Bài giảng Kế toán quản trị đơn vị công - Chương 3: Kế toán quản trị thu ngân sách nhà nước

Chương 3
Kế toán quản trị thu ngân
sách nhà nước


Nội dung
3.1 Tổng quan về KTQT thu NSNN
3.2. KTQT thu NSNN trong lập kế hoạch thu NSNN
3.3. KTQT trong quá trình kiểm sốt, chấp hành kế
hoạch thu NSNN
3.4. KTQT trong q trình quyết tốn thu NSNN
3.5. KTQT trong cơng tác dự báo thu NSNN


3.1. Tổng quan về kế toán quản trị
thu NSNN
3.1.1. Tổng quan về thu NSNN
3.1.2. Đối tượng và nhiệm vụ của KTQT thu
NSNN
3.1.3. Chủ thể KTQT thu NSNN
3.1.4. Nội dung KTQT thu NSNN


3.1.1. Tổng quan về thu NSNN
• Khái niệm thu ngân sách nhà nước (NSNN)
• Quy trình thu NSNN
• Đặc điểm thu NSNN
• Vai trị của thu NSNN
Lập dự tốn thu

Bắt đầu lập DT thu

Chấp hành dự toán thu

1/1/
N

Duyệt dự toán thu

Quyết tốn thu

31/12/
N
Thu theo dự tốn
được giao
Quy trình thu NSNN

Duyệt quyết toán

Chỉnh lý và lập
báo cáo quyết
toán


3.1.1. Tổng quan về thu NSNN

Các chủ thể tham gia
hoạt động thu NSNN
Các chủ thể có trách
nhiệm thu NSNN
Các chủ thể có nghĩa

vụ tài chính đối với Nhà
nước

Các phương thức thu
NSNN
Thu trực tiếp vào Kho
bạc Nhà nước
Thu thông qua cơ quan
thu


Phân loại thu NSNN

Căn cứ vào
phạm vi phát
sinh
Căn cứ vào
tính chất
phát sinh

Căn cứ vào
tính chất
động viên

Các khoản thu trong nước
Các khoản thu ngoài nước
Các khoản thu thường xuyên
Các khoản thu không thường
xuyên
Các khoản thu mang t/c bắt buộc

Các khoản thu mang t/c tự
nguyện
Các khoản thu mang t/c trao đổi &
đầu tư


Nội dung thu NSNN ở Việt Nam
• Thu từ thuế, lệ phí;
•

Thu phí từ các hoạt động dịch vụ do cơ quan NN thực hiện, trường hợp
được khốn chi phí hoạt động thì được khấu trừ; các khoản phí thu từ các
hoạt động dịch vụ do đơn vị sự nghiệp công lập và doanh nghiệp nhà nước
thực hiện nộp ngân sách nhà nước theo quy định của pháp luật;

• Các khoản viện trợ khơng hồn lại của Chính phủ các nước, các tổ chức, cá
nhân ở ngồi nước cho Chính phủ Việt Nam và chính quyền địa
phương;
•

Các khoản thu khác theo quy định của pháp luật.
(Trích khoản 1 điều 5 Luật NSNN 2015)


3.1.2. Đối tượng và nhiệm vụ của KTQT thu NSNN

Hoạt động của quá trình thu
NSNN, các khoản phải thu, đã
thu và còn phải thu

Đối tượng và nhiệm vụ của KTQT
thu NSNN?


3.1.3. Chủ thể KTQT thu NSNN

Chính phủ và
UBND
các cấp

Cơ quan
Thuế,
Hải quan
KBNN và các tổ
chức được KBNN
uỷ quyền thu

Cơ quan tài
chính và
các cơ quan
khác
Các chủ thể đóng
góp vào NSNN

Cục Tin học và Thống kê
tài chính – Bộ tài chính


3.1.4. Nội dung KTQT thu
NSNN

KTQT thu
NSNN
trong lập kế hoạch thu
NSNN
1

4

KTQT thu NSNN trong
công tác dự báo thu
NSNN

2

KTQT thu NSNN trong
quá trình kiểm sốt,
chấp hành kế hoạch
thu NSNN

3

KTQT thu NSNN trong
q trình quyết tốn thu
NSNN


3.2. KTQT thu NSNN trong lập kế hoạch
thu NSNN
3.2.1. Quá trình lập kế hoạch thu NSNN
3.2.2. Nội dung KTQT thu NSNN trong lập kế

hoạch thu NSNN


3.2.1 QUÁ TRÌNH LẬP KẾ HOẠCH THU NSNN
 Khái niệm: Lập kế hoạch thu NSNN là việc tính tốn số
thu NSNN sẽ được huy động vào NSNN trong tháng, quý,
năm dựa trên những căn cứ, điều kiện nhất định và dự kiến
những giải pháp sẽ thực thi nhằm thực hiện kế hoạch thu đã
được xác định.
 Yêu cầu:
 Quy trình lập kế hoạch thu NSNN: (7 bước)


3.2.2. Nội dung KTQT thu NSNN trong lập kế hoạch
thu NSNN
3.2.2.1. Thu thập thông tin KTQT trong lập kế hoạch thu
NSNN
3.2.2.2. Xử lý và phân tích thơng tin
3.2.2.3. Cung cấp thông tin phục vụ lập kế hoạch thu NSNN


3.2.2.1. Thu thập thông tin KTQT trong lập kế
hoạch thu NSNN
NỘI DUNG THÔNG TIN CẦN THU THẬP

 Nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phịng, an
ninh…
 Quy định của pháp luật về thuế, phí, lệ phí và chế độ thu NSNN.
 Phân cấp nguồn thu, tỷ lệ phần trăm (%) phân chia đối với các
khoản thu phân chia và mức bổ sung cân đối ngân sách của

ngân sách cấp trên cho ngân sách cấp dưới.
 Văn bản pháp luật của các cấp, CQNN có thẩm quyền hướng
dẫn xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán
NSNN năm sau.
 Kế hoạch tài chính 05 năm, kế hoạch tài chính – NSNN 03 năm,
kế hoạch đầu tư trung hạn nguồn NSNN.
 Tình hình thực hiện NSNN năm trước.
 Thơng tin về tình hình lạm phát, giá cả, tốc độ tăng trưởng kinh
tế…

NGUỒN
CUNG
CẤP
THÔNG
TIN???

PHƯƠNG
PHÁP THU
THẬP
THÔNG
TIN???


3.2.2.2. Xử lý và phân tích thơng tin phục vụ lập
kế hoạch thu NSNN

Trên cơ sở các thông tin thu thập được, KTQT sử dụng một
số phương pháp kỹ thuật đặc thù để xử lý và phân tích
thơng tin phục vụ lập kế hoạch thu NSNN: Thiết kế thông tin
thành dạng so sánh được, Trình bày thơng tin dưới dạng

phương trình, đồ thị....


3.2.2.3. Cung cấp thông tin phục vụ lập kế hoạch
thu NSNN
Thông tin KTQT cung cấp phục vụ lập kế hoạch thu NSNN được thể
hiện thông qua các báo cáo dự toán thu NSNN:
 Tổng hợp dự toán thu NSNN năm... (Dùng cho cơ quan Thuế)
 Tổng hợp dự toán thu cân đối NSNN theo sắc thuế năm...
 Tổng hợp dự toán thu NSNN năm... (Dùng cho Hải quan)
 Tổng hợp các khoản thu lãi, nợ gốc, thu bán cổ phiếu của Nhà
nước năm...
 Tổng hợp dự toán thu, chi từ nguồn viện trợ khơng hồn lại và
vốn đối ứng năm...
 Tổng hợp dự toán thu, chi từ nguồn vay nợ mước ngoài và vốn
đối ứng năm....
 Dự kiến số thuế GTGT phải hoàn cho các DN năm...


3.3. KTQT thu NSNN trong q trình kiểm
sốt, chấp hành kế hoạch thu
3.3.1. Quá trình chấp hành kế hoạch thu NSNN
3.3.2. Nội dung KTQT thu NSNN trong lập kế
hoạch thu NSNN


3.3.1. QUÁ TRÌNH CHẤP HÀNH KẾ HOẠCH THU
NSNN
 Chấp hành kế hoạch thu NSNN là quá trình sử dụng tổng
hợp các biện pháp về kinh tế - tài chính và hành chính nhằm

biến các chỉ tiêu thu trong kế hoạch trở thành hiện thực; bao
gồm việc tổ chức thu NSNN (theo dự toán năm và theo quy
định của các Luật Thuế) và kiểm soát thu theo quy định của
Luật). Qua đó, góp phần thực hiện các chỉ tiêu kinh tế - xã hội
của đất nước.


3.3. 2. NỘI DUNG KTQT TRONG Q TRÌNH KIỂM
SỐT, CHẤP HÀNH KẾ HOẠCH THU NSNN

3.3.2.1. Thu thập thông tin KTQT trong q trình kiểm sốt
và chấp hành kế hoạch thu NSNN
3.3.2.2. Xử lý và phân tích thơng tin
3.3.2.3. Cung cấp thơng tin phục vụ thanh tra, kiểm tra và
kiểm sốt nội bộ


3.3.2.1. Thu thập thơng tin KTQT trong q trình
kiểm sốt, chấp hành kế hoạch thu NSNN

Chứng
từ kế
toán

Tài
khoản
kế toán

Sổ kế
toán

Báo cáo
kế tốn

KTQT thu thập thơng tin về q trình
chấp hành kế hoạch thu NSNN của
Các cơ quan, Bộ, ngành từ TW đến địa phương:

Nội dung thông tin cần thu thập ??


3.3.2.2. Xử lý và phân tích, đánh giá định kỳ
Kết quả thu
NSNN 6
tháng đầu
năm

Dự báo
tình hình
sản xuất
kinh doanh

Diễn biến giá
cả thị trường
 MỤC ĐÍCH

1. Rà sốt, đánh giá các yếu tố tác
động đến tăng/ giảm thu;
2. Đề xuất các giải pháp, kiến nghị
trong quá trình điều hành thu

NSNN

CĂN CỨ


3.3.2.2. Xử lý và phân tích, đánh giá định kỳ

Nguyên nhân ảnh hưởng
đên thu NSNN năm hiện
hành.

Tình hình triển khai
và kết quả thực hiện
các biện pháp thu
NSNN

Nội dung
phân tích,
đánh giá

Kết quả phối hợp
giữa các cấp trong
xử lý vướng mắc
phát sinh trong
công tác thu NSNN


3.3.2.3. Cung cấp thông tin phục vụ thanh tra, kiểm tra
và kiểm sốt
•

Ngun tắc và vai trị của cơng tác thanh tra, kiểm tra và kiểm
sốt:

•

Nội dung thơng tin KTQT cung cấp phục vụ thanh tra, kiểm tra
và kiểm soát q trình chấp hành kế hoạch thu NSNN

- Thơng tin đánh giá mức độ tuân thủ của người nộp thuế
- Thông tin phục vụ thanh tra, kiểm tra và kiểm soát cơ
quan thu


3.4. KTQT thu NSNN trong q
trình quyết tốn thu NSNN
3.4.1. Q trình quyết tốn thu NSNN
3.4.2. Nội dung KTQT trong q trình quyết tốn thu NSNN


3.4.1. Q trình quyết tốn thu NSNN
 Quyết tốn thu NSNN là việc tổng kết, đánh giá việc thực
hiện dự tốn thu NSNN và các chính sách, chế độ, các văn
bản pháp luật về thu NSNN, trách nhiệm pháp lý của các cơ
quan quản lý thu NSNN khi thực hiện chính sách động viên
của Nhà nước.
 u cầu quyết tốn thu NSNN
 Kỳ quyết toán thu NSNN