Tài liệu Táo bón ở trẻ và cách khắc phục doc

Táo bón ở trẻ và cách khắc phục

Táo bón
Đó là hiện tượng giảm số lần đại tiện bình thường, có cảm giác khó và đau
khi đi cầu do phân rắn hoặc quá to. Trẻ được coi là bị táo bón khi đại tiện dưới 2
lần/ngày (sơ sinh), dưới 3 lần/tuần (lứa tuổi bú mẹ) hoặc dưới 2 lần/tuần (trẻ lớn).
Có 2 nhóm nguyên nhân chính gây táo bón ở trẻ em:
1. Có tổn thương thực thể ở đường tiêu hóa (chỉ chiếm 5% số trường hợp
táo bón):
- Có các bệnh bẩm sinh như phình đại tràng, suy giáp trạng: Trẻ thường bị
táo bón rất sớm từ ngay sau khi đẻ.
- Các tổn thương mắc phải như nứt hậu môn, trĩ.
2. Nguyên nhân cơ năng
- Sai lầm trong chế độ ăn uống: Uống ít nước dẫn đến thiếu nước; chế độ
ăn không hợp lý, quá nhiều chất đạm, ít chất xơ do ăn ít rau xanh, quả chín, pha
sữa quá đặc, ăn chưa đủ về số lượng. Trẻ ăn sữa bò dễ bị táo bón hơn trẻ bú sữa
mẹ. Nếu mẹ bị táo bón, đứa con đang bú cũng dễ bị táo bón.
- Thói quen nhịn đại tiện (do sợ bẩn hoặc ngại đi đại tiện).
Các biện pháp xử trí
- Cho trẻ ăn đủ số lượng và uống nhiều nước trong ngày.
- Cho ăn nhiều rau xanh và hoa quả: Chọn các loại rau có tính chất nhuận
tràng như rau khoai lang, mồng tơi, rau giền, củ khoai lang. Khi nấu bột và cháo,
phải băm nhỏ rau cho trẻ ăn cả cái. Với trẻ lớn, nên tập thói quen ăn nhiều rau
bằng cách thái nhỏ rau nấu canh, luộc rau cho ăn trước (trẻ lứa tuổi mẫu giáo cần
100-150 g rau/ngày). Về quả, cho ăn chuối tiêu, đu đủ, bưởi, cam, quýt (ăn cả
múi), thanh long Không nên dùng cà rốt, hồng xiêm, táo
- Nếu trẻ ăn sữa bò bị táo bón, nên pha sữa loãng hơn bình thường một
chút, có thể thêm 1 thìa cà phê nước quả (cam, quýt) vào cốc sữa, hoặc dùng nước
cháo pha sữa (nếu trẻ đã 5 tháng tuổi).
- Mẹ bị táo bón nếu cho con bú thì phải tự điều trị táo bón bằng cách ăn
nhiều rau quả, uống nhiều nước.

- Xoa bụng cho trẻ theo khung đại tràng từ phải sang trái mỗi ngày 3-4 lần
vào khoảng giữa 2 bữa ăn để kích thích tăng nhu động ruột.
- Tập cho trẻ đi đại tiện đúng giờ quy định, chọn lúc trẻ không vội vã (nên
thực hiện sau bữa ăn vì lúc này, nhu động ruột tăng). Tránh bắt trẻ ngồi bô hoặc
ngồi hố xí quá lâu.
- Các trường hợp táo bón do nứt hậu môn: Rửa sạch hậu môn, bôi dung
dịch bạc nitơrat 2%.
- Điều trị các bệnh còi xương, suy dinh dưỡng, Thiếu máu nếu có.
Khi đã dùng các biện pháp trên mà không có hiệu quả, cho trẻ uống dầu
parafin vào buổi sáng với liều 5-10 ml (trẻ nhỏ) hoặc 10-20 ml (trẻ lớn). Cuối
cùng là biện pháp thụt tháo: Dùng nước ấm pha glyxerin (30-40 ml đối với trẻ
dưới 1 tuổi và 100-250 ml đối với trẻ trên 1tuổi) để thụt.
Nên đưa trẻ đến bệnh viện trong các trường hợp sau:
- Táo bón kéo dài trên một tuần, việc thay đổi chế độ ăn không có tác dụng.
- Táo bón khi trẻ mới sinh, bụng chướng.
- Táo bón ảnh hưởng đến sức khỏe (gây kém ăn, gầy sút, suy dinh dưỡng,
kèm theo nôn).
Chứng táo bón ở trẻ

Táo bón là một bệnh thường gặp ở trẻ, thường xảy ra do chế độ ăn của
trẻ không chứa đủ chất xơ và nước, hoặc có thể do một nhân tố nào đó trong
môi trường trẻ đang sống.
Trẻ được xem là bị táo bón khi đi tiêu dưới 3 lần/1 tuần, phân rắn, khô và to
bất thường hoặc khi trẻ đi tiêu rất khó khăn.
Táo bón thường không gây lo lắng, nó có thể ngăn ngừa và trong hầu hết
trường hợp có thể được điều trị bằng chế độ ăn lành mạnh và thói quen vận động.
Nguyên nhân gây táo bón
Chứng táo bón ở trẻ trong độ tuổi đi học thường do chế độ ăn không đủ
nước và chất xơ. Những trẻ ăn chế độ ăn đặc biệt với thức ăn nhanh - giàu chất
béo (thịt rán, sữa trứng khuấy sẵn) và đường (kẹo, nước ngọt nhiều đường) có thể

bị táo bón thường xuyên hơn.
Đôi khi các loại thuốc như thuốc chống trầm cảm và các loại thuốc dùng trị
chứng thiếu sắt có thể gây táo bón.
Ở trẻ nhỏ, táo bón có thể xảy ra khi chúng chuyển hoá từ sữa mẹ sang công
thức cho trẻ, hoặc từ thức ăn cho trẻ nhỏ sang thức ăn đặc.
Stress cũng có thể dẫn tới táo bón. Trẻ có thể bị táo bón khi chúng lo lắng
về điều gì đó, chẳng hạn như khi trẻ bắt đầu đi học ở trường mới hoặc khi trẻ gặp
vấn đề gì đó ở nhà. Hãy tìm hiểu những dấu hiệu xáo trộn tinh thần có thể ảnh
hưởng đến chức năng đường ruột và có thể gây táo bón cũng như các bệnh khác
như tiêu chảy.
Trẻ lười đi vệ sinh, thậm chí ngay cả khi trẻ có “nhu cầu”. Tuy nhiên đây
lại là một nguyên nhân ít được để ý đến. Chúng ta nên biết trẻ chưa ý thức được
các vấn đề sức khoẻ như người lớn, mặt khác trẻ lại rất ham chơi nên sẽ sẵn sàng
“quên” chuyện đi vệ sinh để được tiếp tục trò vui của mình. Vì vậy hãy tập cho trẻ
thói quen đi vệ sinh vào một giờ nhất định trong ngày, vừa tránh nguy cơ trẻ
“nhịn” quá lâu gây táo bón vừa là thói quen có lợi cho sức khoẻ.
Một số trẻ bị táo bón còn do một căn bệnh được gọi là hội chứng ruột kích
thích (IBS), có thể xảy ra khi trẻ bị stress hoặc khi trẻ ăn phải thức ăn nào đó,
thường là thức ăn quá nhiều béo hoặc gia vị. Trẻ bị IBS có thể bị táo bón hoặc tiêu
chảy cũng như bị đau bao tử và no hơi.
Trong vài trường hợp hiếm hoi, táo bón là dấu hiệu của một bệnh lý nào đó,
vì vậy cần đưa trẻ đến bác sĩ để thăm khám nếu trẻ tiếp tục có các vấn đề khác
hoặc khi táo bón kéo dài 2-3 tuần.
Phòng ngừa chứng táo bón ở trẻ
- Đảm bảo chế độ ăn đầy đủ chất xơ và nước.
- Lưu ý những xáo trộn tinh thần của trẻ để kịp thời giúp trẻ giải toả không
gây ra stress.
- Tập thói quen đi vệ sinh hàng ngày cho trẻ