đề tài vận dụng quy luật thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập vào nhận diện các mâu thuẫn trong cuộc sống hằng ngày và sự nghiệp đổi mới ở nước ta hiện nay

ĐẠI HỌC UEH
TRƯỜNG KINH DOANH
KHOA QUẢN TRỊ - MARKETING

TIỂU LUẬN
Môn học: Triết học Mác – Lênin

Đề tài: Vận dụng quy luật thống nhất và đấu tranh
của các mặt đối lập vào nhận diện các mâu thuẫn
trong cuộc sống hằng ngày và sự nghiệp đổi mới ở
nước ta hiện nay?
Giảng viên: TS.Phan Thị Hà
Mã lớp học phần: 22D9PHI51002311
Sinh viên: Nguyễn Hoàng Khánh Phương
Khóa – Lớp: K47-Marketing
MSSV: 31211572165
Năm học: 2021-2022


Vĩnh Long, ngày 14 tháng 2 năm 2022

MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU....................................................................................................
1. Lý do chọn đề tài:.......................................................................................
2. Mục tiêu và phạm vi nghiên cứu:..............................................................
PHẦN NỘI DUNG..............................................................................................1
I - Quy luật thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập:........................1
1.Định nghĩa về mặt đối lập:........................................................................1
2. “Mặt đối lập” là những gì?......................................................................1
3.Thống nhất giữa các mặt đối lập:.............................................................2
4. Đấu tranh là gì?........................................................................................3

5.Nội dung quy luật:.....................................................................................3
6. Ý nghĩa phương pháp luận......................................................................5
II - Vận dụng quy luật thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập vào
nhận diện các mâu thuẫn trong cuộc sống hằng ngày và sự nghiệp đổi
mới ở nước ta hiện nay....................................................................................6
1.Trong cuộc sống hàng ngày:.........................................................................6
2.Trong sự nghiệp đổi mới ở nước ta:.............................................................6
III – Kết luận....................................................................................................7
DANH MỤC CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................8


PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:

- Trong thời đại công nghệ hiện đại đang diễn ra vô cùng mạnh mẽ ở tất cả các
nước như hiện nay, hầu hết các quốc gia nào cũng đang ra sức chạy đua theo nền
công nghệ 4.0 và dần chuyển sang nền cơng nghệ 5.0. Vì thế đây cũng là một trong
những cơ hội, thời cơ tốt để các nước ra sức phát triển đồng thời cũng là thách thức
mà mỗi quốc gia cần phải đối mặt.
- Và trong công cuộc đổi mới này đất nước chúng ta cũng gặp phải rất nhiều khó
khăn, thách thức và khơng thể tránh khỏi mâu thuẫn bởi vì mâu thuẫn hiện diện ở
mọi mặt, mọi lĩnh vực. Đây cũng là một vấn đề mà Đảng và Nhà nước ta đặt nhiều
sự quan tâm. Chính vì thế trong quá trình học tập và nghiên cứu về bộ môn Triết học
Mác – Lênin em đã quyết định chọn đề tài “Vận dụng quy luật thống nhất và đấu
tranh của các mặt đối lập vào nhận diện các mâu thuẫn trong cuộc sống hằng ngày
và sự nghiệp đổi mới ở nước ta hiện nay”.
2. Mục tiêu và phạm vi nghiên cứu:

- Mục đích nghiên cứu: tìm hiểu về đặc điểm, biểu hiện của quy luật thống nhất và
đấu tranh đồng thời nhận diện được các mâu thuẫn trong cơng cuộc đổi mới hiện

nay để từ đó nhận thấy được những mặt tích cực, tiêu cực mà cơng cuộc đổi mới
đem lại.
- Phạm vi nghiên cứu: trong môi trường đại học nhiều mới mẻ đối với sinh viên
năm nhất. Và nội dung đề án dựa trên những bài viết về vấn đề kinh tế - xã hội ở
nước ta hiện nay được các chuyên gia hoạt động trong ngành kinh tế và triết học
quan tâm.
Mâu thuẫn là cái tất yếu trong đời sống, nó có trong tất cả các lĩnh vực: tự nhiên,
xã hội và tư duy con người. Mâu thuẫn tồn tại song hành cùng sự vật sự việc từ lúc
sự vật sự việc bắt đầu cho tới khi sự vật sự việc đó kết thúc. Trong mỗi một sự vật,


khơng phải hình thành chỉ là một mà là nhiều mâu thuẫn, và sự vật trong cùng một
lúc có nhiều mặt đối lập thì mâu thuẫn này mất đi thì mâu thuẫn khác lại hình thành.
Có rất nhiều cái “quan hệ mâu thuẫn” xung quanh cuộc sống của chúng ta: Thuận,
nghịch; đại, tiểu; cương, nhu; thực, hư…. hay chỉ đơn giản và thông thường nhất
trong đời sống chúng ta hay sử dụng đó chính là hai từ “khơng – có”. Tùy thuộc vào
nhận thức, cách nhìn nhận của mỗi người về mối quan hệ biện chứng tồn tại trong
các sự vật, hiện tượng đó mà ta có thể tìm được những giải pháp tốt nhất trong từng
trường hợp cụ thể.
Quy luật đấu tranh và thống nhất giữa các mặt đối lập là “hạt nhân” của phép biện
chứng duy vật vì nó vạch ra nguồn gốc, động lực của sự vận động và phát triển của
thế giới quan và vì nó cịn chìa khóa, cơ sở giúp chúng ta nắm vững thực chất của
tất cả các quy luật và phạm trù phép biện chứng duy vật. Vì vậy việc vận dụng quy
luật thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lâp một cách biện chứng theo tinh thần
của V.I.Lênin mang một vấn đề quan trọng.


PHẦN NỘI DUNG
I - Quy luật thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập:
1.Định nghĩa về mặt đối lập:

- Theo từ điển Bách Khoa triết học cho rằng: “Đối lập là một trong hai nhân tố đang đấu
tranh với nhau: của một hệ thống nhất cụ thể, chúng là những mặt của một mâu thuẫn.
- Giáo trình Triết học Mác Lênin viết: “Khi nói tới những nhân tố cấu thành mâu thuẫn
biện chứng, “ mặt đối lập” là phạm trù dùng để chỉ những mặt có những đặc điểm, những
thuộc tính, những quy định có khuynh hướng biến đổi trái ngược nhau tồn tại một cách
khách quan trong xã hội, tự nhiên, xã hội và tư duy. Chính những mặt như vậy nằm trong
sự liên hệ, tác động qua lại với nhau tạo thành mâu thuẫn biện chứng”.
2. “Mặt đối lập” là những gì?
- Trong lịch sử triết học đã có nhiều nhà triết học đề cập tới mâu thuẫn của các sự vật, của
thế giới như:
+ Thuyết Âm dương – Ngũ hành của Trung Hoa đã đề cập tới các mâu thuẫn Âm Dương.
mâu thuẫn giữa các yếu tố bản nguyên Kim, Mộc, Thủy, Hỏa và Thổ.
+ Nhà triết học Hy Lạp cổ đại là Hêcralit cũng nhấn mạnh mâu thuẫn của các hiện tượng,
quá trình khách quan.
+ Nhà triết học cổ Đức là Ikant cũng đề cập tới Antinômi ( ông đã nêu ra 4 loại Antimoni).
+ Heeghen cũng đã đề cập đến những mâu thuẫn của tư duy.
- Về cơ bản các quan niệm đều đã mô tả mâu thuẫn khách quan nhưng chưa làm rõ được
sự chuyển hóa biện chứng của các mặt đối lập, do vậy khái niệm mâu thuẫn cịn nặng mặt
hình thức mà chưa đi sâu vào nội dung biện chứng của các mặt thực tế.
- Đến với triết học Mác- Lênin quan niệm về mâu thuân mới thể hiện rõ nội dung biện
chứng. “Mặt đối lập” khi thì được xác định như là những thuộc tính, khuynh hướng vận
động trái ngược nhau (VD: lương thiện và độc ác, bóc lột và bị bóc lột), khi thì được xem
như là những mặt trong đó có những thuộc tính, những khuynh hướng đối lập (VD: mặt
phải và mặt trái trong kinh tế thị trường) có khi cịn được xem như là những yếu tố, bộ
phận nằm trong một sự vật, hiện tượng hay trong các sự vật, hiện tượng khác nhau (VD:

1


giai cấp vô sản và giai cấp tư sản) thậm chí có khi bản thân các sự vật, hiện tượng, hệ

thống cũng được xem là những mặt đối lập (VD: hệ thống xã hội chủ nghĩa và hế thống tư
bản chủ nghĩa).
- Trong nhiều trường hợp, các mặt đối lập là những thuộc tính vừa bài trừ lẫn nhau, vừa
gắn bó tồn tại, xâm nhập lẫn nhau trong sự vật. Chẳng hạn, hai thuộc tính giá trị và giá trị
sử dụng tồn tại trong một hàng hóa, cái đúng và cái sai, cái tốt và cái xấu, cái thiện và cái
ác…. Có thể tồn tại và đấu tranh với nhau trong cùng một con người.
- Ngoài ra những yếu tố, bộ phận, sự vật, q trình, hệ thống…đều có thể được xem là
những mặt đối lập. Tuy nhiên dù thế não đi nữa thì bản chất của sự đối lập bao giờ cũng
được quy định bởi những thuộc tính và khuynh hướng đối lập.
- Hai thuộc tính chỉ được xem là hai mặt đối lập khi chúng có sự tác động ngược chiều
nhau: bài trừ, gạt bỏ, chống đối lẫn nhau, điều đó có nghĩa là chúng được xét trong quan hệ
tác động lẫn nhau.
3.Thống nhất giữa các mặt đối lập:
- Theo V.I.Lênin: “Sự thống nhất (phù hợp đồng nhất, tác dụng ngang nhau) của các mặt
đối lập là có điều kiện, tạm thời, thoáng qua, tương đối,sự đấu tranh của các mặt đối lập
bài trừ nhau là tuyệt đối, cũng sự phát triển, sự vận động là tuyệt đối.”
- Thống nhất giữa các mặt đối lập là khái niệm dùng để chỉ sự liên hệ giữa chúng và được
thể hiện ở các mặt:
+ Một là, các mặt đối lập cần đến nhau, nương tựa lẫn nhau, làm tiền đề cho nhau tồn tại
khơng có mặt này thì khơng có mặt kia (VD: q trình đồng hóa và dị hóa ở cây, phải có
q trình đồng hóa tổng hợp chất và tích lũy năng lượng thì mới có thể xảy ra q trình dị
hóa phân giải chất và giải phóng năng lượng).
+ Hai là, các mặt đối lập tác động lẫn nhau, cân bằng nhau thể hiện sự đấu tranh giữa cái
mới đang hình thành với cái cũ chưa mất hẳn (VD: quá trình trao đổi chất tế bào cũ chết đi
đồng thời lúc đó là tế bào mới ra đời).
+ Ba là, giữa các mặt đối lập có sự tương đồng, đồng nhất do trong các mặt đối lập còn tồn
tại những yếu tố giống nhau.

2

4. Đấu tranh là gì?
- Đấu tranh giữa các mặt đối lập là khái niệm dùng để chỉ sự tác động qua lại theo hướng
bài trừ, phủ định lẫn nhau giữa chúng và sự tác động đó cũng khơng tách rời sự khác nhau,
thống nhất, đồng nhất giữa chúng trong một mâu thuẫn.
- So với đấu tranh giữa các mặt đối lập thì thống nhất giữa chúng có tính tạm thời, tương
đối, có điều kiện, nghĩa là sự thống nhất đó chỉ tồn tại trong trạng thái đứng im tương đối
của sự vật, hiện tượng cịn đấu tranh có tính tuyệt đối.
- Đấu tranh phá vỡ sự ổn định tương đối của chúng dẫn đến sự chuyển hóa của chúng, tính
tuyệt đối của đấu tranh gắn với sự tự thân vận động, phát triển không ngừng của sự vật
hiện tượng.
5.Nội dung quy luật:
a) Mâu thuẫn: Là hiện tượng khách quan và phổ biến. Mâu thuẫn là mối liên hệ tác động
qua lại giữa các mặt đối lập trong cừng một sự vật.
- Mâu thuẫn là hiện tượng khách quan và phổ biến.
- Mâu thuẫn là khách quan có nghĩa là mâu thuẫn là cái vốn có ở mọi sự vật hiện tượng.
Mâu thuẫn hình thành phát triển là do cấu trúc tự thân bên trong của sự vật quy định nó
khơng phụ thuộc vào bất kỳ một lực lượng siêu, tự nhiên nào và khơng phụ thuộc vào ý chí
chủ quan của con người.
- Mẫu thuẫn là hiện tượng phổ biến có nghĩa là mâu thuẫn tồn tại trong tất cả các lĩnh vực
tự nhiên, xã hội, và tư duy. Mâu thuẫn tồn tại ở mọi không gian, thời gian, mọi giai đoạn
phát triển. Mâu thuẫn này mất đi thì mâu thuẫn khác lại hình thành. Trong mỗi sự vật
khơng phải chỉ có một mâu thuẫn mà có thể có nhiều mâu thuẫn vì sự việc trong cùng một
lúc có thể có nhiều mặt đối lập.
- Trong những điều kiện cụ thể khác nhau, mâu thuẫn thể hiện ra dưới nhiều hình thức đa
dạng và phong phú đa dạng khác nhau:
+ Mâu thuẫn bên trong và mâu thuẫn bên ngoài.
+ Mâu thuẫn cơ bản và mâu thuẫn không cơ bản.
+ Mâu thuẫn chủ yếu và mâu thuẫn thứ yếu.

3


+ Mâu thuẫn đối kháng và không đối kháng.
- Cần chú ý: Trong tư duy thơng thường khi nói đến hai mặt đối lập là nói lên mâu thuẫn.
Cịn trong tư duy biện chứng, không phải hai mặt đối lập nào cũng tạo nên mâu thuẫn mà
chỉ những mặt đối lập tác động biện chứng với nhau tạo nên sự vật hiện tượng và tạo lên
sự phát triển mới được gọi là mâu thuẫn biện chứng.
b) Các mặt đối lập của mâu thuẫn vừa thống nhất vừa đấu tranh với nhau:
- Sự thống nhất của các mặt đối lập là sự nương tựa, ràng buộc quy định lẫn nhau làm tiền
đề tồn tại cho nhau của các mặt đối lập. Khơng có sự thống nhất của các mặt đối lập thì
khơng tạo ra sự vật.
- Theo nghĩa hẹp sự thống nhất là sự đồng nhất, phù hợp ngang nhau của hai mặt đối lập
đó là trạng thái cân bằng của mâu thuẫn.
- Sự thống nhất của các mặt đối lập là tạm thời tương đối, nghĩa là nó chỉ tồn tại trong một
thời gian nhất định, đó chính là trạng thái đứng im, ổn định tương đối của sự vật, tính
tương đối của sự thống nhất của các mặt đối lập làm cho thế giới vật chất phân hóa thành
các bộ phận các sự vật đa dạng phức tạp, gián đoạn.
- Sự đấu tranh của các mặt đối lập là sự bài trừ gạt bỏ phủ định biện chứng lẫn nhau của
các mặt đối lập ( sự đấu tranh hiểu theo nghĩa tác động ảnh hưởng lẫn nhau của các mặt
đối lập chứ không phải theo nghĩa đen).
- Sự đấu tranh của các mặt đối lập là tuyệt đối vĩnh viễn. Nó diễn ra liên tục trong suốt q
trình tồn tại của sự vât kể cả trong trạng thái sự vật ổn định cũng như khi chuyển hóa nhảy
vọt về chất. Sự đấu tranh của các mặt đối lập tạo lên tính chất tự thân, liên tục của sự vận
động phát triển của sự vật. Cũng vì vậy muốn thay đổi sự vật thì phải tăng cường sự đấu
tranh.
- Sự đấu tranh của các mặt đối lập là một quá trình phức tạp diễn ra từ thấp đến cao, gồm
nhiều giai đoạn, mỗi giai đoạn lại có những đặc điểm riêng:
+ Giai đoạn đầu: Mâu thuẫn biểu hiện ra ở sự khác nhau của hai mặt đối lập song không
phải sự khác nhau nào cũng là mâu thuẫn mà chỉ hai mặt khác nhau nào liên hệ hữu cơ với

4


nhau trong một chỉnh thể có khuynh hướng phát triển trái ngược nhau mới tạo thành giai
đoạn đầu của mâu thuẫn, trong giai đoạn này sự đấu tranh chưa rõ và chưa gay gắt.
+ Giai đoạn sau: Trong quá trình phát triển của mâu thuẫn, sự khác nhau biến thành đối
lập, khi đó hai mặt đối lập càng rõ, càng sâu sắc thì sự đấu tranh giữa chúng ngày càng gay
gắt và quyết liệt, nếu có điều kiện chín muồi thì hai mặt chuyển hóa lẫn nhau và mâu thuẫn
được giải quyết.
c) Sự đấu tranh và chuyển hóa của các mặt đối lập là nguồn gốc, động lực của sự phát
triển:
- Đấu tranh của các mặt đối lập gây ra những biến đổi của các mặt đối lập khi cuộc đấu
tranh của các mặt đối lập trở nên quyết liệt và có điều kiện chín muồi thì sự thống của cả
hai cũng bị phá hủy, các mặt đối lập chuyển hóa lẫn nhau. Sự chuyển hóa của các mặt đối
lập chính là lúc mâu thuẫn được giải quyết, sự vật cũ mất đi, sự vật mới xuất hiện. Các mặt
đối lập có thể chuyển hóa lẫn nhau với ba hình thức.
- Các mặt đối lập chuyển hóa lẫn nhau mặt đối lập này thành mặt đối lập kia và ngược lại
nhưng ở trình độ cao hơn về phương diện vật chất của sự vật. (VD: mâu thuẫn giữa vô sản
và tư sản biểu hiện thành cuộc cách mạng vô sản lật đổ giai cấp tư sản).
- Cả hai mặt đối lập đều mất đi và chuyển hóa thành mặt đối lập mới. (VD: giải quyết mâu
thuẫn giữa nông dân và địa chủ (chế độ phong kiến) xã hội lại xuất hiện mâu thuẫn mới là
mâu thuẫn giữa tư sản và vô sản (chế độ TBCN) ).
- Các mặt đối lập thâm nhập vào nhau, cải biến lẫn nhau.
=> Trong sự vật mới lạ có mâu thuẫn mới, các mặt đối lập tronng mâu thuẫn mới lại đấu
tranh với nhau, làm cho sự vật ấy lại chuyển hóa thành sự vật khác tiến bộ hơn, cứ như vật
mà các sự vật hiện tượng thường xuyên biến đổi và phát triển không ngừng, vì vậy mâu
thuẫn là nguồn gốc động lực của mọi quá trình vận động phát triển của sự vật hiện tượng.
6. Ý nghĩa phương pháp luận.
- Vì mâu thuẫn là hiện tượng khách quan và phổ biến, nên trong nhận thức và thực tiễn

phải tôn trọng mâu thuẫn tức là không được lẫn tránh mâu thuẫn cũng như không được tạo
ra mâu thuẫn.

5


- Vì mâu thuẫn là động lực của sự phát triển nên muốn thúc đẩy sự phát triển phải nhận
thức được mâu thuẫn và tìm cách giải quyết mâu thuẫn, phải tạo ra điều kiện thúc đẩy sự
đấu tranh của các mặt đối lập theo chiều hướng phát triển.
- Vì mọi mâu thuẫn đều có q trình phát sinh, phát triển và biến hóa. Vì sự vật khác nhau
thì mâu thuẫn khác nhau, mỗi mâu thuẫn lại có những đặc điểm riêng của nó. Do đó phải
biết phân tích cụ thể một mâu thuẫn cụ thể và tìm cách giải quyết mâu thuẫn.
II - Vận dụng quy luật thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập vào nhận diện
các mâu thuẫn trong cuộc sống hằng ngày và sự nghiệp đổi mới ở nước ta hiện nay.
1.Trong cuộc sống hàng ngày:
- Là một sinh viên năm nhất khi bước vào mơi trường đại học đầy mới mẻ thì em cũng
gặp nhiều những khó khăn và mâu thuẫn. Bởi vì phương pháp học tập và giảng dạy ở bậc
đại học và phổ thông rất khác nhau. Đối với cấp bậc phổ thơng thì chủ yếu là thầy cơ giảng
dạy và đọc cho học sinh ghi chép ít có giờ thảo luận trong quá trình học tập. Ở đại học thì
thầy cơ giảng viên đóng vai trị là người hướng dẫn cho sinh viên tìm kiếm tài liệu và
nghiên cứu, gợi ý cho sinh viên thảo luận, là việc nhóm….
- Trong đó làm việc nhóm là một trong những phương pháp học tập rèn luyện nhiều kỹ
năng cho bản thân nhưng cũng không thể tránh khỏi những mâu thuẫn khi làm việc cùng
nhau, có thể kể đến một số mâu thuẫn như:
+ Mâu thuẫn về thời gian, bởi vì mỗi sinh viên đều sẽ có một kế hoạch riêng cho bản thân
như là làm thêm hay là đi học thêm một kỹ năng nào đó do đó việc sắp xếp thời gian để có
thể ngồi lại cùng nhau thảo luận làm bài cũng gặp nhiều khó khăn.
+ Mâu thuẫn về ý thức học tập trong nhóm khi mà một số thành viên có thái độ thụ động, ỷ
lại chờ đợi thành quả từ các thành viên khác. Bản thân đùn đẩy trách nhiệm, hoặc khơng có
chính kiến, trách nhiệm, khi thảo luận bài học thì đồng tình qua loa cho xong việc…..

- Khi làm việc nhóm rất khó để có thể tránh khỏi mâu thuẫn, để giải quyết được các mâu
thuẫn khi làm việc nhóm thì chúng ta cần phải xác định nguyên nhân dẫn đến mâu thuẫn
mà có những phương pháp đúng đắn để giải quyết.
- Đối với bản thân em, em cảm thấy mâu thuẫn trong cuộc sống hàng ngày là việc rất đỗi
bình thường vì nhờ có những mâu thuẫn xảy ra thì em mới có thể nhận thấy được bản thân

6


khiếm khuyết ở những phương diện nào từ đó khắc phục sửa chữa,nâng cao năng lực tư
duy, giải quyết vấn đề để từ đó phát triển bản thân một cách toàn diện hơn.
2.Trong sự nghiệp đổi mới ở nước ta:
- Trong công cuộc xây dựng và phát triển nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần

vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước, theo định hướng xã hội
chủ nghĩa ở nước ta hiện nay, vấn đề lực lượng sản xuất – quan hệ sản xuất là vấn đề
rất phức tạp. Mâu thuẫn giữa hai lực lượng này là những biểu hiện của nó xét trên
phương diện triết học Mác – Lênin thì: lực lượng sản xuất là nội dung còn quan hệ
sản xuất là ý thức của sự vật. Lực lượng sản xuất quyết định quan hệ sản xuất. Lực
lượng sản xuất là yếu tố vận động luôn luôn thay đổi. Khi lực lượng sản xuất phát
triển đến một trình độ nhất định thì quan hệ sản xuất khơng cịn phù hợp nữa. Khi
đó, quan hệ sản xuất trở thành yếu tố kìm hãm sự phát triển của lực lượng sản xuất.
Để mở đường cho lực lượng sản xuất cần thay thế quan hệ sản xuất cũ bằng quan hệ
sản xuất mới phù hợp với tính chất và trình độ phát triển của lực lượng sản xuất.
- Quá trình mâu thuẫn giữa lực lượng sản xuất tiên tiến và quan hệ sản xuất lạc hậu
kìm hãm nó diễn ra gay gắt và quyết liệt, cần được giải quyết.
- Để giải quyết được mâu thuẫn đó cần tiến hành cách mạng xã hội. Ví dụ như công
cuộc chuyển đổi nền kinh tế ở nước ta hiện nay. Nhiệm vụ quan trọng nhất, thể hiện
tính chất cách mạng rõ nhất của công cuộc đổi mới Việt Nam hiện nay là phấn đấu
xây dựng nước ta trở thành nước cơng nghiệp hóa – hiện đại hóa,”dân giàu nước

mạnh, xã hội cơng bằng, văn minh”.
- Cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước là chủ trương, biện pháp vừa mang tính
cách mạng, vừa mang tính khoa học. Cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa nghĩa là từng
bước xây dựng nền sản xuất tiên tiến lực lượng sản xuất phát triển phù hợp với sự
phát triển của quan hệ sản xuất. Đây là phương thức tốt nhất để đưa nền kinh tế
nước ta thốt khỏi tình trạng sản xuất nhỏ nghèo nàn, lạc hậu, nhằm tạo điều kiện cơ
sở vật chất cho chủ nghĩa xã hội được xây dựng và phát triển.

7


III – Kết luận.
Mâu thuẫn là khách quan, là nguồn gốc, là động lực của sự phát triển nên nắm được
bản chất của sự vật cần phải phân đôi các thống nhất và nhận thức các bộ phận đối lập của
chúng.
Mâu thuẫn là phổ biến, đa dạng, trong đó khi nhận thức và hoạt động thực tiễn phải có
phương pháp luận phân tích mâu thuẫn và giải quyết mâu thuẫn một cách cụ thể. Việc giải
quyết mẫu thuẫn chỉ bằng con đường đấu tranh các mặt đối lập và với những điều kiện đã
chín muồi.
Qua nội dung trình bày trên có thể thấy rõ mâu thuẫn hiện diện hàng ngày trong
cuộc sống của chúng ta. Nó là vừa là một cơ hội để ta nắm bắt để nâng cao khả năng
quản lý, tư duy xử lý vấn đề nhưng cũng vừa là một vấn đề khó khăn khiến chúng ta
phải quan tâm, đặt nhiều suy nghĩ để tìm ra những giải pháp hợp lý trong mỗi trường
hợp.
Không chỉ vậy, ta cịn có thể thấy cơ chế thị trường cùng với những mâu thuẫn nội
tại của nó có rất nhiều những ưu thế như: Nó kích thích hoạt động của các chủ thể kinh
tế, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động tự do của họ. Bên cạnh đó, kinh tế thị trường
cịn điều tiết khối lượng hàng hóa,…phù hợp với nhu cầu của thị trường,thực hiện một
cách tối ưu các nguồn lực kinh tế thị trường mềm dẻo hơn sự điều chỉnh của cơ quan
nhà nước, có khả năng thích nghi cao hơn trước những điều kiện kinh tế – chính trị

biến đổi. Tuy vậy, cơ chế của nền kinh tế thị trường cũng gây khơng ít tác động xấu
như: phân hóa giàu nghèo ngày một rõ rệt, khoảng cách giàu nghèo ngày càng xa.
Ngồi ra, mục đích của các chủ thể kinh tế là tối đa hóa lợi nhuận nên có thể lạm dụng
tài ngun xã hội, gây ơ nhiễm môi trường.v.v..Bởi vậy tất yếu nảy sinh yêu cầu có sự
điều tiết của nhà nước. Để thực hiện các chức năng kinh tế của mình, nhà nước cần
thực hiện tốt các nội dung và các công cụ để quản lý như: áp dụng hệ thống luật pháp,
các chính sách, các kế hoạch, các công cụ kinh tế đối ngoại…để điều tiết nền kinh tế vĩ
mô, nhằm xây dựng nền kinh tế mới hoạt động theo cơ chế của nền kinh tế thị trường
theo định hướng xã hội chủ nghĩa
Trên đây là toàn bộ bài viết của em về đề tài: “Vận dụng quy luật thống nhất và đấu
tranh của các mặt đối lập vào nhận diện các mâu thuẫn trong cuộc sống hằng ngày và sự

8


nghiệp đổi mới ở nước ta hiện nay?” Do kiến thức và kinh nghiệm cịn hạn chế nên khó
tránh khỏi những khiếm khuyết, sai lầm. Rất mong được sự góp ý giúp đỡ của thầy cô và
các bạn để bài viết của em được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cám ơn.

DANH MỤC CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.Tài liệu hướng dẫn ôn tập môn học Triết học Mác – Lênin.
2.Giáo trình Triết học Mác – Lênin.
3.Slide bài giảng của Tiến sĩ Phan Thị Hà.
4. />5. />6. />
9