Bài giảng Kinh tế hải quan - Chương 2: Quản lý hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu, phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh

8/5/2020

Các phương pháp quản lý nhà
nước trong lĩnh vực hải quan
Phương pháp quản lý hành chính
Phương pháp kinh tế
Phương pháp tuyên truyền giáo dục

27

Chương 2 :
QUẢN LÝ HẢI QUAN ĐỐI VỚI HÀNG
HÓA XNK, PHƯƠNG TIỆN VẬN TẢI
XUẤT CẢNH, NHÂP CẢNH, QUÁ
CẢNH.

28

14


8/5/2020

2.1.
Quản lý hải quan đối với hàng
hóa XNK
Khái niệm hàng hóa XNK
Theo quy định tại Điều 28 Luật Thương mại 2005 được quy định cụ thể như sau:
- Xuất khẩu hàng hóa là việc hàng hố được đưa ra khỏi lãnh thổ Việt Nam hoặc đưa
vào khu vực đặc biệt nằm trên lãnh thổ Việt Nam được coi là khu vực hải quan riêng
theo quy định của pháp luật.

- Nhập khẩu hàng hóa là việc hàng hố được đưa vào lãnh thổ Việt Nam từ nước
ngoài hoặc từ khu vực đặc biệt nằm trên lãnh thổ Việt Nam được coi là khu vực hải
quan riêng theo quy định của pháp luật.

29

HÌNH THỨC QUẢN LÝ
Khái niệm: Chính sách quản lý hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu

của Việt Nam là tập hợp các công cụ mà Nhà nước áp dụng để
tác động đến các hành vi XK, NK hàng hóa.

Hình thức: Chính sách quản lý hàng hóa XK, NK được thể hiện

dưới nhiều hình thức khác nhau bao gồm việc Ban hành các
Danh mục (Danh mục hàng cấm XK, NK; Danh mục hàng hóa
nhập khẩu áp dụng hạn ngạch thuế quan; Danh mục hàng hóa
áp dụng chế độ cấp GPNK tự động…)

30

15


8/5/2020

QUẢN LÝ HẢI QUAN ĐỐI VỚI
HÀNG HĨA XNK
* Bộ Cơng Thương:
1. Thông tư 04/2014/TT-BCT ngày 27/1/2014 quy định chi tiết thi hành một số điều của Nghị

định số 187/2013/NĐ-CP ngày 20/11/2013.
2. Thông tư 12/2015/TT-BCT quy định về việc áp dụng chế độ cấp Giấy phép nhập khẩu tự
động đối với một số mặt hàng thép (hiệu lực 26/7/2015);
3. Quyết định số 11039/QĐ-BCT ngày 3/12/2014 v/v công bố Danh mục hàng hóa xuất khẩu
nhập khẩu phải kiểm tra chất lượng, quy chuẩn kỹ thuật, an tồn thực phẩm trước khi thơng
quan thuộc trách nhiệm quản lý của Bộ công thương.
4. Thông tư 35/2014/TT-BCT ngày 15/10/2014 quy định việc áp dụng chế độ cấp Giấy phép
nhập khẩu tự động đối với một số mặt hàng phân bón.
5. Thơng tư 60/2014/TT-BCT ngày 27/12/2014 quy định chi tiết một số điều của Nghị định số
94/2012/NĐ-CP ngày 12/11/2012 của Chính phủ về sản xuất, kinh doanh rượu.

31

6. Thông tư 49/2014/TT-BCT ngày 15/12/2014 ngày 15/12/2014 quy định về nhập khẩu
thuốc lá nguyên liệu theo hạn ngạch thuế quan
7. Thông tư 37/2013/TT-BCT ngày 30/12/2013 quy định nhập khẩu thuốc lá điếu, xì gà.
8. Thơng tư 29/2014/TT-BCT ngày 30/9/2014 quy định cụ thể và hướng dẫn thực hiện một số
điều về phân bón vơ cơ, hướng dẫn việc cấp phép sản xuất phân bón vơ cơ đồng thời sản
xuất phân bón hữu cơ và phân bón khác tại Nghị định 202/2013/NĐ-CP ngày 27/11/2013 của
CP về quản lý phân bón.
9. Thơng tư liên tịch BCT, BKHCN số 44/2013/TTLT-BCT-BKHCN ngày 31/12/2013 quy định
về quản lý chất lượng thép sản xuất trong nước và thép nhập khẩu.

32

16


8/5/2020

QUẢN LÝ HẢI QUAN ĐỐI VỚI
HÀNG HĨA XNK
* Bộ Nơng nghiệp và Phát triển nông thôn:
1. Thông tư 04/2015/TT-BNNPTNT ngày 12/2/2015 quy định thi hành chi tiết theo Nghị định
187/CPNĐ ngày 20/11/2013 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Luật Thương mại về
hoạt động mua bán hàng hoá quốc tế và các hoạt động đại lý, mua, bán, gia cơng và q
cảnh hàng hố với nước ngồi trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản;
2. Thông tư 12/2015/TT-BNNPTNT ngày 16/3/2015 hướng dẫn kiểm tra an toàn thực phẩm
hàng hóa có nguồn gơc thực vật nhập khẩu.
3. Thông tư 41/2014/TT-BNNPTNT ngày 13/11/2014 hướng dẫn một số điều của Nghị định
202/2013/NĐ-CP ngày 27/11/2013 về quản lý phân bón thuộc trách nhiệm quản lý nhà nước
của Bộ nông nghiệp và phát triển nông thôn.

33

QUẢN LÝ HẢI QUAN ĐỐI VỚI
HÀNG HĨA XNK
* Bộ Thơng tin truyền thơng:
Thơng tư 18/2014/TT-BTTTT ngày 26/11/2014 hướng dẫn Nghị định 187/2013/NĐ-CP ngày
20/11/2013 đối với việc cấp giấy phép nhận khẩu thiết bị phát, thu – phát song vô tuyến điện.
(hiệu lực 16/1/2015);
Thông tư 15/2014/TT-BTTT ngày 17/11/2014 Ban hành Danh mục hàng hóa theo mã số HS
thuộc diện quản lý chuyên ngành của Bộ thông tin truyền thông;
Thông tư 26/2014/BTTTT hướng dẫn nghị định 187/CP/2013/NĐ-CP đối với việc nhập khẩu
tem bưu chính;
Thơng tư 16/2015/TT-BTTTT ngày 17/6/2015 quy định chi tiết thi hành nghị định 187/2013/NĐCP ngày 20/11/2013 về xuất nhập khẩu hàng hoá trong lĩnh vực in và phát hành xuất bản
phẩm; (hiệu lực 15/8/2015)
Thông tư 03/2015/TT-BTTTT ngày 6/3/2015 hướng dẫn Nghị định 60/2014/NĐ-CP ngày
19/06/2014 của Chính phủ quy định hoạt động in. (hiệu lực 1/5/2015);
Thơng tư 05/2014/TT-BTTTT ngày19/03/2014 danh mục sản phẩm hàng hố có khả năng gây

mất an toàn thuộc trách nhiệm quản lý của Bộ TTTT (hiệu lực 5/5/2014)

34

17


8/5/2020

QUẢN LÝ HẢI QUAN ĐỐI VỚI
HÀNG HÓA XNK
* Bộ Văn hố thể thao & du lịch:
Thơng tư 28/2014/TT-BVHTTDL ngày 31/12/2014 quy định về quản lý
hoạt động mua bán hàng hóa quốc tế thuộc diện quản lý chuyên ngành
văn hóa của Bộ văn hóa, thể thao và du lịch (hiệu lực 1/3/2015)

35

QUẢN LÝ HẢI QUAN ĐỐI VỚI
HÀNG HÓA XNK
* Bộ Y Tế:
Thông tư 19/2014/TT-BYT ngày 02/06/2014 Quy định quản lý thuốc gây nghiện, thuốc
hướng thần và tiền chất dùng làm thuốc;
Thông tư 43/2014/TT-BYT ngày 24/11/2014 quy định về quản lý thực phẩm chức năng (hiệu
lực 15/1/2015).

36

18

8/5/2020

QUẢN LÝ HẢI QUAN ĐỐI VỚI
HÀNG HÓA XNK
* Bộ Tài nguyên môi trường:
1. Thông tư liên tịch số 34 /2012/TTLT-BCT - BTNMT ngày 15/11/2012 hướng dẫn về điều kiện
nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất;
2. Thông tư liên tịch 47/2011/TTLT-BCT-BTNMT ngày 30/12/2011 Quy định việc quản lý nhập
khẩu, xuất khẩu và tạm nhập - tái xuất các chất làm suy giảm tầng ô-dôn theo quy định của Nghị
định thư Montreal về các chất làm suy giảm tầng ô-dôn.

37

QUẢN LÝ HẢI QUAN ĐỐI VỚI
HÀNG HÓA XNK
* Bộ Khoa học công nghệ:
Quyết định số 1171/QĐ-BKHCN ngày 27/5/2015 quyết định về việc cơng bố danh mục hàng hóa
nhập khẩu phải kiểm tra chất lượng theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia trước khi thông quan thuộc
trách nhiệm quản lý của Bộ khoa học công nghệ.
* Bộ Xây dựng:
Thông tư 15/2015/TT-BXD ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về sản phẩm hàng hố vật liệu
xây dựng.
* Ngân hàng nhà nước:
1. Thơng tư 18/2014/TT-NHNN ngày 01/8/2014 hướng dẫn hoạt động nhập khẩu hàng hóa thuộc
diện quản lý chuyên ngành của Ngân hàng nhà nước Việt Nam;

38

19

8/5/2020

QUẢN LÝ HẢI QUAN ĐỐI VỚI
HÀNG HÓA XNK
/>
39

THỦ TỤC HẢI QUAN ĐỐI VỚI HÀNG
HÓA XNK THEO HỢP ĐỒNG MUA
BÁN HÀNG HĨA
Khái niệm quy trình thủ tục hải quan
Quy trình thủ tục hải quan là trình tự các bước cơng việc mà công chức hải quan phải thực hiện
để thông quan hàng hoá XK, NK theo quy định của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.
Tuỳ thuộc vào trình độ quản lý cũng như tình hình phát triển kinh tế, hội nhập kinh tế quốc tế trong
từng thời kỳ mà các quy trình thủ tục hải quan cũng được xây dựng khác nhau. Đồng thời qua
thực tiễn áp dụng, các quy trình thủ tục này sẽ được thay đổi dần sao cho phù hợp với tình hình
thực tế của các hoạt động XNK, đáp ứng được yêu cầu quản lý của cơ quan Hải quan.

40

20


8/5/2020

Các nguyên tắc chung
Hàng hóa XK, NK, quá cảnh, PTVT xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh phải được làm
thủ tục hải quan, chịu sự kiểm tra, giám sát hải quan, vận chuyển đúng tuyến đường,

qua đúng cửa khẩu theo quy định của pháp luật
Hàng hoá, phương tiện vận tải được thông quan sau khi đã làm thủ tục hải quan.
Thủ tục hải quan phải được thực hiện công khai, nhanh chóng, thuận tiện và theo
đúng quy định
Việc bố trí nhận lực, thời gian làm việc phải đáp ứng yêu cầu hoạt động xk, nk, xuất
cảnh, nhập cảnh, quá cảnh

41

Quy trình thủ tục hải quan
Tiếp nhận hồ sơ, kiểm tra sơ bộ, đăng ký tờ
khai, quyết định hình thức, mức độ kiểm tra
Kiểm tra chi tiết hồ sơ thuế
Kiểm tra thực tế hàng hóa
Thu lệ phí hải quan, đóng dấu “Đã làm thủ tục
hải quan” và trả tờ khai cho người khai hải
quan
Phúc tập hồ sơ

42

21


8/5/2020

Mô hình tong quát x lý
thông tin
ã
Kho bạc

Cỏc c quan
QLNN

ã

행

Cấp Tổng
cục

Ngân hàng

Tổng cục thuế

•

Cảng vụ

Nhà vận chuyển

•

•

Cấp Cục

•
Doanh nghiệp

•

•

Cấp Chi cục

Tổ chức thu thập, tổng hợp xử lý thông tin,
lưu trữ các thông tin từ các đơn vị thuộc cơ
quan Tổng cục hải quan, ban ngành có liên
quan, từ các tổ chức trong và ngoài nước
thuộc thẩm quyền cấp Tổng cục
Tổ chức truyền nhận các thông tin phục vụ
cho cơng tác thơng quan hàng hố xuống các
cục.
Xây dựng các bộ tiêu chỉ rủi ro cấp Tổng cục

Tổ chức thu thập, tổng hợp xử lý thông tin,
lưu trữ các thông tin từ các đơn vị thuộc cơ
quan Tổng cục hải quan, ban ngành có liên
quan, từ các tổ chức trong và ngoài nước
thuộc thẩm quyền cấp Cục
Tổ chức truyền nhận các thông tin phục vụ
cho công tác thông quan hàng hố xuống các
Chi cục và phản hồi thơng tin lên Tổng cục
Xây dựng các bộ tiêu chỉ rủi ro cấp Cục
Tổ chức thu thập, tổng hợp xử lý thông tin,
lưu trữ các thông tin từ các đơn vị thuộc cơ
quan Tổng cục hải quan, ban ngành có liên
quan, từ các tổ chức trong và ngoài nước
thuộc thẩm quyền cấp Chi cục

Tổ chức truyền nhận các thông tin phục vụ
cho công tác thơng quan hàng hố từ Cục và
phản hồi kết qu x lý thụng tin lờn Cc.

43

Sơ đo thu thập trao đoi thông
tin

Doanh nghip

C quan QLNN
Tng cc thu, cỏc
b ngnh..

Hi quan
Cảng vụ

Kho bạc

(Tổng cục,
Cục, Chi cục)

은 행

Ngân hàng
Các Tổ chức ngoài nước
Các hãng vận tải

44

22


8/5/2020

Quy trình hải quan xuất khẩu theo
hOp đOng mua bán hAng hOa
THƠNG TIN
ĐƯỢC
XỬ LÝ
TRƯỚC

THƠNG QUAN
HÀNG HỐ

NGƯỜI KHAI
HẢI QUAN

TIẾP NHẬN,
KIỂM TRA,,
ĐĂNG KÝ HỒ SƠ

KIỂM TRA
THỰC TẾ
HÀNG HỐ

KIỂM TRA SAU
THƠNG QUAN

KIỂM TRA
TÍNH THUẾ
(tham vấn giá)

•
•
•
•
•
•
•

• Thơng tin về doanh nghiệp
Thơng
tin vềtindoanh
• Thơng
về trị nghiệp
giá tính thuế
Thơng
tin vềtintrịvề
giáchính
tính thuế
• Thơng
sách mặt hàng
Thơng
tin vềtinchính
sách
mặtnhập
hàngkhẩu
• Thơng

về thuế
xuất
Thơng
tin
về
thuế
xuất
nhập
khẩu
• Thơng tin tình báo hải quan.
Thơng
tinchí
tìnhphân
báo luồng
hải quan.
• Tiêu
(quản lý rủi ro)
Tiêu
chí phân luồng (quản lý rủi ro)
• …
…

45

2.2 Quản lý của hải quan đối với phương
tiện vận tải
2.2.1

Phân loại phương tiện vận tải

Hiện tại đang có 5 loại hình vận tải được sử dụng phổ
biến ngày nay:
Vận tải đường bộ
Là loại hình phổ biến nhất, được sử dụng hằng ngày để
vận chuyển hàng hóa, hành khách, vật liệu, đồ gia
dụng… Có thể nói dịch vụ chuyển phát đường bộ không
thể thiếu trong cuộc sống hằng ngày.
Vận tải đường sắt
Có thể vận tải cả hành khách và hàng hóa, nhưng vận
chuyển hàng hóa chưa được dùng nhiều ở Việt Nam.
Vận chuyển đường sắt tương đổi an toàn, ổn định không
bị tác động bởi ảnh hưởng thời tiết.

46

23


8/5/2020

Vận tải đường biển
là hình thức chun chở hàng hóa chính trên Thế giới, chiếm 80%
tổng khối lượng hàng chuyên chở nên thích hợp để vận chuyển hàng
có khối lượng lớn.
Vận tải đường hàng khơng
Có thời gian vận chuyển hành khách và hàng hóa nhanh chóng nhất
hiện nay nên thích hợp với những hàng giá trị cao, khối lượng không
quá lớn.
Vận tải đường ống
Đây là loại hình vận chuyển đặc thù, chỉ phù hợp với những loại hàng

đặc biệt như khí hóa lỏng, dầu khí… nhằm phục vụ cho đối tượng đặc
biệt như cơng ty sản xuất hóa chất, cơng ty đa quốc gia, công ty Nhà
nước.

47

Quản lý hải quan đối với phương tiện
vận tải
Thông tư số 42/2015/tt-btc QUY ĐỊNH VỀ THỦ TỤC HẢI QUAN ĐỐI VỚI PHƯƠNG TIỆN
VẬN TẢI XUẤT CẢNH, NHẬP CẢNH, QUÁ CẢNH
/>
48

24


8/5/2020

Quản lý hải quan đối với hoạt
động xuất nhập cảnh
 Quy định tại Luật Hải quan, Nghị định 08/2015/NĐ-CP ngày 21/1/2015 được sửa đổi, bổ
sung tại Nghị định 59/2018/NĐ-CP ngày 20/4/2018 của Chính phủ
 thực hiện nghiêm các quy định về thủ tục hải quan, hồ sơ hải quan, kiểm tra, giám sát, kiểm
soát hải quan đối với phương tiện vận tải của Việt Nam và nước ngoài nhập cảnh, xuất cảnh
theo đúng quy định
 đảm bảo hồ sơ hải quan phải đầy đủ các chứng từ theo quy định của pháp luật như: Giấy
phép liên vận hoặc Giấy phép vận tải Việt – Trung (đối với vận tải liên vận Việt - Trung),
danh sách hành khách (đối với vận tải hành khách); các phương tiện xuất nhập cảnh phải có
ký hiệu phân biệt quốc gia, phù hiệu, biển hiệu theo quy định.

49

Chương 3
QUẢN LÝ HẢI QUAN
VỀ THUẾ

50

25