Skkn nâng cao chất lượng bữa ăn và phòng chống suy dinh dưỡng cho trẻ tại trường mầm non

1. Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: “Nâng cao chất lượng bữa ăn và
phòng chống suy dinh dưỡng cho trẻ tại trường mầm non Thanh Phú” cấp thị
xã năm học 2020-2021.
2. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Đồng thời là tác giả tạo ra sáng kiến.
3. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục.
4. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu: 25/9/2020.
5. Mô tả bản chất sáng kiến:
5.1. Tính mới của sáng kiến:
“ Trẻ em như búp trên cành
Biết ăn ngủ, học hành là ngoan”.
Vâng, chúng ta đã và đang dành những gì tốt đẹp nhất cho trẻ em, thế hệ
mầm non tương lai của dất nước, ưu tiên chăm sóc cho trẻ ngay từ những năm đầu
đời là vô cùng quan trọng mà bất kỳ đứa trẻ nào cũng được quyền đón nhận.
Sự phát triển về thể lực của trẻ trong những năm đầu đời vơ cùng quan trọng,
nó phụ thuộc hồn tồn vào chất lượng chăm sóc, ni dưỡng trẻ.Đó cũng là giai
đoạn quan trọng nhất của một đứa trẻ.Từ những nhận thức “sức khỏe của trẻ em
hôm nay là sự phồn vinh của đất nước ngày mai”.Sức khỏe ảnh hưởng đến sự phát
tiển thể lực, trí tuệ, là yếu tố quan trọng quyết định đến sự phát triển của trẻ trong
tương lai. Có sức khỏe là có tất cả, vì vậy để thế hệ trẻ mầm non được phát triển
một cách tồn diện về mọi mặt thì cơng tác chăm sóc ni dưỡng trong trường
mầm non đóng vai trị vơ cùng quan trọng, vì phần lớn thời gian trẻ được ở trường
cùng với cơ, đó như ngơi nhà thứ hai của trẻ mà cô giáo là người mẹ thứ hai, người
trực tiếp chăm sóc trẻ từng miếng ăn, giấc ngủ.
Nếu chăm sóc, ni dưỡng trẻ khơng tốt sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ, ty
lệ suy dinh dưỡng cao ảnh hưởng đến trí tuệ của trẻ. Do đó việc ni dưỡng và giáo
dục dinh dưỡng và phòng chống suy dinh dưỡng cho trẻ là hết sức cần thiết, chính
vì vậy việc chăm sóc ni dưỡng và vệ sinh an tồn thực phẩm cho trẻ là vô cùng
quan trọng.


2

Việc tổ chức cho trẻ ăn ở các lớp như thế nào để nâng cao được chất lượng
bữa ăn của trẻ là trách nhiệm của Ban giám hiệu nhà trường và của cả tập thể giáo
viên, nhân viên trong nhà trường. Chức năng, nhiệm vụ của trường mầm non là
chăm sóc, giáo dục và ni dưỡng,
Chúng ta đều thấy rõ tầm quan trọng trong việc ăn uống hàng ngày của trẻ, đó
là nhu cầu thiết yếu khơng thể thiếu được trong đời sống hàng ngày của con người
và ăn uống là yếu tố quan trọng quyết định sự phát triển, hoạt động và học tập của
trẻ. Vậy cần phải ăn uống như thế nào để đảm bảo dinh dưỡng cân đối hài hòa giữa
chất và lượng. Giúp trẻ phát triển toàn diện, giảm ty lệ suy dinh dưỡng trẻ em.
Ngoài việc ăn uống đủ chất, đủ lượng cần phải chú ý đến vấn đề vệ sinh an toàn
thực phẩm. Bởi việc đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm cũng là vấn đề được nhiều
người quan tâm nhất trong các trường mầm non. Vì trẻ cịn nhỏ cơ thể trẻ còn non
yếu nếu để xảy ra ngộ độc thực phẩm khơng những ảnh hưởng đến sức khỏe mà
cịn ảnh hưởng đến tinh thần và trí tuệ sau này của trẻ.
Để có bữa ăn ngon đảm bảo đủ các chất dinh dưỡng một cách an tồn, hợp lý
khơng phải là đơn giản, nhất là bữa ăn cho các cháu trong trường mầm non. Xuất
phát từ thực tế trên, bản thân tôi là một người quản lý, phụ trách việc tổ chức công
tác bán trú của nhà trường tôi hiểu rõ về việc chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ nhất là
nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trong độ tuổi mầm non là rất quan trọng. Vì
vậy tơi đã chọn đề tài “Nâng cao chất lượng bữa ăn và phòng chống suy dinh
dưỡng cho trẻ tại trường mầm non Thanh Phú” để nghiên cứu.
5.2. Nội dung của sáng kiến:
Để bữa ăn của trẻ được phong phú, đầy đủ dinh dưỡng, và trẻ em thì ln u
thích cái đẹp, mới lạ, với các món ăn cũng vậy, khơng những ngon mà phải đẹp
mắt, bài trí ngộ nghĩnh để kích thích vị giác của trẻ. Hiểu được tâm lý đó của trẻ,
bản thân tôi cùng với Ban giám hiệu nhà trường kết hợp với các cô tổ nuôi luôn cố
gắng suy nghĩ làm thế nào để có một bữa ăn ngon hợp lý, đầy đủ chất dinh dưỡng
cho trẻ. Là người quản lý phụ trách công tác bán trú của nhà trường, bản thân tôi

3

nhận thức được tầm quan trọng của công tác chăm sóc bữa ăn cho trẻ, cùng với tinh
thần trách nhiệm cao tôi thường xuyên theo dõi các bữa ăn của các cháu, xem thức
ăn có hợp khẩu vị với trẻ khơng, để có biện pháp điều chỉnh và chỉ đạo kịp thời.
Sau đây là môt số biện pháp thực hiện trong việc nâng cao chất lượng bữa ăn cho
trẻ tại trường mầm non mà chúng tôi đã thực hiện.
Biện pháp thứ nhất: Bồi dưỡng cho giáo viên và nhân viên cấp dưỡng:
Nhà trường luôn quan tâm đến công tác bồi dưỡng kiến thức cho đội ngũ giáo
viên, nhân viên cấp dưỡng về cơng tác ni dưỡng, chăm sóc sức khỏe, vệ sinh
phịng bệnh, phịng dịch, đảm bảo an tồn tuyệt đối cho trẻ. Là một CBQL, bản
thân tôi luôn cố gắng tự bồi dưỡng, cập nhật các văn bản chỉ đạo của ngành để có
thêm những kiến thức cơ bản.
* Bồi dưỡng đội ngũ nhân viên cấp dưỡng:
Tổ chức cho các nhân viên cấp dưỡng tham gia cac lớp tập huấn kiến thức vệ
sinh an toàn thực phẩm do Trung tâm Y tế tở chức để có thêm kiến thức về ATTP.
Tổ chức bồi dưỡng về kiến thức và kỹ năng từ khâu tiếp phẩm đến khâu chia
ăn đúng quy trình, đảm bảo cả về số lượng và chất lượng cho cơ cấp dưỡng vào đầu
năm học và có bài kiểm tra về các kiến thức đã học.
Tổ chức cho cấp dưỡng được tham quan bếp ăn của trường bạn, trao đổi thực
đơn giữa các trường trong thị xã.
Nhà trường tổ chức cho đội ngũ cấp dưỡng sưu tầm các món ăn mới sau đó tở
chứcchun đề dinh dưỡng, vệ sinh an toàn thực phẩm và thực hành chế biến các
món đã đăng ký để tập thể trường đánh giá, trao đổi, thảo luận về cách chọn mua
thực phẩm sạch, đảm bảo vệ sinh môi trường nơi chế biến thực phẩm, rau củ, quả,
kỹ thuật chế biến thực phẩm, cách bảo quản thực phẩm….
* Bồi dưỡng đội ngũ giáo viên:
Thường xuyên chỉ đạo giáo viên nghiêm túc thực hiện cho trẻ ăn đúng quy
trình, quan tâm sát sao đến bữa ăn của trẻ để phán ánh kịp thời chất lượng bữa ăn

đó với BGH để có biện pháp điều chỉnh phù hợp.


4

Chuẩn bị bàn ăn sạch sẽ, gọn gàng, bài trí đẹp, hấp dẫn trẻ, đủ chỗ ngồi cho
trẻ, trên bàn phải có đĩa đựng cơm rơi, khăn ẩm để lau tay. Thìa, bát phải đủ so với
số lượng trẻ.
Khi cho trẻ ăn giáo viên phải đeo khẩu trang, tóc cột gọn gàng, có mũ chụp
tóc đảm bảo vệ sinh, cơ cần chú ý đến những trẻ biếng ăn để động viên cháu ăn hết
suất.
Thông qua giờ ăn, các cô giáo giới thiệu cho trẻ biết hơm nay có những món
gì thơng qua đó kết hợp giáo dục dinh dưỡng cho trẻ.
Ví dụ: Ăn thịt thì trẻ biết được thịt cung cấp cho cơ thể chất gì?
Chú ý đến sức khỏe của trẻ để bổ sung chế độ ăn phù hợp cho từng trẻ. Rèn
cho trẻ thói quen tự chăm sóc bản thân bằng cách tuyên truyền trực tiếp trong bữa
ăn.
Trong các giờ học và hoạt động vui chơi, các cô giáo cần phải giải thích cho trẻ thấy
được giá trị của từng loại thức ăn, ăn uống đầy đủ sẽ làm cơ thể khỏe mạnh, da dẻ hồng
hào, thông minh học giỏi, nếu ăn khơng đủ chất sẽ gầy cịm ốm yếu.
Vệ sinh môi trường: Bảo vệ môi trường cũng chính là bảo vệ trẻ em, vì vậy vệ
sinh phịng lớp sạch sẽ, khơng có mùi hơi khai, sàn nhà khơ ráo, hàng tuần tởng vệ
sinh các phịng, lau các cửa, khơi thơng cống rãnh, cũng góp phần giúp cho trẻ
khỏe mạnh.


5

Các cô cấp dưỡng vệ sinh nhà bếp trước và sau khi chế biến
Biện pháp thứ hai: Xây dựng thực đơn đa dạng, phong phú và phù hợp

với tình hình địa phương.
Nhà trường sử dụng tính khẩu phần ăn của trẻ trên phần mềm Nutrikids.
Thay đổi thực đơn phù hợp theo mùa, theo tháng nhằm đáp ứng nhu cầu về
năng lượng và các chất dinh dưỡng cần thiết cho trẻ.
Để có một khẩu phần ăn cân đối cho trẻ, chúng ta cần phối hợp nhiều loại thực
phẩm với nhau trong ngày ở ty lệ thích hợp, bên cạnh đó thay đổi kết hợp giữa các
loại thực phẩm để tạo ra các món ăn khác nhau có sức hấp dẫn đối với trẻ, đảm bảo
năng lượng theo lứa tuổi. Nhằm đảm bảo đầy đủ nhu cầu về năng lượng và các chất
dinh dưỡng cần thiết cho trẻ đảm bảo vệ sinh an tồn thực phẩm (VSATTP) trong ăn
uống để phịng tránh bệnh tật.
Chọn những món ăn đa dạng, được chế biến từ nhiều loại thực phẩm trong
nhóm thực phẩm kể trên và được thay đổi từng bữa, từng ngày. Khi xây dựng thực
đơn tôi luôn cố gắng cho trẻ được ăn đầy đủ các loại thức ăn khác nhau trong 4
nhóm thực phẩm mỗi ngày.
Có chế độ ăn phù hợp với những trẻ bị suy dinh dưỡng: Giáo viên kết hợp phụ
huynh bổ sung thêm bữa ăn phụ cho những trẻ suy dinh dưỡng như: Phụ huynh có
thể mang them sữa dinh dưỡng, trứng gà luộc cho trẻ ăn thêm trên lớp.
Đối với những trẻ dư cân, béo phì giáo viên tang cường thêm lượng vận động
cho trẻ trong các giờ hoạt động. khích lệ trẻ phụ giúp cơ một số việc nhẹ nhàng trên
lớp như: Xếp bàn chế chuẩn bị cho giờ ăn, phụ cô thu dọn đồ dùng đồ chơi. Bữa ăn
cho trẻ tăng cường ăn nhiều rau xanh, giảm bớt lượng thịt, cá…
Một khẩu phần cân đối và hợp lý cần:
+ Đảm bảo cung cấp đầy đủ năng lượng và các chất dinh dưỡng theo nhu cầu
cơ thể.


6

+ Các chất dinh dưỡng phải theo ty lệ cân đối và thích hợp (Cân đối giữa các
chất dinh dưỡng: Protid, lipid, gluxit, vitamin và khoáng chất, giữa thức ăn nguồn

gốc động vật và thực vật.
+ Phối hợp đa dạng các loại thực phẩm, màu sắc đẹp nhằm kích thích trẻ có
hứng thú trong ăn uống. Tận dụng tối đa những nguồn thực phẩm có sẵn ở địa
phương đảmbảo sạch, an tồn.

Các cơ cấp dưỡng đang tiếp phẩm

Chuẩn bị giờ ăn cho các con

Giờ ăn của các con.

Biện pháp thứ ba : Nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ bằng quy hoạch mơ
hình trồng rau sạch:
Để có nguồn rau xanh đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và nâng cao chất
lượng bữa ăn của trẻ. Nhà trường đã kết hợp với Đồn thanh niên triển khai mơ


7

hình trồng rau xanh tại trường với nhiều loại rau dễ trồng, dễ chăm sóc như: Rau
mồng tơi, rau muống, rau đay, mướp….. trẻ được cùng cơ chăm sóc vườn rau vì thế
khi ăn trẻrất thích.Cũng vì thế khẩu phần ăn hàng ngày của các cháu được đảm bảo
và tăng dầncảvề số lượng lẫn chất lượng.

Mơ hình vườn rau của trường, rau sạch do các con và cô cùng trồng.


8

Biện pháp thứ tư: Làm tốt công tác tuyên truyền với các bậc phụ huynh:

Thông qua các buổi họp phụ huynh học sinh của trường và của lớp để phổ
biến một số kiến thức nuôi dạy con theo khoa học tới các bậc phụ huynh, thơng báo
tình hình chăm sóc nuôi dưỡng trẻ tại trường đã và đang gặp những thuận lợi, khó
khăn gì để cùng với phụ huynh tìm cách tháo gỡ, phụ huynh nắm được tình hình
sức khoẻ của con em mình để có kế hoạch cùng nhà trường chăm sóc. Thơng báo
tình hình sức khoẻ của từng trẻ tại bảng tuyên truyền của lớp để phụ huynh nắm
được kiến thức và kinh nghiệm ni dưỡng, chăm sóc trẻ tại nhà. Đồng thời kết
hợp với ban đại diện cha mẹ học sinh các lớp thường xuyên tổ chức kiểm tra đột
xuất, giám sát chặt chẽ công tác bán trú từ khâu tiếp phẩm đến khâu cho trẻ ăn trên
lớp đảm khách quan, khơng để thất thốt khẩu phần ăn của trẻ. Trẻ được ăn đúng,
đủ khẩu phần.
Thường xuyên thay đởi nội dung các góc tun truyền từ nhà trường đến các
lớp đảm bảo phong phú về nội dung, đẹp về hình thức. Cơng khai thực đơn và chế
độ ăn hàng ngày của trẻ trên bảng công khai tài chính của nhà trường.

Bảng cơng khai tài chính được cập nhật hàng ngày cho cha mẹ biết hôm nay
ở trường con ăn gì?
Biện pháp thứ năm: Thực hiện tốt cơng tác vệ sinh an toàn thực phẩm:


9

Đây là khâu đóng vai trị quan trọng, thậm chí quyết định đến chất lượng
bữa ăn do đó tác động không nhỏ đến sức khoẻ và sự phát triển của trẻ.
Chọn nguồn cung cấp thực phẩm an tồn, có nguồn gốc rõ ràng.
Chọn nhà cung cấp thục phẩm có uy tín, có hợp đồng cung cấp thực phẩm với
đầy đủ các giấy tờ liên quan, giá cả hợp lý.
Thực hiện nghiêm túc quy trình tở chức bán trú, các quy định về VSATTP: có
lịch vệ sinh hàng ngày, hàng tuần, hàng tháng thực hiện đúng lịch. Đối với dụng cụ
dao thớt khi chế biến thực phẩm sống và chín để riêng, đối với mùa hè các dụng cụ

thường xuyên được phơi nắng. Vệ sinh nhà bếp sử dụng nước nóng già để lau sàn
để diệt vi khuẩn và bốc hơi nhanh giúp cho sàn nhà luôn khô sạch. Đồ dùng dụng
cụ các thiết bị trong nhà bếp phải gọn gàng, ngăn nắp, khoa học và luôn được khử
trùng để thuận tiện cho việc chế biến. Thực phẩm được chế biến theo quy trình một
chiều, thức ăn sống khơng để gần thức ăn chín, đảm bảo cho trẻ ăn chín, uống
sơi. Khâu chia thức ăn phải đúng nguyên tắc một chiều đồ dùng được sắp xếp đúng
vị trí.
Thực hiện nghiêm túc quy định về lưu mẫu thức ăn. Mẫu lưu được đựng trong
các ống thủy tinh có nắp đậy và có ghi rõ ngày, giờ lưu, trọng lượng theo quy định.
Thực hiện tốt việc kiểm thực 3 bước theo qui định.
Rác trong nhà bếp phải được phân loại, thùng rác có nắp đậy kín và phải xử lý
trong ngày cho đảm bảo vệ sinh. Tránh nguồn vi khuẩn lây lan vào thức ăn.
Bên cạnh đó, cơng tác quản lý bếp ăn bán trú cũng không kém phần quan
trọng, từ khâu tiếp nhận thực phẩm có kiểm tra, giám sát chặt chẽ cả về số lượng và
chất lượng đến cho trẻ ăn trên lớp của giáo viên đảm bảo đúng, đủ khẩu phần của
trẻ khơng để xảy ra tình trạng bớt xén khẩu phần ăn của trẻ.


10

Thức ăn sau khi chia xong có nắp đậy để đảm bảo vệ sinh ATTP cho các con.
Biện pháp thứ sáu: Thực hiện công tác quản lý theo dõi và khám sức khoẻ
của trẻ đúng định kỳ:
Kết hợp với Trung tâm y tế thị xã, trạm y tế xã Thanh Phú tổ chức khám sức
khoẻ cho trẻ 2 lần/ năm học.
Nhà trường tiến hành cân đo trẻ định kỳ 3 tháng 1 lần đối với trẻ mẫu giáo và
1 tháng 1 lần dối với trẻ nhà trẻ, trẻ được theo dõi bằng Biểu đồ tang trưởng.
Trẻ suy dinh dưỡng các thể được theo dõi riêng và có chế độ ăn phù hợp.
Thơng báo tình hình sức khoẻ của trẻ tại các lớp cho phụ huynh theo dõi để
cùng phụ huynh có phương pháp chăm sóc trẻ phù hợp ở trường cũng như ở nhà.

5.3. Khả năng áp dụng của sáng kiến:
Giải pháp nêu trên đã được áp dụng tại Trường Mầm non Thanh Phú với sự
tham gia của tất cả trẻ trong toàn trường. Kết quả cho thấy trẻ hứng thú hơn với
bữa ăn, trẻ ăn ngon miệng, ăn hết suất, tạo khơng khí vui vẻ, ấm cúng trong giờ ăn.
Ty lệ suy dinh dưỡng giảm so với đầu năm học, trẻ tăng cân đều. Sáng kiến này có
khả năng áp dụng đại trà cho các trường mầm non trong tồn thị xã Bình Long.
6. Những thơng tin cần được bảo mật: Không.
7. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến:


11

Cơ sở vật chất nhà trường, trang thiết bị, đồ dùng, …
Con người: Đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh trường mầm non
Thanh Phú.
8. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng
sáng kiến theo ý kiến của tác giả:
Để trẻ ln khỏe mạnh phát triển một cách tồn diện về đức, trí, thể, mĩ, tình
cảm quan hệ xã hội thì việc chăm sóc giáo dục và ni dưỡng trẻ theo khoa học là
hết sức quan trọng và cần thiết trong đó việc ni dưỡng trẻ theo khoa học được coi
trọng, vì nó ảnh hưởng tới sự phát triển tồn diện của trẻ. Vì vậy mà việc tở chức cho
trẻ ăn bán trú tại trường là vô cùng cần thiết và hết sức quan trọng, nó bở sung nguồn
dinh dưỡng và cung cấp thêm năng lượng cho trẻ trong ngày giúp trẻ có đủ dưỡng
chất cần thiết cho mọi hoạt động và sự phát triển của trẻ, giúp giảm ty lệ suy dinh
dưỡng. Bởi vậy mà việc nâng cao chất lượng bữa ăn nhằm giảm ty lệ suy dinh dưỡng
cho trẻ ở độ tuổi mầm non là hết sức cần thiết.
Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật và
hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật.