cho quân tốt
của đối phương và khiến họ phải ngừng tấn công để bảo vệ qn mình.
•

Đưa vua vào vị trí an tồn.

XXIV.

Đưa vua vào vị trí an tồn đó chính là bước nhập thành. Sau khai cuộc

Mã

và

Tượng đã di chuyển, đường về thành đã trống, lúc đó ta nên nhanh chống nhập
thành. Nhập thành là 1 thế cờ có 2 tác dụng đó là đưa vua vào vị trí an tồn vừa đưa
qn xe ra đến vị trí giữa bàn và tham chiến với đối phương. Nếu thực hiện nhập
thành sớm thì sẽ có thể ngăn chặn được việc bị đối phương dồn quân lên chặn đánh
hoặc nếu đang đứng soi chặn từ xa thì đến lúc muốn chạy thì cũng khơng thể vào
thành được.
•

Khơng đi qn Hậu q sớm.

XXV. Qn Hậu khơng có tác dụng nhiều nếu di chuyển nó trước vì nếu bị đối
phương

tấn cơng thì nó chỉ có thể chạy chứ khơng bao giờ có thể bảo vệ được nó bằng 1
quân cờ nào khác. Nếu ngay khi trận đấu bắt đầu mà đối thủ liên tiếp đưa quân ra
phía trên thì nếu quân vua của mình mà đang chiếm vị trí ở giữa bàn cờ thì sẽ bi uy
hiếp và phải chạy thường xun.
•

Di chuyển vị trí các qn xe ra trung tâm khi khơng có qn tốt nào.

XXVI.

Qn Hậu khơng có tác dụng nhiều nếu di chuyển nó trước vì nếu bị


đối

phương

tấn cơng thì nó chỉ có thể chạy chứ khơng bao giờ có thể bảo vệ được nó bằng 1
quân cờ nào khác. Nếu ngay khi trận đấu bắt đầu mà đối thủ liên tiếp đưa qn ra
phía trên thì nếu qn vua của mình mà đang chiếm vị trí ở giữa bàn cờ thì sẽ bi uy
hiếp và phải chạy thường xuyên.


• Khi đã đưa các quân cờ xuất trận thì nên tấn công ngay lập tức.

XXVII.

Nếu người chơi chỉ nghĩ đến việc đưa quân cờ lên và rồi chỉ đứng n

cở

vị

trí

trung tâm thì chỉ khiến cho các thế cờ của người chơi càng ngày càng việc tấn công
và thả lỏng cho đối phương.
• Bắt qn về phía trung tâm.

XXVIII.

Nếu khi chơi cờ vua Online thì bạn gặp phải trường hợp có thể được 1

qn

nặng

và

1 qn nhẹ của đối phương thì nên lựa chọn ăn quân nặng, tuy nhiên nếu quân cờ
nào có vị trí trung tâm hơn thì nên ăn quân cờ đó. Việc ăn quân của đối phương
như thế này sẽ khiến cho họ bị mất kiểm soát ở khu vực trung tâm.
5. Những điều cần lưu ý khi triển khai quân.
XXIX.

Kế hoạch hành động chính bắt đầu ván cờ là triển khai quân càng nhịp

nhàng,
càng nhanh càng tốt và cùng lúc đó gây khó khăn cho đối thủ trong việc triển khai
quân. Điều này đòi hỏi người chơi cờ phải hết sức tinh tế, am tường cách ra quân

để không mắc những sai lầm ngớ ngẩn, đáng tiếc.
XXX. Sau đây là vài điểm cần ghi nhớ khi triển khai quân:
- Một trong những ưu tiên hàng đầu là kiểm soát vùng trung tâm bàn cờ.
- Triển khai nhanh chóng lực lượng qn nhẹ: Mã trước, Tượng sau.
- Khơng nên đưa Mã ra vị trí biên.
- Nhập thành khi có cơ hội đầu tiên.
XXXI.
mục

- Khơng di chuyển q nhiều qn Tốt trong khai cuộc khi khơng có
đích.

Khi di chuyển các con Tốt, nên định sẵn vị trí và cấu trúc cho chúng. Việc này rất


quan trọng vì những khu vực nằm trong tầm kiểm soát của những con Tốt là những
khu vực mạnh nhất.


- Khi đi khơng có mục đích thì khơng nên lặp lại. Bằng cách này, sẽ khơng bị
mất
nhịp và có thể tập trung vào triển khai quân. - Không đưa Hậu vào cuộc quá
nhanh.
Triển khai Mã đầu tiên, sau đó đến Tượng, rồi mới đến Hậu, Xe triển khai sau
cùng.
- Không đi Hậu quá sớm.
- Khi quyết định nước cờ, hãy chọn quân cờ nào chủ động nhất. Việc này sẽ
gây
khó khăn cho đối phương.
- Đừng hy sinh quân cờ khi khơng có chủ đích rõ ràng.

- Đứng một cách vững cảm những cũng thật cẩn thận.
6. Các dạng khai cuộc trong cờ vua
XXXII.
6.1.
XXXIII.

Có 3 dạng khai cuộc cơ bản sau
Hệ thống khai cuộc thoáng (mở)
Đây là loại khai cuộc rất thích hợp cho những người mới chơi cờ hoặc

các em thiếu
nhi - thiếu niên. Trong loại này, phương pháp chơi thiên về chiến thuật, thế trận khá
đơn giản, người nào giỏi chiến thuật sẽ nắm ưu thế. Bao gồm những khai cuộc
được bắt đầu bằng nước đi 1.e4 e5.
XXXIV.

Một số ví dụ minh họa các ván cờ dạng khai cuộc thoáng:

XXXV.

Ván cờ Scotland

XXXVI.

1.e4 e5 2.Mf3 Mc6 3.d4 ed 4.M:d4 Mf6 5.Mc3 Tb4 6.M:c6 bc 7.Td3

d5 8.ed cd
9.0-0 0-0 10.Tg5 Te6 11.Hf3x Te7 12.Xae1 Xb8 13.Md1 c5 14.Tf5 T:f5 15.H:f5

Xb6 =
XXXVII.

Ván cờ Tây Ban Nha


XXXVIII.

1.e4 e5 2.Mf3 Mc6 3.Tb5 d6 4.d4 Td7 5.Mc3 Mf6 6.T:c6 T:c6 7.Hd3

ed 8.M:d4
XXXIX.
6.2.

Td7 9.Tg5 Te7 10.0-0 0-0 ±
Hệ thống khai cuộc nửa thoáng (mở)

XL. Loại khai cuộc này được chơi bởi rất nhiều cấp độ đối thủ từ Đại Kiện tướng
đến
các VĐV trong nước. Để chơi loại này, người chơi cần kiến thức cả về chiến lược
lẫn chiến thuật. Loại khai cuộc này ít khi có tỉ số hịa bởi sự bất đối xứng trong
cách ra quân giữa hai bên.
XLI. Những khai cuộc được bắt đầu bằng bởi Trắng đi 1.e4 nhưng Đen đáp lại
khác

e5

(1... e6 hoặc 1... c6).
XLII. Một số ví dụ minh họa các ván cờ dạng khai cuộc nửa thống:
XLIII.

Phịng thủ Pháp

XLIV.1.e4 e6 2.d4 d5 3.Mc3 de 4.M:e4
XLV. Md7 5.Mf3 Mgf6 6.M:f6+ M:f6
7. Td3 Te7 8.0-0 0-0 9.Me5 c5
XLVI.10.dc Ha5 11.He2 H:c5 12.Tg5 ±
XLVII.

Phòng thủ Alêkhin

XLVIII.

1.e4 Mf6 2.e5 Md5 3.d4 d6 4.c4

XLIX.

Mb6 5.ed ed 6.Mc3 g6 7.Mf3 Tg4

8. Te2 Tg7 9.Tg5 Hd7 =


6.3. Hệ thống khai cuộc kín (đóng)
L.

Đây là loại khai cuộc rất khó chơi, khơng thích hợp cho người mới


LI.

tập và các em thiếu nhi - thiếu niên vì rất ít chiến thuật, chủ yếu là chiếnlược

với những cuộc điều quân. Chiến thuật được sử dụng để đánh khi đã
chuẩn bị đủ lực lượng và mở ra tấn công. Bao gồm những khai cuộc được
LII.

bên Trắng bắt đầu bằng nước đi không phải là 1.e4 (1. d4, 1.Mf3, 1.g3,

1. c4 ...).
LIII. Một số ví dụ minh họa các ván cờ dạng khai cuộc kín:
LIV. Phịng thủ Nimzovich
LV.

1.d4 Mf6 2.c4 e6 3.Mc3 Tb4 4.a3

LVI. T:c3+ 5.bc c5 6.e3 Mc6 7.Td3 b6
LVII. 8.e4 d6 9.Me2 e5 10.0-0 Md7 =
LVIII.Phòng thủ Ân Độ mới
LIX. 1.d4 Mf6 2.c4 e6 3.Mf3 b6 4.Tg5 Te7 5.Mc3 Tb7 6.e3 d5 7.Td3 Mbd7
LX. 8.0-0 0-0 9.cd ed 10.Xc1 c5 11.Tb1 Xc8 =

7. Chiến lược cờ trắng trong khai cuộc thoáng
LXI. Nước đi thứ hai phổ biến nhất cho Trắng là 2.Mf3, tấn công Tốt e5 của Đen,
đồng
thời chuẩn bị nhập thành trong tương lai cũng như chuẩn bị cho nước chiếm trung
tâm d2-d4. Đối với Đen, câu trả lời phổ biến nhất cho nước 2.Mf3 là 2...Mc6,
thường nước này sẽ dẫn tới các dạng khai cuộc cụ thể khác như Ruy Lopez (ván cờ
Tây Ban Nha) (3.Tb5), Ván cờ Italia (3.Tc4), hay Ván cờ Scotch (3.d4), hoặc
3.Mc3 Mf6 dẫn tới Khai cuộc bốn Mã phổ biến vào cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20,
hay là ít phổ biến hơn như 3...g6 (Khai cuộc ba Mã), và nhiều dạng khác. Thay vào

đó, nếu Đen vẫn muốn duy trì thế đối xứng đồng thời phản cơng Trắng trong trung
tâm bằng nước 2...Mf6 sẽ dẫn đến một dạng khai cuộc gọi là Phòng thủ Petrov (hay


LXII. Ván cờ Nga); dù vậy nếu Trắng không muốn tiếp tục những diễn biến của
khai
cuộc này, họ có thể tránh bằng nước 3.Mc3.

Nước 3. b5 dãn đến Ruy _opez

Nước 2/4 dân đến Gambit Vua
LXIII.
LXIV.Nếu Đen chơi 2...d6 sẽ dẫn tới Phịng thủ Philidor, khai cuộc này phần lớn

khơng
cịn được sử dụng sau Chiến tranh Thế giới thứ nhất. Thế trận của Đen đem đến
nhiều cơ hội phản công cho Trắng hơn là chắc chắn, dù nó thường dẫn đến những
ván đấu thụ động.
LXV. Nếu Đen chơi 2...f6 sẽ dẫn tới Phịng thủ Damiano, diễn biến tiếp theo sẽ là
3.Mxe5
(thí Mã) hoặc 3.Tc4, với lợi thế cho Trắng. Giả sử Đen có thể chơi 2...d5 (Gambit
Elephant) hay 2...f5 (Gambit Latvian, tuy nhiên hai nước này bị đánh giá là rất rủi
ro cho Đen.
LXVI.
2.Mf3

Đối với Trắng, những lựa chọn phổ biến nhất để thay thế cho nước
có

thể

kể

đến như 2.f4 (Gambit Vua), 2.Mc3 (Ván cờ Viên và 2.Tc4 (Khai cuộc Tượng).
Gambit Vua là khai cuộc phổ biến trong thế kỷ 19 với cả Đại Kiện tướng cũng như
những người chơi nghiệp dư. Trắng thí Tốt để phát triển nhanh, cũng như tấn công


tiền đồn trung tâm của Đen. Ván cờ Viên cũng có những đặc điểm tương tự khi
Trắng có thể tấn công trung tâm của Đen với nước f2-f4.