Kinh nghiệm tham gia mạng sản xuất toàn cầu ngành ô tô của trung quốc và gợi ý cho việt nam

Kinh nghim tham gia mng sn xut toàn cu
ngành ô tô ca Trung Quc và gi ý cho Vit Nam

Nguyn Hin Thu

i hc Kinh t
Lu Kinh t th gii và quan h KT quc t ; Mã s: 60 31 07
ng dn: TS. Nguyn Th Kim Anh
o v: 2012


Abstract: ng sn xut trong ngành công nghip ô tô toàn cu và bn
cha mng sn xut toàn cu cc các li ích khi tham
gia vào mng sn xut toàn cu ci vn. Ch ra
c thành công trong phát trin ca ngành công nghip ô tô Trung Quc thông qua tham
gia mng sn xut toàn cu. Ch c thành công và tn ti trong quá trình phát trin
ngành công nghip ô tô V xuc các giy s tham gia vào
mng sn xut toàn c phát trin ca ngành công nghip ô tô Vit Nam da vào
nhng bài hc thành công trên.

Keywords: Kinh t quc t; Ô tô; Mng sn xut toàn cu; Trung quc; Vit Nam


Content

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Bt c quu mong có ngành CN ô tô phát trin  tm cao, bi s phát trin
ca ngành này s ng lc cho rt nhiu ngành CN v n kim, hóa hc,
công nghip nhn t trin theo. Ngành CN a Vit Nam bu t nh
ngành CN ô tô ch thc s c chú trng phát trin t nhng thp niên cui ca th

k 20 khi nn kinh t bu m ca và Chính ph cho phép các nhà sn xuc ngoài xây
dng nhà máy ti Vin nay, công nghip ô tô là ngành CN rt quan trng cc
ic Chính ph khnh trong Quy hoch phát trin công nghip ô tô giai
n 2010, tn 2020. Cùng vt các chính sách liên q
thu, chính sách th c công nghc hoch
 h tr cho vic nhng mc tiêu này. Hin ti, ngành sn xut ô tô Vi
ng, thu hút mi thành phn kinh t, xây dng h t cho nhiu nhà máy sn xut
lp ráp ô tô vi dây chuyn thit b ng b, hii; xây dc 1 s u
có tên tui trên th ng Hi), Vinaxuki (Công ty ô tô Xuân
Kiên) Tuy nhiên, so sánh kt qu n nay thì hu ht các mt ra trong Quy
hoch h nói Vit Nam v
n xut và lp ráp ca na ít i, chng loi sn phm
u, các sn phm có t l na hóa thp, ph tùng linh kin vn phn lc nhp khu,
và chuyn giao công ngh  mc thp. Ngành CN này khó mà có th nh v trên mi
sn xut toàn cu và khu vc ca ngành.
Trong kngành CN ô tô Trung Quc ch m- hình thành mng
n xuu ht là liên doanh và các nhà sn xut quy mô nh, và
  -  sn xut các mu xe dành riêng cho th  c và mang
u Trung Quc.
Thc trt ra nhiu câu hi: Trung Qun di tham gia vào
MSX toàn c phát trin ngành CN  nào? Vit Nam có th hc tp
c gì t kinh nghim ca Trung Quc?  do tác gi ch m
tham gia MSX toàn cu ca Trung Quc và gi ý cho Vi tài luc s ca
mình.
2. Tình hình nghiên cứu
Ngành ô tô Vim tr thành mi quan tâm nghiên cu ca các hc gi trong và
c. Tuy nhiên hu ht các nghiên cp cn trc tip ngành này thông
qua hong ca nó trong mi sn xut khu vc và toàn ct nhii
cnh quá trình công nghip hóa và toàn cu hóa ca quc gia. Kinh nghim thành công ca các
m phát tri c bàn ti m xut

gii pháp chính sách vì vng tip cn này. Vì vy vic b sung và phát trin
nhng v liên quan ti MSX ca ngành CN ô tô hii và kinh nghim thành công ca
c ngoài, mà c th là Trung Qu rút ra nhng bài hng cho Vit Nam chính là
mc tiêu ca lu
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
- M tài: Nghiên cu thc trng tham gia ca ngành ô tô Trung Quc vào
MSX toàn cu nh xut giy tham gia MSX toàn c phát trin ca ngành
ô tô Vit Nam trong so sánh vi lch s và thc trng ngành CN ô tô Vit Nam.
- Nhim v c tài:
+ Nghiên c lý lun v MSX toàn cu ca ngành CN ô tô và vai trò tham gia ca
n
+ Phân tích thc trng phát trin và tham gia MSX toàn cu ca ngành ô tô Trung Quc,
 c thành công
+ Phân tích thc trng ngành CN ô tô Vit Nam và da trên bài hc kinh nghim ca ngành
ô tô Trung Qu  xut các giy s tham gia vào MSX toàn c phát trin
ca ngành CN ô tô Vit Nam.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- ng nghiên cu: Quá trình phát trin và s tham gia vào MSX toàn cu ca ngành ô
tô Trung Quc
- Phm vi nghiên cu: Lup trung nghiên cng tham gia vào MSX
toàn cu ca ngành ô tô Trung Quc t khi ban hành Chính sách công nghip ngành ô tô (1994)
n nay.
5. Phương pháp nghiên cứu và nguồn dữ liệu
Lu vào mt s lý thuyt v MSX toàn cu và chui giá tr toàn cu, áp dng
nh tính và s dng s liu th c minh chng. Lu yu s
du ti bàn (desk study) và chuyên gia.
D liu th cp c thu thp t các ngun chính thc và quc t p
hi Các nhà sn xut Ô tô Th gii OICA, Vin Nghiên cu Cambridge  MIT, T chc phát
trin công nghip Liên hp quc UNIDO, Tng Cc thng kê, B p hi Ô tô
Vi

6. Những đóng góp mới của luận văn:
- ng sn xut trong ngành CN ô tô toàn cu và bn cht ca
MSX toàn cu ca ngành
- c các li ích khi tham gia vào MSX toàn cu ci vc
n
- Ch ra c thành công trong phát trin ca ngành CN ô tô Trung Quc thông qua tham
gia MSX toàn cu
- Ch c thành công và tn ti trong quá trình phát trin ngành CN ô tô Vt Nam
-  xut c các giy s tham gia vào MSX toàn c phát trin ca
ngành CN ô tô Vit Nam da vào nhng bài hc thành công trên.
7. Kết cấu luận văn
 , 











 3

: Mt s v lý lun và thc tin v vic tham gia vào mng sn xut toàn cu
cn
Thc tin tham gia ca ngành ô tô Trung Quc trong mng sn xut toàn cu
 xut ging tham gia ca ngành ô tô Vit Nam vào mng sn
xut toàn cu

Chương 1. Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về việc tham gia vào mạng sản xuất toàn cầu
của ngành ô tô các nước đang phát triển
1.1. Những vấn đề lý luận chung về mạng sản xuất toàn cầu của ngành công nghiệp ô tô
1.1.1. Khái niệm, đặc trưng mạng sản xuất toàn cầu
1.1.1.1. Tổng quát khái niệm và đặc trưng mạng sản xuất toàn cầu
MSX là s th hin các liên kt bên trong hoc gia các nhóm công ty trong mt chui giá tr
toàn c sn xut, phân phi và h tr tiêu dùng các sn phm c th. Nhìn t  biên gii
quc gia hay la, MSX có th bao gm các loMSX toàn cu, MSX khu vc và
MSX quc t, song nu nhìn t  biên gii công ty mt MSX có th mang hình thái MSX
ni b công ty và MSX liên công ty.
1.1.1.2. Mạng sản xuất toàn cầu trong so sánh với chuỗi giá trị toàn cầu và chuỗi cung ứng toàn cầu
i và h tr tiêu dùng mt sn phm hay dch v, nu nhìn t  các
mi liên kt sn xut MSX, song nu nhìn t  to ra giá tr s là mt chui
giá tr, trom các hong to giá tr n thi n phm chuyn t
khái nin thit k, tìm kim và s dng các nguyên liu vào trung gian,
sn xut, marketing, phân phi và h tr i tiêu dùng cui cùng. Mt chui giá tr có th
tri dài theo mt hay nhiu doanh nghip trong mt vùng, mt nn kinh t hay mt nhóm các nn
kinh t theo tiu khu vc, khu vc hoc toàn cu. Khi chui giá tr có các hong cu thành
c phân tích v ma lý trên nhic khác nhau s tr thành mt chui giá tr toàn cu.
Khi mu chui tp trung vào các hong có giá tr t và quyt
nh sc cnh tranh ca chui còn các hong có giá tr c chuyn sang
thuê các công ty bên ngoài s to ra mt chui cung ng. Và khi các công ty nm trong chui
cung c phân b  nhiu v a lý khác nhau  c gi là chui
cung ng toàn cu.
1.1.2. Phân loại các kiểu mạng sản xuất toàn cầu
Xét v  mi quan h giu và các công ty tham gia chui giá tr có
th phân thành ba loi MSX toàn cng do nhà sn xut dn dt, mng do nhà bán l
chi phi và mc.
Mng do nhà sn xut dn dt là loi chui giá tr toàn cu xut hin t

lng ch cht trong tái t chc sn xut quc t.
Mi sn xut do nhà bán l chi phi phát trin trong quá trình quc t hóa sn xut
khi mà các nhà bán l hou lt vai trò dn dt
trong viêc to ngun t các mi phi tp trung hóa các nhà cung c lnh quy
chun sn phm và quy trình.
Mi nhiu trung tâm quyn lc  các phn khác nhau ca
chui giá tr. Không tn ti mt công ty dn dt mang tính chi phi vi quyn l  quyt
nh các chun mc ca sn phm cum soát các hong ch cht trong
chui.
1.1.3. Các thành phần tham gia mạng sản xuất toàn cầu của ngành và yêu cầu về năng lực
Ngành CN ô tô toàn cu th k 21 bao gm nhiu thành phn. Yêu cc
i vi mi thành phn khác nhau này khá rõ rt. Các nhà lp ráp, các nhà cung cp ln trên toàn
cu cn có tm vi toàn ci mi và thit kn l.
 c th 2, tip cn toàn cu là không cn thit, thm chí mc dù có mt s ng
quc t c cn thit  c th i
sut li thu. Cui cùng, phn các th ng kéo thei nhng cách tip cn
hoàn toàn khác ti khách hàng. Hoc phân mng nhip cn d
c giá  th ng này là rt cnh tranh.
Các nhà lắp ráp. Phi có quy mô  ln  chia s chi phí thit k xe và xây d
hiu. Kh i mi và thit k quan trng khi nhng u trong các
th ng mi có th c khá nhiu tin t các hng li-n khi các công ty
khác bt kp h.
Các nhà cung cấp lớn toàn cầu. Nhng công ty này cung cp các h thng chính cho các
nhà l c gi là nhà cung cp "cp 0.5", vì h gi các nhà lp ráp
so vi các nhà cung cp cp 1.
Các nhà cung cấp cấp một. ng công ty cung cp trc tip cho các nhà lp ráp.
Mt s các nhà cung cn thành nhà cung cp ln toàn cu. Các nhà cung cp
cp 1 cn có kh t k và sáng tp cn toàn cu ca h có th hn ch 
Nhà cung cấp cấp 2. Các doanh nghing làm vic theo thit k c cung cp
bi các nhà lp ráp hoc các nhà cung cp ln toàn cu.

Nhà cung cấp cấp 3. Nhng công ty cung cp sn phn. Trong hu hng hp
ch yêu cu k  thu
Thị trường theo sau. Mt b phn quan trng na ca chui giá tr ô tô là th ng cho
nhng phn thay thc mà nhiu công ty  n tip cn u
tiên, ngay c c khi ngành ln.
1.2. Vai trò của việc tham gia vào mạng sản xuất và cung ứng toàn cầu đối với phát triển
ngành công nghiệp ô tô trong nước
MSX c l nhm mi trên c i ca chúng ta. Vì th ng ca
nó c nhc ti trong các cuc tho lun v toàn cu hóa và khu vc hóa. Ngoài các li ích
c n  i có th nhn thy rõ, vic tham gia vào MSX toàn cu ngành
CN ô tô có li vi n bao gm vic c sn xut nh
vic n sn xu bn và kh c hi, chuyn giao công ngh vng tràn,
s  
1.2.1. Nâng cao năng lực sản xuất và lợi thế địa điểm ngách (niche)
Xem xét vic tn dng có hiu qu nhng li th v i tài sn
c sn xut, kh n lý và mi quan h vi các công ty khác, mt
công ty s thit k và t chc MSX vi mt m t do nh có s
linh ho công ty có th u chnh các li th v m.
1.2.2. Xây dựng mối quan hệ lâu dài và ổn định với nhà sản xuất và đối phó tốt hơn với
khủng hoảng toàn cầu
Giao dch trong phm vi các MSXc bii quc t v ph tùng và
các b phn máy móc là u ln nhng di khác. Lý do là vì bn cht
các giao dch trong các MSX là gn vi mi quan h c th ng giao dch mt ln
u th to ra hoc tái cu trúc mi sn xut, mt công ty phi mt rt
nhi i th m cng
nhng mi quan h y. Vì vy, mt khi mi sn xuc thit lp, các giao
dch tr nên gn cht vi các mi quan h và rt nh.
1.2.3. Tác động tràn, chuyển giao công nghệ, và thúc đẩy xuất khẩu
M ca nhng mi liên kt dc gi
tích t công nghic s ti s  tham gia vào các MSX. Các SME

ng có li th cnh tranh v giá so v quc gia. Mt khi h thành công
trong vic mt c cnh tranh không liên quan ti giá nhnh, h s  kh 
 tham gia vào s ng chiu dc trong các qun th công nghip.
1.3. Cơ sở cho việc tham gia mạng sản xuất toàn cầu ngành công nghiệp ô tô của các nước
đang phát triển
1.3.1. Tái cơ cấu tổ chức sản xuất của ngành
Ngành CN linh kin ô tô ti ba trung tâm sn xut ô tô ln nht th gii (Bc M, Châu Âu
và Nht Bn  c gci quan tru tiên,
các nhà lchuyn hong thit k sang các nhà cung ci v thit
k gia hai bên. Th hai, có mt s chuyi sang cung cp các chn (các h
thng, các cm chi tit hay các mô- ph. Th ba, các nhà lp ráp tham
gia nhic chi tit hóa h thng sn xut và chng ca các nhà cung cp ca h.
Nhi này ding thi khi nhà lp ráp tiêu chun hóa kiu xe và mu mã gia các
công ty và b phn c gim chi phí khai c li th kinh t v quy mô, to
thun li gia các vùng.
1.3.2. Mở rộng thị trường ô tô ở các nước đang phát triển và mới nổi
S m rng hong sn xut ô tô tnh trong nhng
n ng toàn c gn 7 tri  1990 và 1997, mc dù s
ng tiêu th n này thu con s này, ch khoi 4 triu
. Phn ln s ng này tp trung tn. Ti ba khu vc sn
xut ln nht, ngành CN i và gng sn xut quá mc, áp
lc v chi phí, và li nhun thp. Trong s ba khu vc này, ch có Bc M là vn có th n
n nhi ca thp niên 1u này là do s bùng n ca nn
kinh t M trong mt thi gian dài, s thay th ô tô nhp khu t Nht Bn bng ô tô sn xut
trong các nhà máy do Nht Bn xây dng, và s chuyn d và sinh li ca nhu cu
i tiêu dùng t xe khách sang xe ti nhc lng xe tiêu th ti c Tây Âu và Nht
Bu ging xe tiêu th trong c ba vùng ch 
0,6% trong b n 1997, và sng sn xu
1.3.3. Tăng cường đầu tư trực tiếp nước ngoài từ các tập đoàn ô tô toàn cầu vào các nước đang
phát triển

Trong nh, các nhà sn xuu m rng hoc
n. M u m rng sn xun:
s li lp ráp xe hng nh thuc s hu cu c
trin chính. Vào nhu thp niên 1990, 10 nhà lp ráp xe ln nh lp ráp
xe hng nh ti các th ng mi nu. Các nhà sn xut ti Bc M và Châu Âu rt
mnh ti M Latinh, trong khi hu ht nhng nhà máy thuc s hu ca Nht Bt ti
u s ht t
có nhà máy nào ti . Do vn FDI chy mnh vào các nn nh s 
ng ca các th  vào nhi thp niên 1990.
1.3.4. Hội nhập vùng trong ngành ô tô tạo điều kiện gia nhập mạng sản xuất cho các nước
đang phát triển
Nh tính cht khu vc hóa n  mt s khu vc có
i tham gia vào MSX cn hình là ti các khu vc Bc M, Châu Âu và
Châu M Latinh.
Tại Bắc Mỹ, Mêhicô ngày càng tham gia sâu  thng sn xut ca Bc M. T
nhng ng các nhà máy sn xut sn phm xut
khu ti Mêhicô, sn xut c xe và các b phn cho th ng Bc Mu này to
ra hai h thng sn xut tn ti song song ti Mêhicô, mng ti th tc
c bo h, và mt cho h thng sn xut ca M-Canada. Hii t do Bc
M t cho hi nh
Tại Châu Âu, khi các ngành CN ô tô ca Trung Âu thay i và tham gia vào các h thng
sn xut Tây Âu trong nh  to ra mt h thng sn xut khu vi
mt m hi nhp và ph thuc ln nhau trong khu vc cao. S tham gia kt hp gia các
ngành CN ô tô ca Tây và Trung Âu có hai dng. Dạng thứ nhất i hai chiu v
xe a có th ng và vm sn xut
chi phí thp cho các nhà lp ráp Tây Âu (bao gm c các công ty t Nht Bn và Bc M có hot
ng ti Tây Âu). Thứ hai, nhiu nhà máy sn xung xut khu
c xây dng  Trung Âu vào nh
Tại Châu Mỹ Latinh, hinh Mercosur dn vi ng trong
sn xut ô tô gia Áchentina và Braxin trong nhi thp niên 1990. Các nhà lp ráp

chính, tt c u có k ho có nhà máy lp ráp  c hai quc gia cho tt
u hp lý hóa sn xuu tìm ngun linh kin chính t mm duy nht 
mc.
ASEAN n mt h thng sn xut trong khu vc. Tuy nhiên,
 t lot các hinh khu vc cho ngành CN ô tô, bu v án Hp tác công nghip
 án B tr  án
AICO (T chc Hp tác công nghiphn ln là tht bi trong vic thúc
ng khu vc. Mc dù sau cuc khng ho, v hi
nhp khu vc công nghip ô tô t tr li trong  s trong ASEAN,
 có Thái Lan là có th s tham gia ca mình vào h thng
rc và toàn cu. Mt trong nhi phó ca các nhà lp ráp ti Thái
i vi tình trng trì tr liên tc ca th c t khu các loc
bit là xe hàng nh mui trn, sang các th ng bên ngoài khu vc ASEAN, và Thái Lan tr
thành mt ngun cung cp xe loi này cho toàn cu.
1.3.5. Chiến lược cho ngành công nghiệp ô tô tại các nước đang phát triển
1.3.5.1. Hình thành và phát triển nguồn cung ứng
n hoàn toàn có th hình thành và phát trin ngun cung ng cho các
nhà lp ráp toàn cu. ng tìm ngun cung ng theo sau có nhng hn ch ca nó, và có th
tn phá v mi sn xut khép kín gia các nhà lp
ráp và các nhà cung cp theo sau và tham gia vào MSX ca ngành trên toàn cu.
1.3.5.2. Phát triển hệ thống cung ứng cấp 2 nội địa
Viu li các chui cung ng i nhiu i cho các nhà sn xut
linh kin có s h gii hn trong mi quan h sn xut linh kin  tng th
2i vi các nhà cung cp toàn cu cp 1 s có mt s li th khi phát trin tìm ngun cung
ng theo sau ngay c i vi các tng lp th hai. Gi  cn phi phát trin h thng cung
c có th mun s dng các ngun theo sau cp 2 c 
u này.
1.3.5.3. Chiến lược gia nhập vào mạng sản xuất toàn cầu của ngành và vai trò của các tổ chức
trong nước
c mà các công ty na ca các qun có th ln mnh

trong ngành CN linh kin ô tô toàn cu:
(a) nhà sn xut linh kin cp 2 hong trong chui giá tr cung cp cho các nhà lp ráp ti
th c;
(b) liên minh vi các công ty xuyên quc gia và cung cp sn phm chuyên bit cho th
ng toàn cu;
(c) là nhà cung cp cho c th c và quc t. Kh nh tranh
các công ty thuc s hu ci mi th ng có th chu ng ca h
tr ca các t ch quc gia.
Vai trò ca các  chc c trong viy s tip cn ca
các nhà sn xuc ti chui giá tr ngành CN c th hin trong bc h
tr  c các ti:
- H tr u tiên n tiêu chui vi các công ty tham gia vào chui cung cp
sn xut thit b gt hàng cung cp tt c các chi tit k thut cho các
nhà thu (cung cp cho các nhà lp ráp và các b phn thay th c chng nhn), vic s hu
mt chng nhn chng h thng u cn thit.
- c chính th hai h tr n giáo dc và h
tho. Càng ngày t hàng trong các ngành CN có hong trên toàn cu
càng t tiêu chun kh li không mun tham gia vào vi các nhà
cung cp ca h ng các tiêu chun .
- Th ba, th nghit cn thit. Các mu thit k cho
các sn phm cn phc th nghim theo tiêu chun kht khe, và s kim soát tip ti
vi sn xut ca h yêu cu thit b ng cn phc hiu chun.
- Cui cùng, s tn ti lâu dài ca các doanh nghip nh trong ngành CN ô tô toàn cu s
ph thuc vào chi c th ng ch ng, tìm kim khách hàng mi và th ng mi.
Chúng ta t rng hong này là tn kém cho các doanh nghip va và nh, và có th
cung cp tng hp v thông tin và xúc tin th ng ca hin din ngành ti các hi ch 
mi. Nhng honc bit quan trng cho các công ty bán hàng cho các th ng thay
th.   h tr  các doanh nghip va và nh tham gia
vào chui cung cp cho các nhà lp ráp và các nhà cung cp cp 1.
Chương 2. Thực tiễn tham gia của ngành ô tô Trung Quốc trong mạng sản xuất toàn cầu

2.1. Quá trình phát triển ngành công nghiệp ô tô của Trung Quốc từ 1994 đến năm 2004
S phát trin ca ngành CN ô tô ti Trung Qunh hình bi hoàn cnh
ca nn kinh t chính tr rng la Trung Quc:
Nh 1979 là thi k kim soát và k hoch tp trung ca Trung Quc nói
chung và ngành ô tô nói riêng.
Trong nh 1994, Trung Qung phát trin ngành ô tô ca mình.
2.1.1. Giai đoạn tập trung (1994-2004)
Th ng Trung Qui vi ô tô tip tc bo h bng nh v mc thu cao và
ch c ni lng khi Trung Quc gia nhp vào T chi Th gii (WTO). Mc dù
các B và chính quyn t ch ln, Chính ph tip tc có ng ti
chính quys phát trin ca ngành chu ng mnh
m ca hai tác nhân. Mt mt, áp lc ca th ng phát trin nhanh chóng và s hin din ngày
ca các c ngoài to ra sc ép phi phát trin các nhà máy ô tô cnh tranh
quy mô ln i vi Trung Quc. Sau khi Trung Quc bp WTO, ch có
mt khong thi gian gii hn bo h thu c khi các doanh nghip Trung Quc phi
mt vi cái th cc ngoài. Mt khác, chính quy  tr phát
trin ca các nhà sn xu ng quá trình công nghip hóa tra bàn ca
mình, kt qu là mt lot các nhà sn xut xe nh thuc s hu ca chính quyn thành ph c
thành lp, chng h(Nanjiing) chng hn.
   Trung Quc xác nh mt s ngành CN là "Ngành CN tr c
nhm my nn kinh t quc gia, và ngành CN c chn là mt trong
nhng ngành CN tr ct.
Nhu kin này là nn tng  chính ph Trung Quc xây dng Chính sách công
nghiệp ô tô ca mình.  trình bi U ban K hoc, y ban
i và B Công nghip  c s chp thun ca Hng
c tháng 3  Chính sách này có bn mc
tiêu chính: (1) thành lp các nhóm có quy mô ln sn xut xe ti nh và n ca  thay
th các nhà sn xut quy mô nh, phân tán); (2) ci thin ngành CN linh kin; (3) to ra kh 
phát trin sn phm ô tô, và (4) khuyn khích s hu xe riêng.
2.1.2. Từ 2004 đến nay

Trung Quc hiu v sn ng xe và th ng tiêu th 
toàn th gii. Nhìn chung, hong sn xut và bán ô tô ca Trung Qu
khong 15% mn 1994-2002, v a khi Trung Quc gia
nhng sn xung 38,8% và 36,7%, và sn xut
xe ch  nhi
chm lng sn 
vng sn
ng ôtô ca Trung Qut 8,88 tri
c du trong ngành CN ôtô th gii, Trung Qu trí th ba, ch sau Nht và
M. Hip hi các nhà sn xut ôtô Trung Quc cho bit, tng doanh s tiêu th 
lên 8,79 triu chic tr thành là
th ng ôtô ln th hai th gii, sau M. Xe sn xuc chim 95% th ng xe
i và 40% th ng xe du lch Trung Quc. Trung Quo nên nhng thành
tc phát tric lp.
Trong khi cuc suy thoái kinh t toàn cng nng n ti ngành CN ô tô các
c phát trin trên toàn th gii thì ngành ô tô Trung Quc li tr thành mc bit
i vi các doanh nghic ngoài có hin din t
sn xut s ng xe gp gn 8 ln so vi s c này sn xut vào gia thp niên 1990. Vi
sng c c lt M và tr thành
c sn xut xe ln th hai th gii ch sau Nht Bn v tng sng.
V xut khu, nc xut khu 70.240 xe ô tô ch khách, ch yu là các
mt khu ô tô ca
Trung Qu i 80,01% so vi cùng k 
theo s liu ca Hip hi các nhà sn xut ô tô Trung Quc (CAAM). Mt s u xe có
doanh thu xut khu ln bao gm Chery c xut khu sang các th ng Nam M 
Âu và Ngoài u  ng
xut kh và th ng châu Úc.
2.2. Các chính sách phát triển ngành công nghiệp ô tô từ 2004
2.2.1. Bối cảnh hình thành chính sách
Trung Quc gia nhng c m ca th ng, bao gm ct

gim thu quan và loi b các yêu cu v t l na hóa. Nhng này nhanh chóng
y s ng ca th ng ô tô ca Trung Quc.
Sau khi vào Trung Quc vào WTO ngành CN ô tô bu phát trigi
ht. Nhìn chung sn xut lt 
Quc tr thành nhà sn xut ô tô ln th  ng ô tô ln th ba trên th gii. S 
ng trong ngành CN c bi c
ngoài, bao gm c các nhà sn xung ti Trung Qu
rc sn xut a mìnhn xutng có
hong ti Trung Quc. Mt h qu t u nc tt quá nhu cu,
vi áp lc c gii quyt v này t u
 bu thc hin la chn chính sách kinh t  nhim c không
khuyn khích các khon cho vay ca ngân hàng và phê duyt chm các kho
u chng ngân hàng thng xuyên gi
gim nhu cu, vi rt nhii tiêu dùng Trung Quc nhy cm vi giá trì hoãn vic mua xe ô
tô trong khi giá vn tip tc gim. Bt chp nhu kin này, tng sng ô tô v
14,1% so v.
2.2.2. Mục tiêu và nội dung chính sách điều chỉnh so với năm 1994
 thích ng vi trong ngành CN ô tô Trung Quc, vi s bùng n kinh t ca
Trung Quc k t cui   i mt vi nhng thách th  i lên trong
ngành CN ô tô sau khi Trung Quc gia nhp WTO, y ban Phát trin và ci cách qu
ban hành chính sách công nghip ô tô m Chính sách mt vài mc
tiêu my s phát trin hài hòa ca
ngành CN ô tô và các ngành liên quau chu công nghip; (3) khuyn
khích t phát trin sn phm và phát tri   m xây dng mt vài
u ni ting và có th cnh tranh trên toàn cu (thuc 
2010; (4) khuyn khích nghiên cu và phát tric lp và sn xut trên quy mô ln cho các linh
kin và các b phy các nhà cung cng trên phm vi
quc t ca h, và (5) khuyn khích xe hng nh và các loi xe tit king mi.
p khác bi v
khuyng chi  nh. Chính ph ci cách các

chính sách công nghip ô tô và ni lng kii vi ngành CN này. Th hai, chính ph
khuyn khích và h tr tiêu dùng ô tô cá nhân -  rng th ng xe du lch.
Th   và s tham gia ca ngun vngành
CN c sn xut tng th (và li th kinh t v n nhanh
chóng. Vi vic gim giá xe, s h  (mc dù mt s i mua s trì
hoãn vic mua hàng ca h vì d  gi
ng ch yu; ngành CN linh kin cùng vi các dch v 
dng mua ô tô, sa cha, bo trì, và bo hing xây d h
t h tr cho s ng ca vic s hu ô tô.
2.3. Tham gia của các thành phần trong ngành ô tô Trung Quốc vào mạng sản xuất toàn cầu
Ngành CN ô tô Trung Qun t mt th 
1980, thành th ng vi mt s liên doanh tiêu biu -t s
n sn xut xe khách ch o ti Trung Quc, mt trong nhng th ng ln nht toàn
cu - vi s hin din ca tt c các nhà sn xut lt s ng ln các nhà sn
xuc.
a, cùng vi s phát trin trong vic cung cp linh kin và các hng lp ráp xe,
các kênh phân ph. Các kênh phân phc xây dng t u, và phn
ln da vào các doanh nghi bán xe và cung cp dch v. Tuy nhiên s phân phi
u. Vì s phát trin công nghip tp trung vào mt vài khu vc kinh t riêng bit
d ng b bi c Kinh, vic s hc tp trung  khu v
ng kinh t cao nht.
2.3.1. Các nhà sản xuất xe
Ch khi có nhng ci cách kinh t i thng Tiu Bình và sau  gia nhp ca
làn sóng các nhà sn xut ô tô quc t u tiên  
và Peugeot-Citroen  thì nhng kin thc v sn xut ô tô tiên tin mc áp dng ti Trung
Quc. Trong nh phát trin ca ngành CN bc trong cùng vi xu
ng kinh t chung, thu nhp kh di các khu v, và s xut hin ca tng
lMc dù nhiu nhà sn xung gia nhp th c
gng con h tri nhà sn xut xe ph bin vu tiên, liên
doanh gia các nhà sn xuc gia, mà

m khong 90% tng doanh s ca các xe ch khách. Th p
c va liên doanh vc ngoài va có th hoc lp sn
xu ba, Trung Qu quan trng
ca các nhà sn xut nh (Ví d n ln là sn xut xe tit kim
chi phí cho th ng cp thp.
2.3.2. Các nhà cung cấp linh kiện
Linh kin và vt lic mua chim khong 50% tng giá tr chui, và khon
ng xe (v mt giá tr c mua bi các nhà sn xut xe các nhà cung cp
a, xe sn xut ra ngày càng tinh vi và phc t
các nhà cung cp chuyên bit thit k và cung cp toàn b h thng xe, chng h thng
phun nhiên liu, h thng phanh, và các module khác.
 100 nhà cung cu toàn cu ho ng ti
Trung Quc. Vng vào khong 1 / 30 ca nhng công ty  c phát trin,
vic xut khu linh ki
Các nhà cung cp linh kin ô tô  Trung Quc có th c phân loi thành bu
tiên là các tc lm Tp
 hai là nhà cung cp liên kt vi doanh nghi
ln. Nhóm th ba là các nhà sn xut nh (có khong 3.000 theo Báo cáo Công nghip linh kin
cng nhà cung cp nh này không có li th kinh t v 
 n ln tp trung cung cp cho các th ng theo sau. Cui cùng,
nhóm th a nhà cung cp quc t, hoc công ty con do h hoàn toàn kim soát.
Nhìn chung, các nhà sn xut xe vn nhp khu linh kin quan trng, các ph tùng và linh
kin chuyên sâu, hoc tìm ngun t các nhà cung cp quc t có hot ng ti Trung Qu
phù hp vi cam kt gia nhp WTO ca Trung Quc, các mc thu ph tùng và linh kin ô tô s
c gim t mc trung bình hin tng ct
gim s tip tc hp dn ca vic nhp khu ph tùng, tr ng khc phc hu
qu c áp dng. Mt chính sách mt mc thu  lên các cm
chi tic thu lên toàn b xe, nhy các nhà sn xung na hóa
ca các chi tit và b phn chính. Chc chn, s xut hin và m rng ca các nhà cung cp quc
t s gây ra mt phn thu ha ca các nhà cung ct tích cc,

có du hiu cho thy ngành CN cung cn li th kinh t theo quy mô
u li và hp nht, và các liên doanh quc t sn xut ph tùng và linh kin s
ng chuyn giao công ngh c thiu hin nay.
S phân b a lý ca các nhà cung cp  Trung Quc là mt trong nhm quan
trng nht ca ngành CN linh kin và ph tùng ô tô t m chui cung ng. S phân tán
ca các cung cp b gii hn bi chi phí và thi gian vn chuyn. Do hn ch vn chuyn hàng
ng st, và h thng cao tc nghèo nàn mn ti Trung Quc,
các nhà cung cp phi gi các nhà sn xuc bo h (thc hin bi chính
quyt lý do khác gây sc ép vi các nhà cung ct v trí
gn vi nhng nhà sn xut xe.
2.3.3. Mạng lưới phân phối và bán hàng
2.3.3.1. Cấu trúc thị trường
Yu t kéo chính ca t ng ca nhu cu là th 
chóng m r doanh s bán là c khu vc thành th). Trong th
ng xe du lu, trong khi ch có hai nhà sn
xut ô tô c lc - Geely (th 8) và Chery (10) - có mt trong top 10. Khi xét hn hp
các mô hình, các th ng Trung Quc b chi phi bi nhng chic xe nh. Theo Fourin (2005),
 ng Trung Quc bao gm 41% xe ô tô nh n, 21% n
ca kích c trung bình, và ch UV. Cc so
sánh vi các th ng mi ni khác chng h i Vit Nam s i
chng kin mt m rng dn dn cn l phân mnh thành các
n khác nhau khi th ng chuyn sang gin chín mui.
2.3.3.2. Xuất khẩu xe và linh kiện ô tô
Xét v linh kin, m y tham vng. Trung Qut mc tiêu xut
khu ô tô và các linh kin t 15-20 t USD i là không thc t, và thm
chí là 70 -100 t USD ng quan Công nghip Ph tùng ô tô M-Trung, 2003).
Các nhà cung cp Trung Quc vn còn lc hu v công ngh sn xu
có mt li th li vi ph tùng s dng nhi sn xut.
2.4. Bài học tham gia mạng sản xuất toàn cầu thành công của ngành ô tô Trung Quốc
Trong quá trình công nghip hóa ca Trung Quc, không có s phát trin nào có th quan

tr ln mnh ca ngành CN ô tô bi vì ngành này chính là cht xúc tác cho rt nhiu
ngành khác có liên quan trong nn kinh t. Vic Chính ph Trung Quc tp trung phát trin ngành
 h tng h tr n khác trong thp k va qua chính là
n cho thành công ca quc gia này trong n lc tham gia vào mni sn
xut ca ngành.
Mt chính sách ca chính ph  do hóa ngành ô tô Trung Quc  mt s khía
cnh quan tri các nhà sn xu thc hin liên doanh
v tip cc th ng.
 i phó vi khng hong kinh t kéo theo suy gim v nhu cu, Chính ph Trung Quc
 ct gim thu i vi xe nh và áp d y doanh s
bán xe ti các khu vc nông thôn.
Mc dù ngành CN ô tô Trung Qun mnh m c tic
ngoài vi các hình thc liên minh và liên doanh gia nhà sn xut ô tô quc t i tác
Trung Quc, tuy nhiên các nhà sn xut ô tô quc t chc chn s không khuyy
xut khu các sn phm ca Trung Quc cnh tranh vi sn phm ca mình sang các th ng
khác.
Tóm li, xut khu xe ca Trung Quc hii nhp khu và
ch yu là xe ti nh và xe ch c xut khu sang th g phát trin.
Bên cn và ph tùng ô tô do Trung Quc sn xup vào th ng M
và các th ng phát trin khác. Phn ln s hàng nhp khu này nhm vào th ng theo sau
vì hu ht là là các sn phm tiêu chu phn phanh, các b phn t, gh
và ni thi t ng mnh m ca các nhà sn xut
xe và linh kiu ca M vào Trung Quc, các công ty sn xut xe ln chc chn s 
ng tìm ngun cung ng t Trung Quc.
Chương 3. Đề xuất giải pháp tăng cường tham gia của ngành ô tô Việt Nam vào mạng sản
xuất toàn cầu
3.1. Tổng quan thực trạng phát triển ngành công nghiệp ô tô Việt Nam
Sau thi k k hoch hóa tp trung thiu hiu qu, t chính ph Vit Nam bt
u thc hin chính sách m ca nn kinh t, làm bn vi tt c c trên th gi
hp tác cùng có ly nhm yu v vn,

v công ngh, v a ngành trong khi nn kinh t cn nhiu chng lo phc
v công cuc công nghip hoá, hic. Có th nói, s phát trin thc s ca ngành
CN ô tô bu t 
 phát trin ngành CN ô tô, cn có ngun vn ln, trang thit b, công ngh hii, có
    có th s dng tt h thng trang thit b i
thm này, vic t  trang thit b, công ngh hoàn ch sn xuu
không th. Mt khác, Vit Nam rt thiu kinh nghim qun lío cán b cho ngành CN này.
Song song vi vic kêu gi Vit Nam, c
t lot các chính sách v  c
n Vi tìm hiêu th ng, nghiên cng
i nht.
Có th thy, nm xây dng công nghip ô tô Vit Nam th sn
xut ph n ri nâng dn lên sn xuc tin thì nay c thay
th b lp ráp ô tô ri tin hành tc na hoá sn xut ph t
c ASEAN và Châu Á i qua.
3.1.1. Quy mô ngành
Hin nay, hu ht các nhà sn xuu ca ba trung tâm sn xut ô tô trên th gii
là M, Châu Âu và Nht Bt  Vit Nam vi tng s v1 t USD và
công sut lp ráp lên t tính ti 2007
ngành CN này còn phi k n các doanh nghiTng cng lc và
Máy nông nghip Vit Nam (VEAM), Tng công ty Công nghip ô tô VN (VINAMOTOR),
T   n ti Sài Gòn  SAMCO. Hin nay, mi ch có 2 doanh
nghip ô tô 100% vng Hi và Nhà máy Ô tô Xuân Kiên.
3.1.2. Năng lực sản xuất
Hin ti sng xe sn xut và lp ráp ti Vit Nam là rt khiêm tn 
thm mc bi-2009 ch  lp ráp
do ng mnh m t cuc suy thoái kinh t toàn cun t
các chuyên gia d ng lp ráp s m dn. Hic sn xut xe mi
ch chim khong 34% so vi kh  xe mc dù quy mô th ng hin nay còn khá
nh bé.

S uy mô sn xut ca ngành CN ô tô Vit Nam còn nh y là mt phn là do
th  ln, thu nht phn nu sn phm
ca các liên doanh còn bt hp lý. Hu ht các loi xe do 11 liên doanh lu là xe du lch
sang trng, xe cao cp vt
có các loi xe vi giá ca VMC vi giá 76.500 USD. Nhng loi xe
này ch c nhu cu ca mt b phn rt nh i tiêu dùng bi vi mc thu nhp
 là nông dân thì vic ph bin các
lou không th ch n các loi xe v
m hn ch ca các liên doanh trong vic tn dng th  m rng quy mô sn
xut.
Mt khác, hong sn xut lp ráp ca các liên doanh ô tô  Viy ht
tính hii trong sn xut ô tô. Mt nhà máy sn xut ô tô chun phi có ít nh
bn là dp,  Vit Nam (tr Toyota mu
n dp) mi ch thc hic 3 quy trình cup ráp. C 3 công
i cao v k thut và công ngh, không phát huy tính sáng to và khó
có th c t l na hoá sn phm.
Công ngh sn xut ca tt c các liên doanh ô tô Vit Nam hin vn hoàn toàn là công
ngh lp ráp dn ln sn xut linh
kin. Do vn a nhiu liên doanh ô tô thng b nên dây chuyn lp
i.
Tuy nhiên, vit dây chuyn sn xut hii rt tn kém và vi mt th ng
nh mc tiêu th tht Nam thì các hãng khó có th u y.
Mm hn ch na trong sn xut ca các doanh nghip là hu ht các linh kin vn
phi nhp khu, t l na hoá rt thp.
3.2. Các chính sách phát triển ngành
n ca Vit Nam vi ngành CN c nêu trong các  án qui hoch
ngành ca B Công Nghip, gt là D tho Chic phát trin công nghip ô tô Vit
Nam tháng 6-2003 ca Vin nghiên cu chic - B Công nghit Nam coi công
nghip ô tô là ngành CN quan trng và ch yu ca nn kinh t quc cn
phi qun lý, ch o và kim soát cht ch ngành CN ô tô v mi my, vai trò ch o

ci vi s phát tric khu này s c th hin rõ trong
các chính sách qun lý ngành.
3.2.1. Chính sách thuế quan
m nht quán bo h ngành CN c Chính ph Vit Nam tri duy trì
và áp du này th hin rõ nht trong chính sách thu Chính ph  ra trong sut thi gian
qua. V n, chính sách thu c xây dng vi các bin pháp thu quan và phi thu
nht mc thu i vi xe nhp khu và hn ch tp khu min thu. Hàng
rào thu quan và phi thu này thc phát huy ht hiu qu  bo v ngành CN ô
c còn non tr này tránh khi nhng sóng gió ca th ng ô tô th gii cnh tranh
y khc lit và thc s c s n gia xe nhp khu và xe lp ráp trong
c. T l bo h áp dng cho nhp khu xe nguyên chic (CBU) và linh kin lp ráp dng

Tuy nhiên, ch khi các doanh nghip lc t l na hoá cao, Vit Nam
mi có th c mt ngành CN ng thi li ích ci tiêu dùng
mm bo. Chính sách bo h n dn bc l nhng hn ch. Hu ht các doanh
nghip lc ngoài do  li vic bo h tuyi nên
rt chm chp trong vic na hoá và nâng cao tính cnh tranh. Thc t cho thy kt qu sau
n ngành CN ô tô Vit Nam vng chng loi xe hiu qu
thc s phù hp vng và hoàn cnh ca riêng Vit Nami sn xut cho xut
khu.
3.2.2. Chính sách thu hút đầu tư nước ngoài
Trong nhu c và phát trin ngành CN ô tô Vit Nam, Chính ph
 to nhiu u kin thun li hp dn lôi cun các tc ngoài vào
n xut lp ráp ô tô ti Vic ngoài
n Vit Nam thành lp các liên doanh lp ráp sn xungành CN ô tô
Vit Nam chính thu này cho thy tm quan trng ci
vi s hình thành và phát trin ca ngành CN ô tô Vit Nam.
K t i nhng su ch
càng hp dc rt nhii
tiu trên th giToyota, Mercedes, Ch i 14 liên

c cp giy phép thành lng. Mc dù không
cm song Chính ph không khuyn khích vic thành lp doanh nghip 100% vc ngoài ti
Vit Nam; các doanh nghic yêu cu thành lp liên doanh vi các doanh
nghip Ving là các doanh nghic, góp 30% vi
din trong Hng qun tr. Vic thành lp các công ty liên doanh bt buc phi có bên Vit Nam
i Vit Nam tip cn, hc h dn dn t xây dng mt ngành CN ô tô
ca riêng mình.
3.2.3. Chính sách nội địa hoá
Gi    a chính sách n a hoá hin nay là nhm
khuyn khích thành l cung cp linh kin ph c, các nhà honh
chính sách ca B K hong các chính sách n
rõ ràng bi các lý do sau: Thứ nhất, chính sách hin nay không ch rõ nhng linh kin, ph tùng
nào s c nc, t l na hoá v cn mt cách chung chung. Thứ
hai, hin nay Vit Nam vi hc vin xut linh kin ph tùng vi
các doanh nghip ráp ô tô. Thứ ba, Vic các chính sách ni
a hoá phù hp vi xu th khu vc mà hu ht các nhà cung cp ph u thc
hong ca mình ti ASEAN. Thứ tư, t l na hoá phi d 
u ch phn ánh các yu t  xut khu và giá tr sn xut linh
kic.
Vic s dng c chính sách sách na hoá và hn ch nhp khu vi thu su
 cho các chính sách thay th hàng nhp khc mt s n
thc hic bit là vào nh
Tuy nhiên, các chính sách ca Vit Nam thng b và thiu nh, gây
rt nhip trong ngành.
3.3. Đánh giá thực trạng ngành công nghiệp ô tô Việt Nam
3.3.1. Kết quả đạt được
3.3.1.2. Đóng góp về mặt kinh tế xã hội
V vn kinh t
Các liên doanh ô tô Vit khng vn rt l
trin kinh t c nhà, vi tng s vn thc hin ht ngày 30/6/01 là 326,813 triu USD

chim 2,39% vc ngoài thc hin trên toàn qung vi tng s vn ca
t t l ru khnh vai
trò ca ngành CN sn xui vi s phát trin kinh t Vit Nam.
c
Các liên doanh l c (Bng 3.3).
i xp x 500 t ng. ng Hi là doanh
nghip ô tô 100% vn Vit Nam duy nht thuc 1000 doanh nghip np thu thu nhp doanh
nghip ln nht, tuy thnhiu so vi các liên doanh.
V ng
Bên cnh kt qu 
 trong vic tc làm do li th khu là ngun nhân lc di dào giá r.
Bên cnh các liên doanh ln, các doanh nghip ô tô Ving doanh
nghiu ti Vit Nam và góp phn gim t l tht nghip trong c c vi nhng cái
tên ni b
V thc hin chuyn giao công ngh
Hu ht các dây chuyn sn xuu sn xut
trong nhu thp k 90 và cc công nghiu th gii nên chng
còn tt, công sut cao và cho phép sn xut các sn phm hii. Tuy nhiên 100% các dây
chuyn công ngh này mi ch dng  dng CKD2 (mt s linh ki c lp ráp vào
khung sn phm), IKD1 (t l ni 10%) s không kích thích nhiu vic sn xut các
chi tit, ph c phát trin mà ch yu là phát trin công ngh lp ráp. Thêm và
toàn b c tin hành tc ngoài, không thc hin ti Vit Nam,
nên các k t Nam h dp khuôn làm theo mi s ch dn t c ngoài,
không có nhiu ki phát tric cá nhân.
Nu so vi mc phi ch cho các nhà
c ngoài (trung bình 500 tri  chuy công
ngh mà chúng ta nhng. Vit Nam v
ch c công ngh sn xut ô tô hin có và b ph thuc vào quynh sn xut cc
ngoài.
3.3.2. Tồn tại và nguyên nhân

Mc dù trong sut th ngành cùng toàn th các doanh
nghing n lc c gng xây dng và phát trin ngành CN ô tô Vi
mi trong thu xây dng, ngành CN ô tô li là mi quy mô và công ngh
nên bên cnh nhc ngành CN này ca chúng ta còn b hn ch bi
nhiu tn ti khó u và phân tích k nhng tn tn tr s phát trin
ngành s giúp chúng ta c nhng bin nhngành CN ô tô Vit Nam
phát trin mnh m, sm bt kp vi công nghip ô tô khu vc và th gii.
3.3.2.1. Tồn tại trong sản xuất
Công ngh lc hu, qui mô sn xut nh
n hin nay, Vi c x    
tri t trong ngành CN Vit Nam b coi là tt hu so v t chung
ca th gii t 50 m trong tn ti chung ca nn công ngh y, ngành CN ô
tô cc Vit Nam, mc dù phn ln là dy kh
quan. B các liên doanh hin nay ch thc hin khâu la, dây
chuyn lp ráp còn thiu tính hii, thm chí mt s 
n. Các hãng liên doanh vi Vit chn ch trong vic tin hành chuyn giao
công ngh.
 ca lng còn nhiu hn ch
T lng ca chúng ta hic nhu cng và
a nn kinh t. Trong ltay ngh ch chim t 10
n 15%-mt t l thp so vi khu vc và th gi hiu bit chung 
cu hn ch dn tình trng hiu qu s dng thit b  Nguyên
nhân này xut phát t s thiên lch quan nim ngành ngh trong xã hi, các hc sinh ph thông
i hc mà không cn quan tâm n thc lc ca mình, n thì c ôn
thêm t a. Mo ci hc ngành k
thut, chúng ta quá nng v lí thuyt, không có th sinh viên thc hành, tip cn vi
máy móc thit b.
Trì chuyên môn hoá yu, thiu các ngành CN ph tr ng
 c mt chii Vit Nam ci linh kin khác
nhau. Vì vy, ngành CN ô tô cn s hp tác ca rt nhiu ngành CN 

tn t , ngành CN hoá ch, vic phát trin ngành CN ô tô không ch
i m chuyên môn hoá cao trong ni b i s chuyên môn hoá
và hp tác hoá gia các ngành liên quan k trên.
Tuy nhiên, do s liên kt gia các ngành sn xut còn lng l kt hp cht ch
nên xy ra tình trng rt nhiu loi sn phm chúng ta có th xut khu rt nhi i
không có sn phng phc v ngành CN ô tô. Mi v chng loi
Mc dù có nhiu nhãn mác khác nha ng ô tô ca chúng ta li mi v
chng loi, ch yu thiên v các loi xe du lt tic).
Các lot tin và sang trt s phù hp vu ki h tng
và c túi tin c i dân Vit Nam hin nay.
 ng li vi loi xe nh, tiên dng, d i trong
thành ph, giá t thành công ca nhãn hiu xe Matiz ca Deawoo là
mn hình rng) hoc các loi xe ti nh  chuyên ch nông sn, các loi xe
buýt hng trung và ln chy liên tnh thay th các lo dng t n
ng, và nht là các loi xe chuyên dùng
chúng ta phi nhp khu hu ht.
c thing b i
Theo phn hi t các nhà sn xut ô tô nng sn xut kinh doanh ca Vit
Nam vn còn thiu nhu ki h tp trung cho nhng k hoch dài n
xut linh kin, ph n xut các loi xe có ti trng ln, xe buýt nhiu
ch ng cho rng, các chính sách ci, thiu tính hp lí,
chng chéo gây rt nhiu phic bit là chính sách thu.
3.3.2.2. Tồn tại trong tiêu thụ
Vic tiêu th ô tô  c Vit Nam vn luôn gt phn do ch
tt, giá thành cao; mt phn do công nghip ô tô còn thiu nhu kin thun lt
cht xúc tác cho hong tiêu th sn phm cao cp này.
Quy mô th ng nh
Là mt quc gia có nn kinh t n, chúng ta phi mt vi
rt nhip ci dân vn còn rt khiêm tn so vc trong khu
vc và trên th gii. Vì vy, hu hu s di ít t

p. Trong m lc dù s i thuc thành phn
i Vi i mua ô tô vy.
H th h tng chng kém
S  ô tô yêu c h ti có s phát tring. 
Vi   ng b ch ng quá thp cn tr quá trình phát trin kinh t nói
chung và công nghip ô tô nói riêng. Các thành ph ca chúng ta h và
 xe cho ô tô. Nhng bit th có gara chim t l rt nh, nhii hi kh 
mua ô tô song có khi li không có ch  xe, hoc có thì li quá cht hp. Mt khác, hin nay
chúng ta xây dng mi nhing, khi nh
 xe s là v rt cp bách.
ng ô tô nhp khu nguyên chi
Mn mà các doanh nghii mng ô tô
nhp khu vn tip t
S xe nhp khu trên mt phn là xe mi song phn ln l d
giá r, tính cnh tranh cao nên vc th ng chp nhn.
3.4. Đề xuất giải pháp thúc đẩy tham gia vào mạng sản xuất toàn cầu của ngành công
nghiệp ô tô Việt Nam trong thời gian tới
3.4.1. Định vị Việt Nam trong mạng lưới sản xuất khu vực Đông Á
c nhìn nht nhà máy sn xut li qu
mt vai trò nh thng sn xut. Trong khu vc này, vi
lc công nghip mc lp vi các quc gia láng ging là mt vic không thc tin và
không hiu qu. Trung Quc và ASEAN4 vi th vi tác tin xut.
Vit nam không nên cnh tranh trc tip vi các quc gia này trong nhng ngành mà h 
kh t trt Nam nên phân tích li th ng ca mình,
xây dng tích t công nghip xoay quanh li th này, và tham gia vào mi sn xut khu
v b c ca các quc gia khác. Khi Vit Nam ln mc
sn xut nhà máy ca th gi c mnh thêm.
3.4.2. Dự báo nhu cầu chính xác tạo định hướng cho thị trường phát triển
S phát trin ca ngành CN ô tô ph thuc nhiu vào kích c th c d báo
nhu c nh khi thc hin d báo là vic

làm cn thit. Nu các d y ca bn quy ho b gim
sút.
Thu có ng ln tng th ng ô tô n báo nhu cu cn phi
n các yu t chính sách thu. Trong quá trình chun b cho nhng si ca bn quy hoch,
các vin cnh v cu na cc thc hin da trên nhng la chn khác nhau v chính sách
thu nhp khu và thu tiêu th c bit.
Mt v   ca chính ph Vii vi vi
ng nhu cu nng thi, Viu vi các v v giao thông
do via ô tô và xe máy. Vit Nam d nh phát trin hay hn ch th
ng ô tô?
3.4.3. Xác định rõ vai trò mũi nhọn của ngành công nghiệp ô tô
Vit Nam la chn ngành CN ô tô là mt ngành rt quan trng song hin ti có mt s yu
t ng tiêu cn vic mc ht, Vic hin chính
sách hn ch s lng xe bán ra trên th ng. Chính ph cn phng rõ ràng cho
vic phát trin ngành CN ô tô dài hn và công b rng rãi cho các nhà sn xut ô tô trong và
c. Vic công khai nhng cam kng phát trin ngành không ch giúp cho
Chính ph tc có mong mun góp sc vào
vic phát trin ngành mà còn giúp cho bn c và các doanh nghip hin ti trong
ngành có nhng quyng thi
gim thiu tính thiu ng b, thiu thng nht trong qun lý phát trin ngành.
3.4.4. Tổ chức sắp xếp lại ngành công nghiệp ô tô
3.4.4.1. Lựa chọn kỹ đối tác đầu tư
- i tác phi là công ty có tên tui trong làng ô tô th gin xut các loi xe phù
hp vu kin khí hng xá Vit Nam, có kh p các liên doanh lp ráp ô tô
c ngu ki Vit Nam.
- i tác phi cam ki h thng hàn vt b, lp ráp hoàn
cht  Vi t t l na
hoá t 30% tr lên.
- Liên doanh mi phi có t l xut khu cao. T l xut khu th hin  chng sn
phm, kh nh tranh vi các sn phm cùng loi  c ngoài.

  ng nht trong vic tìm hii tác liên doanh v c
ngoài. Qua h thng thông tin toàn cc s nh chính xác kh 
 tin cy c cp phép cho các liên doanh.
Bên ci tác Vii gii v chuyên môn, nghip v qun lí
 ngoi ng  hng vi dim bo cho s phát
trin ngành CN ô tô ng ca Chính ph Vit Nam.
3.4.4.2. Xây dựng Chính sách chuyển giao công nghệ với các liên doanh đang hoạt động
Chúng ta phnh c th rõ ràng t Tng cng chng v tn
chuyn giao công ngh  ng xe sn xut và tiêu th ch không nên ly thi gian làm
m phân chia.
B Khoa hc công ngh ng cn nghiên cu và sn
hii cn thit cho tng thit b v n xut, phng còn li, tính
ng b trong h thng thit b, thi gian bo hành cn thit ng thi phi tin hành thm
nh li giá tr thit b góp vn, tránh tình trng thit hi do nhp thit b 
3.4.4.3. Có phương án và biện pháp thực hiện nội địa hoá cụ thể
Cc không có vc
ngoài cn ch ng nghiên cu th ng cung ng vc bi
 có th t hàng ch th.
ng thi, các B chuyên ngành phi t chc hi th  liên doanh
sn xu   c các b phn khác nhau tho lun v
ng phi hp, s phâa hoá linh kiy s
phát trin chung ca toàn ngành.
V c, c tng th king hong ca các
t, phát trin nti nh, hn ch nhng
liên doanh ch khai thác th ng, li dc phi th
ch hoá các chính sách khuyn khích sn xut n
- c lp danh mc hn mc bt buc s dng linh kin trong ng tng
s ng xe.
- c mt mt cn có chính sách khuyc tip cc ngoài trong
c công nghip ph tr  sn xut linh kin ô tô, mt mt tr cp tài chính cho mt s nhà

c và vin nghiên c sn xut th mt s chi tit, b phn cho các loi
xe ô tô.
i vi các doanh nghic lp ráp ô tô áp dng na hoá
u kin pháp khuyn
m thu u thc hin na hoá dù t l na hoá còn rt nh.
Tin tc ban hành và thc thi chính sách thu nhp khu theo t l na hoá ngành sn
xut lp ráp ô tô.
3.4.4.4. Tăng cường phát triển ngành sản xuất linh kiện, phụ tùng ô tô
c phng phát trin ngành CN ô tô ph tr ngay t bây gi thông qua
các bin pháp khuy c ngoài vào ngành CN ph tùng, bt buc các doanh
nghip lp ráp sn xut ô tô phi s dng ph tùng na. Hit s doanh nghi
n xut mt s ph n. Chính ph nên khuyn khích phát trin các loi
hình doanh nghic này.
3.4.5. Cơ chế chính sách đồng bộ nhất quán
3.4.5.1. Chính sách bảo hộ về thuế quan và phi thuế quan.
c phi có k hoch gim dn m bo h i v
vi c các doanh nghic bo h thu ra, tip tc thc hin
t gim thu i vi mt hàng ô tô theo l trình cam kt AFTA/CEPT cho
i mc thu sut thu nhp khu ô tô nguyên chic các loi là 5%.
3.4.5.2. Chính sách về vốn và các ưu đãi đầu tư
- Chính sách gim giá thu t cho các doanh nghip sn xut ô tô, thm chí có th min
tin thu t trong 2-u cho các d án trm.
- c h tr  gii phóng mt bng t vt cht k thuu cho
các nhà máy sn xut ô tô.
- c qu h tr phát trii vg trình sn
xuc khuyn khích sn xuc.
3.4.5.3. Hợp lý hoá các quy định về lắp ráp
Cn xây dng li danh mc dng ri cho thc t nhp khu ca các liên doanh và có th
u. Các liên doanh ca Vit Nam n xut dng IKD song cn hoàn thin
tc t bây gi nh cho loi này. Cn nghiên c chi ti

v xe sn xuc khác nhau ca IKD.
3.4.6. Các biện pháp khác
3.4.6.1. Mở rộng mối quan hệ kinh tế quốc tế với các tổ chức trong và ngoài nước
- Nghiên cu kh i các hãng sn xu gii thiu
sn phm ca công ty, hc tp kinh nghim cc chúng ta c sn
xut ô tô.
- Tu kin hp tác gic ngoài và bên Vio mi liên kt gia
c ngoài và các doanh nghip Vit Nam trong ngành nhm chuyn giao công ngh,
cùng hp tác phát trin ngành CN ô tô Vit Nam.
- Phát trin hong sn xut ca các liên doanng ra th c ngoài,
nghiên ci kh  xut khu, c gng thc hin chic xut khu ô tô ra th
c mt là th -pu-c này
n xuc ô tô và yêu cu k thut không cao, có nhing vi Vit Nam.
 tìm kim và duy trì th ng, nht là trong tình hình cnh tranh gay gn nay,
các công ty cn có chin, ci tin k thut, nâng cao chng sn
phy mnh xúc tin h tr bán hàng, na hoá mnh m t nhim v nng
n không th hoàn thành trong thi gian ngn vì vy b ch qun cn th
h tìm kim s bo h ca Chính ph trong cng ti xut khu ca mình.
3.4.6.2. Cải tạo hệ thống cơ sở hạ tầng
ng sá giao thông thun li là mt nhân t kích cu v s dng ô tô. Hi h
tng ca Vit Nam còn kém, vic phát tric này ch yu vn da vào ngun vn ngân
sách và vm c h tng kinh doanh còn nhiu
c không th thu hi vn nhanh. Do v thu hút ngun
vn vào khu vc cn khuyn khích s tham gia ca khu vc kinh t ngoài quc
doanh. Nht thii x công bng trong mng thun li,
ng ri vi các d i vn ln phc gim xung
mc ti thiu.
 tu kiy và m rng th ng ô tô na, các k hoch quy ho
cn thit k ng r  xe vi
m xe thích hp.

KẾT LUẬN
T nhMSX ngành CN ô tô toàn cu có nhng thay  t qu
ca ng t i, toàn cu hóa trong ngành CN u li mi quan h ca
các nhà cung cp và lp ráp vi s a các quc gia mi ni. Cùng v
ngun vn FDI ln vào ngành CN lp ráp ti các th ng này u hút nhiu công ty linh
kin mi theo sau. Mi toàn c các mi liên kt cung cu này
n vic cng c và chuyn du mnh m ca ngành CN ô tô ti c mi ni.
Các nhà máy lp ráp ô tô và sn xut linh kin t tham gia
vào mi cung cp quc t. Các chui giá tr mi có th liên kt các nhà máy này vi các th
ng ln (Bc M, Nht Bn và Châu Âu) hoc th c phát trin khác.
Mt trong các quc gia mi ni sm tn dc xu th quc t  tham gia vào
mi sn xut toàn cu và phát trin ngành CN ô tô ca riêng mình là Trung Quc. Trong
quá trình công nghip hóa ca Trung Quc, không có s phát trin nào có th quan tr
ln mnh ca ngành CN ô tô bi vì ngành này chính là cht xúc tác cho rt nhiu ngành khác có
liên quan trong nn kinh t. Trong bn k ho
Chính ph c này t mc tiêu dài hn tr thành nhà xut khu xe ln trên toàn ci vi
các nhà lp ráp xe na.
Sau hai thp k ng kinh t nhanh chóng, ngành CN ô tô na Trung Qut
c tin b . Nhiu nhà sn xun mnh và có tham vng sn xut
c n. Mc dù pht qua nhng tr ngphi to ra các
thit k ng các tiêu chun ca th gii v chng sn phm,  an toàn và các
ng, các nhà sn xut c này  rng th phn ca h và di chuyn lên
nhng phân khúc  trong chui giá tr. Hin ti, Trung Qut khu xe ti nh và xe
ch khách sang th n. Linh kin và ph tùng ô tô do Trung Quc
sn xut p vào th ng M và các th ng phát trin khác vi các sn
phm tiêu chu phn phanh, các b phn t, gh và ni tht trang trí.
ng thi, Trung Quu ngun lc nghiên cu xe chy bng nhiên liu thay th
nhc M và châu Âu vn mi hiu qu n
vng.
Vic Chính ph Trung Quc tp trung phát trin cho  h tng h tr 

áp dng các ng b và nht quán bao gc ngoài, chính sách
kích thích th ng, nh v t l na hóa, ch khuyn khích chuyn giao công
ngh, phát trin các cm công nghip tp trung và các nhà cung cp linh kin v tinh, hình thành và
ng các doanh nghip c sn xut quy mô ln, có kh nh tranh tt trong
thp k vn cho thành công ca quc gia này trong n lc tham
gia vào mi sn xut ca ngành.
i Vit Nam, k t khi liên doanh sn xuc cp giy phép
thành lp t i nay, ngành CN ô tô Vit Nam có th c mt s thành
tu nhc mt s tên tui cho mình. Tuy nhiên, xét trong chui giá tr
toàn cu ca ngành, Vit Nam hin vng ngoài cuc vi ngành CN linh kin non yu,
không hp di vi các nhà lp ráp ô tô xuyên quc gia, khin cho t l na hóa ca xe lp
ráp bi các liên doanh  mc rt thp. Ngoài ra, chính sách h tr ca Chính ph 
nht quán, không khuyn khích nhu cu ca th ng, khin cho th ng phát trin manh
mún, cùng v h tng giao thông yu kém và nhiu bt cp, chính là nhng rào cn ln
i vi s phát tria ca ngành.
 xây dng cho mình mt ngành CN ô tô thc s có kh MSX toàn
cu và khu vc, trong thi gian ti, nht là trong quy hoch Chic phát trin ngành CN ô tô
ti 2020 và tn 2030 do B n tho, Chính ph Vit Nam cn phi gii
quyt tt nhng tn ti nói trên, hc hi kinh nghim thành công ca các quc trong
khu vc. Hy vng rng vi nhng n lc thc s, ngành CN ô tô Vit
Nam s sm tr thành mt b phn trong mi sn xut ca ngành trên toàn cu.


References
Tài liệu Tiếng Việt:
1. Kenichi Ohno và Mai Th ng, (2004), Ngành CN ô tô Việt Nam, những việc cần làm
để triển khai thực hiện Quy hoạch ngành.
Tài liệu Tiếng Anh:
2. George, A. (2005), Transformation of Global Production, Trade and Investment: Global
Value Chains and International Production Networks.

3. Booz&Company, (2009), China’s Next Revolution Transforming the Global Auto
Industry.
4. Matthias, H. , Jianxi, L., and Nick, O. (2005), The Past, Present and Future of China’s
Automotive Industry: Value Chain Perspective.
5. John H., and Olga, M. (2003), The Global Automotive Industry Value Chain: What
Prospects For Upgrading By Developing Countries.
6. John, H. (2004), Upgrading in global value chains.
7. Eric, J. (2006), “Supply Chain Management: Technology, Globalization, and Policy at a
Crossroads”.
8. Raphael K., and Mike M., A Handbook for Value Chain Research.
9. Sanjaya, L. (2004), Reinventing Industrial Strategy: The Role of Government Policy in
Building Industrial Competitiveness.
10. Kenichi, O. (2006), Vietnam’s Industrial Policy Formulation To Become a Reliable
Partner in Integral Manufacturing.
11. Liu, P., Sui, H., and Gu, Q. (2008), The Global Value Chain and China Automotive
Industry Upgrading Strategy.
12. Xavier, R. and Joel, R., The Chinese and Indian Automobile Industry in Perspective:
Technology Appropriation Catching-up and Development.
13. Stefan, S., and Philipp, G. (2008), Managing the International Value Chain in the
Automotive Industry: Strategy, Structure, and Culture.
14. Timothy, J. S. (1998), The Automotive Industry in Vietnam: Prospects For Development
In a Globalizing Economy.
15. Timothy, J. S. (2001), How Do We Define Value Chains and Production Networks.
16. Timothy, S., Johannes, V. B., Gary, G. (2008), Value Chains, Networks, and Clusters:
Reframing the Global Automotive Industry.
17. Rachel, T. (2009), The Rise of China’s Auto Industry and Its Impact on the U.S. Motor
Vehicle Industry.
18. National Economics University and Japan International Cooperation Agency (JICA),
(2003), Vietnam’s Industrialization Strategy in the Age of Globalization.
19. United Nations Conference on Trade and Development, 2010, Integrating Developing

Countries’ SMEs into Global Value Chains, UNITED NATIONS, New York and
Geneva.