Giáo án chuyên đề luyện kĩ năng làm bài thi tốt nghiệp THPT môn ngữ văn

ĐỌC HIỂU

ĐỀ ÔN TẬP SỐ 1

VIẾT ĐOẠN VĂN NLXH
(200 CHỮ)

VIẾT BÀI VĂN NLVH
CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA
NGUYỄN MINH CHÂU


ĐỀ ÔN TẬP SỐ 1
I. ĐỌC HIỂU (3.0 ĐIỂM)

Đọc đoạn thơ:
Em có biết hồ bình giá bao nhiêu?
Là đánh đổi vơ vàn giọt nước mắt
Máu cha ông nhuộm đỏ từng tấc đất
Tiễn chồng con tóc mẹ bạc trắng đầu
....
Cho hơm nay một dãy núi liền sông
Những vết thương lùi xa vào quá khứ
Nhưng một điều em ơi xin hãy nhớ
Uống nước rồi, nhớ nguồn cội cha ông


ĐỀ ÔN TẬP SỐ 1

Biết ghi ơn bao thế hệ anh hùng
Họ ngã xuống cho yên bình đất nước

Hãy trân trọng cơng lao người đi trước
Hịa bình này vơ giá em biết khơng?
(Hà Anh,
Họ ngã xuống cho n bình đất nước, Tạp chí Đảng Cộng Sản)


ĐỀ ÔN TẬP SỐ 1

Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1. Xác định thể thơ được sử dụng trong đoạn thơ trên?
Câu 2. Cái giá của hịa bình được nhà thơ miêu tả qua những hình
ảnh nào?
Câu 3. Nêu tác dụng của biện pháp tu từ tương phản trong khổ thơ thơ sau:
Cho hôm nay một dãy núi liền sông
Những vết thương lùi xa vào quá khứ
Nhưng một điều em ơi xin hãy nhớ
Uống nước rồi, nhớ nguồn cội cha ơng

Câu 4. Anh/Chị có đồng tình với quan điểm của tác giả trong câu
thơ “Hãy trân trọng công lao người đi trước/ Hịa bình này vơ giá
em biết khơng?” khơng? Vì Sao?


ĐỀ ÔN TẬP SỐ 1
II. LÀM VĂN (7.0 ĐIỂM)
Câu 1 (2.0 điểm)
Từ

nội dung đoạn thơ ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một
đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của mình về sự biết

ơn.
Câu 2 (5.0 điểm)
Đọc đoạn trích sau:
“Người đàn bà bổng chép miệng, con mắt như đang nhìn suốt cả
đời mình...........- Có chứ, chú ! Vui nhất là lúc ngồi nhìn đàn con
tơi chúng nó được ăn no…” (Chiếc thuyền ngoài - Nguyễn Minh
Châu)1.


HƯỚNG DẪN GIẢI ĐỀ ÔN TẬP SỐ 14
I. ĐỌC HIỂU (3.0 ĐIỂM)
Câu 1. Thể thơ: Tự do (0.5 điểm)
Câu 2. Cái giá của hịa bình được nhà thơ miêu tả qua
những hình ảnh: đánh đổi vơ vàn giọt nước mắt/ Máu cha
ông nhuộm đỏ từng tấc đất/ Tiễn chồng con tóc mẹ bạc
trắng đầu (0.5 điểm)


HƯỚNG DẪN GIẢI ĐỀ ÔN TẬP SỐ 1
I. ĐỌC HIỂU (3.0 ĐIỂM)
Câu 3. - Nghệ thuật tương phản trong khổ thơ tạo ra
những hình ảnh trái ngược nhau: Những vết thương lùi xa
vào quá khứ với Nhưng một điều em ơi xin hãy nhớ/Uống
nước rồi, nhớ nguồn cội cha ông.
Làm nổi bật giá trị sự hi sinh, cống hiến của các thế hệ cha
ơng cho hịa bình của đất nước, đồng thời gửi gắm thông
điệp đến thế hệ hiện tại, phải ln khắc ghi cơng ơn to lớn
đó.
- Tạo sự nhịp nhàng, sinh động cho khổ thơ. (1.0 điểm)

HƯỚNG DẪN GIẢI ĐỀ ƠN TẬP SỐ 1
Câu 4.
- Thí sinh có thể đồng tình với quan niệm, có thể khơng đồng
tình…
- Những lí lẽ đưa ra phải có tính thuyết phục trên tinh thần bàn
luận nghiêm túc, thiện chí. Sử dụng thao tác lập luận phù hợp, có
dẫn chứng tiêu biểu. (1.0 điểm)


HƯỚNG DẪN GIẢI ĐỀ ÔN TẬP SỐ 1
II. LÀM VĂN (7.0 điểm)
Câu 1 (2.0 điểm): Viết đoạn văn nghị luận xã hội (200 chữ)
a. Đảm bảo hình thức đoạn văn nghị luận: Thí sinh có thể
trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân hợp, móc xích, song hành. (0.25 điểm)
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: lòng biết ơn (0.25
điểm)
c. Triển khai vấn đề nghị luận: Thí sinh có thể triển khai theo
nhiều cách, song phải làm rõ lòng biết ơn. (1.0 điểm)
Cần tập trung vào các ý sau:


HƯỚNG DẪN GIẢI ĐỀ ƠN TẬP SỐ 1
Giải thích: Biết ơn là thái độ cảm kích, trân trọng trước
những hành động, những việc tốt đẹp mà người khác làm
cho mình. Bên cạnh đó, biết ơn cịn là sự đền đáp trước sự
giúp đỡ của người khác dành cho mình. Biết ơn là một
truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta.

HƯỚNG DẪN GIẢI ĐỀ ƠN TẬP SỐ 1
Phân tích, chứng minh: Lòng biết ơn thể hiện thái độ trân
trọng của người được giúp đỡ với người đã giúp đỡ mình.
Lịng biết ơn mang đến cho con người nhiều thông điệp tốt
đẹp: khi chúng ta biết nói cảm ơn với người đã giúp đỡ
mình, bản thân chúng ta đã tốt lên rất nhiều. Lịng biết ơn
giúp con người có những định hướng và hành động đúng
đắn giúp chúng ta rèn luyện những đức tính tốt đẹp khác
như: sống có ích, u thương,… truyền tải những thơng điệp
tích cực ra xã hội.


HƯỚNG DẪN GIẢI ĐỀ ÔN TẬP SỐ 1
Bàn luận: Trong thực tế vẫn cịn có nhiều người được người
khác giúp đỡ nhưng lại có thái độ thờ ơ, dửng dưng, ngoảnh
mặt làm ngơ. Lại có những người đứng nhìn người khác gặp
hồn cảnh khó khăn mà khơng giúp đỡ,… đây là những hành
động sai lệch mà chúng ta cần phê phán.
Bài học liên hệ: Luôn bồi đắp sự biết ơn, nhắc nhở bản thân
trân trọng thành quả của các thế hệ đi trước, giữ gìn và phát
huy những truyền thống tốt đẹp của dân tộc.


HƯỚNG DẪN GIẢI ĐỀ ƠN TẬP SỐ 1

d. Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo chuẩn chính tả,
ngữ nghĩa, ngữ pháp tiếng Việt. (0.25 điểm)
e. Sáng tạo: Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị
luận, có cách diễn đạt mới mẻ. (0.25 điểm)
 

HƯỚNG DẪN GIẢI ĐỀ ÔN TẬP SỐ 1
Câu 2 (5.0 điểm): Viết bài văn nghị luận văn học
1. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận: Mở bài nêu được vấn đề
nghị luận, Thân bài triển khai được vấn đề nghị luận, Kết bài
khái quát được vấn đề nghị luận. (0.25 điểm)
2. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: hình tượng nhân vật
người đàn bà hàng chài trong đoạn trích, nhận xét về vẻ đẹp
của hình tượng người phụ nữ được thể hiện trong văn học.
(0.5 điểm)


HƯỚNG DẪN GIẢI ĐỀ ÔN TẬP SỐ 1
Câu 2 (5.0 điểm): Viết bài văn nghị luận văn học
3. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm (3.5
điểm): Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần
vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí
lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau:


HƯỚNG DẪN GIẢI ĐỀ ÔN TẬP SỐ 1
a. Giới thiệu khái quát về tác giả Nguyễn Minh Châu, tác
phẩm “Chiếc thuyền ngồi xa” và đoạn trích.


HƯỚNG DẪN GIẢI ĐỀ ƠN TẬP SỐ 1
b. Phân tích nhân vật người đàn bà hàng chài ở tòa án
huyện
* Hình tượng nhân vật người đàn bà hàng chài thể hiện

trong đoạn trích
- Sơ lược về ngoại hình người đàn bà hàng chài: xấu xí


HƯỚNG DẪN GIẢI ĐỀ ƠN TẬP SỐ 1
b. Phân tích nhân vật người đàn bà hàng chài ở tịa án
huyện
*-Tính cách, phẩm chất:
+ Cam chịu, giàu đức hy sinh, bao dung
. Bị chồng đánh vẫn cam chịu vì sống cho con;
. Nhận lỗi hết về mình, khơng kể tội chồng ở toà án.


HƯỚNG DẪN GIẢI ĐỀ ƠN TẬP SỐ 1
b. Phân tích nhân vật người đàn bà hàng chài ở tòa án
huyện
+ u thương con vơ bờ bến
. Khơng bỏ chồng vì cần chồng phụ bà nuôi đàn con
. Bị chồng đánh bà khơng khóc, nhưng nhìn thằng Phác bị
bố nó đánh thì bà khóc.
. Vui nhất là bà nhìn đàn con được ăn no.


HƯỚNG DẪN GIẢI ĐỀ ƠN TẬP SỐ 1
b. Phân tích nhân vật người đàn bà hàng chài ở tòa án
huyện
+ Thấu hiểu lẽ đời, chắt chiu hạnh phúc
. Người đàn bà phải cần có người đàn ơng để chèo chống
thuyền lúc phong ba….
. Gia đình bà có lúc cũng vui vẻ, hạnh phúc.

HƯỚNG DẪN GIẢI ĐỀ ƠN TẬP SỐ 1
b. Phân tích nhân vật người đàn bà hàng chài ở tòa án
huyện
- Hình tượng nhân vật người đàn bà hàng chài thể hiện
trong đoạn trích với nghệ thuật đặc sắc:
+ Khắc hoạ nhân vật tiêu biểu
+ Cách kể chuyện tự nhiên, cảm xúc.
+ Ngơn ngữ đậm tính triết lý, phù hợp với tính cách nhân
vật.


HƯỚNG DẪN GIẢI ĐỀ ƠN TẬP SỐ 1
b. Phân tích nhân vật người đàn bà hàng chài ở tòa án
huyện
* Đánh giá
Nhân vật người đàn bà hàng chài mang vẻ đẹp tuyệt vời của
người phụ nữ, tuy xấu xí, nghèo khổ nhưng có phẩm chất tốt
đẹp. Qua đó, nêu lên cách nhìn nhận, đánh giá con người
phải có cái nhìn tồn diện, khơng nhìn vào hiện tượng, vẻ
bên ngồi.


HƯỚNG DẪN GIẢI ĐỀ ÔN TẬP SỐ 1

c. Nhận xét về vẻ đẹp của hình tượng người phụ nữ được thể
hiện trong văn học.
- Người phụ nữ trong văn học được khắc hoạ với những
phẩm chất cao đẹp, tiêu biểu cho người mẹ, người vợ Việt

Nam.
- Họ là những con người chịu nhiều khổ cực nhưng luôn toả
sáng với vẻ đẹp tâm hồn cao quý.


HƯỚNG DẪN GIẢI ĐỀ ÔN TẬP SỐ 14
- Số phận bất hạnh
+ Từ nhỏ đã là một người con gái xấu, lại rỗ mặt, sau một bận
lên đậu mùa.
+ Cũng vì xấu, khơng ai lấy, có mang với một anh con trai
một nhà hàng chài giữa phá hay đến nhà mua bả về đan lưới.
+ Sống những ngày tháng bấp bênh, cơ cực trên chiếc thuyền
chài, đói nghèo đeo đẳng, bị hành hạ "ba ngày một trận nhẹ,
năm ngày một trận nặng", "bất kể lúc nào thấy khổ quá là lão
xách tôi ra đánh".


HƯỚNG DẪN GIẢI ĐỀ ÔN TẬP SỐ 14
=> Người đàn bà hàng chài không chỉ bị hành hạ về mặt
thể xác từ những trận đòn tàn bạo của người chồng vũ phu
mà còn bị giày vò về tinh thần, nơm nớp lo sợ con cái bị tổn
thương khi phải chứng kiến cảnh bố đánh đập, hành hạ mẹ.