Thiết kế và sử dụng bài giảng điện tử theo hướng dạy học tích cực trong môn lịch sử ở trường THPT (phần lịch sử thế giới cận đại lớp 11, chương trình chuẩn)

1

Thit k n t 


dy hc tích cc trong môn Lch s  ng
THPT (p 11,
n)
Designing and using e-lesson in teaching History in secondary schools adapts to active teaching
(Early Modern History, standardized History program for grade 11)
NXB  108 tr. +
Hoàng Th Hng


i hc Giáo dc
LuLý luy hc (bộ môn Lịch sử) ;
Mã s: 60 14 10
ng dn: TS. Hoàng Thanh Tú
o v: 2012

Abstract:  lý lun ca vic thit k bài gin t và nhng yêu cu cn
thit khi s dng B Giáo dy hc môn Lch s. Kh
giá thc trng dy hc Lch s (LS) nói chung, thc trng thit k và s d
môn LS nói riêng. Nghiên cu ni dung phn Lch s 








  xut
quy trình thit k bài gin t (vi s h tr ca phn mnh
ng bin pháp s dng dy hc tích cc. Thc nghinh giá
tính hiu qu, kh thi ca vic thit k, s dch s ng dy hc
tích cc.

Keywords: Bài gin t; ng dy; Lch s th gii ci; Dy hc
tích cc; Lch s

Content
1. Lý do chọn đề tài
S bùng n ca công ngh thông tin vi nhiu ng dng trong ngành giáo dc
nhng hiu qu cao trong dy h i cp thit ca công cuc công nghip
hóa, hic, ngành giáo dc ch i mng s dng CNTT
và các trang thit b dy hc hii nhm phát huy mnh m o, c thc hành
ca hc sinh, nâng cao chng dy hc. Ch th 29/2001/CT 7/2001 ca B ng B GD-
ch rõ: “CNTT là phương tiện để tiến tới một “xã hội học tập”. Ngày 11/11/2009, Th ng B
GD-u s GD- c trin khai nhim v ng dng CNTT trong
c 2009-2010 vi tinh thn ng do ngun nhân lc CNTT là công tác
ng xuyên và lâu dài ca ngành giáo dc. Ma vi góp phi
mi PPDH, nâng cao tính trc quan sm, phát huy ting lí
2

ng cho hong dy hhướng tới hoạt động học tập chủ động, chống lại thói quen học tập
thụ động” ca HS.
Ngh quyt hi ngh ln th IV Ban chng Cng sn Vit Nam khoá
V rõ: Cn phi my và hc  tt c các cp hc, bc hc áp dng
nhng c hi bng cho hc gii
quyt vc hin ch y mnh phong trào ng dng công ngh i mi
y hc mt cách sáng to, hing tính tích cc và t hc ca hnh

m tip cn ngay vào công ngh dy hc hii và chia s kinh
nghim ng dng công ngh thông tin trong cng giáo dc, B giáo dn khai
cut k bài ging E-c 2011  2012.
Vi s tr giúp ca công ngh thông tin, giáo viên có th tích h xây dng
nhng bài gin t giúp hc sinh t hc hiu qu. Ngoài ra giáo viên còn có th thit k các
câu hp tài liu, bài t hc sinh t tìm hiu và t kin
thc ca mình.
Môn Lch s vc thù nhiu mc thi gian, s kin, nên HS d nhm ln hot
cách ghi nh hiu bn cha các s kin. Bài gin t tr giúp hiu
qu vic tái hin li các s kin, mc thi gian bng hình u
giúp hc sinh hc tp d dàng và hng thú vi môn hc.
Hin tay, v trí ca môn Lch s  ng ph thông v
v nâng cao chng dy hc môn Lch s c s c giáo viên quan tâm và thc
hin hiu qu. Thc t dy hc b môn cho thy nhiu GV vn chn cách d
u giáo viên s dng bài gin t u qu 
nhic s  ng hc tp cho hc sinh.
Xut phát nhng nhng lý do trên, chúng tôi la ch tài “Thiết kế v sử dng bi giảng
điện tử theo hươ
́
ng dạy học tích cực trong môn Lịch sử ở trường THPT (Phâ
̀
n li
̣
ch sư
̉
thê
́
giơ
́
i câ

̣
n
đa
̣
i lớp 11, chương trình chuẩn)”  tài nghiên cu cho lut nghip ca mình.
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Trên th gii, vic nghiên cu ng dn h tr quá trình dy hc
c trin khai t rt sm, ví d 
c s dng t c n bi hc, thm chí c bc giáo dc mm non. V nhng tài
liu nghiên cu mt cách toàn din v vic ng dng CNTT vào dy hc ht phi k n b
Teach to the Future” (Dy ha Intel và b Partner in
Learning” ca Microsoft. Tuy nhiên, các tài liu này ch yu nêu ra các ng dng CNTT vào dy
hc các môn hn mn v c thù b môn.
 Vic quan tâm nghiên cu và ng dng  nhi
giáo dc. Có th k nhng nhà nghiên cu ni bm Minh Hc, GS. Hoàng Tu,
TS Phm Ngt s công trình nghiên cu mang tính quc gia v
3

ng dng CNTT vào dy hc g Giáo dục tin học 
tài cp B Tin học và sử dụng máy tính điện tử trong dạy học 
Giáo dục tin học Ngi ch trì. Nhng nghiên cp cn và góp
phc ng dng CNTT vào tng môn hc c th.
V phát huy tính tích cc trong hc tp cho h c các nhà giáo
dc rt quan tâm. Vm dy hc lng vào s phát
trin ci hng dn, tr giúp thì s ch ng trong hc tp ca hc
sinh càng tr nên quan trng trong vic nâng cao chng dy hc nói chung, chng dy và
hc môn Lch s m dy hc tích cc khu 5, Lut
giáo dc phc tính tích cc, t giác, ch 
duy sáng to ci hc; bi hc t hc, kh c hành, lòng
say mê hc t

 giúp hc tính tích cc trong hc tp, các nhà giáo dc tp trung
nghiên cu nhng sn phm dy hc ng dng công ngh ng các website
n t, làm các b n t
trong cung dng công ngh thông tin trong dy hc tích crõ v vic ng
dng công ngh thông tin và truyn thông trong vii my h
m ca vic s dng công ngh thông tin trong dy h t nhng mc tiêu dy hc.
ng thi các tác gi i s cn thit ca vic thit k n t, cách thc thit k
và s dn tng g  tài lun d xut
cách thc thit k, s dng bài gin t trong môn LS.
Hin nay vic xây dng giáo án, bài gin t cho các môn h nên ph bin
không ch i hc mà còn rt ph bin trong dy hc  ph 
2011, B Giáo dng cut k bài ging E-
hc 2011-2012 vi my mnh phong trào ng dng công ngh i mi
y hc mt cách sáng to, hing tính tích cc hc tp ca hc sinh.
Trong cun k p v m môn Lch sn Th
Côi ch biên), các tác gi cung cp cho chúng ta quy trình xây dng bài gin t, nhng
t bài gin tt s ví d v cách thit k bài ging mà
giáo viên có th áp dng vào tng bài trong môn Lch s.
Các công trình nghiên cu k trên là ngun tài liu tham kh tài nghiên
cu ca chúng tôi.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tƣợng nghiên cứu


t k và nhng bin pháp s dng bài gin t phn Lch s 







(lp 11 THPT) ng dy hc tích cc.

4

3.2. Phạm vi nghiên cứu
V n tài tp trung vào thit k n t cho các bài: 



, ,
, 



, 
















 










11- 



.
V hình thc t chc dy hc: tp trung vào bài hc ni khóa.
V phu tra, kho sát thc trng và thc nghim: tin hành ti 2 trng THPT Lc
Nam (Bc Giang) và THPT Bc Duyên Hà (Thái Bình).
4. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
4.1. Mục đích
 kha bài gin t tài la chn ni dung và
 xut cách thc thit k, s dng bài gin t phn Lch s 





 (Lp 11) theo

ng dy hc tích cc, góp phn nâng cao chng dy và hc môn Lch s  ng trung
hc ph thông.
4.2. Nhiệm vụ
-  lý lun ca vic thit k bài gin t và nhng yêu cu cn thit khi
s dy hc môn Lch s.
- Kho sát,   c trng dy hc LS nói chung, thc trng thit k và s dng

- Nghiên cu ni dung phn Lch s 







 xut quy trình thit k bài
gin t (vi s h tr ca phn mm Adobe Presenteng bin pháp s d
ng dy hc tích cc.
- Thc nghiu qu, kh thi ca vic thit k, s dng bài gin
t môn Lch s ng dy hc tích cc.
5. Cơ sở phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu
5.1. Cơ sở phƣơng pháp luận
Da trên nhm ca ch ng H m
ng li cc ta v lch s, giáo dc.
5.2. Phƣơng pháp nghiên cứu
- Nghiên cu lí thuyc và phân tích, tng hp tài liu sách báo, t
tâm lý hc, giáo dc hy hc LS; phân tích np 11.
- Nghiên cu thc tin: quan sát, d gii vi giáo viên, hu tra xã hi
h  thc trng ng dng CNTT nói chung và vic s dng bài gin t nói
riêng trong dy hc Lch s  ng THPT; Thc nghim SP nhm kii chng kt qu

nghiên cu ca lu



5

6. Giả thuyết khoa học
Nu giáo viên thit k bài gin t và s dng dy hc tích cc s 
c mc tiêu dy hc lch s nói chung, dy hc phn Lch s 





 (lp 11) nói
riêng, góp phn nâng cao chng dy hc môn Lch s  ng THPT hin nay.
7. Đo
́
ng go
́
p cu
̉
a đê
̀
ta
̀
i
Thc hin tt nhng nhim v  ra, lun:
- Kh cn thit ca vic thit k và s d









trong dy hc Lch s  ng THPT.
- c thc trng dy hc LS nói chung, thc trng thit k và s d
trong môn LS nói riêng.
-  xu

t k 
Adobe Presenter và các bi



ng dy hc tích cc.
8. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài:
- hoa hc: làm phong phú thêm lí lun PPDHLS nói chung và v thit k, s
dy hc lch s  ng THPT nói riêng.
- c tin: là ngun tài liu tham khi
hi hc Giáo dc; GV môn LS và bn thân tác gi lun dng trong quá
trình DHLS  ng THPT.
9. Cấu trúc luận văn
Ngoài phn m u, kt lun và khuyn ngh, tài liu tham kho, ph lc, ni dung chính
ca luc trình bày trong 2 
 lí lun và thc tin ca vic thit k n t môn Lch
s ng dy hc tích cc  ng Trung hc ph thông
t k, s dng bài gin t phn Lch s 






 (Lp 11,
ng dy hc tích cc  Thc nghim.

CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC
THIẾT KẾ BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ MÔN LỊCH SỬ THEO HƢỚNG
DẠY HỌC TÍCH CỰC Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
1.1. Cơ sở lí luận
1.1.1. Xu hươ
́
ng đô
̉
i mơ
́
i phương pha
́
p dạy học hiện nay
i mi PPDH là mt trng tâm ci mi giáo dc. Lut giáo du 28- si và b
u: “Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác,
chủ động, sáng tạo của HS; phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương
pháp tự học, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại
niềm vui, hứng thú học tập cho HS”.
6

 thc hin yêu c coi vic chuyn t dạy học lấy GV làm trung tâm ca

quá trình dy hc sang dạy học định hướng vào người học (dạy học định hướng HS), phát huy tính
tích cc, t lc, sáng to cm lý lun dy hng chung cho vic
i mi PPDH.
Thứ nhất là kết hợp đa dạng các phương pháp dạy học
Không có mt PPDH toàn p vi mi mc tiêu và ni dung dy hc. M
pháp và hình thc dy hc có nhm và gii hn s dng riêng. Vì vy vic phi
hng các PP và hình thc dy hc trong toàn b quá trình dy hng quan
tr phát huy tính tích cc và nâng cao chng dy hc.
S dy hc, giúp GV kt hp nhun nhuyn có hiu qu 
dy hc khác nhau. Trong gi hc Lch s, nh s tr giúp c kt h
pháp thuyt trình vi  d dùng trt trình v mt tr
mt chin dch Lch s vi b ng s gy hc sinh. Ngoài ra, nh s tích
hp tài liu trong bài gin t giao bài tp cho hc sinh hoàn thin vi s vi s
tìm hiu tài liu trong bài ging kt hp vi sách giáo khoa.
Thứ hai, tăng cường sử dng phương tiện công nghệ trong dạy học
 n dy hc (PTDH) có vai trò quan trng trong vi i mi PPDH, nh 
ng tính trc quan và thí nghim, thc hành trong dy hc. Vic s dng các PTDH cn phù
hp vi mi quan h gia PTDH và PPDH, vic trang b các PTDH mng hc
ng. Tuy nhiên các PTDH t to cng, cc phát huy.
n dy hc m tr vic tìm ra và s dng các PPDH mt ví
d v PPDH mi vn mi là dy hc s dng tích hp multimedia trong du hc,
c khám phá tri thc trên mng mng.
Thứ ba, cải tiến các phương pháp kiểm tra đánh giá
Cn bng cho HS nhng k thut thông tin phn hi nhm tu kin cho HS tham
i tin quá trình dy hc.
c tp ca HS không ch t qu mà chú ý c quá trình
hc tp
Cn s dng phi hp các hình tht hp
gia kim tra ming, kim tra vit và bài tp thc hành. Kt hp gia trc nghim t lun và
trc nghim khách quan.

1.1.2 . Khái niệm bài giảng điện tử
* Giáo án: là bn thit k ca mt bài gic ch yu ca các
hong cng thn v n
GV và HS nhc m th c theo yêu cu ca
c.
7

* Bài ging: là s thc thi mt giáo án (k hoch dy hng hc
sinh. Nói cách khác, mt giáo án ch có th tr thành bài gic thc thi.
* Bài gin t
Hin nay, v       thc, thng nht v   
- Learning là bài gic son ra t các công c son ging e - Learning,
tuân th tiêu chu Learning tích hn mt
ng b và có th xut bi dng trc tuyn (on-line), ngoi tuyn (off-
c tài linh du 4 - Quynh v vic ban hành cuc
t k bài ging e-c 2011- 2012)
1.1.3. Vai tro
̀
,  ngha của việc sử dng bài giảng điện tử theo hướng dạy học tích cực trong
môn Lịch sử
1.1.3.1. Vai tro
̀

- Làm cho ni dung bài hc có nhiu thông tin vi s n phong phú
- i hc có th ch ng la chn c và ti hc tp ca mình
- Có th i hc ch ng la chn thi gian thích hp cho mình
- i hc có th ch ng la chc tp phù hp vi bn thân
1.1.3.2. 
*Trong việc hình thành tri thức của học sinh
S dy hc s giúp bài hm bc kin th

trình và sách giáo khoa
*Trong việc định hướng học tập, tạo hứng thú với môn học cho học sinh.
 mi bài ging hoc mi ch , GV có th thit k các sile v mc tiêu ct v kin
thc, k  mà HS cc sau khi hc xong bài hc hoc ch  
i vic tích hp Multimedia vi nhng âm thanh, hình nh s 
s giúp HS cm thy hng thú vi bài hc
*Trong việc rèn luyện kỹ năng của học sinh
Vi các công c h tr c tích hc nhiy hc
trong mt bài h d dùng tru, tho lu giúp HS
c hình thành và rèn luyn nhiu k c GV ch s dng xuyên mt
y hc
1.1.4. Quan niệm về dạy học tích cực
1.1.4.1. Khái niệm về tính tích cực, tính tích cực trong học tập
* Tính tích cực
Tính tích cc là mt phm cht ci sng xã hi.
Tính tích cc biu hin thông qua các hong ci din ra hàng ngày,
c bit là hong mang tính ch ng ca ch th

8

* Phát huy tính tích cực trong học tập lịch sử của HS
Phát huy tính tích cc ca HS là làm cho HS ch ng trong hc tp, ch ng tìm tòi, khám phá
 thu nhn tri thc mi
Dy và hc tích cc tu kin rèn luyn cho HS có nhng phm ch thích
ng vi thi
1.1.1.1. Những yêu cầu cơ bản của việc phát huy tính tích cực của HS trong dạy học lịch sử ở
trường phổ thông
- Dy và hc tin hành thông qua vic t chc các hong hc tp ci hc.
- Dy và hc chú trng ving dn và rèn luy hc ci hc.
- Dy hng HS kt hp vi hc tp hp tác

- Kt ha GV, ca bn hc và t 
- S dn công ngh h tr vic dy và hc
1.1.5. Một số yêu cầu khi thiết kế bài giảng điện tử theo hướng dạy học tích cực trong môn
Lịch sử
* Yêu cầu về nội dung
S d m bo tt mc tiêu giáo dc ca b môn Lch s 
ng THPT
Ni dung ci bám sát nhng ki
góp phn làm rõ nhng kin th
m bo s  các du lch s
* Yêu cầu về hình thức
Cn tránh lm dng k thut khi s dn phi bit s dng hp lý
nht nha phn mm có tác dng tích cn thc ca HS
La chn và trình bày các ni dung trên Slide phm bo tính chính xác, ngn gn, súc
tích, th hic nhng kin thn, trng tâm ca bài hc.
S dng khung nn (background) thng nht có màu sáng kt hp vi mt font ch ph
bin, màu sc hài hòa.
1.2. Thực trạng sử dụng thiết kế và sử dụng bài giảng điện tử trong dạy học môn Lịch sử ở
trƣờng THPT
1.2.1. Nội dung, kết quả khảo sát
 tìm hiu vic thit k, s dy hc lch s  ng THPT, chúng tôi
u tra, kh t ng kt lun khách quan, chính xác v thc trng
ca vic thit k s dn nay  ng ph thông, nhi vi HS lp
11, t  xut nh  ng cho thit k và s dn nâng cao cht
ng dy hc b môn.
u kin v thi gian, vic tiu tra, kho sát thc trng rèn luyn k c
c tin hành  ng THPT Lc Nam (Bc Giang) và THPT Bc Duyên Hà (Thái Bình).
9

V PP tin hành, chúng tôi ch yu tp trung phng vu tra bng

phin ca GV, HS tng THPT nêu trên.
i vi HS, nu tra, kho sát tp trung vào các v sau: tìm hiu xem HS có
ng dn HS t hc trên lp hay không và m hng thú
ca HS vi PP này; vic ch ng hc tp ci vi môn Lch s; GV có s dng giáo án
n t hay không và m hng thú ca HS vi bài hc có s dn t; quan nim
c nâng cao chng dy và hc môn Lch s.
i vi GV, nu tra, kho sát tp trung vào các v ng s
dng công ngh trong dy hc môn LS hay không; Quan nim ca GV trong s dng 
nâng cao chng dy hc b môn; Tình hình thit k và s da GV; Hng thú,
nhu cu ca HS vi vic hc tp Lch s có h tr ca GV khi s
d
Bảng 1.2. Khảo sát về mức độ sử dụng PPDH của GV môn Lịch sử
Mức độ
Phƣơng pháp
Ý kin GV
Ý kin HS

S ng
T l
%
S
ng
T l
%
Thuyt trình
0
0
215
100
ng dn HS tho lun nhóm

12
100
215
100
S dng SGK và các tài liu tham kho
7
58.3
135
62.8
Tích hp (Liên h kin thc nhiu môn hc)
9
75
24
11.2
Trc quan (s dng tranh 
5
41.7
41
19
D án (HS trong vai trò khác nhau ca cuc sng
tho din, d
0
0
0
0
ng dn HS t hc, t nghiên cu
3
25
39
18.1


2
16.7
5
2.3

Qua bng kt qu trên, chúng ta thng s dng PP thuyt trình trong các gi
Lch s (100% ý kin GV và HS khnh). Bên cc GV quan tâm
s dc quan, s dng SGK, tài liu tham khng dn HS t hc, t nghiên cu.
Vic s dng nhiu PP trong gi hc Lch s giúp cho bài dy ca GV tr nên phong phú, to
hi vi HS. Nu s dc, s giúp GV kt hc nhun nhuyn
t các mc tiêu dy hc.

10


Biểu đồ 1.1. Hứng thú của HS đối với PP thuyết trình và PP trực quan
trong dạy học Lịch sử

Theo kt qu t bi 1.1 có th thy, mc dù GV s dng PP thuyng xuyên
trong gi hc Lch sn ln HS không cm thy hng thú vi vi PP
trc quan, mc dù t l GV s du qu ca PP này mang l
c khi vi HS, trên 2/3 s c tr ly,
 phát huy tu qu dy hc PP này mang li GV nên thit k   hng
thú vi HS. Ví d vi bài ging truyn thng, b c s dng ch  di
 s c thit k kt hp vi hiu ng, hình u này không ch làm cho HS
h kin thc hiu qu 
1.2.2. Khái quát thực trạng
T kt qu u tra, khi vi HS và GV cho thc s dng  ng
ph u chú trn vic hc tp có s du hu

nhn thc tm quan trng ca vic s dy h c t
hc ci vu cm thy hng thú vi các tit hc có s d
Tuy nhiên vic s dng dy môn Lch s  t s
hiu qu. GV còn gp nhiu hn ch khi thit k và s d ng THPT. Hin nay, HS
 ng trong hc tp, tìm tòi kin thc b môn.
T  lý lun và thc tin nêu trên, chúng tôi hy vng vi s nhn thn v
vic thit k và s d góp phc t hc ca HS
 nâng cao hiu qu dy và hc môn Lch s  ng THPT.



11

CHƢƠNG 2
THIẾT KẾ, SỬ DỤNG BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ PHẦN LỊCH SỬ THÊ
́
GIƠ
́
I CÂ
̣
N ĐA
̣
I
(LỚP 11, CHƢƠNG TRÌNH CHUẨN) THEO HƢỚNG DẠY HỌC TÍCH CỰC
2.1. Vị trí, mục tiêu, nội dung cơ bản của phần Lịch sử thê
́
giơ
́
i câ
̣

n đa
̣
i
2.1.1. Vị trí
Theo phân phch s ln), phn Lch s th gii
ci thuc phn mt, phn m u cn m u phn Lch s th
gii ci cch s THPT g.
2.1.2. Mc tiêu
Sau khi hc xong phn Lch s th gii ci lp 11, hc sinh có kh 
Về kến thức:
-  , 











 dân Âu, 




, 



























.
- 





, Phi,  



.
- 









.
- , 












Về kĩ năng:

Rèn luynh, bn vn
 ng hp mt v  



 , 















Về thái độ:
- 












c, 
,  , 

























.
- 













 .
- Say mê, 







- , 




2.1.3. Nội dung

Ni dung kin thc LS l cn phn tip theo ca LS ci th gi
trình LS lc Âu  i ci thì trong phn LS ci lp
11 tip tc làm rõ v c châu Á, châu Phi và khu vn
Lch s  Chin tranh th gii th nht (1914  1918) và Các thành t
hóa thi ci.


12

2.2. Thiết kế bài giảng điện tử phần Lịch sử thê
́
giơ
́
i câ
̣
n đa
̣
i v ới sự hỗ trợ của phần mềm
Adobe Presenter
2.2.1. Tổng quan về phần mềm Presenter
2.2.1.1. Khái quát về phần mềm Adobe Presenter
2.2.1.2. Các ưu điểm của Adobe Presenter trong xây dựng bài giảng điện tử
- Chèn Flash lên bài ging
- Ghi âm thanh, hình nh và lng ghép âm thanh, hình nh vào các ni dung trình chiu
trong bài ging.
- c các câu hên bài ging
- ng b âm thanh vi các slide trình chiu
- t bn ra nhinh dng khác nhau (flash, website, pdf ),
2.2.2. Quy trình thiết kế bài giảng điện tử môn Lịch sử bằng phần mềm Adobe Presenter
2.2.2.1. Xác định mục tiêu bài học

2.2.2.2. Lựa chọn kiến thức cơ bản của bài học
2.2.2.3. Xây dựng kịch bản công nghệ
2.2.2.4. Multimedia hóa từng đơn vị kiến thức
2.2.2.5. Đóng gói và chạy thử
2.3. Thiết kế BGĐT phần Lịch sử thế giới cận đại theo hƣớng phát huy tính tích cực của HS
2.3.1. Xác định hệ thống mc tiêu phần Lịch sử thế giới cận đại
2.3.2. Xác định kiến thức cơ bản phần Lịch sử thế giới cận đại
2.3.3. Xây dựng kịch bản công nghệ phần Lịch sử thế giới cận đại (Lớp 11 – chương trình
chuẩn)
2.3.4. Đa phương tiện đơn vị kiến thức phần Lịch sử thế giới cận đại (LS lớp 11)
2.3.5. Đóng gói v chạy thử BGĐT
2.4. Sử dụng bài giảng điện tử phần Lịch sử thế giới cận đại theo hƣớng dạy học tích cực
2.4.1. Mô
̣
t sô
́
yêu câ
̀
u chung
 áp dy hc tích cc trong khi s dt hiu qu nên áp
dng t bc hc thn bc hc cao
i h thng dy hn ch là nhn giúp bài ging
i là tt c. Hiu qu ca bài hc tích cc vn tp trung
ch yu khin ca GV.
 c ht ph m bo s thun li cho GV trong dy hc và kt hp nhun
nhuyy hc.
 n có s chn lc hp lý ngu  u lch s và phi có ngun h tr ca
Multimedia (tranh u, b, các loi bng biu )
13

m bo tính sáng to ca GV, th hin bng vic có th i b cc, ni
dung, m rng kin thc nhm thc hin tt nhp vu
kin và ng dy hc c th.
Cn nâng cao nhn thc và khuyn khích GV tích c
 tit dy thc s có hiu qu, GV cn phi hp giy hc truyn
thy hc có s h tr ca công ngh dy hc hii
2.4.2. Mô
̣
t sô
́
biê
̣
n pha
́
p sư
̉
du
̣
ng BGĐT phần Lịch sử thế giới cận đại theo hướng dạy học tích cực
2.4.2.1. Định hướng hoạt động học tập cho HS
Trong thit k n khai các ni dung dy hc, GV luôn có mt
phnh mc tiêu HS cc sau khi tham gia vào bài hc. M
ng kin thc mà mình cc. T 
s c phù hp nht hiu qu mà không tn quá nhiu thi gian cho môn hc.
2.4.2.2. Tổ chức, hướng dẫn HS tự học trên lớp
- Hướng dẫn tự học thông qua định hướng nhiệm vụ trong các hoạt động học tập
 t chc cho HS t hc trên lp, khi thit k các hong dy hc, GV thit k 
các nhim v hc t ng cho HS t hoàn thin
- Hướng dẫn học tập thông qua các bài tập, phiếu học tập.
Ngoài nhng bài tp trong sách giáo khoa, khi thit k n xây dng h thng

bài tng, phù hp vi HS
2.4.2.3. Tổ chức, hướng dẫn HS tự học ở nhà
- Hướng dẫn học tập thông qua các tiêu chí đánh giá
Vi mi mt nhim v giao cho HS, GV thit k  th
bic m hoàn thành nhim v ca mình.
- Hướng dẫn học tập thông qua giao bài tập về nhà
 c mc tiêu dy hc, GV có th giao cho HS các bài tp v  HS hoàn thin
vi nhng rõ ràng thay vì nhc nh HS hc thuc nhng kin thc trong v ghi
2.4.2.4. Sử dụng BGĐT hướng dẫn HS tự KTĐG
- Hướng dẫn HS tự đánh giá qua bảng tiêu chí đánh giá
Trong quá trình t chc các hong hc tng dn HS t hc  nhà, GV
cn khuyn khích và ti cho HS t kin nhau.
- HS tự đánh giá qua câu hỏi trắc nghiệm
Câu hi trc nghim có th c GV s d n cng c bài
hc. Câu hi trc nghic GV sot thi gian ngn HS có th t kim
c nhiu ni dung, kt qu 



14

2.5. Thƣ
̣
c nghiê
̣
m sƣ pha
̣
m
2.5.1. Mc đích
Thc nghi khn, phù hp hay không c lý lun v

s dy hc phát huy tính tích cc cc nêu ra trong nghiên cu này.
Thông qua các thc tin dy các bài thc nghim, kt qu kim tra và ý kin phn hi ca
 nh tính hiu qu, kh thi và m rng trin khai nhng bin
pháp t chc, dy và hng phát huy tính tích cc ca HS trong thc tin dy hc 
ng ph thông.
Kt qu thc nghi t lun khái quát v tình hình s dng
 ng ph thông nói chung, lch s lp 11 nói riêng. T  
nhn thc ca GV và HS v v này, góp phi các day, cách hc nhm nâng cao
chng dy hc b môn Lch s.
2.5.2. Đối tượng v địa bàn thực nghiệm
S dy và hc môn lch s ng phát huy tính tích cc ca HS
c thc nghim tng THPT Lc Nam (Bc Giang).
S dy và hc môn lch s ng phát huy tính tích cc ca HS
c thc nghim tng THPT Lc Nam (Bng nm  huyn vùng núi, hc
sinh ch yu là con em nông dân theo hm ca huyn vi t l HS
 i h l cao trong tng hc tp tích c
nhit tình, các em rng, có kh  chc và sáng to trong vic th hing.
Tuy nhiên, bên cnh nhm cng vn có nhng
khác: V  vt cht cng: ch có 2 phòng máy phc v chung cho tt c các môn, các t
b môn không có máy tính, máy chiu riêng.
Mt khác, trong vic thiêt k và s d    ng THPT Lc Nam (Bc
Giang) li gp phi nhng kin thc HS phi hc là rt ln và tp trung
nhiu vào các môn t nhiên nên thi gian các em dành cho vic hc Lch s là khá eo hc
thù cng (ch yu chuyên ban A, D) nên các em rt ít hng thú vi môn lch su này
c yêu cu hc sinh chun b gi hc lch s mt cách k ng.
2.5.3. Nội dung thực nghiệm
-  tin hành thc nghin b n tranh th gii th
nht 1914 - 
- Giáo án thc nghim son theo cu trúc cc trong hc
tp b môn ca HS.

- i chng song, không áp dng các bi
xut trong lu


15

2.5.4. Phương pháp thực nghiệm
 li chng, GV son giáo án và ting,  lp thc nghim chúng tôi
thit k i vi GV thc nghim v ng ca bài dy, cách thc trin khai, kim
tra kt qu u chnh và rút kinh nghim kp thi. Sau mi bài hc, thu thp ý ki
giá phn hi t phía HS, GV v bài dy thc nghim; ý kin nhn xét ca GV v  hc tp,
kt qu thc hin nhim v ca HS; bài kin thc và k a HS. Phân tích,
so sánh vi kt qu ca li ch nêu ra nhng kt lun khái quát v v t chc,
ng dn ôn tp trong dy hc lch s  ng THPT.
Quá trình thc nghic tin hành song song  lp thc nghii chng nhm so
sánh, phân tích kt qu  m bo tính khách quan, chúng tôi chn li chng và
lp thc nghiu có s ng h a chn 2
l tin hành thc nghip có s HS không chênh lch nhau (lp
11A4 có 40 hc sinh, lp11A7: 43 hc sinh). Lp 111A4 là lp thc nghim, lp 11A7 là li
chng thit k theo cách dy ph bin hin nay.
2.5.5. Kết quả thực nghiệm
a. Kết quả định tính
Trong bài hc  li chng, gi hc tin hành theo cách truyn thng, không s
d yu thông qua vic GV thuyt trình li kin thc kt hp h
nhn xét chung: hu hc, ch ng tham gia vào bài hc. Kho sát ý kin ca HS
sau gi hc cho thy hng thú vi bài hc vì các ho
ch yu là HS ghi chép bài, nghe GV gic sách giáo khoa và tr li câu hi. GV có chú
ý rèn luyn thit trình, s dng
b, lp bng biu, s dn công ngh n.
Gi hc thc nghic trin khai bng vic GV s d dng

nhi hc (trc quan, làm vic nhóm, s dng bài tp, phiu hc t
trong gi hc, ch yu là HS làm vic, GV ch ng dn, tng ht qu ca
HS. Tng hp ý kin c HS sau gi hc cho thy hu ht các em cm thy hng thú vi bài hc,
tích cc ch i vi các nhim v hc tp GV giao. Khi tham gia vào bài hc Lch s, HS
ng nhng kin thc mà mình ct quá nhiu thi gian cho
môn hc hc tp vt hiu qu.
b. Kết quả định lượng
Sau gi hc thc nghim, chúng tôi tin hành kim tra  nhóm l i chng và thc
nghim. Bài kic chc: gii
m 9-m 7-m 5-6), yi 5). S lic x lý theo
ng kê toán hc.
Theo kt qu thc, ta thy,  lp thc nghim s m khá, gii có t l
u  li chng, lp thc nghim t l m khá gii qua bài kim tra cui
16

gi  li chng mi ch t 70%. T l hm trung bình 
li chng vn còn  m l này  c nghiy 10%.
y, vi giáo án thc nghim  có s dng t hc sinh  lp thc
nghim thu nhc kin thc ch dy và hc phn lch
s th gii ci nhng tích cc cc hiu qu.

KẾT LUẬN
Sau khi thit k và tin hành thc nghim s dy hc Lch s phn Lch
s ci lng phát huy tính tích cc hc tp ct s
kt lun sau:
1. Trong bi cnh công ngh thông tin và nhng thành tu cách mng khoa ht
p và ngày càng chi phi mnh m tt c nh vc ci sng xã h
giáo do, thì thit k và s di s h tr ca PTCN trong dy hc LS nói
chung và LS lp 11 là cn thit và phù hp vm dy hc mi hin nay.
2. Vic thit k và s dy hc phn Lch s ci lp 11  

trình chun s c tính tích cc trong hc tp ca HS, góp phn nâng cao chng
dy và hc b môn trong bi cnh hin nay.
3. Tuy vy, trong quá trình xây dng và thc nghim s dng PTL  ng THPT, chúng
n mt s n ch 
i vng THPT: Mt phn lng THPT hic trang b v
n và thit b DH hi có th s d ng các
thit b, phòng máy còn hn ch  
i vi GV: T hii m tin hc hn
chng rào cn khin vic thit k và s dp không ít nh
4. Qua kt qu thc nghim  ng Tu khc
s hiu qu ca vic thit k và s dn lch s th
gii ci l ra hng thú vi gi hc, tích cc tham gia vào hong
hc tp.

References
1. Alêcxêep M (1976), Phát triển tư duy học sinh. NXB Giáo dc, Hà Ni.
2. Nguyễn Lăng Bình (Ch biên) (2010), Dạy và học tích cực: Một số phương pháp và kỹ
thuật dạy họci hm, Hà Ni.
3. Đỗ Thanh Bình, Nguyễn Thị Côi, Trần Bá Đệ, Đặng Thanh Toán, Trịnh Đình
Tùng, Trần Thị Vinh (2005), Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên của giáo viên THPT chu kì III
(2004-2007) môn Lịch sử. NXB Giáo dc, Hà Ni.
17

4. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2007), Tài liệu bồi dưỡng giáo viên thực hiện chương trình, sách
giáo khoa lớp 11 môn Lịch sử. NXB Giáo dc, Hà Ni.
5. Nguyễn Hải Châu, Nguyễn Xuân Trƣờng (2006), Đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra
đánh giá môn Lịch sử 10. NXB Hà Ni, Hà Ni.
6. Nguyễn Hữu Châu (2005). Những vấn đề cơ bản về chương trình và quá trình dạy học. NXB
Giáo dc, Hà Ni.
7. Nguyễn Thị Côi (Ch biên) (1996), Bài học lịch sử ở trường PTTHi hc Hu, Hu.

8. Nguyễn Thị Côi (2006), Các con đường, biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học lịch sử ở
trường phổ thôngi hm, Hà Ni.
9. Nguyễn Thị Côi (Ch biên) (2009), Rèn luyện kỹ năng nghiệp vụ sư phạm môn Lịch sử. NXB
i hc Sm, Hà Ni.
10. N.G. Đai ri (1973), Chuẩn bị giờ học lịch sử như thế nào?. NXB Giáo dc, Hà Ni.
11. Giáo trình Dạy học cho tương lai của Intel (Intel Teach to the Future) (2005), Vin công ngh
máy tính, T
12. Giáo trình Chương trình dạy học của Intel – Khóa học cơ bản (Intel Essential Course)
(2007,2008), phiên bn 10.0, 10.1, Vin công ngh máy tính, T
13. Lê Thị Thu Hà   tr ca máy tính trong dy hc Lch s  ng trung
hc ph thTạp chí Giáo dục (108), tr. 29  30.
14. Phó Đức Hòa, TS. Ngô Quang Sơn (2008), Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học tích
cực”. NXB Giáo dc, Hà Ni.
15. Lê Huy Hoàng, Lê Xuân Quang (2010), Giáo trình E-learning và ứng dụng trong dạy học.
i hm Hà Ni, Hà Ni.
16. Trần Bá Hoành y hc tích cTạp chí Giáo
dục (32), tr.26-28
17. Hội Giáo dục lịch sử (1996), Đổi mới việc dạy học lịch sử lấy “học sinh làm trung tâm”.
 i, Hà Ni.
18. Đặng Thành Hƣng (2002). Dạy học hiện đại: Lý luận - Biện pháp - Kỹ thuật. 
Hà Ni.
19. I.F. Kharlamôp (1978), Phát huy tính tích cực học tập của HS như thế nào (tp 1). NXB
Giáo dc, Hà Ni.
20. Phan Ngọc Liên, Trịnh Đình Tùng (Ch biên) (1999), Phát huy tính tích cực của HS trong
dạy lịch sử ở THCS: Sách bồi dưỡng thường xuyên chu kì 1997-2000 cho GV THCS. NXB Giáo
dc, Hà Ni.
21. Phan Ngọc Liên (ch biên) (2002), Phương pháp dạy học lịch sử, tp 1, 2. Nhà xut bi
hm, Hà Ni.
22. Phan Ngọc Liên (2003), Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về phương pháp dạy học lịch sử
hiện nay”. Nhà xut bn Chính tr Quc gia, Hà Ni.

18

23. Phan Ngọc Liên (ch biên) (2005), Đổi mới phương pháp dạy học lịch sử ở trường Phổ
thông. Nhà xut bi hm, Hà Ni
24. Phan Ngọc Liên (ch biên) (2008), Đổi mới nội dung và phương pháp dạy học lịch sử ở
trường Phổ thông. i.
25. Tài liệu tập huấn dành cho GV các trường THPT chuyên (2009), D án ng quy trình
phát trin k n nghing THPT chuyên tip cn chun quc t
Giáo di.
26. Hoàng Thanh Tú (2008) dng dn hc sinh ôn tp trong dy
hc lch s  Đổi mới nội dung, phương pháp dạy học lịch sử ở trường phổ thông.
i hm Hà Ni, tr. 492-499.
27. Hoàng Thanh Tú (2012), Phương pháp ôn tập Lịch sử ở trường trung học phổ thông. Nhà
xut bi hc Quc Gia Hà Ni, Hà Ni.
28. Hoàng Thanh Tú – Ninh Thị Hạnh n k  dn công
ngh cho giáo viên môn Lch s  ng trung hc ph , Tạp chí Khoa học ĐHQGHN,
Khoa học Xã hội và Nhân văn 28 (1S), tr. 135  141.
29. Thái Duy Tuyên (2003)c hong nhn thc ci h Tạp chí
Giáo dục (48), tr.13-14.
30. Phạm Viết Vƣợng (2000), Giáo dục họci hc Quc gia Hà Ni.
31. Nguyễn Nhƣ Ý (Ch biên) (2002), NguyTừ điển tiếng Việt
thông dụng. NXB Giáo dc, Hà Ni.

Tài liệu tiếng Nga:
32. М.Т. Студеникин (2007). Современные технологии преподавания истории в школе
(Công nghệ hiện đại trong dạy học Lịch sử ở trường phổ thông).  
 , .