Tiểu luận cao học hoàn thiện mô hình tổ chức, quản lý đài phát thanh và truyền hình thành phố cần thơ hiện nay

TIỂU LUẬN
MƠN: LÃNH ĐẠO VÀ QUẢN LÝ BÁO CHÍ TRUYỀN THƠNG
HỒN THIỆN MƠ HÌNH TỔ CHỨC, QUẢN LÝ ĐÀI PHÁT THANH
VÀ TRUYỀN HÌNH THÀNH PHỐ QUẢNG NINH HIỆN NAY


MỞ ĐẦU
Truyền thông đa phương tiện xuất hiện và trở thành xu thế của báo chí
hiện nay. Để bắt kịp với xu hướng truyền thơng đa phương tiện, cần có một sự
thay đổi toàn diện, đồng bộ và phù hợp về: hệ thống văn bản pháp lý, lao
động nghề báo, những vấn đề về cạnh tranh, bản quyền,…và tất nhiên là cần
cả sự thay đổi về mơ hình, bộ máy tổ chức của các cơ quan báo chí để phù
hợp hơn.
Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung Ương Đảng (khóa X) xác
định cần tiếp tục “phát huy ưu điểm của báo chí, khắc phục các yếu kém,
khuyết điểm, giải quyết có hiệu quả những vấn đề bức xúc trong chỉ đạo quản
lý và hoạt động của báo chí, tạo cơ sở cho bước phát triển mới của báo chí”.
Trước yêu cầu này, các cơ quan báo chí cần đưa ra lộ trình phát triển phù hợp.
Trong lộ trình phát triển đó, mơ hình tổ chức, quản lý là một trong những yếu
tố cần xem xét và cân nhắc để có sự thay đổi hợp lý.
Quyết định 1448 QĐ –TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày
19/8/2013 quy định phát triển dịch vụ phát thanh và truyền hình Việt Nam đến
năm 2020 nêu rõ: « Thiết lập dịch vụ phát thanh, truyền hình cạnh tranh. Xác
lập cơ chế, chính sách thích hợp với từng loại hình dịch vụ truyền hình để hình
thành số lượng và quy mơ doanh nghiệp cung cấp dịch vụ hợp lý, vừa đảm bảo
mục tiêu chống độc quyền vừa đảm bảo mục tiêu có doanh nghiệp đủ năng lực
làm chủ thị trường trong nước và vươn ra quốc tế. Cụ thể, không phát triển thêm
và từng bước hạn chế dịch vụ truyền hình tương tự vơ tuyến mặt đất theo lộ
trình số hóa truyền dẫn phát sóng phát thanh, truyền hình mặt đất đã được Thủ
tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 2451/QĐ-TTg ngày 27/12/2011 ».
Đây là một trong những lý do để lãnh đạo cơ quan báo chí thay đổi mơ hình tổ

chức và cách quản lý của mình trong hoạt động của đơn vị.
Hồn thiện mơ hình tổ chức và quản lý đài phát thanh truyền hình
Quảng Ninh (PTTHQN) là rất cần thiết trong lúc này, nhất là khi bộ máy
2


đang bộc lộ sự cồng kềnh, cán bộ, viên chức tăng nhưng hiệu quả công việc
không cao. Vấn đề này bộc lộ qua sự so sánh về số lượng cán bộ, viên chức
với số lượng chương trình Đài tự sản xuất. Dù chương trình do Đài tự sản
xuất khơng tăng so với cách đây 10 năm (năm 2004), nhưng số cán bộ công
chức lại tăng gần gấp đôi.
Đài PTTHQN hiện đang xây dựng đề án nâng cấp trang thông tin điện
tử hiện có thành báo mạng điện tử. Đồng thời, Đài đang gửi hồ sơ đề nghị
được cấp phép mở thêm kênh 2 truyền hình thay vì một kênh như hiện nay.
Vậy nên, hồn thiện mơ hình tổ chức, quản lý chính là bước đi căn bản, việc
cần làm để phù hợp với định hướng phát triển của Đài trong thời gian tới.
Với những lý do vừa nêu ở trên, em thấy việc thực hiện đề tài nghiên
cứu ‘‘Hoàn thiện mơ hình tổ chức, quản lý Đài Phát thanh và Truyền hình
Thành phố Quảng Ninh hiện nay’’ là cần thiết trong bối cảnh hiện nay.

3


NỘI DUNG
Chương 1
KHÁI QUÁT CHUNG VỀ QUẢN LÝ BÁO CHÍ Ở ĐÀI PHÁT THANH
VÀ TRUYỀN HÌNH CẦN THƠ
1.1. Khái quát chung
Khái niệm về quản lý
Tác giả Vũ Hào Quang đưa ra định nghĩa: “Quản lý chính là sự tác

động liên tục có tổ chức, có ý thức hướng mục đích của chủ thể vào đối tượng
nhằm đạt được hiệu quả tối ưu so với yêu cầu đặt ra”
Tác giả Harold Koontz tác giả cuốn sách “Những vấn đề cốt lõi của
quản lý” khi đề cập đến bản chất của quản lý ông viết: “mọi nhà quản lý ở
mọi cấp độ đều có nhiệm vụ cơ bản là thiết kế và duy trì một mơi trường mà
trong đó các cá nhân, làm việc với nhau trong các nhóm, có thể hồn thành
nhiệm vụ và các mục tiêu đã định”
Một số tác giả khác cho rằng: “Quản lý là sự tác động của chủ thể lên
đối tượng quản lý nhằm đạt mục tiêu đặt ta trong điều kiện biến động của mơi
trường”.
Tóm lại, quản lý là quá trình quản trị của một tổ chức, là sự tác động
liên tục có tổ chức, có q trình quản lý, đối tượng quản lý nhằm thiết kế và
duy trì một mơi trường mà trong đó các cá nhân làm việc với nhau trong các
nhóm có thể hoàn thành nhiệm vụ và mục tiêu đã định.
Khái niệm về báo chí
C. Mác, Ph. Ănghen, V.I.Lênin là những lãnh tụ thiên tài của phong
trào cộng sản và công nhân quốc tế. Không những là nhà tư tưởng lớn, các
bậc vĩ nhân ấy còn là những nhà báo kỳ cựu của lịch sử báo chí thế giới. Từ
góc nhìn sứ mệnh của báo chí, C. Mác, Ph. Ănghen đã quan niệm: “Xét theo
sứ mệnh của nó, báo chí là người bảo vệ của xã hội, là người tố cáo không
mệt mỏi những nhà cầm quyền, là con mắt ở khắp mọi nơi, là tiếng nói rộng
rãi của tinh thần nhân dân đang hăng hái gìn giữ quyền tự do của mình” Tiếp
cận từ quan điểm hệ thống, PGS.TS Nguyễn Văn Dững đưa ra bản chất chung

4


của báo chí truyền thơng: “là hoạt động thơng tin - giao tiếp xã hội trên quy
mô rộng lớn nhất, là công cụ là phương thức kết nối xã hội hữu hiệu nhất
trong mối quan hệ với công chúng và với dư luận xã hội, với nhân dân và với

các nhóm lợi ích, với các nước trong khu vực và quốc tế
Trong cuốn sách “Cơ sở lý luận báo chí” do PGS.TS Tạ Ngọc Tấn làm
chủ biên đã đưa ra khái niệm về báo chí: “Báo chí là một trong hệ thống xã
hội. Nó ra đời do nhu cầu khách quan của xã hội về thông tin giao tiếp, bị chi
phối bởi trình độ phát triển kỹ thuật cơng nghệ cũng như trình độ nền sản xuất
vật chất trong từng thời kỳ lịch sử, từng đất nước khác nhau”
Tiến sĩ Lưu Văn An khi nghiên cứu “Truyền thông đại chúng trong hệ
thống tổ chức quyền lực chính trị ở các nước tư bản phát triển” đã đưa ra định
nghĩa: “Báo chí theo nghĩa rộng là truyền thơng đại chúng, theo nghĩa hẹp là
một loại hình của truyền thơng đại chúng. Đó là cơ quan ngơn luận của các tổ
chức đảng, cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội, là diễn đàn của nhân dân”
Từ các khái niện nêu trên có trên, có thể hiểu báo chí là những kênh
truyền thơng đại chúng sản xuất và quảng bá thông tin thường xun liên tục,
tác động đến nhiều người, có tính định kỳ, đáp ứng nhu cầu thơng tin nhanh
chóng, đa dạng, chính xác của quảng đại quần chúng.
Khái niệm cơ quan báo chí
Cơ quan báo chí có vai trị là chiếc cầu nối, là mơi trường mà ở đó tập
trung cao độ mối quan hệ giữa nhà báo, tác phẩm và cơng chúng- mối quan hệ
đặc trong hoạt động báo chí. Khái niệm cơ quan báo chí nhìn từ góc độ, chức
năng nhiệm vụ đã được Lênin tổng kết: “Tờ báo không chỉ là người tuyên
truyền tập thể và cổ động tập thể mà còn là người tổ chức tập thể”
Tại điều 3 và điều 11, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Báo
chí (6/1999) khi đề cập đến cơ quan báo chí đã chỉ ra rằng : “Cơ quan báo chí
là nơi thực hiện một loại hình báo chí như: Báo in, báo điện tử, các cơ quan
phát thanh – truyền hình tại Trung ương và địa phương”
Khi nghiên cứu về “Tổ chức và hoạt động của tòa soạn”, tác giả Đinh
Văn Hường đưa ra định nghĩa tịa soạn báo chí: “Tịa soạn báo chí là cơ quan
do Đảng, chính quyền, các tổ chức và đồn thể xã hội lập ra để xuất bản báo

5

chí theo quy định của pháp luật. Đó là cơ quan ngôn luận của một tổ chức
nhất định, thực hiện tơn chỉ, mục đích nhiệm vụ do tổ chức đó đặt ra bằng
những phương tiện và biện pháp đặc biệt”
Từ các quan niệm nêu trên, có thể khái quát: Cơ quan báo chí là cơ
quan ngơn luận do Đảng, chính quyền, các tổ chức và đoàn thể xã hội lập ra
để sản xuất báo chí theo quy định của pháp luật nhằm mục đích thu thập, sản
xuất tin tức một cách nhanh nhất, hiệu quả nhất đảm bảo tính Đảng, diễn đàn
của nhân dân
Trong trường hợp này, chúng tôi nghiên cứu đài PT–TH TP.Quảng
Ninh trong đó xét về góc độ cấu trúc nghề nghiệp thì bản thân nó hàm chứa
hai đài: PT và TH. Trong đó, tác giả chỉ nghiên cứu truyền hình – như một
kênh truyền – xét về góc độ báo chí - truyền thơng, như một cơ quan, xét trên
góc độ tổ chức, quản lý.
1.2. Nhu cầu và điều kiện phát triển mơ hình tổ chức, quản lý Đài
Phát thanh và Truyền hình thành phố Quảng Ninh
1.2.1. Sự tất yếu phải hoàn thiện tổ chức bộ máy quản lý
Công tác tổ chức, quản lý là nhân tố quyết định đến sự phát triển của hệ
thống tổ chức. Để thực hiện tốt công tác tổ chức, quản lý địi hỏi cơ quan báo
chí đó phải có bộ máy quản lý phải gọn nhẹ, linh hoạt, nhiệt tình trong cơng
việc, ổn định và thích hợp.
Cơng tác tổ chức, quản lý khó xác định kết quả lao động, kết quả đó
khơng phải lúc nào cũng biểu hiện dưới dạng vật chất, nhưng nó vẫn ln gắn
liền với kết quả hoạt động của cơ quan báo chí đó. Quan trọng hơn nó quyết
định sự tồn tại và phát triển của cơ quan báo chí. Vì vậy việc hồn thiện mơ
hình tổ chức, bộ máy quản lý là một quá trình tất yếu trong quá trình vận động
theo cơ chế thị trường để nâng cao năng suất của lao động quản lý, đảm bảo
hiệu quả cao nhất cho cơ quan báo chí, tạo chỗ đứng vững chắc trên thị
trường cạnh tranh.

Cơ chế thị trường địi hỏi các cơ quan báo chí phải có sự nhạy bén, linh
hoạt thay đổi trong chiến lược phát triển của mình khi có những thay đổi
trong cơ chế. Đạt được hiệu quả hoạt động cao nhất luôn là vấn đề đặt ra cho

6


các nhà quản lý cả về lý luận và thực tiễn. Bởi vậy, công việc của tổ chức và
quản lý trong cơ quan báo chí là phải thường xuyên điều tra, phân tích, tính
tốn, cân nhắc các phương án sản xuất sản phẩm báo chí tối ưu mang lại hiệu
quả cao nhất, đồng thời tiết kiệm chi phí một cách thấp nhất. Đây cũng là
cách để các cơ quan báo chí nâng cao khả năng cạnh trong bối cảnh tồn cầu
hóa, khi các loại hình báo chí khơng ngừng phát triển.
Việc hồn thiện mơ hình tổ chức, quản lý ở PTTHQN là hết sức cần
thiết, vì nó giúp cho Đài đứng vững và phát triển trong mơi trường mới. Đó
là nhằm hồn thiện q trình sản chương trình với chất lượng cao, tiết kiệm
tối đa thời gian lao động, sử dụng có hiệu quả mọi yếu tố cấu thành của quá
trình sản xuất chương trình, hoạt động kinh doanh, đồng thời làm cho bộ máy
quản lí gọn nhẹ năng động, hoạt động nhịp nhàng, đạt hiệu quả cao.
1.2.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc hồn thiện mơ hình tổ chức,
quản lý
Chiến lược phát triển
Chiến lược phát triển của một đơn vị sự nghiệp phải tự chủ về kinh phí
ln đi cùng với mơ hình tổ chức bộ máy của tổ chức đó. Mơ hình tổ chức
cần phải phù hợp với chiến lược phát triển mà đơn vị theo đuổi thì mới mang
lại hiệu quả cao nhất. Chiến lược phát triển là yếu tố quan trọng nhất ảnh
hưởng đến mô hình tổ chức, hình thức quản lý. Hơn nữa mơ hình tổ chức và
chiến lược phát triển của đơn vị cần phải thích ứng nhanh với mơi trường bên
ngồi. Có như vậy thì mới có được lợi thế cạnh tranh, mới chiếm được thị
phần quảng cáo trên thị trường đang khốc liệt như hiện nay.

Quy mô của đơn vị
Khi lựa chọn mơ hình tổ chức, quy mơ của cơ quan báo chí cũng cần
được quan tâm vì nó ảnh hưởng nhiều đến sự phát triển của cơ quan đó. Cơ
quan báo chí có quy mơ sẽ khác những cơ quan có quy mơ về mức độ chun
mơn hóa, cấp độ quản lý và các quy định,…
Công nghệ
Trong điều kiện bùng nổ về công nghệ như hiện nay, đối với sự phát
triển của một cơ quan báo chí, đặc biết đó lại là phát thanh, truyền hình thì

7


công nghệ là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến cơ cấu tổ
chức, quản lý. Công nghệ góp phần quyết định lớn trong việc hình thành mơ
hình tổ chức và quá trình phát triển của một cơ quan báo chí. Ngồi vai trị
quyết định đến chất lượng chương trình, cơng nghệ cịn quyết định đến tính
bộ phận hóa, cấp quản lý, mức độ chính xác trong cơng việc.
Con người
Dù cơng nghệ có hiện đại đến đâu thì con người vẫn là yếu tố có tầm
ảnh hưởng và quyết định đến sự thành công của một cơ quan báo chí. Trình
độ của người quản lý ảnh hưởng tới mức độ lãnh đạo đối với một cơ quan báo
chí. Đồng thời, trình độ giúp người quản lý xác định cơ cấu tổ chức như thế
nào là phù hợp.
Ngồi trình độ, số lượng người quản lý ảnh hưởng rất nhiều đến mơ
hình tổ chức bộ máy. Số lượng người bị quản lý đơng thì địi hỏi mơ hình tổ
chức phải đủ mạnh để tổ chức sắp xếp lượng người này. Đồng thời đi cùng
với nó là phải có đủ lao động quản lý để đơn đốc và kiểm sốt việc của họ.
Đây chính là nguyên nhân làm tăng số lượng lao động quản lý trong một cơ
quan, đơn vị.
Chung quy lại, yếu tố con người ảnh hưởng mọi hoạt động của một cơ

quan cũng như góp phần hồn thiện mơ hình tổ chức và quản lý của cơ quan,
đơn vị đó.
Mơi trường hoạt động của cơ quan báo chí
Cơ quan báo chí là một tổ chức xã hội. Cơ quan báo chí phụ thuộc và
chịu ảnh hưởng của các hệ thống xã hội khác. Sức ép từ môi trường hoạt động
tạo ra các yêu cầu trong việc thay đổi mô hình tổ chức của cơ quan báo chí.
Các yếu tố ảnh hưởng tới cơ quan báo chí: cơ quan chủ quản, các tổ chức xã
hội nghề nghiệp, doanh nghiệp, công chúng, các cơ quan báo chí khác, cơ chế
quản lý,… Mơi trường hoạt động của cơ quan báo chí sẽ quyết định đến việc
cơ quan báo chí đó nên chọn mơ hình tổ chức nào, phương thức quản lý nào
để có thể đảm bảo được các tơn chỉ, mục đích cả về chính trị lẫn kinh tế.
Quan hệ bên trong tổ chức
Quan hệ bên trong tổ chức được tạo nên bởi ba yếu tố cơ bản: quyền

8


lực; mức độ kiểm soát; các nội quy, quy định.
Quá trình hoạt động của cơ quan báo chí được tạo bởi yếu tố trung tâm
là quyền lực. Hiệu quả chính xác của quyền lực khó có thể xác định. Yếu tố
quyết định đến quyền lực trong một tổ chức là con người và những trường
hợp cụ thể. Những vấn đề này liên quan chặt chẽ với nhau, với các yếu tố cơ
bản của quyền lực: năng lực quản lý, phương pháp quản lý, và bản thân người
quản lý. Mối quan hệ giữa con người với con người trong một tổ chức, giữa tổ
chức này với tổ chức khác. Chính mối quan hệ đó lại liên quan mật thiết đến
mơ hình của một tổ chức.
Ngoài tạo ra các mối quan hệ, việc kiểm sốt đầu vào, đầu ra, kiểm sốt
q trình vận hành của các bộ phận khác nhau sẽ tạo ra mơ hình tổ chức phù
hợp.
Để đạt đến hiệu quả tối ưu trong mơ hình tổ chức, quản lý thì các nội

quy, quy định của một cơ quan chính là cơng cụ khiến bộ máy vận hành trơn
tru và có trật tự. Đồng thời tạo ra thói quen và kiểm sốt cán bộ cơng chức
trong cơ quan đó.
1.2.3. Các yếu tổ ảnh hưởng tới việc hồn thiện mơ hình quản lý
Nhóm nhân tố thuộc đối tượng quản lý
Để hồn thiện mơ hình quản lý, yếu tố có ý nghĩa quan trọng trong q
trình này đó chính là tình trạng và trình độ phát triển của đối tượng quản lý;
tính chất và đặc điểm của mục tiêu mà cơ quan đặt ra. Nếu trong một tổ chức,
bộ máy, trong từng phòng, ban chuyên môn đối tượng quản lý luôn hiểu được
mục đích, vị trí, trách nhiệm của bản thân mình và của cơng việc mình thực
hiện, thì cả tổ chức đó, phịng ban đó sẽ có đạt được mục đích chung. Người
quản lý khi đó cũng sẽ hồn thành nhiệm vụ của mình đúng với kết hoạch đề
ra. Từ đó mơ hình quản lý sẽ hồn thiện và đi vào nề nếp.
Nhóm nhân tố thuộc lĩnh vực quản lý
Để hồn thiện mơ hình quản lý, yếu tố ảnh hưởng khơng kém đó là
mức độ chun mơn hóa và tập trung hóa của đối tượng quản lý, quy mô và
khả năng bao quát của các cán bộ quản lý, chính sách sử dụng cán bộ quản lý
trong cơ quan, quan hệ lợi ích tồn tại giữa các cá nhân trong cơ quan đó. Đối

9


tượng được giao nhiệm vụ quản lý phải có đủ trình độ quản lý, phải là người
biết khai thác thế mạnh của đối tượng quản lý, phải biết phát huy tính tập thể
để đạt hiệu quả cơng việc cao nhất. Đặc biệt, người được giao làm cán bộ
quản lý cũng cần phải có quyền và nghĩa vụ song hành. Người quản lý phải
thấy được cả trách nhiệm và lợi ích mà mình có được khi đảm nhận vị trí
quản lý.
Các nhân tố khách quan hay mơi trường bên ngồi
Kinh tế, chính trị, hệ thống văn bản pháp luật và phong tục tập quán,

đạo đức, lối sống và các yếu tố chủ quan hay môi trường bên quản lý: đối
tượng, mục tiêu, trình độ quản lý, điều kiện trang thiết bị, kỹ thuật – khoa học
công nghệ,…là những yếu tố làm nên sự hồn thiện của mơ hình tổ chức,
quản lý. Ngoài yêu tố con người, các yếu tố khách quan và mơi trường bên
ngồi sẽ tạo nên mức độ hồn thiện của mơ hình tổ chức, quản lý trong cơ
một cơ quan, tổ chức.
1.3. Mục đích, yêu cầu và nguyên tắc hồn thiện mơ hình tổ chức, quản
lý Đài Phát thanh và Truyền hình thành phố Quảng Ninh.
1.3.1. Mục đích hoàn thiện
Để bảo đảm cho PTTHQN hoạt động hiệu quả hơn, bảo đảm vai trò
lãnh đạo của Đảng và cơ sở pháp lý của hoạt động báo chí,…mục đích hồn
thiện cụ thể của mơ hình tổ chức, quản lý PTTHQN đó là:
Thứ nhất, phải đảm bảo tơn chỉ, mục đích hoạt động, hoàn thành nhiệm
vụ được giao, thực hiện đầy đủ, toàn diện các chức năng quản lý của cơ quan.
Thứ hai, phải đảm bảo nghiêm túc chế độ thủ trưởng, chế độ trách
nhiệm cá nhân trên cơ sở đảm bảo và phát huy quyền làm chủ của tập thể lao
động trong cơ quan.
Thứ ba, phải phù hợp với khối lượng cơng việc, thích ứng với đặc điểm
kinh tế, cơng nghệ trang thiết bị của cơ quan.
Thứ tư, Phải đảm bảo chuyên nghiệp, tinh, gọn nhẹ và có hiệu lực, hiệu
quả.
1.3.2. u cầu để hồn thiện
Tính tối ưu
10


Giữa các khâu và các cấp quản lý đều phải thiết lập những mối liên hệ
hợp lí với số lượng cấp quản lý ít nhất trong hệ thống, cho nên cơ cấu tổ chức,
quản lý phải mang tính năng động cao, ln đi sát và phục vụ mục đích đề ra
của tổ chức. Khi xây dựng mơ hình tổ chức, quản lý của một bộ máy bao giờ

tính tối ưu cũng là vấn đề đặt ra, là yêu cầu của một mơ hình hồn thiện. Tính
tối ưu được thể hiện ở hiệu quả sử dụng con người, sự dụng trang thiết bị,
hiệu quả hoạt động,…Tính tối ưu thể hiện ở từng bộ phận, từng đầu mối và
từng mắt xích, ở mỗi cá nhân và cả tổ chức. Vì vậy yêu cầu của việc hồn
thiện chính là phải đảm bảo tính tối ưu trong quá trình vận hành bộ máy và
hiệu quả hoạt động
Tính linh hoạt
Cơ cấu tổ chức, quản lý phải đảm bảo khả năng thích nghi, thích ứng,
linh hoạt với bất kỳ tình huống nào trong tổ chức, quản lý cũng như bên ngồi
mơi trường. Mơ hình tổ chức, quản lý của một đơn vị phải được tính tốn sao
cho có thể thay đổi một cách linh hoạt và phù hợp. Mơ hình đó phải có sự
uyển chuyển nhất định trong q trình hoạt động. Tính linh hoạt được thể hiện
để mọi người trong bộ máy đó ln ln thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ
trong mọi hồn cảnh.
Tính tin cậy
Cơ cấu tổ chức, quản lý phải đảm bảo tính chính xác trong mọi thơng
tin được xử lí và đảm bảo được sự phối hợp nhịp nhàng giữa các nhiệm vụ
của tất cả các bộ phận của tổ chức. Khi nói đến tổ chức là nói đến sự liên hiệp
của nhiều người trong một cơ quan để hoàn thành cùng một mục tiêu, nhiệm
vụ. Vậy nên, trong quá trình hồn thiện mơ hình tổ chức, quản lý nhất thiết
phải có sự phối hợp nhịp nhàng của mỗi cá nhân, của các bộ phận, các phịng
chun mơn. Tạo được tính tin cậy trong tổ chức, quản lý cũng là cách để cơ
quan, tổ chức đó dễ dàng hồn thành nhiệm vụ một cách tốt nhất.
Tính kinh tế
Một mơ hình được cho là hồn thiện, ngồi các u cầu về tính tối ưu,
tính linh hoạt, tính tin cậy thì u cầu về tính kinh tế cũng rất cần thiết và nếu
như khơng đạt được u cầu này thì mơ hình đó cũng khơng thể gọi là hồn
11

thiện. Cơ cấu tổ chức, quản lý phải sử dụng với chi phí quản lý thấp nhất
nhưng đạt hiệu quả cao nhất. Tiêu chuẩn xem xét yêu cầu này là mối tương
quan giữa chi phí bỏ ra với kết quả thu được.
1.2.3. Nguyên tắc hoàn thiện
Nguyên tắc hiệu quả
Đây là nguyên tắc mang tính chất quan trọng trong hệ thống các cơ
quan báo chí hiện nay. Nó địi hỏi cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý phải thu
được kết quả hoạt động cao nhất so với chi phí đã bỏ ra, nhưng vẫn đảm bảo
được quyền lực của người lãnh đạo và hiệu lực của bộ máy. Các yêu cầu cơ
bản để đạt được nguyên tắc này là:
- Mô hình quản lý phải đảm bảo hợp lí nhất, đảm bảo cho chi phí hoạt
động nhỏ nhất và phù hợp với quy mô của tổ chức.
- Cơ cấu tổ chức phải đảm bảo tạo ra và nuôi dưỡng một phong cách
văn hoá của tổ chức.
-

Cơ cấu tổ chức phải đảm bảo cho các bộ phận có quy mơ hợp lí,

tương ứng với khả năng trình độ tổ chức của cán bộ.
Nguyên tắc quản lý hệ thống
Tổ chức là một hệ thống hoàn chỉnh, thống nhất gồm nhiều bộ phận tạo
thành, có tác tộng tương tác lẫn nhau phục vụ mục đích chung của tổ chức.
Nguyên tắc quản lý hệ thống thể hiện ở những đặc tính chủ yếu sau:
-

Tính tập hợp: Thể hiện ở trong tổ chức gồm rất nhiều nguồn lực

như tập trung kinh phí, nguồn nhân lực, hệ thống thơng tin, văn hố tổ chức.
-

Tính liên hệ: Tức là các bộ phận, các yếu tố có mối quan hệ hữu

cơ với nhau.
-

Tính mục đích: Mỗi tổ chức đều có mục đích rõ ràng. Bởi vậy

việc thiết kế một cơ cấu tổ chức, mơ hình quản lý phải đảm bảo mơ hình đó
phải hoạt động theo đúng mục đích đề ra.

12


-

Tính thích ứng: Mơ hình tổ chức, quản lý đó phải phải có khả

năng thích ứng với các thay đổi của mơi trường bên trong cũng như mơi
trường bên ngồi tổ chức.
Để đảm bảo tính hệ thống của tổ chức, việc bố trí cơ cấu tổ chức, quản
lý nhất thiết phải có và tăng cường được mối quan hệ ngang dọc, mỗi thành
viên phải là một đơn vị thống nhất, hồn chỉnh, vừa có khả năng độc lập và
thích nghi vừa nằm trong sự lãnh đạo thống nhất có khn khổ của hệ thống.
Nguyên tắc thống nhất trách nhiệm
Giữa 3 yếu tố: trách nhiệm, quyền hạn và lợi ích là 3 yếu tố thống nhất
khơng thể tách rời nhau, nó luôn nằm trong một thực thể. Việc thống nhất này
nhằm đảm bảo cho tinh thần trách nhiệm và khả năng lãnh đạo, nâng cao năng
lực. Người quản lý phải có cả trách nhiệm và quyền lực thì mới đảm bảo được
việc điều hành tổ chức tốt nhất. Lợi ích này cũng đảm bảo lợi ích vật chất cho
người quản lý có khả năng về trí lực và vật lực để hồn thành cơng việc.

Ngun tắc tập quyền và phân quyền
Tập quyền và phân quyền phù hợp là điều kiện quan trọng để tổ chức
tiến hành quản lý có hiệu quả. Tập quyền và phân quyền cần phải có mức độ
phù hợp với đặc điểm của tổ chức cũng như trình độ của cán bộ và có sự kiểm
tra, kiểm sốt thích hợp nhằm đạt được mục tiêu của tổ chức, để cho hệ thống
hoạt động tốt khơng trì trệ q mức, cũng như khơng có các hoạt động vượt
q khn khổ cho phép.
Nguyên tắc phân công phối hợp
Vấn đề bố trí cơ cấu của tổ chức dựa trên việc phân cơng nhiệm vụ giữa
các phịng, ban cũng như sự phối hợp giữa các chức năng đề ra. Các bộ phận
có khả năng hợp tác với nhau để phát huy các mặt mạnh. Việc bố trí cơ cấu tổ
chức phải tuân theo ngun tắc phân cơng phối hợp, có sự thành lập điều
chỉnh mới, sát nhập hoặc giải thể một số bộ phận chức năng nhằm thực hiện
tốt hơn mục đích của tổ chức trong điều kiện môi trường thay đổi

13


Nguyên tắc tổ chức, quản lý gắn với phương hướng, mục đích của cơ
quan
Phương hướng, mục đích của cơ quan sẽ chi phối cơ cấu tổ chức, bộ
máy quản lý. Nếu một cơ quan mà mục đích, phương hướng của nó có quy
mơ cỡ lớn thì tổ chức bộ máy quản lý của nó cũng phải có quy mơ tương ứng.
Cịn nếu quy mơ cỡ vừa hay nhỏ thì tổ chức bộ máy quản lý của nó cũng chỉ
nên có quy mơ vừa phải với đội ngũ, trình độ con người tham gia hệ thống
cũng ở mức tương ứng. Một hệ thống có mục đích hoạt động văn hố thì rõ
ràng tổ chức bộ máy quản lý phải có những đặc thù khác với một hệ thống có
mục đích hoạt động kinh doanh.
Ngun tắc chun mơn hố và cân đối
Ngun tắc này địi hỏi mơ hình tổ chức, quản lý phải được phân công,

phân nhiệm các phân hệ trong hệ thống theo u cầu các nhóm chun mơn
với những người được đào luyện tương ứng và có đủ quyền hạn. Để thực hiện
được nguyên tắc này cần phải thực hiện những yêu cầu cụ thể sau:
-

Phải công bố rõ ràng nhiệm vụ, mục tiêu của cả cơ quan để mọi

thành viên của cơ quan nắm và hiểu phần việc của mình trong guồng quay
chung đó.
-

Cơ cấu tổ chức bộ máy được phân phối dựa theo nhiệm vụ được

giao chứ không phải theo phạm vi công việc. Cơ cấu tổ chức phải dựa trên
việc phân công nhiệm vụ rõ ràng giữa trách nhiệm, quyền hạn, lợi ích phải
cân xứng và cụ thể, trên cơ sở đó phải phân biệt rõ ai, phịng, ban nào tốt; ai,
phịng, ban nào chưa tốt thì cơ quan mới có thể tồn tại và phát triển tốt.
Ngun tắc linh hoạt và thích nghi với mơi trường
Ngun tắc này địi hỏi việc hồn thành tổ chức bộ máy phải đảm bảo cho
mỗi phân hệ một mức độ tự do sáng tạo tương xứng để các cấp quản lý thấp hơn
phát triển được tài năng, chuẩn bị cho việc thay thế vị trí cán bộ quản lý cấp trên
khi cần thiết. Nguyên tắc này nhằm bảo bảo để bộ máy hoạt động một cách trơn
tru trong mọi hoàn cảnh. Ngun tắc linh hoạt và thích nghi khơng chỉ để từng
14


người trong một bộ máy có thể phát huy được hết khả năng của mình trong cơng
việc được phân cơng, mà mỗi cá nhân có thể hiểu và hoạt động của bộ máy và
công việc của những cá nhân khác trong bộ máy đó.
Nguyên tắc hiệu lực và hiệu quả

Bất kỳ áp dụng mơ hình tổ chức, quản lý nào đi chăng nữa, thì vẫn phải
đảm bảo yếu tố hiệu lực và hiệu quả. Nguyên tắc này đòi hỏi tổ chức quản lý
thu được kết quả hoạt động cao nhất so với chi phí mà cơ quan đã bỏ ra. Đồng
thời bảo đảm hiệu lực hoạt động của các phân hệ về tác động điều khiển của
người lãnh đạo.
Triển, quy hoạch báo chí, quy chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm về kinh
phí,… đối với một cơ quan báo chí đã và đang được bổ sung, thay đổi để phù
hợp với hoạt động thực tiễn, tiến tới hội nhập và theo kịp xu hướng phát triển
của báo chí thế giới. Trước tình hình này đã đặt ra yêu cầu cho lãnh đạo các
cơ quan báo chí phải xây dựng được chiến lược, cách thức hoạt động đối với
cơ quan mình sao cho chuyên nghiệp – tiết kiệm – hiệu quả.

15


Chương 2
NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA VÀ ĐỀ XUẤT HOÀN THIỆN MƠ HÌNH
TỔ CHỨC, QUẢN LÝ ĐÀI PHÁT THANH VÀ TRUYỀN HÌNH
THÀNH PHỐ CẦN THƠ HIỆN NAY
2.1. Những vấn đề đặt ra trong mơ hình tổ chức, quản lý đài Phát
thanh và Truyền hình thành phố Quảng Ninh hiện nay
2.1.1. Tinh gọn bộ máy phù hợp định hướng phát triển
Theo kế hoạch, đến năm 2016 đài PTTHQN sẽ tự chủ 100 % kinh phí
hoạt động. đài PTTHQN cũng sẽ hồn thiện đề án đưa truyền hình kênh 2 vào
sử dụng và vận hành, trang thông tin điện tử sẽ được chuyển thành tờ báo
mạng điện tử. Với định hướng phát triển và nhiệm vụ chính trị, u cầu phải
có mơ hình tổ chức, quản lý phù hợp, đảm bảo thực hiện tốt các chức năng
tham mưu, quản lý và phục vụ.
Bộ máy chuyên tinh, gọn nhẹ không cồng kềnh, đảm bảo thực hiện
chức năng và nhiệm vụ có hiệu quả. Cơ cấu bộ máy quản lý đầy đủ, thích ứng

với từng nhiệm vụ cụ thể, tránh chồng chéo hoặc bỏ sót nhiệm vụ. Để thực
hiện việc tinh gọn cần kế thừa một cách có chọn lọc bộ máy cũ, phát huy
được thế mạnh nội tại về con người, mạnh dạn bồi dưỡng, bổ sung cán bộ trẻ
chuẩn bị kế tiếp sự phát triển.
Rà soát, phân chia chức năng, nhiệm vụ từng phịng chun mơn và đi
đến hồn thiện, kiện tồn bộ máy quản lý. Cải thiện mối quan hệ công tác, lề
lối làm việc, bổ sung và hoàn thiện nội quy, quy chế, bố trí sắp xếp và bồi
dưỡng cán bộ đúng chun mơn, sở trường.
Có như vậy việc quản lý mới năng động, đi sát với thực tế hoạt động
của Đài hiện nay. Để bộ máy gọn nhẹ và hiệu quả thì phải sắp xếp lại cán bộ,
đối với những vị trí khơng cần thiết nên cắt giảm.
2.1.2. Hồn thiện chức năng, nhiệm vụ các phịng chun mơn
Để nâng cao chất lượng chương trình trên sóng đài PTTHQN và hiệu
quả cao trong cơng tác quản lý của các phịng chun mơn, quan hệ giữa các
phịng chun mơn và chức năng nhiệm vụ của từng phịng phải ln được
16


hoàn thiện, tránh sự chồng chéo, trùng lắp. Giữa các phòng, mối quan hệ giữa
lãnh đạo các phòng phải chặt chẽ, có sự hỗ trợ, thảo luận sát xao trong định
hướng tuyên truyền. Muốn làm được điều này cần phải tiến hành phân tích
đánh giá tình hình thực hiện chức năng, nhiệm vụ của từng phịng, khối lượng
cơng việc từng cá nhân phụ trách; tìm và phát hiện ra khâu yếu nhất trong
công tác phân chia quyền hạn, tỷ lệ lao động gián tiếp so với lao động trực
tiếp; sự phù hợp giữa trình độ chun mơn so với cơng việc. Trên cơ sở đó đề
ra biện pháp nhằm hồn thiện chức năng, nhiệm vụ giữa các phịng chun
mơn.
Tăng cường mối quan hệ giữa các phòng trong hệ thống đài PTTHQN.
Hoàn thiện thêm việc xây dựng chức trách cho từng cán bộ nhân viên để đảm
bảo hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Việc sắp xếp, bố trí phải có căn

cứ khoa học và thực tiễn, thận trọng, khơng ồ ạt nhưng phải đồng bộ thống
nhất và dứt khoát.
2.1.3. Tăng cường mối quan hệ giữa cá nhân – tập thể
Lao động của nhà báo là hoạt động cá thể trong tập thể cơ quan báo chí.
Tại cuộc tọa đàm bàn về những vấn đề đặt ra đối với đội ngũ cán bộ, phóng
viên, biên tập viên được tổ chức tại Đài Phát thanh và Truyền hình Thành phố
Quảng Ninh, ông Quách Thanh Triệu – phó giám đốc thường trực

đài

PTTHQN một lần nữa khẳng định về mối quan hệ giữa cá nhân – tập thể:
“Sản phẩm phát thanh, truyền hình là sản phẩm tập thể, nhưng không phải tập
thể chung chung mà là tập thể rõ ràng và có quy trình cụ thể: ai viết, ai quay,
ai dựng, ai đọc,.. làm việc mà khơng có quy trình sẽ khơng làm được việc.
Trong quy trình chỉ một người sai là cả tác phẩm đó sai”. Để làm được điều
này cần có quy chế, quy định cụ thể để tăng cường mối quan hệ giữa cá nhân
– tập thể ở các phòng chuyên môn với nhau.
Xét về mặt cá nhân, nhà báo là người trực tiếp tạo ra tác phẩm cụ thể,
tuy nhiên, để tác phẩm cụ thể đó đến được với người nghe, người xem thì cần
phải gắn với tập thể cơ quan đó. Lao động của nhà báo là một mắt xích quan
trọng của tịa soạn. Ngược lại, cơ quan báo chí là mơi trường để nhà báo

17


truyền tải tác phẩm của mình đến cơng chúng. Với tầm quan trọng giữa mối
quan hệ cá nhân – tập thể đó đài PTTHQN cũng khơng nằm ngồi quy luật.
Để tăng hiệu quả hoạt động chuyên môn, cần tăng cường mối quan hệ giữa cá
nhân – tập thể giữa nhân viên bộ phận này với nhân viên bộ phận khác, giữa
các phịng chun mơn với nhau.

2.1.4. Sử dụng đào tạo lao động quản lý phù hợp
Phát huy vai trò cán bộ quản lý của đài PTTHQN hiện nay là rất cần
thiết. Đào tạo lao động quản lý để nâng cao việc thực hiện chức năng và
nhiệm vụ của họ, phát triển khả năng hiểu biết trong lĩnh vực quản lý để đảm
bảo hợp tác đầy đủ các bộ phận phòng ban chức năng và các cấp quản lý khác
nhau.
Mục tiêu cuối cùng của việc phát triển nguồn nhân lực là đạt hiệu quả
cao về tổ chức. Vì vậy, phát triển và đào tạo nguồn lực quản lý liên quan chặt
chẽ đến q trình bộ máy quản lý. Chính vì thế, để không ngừng nâng cao
năng lực cho cán bộ, nhân viên quản lý, đài PTTHQN cần coi đào tạo và phát
triển là một khâu không thể thiếu được trong bộ máy quản lý.
Với những thay đổi và biến đổi về nhu cầu công chúng, công nghệ và
những yêu cầu trong xu thế tồn cầu hóa, việc lập chương trình kế hoạch
chiến lược đào tạo đội ngũ nhà báo vừa đa năng vừa chuyên nghiệp là hết sức
cần thiết. Công tác này được tổ chức linh động theo các hình thức khác nhau
tuỳ theo mục đích và nguồn kinh phí.
Số lượng lao động quản lý càng ít càng thể hiện tính hiệu quả của công
tác quản lý. Theo các nhà kinh tế thì 01 cán bộ quản lý có thể phụ trách từ 20
– 25 nhân viên. Qua phân tích tình hình về cán bộ quản lý của đài PTTHQN ở
chương II ta thấy: Hiện nay số lượng lao động quản lý đang được bố trí theo
kiểu cào bằng, cứ mỗi phịng có ít nhất 01 trưởng phịng và 02 phó trưởng
phịng mà chưa căn cứ vào khối lượng cơng việc, nhiệm vụ cụ thể mà từng
phòng đảm nhận thực tế. Có những phịng chun mơn ngồi trưởng phịng
cịn có đến 04 phó trưởng phịng trong khi tổng số nhân sự của phịng chỉ có
38 người (Phịng kỹ thuật – cơng nghệ). Trên thực tế, số lượng quản lý phòng

18


nhiều nhưng hiệu quả làm việc chưa cao, vai trò, chức năng của lãnh đạo

phòng còn mờ nhạt, chưa hiệu quả. Dẫn đến việc quản lý phòng nhiều người
chỉ để đi họp làm lãng phí thời gian, bộ máy cồng kềnh, không hiệu quả. Vậy
nên tăng hiệu quả hoạt động của lao động quản lý là vấn đề cần được giải
quyết hiện nay đối với đài PTTHQN.
2.1.5. Cơng nghệ hóa hoạt động chuyên môn
Mặc dù đài PTTHQN thời gian qua đã chú trọng đến đầu tư máy móc
trang thiết bị trong hoạt động chuyên môn cũng như công tác điều hành. Tuy
nhiên, sự đầu tư này còn rất nhiều hạn chế so với nhu cầu thực tế hiện nay. Về
sản xuất chương trình, hiện tại đài PTTHQN vẫn chưa đầu tư được mơ hình
khép kín ở các khâu từ tiền kỳ đến hậu kỳ và phát sóng. Quy trình lưu trữ dữ
liệu vẫn cịn thực hiện thủ cơng chưa số hóa. Các khâu duyệt tin, bài vẫn cịn
chưa được cơng nghệ hóa cịn in ra và duyệt trực tiếp gây lãng phí, mất thời
gian, giảm độ nhanh nhạy trong xử lý tin bài. Cơng nghệ hóa trong hoạt động
chun mơn cũng là cách cần được tính đến để vừa tăng hiệu quả hoạt động,
vừa tiết kiệm được nguồn nhân lực.
2.2. Giải pháp góp phần hồn thiện mơ hình tổ chức, quản lý đài
PTTHQN hiện nay
2.2.1. Giải pháp chung
Là một Đài địa phương, nhưng những năm gần đây, với sự nỗ lực vươn
lên khơng ngừng, đài PTTHQN đã có những bước phát triển tương đối tồn
diện cả về quy mơ và chất lượng các chương trình phát thanh, truyền hình.
Cùng với xu hướng phát triển chung, đài PTTHQN đang dần xây dựng cơ
quan báo chí đa phương tiện với đầy đủ các loại hình báo chí. Đài PTTHQN
cũng đang từng bước hoàn thiện về cơ sở vật chất, con người, nguồn lực tài
chính để chuẩn bị cho chiến lược phát triển trong thời gian tới đây. Tuy nhiên,
do những điều kiện chủ quan và khách quan khác nhau, đến thời điểm hiện tại
đài PTTHQN vẫn chưa thể phát huy hết khả năng và tiềm lực sẵn có. Hoạt
động chun mơn cịn nhiều hạn chế, bộ máy tổ chức, quản lý cồng kềnh gây
thêm gánh nặng về nguồn thu. Thu nhập cán bộ viên chức chưa cao tạo ra tâm
19

lý giao động, chưa tận tâm tận lực với công việc mình được phân cơng.
Trước thực tế đó, đài PTTHQN xác định cần phải có bước đột phá
mạnh mẽ, có lộ trình hồn thiện dần từ việc tích lũy tiềm lực nội tại bằng việc
nâng cao chất lượng nội dung chương trình, cải tiến làm mới các chương trình
sẵn có, tìm kiếm và sản xuất các chương trình mới phù hợp với thị hiếu, yêu
cầu của công chúng. Đồng thời tái cơ cấu lại nội bộ, nguồn lực tài chính, cơ
sở hạ tầng, cơng nghệ, nhân lực. Đặc biệt hồn thiện mơ hình tổ chức, quản lý
hướng tới mục tiêu chuyên nghiệp, hiệu quả và tiết kiệm chi phí.
2.2.2. Những giải pháp cụ thể
Hồn thiện phân cơng lao động:
Phân cơng lao động trong lĩnh vực quản lí cho thấy sự phân chia tồn
bộ cơng việc quản lí thành từng phần việc nhỏ và trao cho các lao động quản
lí có nghề nghiệp và trình độ phù hợp đảm nhận. Phân cơng lao động trong
lĩnh vực quản lí sản xuất được thực hiện với các hình thức cơ bản sau:
Đối với hình thức này thì tồn bộ các cơng việc quản lí được chia ra
thành các chức năng quản lí để phân công công việc sao cho phù hợp với
chuyên môn, kĩ năng, kiến thức, tỷ trọng thời gian của từng người lao động
quản lí. Để đảm bảo được yêu cầu đó phân cơng lao động theo chức năng phải
được thực hiện trên cơ sở bản quy định về chức năng của tổ chức, và tiêu
chuẩn nghiệp vụ viên chức Nhà nước.
Thực chất là việc phân chia cơng việc quản lí theo q trình thơng tin
trên cơ sở đó mà bố trí lao động có trình độ, nghề nghiệp phù hợp với các
khâu của q trình thơng tin để đảm bảo xử lí thơng tin chính xác, nhanh
chóng, đảm bảo chất lượng của các quyết định.
Theo mức độ phức tạp: Toàn bộ cơng việc quản lí được phân chia thành
những phần việc nhỏ và giao cho từng người thực hiện. Phân cơng lao động
trong lĩnh vực quản lí đặt ra u cầu cần phải hiệp tác lao động. Đó là sự phối
hợp hoạt động giữa các cá nhân trong nội bộ phòng , giữa các phòng ban

nhằm thực hiện tốt các chức năng quản lí. Hiệp tác lao động hợp lí thể hiện ở
sự thực hiện tốt các mối quan hệ phối hợp công tác khi thực hiện các công
việc quản lí, các dự án, biện pháp tổ chức sản xuất, tổ chức quản lí và tổ chức
20


lao động, ở sự chấp hành các quan hệ báo cáo, cung cấp thông tin giữa các cá
nhân và các bộ phận quản lí, ở việc tổ chức hợp lí các thơng tin trong bộ máy
quản lí. Để đảm bảo hiệp tác lao động tốt thì phải có sự phân định rõ ràng
chức năng nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm giữa các cá nhân và giữa các
bộ phân quản lí. Như vậy, cơng việc hồn thiện phân cơng và hiệp tác lao
động là công việc mà mọi tổ chức cần phải làm và hướng tới. Đây là cặp
phạm trù ln có mối quan hệ qua lại và tác động lẫn nhau.
Tổ chức bồi dưỡng nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý
Đội ngũ quản lý của đài PTTHQN hiện nay 100 % có trình độ đại học,
tuy nhiên lại có xuất phát điểm từ nhiều chuyên ngành khác nhau, nên khơng
phải cán bộ quản lý ở phịng chun mơn nào cũng có trình độ phù hợp với vị
trí quản lý hiện tại. Là một cơ quan báo chí, nhưng có những cán bộ quản lý
của các phịng chun mơn đài PTTHQN lại chưa kênh qua hoạt động báo
chí, chưa nắm rõ quy trình sáng tạo ra một tác phẩm báo chí là như thế nào.
Quản lý ở phịng chuyên môn nhưng chưa từng làm việc chuyên môn nên
kiến thức, sự am hiểu về nghề hạn chế dẫn đến quản lý thiếu chặt chẽ, thiếu
sự sâu sát đối với nhân viên. Hiện tại trong đội ngũ quản lý của đài PTTHQN
còn tồn tại một lượng lao động quản lý có trình độ chun mơn cịn hạn chế,
khả năng đáp ứng yêu cầu của công việc chưa cao.
Vậy nên để quản lý hoạt động chuyên môn hiệu quả, sử dụng được tối
ưu nguồn lao động, khai thác được sức mạnh mềm trong tất cả các nhân viên,
phát huy hiệu quả cơ sở vật chất hiện có,.. địi hỏi người cán bộ quản lý ngồi
trình độ về lý luận, phải có kiến thức và am hiểu về kỹ thuật, hoạt động
chuyên mơn trong lao động nghề báo. Có như vậy mới đưa ra được những

quyết định có cơ sở khoa học và đạt được hiệu quả cao. Để làm được điều
này, đài PTTHQN cần phải có kế hoạch bồi dưỡng và nâng cao trình độ cho
cán bộ cơng nhân viên tại các phịng chun mơn để họ hồn thiện và có
những kiến thức nhất định trong công tác quản lý.
Đào tạo chuyên môn nghiệp vụ và sử dụng nguồn nhân lực
Hầu hết cán bộ - viên chức lao động đều được đào tạo và bồi dưỡng về

21


chun mơn nghiệp vụ. Về trình độ chính trị và quản lý nhà nước hiện có: 01
cử nhân, 05 cao cấp, 24 trung cấp; có 32 chuyên viên và 10 chun viên
chính. Về trình độ chun mơn – nghiệp vụ hiện có: 07 thạc sĩ, 166 đại học
(có 34 đại học chuyên ngành Báo chí, quay phim, đạo diễn), 05 cao đẳng và
15 trung cấp. Việc được đào tạo, bổ dung cơ bản về trình độ lý luận chính trị,
chun môn đã giúp cán bộ công chức, viên chức của Đài nâng cao hiệu quả
hoạt động, đặc biệt là đội ngũ phóng viên, biên tập viên thường xuyên phải
tác nghiệp bên ngoài, phải tiếp xúc với nhiều đối tượng khác nhau.
Trong hiệu quả hoạt động của một cơ quan báo chí, ngồi vai trị của
người quản lý, cần có những nhà báo tài năng. Trong đội ngũ của đài
PTTHQN dù không phải tất cả, nhưng cũng không thiếu những người có trình
độ, u nghề, tâm huyết với nghề. Nhưng làm thế nào để họ phát huy được
hết khả năng của mình cũng phụ thuộc rất nhiều vào mơi trường làm việc
cũng như các chính sách đào tạo, sử dụng nguồn nhân lực. Đối với người làm
báo để vững vàng trong hoạt động tác nghiệp cần có tư duy lý luận khoa học,
biện chứng. Đây là yếu tố có tính định hướng cho hoạt động nhận thức và
hoạt động thực tiễn cũng như đóng vai trị, cơ sở để những phóng viên, biên
tập viên có thể tạo ra những tác phẩm có chất lượng tốt, đáp ứng nhu cầu, yêu
cầu ngày càng cao của công chúng. Nhưng hiện nay, do áp lực khung giờ phát
sóng, về chương trình và q trình hoạt động của bộ máy, nên nhiều phóng

viên, biên tập viên đã không được đào tạo bồi dưỡng thường xuyên .
Việc nâng cao trình độ chun mơn nghiệp vụ cho người quản lí sẽ làm
tăng hiệu quả quản lí. Tuy vậy, hiện nay số lao động quản lí có trình độ cao
chưa nhiều, một bộ phận được đào tạo từ lâu, khơng cịn phù hợp với thực tế
đặt ra. Vì vậy đào tạo mới, đào tạo lại và bồi dưỡng lao động quản lí là vấn đề
cấp bách.
Hồn thiện cơng tác tuyển chọn và bố trí lao động quản lý
Xuất phát từ thực tiễn trên nhằm thu hút hơn nữa những cán bộ có đầy
đủ năng lực trình độ cho ngành mình, một trong những vấn đề đài PTTHQN

22


cần quan tâm đó là vấn đề tuyển và bố trí lao động quản lý cần phải chính
xác; do đó phải xây dựng tiêu chuẩn và phẩm chất cho đối tượng cần tuyển,
xác định nguồn tuyển chọn và có phương pháp tuyển chọn hợp lý.
Đối với quản lý, yếu tố năng lực tổ chức rất quan trọng, đòi hỏi người
lao động phải có uy tín để thuyết phục nhân viên thực hiện quyết định của
mình; biết phân cơng cụ thể cho từng cấp dưới; có khả năng chọn cho mình
những người giúp việc gần gũi nhất; biết giao việc cho những người làm tốt;
biết đánh giá và tạo điều kiện phát triển cá nhân lao động dưới quyền; phân
chia quỹ thời gian cho công việc trước mắt và công việc lâu dài hợp lý; đoàn
kết tập thể, thực hiện tốt mục tiêu đề ra.
Đối với cán bộ, phóng viên, biên tập viên tiêu chuẩn về chuyên môn
nghiệp vụ là quan trọng nhất, địi hỏi phải có kiến thức sâu rộng về lĩnh vực
mình phụ trách và địi hỏi phải có lịng u nghề, nhiệt huyết và đạo đức nghề
nghiệp, có trình độ và tiếp cận nhanh với các ứng dụng khoa học kỹ thuật
trong xu hướng tồn cầu hóa, hội nhập, trong mơi trường làm báo đa loại
hình, đa chức năng.
Xây dựng tiêu chuẩn đối với cán bộ quản lý.

Cho đến thời đến hiện nay, đài PTTHQN vẫn chưa chính thức xây dựng
các văn bản quy định về các tiêu chuẩn cụ thể đối với cán bộ quản lý các
phòng chuyên môn. Hầu hết cán bộ được đề bạt là căn cứ vào thâm niên và
kinh nghiệm công tác, các mối quan hệ thân quen. Tình trạng bổ nhiệm khơng
đúng người đúng việc vẫn diễn ra, kiểu bổ nhiệm duy tình vẫn phổ biến. Điều
này đã khơng tạo điều kiện và cơ hội cho cán bộ trẻ có năng lực và thể hiện
phẩm chất của mình. Do vậy, việc xây dựng các văn bản quy định cụ thể tiêu
chuẩn của cán bộ quản lý các cấp, từ đó có thể đề bạt một cách khoa học,
chính xác, nhằm tạo điều kiện cho cán bộ trẻ phát huy năng lực và sở trường
của họ.
Tăng cường hiệu quả hoạt động của ban biên tập

23


Như đã đề cập ở Chương 2, Ban biên tập của đài PTTHQN hiện nay có
18 người, nhưng phương thức hoạt động của ban biên tập còn rời rạc, chưa
thống nhất thành một chỉnh thể trong thực thi hoạt động chuyên môn. Hiện
tại, do các thành viên trong ban biên tập được cơ cấu ngoài ban giám đốc gồm
trưởng và một số phó ở các phịng ban. Việc duyệt tin, bài và chương trình
phát sóng của phịng nào thì quản lý phịng đó duyệt nên cịn xẩy ra nhiều sai
sót. Vấn đề này cũng đã được ban giám đốc nhìn nhận. Bà Nguyễn Thị Thanh
Tiếng trong cuộc hội thảo bàn về mơ hình tổ chức, quản lý của đài PTTHQN
hiện nay đã cho rằng: “hiện nay người duyệt là ủy viên ban biên tập, khi duyệt
không xem kỹ nên không chỉnh sửa kịp thời, văn bản phóng viên đưa lên
duyệt bừa bãi, trưởng phịng duyệt kịch bản cho phóng viên phịng mình
nhưng lại khơng có khái niệm chỉnh sửa nên khơng điều chỉnh kịp thời, ngồi
ra hàng ngày khơng bố trí một thành viên trong ban biên tập chịu trách nhiệm
duyệt lần cuối khi lên sóng nên gây ra nhiều sai sót như hiện nay”.
2.3. Đề xuất phương án hồn thiện mơ hình tổ chức, quản lý đài

Phát thanh và Truyền hình thành phố Quảng Ninh hiện nay
Để nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác quản lý của các phịng
chun mơn, quan hệ giữa các bộ phận chức năng và các chức năng nhiệm vụ
trong mỗi phòng phải ln được hồn thiện. Tức là các phịng phải được
hồn thiện, giữa các phòng , các cấp lãnh đạo phải có mối quan hệ chặt chẽ,
hỗ trợ nhau trong việc lên kế hoạch và thực hiện kế hoạch sản xuất chương
trình. Muốn thực hiện vấn đề nêu trên cần phải tiến hành phân tích đánh giá
tình hình thực hiện chức năng quy định, khối lượng công việc; phát hiện ra
khâu yếu nhất trong công tác; phân chia quyền hạn; tỷ lệ lao động gián tiếp so
với lao động trực tiếp; sự phù hợp của trình độ chun mơn so với cơng việc.
Trên cơ sở đánh giá đó đề ra biện pháp nhằm hồn thiện chức năng nhiệm vụ
giữa các phịng ban.
+ Bố trí lại nhân sự các phịng cho phù hợp
Căn cứ chức năng nhiệm vụ của từng phòng chuyên môn cũng như

24


công việc hiện tại của từng cá nhân hiện nay, để đảm bảo đúng người, đúng
việc và hoạt động hiệu quả, nhân sự các phịng chun mơn cần được điều
chỉnh lại cụ thể có thể tiến hành thực hiện việc điều chỉnh này như sau:
- Đối với Phòng Tổ chức – Hành chính; Phịng Kế hoạch và Tài Vụ;
Phịng Văn nghệ và Giải trí nên giữ nguyên về số lượng nhân sự, chức năng
nhiệm vụ của phòng như hiện tại. Tuy nhiên, cần đào tạo và phân công công
việc cụ thể hơn cho từng cá nhân, tránh sự đùn đẩy trách nhiệm khi có sai sót
xẩy ra như hiện nay.
- Đối với Phòng Dịch vụ và Quảng cáo, hiện nay nhân sự của phịng là
22 người, nhưng lại khơng có đội ngũ phóng viên, biên tập viên để thực hiện
các hợp đồng dịch vụ mà công việc này đang do các phòng khối nội dung
thực hiện. Nếu vẫn theo như cách làm hiện nay, tức nhân viên của phòng chỉ

thực hiện việc tìm kiếm hợp đồng và làm các cơng việc hành chính, thì số
lượng 22 người là q đơng đối với nhiệm vụ, nhu cầu công việc hiện tại, cần
điều chỉnh lại cho phù hợp. Còn nếu phòng thực hiện các hợp đồng dịch vụ
thì trong 22 người này cần chọn ra những người có khả năng để đào tạo thành
những phóng viên, biên tập viên trực tiếp tác nghiệp hiện trường khi cần thực
hiện các hợp đồng dịch vụ.
- Phịng Sản xuất phim: phịng hiện nay chỉ có 04 người và cho đến thời
điểm hiện tại phịng khơng có hoạt động gì. Để vực dậy lại hoạt động của
phòng như định hướng ban giám đốc đã đưa ra, phịng cần bổ sung thêm nhân
sự gồm cả phóng viên quay phim và biên tập viên để thực hiện đúng chức
năng, nhiệm vụ được quy định. Ít nhất phịng cũng cần có thêm 6 người là
phóng viên quay phim và biên tập viên. Số lượng này có thể điều từ các
phịng chun mơn hiện đang dơi dư nhân sự.
- Phịng Kỹ thuật và Cơng nghệ: Phịng này hiện có 39 nhân sự, như đã
phân tích ở chương 2, hiện nay tổ kỹ thuật dựng gồm 11 người đang thuộc
nhân sự của phịng. Để đảm bảo q trình hồn thành tác phẩm được khép kín
thì nhân sự tổ dựng cần được điều động và chuyển về cho phòng chuyên đề,
phòng thời sự, phòng phát thanh, phòng văn nghệ và phòng sản xuất phim.

25