Thực trạng và giải pháp thúc đẩy xuất khẩu hàng dệt may Việt Nam vào thị trường Mỹ

LỜI NÓI ĐẦU
Trong những năm qua, thực hiện đường lối phát triển kinh tế hàng hoá
nhiều thành phần vận hành theo cơ chế thị trường theo định hướng XHCN,
nền kinh tế nước ta đã có sự biến đổi sâu sắc và phát triển mạnh mẽ. Nước ta
đang bắt đầu tiến hành cơng nghiệp hố - hiện đại hố thì nhu cầu về vốn
càng trở nên cấp bách hơn. Nhưng khi đã có vốn rồi thì việc sử dụng vốn như
thế nào cho có hiệu quả cũng là vấn đề rất quan trọng. Việc sử dụng vốn tiết
kiệm và có hiệu quả được coi là điều kiện tồn tại và phát triển của doanh
nghiệp.
Ngày nay một doanh nghiệp muốn đứng vững trên thị trường địi hỏi
doanh nghiệp đó phải biết sử dụng vốn triệt để và không ngừng nâng cao hiệu
quả sử dụng vốn kinh doanh mà đặc biệt là vốn lưu động. Vốn lưu động là bộ
phận rất quan trọng trong vốn sản xuất kinh doanh và nó thường chiếm tỷ
trọng rất lớn ở những doanh nghiệp thương mại. Có thể nói trong doanh
nghiệp thương mại vốn lưu động là bộ phận sinh lời nhiều nhất. Chỉ khi nào
doanh nghiệp hoạt động có hiệuquả thì doanh nghiệp đó mới có vốn để tái
đầu tư giản đơn và tái đầu tư mở rộng nhằm đem lại lợi nhuận ngày càng cao
cho doanh nghiệp trong hành lang pháp lý về tài chính và tín dụng mà nhà
nước đã quy định.
Việc nâng cao hiệu quả sử dụng vốn sản xuất kinh doanh nói chung và
vốn lưu động nói riêng có ý nghĩa hết sức quan trọng, là sự sống còn của các
doanh nghiệp khi tìm chỗ đứng trong nền kinh tế thị trường. Do đó việc nâng
cao hiệu quả sử dụng vốn đang là vấn đề bức thiết đặt ra đối với tất cả các
doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế.
Trong thực tế hiện nay ở Việt Nam hiệu quả sử dụng vốn là một vấn đề
đang được quan tâm. Nhìn chung hiệu quả sử dụng các nguồn tài chính của
các doanh nghiệp ở Việt Nam đặc biệt là các doanh nghiệp nhà nước còn
đang ở mức thấp so với các doanh nghiệp trên thế giới. Nếu chúng ta khơng
có giải pháp kịp thời để nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn tài chính thì các
doanh nghiệp sẽ khó đứng vững được trong môi trường cạnh tranh quốc tế và
sẽ dẫn đến nguy cơ tụt hậu.

Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề này, qua thời gian thực tập
tại Công ty xuất nhập khẩu máy Hà Nội được sự giúp đỡ tận tình của giáo
viên hướng dẫn cùng tập thể cán bộ công nhân viên trong công ty, tôi xin mạnh
dạn đề xuất một số ý kiến thơng qua đó nghiên cứu: “Các biện pháp nhằm nâng
cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động tại Công ty xuất nhập khẩu máy Hà Nội”.
Đề tài nghiên cứu gồm 3 phần:
Chương I: Cơ sở lý luận về vốn lưu động và hiệu quả sử dụng vốn lưu
động trong doanh nghiệp thương mại.
Chương II: Thực trạng hiệu quả sử dụng vốn lưu động tại Công ty xuất
nhập khẩu máy Hà Nội.
Chương III: Các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu
động tại Công ty xuất nhập khẩu máy Hà Nội.


Chương I
Cơ sở lý luận về vốn lưu động và hiệu quả sử dụng vốn lưu động trong
doanh nghiệp thương mại
I. Vốn lưu động trong doanh nghiệp thương mại
1. Khái niệm về vốn lưu động
Vốn lưu động là một bộ phận của vốn sản xuất là biểu hiện bằng tiền của
toàn bộ giá trị tài sản lưu động và vốn lưu thơng để đảm bảo q trình sản
xuất và tái sản xuất của doanh nghiệp được tiến hành bình thường.
Tài sản lưu động của doanh nghiệp là những tài sản tiền tệ hoặc có thể
chuyển thành tiền tệ trong chu kỳ kinh doanh. Nó bao gồm:
- Vốn bằng tiền, bao gồm:
+ Tiền mặt tại quỹ (gồm cả ngân phiếu)
+ Tiền gửi ngân hàng
+ Tiền đang chuyển

- Hàng tồn kho: Các loại tài sản hàng tồn kho được phân loại theo vật tư
của quy trình kinh doanh của doanh nghiệp thương mại bao gồm:
+ Hàng tồn kho
+ Hàng đang đi trên đường
+ Hàng gửi bán
Trong nền kinh tế thị trường tài sản hàng tồn kho còn bao gồm cả phần
dự phòng giảm giá hàng hoá tồn kho.
- Ứng trước và trả trước: Là những khoản ứng và thanh toán trước cho
các nhà cung ứng theo hợp đồng kinh doanh, các khoản tạm ứng khác.
- Các khoản phải thu: Bao gồm:
+ Phải thu từ khách hàng: Thanh toán với người mua, trong kinh doanh
hiện đại nợ phải thu từ khách hàng là những khoản nợ có nguồn gốc từ việc
bán hàng hoặc cung ứng dịch vụ và các khoản phải thu khác như hạ giá chiết
khấu, giảm giá các khoản phải thu.


+ Phải thu nội bộ: Các khoản tạm ứng cho các cán bộ công nhân viên
trong doanh nghiệp.
- Đầu tư tài chính ngắn hạn: Gồm các cổ phiếu, trái phiếu thương phiếu
ngắn hạn mà doanh nghiệp đã mua nhằm mục đích sinh lời từ việc thu lợi tức,
cổ tức và giá trị chứng khoán ngắn hạn. Những tài sản này cũng xem như tiền
có thể sử dụng ngay được vì qua thị trường chứng khốn cấp II ta có thể
chuyển nhượng để thu tiền và bất cứ lúc nào.
- Chi sự nghiệp: là những khoản chi một lần nhưng được phân bổ cho
nhiều thời kỳ khác nhau.
Đặc điểm nổi bật nhất của vốn lưu động là tham gia trực tiếp và hồn
tồn khơng ngừng, ln ln thay đổi hình thái biểu hiện. Quá trình thay đổi
hình thái biểu hiện của vốn lưu động gắn liền với mua bán hàng hoá và sản
phẩm dịch vụ của doanh nghiệp và do đó tạo nên quá trình vận động của vốn
trong kinh doanh. Các doanh nghiệp thương mại hoạt động trong lĩnh vực lưu

thơng hàng hố, sự vận đọng của vốn trải qua hai giai đoạn:
+ Giai đoạn 1: Doanh nghiệp phải ứng ra một số lượng tiền nhất định để
mua vật tư hàng hoá từ nhiều nguồn khác nhau về dự trữ. VLĐ được chuyển
từ hình thái tiền tệ sang hình thái hàng hoá.
+ Giai đoạn 2: Doanh nghiệp dùng hàng hoá dự trữ bán cho khách hàng
để thu tiền về vốn từ hình thái hàng hố được chuyển sang hình thái tiền tệ.
Trong cùng một thời điểm vốn lưu động tồn tại dưới cả hai hình thái.
Cũng do vốn lưu động luôn vận động nên kết cấu của vốn lưu động luôn biến
đổi và phản ánh sự vận động không ngừng của hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp.
2. Phân loại vốn lưu động
Để phân loại vốn lưu động ta có thể dựa vào một số chỉ tiêu sau:
a) Dựa vào sự vận động của vốn trong quá trình sản xuất kinh doanh:
VLĐ được chia làm 3 phần: Vốn lưu động trong khâu dự trữ, VLĐ trong khâu
lưu thông, VLĐ trong khâu sản xuất.
- VLĐ trong khâu dự trữ: Đối với các doanh nghiệp dịch vụ VLĐ trong
khâu dự trữ bao gồm: Vốn dự trữ vật liệu, nhiên liệu, phụ tùng thay thế nhằm


đảm bảo hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp được tiến hành
thường xuyên, liên tục.
- VLĐ trong khâu sản xuất: Trong doanh nghiệp thương mại và doanh
nghiệp dịch vụ khơng mang tính chất sản xuất thì khơng có vốn lưu động vận
động ở khâu này. Đối với các doanh nghiệp dịch vụ mang tính chất sản xuất
VLĐ này bao gồm:
+ Vốn về sản phẩm dở dang đang chế tạo: là giá trị sản phẩm dở dàng
dùng trong quá trình sản xuất, xây dựng hoặc đang nằm trên các địa điểm làm
việc đợi chế biến tiếp, chi phí trồng trọt dở dang...
+ Vốn bán thành phẩm tự chế: cũng là giá trị các sản phẩm dở dang
nhưng khác sản phẩm đang chế tạo ở chỗ đã hoàn thành giai đoạn chế biến

nhất định.
+ Vốn và phí tổn đợi phân bổ (chi phí trả trước) là những phí tổn chi ra
trong kỳ, nhưng có tác dụng cho nhiều kỳ sản xuất vì thế chưa tính hết vào giá
thành mà sẽ tính vào giá thành các kỳ sau:
- VLĐ trong khâu lưu thông bao gồm:
+ Vốn thành phẩm biểu hiện bằng tiền số sản phẩm đã nhập kho và
chuẩn bị các công tác tiêu thụ.
+ Vốn bằng tiền bao gồm tiền mặt tại quỹ, tiền đang chuyển và tiền gửi
ngân hàng.
+ Vốn thanh toán là những khoản phải thu tạm ứng phát sinh trong q
trình mua bán vật tư hàng hố hoặc thanh tốn nội bộ. Theo cách phân loại
này có thể thấy vốn nằm trong quá trình dự trữ nguyên vật liệu và vốn nằm
trong khâu lưu thông không tham gia trực tiếp vào sản xuất. Phải chú ý tăng
khối lượng sản phẩm đang chế tạo với mức hợp lý vì số vốn này tham gia trực
tiếp vào việc tạo nên giá trị mới.
b) Phân loại theo hình thái biểu hiện: VLĐ được chia làm 2 loại
- Vật tư hàng hố: là các khoản vốn lưu động có hình thái biểu hiện bằng
hiện vật cụ thể như nguyên nhiên liệu, sản phẩm dở dang, bán thành phẩm,
thành phẩm...
- Vốn bằng tiền.


c) Phân loại theo nguồn hình thành và quyền sở hữu:
- Vốn chủ sở hữu: gồm 3 phần:
+ Vốn đóng góp của các chủ đầu tư để mở rộng hoặc thành lập doanh
nghiệp. Chủ sở hữu doanh nghiệp có thể là nhà nước, cá nhân hoặc các tổ
chức tham gia liên doanh, các cổ đông mua hoặc nắm giữ cổ phiếu. Bất kỳ
một doanh nghiệp nào khi mới thành lập phải có đủ vốn pháp định. Trong mỗi
lĩnh vực hoạt động kinh doanh khác nhau thì VLĐ của doanh nghiệp là khác
nhau. Ngồi ra doanh nghiệp cịn có số vốn điều lệ, đây là số vốn thực có của

doanh nghiệp và số vốn này phải lớn hơn hoặc bằng số vốn pháp định.
+ Vốn được bổ sung từ kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp: Sau mỗi kỳ sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp sẽ xác định được kết
quả kinh doanh của kỳ đó. Một phần lợi nhuận sau thuế được chia cho các đối
tượng liên quan. Một phần khác được bổ sung vào vốn kinh doanh mà chủ
yếu là vốn lưu động và đây là một bộ phận của vốn chủ sở hữu.
+ Các khoản chênhlệch do đánh giá lại tài sản, chênh lệch tỉ giá chưa xử
lý và các quỹ được hình thành trong hoạt động sản xuất kinh doanh như quỹ
phúc lợi quỹ đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh.
Những doanh nghiệp nhà nước vốn hoạt động là do nhà nước cấp ngay
từ khi mới thành lập trên cơ sở bảo toàn và phát triển vốn.
- Vốn vay: Với điều kiện kinh tế như hiện nay, quy mơ kinh doanh ngày
nay có xu hướng mở rộng, nhu cầu sử dụng vốn ngày càng phát triển.
Do vậy nguồn vốn chủ sở hữu chỉ đáp ứng phần nào nhu cầu vốn kinh
doanh. Để có đủ vốn trong quá trình sản xuất kinh doanh các doanh nghiệp
phải chủ động tạo ra cho mình nguồn vốn để kinh doanh. Một biện pháp hữu
hiệu nhất là đi vay vốn. Hình thức đi vay của doanh nghiệp là: Vay ngân
hàng, vay các tổ chức kinh tế hoặc của các cá nhân hay vay của các tổ chức
tín dụng nhằm tạo ra một lượng vốn cao hơn để đáp ứng nhu cầu về vốn khi
thực hiện hợp đồng phù hợp với lợi ích kinh doanh của doanh nghiệp mà
khơng trái với pháp luật.
Với mỗi hình thức vay vốn lại có những điều kiện xây dựng ràng buộc
khác nhau. Nếu doanh nghiệp vay của tổ chức tín dụng ngân hàng thì điều


kiện để xét vốn vay là doanh nghiệp phải làm ăn có lãi, có tài sản thế chấp mà
số tài sản này chưa đem ra thế chấp. Sau 1 chu kỳ hoặc một khoảng thời gian
nhất định doanh nghiệp phải hoàn trả tiền vay vốn.
Ngoài việc vay vốn của tổ chức tín dụng, của ngân hàng, cá nhân qua
việc phát hành cổ phiếu, còn xuất hiện việc vay vốn lẫn nhau mà thực chất là

chiếm dụng vốn lẫn nhau. Như vậy việc vay vốn sẽ tạo điều kiện thuận lợi,
nắm bắt được cơ hội kinh doanh và phát triển lợi nhuận cho doanh nghiệp.
- Vốn liên doanh: Ngoài vốn tự có, vốn vay doanh nghiệp có thể huy
động thêm bằng hình thức góp vốn liên doanh, với hình thức nhận góp vốn
liên doanh tức là doanh nghiệp cùng hợp tác với nhau trong vấn đề kinh
doanh nhằm mục đích hai bên cùng có lợi.
- Vốn khác: Trên thực tế hoạt động kinh doanh có những khoản phải trả
phải nộp: như nợ phải trả người bán, phải trả nội bộ, thuế và các khoản nộp
ngân sách nhưng chưa đến kỳ phải trả, những khoản người mua phải trả tiền
trước, tiền lương, tiền bảo hiểm, y tế, kinh phí cơng đồn...
Những khoản này được coi như là vốn tự có của doanh nghiệp mặc dù
doanh nghiệp khơng có quyền sở hữu, những vẫn được quyền sử dụng tạm
thời vào hoạt động kinh doanh mà không phải trả bất kỳ một khoản ký gửi
nào.
Với các phân loại vốn như trên tạo điều kiện thuận lợi cho việc quản lý
vốn mà doanh nghiệp nắm giữ đồng thời cho thấy quy mô của từng loại vốn
để từ đó có kế hoạch khai thác một cách chủ động, tích cực góp phần nâng
cao hiệu quả sử dụng VLĐ của doanh nghiệp.
d) Kết cấu vốn lưu động
Kết cấu VLĐ thực chất là tỉ trọng từng khoản vốn trong tổng nguồn
VLĐ của doanh nghiệp. Thông qua kết cấu của VLĐ cho thấy sự phân bổ của
vốn trong từng giai đoạn luân chuyển hoặc trong từng nguồn vốn, từ đó doanh
nghiệp xác định được phương hướng và trọng điểm quản lý vốn nhằm đáp
ứng kịp thời đối với từng thời kỳ kinh doanh. Kết cấu của VLĐ chịu ảnh
hưởng của nhiều nhân tố như: đặc điểm ngành nghề kinh doanh, trình độ tổ
chức. Vì vậy trong doanh nghiệp khác nhau thì kết cấu vốn lưu động cũng
khác nhau, nó phụ thuộc vào các nhóm nhân tố sau:


- Nhóm nhân tố về mua sắm vật tư và tiêu thụ sản phẩm: Các doanh

nghiệp hàng năm phải sử dụng nhiều loại vật tư khác nhau. Nếu khoảng cách
giữa các doanh nghiệp và các đơn vị bán hàng xa hoặc gần, kỳ hạn bán hàng,
chủng loại, số lượng và giá cả phù hợp với u cầu thì có sự thay đổi đến tỷ
trọng VLĐ bỏ vào khâu dự trữ.
Điều kiện tiêu thụ sản phẩm cũng ảnh hưởng nhất định đến kết cấu VLĐ.
Khối lượng tiêu thụ sản phẩm mỗi lần nhiều hay ít, khoảng cách giữa các
doanh nghiệp với các đơn vị mua hàng dài hay ngắn đều trực tiếp ảnh hưởng
tới tỷ trọng thành phẩm và hàng hoá xuất ra nhờ ngân hàng thu hộ.
- Nhóm nhân tố về mặt thanh toán: Nếu sử dụng phương thức thanh tốn
hợp lý, giải quyết thanh tốn kịp thời thì tỉ trọng vốn trong khâu lưu thông sẽ
thay đổi. Đặc biệt trong xây lắp việc sử dụng các thể thức thanh tốn khác
nhau tổ chức thủ tục thanh tốn, tình hình chấp hành kỷ luật thanh tốn có ảnh
hưởng nhiều đến tỷ trọng vốn bỏ vào khâu sản xuất và khâu lưu thơng.
Ngồi các nhân tố nêu trên, kết cấu VLĐ cịn lệ thuộc vào tính chất thời
vụ sản xuất, trình độ tổ chức và quản lý doanh nghiệp. Tìm hiểu thành phần
cũng như nghiên cứu kết cấu nội dung vốn lưu động là rất cần thiết đối với
việc sử dụng chính xác và có hiệu quả số vốn đó trong mỗi doanh nghiệp.
3. Vai trò của vốn lưu động
Vốn lưu động được coi là nguồn lực quan trọng nhất trong doanh nghiệp.
Vốn là tiền đề vật chất không thể thiếu đối với sự ra đời và phát triển của
doanh nghiệp. Trước hết vốn là điều kiện đầu tiên để doanh nghiệp thực hiện
thủ tục pháp lý thành lập. Tiếp theo khi bắt đầu sản xuất kinh doanh phải có
vốn để xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật và VLĐ phục vụ cho quá trình sản
xuất kinh doanh.
Với sự cạnh tranh trong nền kinh tế ngày càng khốc liệt thì vốn là yếu tố
quyết định đến sự thành công hay thất bại của doanh nghiệp. Nếu thừa nhận
vốn doanh nghiệp không thể chủ động trong sản xuất kinh doanh, cũng như
khơng thể mở rộng quy mơ và khi đó doanh nghiệp sẽ bị cạnh tranh bởi các
đối thủ khác mạnh hơn, như vậy quy mô kinh doanh sẽ bị thu hẹp thậm chí
dẫn tới phá sản.

VLĐ cịn là cơng cụ phản ánh và đánh giá q trình hoạt động của hàng
hố, cũng như phản ánh và kiểm tra quá trình mua sắm, dự trữ bán hàng của
doanh nghiệp. Mặt khác vốn lưu động luân chuyển nhanh hay chậm cịn phản
ánh thời gian lưu thong có hợp lý hay khơng. Do đó thơng qua tình hình luân
chuyển VLĐ của doanh nghiệp, các nhà hàng quản doanh nghiệp có thể đánh
giá kịp thời đối với các mặt hàng mua sắm dự trữ sản xuất và tiêu thụ của
doanh nghiệp. Hiệu quả sử dụng vốn ảnh hưởng tới kết quả hoạt động sản
xuất kinh doanh trong kỳ, do vậy việc quản lý vốn có ý nghĩa quan trọng. Sử
dụng vốn hợp lý sẽ cho phép khai thác tối đa năng lực hoạt động của TSLĐ
góp phần hạ thấp chi phí kinh doanh, tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp.
Tóm lại VLĐ có vai trị rất quan trọng trong hoạt động sản xuất kinh
doanh của doanh nghiệp thương mại, việc tìm hiểu và nghiên cứu vấn đề sử
dụng vốn lưu động là vấn đề cần thiết nhằm đưa ra những biện pháp tối ưu
phục vụ cho chiến lược kinh doanh trong doanh nghiệp.
II. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn lưu động trong hoạt động
kinh doanh của doanh nghiệp thương mại
1. Hiệu quả kinh doanh
Hiệu quả kinh doanh được hiểu là chỉ tiêu chất lượng phản ánh mối
tương quan so sánh giữa kết quả đạt được theo mục tiêu đã xác định với chi
phí bỏ ra để đạt được mục tiêu đó. Trong q trình kinh doanh nếu chi phí bỏ
ra ít nhưng kết quả thu được lại cao thì có nghĩa hiệu quả kinh doanh tốt và
ngược lại.
Để hoạt động, doanh nghiệp thương mại phải có các mục tiêu hành động
của mình trong từng thời kỳ, đó có thể là các mục tiêu xã hội cũng có thể là
các mục tiêu kinh tế của chủ doanh nghiệp và doanh nghiệp ln tìm cách để
đạt các mục tiêu đó với chi phí thấp nhất đó là hiệu quả.
Hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp được thể hiện trên hai khía cạnh
sau:

Hiệu quả xã hội: Thể hiện sự đóng góp của doanh nghiệp trong việc thực
hiện những mục tiêu kinh tế xã hội như tăng cường các khoản phúc lợi tạo
công ăn việc làm cho nền kinh tế quốc dân.


Hiệu quả kinh doanh là hiệu quả chỉ xét trên phương diện kinh tế của
hoạt động kinh doanh. Nó mơ tả mối tương quan giữa lợi ích kinh tế mà
doanh nghiệp đạt được với chi phí bỏ ra để đạt được lợi ích đó. Hiệu quả kinh
tế là mối quan tâm hàng đầu của doanh nghiệp và chủ doanh nghiệp.
Hiệu quả kinh tế là chỉ tiêu chất lượng quan trọng phản ánh mối quan hệ
đạt được giữa kết quả về mặt kinh tế và chi phí bỏ ra để đạt được kết quả đó:
Hiệu quả =
Kết quả của doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất kinh doanh thông
thường là đạt được doanh thu hoặc lợi nhuận trong kỳ. Chi phí cho hoạt động
kinh doanh là số lượng vốn đầu tư để đạt được kết quả đó.
2. Hiệu quả sử dụng vốn lưu động trong doanh nghiệp thương mại
Một trong những vấn đề quan trọng để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh
doanh của doanh nghiệp là phải thường xuyên nâng cao hiệu quả sử dụng vốn
lưu động. Hiệu quả sử dụng vốn lưu động phản ánh tình hình sử dụng VLĐ
trong doanh nghiệp, được thể hiện bằng mối quan hệ giữa kết quả hoạt động
kinh doanh với số vốn lưu động đầu tư cho hoạt động sản xuất kinh doanh
trong kỳ.
Hiệu quả sử dụng VLĐ =
Như ta đã biết VLĐ tiếp diễn khơng ngừng, lặp đi lặp lại có tính chất chu
kỳ gọi là chu chuyển VLĐ, thời gian của một kỳ luân chuẩn biểu thị tốc độ
chu chuẩn VLĐ hay còn gọi là hiệu suất luân chuyển VLĐ.
Hiệu suất luân chuyển VLĐ biểu hiện trình độ nghệ thuật sử dụng VLĐ
trong doanh nghiệp. Nó thường biểu thị qua 2 chỉ tiêu. Số lớn luân chuyển
VLĐ trong kỳ và số ngày để hồn thành một lần ln chuyển cịn gọi là kỳ
luân chuyển bình quân).

Sử dụng hiệu quả VLĐ mang tính cấp thiết đối với sự tồn tại và phát
triển của doanh nghiệp. VLĐ là một bộ phận quan trọng của tổng nguồn vốn,
là yếu tố không thể của quá trình sản xuất kinh doanh nhất là trong doanh
nghiệp thương mại. Việc sử dụng VLĐ khơng tốt có thể khơng thể không bảo
tồn được vốn, quy mô bị thu hẹp, ảnh hưởng tới quá trình tái sản xuất và nhu
vậy ảnh hưởng tới hiệu quả kinh doanh. VLĐ vận động không ngừng trong


các giai đoạn cùng với hình thái biểu hiện phức tạp, điều này địi hỏi các
doanh nghiệp trong q trình kinh doanh phải có những biện pháp quản lý và
sử dụng VLĐ thích hợp.
3. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng VLĐ
Trong nền kinh tế thị trường thì VLĐ đối với các doanh nghiệp luôn là
một vấn đề bức xúc đặt ra. Có thể coi VLĐ như là nhựa sống tuần hồn trong
doanh nghiệp. Vì vạy doanh nghiệp muốn hoạt động và phát triển được thì
VLĐ khơng thể thiếu và phải liên tục tuần hoàn, liên tục lưu thơng. Một
doanh nghiệp thiếu vốn thì khơng thể hoạt động được, nhưng nếu có vốn mà
sử dụng kém hiệu quả, để mất dần đồng vốn thì doanh nghiệp sẽ đi vào bế tắc.
Điều đó nói lên rằng VLĐ có ý kiến sống cịn đối với các doanh nghiệp và nó
có vai trò tuyệt đối tới sự thành bại của doanh nghiệp.
Ngày nay các doanh nghiệp hoạt động trong nền kinh tế thị trường thì
yêu cầu về VLĐ là lớn, như nguồn kinh tế thị trường cũng tạo ra môi trường
kinh doanh thuận lợi, giúp doanh nghiệp có thể tự chủ về tài chính có thể huy
động vốn từ nhiều nguồn khác nhau. Vì vậy mà vấn đề đặt ra là địi hỏi đồng
vốn sử dụng vào kinh doanh phải có hiệu quả và hiệu quả tối đa. Trên góc độ
tài chính doanh nghiệp phải quan tâm đến chỉ tiêu hiệu quả sử dụng vốn từ đó
xem xét tình hình sử dụng VLĐ của doanh nghiệp để có các biện pháp nâng
cao hiệu quả sử dụng vốn. Các chỉ tiêu hiệu quả bao gồm:
3.1. Hệ số thanh toán:
Hệ số này dùng để xem xét khả năng thanh toán của doanh nghiệp đối

với khoản phải trả ngắn hạn, gồm hệ số thanh toán hiện tại và hệ số thanh
toán nhanh.
- Hệ số khả năng thanh toán hiện tại là thước đo khả năng có thể trả nợ
của doanh nghiệp, nó chỉ ra phạm vi quy mô mà các yêu sách của dư nợ được
trang trải bằng tài khoản lưu động có thể chuyển thành tiền trong kỳ phù hợp
với thời hạn nợ phải trả:
=
Đây là tỷ lệ giữa TSLĐ và nợ ngắn hạn. Đó là một trong những thước đo
tốt nhất được sử dụng thường xuyên trong đo lường về sức mạnh tài chính.


Hệ số đó trả lời câu hỏi: Doanh nghiệp có đủ tài sản lưu động để trả các
khoản nợ ngắn hạn khơng?
- Hệ số thanh tốn nhanh: là thước đo khả năng trả nợ ngay, không được
dựa vào bán vật tư hay hàng hoá (kể cả sản phẩm) là một đặc trưng tài chính
quan trọng của doanh nghiệp.
Chỉ tiêu này trả lời câu hỏi: Nếu thu thập bán hàng không cịn nữa thì
doanh nghiệp có thể trả được nợ ngắn hạn khơng? Căn cứ vào các nguồn tiền
có thể huy động nhanh và các khoản có thể dễ dàng chuyển thanh tiền bao
gồm: tiền mặt, tiền gửi ngân hàng, tiền đang chuyển các khoản đầu tư chứng
khoán ngắn hạn.
3.2. Hệ số phục vụ vốn lưu động
Hệ số này cho biết với một đồng vốn lưu động bỏ ra thì thu lại cho
doanh nghiệp bao nhiêu đồng doanh thu. Biểu hiện của hệ số này là mối quan
hệ giữa doanh thu đạt được trong kỳ với VLĐ bình quân sử dụng trong kỳ:
M
_______________________
HVLĐ =
V LD
VLD =

V1 / 2 + V2 + V3 .... + Vn / 2
n −1

Trong đó:
HVLĐ : Hệ số phục vụ vốn lưu động
M: Tổng doanh thu trong kỳ
V LD : Vốn lưu động bình quân trong kỳ

V1 ... Vn : Vốn lưu động tại các thời điểm kiểm kê
n : số thời điểm kiểm kê
Hệ số phục vụ VLĐ càng cao tức là với 1 đồng VLĐ bỏ ra có thể đem lại
nhiều đồng doanh thu. Khi đó hiệu quả sử dụng vốn lưu động được đánh giá
là tốt và ngược lại.
3.3. Tốc độ chu chuyển VLĐ


Trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh, sự tuần hoà của vốn diễn
ra liên tục lặp đi lặp lại mang tính chất chu kỳ gọi là chu chuyển vốn lưu
động. Tốc độ chu chuyển VLĐ phản ánh tổng qt q trình quản lý, trình độ
chun mơn tổ chức của cán bộ từ khâu mua đến khâu bán.
Thời gian của vòng chu chuyển VLĐ được quyết định bằng tổng số thời
gian lưu thơng từ kỳ tuần hồn này đến kỳ tuần hồn tiếp theo. Thời gian của
vịng chu chuyển vốn càng ngắn thì tốc độ chu chuyển vốn càng nhanh và
ngược lại.
Tốc độ chu chuyển VLĐ được thể hiện thơng qua 2 chỉ tiêu sau:
- Số vịng chu chuyển VLĐ
MGV
________________
L=

V LD

Trong đó: L : số vịng chu chuyển VLĐ trong kỳ
MGV : Tổng mức doanh thu trong kỳ theo giá vốn
V LD : Vốn lưu động bình quân trong kỳ.

Chỉ tiêu này càng lớn chứng tỏ rằng số vốn lưu động chu chuyển càng
nhanh, hoạt động kinh doanh được đánh giá là tốt.
- Số ngày chu chuyển vốn lưu động phản ánh độ dài một vòng quay của
VLĐ, chỉ tiêu này được xác định dựa vào số ngày quy ước trong kỳ và tổng
số vịng quay trong kỳ đó.
V LD

N=

______________

MGV
Trong đó: N- Số ngày chu chuyển VLĐ
V LD

MGV: doanh thu theo giá vốn bình quân 1 ngày trong kỳ.
Chỉ tiêu này càng nhỏ chứng tỏ VLĐ chu chuyển càng nhanh, tức là
hàng hố ít bị ứ đọng, bộ phận vốn bằng tiền được quản lý chặt chẽ.
Như vậy hai chỉ tiêu số vòng và số ngày chu chuyển thực chất là giống
nhau chỉ khác nhau về cách thể hiện. Khi số vịng chu chuyển VLĐ tăng thì


số ngày chu chuyển VLĐ giảm. Nhìn chung vốn lưu động quay càng nhiều
vòng trong một chu kỳ kinh doanh thì hiệu quả sử dụng vốn lưu động càng

cao.
3.4. Hệ số bảo toàn vốn lưu động
Bảo toàn vốn lưu động có nghĩa là sau một thời gian hoạt động vốn của
doanh nghiệp bảo đảm tồn vẹn khơng bị thâm hụt, thất thốt. Nói cách khác,
đến kỳ kiểm tra VLĐ của doanh nghiệp vẫn đảm bảo tương ứng với số tài sản
lưu động ban đầu theo thời giá hiện tại.
Bảo toàn và phát triển VLĐ là một trong những chỉ tiêu quan trọng đối
với từng doanh nghiệp, nó quyết định đến sự tồn tại và phát triển VLĐ trong
doanh nghiệp chịu tác động của nhiều nhân tố khác nhau, những nhân tố xấu
có thể làm giảm VLĐ và làm ảnh hưởng tới quy mơ kinh doanh. Chính vì
điều này mà việc bảo toàn và phát triển vốn trở thành nguyên tắc bắt buộc các
doanh nghiệp phải thực hiện. Đối với doanh nghiệp nhà nước bảo toàn vốn là
yêu cầu của chế độ hạch toán và là chỉ tiêu pháp lệnh của nhà nước.
Để đánh giá mức độ bảo toàn VLĐ ta cần xác định số VLĐ hiện có và số
VLĐ phải bảo tồn đến cuối kỳ. Trong đó số VLĐ hiện có ở cuối kỳ trên sổ
sách kế tốn của doanh nghiệp sau khi đã điều chỉnh chênh lệch giá của tài
sản lưu động theo thời giá. Các khoản chênh lệch giá đó được xác định trong
mọi trường hợp thay đổi giá trị vật tư hàng hoá do Nhà nước quy định hoặc
vật tư hàng hoá mua theo giá thoả thuận trên thị trường.
Vốn lưu động phải bảo toàn đến cuối kỳ được xác định như sau:
= x
Sau khi xác định được VLĐ hiện có cuối kỳ và VLĐ phải bảo toàn cuối
kỳ ta so sánh chúng với nhau:
Hệ số bảo tồn VLĐ =
Nếu hệ số này > 1 thì doanh nghiệp đã bảo toàn và phát triển VLĐ.
Ngược lại nếu hệ số này < 1 doanh nghiệp khơng bảo tồn được VLĐ nghĩa là
sau khi loại trừ ảnh hưởng của giá VLĐ của doanh nghiệp bị thâm hụt.


Khi sử dụng hệ số bảo tồn VLĐ thì chưa thể đánh giá được mức độ

hiệu quả sử dụng VLĐ trong doanh nghiệp mà chỉ đánh giá được tổng quát về
hiệu quả sử dụng vốn lưu động.
3.5. Hệ số sinh lời của VLĐ
Hệ số doanh lợi của vốn lưu động. Đây là chỉ tiêu chất lượng rất quan
trọng, phản ánh rõ kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Chỉ tiêu
này cho biết một đồng VLĐ sử dụng trong kỳ tạo ra được bao nhiêu đồng lợi
nhuận?
Hệ số doanh lợi VLĐ =
Hệ số sinh lời bao gồm các chỉ tiêu:
- Tỷ suất lợi nhuận doanh thu.
Hệ số này phản ánh mối quan hệ giữa lợi nhuận sau thuế và doanh thu
thuần trong kỳ của doanh nghiệp. Nó thể hiện, khi thực hiện một đồng doanh
thu thuần trong kỳ doanh nghiệp có thể thu được bao nhiêu đồng lợi nhuận
rịng.
Tỷ suất lợi nhuận doanh thu =
- Hệ số khả năng sinh lời của vốn kinh doanh khơng tính tới ảnh hưởng
của thuế thu nhập doanh nghiệp và nguồn gốc của vốn kinh doanh: chỉ tiêu
này cho biết số ngày cần thiết để vốn hàng hoá dự trữ quay trọn một vịng.
Chỉ tiêu vịng quay vốn hàng hố dự trữ và số ngày chu chuyển vốn hàng hố
dự trữ và có quan hệ tỉ lệ nghịch với nhau, vòng quay tăng thì ngày chu
chuyển giảm và ngược lại:
- Vịng quay các khoản thu: phản ánh tốc độ chuyển đổi các khoản phải
thu thành tiền mặt của doanh nghiệp:
Vòng quay các khoản phải thu được xác định như sau:
Vòng quay các khoản phải thu =
Kỳ thu tiền bình quân =
Nếu hệ số vòng quay các khoản phải thu cao thể hiện doanh nghiệp thu
hồi nhanh các khoản nợ. Trong khi kinh doanh doanh nghiệp nên đánh giá
nghiên cứu kỹ những khoản phải thu thông qua việc đánh giá khả năng tài

chính của khachs hàng hoặc uy tín của họ nhằm đưa ra phương thức kinh
doanh thích hợp.
- Vịng quay các khoản phải trả
Số vòng quay các khoản phải trả =
Kỳ trả tiền bình qn =
Số ngày phân tích trong kỳ thường tính bằng 1 năm bằng 360 ngày. Nếu
vịng quay các khoản phải trả thấp doanh nghiệp đã tận dụng được một số vốn
tạm thời để bổ sung cho vốn kinh doanh:
- = x 100
Chỉ tiêu này cho ta biết tỷ lệ càng lớn chứng tỏ doanh nghiệp chiếm
dụng vốn càng nhiều và ngược lại.
- Hệ số phục vụ vốn công cụ, dụng cụ, nguyên vật liệu: Hệ số này phản
ánh một đồng vốn công cụ, dụng cụ, nguyên vật liệu bỏ ra thì hoạt động kinh
doanh sẽ đem lại cho doanh nghiệp bao nhiêu đồng doanh thu.
=
=‘
Tỷ suất lợi nhuận rịng của vốn kinh doan. Nó phản ánh mỗi đồng vốn sử
dụng trong kỳ tạo ra bao nhiêu đồng lợi nhuận.
=
- Tỷ suất lợi nhuận vốn chủ sở hữu: Đây là chỉ tiêu mà các nhà đầu tư rất
quan tâm, hệ số này đo lường mức lợi nhuận thu được lên mỗi đồng vốn chủ
sở hữu trong kỳ.
=
Ngoài bốn chỉ tiêu chung phân tích trên để thấy rõ được hiệu quả sử
dụng vốn lưu động ta xem xét các chỉ tiêu sau:
- Hệ số vịng quay vốn hàng hố dự trữ: hàng hoá dự trữ được coi là bộ
phận chủ yếu của VLĐ trong doanh nghiệp, do vậy tốc đọ chu chuyển hàng
hố tồn kho có ảnh hưởng đến tốc độ chu chuyển của toàn bộ VLĐ và ảnh
hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn lưu động. Tốc độ lưu chuyển hàng tồn kho

cho ta biết số vịng quay bình qn của hàng hố được bán ra. Hệ số vịng
quay vốn hàng hố dự trữ được xác định theo cơng thức:
=
Hệ số vịng quay vốn hàng hoá dự trứ mà cao làm cho doanh nghiệp
củng cố lịng tin vào khả năng thanh tốn. Ngược lại hệ số này thấp gợi lên
tình hình doanh nghiệp bị ứ đọng vật tư hàng hố vì khơng cần dùng hoặc dự
trữ quá nhiều hoặc sản phẩm bị tiêu thụ chậm vì sản xuất chưa bán sát nhu
cầu thị trường. Hệ số này phụ thuộc vào các yếu tố như phương thức bán
hàng, phương thức bảo quản, kết cấu hàng tồn kho. Như vậy từng doanh
nghiệp phải có những biện pháp quản lý hàng tồn kho phù hợp nhằm đạt được
hiệu quả kinh tế cao nhất.
=
Lượng vốn này thường chiếm tỉ trọng nhỏ trong tổng vốn lưu động.
Nhưng đơi khi nó ảnh hưởng đến việc tiêu thụ hàng hoá tức là ảnh hưởng tới
doanh thu. Nếu hệ số phục vụ vốn cơng cụ, dụng cụ càng cao thì hiệu quả sử
dụng VLĐ tốt và ngược lại.
III. Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng VLĐ
Việc xác định các nhân tố ảnh hưởng là cơ sở tìm ra những biện pháp cụ
thể nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả sử dụng VLĐ trong doanh nghiệp. Các
yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng VLĐ rất phức tạp và đa dạng nhưng
chung quy lại người ta phân thành hai loại:
* Nhóm nhân tố có hể lượng hố được
* Nhóm nhân tố khơng thể lượng hố được
1. Nhóm nhân tố có thể lượng hố được
- Doanh thu trong kỳ: Cùng một lượng VLĐ, nếu như doanh thu trong
kỳ càng cao thì hiệu quả sử dụng VLĐ là tốt và ngược lại. Nếu doanh thu
trong kỳ thấp thì hiệu quả sử dụng VLĐ là kém. Từ đó có thể thấy rằng việc
tăng doanh thu hay tăng mức lưu chuyển hàng hoá là mục tiêu phân đấu của

mọi doanh nghiệp trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên
việc tăng mức lưu chuyển hàng hố có thể kéo theo chi phí kinh doanh tăng.


Nhưng nếu tốc độ tăng doanh thu lớn hơn tốc độ tăng chi phí thì vẫn đảm bảo
có lãi tức là việc sử dụng vốn lưu động có hiệu quả.
- Chi phí kinh doanh: Có thể hiểu chi phí kinh doanh là đảm bảo tốt nhất
quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, trên cơ sở sử dụng hợp lý tiết
kiệm mọi nguồn vật tư, tiền vốn, sức lao động của doanh nghiệp để đạt được
lợi nhuận tối đa trong khuôn khổ pháp luật, nâng cao năng suất lao động và
hiệu quả kinh tế của doanh nghiệp.
Để quản lý tốt chi phí kinh doanh, các doanh nghiệp lập kế hoạch chi phí
sản xuất kinh doanh, lập kế hoạch tài chính là hình thức hố tiền tệ tính tốn
các chỉ tiêu về chi phí kinh doanh của doanh nghiệp, phục vụ cho sản xuất
kinh doanh của doanh nghiệp trong kỳ kế hoặch, cùng các biện pháp phấn đấu
thực hiện kế hoạch đó, kế hoạch chi phí sản xuất kinh doanh là những mục
tiêu phấn đấu của đơn vị, đồng thời cũng là căn cứ để đơn vị cải tiến công tác
quản lý kinh doanh, thực hiện chế độ tiết kiệm trong sản xuất kinh doanh, hạ
giá thành sản phẩm hàng hoá, tăng lợi nhuận, tăng hiệu quả kinh tế cho doanh
nghiệp trong kỳ.
Chi phí kinh doanh là nhân tố tương quan tỉ lệ nghịch với hiệu quả sử
dụng vốn ta nhận thấy từ chỉ tiêu:
=
Nếu tổng số vốn lưu động sử dụng bình quân trong kỳ là một số cố định.
Khi tổng chi phí thực tế đã chi trong kỳ tăng (giảm) sẽ trực tiếp làm cho hệ só
sinh lời của VLĐ trong kỳ đó giảm (tăng) tức là hiệu quả sử dụng VLĐ giảm
(tăng).
- Lượng tiền mặt tồn quỹ trong doanh nghiệp có thể ảnh hưởng tới hoạt
động sản xuất kinh doanh, đây là bộ phận VLĐ giúp doanh nghiệp thanh toán
với khách hàng, tận dụng thời cơ trong kinh doanh, giao dịch với ngân hàng

và tổ chức tín dụng. Nếu lượng tiền này nhỏ hơn mức trung bình cần thiết thì
khơng đủ để doanh nghiệp chi tiêu trong những ngày khơng giao dịch với
ngân hàng. Cịn nếu lượng tiền này lớn hơn mức trung bình cần thiết thì sẽ
gây ra thừa tiền trong quỹ, lãng phí vốn.
- Mức dự trữ hàng hố: Để đảm bảo cho q trình kinh doanh được liên
tục, thường xuyên, tốc độ quay vốn nhanh, địi hỏi các doanh nghiệp phải có


mức dự trữ hàng hố phù hợp với quy mơ kinh doanh. Nếu vốn dự trữ hàng
hoá thực tế nhỏ hơn mức tối thiểu cần thiết thì doanh nghiệp sẽ thiếu hàng để
bán ra, hoạt động bán hàng bị gián đoạn, doanh thu đạt được không được tối
đa, dẫn đến hiệu quả sử dụng VLĐ khơng tốt. Cịn nếu dự trữ hàng hoá thực
tế lớn hơn mức dự trữ cao nhất thì hàng hố bị ứ đọng trong kho gây lãng phí
vốn mặc dù doanh thu có thể đạt được như dự tính.
- Tốc độ luân chuyển của VLĐ: Với mức lợi nhuận đạt được ở mỗi vòng
quay vốn là cố định. Tổng lợi nhuận đạt được trong kỳ sẽ phụ thuộc vào số
vòng quay vốn ở kỳ kinh doanh đó.
Như vậy tổng lợi nhuận trong mỗi kỳ kinh doanh trên một lượng VLĐ
cho biết trước có quan hệ tương quan tỷ lệ thuận với số vòng quay của VLĐ
trong kỳ đó.
2. Các nhân tố khơng thể lượng hố được
Đó là những nhân tố mang tính định tính và mức độ tác động của chúng
đối với hiệu quả sử dụng VLĐ là khơng thể tính được. VLĐ của doanh nghiệp
trong cùng một lúc được phân bố trên khắp các giai đoạn luân chuyển và biểu
hiện dưới nhiều hình thức khác nhau. Trong q trình vận dụng đó VLĐ chịu
tác động của nhiều nhân tố làm ảnh hưởng tới hiệu quả sử dụng VLĐ của
doanh nghiệp.
a) Xét về mặt khách quan
Hiệu quả sử dụng VLđ của doanh nghiệp chịu ảnh hưởng của một số
nhân tố sau:

+ Lạm phát: Do tác động của nền kinh tế thị trường có lạm phát là cho
sức mua của đồng tiền sụt giảm hay giá cả của các loại vật tư hàng hố tăng
lên... Vì vậy nếu doanh nghiệp không điều chỉnh kịp thời giá trị của các loại
tài sản đó thì sẽ làm cho VLĐ giảm dần theo tốc độ trượt giá của tiền tệ.
+ Rủi ro: Do rủi ro bất thường trong quá trình sản xuất kinh doanh mà
các doanh nghiệp thường gặp phải trong điều kiện nền kinh tế thị trường có sự
tham gia của nhiều thành phần kinh tế, cùng cạnh tranh... Khi kinh tế thị
trường khơng ổn định, sức mua có hạn thì càng làm tăng khả năng rủi ro của


doanh nghiệp. Ngồi ra doanh nghiệp cịn phải gặp nhiều rủi ro do thiên tai
gây ra như: hoả hoạn, bão lụt... mà các doanh nghiệp khó có thể tránh được.
+ Yếu tố sản xuất tiêu dùng: chu kỳ, tính thời vụ của sản xuất và tiêu
dùng ảnh hưởng trực tiếp tới mức lưu chuyển hàng hố.
Những hàng hố có chu kỳ sản xuất dài vốn hàng hoá lớn sẽ làm cho tốc
độ chu chuyển VLĐ chậm và ngược lại bên cạnh sự phân bổ hàng hoá giữa
nơi sản xuất và tiêu dùng cũng ảnh hưởng tới tốc độ chu chuyển hàng hoá.
Nếu sự phân bố này là hợp lý sẽ tạo điều kiện rút ngắn thời gian lưu thơng
hàng hố, tăng tốc độ chu chuyển tăng hiệu quả sử dụng VLĐ.
+ Nhu cầu thị trường, giá cả hàng hoá dịch vụ. Trong thị trường cạnh
tranh hoàn hảo, nhu cầu về thị trường và giá cả hàng hoá và dịch vụ là những
biến số rất khó xác định. Sự thay đổi của cũng cũng ảnh hưởng đến hiệu quả
việc sử dụng vốn hay lợi nhuận thu được của doanh nghiệp.
Chẳng hạn, có sự biến động lớn về sức mua đối với một hàng hố nào đó
mà doanh nghiệp đang kinh doanh. Nếu sức mua mặt hàng này giảm doanh
nghiệp sẽ đạt mức doanh thu và lợi nhuận thấp làm cho hiệu quả sử dụng
VLĐ thấp. Ngược lại doanh nghiệp sẽ đạt được mức doanh thu về lợi nhuận
cao hơn.
+ Giá cả cũng tác động tương tự như vậy, sự thay đổi giá cả có thể cho
sự biến động đột ngột của nhu cầu hoặc số lượng cung ứng. Giá cả thay đổi sẽ

làm tăng lên hoặc giảm đi mức độ lãi mf doanh nghiệp thu được trên một đơn
vị hàng hoá tiêu thụ.
+ Các chính sách kinh tế của nhà nước: Để thưc hiện chức năng quản lý
vĩ mô nền kinh tế của nhà nước, nhà nước đưa ra chính sách kinh tế phù hợ để
thúc đẩy tăng trưởng kinh tế phù hợp với từng thời kỳ, giai doạn phát triển
của nền kinh tế.
+ Các chính sách thuế, đây là cơng cụ điều tiết vĩ mô nền kinh tế của nhà
nước, thuế có tác động trực tiếp đến các hoạt động kinh doanh của doanh
nghiệp. Vì đây là khoản chi phí bắt buộc. Nếu nhà nước đóng thuế thấp đối
với ngành kinh doanh của doanh nghiệp thì lợi nhuận thu được nhiều hơn,
doanh nghiệp có xu hướng mở rộng quy mơ kinh doanh. Ngược lại với mức


thuế cao, lợi nhuận giảm, doanh nghiệp không muốn mở rộng quy mơ kinh
doanh mà cịn thu hẹp dần quy mơ hoạt động.
Bên cạnh chính sách thuế cịn có các chính sách khác ảnh hưởng tới việc
kinh doanh như chính sách xuất nhập khẩu, chính sách thuộc tiêu chuẩn...
b) Xét về mặt chủ quan
Đó là những nhân tố chủ quan của chính bản thân doanh nghiệp làm ảnh
hưởng tới hiệu quả sử dụng VLĐ cũng như quá trình sản xuất kinh doanh của
doanh nghiệp.
Xác định nhu cầu vốn lưu động: Do xác định nhu cầu VLĐ thiếu chính
xác dẫn đến tình trạng thừa hoặc thiếu vốn trong sản xuất kinh doanh đều ảnh
hưởng không tốt đến hiệu quả sử dụng VLĐ của doanh nghiệp.
Việc lựa chọn phương án đầu tư: Là một nhân tố cơ bản ảnh hưởng rất
lớn đến hiệu quả sử dụng VLĐ của doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp đầu tư
sản xuất ra những sản phẩm hàng hoá, dịch vụ chất lượng cao, mẫu mã phù
hợp với thị hiếu của ngườitiêu dùng, đồng thời có giá thành hạ thì doanh
nghiệp thực hiện được quá trình tiêu thụ nhanh, tăng vịng quay VLĐ. Ngược
lại sản phẩm hàng hố mà doanh nghiệp làm ra có chất lượng kém, khơng phù

hợp với thị hiếu của khách hàng dẫn đến hàng hoá sản xuất ra không tiêu thụ
được làm cho VLĐ bị ứ đọng, hiệu quả sử dụng vốn thấp.
Trình độ tổ chức nhân sự trong doanh nghiệp. Việc tổ chức nhân sự có
ảnh hưởng trực tiếp đến điều hành mọi hoạt động trong doanh nghiệp. Nếu bố
trí đúng người đúng việc, mọi hoạt động diễn ra một cách nhịp nhàng, ăn
khớp với nhau, người quản lý không phải mất thời gian chỉnh đốn, nhắc nhở
nhân viên của mình. Nhưng nếu bố trí người khơng đúng vị trí thì các hoạt
động khơng thể diễn ra một cách bình thường được. Khi mọi hoạt động đã
nhịp nhàng thì chắc chắn mọi hiệu quả sẽ đạt được và hiệu quả sử dụng các
yếu tố dần đạt đến mức độ tối ưu v.v..
Uy tín trong kinh doanh: Trong điều kiện hiện nay sự cạnh tranh giữa
các doanh nghiệp ngày càng đòi hỏi các doanh nghiệp phải tạo dựng cho mình
chữ tín trong kinh doanh. Có như vậy doanh nghiệp mới đẩy nhanh được tiêu
thụ hàng hoá, thuận lợi trong việc tham gia các hợp đồng kinh doanh, tạo
được nhiều mối làm ăn tốt đẹp, tạo dựng được uy tín trên thị trường.


Trình độ tổ chức lưu chuyển hàng hố: Để đưa hàng hoá đến được tay
người tiêu dùng, doanh nghiệp thương mại phải bỏ ra một lượng chi phí nào
đó và tổ chức một quy trình mua vào, dự trữ, bán ra. Muốn nâng cao hiệu quả
sử dụng vốn bằng cách giảm chi phí và nâng số vịng vốn quya thì phải tổ
chức tốt quá trình mua vào, dự trữ và bán ra. Quy trình này được quyết định
bởi trình độ tổ chức lưu chuyển hàng hoá của doanh nghiệp và khả năng cơ
giới hoá.
Trên đây là những nhân tố chủ yếu làm ảnh hưởng đến công tác tổ chức
và sử dụng VLĐ của doanh nghiệp. Ngồi ra cịn có thể có các ngun nhân
khác ảnh hưởng khơng nhỏ đến q trình nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu
động của doanh nghiệp. Để hạn chế những tiêu cực ảnh hưởng không tốt tới
hiệu quả tổ chức và sử dụng vốn lưu động. Các doanh nghiệp cần nghiên cứu
xem xét một cách kỹ lưỡng sự ảnh hưởng của từng nhân tố tìm ra nguyên

nhân nhằm đưa ra những biện pháp hữu hiệu đẩy mạnh việc tổ chức và nâng
cao hiệu quả đồng vốn mang lại la cao nhất.


Chương II
THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN LƯU ĐỘNG
TẠI CÔNG TY XUẤT NHẬP KHẨU MÁY HÀ NỘI
I. TỔNG QUAN VỀ CƠNG TY

1. Q trình thành lập và phát triển
Cơng ty xuất nhập khẩu máy Hà Nội là một doanh nghiệp nhà nước trực
thuộc quản lý của Tổng công ty máy và phụ tùng và Bộ Thương mại, hoạt động
chính trong lĩnh vực xuất nhập khẩu máy móc hoạt động sản xuất kinh doanh.
Công ty xuất nhập khẩu máy Hà Nội được thành lập ngày 19/12/1997
với quyết định số 1390QĐ/TMTC của Bộ Thương mại. Trụ sở giao dịch nhà
B2 Ngọc Khánh, quận Ba Đình, Hà Nội. Tên cơ quan sáng lập là Tổng công
ty máy và phụ tùng Hà Nội.
Ngày 10/2/1998 công ty được cấp chứng nhận đăng ký kinh doanh, và
trụ sở giao dịch được chuyển về số 8 phố Tràng Thi - quận Hoàn Kiếm - Hà
Nội (theo Quyết định 1295/QĐ-BTM ngày 29/10/1998 của Bộ Thương mại).
Công ty xuất nhập khẩu máy Hà Nội bắt đầu hoạt động kinh doanh từ
ngày 18/11/1998 với số vốn ban đầu là 3.823.000.000 đồng. Trong đó: vốn cố
định là 823.000.000đồng và vốn lưu động là 3.000.000.000đồng. Tên giao
dịch quốc tế của Công ty là Nachinoimpost Hà Nội. Kể từ ngày thành lập và
bắt đầu hoạt động công ty đã trải qua những bước thăng trầm trong kinh
doanh và dần tìm được chỗ đứng của mình trên thương trường. Trong những
ngày đầu thành lập công ty vừa kinh doanh vừa cải tạo cơ sở làm việc, vốn ít
đội ngũ cán bộ cơng nhân viên đơng và gặp khó khăn trong việc tìm kiếm
cơng ăn việc làm. Song với sự nỗ lực của toàn bộ CBCNV của công ty được
sự quan tâm giúp đỡ của lãnh đạo Tổng công ty, Đảng uỷ cơ quan Bộ thương

mại, cơng đồn ngành và ban chấp hành cơng đồn Tổng cơng ty đã giúp cho
Cơng ty xuất nhập khẩu máy Hà Nội có những bước trưởng thành lớn trong
suốt 4 năm kể ngày công ty thành lập. Đến nay cơng ty đã có số vốn là 5,6 tỷ
đồng, số nhân viên là 128 người, với số vốn bình quân trên đầu người là 40
triệu đồng/người.
2. Chức năng và nhiệm vụ của công ty
2.1. Chức năng
Chức năng của Công ty xuất nhập khẩu máy Hà Nội


- Xuất nhập khẩu máy móc, phụ tùng, hàng nơng lâm sản: cà phê, lúa
gạo, cao su...
- Tham gia sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực máy móc và dịch vụ.
- Xuất nhập khẩu uỷ thác
- Liên doanh liên kết với các đơn vị, doanh nghiệp trong và ngoài nước.
- Kinh doanh, cho thuê bất động sản, văn phòng, nhà xưởng.
2.2. Nhiệm vụ
- Nhiệm vụ chung: Kinh doanh xuất nhập khẩu, phụ tùng máy móc, tư
liệu sản xuất, vật liệu xây dựng, hàng công nghiệp tiêu dùng, các dịch vụ tư
vấn, dịch vụ thương mại, cho thuê cơ sở nhà xưởng, kho tàng bến bãi, thiết bị
xe máy, dịch vụ vận tải, sửa chữa đại tu lắp ráp ô tô, xe máy, đại lý xăng dầu.
- Nhiệm vụ cụ thể
+ Thăm dò thị trường trong cả nước, nắm bắt nhu cầu xuất nhập khẩu từ
đó ban lãnh đạo cơng ty sẽ đưa ra những quyết định thực hiện.
+ Tổ chức và thực hiện dịch vụ giao nhận vận tải, dịch vụ tư vấn, dịch vụ
thương mại và các dịch vụ xuất nhập khẩu uỷ thác.
3. Đặc điểm cơ cấu bộ máy tổ chức của Công ty xuất nhập khẩu máy
Hà Nội
3.1. Cơ cấu tổ chức bộ máy của công ty
Công ty xuất nhập khẩu máy Hà Nội được tổ chức theo cơ cấu trực tuyến

chức năng dựa trên nguyên tắc thống nhất chỉ huy, cơ cấu tổ chức được mơ
hình theo sơ đồ sau:
Sơ đồ cơ cấu tổ chức bộ máy của cơng ty
Giám đốc

P. Giám đốc 1

Phịng kinh doanh
xuất nhập khẩu
Phòng kế hoạch thị
trường
Các cửa hàng

P. Giám đốc 2

Phòng
Kế tốn tài chính


Việc tổ chức sản xuất kinh doanh khoa học hợp lý phù hợp với công
nghệ kinh doanh ở mỗi doanh nghiệp là việc hết sức quan trọng. Gắn với mỗi
loại hình kinh doanh khác nhau, cơng nghệ khác nhau địi hỏi việc tổ chức bộ
máy quản lý khác nhau, yêu cầu của bộ máy kế toán phải phù hợp với đặc điểm
sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp có như vậy kinh doanh mới đạt hiệu quả
cao.
Công ty xuất nhập khẩu máy Hà Nội là một doanh nghiệp nhà nước có
tư cách pháp nhân, hạch tốn độc lập, có tài khoản và con dấu bao gồm tài
khoản tiền Việt Nam và tài khoản ngoại tệ tại các ngân hàng.
Chức năng nhiệm vụ chủ yếu của từng bộ phận trong công ty
- Giám đốc công ty: Do Tổng công ty máy và phụ tùng bổ nhiệm. Giám

đốc có nhiệm vụ tổ chức điều hành mọi hoạt động của công ty đồng thời là
người đại diện quyền lợi và nghĩa vụ của công ty trước cơ quan quản lý cấp
trên và trước pháp luật.
- Giúp việc cho giám đốc là hai phó giám đốc điều hành một số lĩnh vực
của công ty theo sự phân công của giám đốc đồng thời tham mưu cho giám
đốc trong lĩnh vực xây dựng kế hoạch chiến lược sản xuất kinh doanh.
- Dưới ban điều hành của cơng ty có các phịng ban chức năng và các
cửa hàng trực thuộc cơng ty.
Các phịng ban chức năng của công ty làm công tác tham mưu, tác
nghiệp theo kế hoạch phân công của giám đốc. Đứng đầu các phòng ban chức
năng, nghiệp vụ là các trưởng phòng. Họ là những người tiếp nhận chỉ thị của
giám đốc, phân cơng và hướng dẫn nhân viên cấp dưới trong phịng của mình
thực hiện nhiệm vụ theo các chỉ thị được giao.
+ Phịng kinh doanh xuất nhập khẩu: Đảm đương tồn bộ công tác xuất
nhập khẩu tại công ty: Nhập nguyên vật liệu, máy móc... Có kế hoạch xuất
nhập khẩu để phịng kế tốn cân đối kế hoạch thu chi ngoại tệ, xây dựng dự
thảo hợp đồng xuất nhập khẩu...
Ngoài ra còn tập trung vào dịch vụ đặc biệt theo sự chỉ đạo của công ty.