I. Đặt vấn đề.
1. Lý do chọn đề tài.
Mac xim Gooc Ki có nói: “con người với bản tính là nghệ sĩ. Bất cứ ở đâu và
lúc nào con người cũng muốn đưa cái đẹp vào cuộc sống ...”
Ngay từ buổi hoang sơ con người đã biết làm đẹp bằng cách vẽ nên người bằng
màu sắc sẵn có trong thiên nhiên, đeo lên người những sâu chuỗi bằng vỏ ốc, lông
chim.Biết chế tạo công cụ lao động bằng đá, đồng.Từ hình dáng thơ sơ đến tiện dụng
thẩm mỹ. Cho đến ngày nay , trong cuộc sống hàng ngày từ ăn, mặc, ở, đi lại, giải trí,
giao tiếp và các phương tiện khác đều cần đẹp. Đó là nhu cầu thiết yếu của con
người. Cũng từ đó mỹ thuật gắn bó khăng khít với lịch sử phát triển lồi người và
ngày càng đạt đến mức độ nghệ thuật cao.
Mac nói: “ muốn được thưởng thức về nghệ thuật thì trước tiên phải được giáo
dục về nghệ thuật “ Trong chiến lược phát triển con người một cách toàn diện, con
người phải được giáo dục về nghệ thuật thì mới đủ năng lực thụ cảm và sáng tạo nghệ
thuật. Ngoài yêu cầu học vẽ để giải trí về mặt thẩm mỹ, nâng cao trình độ hiểu biết về
nghệ thuật thì mỹ thuật còn gắn liền với các hoạt động thực tiễn. Dạy học sinh biết
yêu cái đẹp, yêu thiên nhiên, con người, xã hội và cuộc sống quanh ta. Để học sinh có
ý thức giữ gìn nhà cửa, trường lớp, thơn xóm, phố phường, giữ gìn cảnh quan sung
quanh, bảo vệ mơi trường thiên nhiên, biết yêu quý, bảo tồn những di sản văn hóa,
lịch sử, truyền thống đạo đức, thuần phong mỹ tục của dân tộc.
Thế kỷ 21 đất nước đang trên đà phát triển, mở cửa và hội nhập. Nhưng làm
thế nào để thế hệ trẻ hôm nay bắt kịp su thế phát triển của loài người mà vẫn giữ
được bản sắc văn hóa. Đây là trách nhiệm chung của các nghành, các cấp. Trong đó,
quan trọng nhất là nghành giáo dục.
Với kinh nghiệm giảng dạy, nhiều năm liền đạt danh hiệu giáo viên giỏi cấp
trường, cấp huyện. Tôi luôn tìm tịi những phương pháp nâng cao chất lượng dạy học.
Đứng trước tình trạng học sinh có biểu hiện ngày càng đi xuống về đạo đức, ăn mặc
lố lăng, lối sống lai căng. tôi nhận thấy việc giáo dục thẩm mỹ cho học sinh THCS là
việc quan trọng và cần thiết. Vì vậy tơi mạnh dạn bày tỏ một số quan điểm về: Giáo
dục thẩm mỹ thông qua giảng dạy phân mơn vẽ tranh ở trường THCS..
2. Mục đích ngiên cứu.
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn các hoạt động giáo dục thẩm mỹ
cho học sinh nhằm đề suất và thử nghiệm những biện pháp giáo dục học sinh biết
nhận thức cái hay, cái đẹp.Để vận dụng vào cuộc sống sinh hoạt, học tập thường
ngày.
3. Đối tượng nghiên cứu.
“Giáo dục thẩm mỹ thông qua giảng dạy phân môn vẽ tranh ở trường THCS..
4. Giả thiết khoa học.
Nếu vận dụng được một số biện pháp giáo dục thẩm mỹ phù hợp, thông qua
giảng dạy phân môn vẽ tranh thì sẽ thu hút được các em, qua đó giáo dục đạo đức,
thẳm mỹ cho học sinh, góp phần nâng cao giáo dục toàn diện trong nhà trường.
1
SangKienKinhNghiem.net
5. Nhiệm vụ nghiên cứu : Đề tài sẽ thực hiện những nhiệm vụ sau:
- về mặt lý luận chung đề tài sẽ nêu lên một số khái niệm về vấn đề giáo dục thẩm
mỹ.
- Mỹ thuật góp phần nâng cao giáo dục thẩm mỹ qua những hoạt động đặc trưng ở
trường THCS.
- Những giải pháp nhằm nâng cao giáo dục thẩm mỹ thông qua giảng dạy phân môn
vẽ tranh ở THCS Thạch lập.
6. Các phương pháp sử dụng để nghiên cứu đề tài.
Trong quá trình thực hiện đề tài tơi tiến hành sử dụng các phương pháp chính
sau đây.
6.1 Phương pháp điều tra quan sát.
- Điều tra thực trạng nhận thức thẩm mỹ của học sinh THCS ở một số trường đã học
mỹ thuật và chưa được học mỹ thuật
- Điều tra về nhận thức thẩm mỹ của học sinh THCS Thạch Lập.
- Ở một số câu lạc bộ năng khiếu.
- Điều tra thực trạng giảng dạy mỹ thuật của giáo viên ở một số trường THCS trong
cùng huyện.
6.2 Phương pháp đàm thoại pháp vấn.
- Trao đổi với cán bộ quản lý về thưc trạng giáo dục thẩm mỹ thông qua giảng dạy
mỹ thuật.
- Trao đổi với giáo viên trực tiếp giảng dạy.
- Đật câu hỏi với học sinh để kiểm tra mức độ nhận thức về thẩm mỹ thông qua môn
học mỹ thuật.
6.3 Phương pháp trắc nghiệm.
- Thực hiện qua một số tranh vẽ của học sinh
- Từ tranh đến nhận thức thẩm mỹ thực tiễn của học sinh.
6.4 Phương pháp phân tích tổng hợp.
Trên cơ sơ điều tra thực tế sẽ tổng kết một số kết quả cụ thể.
7. Phạm vi nghiên cứu.
- Môn mỹ thuật gồm có bốn phân mơn là: vẽ tranh, vẽ trang trí, vẽ theo mẫu, thường
thức mỹ thuât. Đề tài không đi vào tất cả bốn phần mơn đó. Đề tài chỉ đi sâu nghiên
cứu về giáo dục thẩm mỹ thông qua phân môn vẽ tranh.
- Đối tượng nghiên cứu đề tài là đối tương học sinh lớp 8A1, 8A2 trường THCS
Thạch lập. Năm học 2014 - 2015.
II. Nội dung
2
SangKienKinhNghiem.net
Chương 1: Cơ sơ lý luận của việc giáo dục thẩm mỹ cho học sinh THCS
1.1 Mục tiêu của môn mỹ thuật ở trường THCS
Môn mỹ thuật ở trường THCS không nhằm đào tạo sáng tác hay những người
chuyên làm về mỹ thuật mà nhằm giáo dục thẩm mỹ cho học sinh là chủ yếu. Tạo
điều kiện cho học sinh tiếp xúc, làm quen va thưởng thức cáiđẹp. Tập tạo ra cái đẹp
và vận dụng vào sinh hoạt học tập hàng ngày.
Mơn mỹ thuật ở trường THCS góp phần nâng cao hơn năng lực quan sát, khả
năng tư duy hình tượng và khả năng sáng tạo của các em với một phương pháp làm
việc khoa học, nhằm hình thành ở các em phẩm chất của con người lao động mới,
đáp ứng được đòi hỏi của một xã hội phát triển ngày càng cao.
Xuất phát từ mục tiêu trên, môn mỹ thuật ở trường THCS có nhiệm vụ:
- Giáo dục thẩm mỹ cho học sinh thơng qua ngơn ngữ tạo hình
- Cung cấp cho học sinh một số kiến thức phổ thông về mỹ thuật
- Giúp học sinh nhận thức sâu sắc hơn về nền mỹ thuật dân tộc
- Tạo điều kiện cho các em tiếp thu tốt hơn các môn học khác
Trong các nhiệm vụ trên thì mục tiêu giáo dục thẩm mỹ được đặt lên hàng đầu.
Vì nó sẽ góp phần bảo vệ mơi trường thẩm mỹ cho xã hội. Để mọi người đều hướng
đến cái đẹp, biết tạo ra cái đẹp, thưởng thức cái đẹp theo ý mình và sẽ làm cho cuộc
sống đẹp hơn.
1.2 Một số vấn đề về giáo dục thẩm mỹ.
Giáo dục nói chung là sự truyền thụ cho thề hệ trẻ những tri thức cơ bản nhất
trong vốn kinh nghiệm xã hội mà loài người đã tích lũy được suốt hàng ngàn năm
lịch sử. Giáo dục nói chung có nhiệm vụ đào tạo con người ở mọi lĩnh vực. Thẩm
mỹ là nói đến sự cảm thụ của con người với cái đẹp khi có tác động tốt tới đời sống
con người sẽ được thừa nhận là những giá trị thẩm mỹ.
Như vậy nói tới giáo dục thẩm mỹ trong bài viết là nói tới sự cảm thụ cái đẹp
của các em học sinh trước thực tế khách quan. Từ đó có những tác động tích cực
trong suy nghĩ, hành động, tác động trở lại với tự nhiên, xã hội và loài người.
Một học sinh có khiếu thẩm mỹ là học sinh biết thụ cảm cái đẹp một cách trọn
vẹn để cái đẹp nảy nở trong tư duy, thúc đẩy sự bộc lộ những hành động cử chỉ tốt
đẹp có tính tích cực trong cuộc sống.
Vì vậy giáo dục thẩm mỹ là những hoạt động mang tính sư phạm của người
thầy tác động tới học sinh. Để các em cảm thụ đầy đủ cái đẹp, biến nó thành giá trị
thẩm mỹ thực sự cho mình.
Nhiệm vụ của người thầy giáo là giáo dục thẩm mỹ cho học sinh, giúp các em
làm chủ những giá trị thẩm mỹ. Hình thành ở các em một quan hệ mang tính tích cực
tuyệt đối với hiện thực cuộc sống. Tạo ra ở các em năng lực cảm thụ cái đẹp, thấy
cái đẹp ở xung quanh mình gần gũi và đáng yêu, tạo nên những rung động thẩm mỹ
và luôn có thói quen tạo ra cái đẹp ngay trong chính bản thân, cử chỉ, lời ăn tiến nói,
giao tiếp ứng sử.Với cộng đồng xã hội.
3
SangKienKinhNghiem.net
Giáo dục thẩm mỹ cho học sinh THCS thông qua môn vẽ tranh là giúp học
sinh hiểu về cái đẹp, sống, làm việc theo cái đẹp. Các em hào hứng học tập, ln có
ý thức vươn tới cái đẹp. Đó chính là mong muốn của tồn xã hội.
Giáo dục thẩm mỹ cho học sinh là một lĩnh vực rộng lớn và phức tạp. Nó địi
hỏi có sự tác động của nhiều mơn học.Trong đó mơn mỹ thuật bằng ngơn ngữ tạo
hình độc đáo chiếm một vị trí quan trọng.
1.3 Tầm quan trọng của môn mỹ thuật đối với việc giáo dục thẩm mỹ cho học
sinh THCS.
Bác Hồ từng căn dặn chúng ta “ Mỗi con người đều có cái thiện và cái ác ở
trong lòng. Ta phải biết làm phần tốt của con người nảy nở như hoa mùa xuân và
phần xấu bị mất dần đi..
ở đây cái đẹp - xấu của con người và hiện thực được nằm trong phạm trù thẩm
mỹ. Mỹ thuật là một trong những con đường làm phong phú thêm sự tiếp xúc của
con người với hiện thực. Giáo dục thẩm mỹ thông qua việc dạy mỹ thuật chính là
khai thác yếu tố tình cảm để giáo dục con người. Vì một điều quan trọng là “Có tài
mà khơng có đức thì là người vơ dụng.Có đức mà khơng có tài thì làm viêc gì cũng
khó.. ( Hồ Chí Minh )
Mơn mỹ thuật đưa vào nhận thức của các em kho tàng to lớn bất tận những tình
cảm tốt đẹp đối với cha mẹ, bạn bè, các anh hùng liệt sĩ.cuộc sống xung quanh.
Bằng cách đó mỹ thuật nhân đạo hóa con người, làm cho tình cảm của họ phát
triển đẹp đẽ hơn.Đó chính là mặt cảm xúc giáo dục thẩm mỹ của nghệ thuật.
Mỹ thuật truyền tải nội dung giáo dục thẩm mỹ thông qua ngơn ngữ của nghệ
thuật tạo hình như: Màu sắc, đường nét, hình khối, khơng gian.Giáo dục thẩm mỹ
thơng qua giáo dục mỹ thuật chủ yếu là giáo dục nhận thức
thể hiện cụ thể qua tranh vẽ.
Giáo viên trong thời gian giảng dạy nhất định phải khơi được lên ở các em sự
nảy nở về cảm xúc, xúc cảm đối với hiện thực cuộc sống. Để các em giãi bày những
suy nghĩ tốt đẹp của mình bằng tranh vẽ, bằng hành động, lời nói. Đó chính là cách
tạo ra các giá trị thẩm mỹ vốn đã được hình thành ở các em.
Giáo dục thẩm mỹ qua giảng dạy mỹ thuật là hình thành ở các em lập trường
thẩm mỹ biểu lộ đối với tự nhiên, con người và cuộc sống xã hội. Biệu lộ tình cảm,
quan điểm của mình với dân tộc và tình đồn kết cộng đồng trên
thế giới.
Như vậy mỹ thuật chiếm một vị trí vơ cùng quan trọng trong việc giáo dục
thẩm mỹ của học sinh. Kết quả của quá trình giáo dục trên phụ thuộc vào cách dạy,
cách học, môi trường điều kiên sống và mức độ nhận thức thẩm mỹ của từng học
sinh trong những hoàn cảnh cụ thể của từng địa phương.Vậy ta hãy cùng tìm hiểu cái
riêng của trường Thạch Lập trong giáo dục thẩm mỹ cho học sinh thông qua giảng
dạy môn mỹ thuật.
4
SangKienKinhNghiem.net
Chương 2: Thực trạng của vấn đề giáo dục thẩm mỹ ở trường THCS
Thạch Lập.
2.1 Thực trạng dạy học môn mỹ thuật ở trường THCS
ở một số thành phố lớn việc dạy và học môn Mỹ thuật đã được đầu tư đúng
mức. Nhưng ở các vùng nông thôn và miền núi thì mới chỉ thực hiện được ở những
trường có giáo viên mỹ thuật. ở các vùng sâu, vùng xa cịn để trống mơn học này.
Một bộ phận giáo viên được đào tạo không chuyên nhưng vẫn được phân công
giảng dạy mơn mỹ thuật. Một số khác thì phương pháp giảng dạy nặng nề, bài bản,
thiên về truyền thụ kiến thức, ít chú ý đến khai thác yếu tố thẩm mỹ của bài vẽ.
2.2 Hoàn cảnh thực tế ở địa phương Thạch Lập
Trong cuộc sống ta thấy yếu tố môi trường chi phối rất lớn tới sự hình thành và
phát triển nhân cách của con người . Mỗi vùng miền những yếu tố như địa lý, cảm
quan, tập tục, truyền thống đã tạo nên ở con người những đặc điểm khác nhau. Như
giọng nói, màu da, nét tính cách, sâu sắc hơn là vấn đề nhận thức.Từ đó đã tạo nên
diện mạo văn hoá khác nhau để trở thành bản sắc dân tộc của mỗi vùng.
Khơng nằm ngồi quy luật chung ,học sinh ở Thạch lập cũng có những nét
riêng độc đáo về nhiều mặt, mà ở đây trong phạm vi bài viết chỉ đề cập tới vấn đề
nhận thức thẩm mỹ của học sinh với hoàn cảnh thực tế địa phương.
Thạch lập là huyện miền núi có các dân tộc sinh sống như người Mường,
người Dao và người Kinh. Mỗi dân tộc đều mang đậm bản sắc văn hoá cùng phong
tục độc đáo.
Từ nhỏ khi chưa cắp sách tới trường các em đã được lớn lên trong tiếng cồng
chiêng rộn rã của người Mường, được tham gia vào những đêm hội tết nhảy của
đồng bào Dao, ngắm dãy núi trùng điệp .từ mối quan hệ gắn bó thân thiết giữa con
người với con người trong cộng đồng được hoà quyện với thiên nhiên hùng vĩ .Đây là
điều kiện thuận lợi ban đầu để tạo nên một nét đẹp trong cảm thụ thẩm mỹ của các
em.
Mơi trường sống đó chính là cái nôi quý giá nuôi dưỡng nguồn cảm xúc mạnh
mẽ để các em có khả năng cảm thụ, rung động trước những cái đẹp muôn màu ở xung
quanh. Từ đó tạo ra những giá trị thẩm mỹ cho cuộc sống.
Trên đây là những điều kiện thuận lợi cho việc giáo dục thẩm mỹ cho các em.
Song bên cạnh đó vẫn cịn tồn tại khơng ít những hạn chế gây khó khăn cho mục tiêu
chính của mơn học.
Thạch lập là một huyện miền núi nghèo xa trung tâm thành phố. Học sinh thiếu
thông tin, sự giao lưu với các hoạt động lớn của đất nước. Những cái đẹp mang tính
khách quan, cảm thụ quanh năm cũng trở nên nhàn chán. Thông tin đến các em ở mỗi
trường, mỗi địa phương cũng ở nhiều mức độ khác nhau.Vì lẽ đó nhận thức thẩm mỹ
của các em cũng có độ chênh lệch với các bạn miền suôi.
2.3 Thực trạng học tập bộ môn mỹ thuật ở trường Thạch lập
Học sinh học mỹ thuật chưa có nề nếp từ tiểu học. Kiến thức chưa có hệ thống,
ít được thăm quan danh lam thắng cảnh và bảo tàng.Vì thế hiểu biết về mỹ thuật, về
cái đẹp hầu như các em chưa có, nên khơng kích thích các em học tập.
Các em cịn bị chi phối bởi các mơn chính, coi mơn Mỹ thuật là môn phụ.
Phương tiện học tập thiếu thốn, đôi khi không có tranh cho học sinh quan sát. Bên
cạnh đó cha mẹ các em chủ yếu đều làm nông nghiệp.Việc quan tâm,giáo dục học
sinh đều phó thác cho nhà trường .
5
SangKienKinhNghiem.net
Khả năng tiếp thu sự giáo dục trong lĩnh vực thẩm mỹ của các em cũng còn
nhiều vấn đề phải bàn trong một điều kiện chưa được đầy đủ như ở miền xi. Thì
điều các em quan tâm vẫn gắn với điều kiện cụ thể hàng ngày. Phạm trù cái đẹp khi
chưa có tác động thiết thực tới các em thì các em cũng khó cảm nhận.Từ đó, chúng
chưa thể trở thành những giá trị thẩm mỹ trong các em hàng ngày.
Tơi có thực hiện một khảo sát về việc học tập môn Mỹ thuật ở hai lớp . Cho kết quả
như sau:
Kết quả khảo sát trước khi thực hiện đề tài ở hai lớp 8A1, 8A2
Giỏi
Khá
Trung bình
Yếu
Lớp
Sĩ số
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
8A1
20
11
55
09
45
0
0
0
0
8A2
25
0
0
03
12
14
56
08
30
Tổng
45
11
24,44
12
26,67
14
31,11
08
17.77
Căn cứ vào bảng số liệu ta thấy.
Ở lớp 8A2 : Học sinh giỏi : 0 %
Học sinh khá : 12%
Học sinh yếu : 30%
Tỉ lệ này quá thấp so với mục tiêu và yêu cầu đặt ra của việc giáo dục thẩm mỹ
thông qua giảng dạy phân môn vẽ tranh của mơn mỹ thuật. Tại sao lớp lại khơng có
học sinh giỏi ? số học sinh yếu quá nhiều. Một số em chán học. Qua hỏi lý do tôi
nhận được câu trả lời : Em rất sợ mơn vẽ tranh vì em không biết vẽ thế nào.
ở lớp 8A1 là lớp khá mà số học sinh giỏi chỉ đạt 55% chưa đạt chỉ tiêu nhà
trường đề ra.
Từ đó tơi rất trăn trở : Làm thế nào để trang bị kiến thức về thẩm mỹ cho học
sinh? Làm sao để các em u thích mơn học và thể hiển được qua bài vẽ, hành động.
Từ suy nghĩ trên tôi đã từng bước tìm tịi và có các biện pháp sau :
Chương III : Một số biện pháp nhằm giáo dục thẩm mỹ cho học sinh thông qua
dạy phân môn vẽ tranh của môn Mỹ thuật.
3.1 Giáo dục thẩm mỹ thông qua việc dạy-học mơn mỹ thuật.
Nói đến dạy-học là nói đến hoạt động qua lại giữa thầy và trò, tác động hỗ
trợ,bổ sung cho nhau để đạt được mục đích cuối cùng là học sinh lĩnh hội tri thức và
vận dụng tri thức.
Giáo dục thẩm mỹ thông qua dạy mỹ thuật ở trường THCS có thành cơng hay
khơng phụ thuộc vào việc xác định mục tiêu và nội dung của môn học. Giáo viên
phải hiểu được đặc điểm đối tượng học sinh : Về phát triển tâm lý,sự hình thành và
phát triển ngơn ngữ tạo hình. Giáo viên phải tạo nên khơng khí hào hứng trong các
giờ học, làm cho các em chờ đón, mong muốn được thể hiện cái mới,cái đẹp theo ý
mình. Gắn với điều kiện cụ thể ở địa phương. Cái đẹp ở trong tranh phải luôn mong
muốn trở thành cái đẹp trong cuộc sống. Hay nói cách khác tạo ra cái đẹp trong tranh
đồng nghĩa với tạo ra cái đẹp cho đời.
Giáo viên không hướng dẫn chung chung cho tất cả các đối tượng học sinh mà
phải có gợi ý cụ thể đối với học sinh giỏi, khá, trung bình, yếu. Trong khi dạy, giáo
viên áp dụng nhịp nhàng các phương pháp như : Quan sát, vấn đáp, gợi mở, luyện
6
SangKienKinhNghiem.net
tập, liên hệ thực tế cuộc sống.Trong đó giáo viên nhấn mạnh vấn đề liên hệ thực tiễn
với cuộc sống trong giáo dục thẩm mỹ là quan trọng hơn cả. Vì tri thức của mơn học
đều từ cuộc sống và phải trở lại phục vụ cuộc sống. Liên hệ bài dạy với địa phương
làm cho giờ học sinh động gần gũi.Tạo cho học sinh sự liên tưởng gây thói quen quan
sát, so sánh, móc nối giữa cái đang học với cái đang có, hướng các em đi tìm những
điều tốt đẹp. Để vận dụng phương pháp này có hiệu quả, địi hỏi giáo viên phải có tri
thức rộng, tổng hợp, hiểu về địa phương.
Phương pháp này giúp học sinh tự bổ sung nhận thức và phát huy óc tưởng
tượng,tăng khả năng sáng tạo cho các em.Vì đây là chất men tạo nên cái mới, cái
hồn thiện.
Tìm ra mối quan hệ giữa bài học và thực tiễn từ đó phân tích mối quan hệ giữa
bài học và cuộc sống, tìm ra ý nghĩa giáo dục cho con người.
3.2 Quy trình tìm hiểu các nội dung tích hợp giáo dục thẩm mỹ trong phân mơn
vẽ tranh.
3.2.1. Nội dung 1
Thể hiện tình cảm yêu thương với cha mẹ, thầy cô, bạn bè, trường lớp.
a. Lớp 6
-Tiết 7 : Đề tài học tập.
Mục tiêu : Thông qua bài vẽ học sinh thể hiện được tình cảm đối với
trường, lớp, bạn bè và thầy cơ.
Giáo viên gợi ý cho học sinh vẽ về các hoạt động cùng học với bạn, học trên
lưng trâu khi ra đồng, giờ học trên lớp.Các hoạt động gắn liền với
thực tiễn.
-Tiết 27: Đề tài mẹ của em
Mục tiêu: học sinh thể hiện tình yêu thương, quý trọng cha mẹ.
Giáo viên gợi ý cho học sinh nhớ lại các công việc mà mẹ thường làm hàng ngày.
Những việc làm , hành động nào của mẹ làm em xúc động nhất.
b.lớp 8
-Tiết 13 : Đề tài gia đình.
Mục tiêu : Học sinh thể hiện tình u đố với ơng bà, bố mẹ, anh em họ
hàng dòng tộc.
Giáo viên gợi ý cho học sinh vẽ về bữa ăn gia đình , buổi lao động của cả nhà...để
học sinh có ý thức giúp đỡ gia đình và thể hiện sự biết ơn, lịng kính trọng đối với
ông bà, cha mẹ.
3.2.2. Nội dung 2
Thể hiện lòng biết ơn đối với các chú bộ đội, anh hùng, liệt sĩ.
a.lớp 6
Tiết 13 : Đề tài bộ đội
Mục tiêu: Thể hiện tình yêu quý , biết ơn đối với anh bộ đội.
Giáo viên cho học sinh quan sát hình ảnh về anh bộ đội trong học tập, sinh hoạt,
chiến đấu, giúp đỡ nhân dân... để học sinh chọn được những nội dung mà mình u
thích.
7
SangKienKinhNghiem.net
3.2.3. Nội dung 3
Giáo dục học sinh tích cực tham gia vào các hoạt động thể thao văn nghệ,
yêu lao động, có ý thức bảo vệ mơi trường xung quanh và chấp hành luật lệ an
tồn giao thơng.
+ Lớp 7: Tiết 11: Đề tài cuộc sống xung quanh em.
Mục tiêu: học sinh có ý thức làm đẹp quê hương, cuộc sống xung quanh
Giáo viên đặt câu hỏi:. Em đã làm gì để cuộc sống xung quanh em tốt đẹp hơn?..
Giáo viên cho học sinh nhớ lại các buổi lao động ở thơn xóm, trồng cây ngày đầu
năm .
-Tiết 29 An tồn giao thơng
Mục tiêu:học sinh hiểu hơn về mặt an tồn giao thơng.Thấy được ý
nghĩa của an tồn giao thơng là bảo vệ tính mạng, tài sản cho mọi người và xã hội .
Giáo viên cho học sinh xem một số hình ảnh về tai nạn giao thơng và hình ảnh về
việc chấp hành luật an tồn giao thơng.
Vì là địa phương miền núi, chưa có hệ thống báo hiệu đèn đường nên giáo viên trình
chiếu một số bộ phim ngắn về việc chấp hành an tồn giao thơng ở các thành phố lớn
để các em hiểu và dễ dàng chọn nội dung phù hợp khi thể hiện tranh.
-Tiết 34.Hoạt động trong những ngày hè.
Mục tiêu: Hướng học sinh đến những hoạt động bổ ích và có ý nghĩa
trong những ngày nghỉ hè.
Giáo viên gợi ý học sinh nhớ lại các hoạt động đã làm trong dịp hè như: hái chè giúp
cha mẹ, trơng em, học nhóm, sinh hoạt hè... các em chọn ra hoạt động mình u thích
nhất.
3.2.4. Nội dung 4
Thể hiện tình yêu quê hương , đất nước, lòng tự hào , dân tộc.
a.lớp 6
Tiết 23: Đề tài ngày tết và mùa xuân.
Mục tiêu: học sinh hiểu về bản sắc văn hóa , phong tục tập quán ở
mỗi miền quê.
Giáo viên: gợi ý cho học sinh vẽ về các nội dung gần gũi như cùng gia đình gói bánh
trưng, đi chợ hoa...
Tiết 33-34:Đề tài quê hương em.
Mục tiêu: Thể hiện tình yêu đối với quê hương đất nước.
Giáo viên gợi ý cho học sinh có thể vẽ về phong cảnh của quê em , vẽ về những hoạt
động đang diễn ra trên quê như những buổi hái chè trên lương, chăn trâu trên đồng...
b.lớp 7
Tiết 32. Đề tài trị chơi dân gian
Mục tiêu :học sinh có thể ý thức giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc qua
các trò chơi dân gian ở các vùng miền
Giáo viên : gợi ý các trò chơi dân gian mà học sinh tham gia. Kéo co, nhảy dây, chơi
chuyền , ném cịn..Thơng qua tranh hướng học sinh tới các trò chơi lành mạnh, bổ
ích.
8
SangKienKinhNghiem.net
.lớp 9
Tiết 10. Đề tài lễ hội.
Mục tiêu: học sinh biết được ý nghĩa, nội dung của một số lễ hội từ đó có ý
thức giữ gìn bản sắc dân tộc.
Giáo viên nhắc học sinh nhớ lại những hình ảnh diễn ra ở các lễ hội ở địa phương mà
các em từng tham gia. Hướng dẫn các em chọn các hoạt động lễ hội tiêu biểu,lành
mạnh.
Đặt ra các câu hỏi như tại sao phải bảo tồn văn hóa dân gian để học sinh suy ngẫm.
3.2.5. Nội dung 5
giáo dục học sinh biết mơ ước và biến ước mơ thành hiện thực
a.lớp 8
Tiết 17: Đề tài ước mơ
Mục tiêu: học sinh vẽ được bức tranh thể hiện được ước muốn của bản
thân.
Giáo viên đặt ra câu hỏi gợi ý:. Em ước gì ? Em làm gì để biến ước mơ thành hiện
thực? Em chọn hình ảnh gì để vẽ với nội dung đó... học sinh thể hiện được mơ ước
của mình qua hình vẽ từ đó có ý thức cố gắng học tập để biến ước mơ thành hiện
thực.
3.3 Kết quả đạt được - So sánh đối chứng.
Thông qua giờ mỹ thuật , bằng sự gợi mở định hướng của giáo viên, tất cả các
em học sinh đều đã nghĩ tới việc nói lời hay, làm việc tốt. Biết ứng xử với mơi trường
tự nhiên. Biết u q bạn bè, kính trọng ơng bà cha mẹ .Biết ơn người có cơng với
đất nước, biết trân trọng những di sản văn hóa của dân tộc...Và trên hết là có một
nhận thức đúng đắn về cái đẹp.Từ nhận thức, bằng việc sử dụng hình ảnh, đường nét,
màu sắc các em đã vẽ ra những bức tranh vô cùng sinh động độc đáo.
Chắc hẳn chúng ta vẽ sẽ vô cùng xúc động khi xem những bức tranh vẽ về đề tài gia
đình.
“Gia đình 1.
“Gia đình 2.
9
SangKienKinhNghiem.net
“Cô giáo em.
Một bức tranh về đề tài cô giáo- người mẹ hiền gần gũi thân thương và hết
lòng với học sinh . Hay mái trường thân thuộc nằm dưới nép mình dưới những tán lá
xanh.
“Trường tơi.
Các bạn cũng khó có thể quên được kỷ niệm của những giờ ra chơi cùng bạn
bè đá cầu, chơi trò “ rồng rắn lên mây.
“ Giờ ra chơi.
10
SangKienKinhNghiem.net
Và đây, khơng khí náo nhiệt của những phiên chợ quê mà các bạn từng có dịp
tham gia.
Chợ quê 1
Chợ q 2
Hay khí thế sơi động của những lễ hội dân gian
Trọi trâu 1
Lê Duy Anh
Trọi trâu 2
Nguyễn Thị Tuyết
Tình quân dân ấm áp khi các chú bộ đội khám bệnh, phát gạo cho dân vùng
gặp thiên tai.
“Tình quân dân’’
Bức tranh với các tên rất giản dị “ Đi làm. khiến cho ta thấy được khơng khí
náo nức của một buổi sớm khi mọi người ra đồng.
“Đi làm.
Đi làm – Đào Kim Hoa
11
SangKienKinhNghiem.net
“Quê Hương”
Bức tranh cho ta thấy hiện lên một làng quê ấm no, trù phú . Đủ thấy niềm tự
hào hãnh diện của các em về q hương mình.
Có lẽ đề tài các em thể hiện thành công hơn cả là đề tài phong cảnh quê hương.
Bởi vì phong cảnh hùng vĩ của Thạch Lập đã ăn sâu vào tiềm thức của các em. Vẻ
đẹp của thiên nhiên được thể hiện sống động và chân thực qua các bức tranh.
Một mùa hè rực rỡ
‘Mùa hè.
Một phong cảnh núi non trùng điệp, những ngơi nhà nép mình dưới chân núi.
Các thửa ruộng bậc thang uốn cong như những cung đàn.
“Buổi sớm trên quê hương.
“ Bình yên.
12
SangKienKinhNghiem.net
“Đường vào làng.
Tất cả các bức tranh của các em đều rực rỡ sắc màu, rộn ràng niềm vui như
tiếng cồng chiêng của dân tộc Mường. Phải rung động một cách sâu sắc các em mới
có thể vẽ ra được những bức tranh như vậy.
Trên đây là một số bức tranh sau khi tôi áp dụng đề tài. Kết quả điều tra cụ thể bằng
số liệu như sau.
Qua điều tra kết quả trước và sau khi thực hiện đề tài như sau
Trước khi thực hiện đề tài
Sau khi thực hiện đề tài
Lớp
Sĩ số
Giỏi
Khá
T.Bình
Yếu
Lớp
Sĩ số
Giỏi
Khá
T.Binh Yếu
8A1
20
11
09
0
0
8A1
20
15
5
0
0
8A2
25
0
03
14
08
8A2
25
14
11
0
0
Tổng
45
11
12
14
08
Tổng
45
29
16
0
0
Đối chiếu kết quả sau khi thực hiện đề tài:
Số học sinh giỏi tăng :18 em
Số học sinh khá tăng 4 em
Đặc biệt khơng có học sinh yếu. Kết quả này chính xác bởi nó phản ánh trung
thực và khách quan việc dạy và học ở lớp 8A1 và 8A2 . Thực tế trong quá trình giảng
dạy tôi đã thực hiện nghiêm túc cuộc vận động hai không và mục tiêu năm học 2014–
2015.
Kết quả trên đây là một khích lệ lớn đối với cả thầy và trò sau khi thực hiện đề
tài.
13
SangKienKinhNghiem.net
III. Kết luận và đề xuất
1. Kết luận:
Xuất phát từ mục tiêu giáo dục toàn diện con người cho đất nước, từ nhiệm vụ
phải giáo dục thẩm mỹ cho thế hệ trẻ để xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiến lên,
đậm đà bản sắc dân tộc, tương xứng với thời đại . Từ mục tiêu cao cả là giáo dục con
người có thẩm mỹ tốt. Việc giảng dạy mỹ thuật nhằm mục tiêu giáo dục con người có
tầm quan trọng trong các trường trung học cơ sở.
Những khả năng bước đầu về quá trình giáo dục thẩm mỹ trong trường trung
học cơ sở có phát huy được hết hay khơng cịn phụ thuộc điều kiện khách quan, chủ
quan của mơi trường giáo dục.Nhưng có một điều cần khẳng định- nhà trương phổ
thơng là nơi đào tạo ra nền móng tốt đẹp . Định hướng, nuôi dưỡng và phát triển
nhận thức thẩm mỹ cho các em. Đây là khởi đầu quan trọng để các em tiếp tục tu
dưỡng và rèn luyện để trở thành những con người hoàn thiện.
Xác định vấn đề quan trọng như vậy các nhà giáo dục, các thầy cô giáo, các
bậc phụ huynh hãy cùng phối hợp để tạo lên môi trường thẩm mỹ để giáo dục thẩm
mỹ cho các em, khơi gợi những điều tiềm ẩn trong con người các em để các em phát
huy năng lực nhận thức thẩm mỹ của mình từ những bước đi ban đầu.
2.Những đề xuất và kiến nghị:
2.1.Đối với trường:
- Ban giám hiệu nhà trường tạo điều kiện tốt cho việc giảng dạy phân môn mỹ thuật
như: xây dựng phòng đa năng , trang bị đồ dùng dạy học đầy đủ, có chính sách
khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi cho việc dậy và học môn Mỹ thuật.
-Thường xuyên tổ chức cho học sinh đi học tập thực tế ở địa phương. Cụ thể : tổ chức
cho học sinh đi viếng nghĩa trang liệt sĩ, đi thăm các đơn vị bộ đội, thăm quan các di
tích thanh lam thắng cảnh.
2.2 Đối với phòng giáo dục đào tạo huyện Ngọc Lặc:
Mỗi năm phòng giáo dục, sở giáo dục đào tạo bổ sung thêm các trang thiết bị
dạy học. Đồng thời tổ chức các chuyên đề bồi dưỡng cho giáo viên bộ môn Mỹ thuật
trong huyện, trong tỉnh nhằm triển khai các đề tài sáng kiến đạt kết quả cao. Từ đó
đội ngũ giáo viên cùng nhau học hỏi kinh nghiệm, nâng cao trình độ chun mơn.
Việc tổ chức thi giáo viên – học sinh giỏi môn Mỹ thuật cần được quan tâm tổ chức
thường xuyên hơn.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Thạch Lập, ngày 10 tháng 4 năm 2016
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, khơng sao chép nội dung của
người khác.
Hà Thái Thuận
14
SangKienKinhNghiem.net