Bài giảng Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội: Chương 5 - Nguyễn Công Nhựt

Bài giảng

THỐNG KÊ TRONG NGHIÊN CỨU
KHOA HỌC XÃ HỘI
Chương 5 ƯỚC LƯỢNG CHO MỘT THAM SỐ THỐNG KÊ

Nguyễn Công Nhựt
Video />Ngày 28 tháng 10 năm 2021
Thac si Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

1 / 39


GIỚI THIỆU MÔN HỌC THỐNG KÊ TRONG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC XÃ HỘI

Hướng dẫn cách học - chi tiết cách đánh giá môn học
Tài liệu, video bài giảng được đưa lên elearning hàng tuần. Sinh viên tải về, in ra và mang
theo khi học. Điểm tổng kết môn học được đánh giá xuyên suốt quá trình học
Điểm quá trình: 40%
Thi cuối kỳ: 60%
Thi tự luận, 60 phút

Cán bộ giảng dạy
ThS Nguyễn Công Nhựt

Thac si Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

2 / 39


Content
1

CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN TRONG THỐNG KÊ

2

THU THẬP VÀ TRÌNH BÀY DỮ LIỆU

3

TĨM TẮT DỮ LIỆU

4

PHÂN PHỐI MẪU

5

ƯỚC LƯỢNG CHO MỘT THAM SỐ THỐNG KÊ
Bài 1 KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ ƯỚC LƯỢNG
Bài 2 ƯỚC LƯỢNG KHOẢNG CHO GIÁ TRỊ TRUNG BÌNH
Bài 3 ƯỚC LƯỢNG KHOẢNG CHO TỶ LỆ

6

KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT

7

HỒI QUY - TƯƠNG QUAN
Thac si Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

3 / 39


Content
1

CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN TRONG THỐNG KÊ

2

THU THẬP VÀ TRÌNH BÀY DỮ LIỆU

3

TĨM TẮT DỮ LIỆU

4

PHÂN PHỐI MẪU

5

ƯỚC LƯỢNG CHO MỘT THAM SỐ THỐNG KÊ
Bài 1 KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ ƯỚC LƯỢNG
Bài 2 ƯỚC LƯỢNG KHOẢNG CHO GIÁ TRỊ TRUNG BÌNH
Bài 3 ƯỚC LƯỢNG KHOẢNG CHO TỶ LỆ

6

KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT

7

HỒI QUY - TƯƠNG QUAN
Thac si Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

4 / 39


Content
1

CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN TRONG THỐNG KÊ

2

THU THẬP VÀ TRÌNH BÀY DỮ LIỆU

3

TĨM TẮT DỮ LIỆU

4

PHÂN PHỐI MẪU

5

ƯỚC LƯỢNG CHO MỘT THAM SỐ THỐNG KÊ
Bài 1 KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ ƯỚC LƯỢNG
Bài 2 ƯỚC LƯỢNG KHOẢNG CHO GIÁ TRỊ TRUNG BÌNH
Bài 3 ƯỚC LƯỢNG KHOẢNG CHO TỶ LỆ

6

KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT

7

HỒI QUY - TƯƠNG QUAN
Thac si Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

5 / 39


Content
1

CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN TRONG THỐNG KÊ

2

THU THẬP VÀ TRÌNH BÀY DỮ LIỆU

3

TĨM TẮT DỮ LIỆU

4

PHÂN PHỐI MẪU

5

ƯỚC LƯỢNG CHO MỘT THAM SỐ THỐNG KÊ
Bài 1 KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ ƯỚC LƯỢNG
Bài 2 ƯỚC LƯỢNG KHOẢNG CHO GIÁ TRỊ TRUNG BÌNH
Bài 3 ƯỚC LƯỢNG KHOẢNG CHO TỶ LỆ

6

KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT

7

HỒI QUY - TƯƠNG QUAN
Thac si Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

6 / 39


Content
1

CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN TRONG THỐNG KÊ

2

THU THẬP VÀ TRÌNH BÀY DỮ LIỆU

3

TĨM TẮT DỮ LIỆU

4

PHÂN PHỐI MẪU

5

ƯỚC LƯỢNG CHO MỘT THAM SỐ THỐNG KÊ
Bài 1 KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ ƯỚC LƯỢNG
Bài 2 ƯỚC LƯỢNG KHOẢNG CHO GIÁ TRỊ TRUNG BÌNH
Bài 3 ƯỚC LƯỢNG KHOẢNG CHO TỶ LỆ

6

KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT

7

HỒI QUY - TƯƠNG QUAN
Thac si Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

7 / 39


ƯỚC LƯỢNG CHO MỘT THAM SỐ THỐNG KÊ
NỘI DUNG

Thac si Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

8 / 39


ƯỚC LƯỢNG CHO MỘT THAM SỐ THỐNG KÊ
NỘI DUNG

5-1 Khái niệm cơ bản về ước lượng

Thac si Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

8 / 39


ƯỚC LƯỢNG CHO MỘT THAM SỐ THỐNG KÊ
NỘI DUNG

5-1 Khái niệm cơ bản về ước lượng
5-2 Ước lượng khoảng cho giá trị trung bình
5-3 Ước lượng khoảng cho tỉ lệ

Thac si Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

8 / 39


Bài 1 KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ ƯỚC LƯỢNG
NỘI DUNG

Thac si Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

9 / 39


Bài 1 KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ ƯỚC LƯỢNG
NỘI DUNG

1. Ước lượng điểm

Thac si Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

9 / 39


Bài 1 KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ ƯỚC LƯỢNG
NỘI DUNG

1. Ước lượng điểm
2. Ước lượng khoảng tin cậy

Thac si Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

9 / 39


1. Ước lượng điểm
1.1 Mô tả phương pháp

Định nghĩa
Chọn thống kê ● (❳1 , ❳2 , · · · ❳♥ ) làm hàm ước lượng cho θ của tổng thể. Từ mẫu
cụ thể ①1 , ①2 , . . . , ①♥ ta tính giá trị thực nghiệm ❣ của ● , tức ❣ = ● (①1 , ①2 , · · · ①♥ )
thì ❣ là ước lượng điểm cho θ.

Thac si Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

10 / 39


1. Ước lượng điểm
1.1 Mô tả phương pháp

Định nghĩa
Chọn thống kê ● (❳1 , ❳2 , · · · ❳♥ ) làm hàm ước lượng cho θ của tổng thể. Từ mẫu
cụ thể ①1 , ①2 , . . . , ①♥ ta tính giá trị thực nghiệm ❣ của ● , tức ❣ = ● (①1 , ①2 , · · · ①♥ )
thì ❣ là ước lượng điểm cho θ.

Thac si Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

10 / 39


1. Ước lượng điểm
1.1 Mô tả phương pháp

Định nghĩa
Chọn thống kê ● (❳1 , ❳2 , · · · ❳♥ ) làm hàm ước lượng cho θ của tổng thể. Từ mẫu
cụ thể ①1 , ①2 , . . . , ①♥ ta tính giá trị thực nghiệm ❣ của ● , tức ❣ = ● (①1 , ①2 , · · · ①♥ )

thì ❣ là ước lượng điểm cho θ.
Chẳng hạn để ước lượng cho trung bình µ ta dùng hàm ước lượng là trung bình mẫu
♥
ngẫu nhiên ❳¯ = 1 ∑ ❳✐ , thì trung bình mẫu cụ thể ①¯ là một ước lượng điểm của µ.

♥ ✐ =1

Thac si Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

10 / 39


1. Ước lượng điểm
1.2 Các tiêu chuẩn đánh giá ước lượng điểm

Ước lượng không chệch

Thac si Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

11 / 39

1. Ước lượng điểm
1.2 Các tiêu chuẩn đánh giá ước lượng điểm

Ước lượng không chệch
Hàm ước lượng

●

Thac si Nguyen Cong Nhut

được gọi là ước lượng không chệch của tham số θ nếu E(● ) = θ.

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

11 / 39


1. Ước lượng điểm
1.2 Các tiêu chuẩn đánh giá ước lượng điểm

Ước lượng không chệch
Hàm ước lượng

●

được gọi là ước lượng không chệch của tham số θ nếu E(● ) = θ.

Ngược lại, nếu E(● ) ̸= θ thì

Thac si Nguyen Cong Nhut

●

được gọi là ước lượng chệch của θ .

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

11 / 39


1. Ước lượng điểm
1.2 Các tiêu chuẩn đánh giá ước lượng điểm

Ước lượng không chệch
Hàm ước lượng

●

được gọi là ước lượng không chệch của tham số θ nếu E(● ) = θ.

Ngược lại, nếu E(● ) ̸= θ thì

●

được gọi là ước lượng chệch của θ .

Ước lượng hiệu quả

Thac si Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

11 / 39


1. Ước lượng điểm
1.2 Các tiêu chuẩn đánh giá ước lượng điểm

Ước lượng không chệch
Hàm ước lượng

●

được gọi là ước lượng không chệch của tham số θ nếu E(● ) = θ.

Ngược lại, nếu E(● ) ̸= θ thì

●

được gọi là ước lượng chệch của θ .

Ước lượng hiệu quả
Hàm ước lượng ● được gọi là một ước lượng hiệu quả của θ nếu nó là ước lượng khơng
chệch và có phương sai nhỏ nhất trong các ước lượng khơng chệch của θ.

Thac si Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

11 / 39


1. Ước lượng điểm
1.2 Các tiêu chuẩn đánh giá ước lượng điểm

Ước lượng không chệch
Hàm ước lượng

●

được gọi là ước lượng không chệch của tham số θ nếu E(● ) = θ.

Ngược lại, nếu E(● ) ̸= θ thì

●

được gọi là ước lượng chệch của θ .

Ước lượng hiệu quả
Hàm ước lượng ● được gọi là một ước lượng hiệu quả của θ nếu nó là ước lượng khơng
chệch và có phương sai nhỏ nhất trong các ước lượng khơng chệch của θ.

Thac si Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

11 / 39


1. Ước lượng điểm
1.2 Các tiêu chuẩn đánh giá ước lượng điểm

Ước lượng không chệch
Hàm ước lượng

●

được gọi là ước lượng không chệch của tham số θ nếu E(● ) = θ.

Ngược lại, nếu E(● ) ̸= θ thì

●

được gọi là ước lượng chệch của θ .

Ước lượng hiệu quả
Hàm ước lượng ● được gọi là một ước lượng hiệu quả của θ nếu nó là ước lượng khơng
chệch và có phương sai nhỏ nhất trong các ước lượng khơng chệch của θ.
Ước lượng vững

Thac si Nguyen Cong Nhut

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

11 / 39


1. Ước lượng điểm
1.2 Các tiêu chuẩn đánh giá ước lượng điểm

Ước lượng không chệch
Hàm ước lượng

●

được gọi là ước lượng không chệch của tham số θ nếu E(● ) = θ.

Ngược lại, nếu E(● ) ̸= θ thì

●

được gọi là ước lượng chệch của θ .

Ước lượng hiệu quả
Hàm ước lượng ● được gọi là một ước lượng hiệu quả của θ nếu nó là ước lượng khơng
chệch và có phương sai nhỏ nhất trong các ước lượng khơng chệch của θ.
Ước lượng vững
Hàm ước lượng

●

của θ được gọi là vững nếu mọi ϵ > 0 bé tuỳ ý cho trước ta đều có:
lim

♥ →∞
Thac si Nguyen Cong Nhut

P [|● − θ| < ϵ] = 1

Thống kê trong nghiên cứu khoa học xã hội

Ngày 28 tháng 10 năm 2021

11 / 39


Xem bài giảng tại kênh Youtube
/>