SKKN KINH NGHIỆM dạy học TRỰC TUYẾN CHO học SINH THCS QUA môn NGỮ văn lớp 9

PHÒNG GIÁO DỤC ĐÀO TẠO TP PHỦ LÝ
TRƯỜNG THCS CHÂU SƠN

KINH NGHIỆM DẠY HỌC TRỰC TUYẾN
CHO HỌC SINH THCS QUA MÔN NGỮ VĂN LỚP 9
NĂM HỌC: 2019 - 2020

Cấp học: THCS
Lĩnh vực: Chuyên môn
Môn: Ngữ văn

Người thực hiện: ĐỖ THỊ HIẾU
Chức vụ: TỔ TRƯỞNG TỔ KHOA HỌC XÃ HỘI

Phủ Lý, ngày 18 tháng 4 năm 2020

TIEU LUAN MOI download :


PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn/ thực hiện sáng kiến
Từ thực tế trước tình hình dịch bệnh diễn ra ngày càng nguy hiểm và phức
tạp việc cho học sinh nghỉ học là việc cấp thiết. Ngày 12/3/2020, Bộ GD&ĐT ban
hành Công văn số 793/BGDĐT-GDTrH về việc tăng cường dạy học qua Internet,
trên truyền hình trong thời gian học trị nghỉ đến trường để phòng, chống Covid19. Tuy nhiên, thực trạng triển khai ở các địa phương, trường học rất khác nhau.
Với mục đích để các em học sinh khơng bị gián đoạn kiến thức, các thầy cô tiếp
tục nhiệt huyết với nghề và các bậc phụ huynh yên tâm về con cái, dạy học trực
tuyến trong những ngày nghỉ học được coi là giải pháp tối ưu khi đối phó với bệnh
dịch. Đây là điều trăn trở không chỉ riêng tơi mà cịn nhiều các thầy cơ giáo tâm
huyết, u nghề khác. Là một giáo viên dạy văn, vì những lý do đó đã thúc đẩy
tơi chọn đề tài “Kinh nghiệm dạy học trực tuyến cho học sinh THCS qua môn

Ngữ văn lớp 9”
2. Phương pháp nghiên cứu
- Điều tra, áp dụng thực tế.
- Phân tích.
- Tổng hợp
3. Đối tượng nghiên cứu:
- Học sinh lớp 9 bậc THCS.
4. Mục đích của sáng kiến:
Có thể nói, việc dạy và học trực tuyến là hình thức khá mới mẻ đối giáo
viên và học sinh nhất là vùng nông thôn dân tộc thiểu số, miền núi. Tuy nhiên,
bằng nhiều giải pháp quyết liệt, hợp lí và hiệu quả, việc dạy học trực tuyến và
dạy học trên truyền hình đang được khẩn trương triển khai thực hiện và bước
đầu có kết quả khá tốt ở các địa phương vùng dân tộc thiểu số và miền núi. Qua
đó, giúp học sinh được học theo chương trình giáo dục phổ thơng trong thời gian
nghỉ học ở trường để phòng chống Covid-19; phát triển năng lực tự học của học
sinh và nâng cao kỹ năng tổ chức dạy học qua internet, trên truyền hình của giáo
viên; tăng cường mối liên hệ giữa nhà trường và gia đình trong việc tổ chức, hỗ
trợ học sinh trong học tập; tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong
dạy học theo hướng tiếp cận cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 trong ngành Giáo
dục.
“Kinh nghiệm dạy học trực tuyến cho học sinh THCS qua môn Ngữ văn lớp 9”

1/25

TIEU LUAN MOI download :


PHẦN NỘI DUNG
I. THỰC TRẠNG CỦA NỘI DUNG GIẢI PHÁP CẦN NGHIÊN CỨU

1.Cơ sở lí luận
Một là yếu tố cơng nghệ nền tảng và phần mềm học tập. Việc đầu tư cơng
nghệ nền tảng phải tính tốn đến những u cầu có liên quan đến số người dùng,
các tính năng đa dạng và liên thông. Việc xem xét để xử lý dữ liệu dùng chung
cho một khối lượng tri thức khổng lồ và số cơ sở giáo dục tổng thể là điều cần cân
nhắc. Đây cũng là cơ sở quan trọng để quản lý big data - một chìa khóa quan trọng
trong thời kỳ cách mạng 4.0. Hai là yếu tố kịch bản sư phạm trực tuyến cho khóa
học, bài học hay chương, chủ đề... Là nhà giáo dục, thầy cơ giáo, khơng thể thiếu
yếu tố này bởi đó mới chính là cơ sở quan trọng để bảo đảm việc dạy học hay đào
tạo một cách có cơ sở, có quy chuẩn dẫu là đơn giản. Có kịch bản sư phạm trực
tuyến tốt, nghĩa là chân đế của việc dạy E-Learning sẽ bảo đảm tính hiệu quả... Và
hàng loạt câu hỏi có liên quan xuất hiện trở thành các cơ sở quan trọng để tiến
hành chuẩn bị, xây dựng và hồn thiện khóa học trực tuyến: Cách thức chọn trọng
điểm để quay hình video; Đâu là nền tảng để chuyển thể từ kịch bản sư phạm
thành kịch bản sư phạm trực tuyến; Từ thời lượng của chương trình dạy trực tiếp
(30 tiết chẳng hạn), làm thế nào để có thể quy đổi sang dạy học trực tuyến với thời
lượng phù hợp và đâu là cơ sở của sự quy đổi này (sẽ là bao nhiêu tiết lên hình,
bao nhiêu tiết người học tự học...)? Người học sẽ rèn kỹ năng của mình thế nào
để bảo đảm chuẩn đầu ra đã xác lập theo ma trận của chương trình đào tạo, chuẩn
đầu ra của học phần?...Ba là yếu tố các vấn đề có liên quan đến cơ sở đánh giá.
Khi đã gọi là học thì phải có đánh giá. Đánh giá khác với thi cử nhưng đánh giá
bắt đầu từ việc chúng ta sẽ thiết lập mục tiêu gì để đánh giá, triển khai gì để có
thể đạt kết quả đánh giá và đánh giá bằng cách thức thế nào để có thể đánh giá
hiệu quả, đúng thực chất, khách quan và cơng bằng...Ngồi ra, các u cầu về kỹ
thuật của cơ sở hạ tầng, các yêu cầu có liên quan về phần mềm VLE, các yêu cầu
ở kỹ năng người học, người dạy và các nhóm hỗ trợ đào tạo, học tập, tư vấn... đều
là những vấn đề không kém phần quan trọng để bảo đảm dạy học E-Learning hiệu
quả. Nền tảng công nghệ thông tin và các điều kiện có liên quan giúp cho người
học học tập, khám phá, tìm hiểu và theo dõi khóa học cũng được bảo đảm song
song với các yêu cầu định hướng học tập, cố vấn học tập. Ngoài ra, yêu cầu đáp

ứng sự hài lòng của người học, đánh giá người học: Đánh giá quá trình, đánh giá
kết thúc cũng như việc kiểm tra sự tham gia của người học trên bình diện chuyên
cần, thái độ, làm việc nhóm, phản hồi học tập... đều được bảo đảm….
2. Cơ sở thực tiễn
“Kinh nghiệm dạy học trực tuyến cho học sinh THCS qua môn Ngữ văn lớp 9”

2/25

TIEU LUAN MOI download :


Nhằm giúp học sinh duy trì nền nếp học tập, ôn tập, củng cố kiến thức cũ
và tiếp thu kiến thức mới đảm bảo nội dung chương trình năm học theo hướng
dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo, nhiều địa phương vùng dân tộc thiểu số, miền
núi đã thực hiện các giải pháp tổ chức dạy học trực tuyến và dạy học trên truyền
hình phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương trong tình hình cao điểm
phịng chống dịch Covid-19.Trước diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, Bộ Giáo
dục và Đào tạo đã ban hành các văn bản hướng dẫn điều chỉnh khung kế hoạch
thời gian năm học, hướng dẫn về dạy học qua internet, trên truyền hình và hướng
dẫn thực hiện điều chỉnh nội dung dạy học học kỳ 2 năm học 2019-2020 để đảm
bảo hoàn thành chương trình giáo dục và kết thúc năm học. Trên cơ sở hướng dẫn
của Bộ và căn cứ tình hình thực tiễn của địa phương, các Sở Giáo dục và Đào tạo
đã chỉ đạo các nhà trường rà soát, tinh giản các nội dung kiến thức trùng lặp, sắp
xếp, kết hợp các bài học có nội dung liên quan thành một bài học/chủ đề đảm bảo
các yêu cầu về nội dung cốt lõi của chương trình giáo dục phổ thông hiện hành
theo định hướng phát triển năng lực và phẩm chất học sinh đáp ứng yêu cầu đổi
mới giáo dục; đồng thời khẩn trương xây dựng kế hoạch triển khai việc dạy học
qua Intrenet, qua trên truyền hình, thơng báo lịch phát sóng cụ thể trên truyền hình
đối với từng mơn học, lớp học và phổ biến tới tồn thể học sinh, giáo viên và gia
đình học sinh. Các nhà trường đã hướng dẫn giáo viên, học sinh theo dõi lịch phát

sóng các bài học (do Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp với Đài truyền hình Việt
Nam xây dựng) trên Kênh truyền hình giáo dục quốc gia (kênh VTV7 và một số
kênh truyền hình khác được cơng bố trên Cổng thông tin của Bộ Giáo dục và Đào
tạo). Mặc dù cịn gặp nhiều khó khăn nhưng các địa phương vùng dân tộc, miền
núi đã rất nỗ lực trong việc tìm kiếm các giải pháp duy trì nền nếp học tập cho
học sinh và tổ chức dạy học trên truyền hình, dạy học trực tuyến phù hợp với điều
kiện của địa phương.
II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN
Từ những cơ sở lí luận nêu trên và đặc biệt sau khi tìm hiểu và gia giảng
dạy trực tuyến đối với HS lớp 9 các trường trên địa bàn về việc tổ chức dạy học
trực tuyến cũng như qua thăm dò nhu cầu của học sinh về sự cần thiết của việc
dạy học trực tuyến. Với quan điểm cá nhân, tôi ủng hộ lớp học trực tuyến. Nhưng
như tơi đã nói, đó phải là các lớp học trực tuyến có tầm, có tâm, có chất lượng.
Và tại sao khơng phải là lớp học được kiểm định. Những nghiên cứu của chúng
tôi về giáo dục thông minh, giáo dục trực tuyến được công bố ở các hội thảo thế
giới cho thấy đây là vấn đề đầy sức hấp dẫn, mới mẻ và cũng đầy thách thức...
Trong thời gian nghỉ học từ ngày 3/2-7/2/2020, để duy trì thói quen và nề nếp học
“Kinh nghiệm dạy học trực tuyến cho học sinh THCS qua môn Ngữ văn lớp 9”

3/25

TIEU LUAN MOI download :


tập của học sinh không khác nhiều so với học tập trên lớp, BGH đã đưa ra Thời
khóa biểu Online cho học sinh với các môn học trên các hệ thống online như
Microsoft Office 365 Teams, tôi thấy để dạy học trực tuyến cho học sinh qua môn
Ngữ văn cần thực hiện qua các bước như sau:
1. Các giải pháp mới đã tiến hành để giải quyết vấn đề:
1.1. Đối với ban giám hiệu nhà trường:

- Trước hết, Ban Giám hiệu nhà trường cần chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm
lớp thống kê số phụ huynh học sinh sử dụng điện thoại thơng minh, ipad, máy tính
để bàn hoặc máy tính xách tay hay những thiết bị có thể kết nối mạng internet.
Trước đó, mỗi lớp đã có forum riêng của mình (nhóm zalo) vì vậy việc thống kê
này hết sức đơn giản.
- Giáo viên chủ nhiệm sẽ dựa vào số phụ huynh đã xem tin nhắn để thống
kê. Nếu phụ huynh dùng Zalo nhưng khơng dùng Facebook hoặc ngược lại.Vì vậy
nhà trường quyết định sẽ đăng tải video bài giảng trên mọi kênh mạng xã hội như:
nhóm zalo lớp, Messenger facebook, Youtube, Fanpage trường, Web trường. Nhà
trường tận dụng đa dạng các cách tiếp cận học sinh, phụ huynh học sinh để có thể
truyền tải video bài giảng.
- Đồng thời, Ban Giám hiệu trường cần họp hội đồng đào tạo (hoặc Hội đồng
sư phạm) của trường để quán triệt mục đích của việc dạy học trực tuyến.Tăng
cường tổ chức các hoạt động giáo dục trong thời gian học sinh nghỉ học phịng,
chống dịch.Đa dạng hóa, tăng cường tổ chức các hình thức dạy học trực tuyến của
giáo viên trên nền tảng cơng nghệ thơng tin.Bên cạnh đó, các nhà trường tiến hành
nhìn nhận, chỉ ra những thuận lợi và khó khăn của từng lớp trong việc thực hiện
dạy học trực tuyến và tìm ra phương hướng giải quyết. Cần có phân công cụ thể
công việc đối với từng bộ phận. Chẳng hạn:Ban giám hiệu nhà trường cần thường
xuyên cập nhật thông tin, các văn bản chỉ đạo của cấp trên để chỉ đạo kịp thời các
bộ phận các tổ chuyên môn trong nhà trường; Lập kế hoạch chỉ đạo, phân công
nhiệm vụ cụ thể đến các tổ chuyên môn, các tổ chức đoàn thể trong nhà trường;
Kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ của các tổ chuyên môn, các bộ
phận, các cá nhân trong nhà trường và có rút kinh nghiệm, khen thưởng kịp thời.
1.2. Đối với giáo viên:
- Cần phải có thiết bị dạy học đối với giáo viên, thiết bị tương tác đối với
phụ huynh, học sinh và được kết nối mạng Internet.
- Các thầy cô cần nghiên cứu nội dung bài học thật kĩ để lựa chọn phần kiến
thức trọng tâm. Các thầy cô cần dành thời gian tương tác với học sinh mọi lúc, mọi
nơi, cơng suất làm việc gấp nhiều lần bình thường, giáo viên chấm, trả bài kịp thời

“Kinh nghiệm dạy học trực tuyến cho học sinh THCS qua môn Ngữ văn lớp 9”

4/25

TIEU LUAN MOI download :


(bởi nếu giáo viên dạy nhiều nhiều lớp sẽ có nhiều học sinh gửi bài, hỏi bài). Để phát
triển tối đa khả năng tự học của học sinh thì quá trình hướng dẫn tự học phải thực
hiện dưới sự hướng dẫn, giám sát, kiểm tra, đánh giá của giáo viên và phụ huynh học
sinh. Nội dung các nhiệm vụ được giao cho học sinh phải đảm bảo tính vừa sức,
khơng mang tính hình thức, bài giảng có thể mang tính chất “Học mà chơi, chơi mà
học” giữa cơ và trị nhưng mang hàm lượng kiến thức cao.
- Giáo viên chủ nhiệm phải rà soát và đảm bảo kết nối với 100% phụ huynh,
học sinh và các giáo viên bộ máy trong lớp chủ nhiệm; Nhận bài giảng video từ
các giáo viên bộ môn, gửi vào forum của lớp; Nhận các phản hồi, kết quả học tập
của học sinh; Thường xuyên trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập của con
em. Giáo viên bộ môn cần đảm bảo những kiến thức trọng tâm của bài dạy để
truyền đạt đến học sinh; Chuẩn bị và thực hiện các video bài giảng theo đúng
chuẩn kiến thức kĩ năng; Lựa chọn những hình thức giảng dạy, tương tác để thu
hút học sinh hào hứng tham gia học tập; Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của
học sinh; Phối hợp chặt chẽ với giáo viên chủ nhiệm, phụ huynh học sinh để nắm
bắt tình hình học tập của các em. Khi tạo liên kết và sự tương tác trực tiếp, thường
xuyên giữa giáo viên với học sinh, học sinh và học sinh trong cùng thời điểm thì
việc đảm bảo tiến độ thực hiện khung chương trình đào tạo theo kế hoạch thời
gian năm học 2019-2020 sẽ diễn ra như dự định.
- Trong thời điểm tâm lý cộng đồng hoang mang về dịch bệnh và thời điểm
quay lại trường của học sinh chưa được đảm bảo chắc chắn, điều quan trọng nhất
là tạo lập được tinh thần học tập ổn định và hứng thú học bài tại nhà cho học sinh.
Đồng thời, giữ vững được sự tin tưởng và nhiệt tình phối hợp từ phía phụ huynh.

Do hạn chế lớn nhất của cơng cụ Online là giáo viên không thể quản lý, đốc thúc
trực tiếp học sinh tham gia các hoạt động học tập như ở trên lớp. Nên giáo viên
cần tập trung vào việc tạo động lực học tập chủ động cho các em. Một số phương
pháp tạo động lực học tập Online có thể áp dụng là: Tạo ra một thử thách vừa phải
để thu hút sự chú ý của học sinh ngay khi bắt đầu lớp học bằng cách đặt các câu
hỏi thú vị, đưa ra một vấn đề cần giải quyết gần gũi với cuộc sống…;Thay đổi
không gian giao tiếp và tương tác với khơng gian mới đó để học sinh không bị
nhàm chán về mặt thị giác, âm thanh; Để học sinh làm giáo viên, tìm hiểu trước
bài học và giảng lại Online cho các bạn khác trong lớp; Thường xuyên tạo ra các
tình huống hài hước và tiếng cười; Tạo ra các cuộc thảo luận nhóm Online để học
sinh tự tương tác với nhau ngoài lớp học…
- Giáo viên cần hết sức lưu ý lắng nghe và trao đổi thường xuyên với phụ
huynh để kịp thời điều chỉnh và hỗ trợ các em trong quá trình tương tác với công
cụ, việc “tương tác với người" là quan học hơn bất kỳ hình thức học tập nào. Cơng
“Kinh nghiệm dạy học trực tuyến cho học sinh THCS qua môn Ngữ văn lớp 9”

5/25

TIEU LUAN MOI download :


cụ khơng thể thay thế giáo viên mà chỉ đóng vai trò kết nối GV và HS ở xa nhau.
Do đó, GV cần ln sáng tạo nên các trải nghiệm học tập thú vị như các trị chơi,
tình huống…để tối đa sự tương tác giữa người dạy với người học thông qua công
cụ kết nối.
- Việc chuẩn bị, triển khai và quản lý học tập online sẽ làm tăng lượng công
việc và thời gian của giáo viên so với ngày thường rất nhiều. Do đó, bản thân các
thầy cơ cũng cần chú ý giữ gìn sức khoẻ, sinh hoạt hợp lý và sắp xếp thời gian
khoa học để đảm bảo chất lượng cơng việc và cuộc sống.
- Cũng có thể thấy những khó khăn, đó là: khi thầy cơ khơng trực tiếp ở bên

để khích lệ và tương tác thì khó có thể cảm nhận cảm xúc phản hồi của học sinh
qua ánh mắt, thái độ tức thời để điều chỉnh nội dung cũng như cách dạy như khi
học trực tiếp; giáo viên chuẩn bị một bài giảng trực tuyến mất nhiều thời gian, địi
hỏi sự đầu tư cơng phu; đòi hỏi giáo viên phải biết sử dụng và khai thác tốt các
thiết công nghệ cần thiết cho việc dạy học; khơng được tương tác với học sinh
nên sẽ có sự hạn chế về cộng hưởng cảm xúc khi dạy học; đồng thời, đòi hỏi học
sinh phải thực sự tự giác và chủ động, có sự chuẩn bị trước về mặt tâm thế và kiến
thức trước khi nghe thầy cô giảng dạy; không thể phản hồi và được giải đáp tức
thời như học tập trên lớp và khó tổ chức thảo luận nhóm trực tiếp..
Do vậy, để dạy học trực tuyến hiệu quả, cần luôn thay đổi cách thức tổ chức
để học sinh không bị nhàm chán: khi đưa đến cho học sinh đường link để có thể
xem clip tài liệu, bài giảng e-learning, khi thì “tập trung” dạy học online trong
một khung giờ (ví dụ như ứng dụng microsoft team). Khi giao bài tập, thầy, cô
cần yêu cầu học sinh tương tác để có thể kiểm tra q trình và kết quả hoạt động
của học sinh. Khi cả lớp cùng học với thầy cơ trong microsoft team, cần khuyến
khích mỗi cá nhân phát biểu và được đánh giá điểm xứng đáng với ý kiến xây
dựng bài trực tuyến. Cần lưu ý, khi dạy theo hình thức này, GV “điểm danh” bằng
bất ngờ gọi tên học trị đang có đèn báo Online để hỏi về bài, qua đó xem học sinh
thực “có mặt” và thực để tâm với bài học khơng? Thầy cơ có kinh nghiệm dạy
online ln u cầu học sinh chụp và nộp ngay trang vở mình vừa học liền ngay
sau tiết học. Nếu học sinh không tập trung chú ý thì khơng có “sản phẩm” để nộp
được. Thầy/cơ cũng có thể u cầu học sinh chụp hình ảnh bài làm gửi ở phần
bình luận của facebook (ngay dưới nội dung được giao) hoặc yêu cầu học sinh
nộp bài theo đường link trả lời biểu mẫu trên office 365 hay đường link lập tệp
nộp bài trong microsoft team. Việc giao bài thường diễn ra trong một group bao
gồm các thành viên của một lớp trên zalo hay facebook hoặc microsoft team, nên
các thầy/cô cần chú ý việc tương tự của các đồng nghiệp với lớp, tránh các môn
“Kinh nghiệm dạy học trực tuyến cho học sinh THCS qua môn Ngữ văn lớp 9”

6/25

TIEU LUAN MOI download :


cùng dạy online, cùng yêu cầu nộp bài trùng thời gian khiến học sinh bị quá tải và
“bí” thời gian tuân thủ.
Tóm lại: Để có một lớp học trực tuyến đúng nghĩa thì cần những yếu tố
Một là: Yếu tố công nghệ nền tảng và phần mềm học tập. Việc đầu tư cơng
nghệ nền tảng phải tính tốn đến những u cầu có liên quan đến số người dùng,
các tính năng đa dạng và liên thông. Việc xem xét để xử lý dữ liệu dùng chung
cho một khối lượng tri thức khổng lồ và số cơ sở giáo dục tổng thể là điều cần cân
nhắc. Đây cũng là cơ sở quan trọng để quản lý big data - một chìa khóa quan trọng
trong thời kỳ cách mạng 4.0.
Hai là yếu tố kịch bản sư phạm trực tuyến cho khóa học, bài học hay
chương, chủ đề... Là nhà giáo dục, thầy cơ giáo, khơng thể thiếu yếu tố này bởi
đó mới chính là cơ sở quan trọng để bảo đảm việc dạy học hay đào tạo một cách
có cơ sở, có quy chuẩn dẫu là đơn giản. Có kịch bản sư phạm trực tuyến tốt, nghĩa
là chân đế của việc dạy trực tuyến sẽ bảo đảm tính hiệu quả...
Ba là yếu tố các vấn đề có liên quan đến cơ sở đánh giá. Khi đã gọi là học
thì phải có đánh giá. Đánh giá khác với thi cử nhưng đánh giá bắt đầu từ việc
chúng ta sẽ thiết lập mục tiêu gì để đánh giá, triển khai gì để có thể đạt kết quả
đánh giá và đánh giá bằng cách thức thế nào để có thể đánh giá hiệu quả, đúng
thực chất, khách quan và cơng bằng...
Ngồi ra, các u cầu về kỹ thuật của cơ sở hạ tầng, các yêu cầu có liên
quan về phần mềm, các yêu cầu ở kỹ năng người học, người dạy và các nhóm hỗ
trợ đào tạo, học tập, tư vấn... đều là những vấn đề không kém phần quan trọng để
bảo đảm dạy học trực tuyến hiệu quả. Nền tảng công nghệ thông tin và các điều
kiện có liên quan giúp cho người học học tập, khám phá, tìm hiểu và theo dõi khóa
học cũng được bảo đảm song song với các yêu cầu định hướng học tập, cố vấn
học tập. Ngoài ra, yêu cầu đáp ứng sự hài lòng của người học, đánh giá người học:

Đánh giá quá trình, đánh giá kết thúc cũng như việc kiểm tra sự tham gia của
người học trên bình diện chun cần, thái độ, làm việc nhóm, phản hồi học tập...
đều được bảo đảm….
1.3. Đối với phụ huynh và học sinh:
- Các bậc phụ huynh cần phải có phương tiện để học tập như điện thoại
thơng minh, máy tính, Ipad. Cần đăng kí sử dụng một trong số các tài khoản sau:
zalo, facebook, intagram, biết truy cập Youtube và biết truy cập mạng.
- Ngoài ra, phụ huynh đóng vai trị chính trong q trình học trực tuyến của
học sinh, theo dõi, đôn đốc, nhắc nhở. Không thể "đem con bỏ chợ", phó mặc cho
giáo viên. Có những phụ huynh thờ ơ, thầy cô phải gọi điện nhắc nhở thường

“Kinh nghiệm dạy học trực tuyến cho học sinh THCS qua môn Ngữ văn lớp 9”

7/25

TIEU LUAN MOI download :


xuyên. Đối với những em có ý thức học tập chưa cao, nhà trường phải có yêu cầu
bắt buộc các em phải học bằng cách cho bài kiểm tra thực tế qua mạng.
- Để có thể học trực tuyến hiệu quả, học sinh phải thay đổi 3 yếu tố: một
bài nên nghe nhiều thầy cô giảng để tổng hợp những ý đa diện nhất; tập bắt lỗi
trong những bài văn mẫu và nhận xét lỗi; tự luyện giải đề.
2. Triển khai việc dạy học trưc tuyến :
- Kịch bản chung cho các buổi học online nên chia một buổi học thành các
hoạt động, học sinh được chủ động hoạt động. Mỗi hoạt động học tập có thời gian
khoản năm đến bảy phút.
- Trước khi tiến hành bài học online, cần có quy tắc, nguyên tắc hay nội
quy của lớp học online. Các điều khoản này cần luôn luôn được nhắc đi nhắc lại
và học sinh buộc phải tuân thủ như:

+ Vào lớp đúng giờ: Ví dụ 9h bắt đầu học, học sinh cần vào trước 10 phút.
+ Chuẩn bị sẵn sàng đồ dùng học tập.
+ Luôn theo dõi hướng dẫn của các thầy cơ.
+ Ngun tắc một người nói, tại một thời điểm, chỉ có một người được nói
trong lớp học, chỉ bật micro khi được giáo viên yêu cầu phát biểu.
+ Thái độ học tập tích cực.
2.1.Hoạt động: Điểm danh
Hoạt động này với mục đích kiểm tra xem học sinh có tham gia học đầy đủ
hay khơng, tăng tương tác giữa học sinh với giáo viên, học sinh nào chưa tham
gia điểm danh cần liên hệ với học sinh, thậm chí là phụ huynh để tìm hiểu lý do
là gì? Hoạt động này, người giáo viên có thể sử dụng các cơng cụ có sẵn ví dụ
như Google Form, Microsoft Form, Quizizz, Mentimeter...
Câu hỏi chuyển trạng thái: Các em cảm thấy hôm nay/lúc này/bây giờ
thế nào?
Nếu tiết học diễn ra sau các tiết khác, giáo viên cần chú ý tới trạng thái của
người học. Người học đang trong trạng thái khá căng thẳng cần ghi nhớ nội dung
của bài học trước, nếu giáo viên lại bắt tay ngay vào nội dung mới dẫn tới học
sinh khá mệt mỏi. Cho nên giáo viên cần thực hiện thao tác CHUYỂN TRẠNG
THÁI.
Thao tác này đơn giản chỉ là một hành động, học sinh bấm vào các biểu
tượng được giáo thiết kế sẵn tương ứng với trạng thái của học sinh hiện tại. Khi
học sinh hoàn thành xong phần này, giáo viên đã đạt mục tiêu điểm danh, qua đó
giáo viên có thể có các câu hỏi thêm để tăng cường tương tác với trị. Một số câu
hỏi có thể sử dụng: Tiết trước các em học mơn gì? Có mệt lắm khơng? Có cần
thầy, cơ cho nghỉ một phút để các em thư giãn hoặc đi vệ sinh khơng?...Thơng
qua hình thức chuyển trạng thái này, học sinh có một khoảng delay (trì hoãn) cần
“Kinh nghiệm dạy học trực tuyến cho học sinh THCS qua môn Ngữ văn lớp 9”

8/25

TIEU LUAN MOI download :


thiết để chuyển hoạt động của não bộ từ trạng thái này sang trạng thái khác. Cũng
qua hoạt động này, người giáo viên nhận được nhiều chia sẻ của học trị, cảm thấy
mình như một người bạn của học trị, qua đó cảm thấy hạnh phúc hơn, khơng có
sự căng thẳng thường thấy trong lớp học. So với hoạt động thơng thường cơ học,
rõ ràng tồn bộ học sinh đều được tham gia hoạt động, giáo viên không mất quá
nhiều công sức để “điểm danh” trong khi lại tăng tương tác.
2.2. Hoạt động: Triển khai bài học
- Học sinh học online theo ba loại hình tiếp cận bài học: nghe, nhìn và vận động
cho nên giáo viên cần thay đổi trạng thái thường xuyên để giúp học sinh phát huy được
hết các năng lực của mình, khơng ai phải “ngồi yên” trong lớp học online.
- Giáo viên nên chia nhỏ nội dung hoạt động bài mới thành 3-5 phần, mỗi
phần chỉ từ 10-15 phút. Não bộ của trẻ tiểu học không thể tập trung được nếu vượt
quá 10 phút, não bộ của trẻ trung học cơ sở không thể tập trung được nếu quá 15
phút... Nếu giáo viên tổ chức các hoạt động kéo dài lê thê từ phần này tới phần
khác dẫn tới học sinh không thể giữ được tinh thần tập trung vào bài học được,
chất lượng làm bài tập sau đó khơng thể tốt được. Giáo viên cần ứng dụng các
phần mềm bổ trợ cho hoạt động này. Chỉ cần 3-5 phút, học sinh dễ dàng chiếm
lĩnh bài học, lại có thể thay đổi được trạng thái suy nghĩ.
2.3. Hoạt động: Củng cố bài học
Với hình thức dạy học online, giáo viên khơng có điều kiện nhìn rõ từng
khuôn mặt của học sinh, cho nên không quan sát được biểu cảm trên khuôn mặt
của trẻ nhỏ. Do vậy cần tăng cường hỏi đáp, tăng cường mở rộng để học sinh suy
nghĩ tiếp cận bài học.
2.4. Một số lưu ý trong quá trình dạy học:
- Nhắc ghi bài: Học sinh có thể theo dõi và tham gia các hoạt động cùng
với giờ học nhưng rất có thể khơng ghi chép bất kì nội dung nào vào vở. Cho nên
giáo viên khơng có minh chứng để kiểm tra đánh giá học sinh.

- Nhắc trao đổi: Khi học sinh học tập online, thời gian có thể dài ngắn tùy
bài học, sẽ có những nội dung kiến thức học sinh chưa thể tiếp thu ngay, chưa thể
trao đổi với thầy cô ngay lúc đó. Cho nên giáo viên cần liên tục nhắc nhở rằng
hãy trao đổi với các thầy cô ngay khi học sinh cần, có thể lúc đó học sinh tự bật
micro để trao đổi với giáo viên. Nếu giáo viên cảm thấy có thể trợ giúp ngay học
sinh lúc đó mà khơng phá vỡ kịch bản thì có thể trợ giúp ln. Ngược lại, giáo
viên có thể sử dụng các kênh liên lạc khác để tiến hành.
- Nhắc chụp minh chứng: Giáo viên cần nhắc học sinh chụp lại minh
chứng để kiểm tra khi cần. Học sinh có thể tham gia lớp học, có tham gia trao đổi
với các thầy cơ, có tham gia các hoạt động. Hãy u cầu học sinh thực hiện việc
“Kinh nghiệm dạy học trực tuyến cho học sinh THCS qua môn Ngữ văn lớp 9”

9/25

TIEU LUAN MOI download :


chụp lại các minh chứng này và gửi lại cho giáo viên. Qua đó tăng cường tương
tác thầy trị, tăng cường kĩ năng sử dụng công cụ học tập, giúp học sinh chủ động,
giúp giáo viên nhẹ nhàng hơn.
III. Áp dụng giảng dạy trực tuyến bài “VIẾNG LĂNG BÁC” của Viễn Phương
Phần/
Thời gian
1. Vào bài

Nội dung

Ghi chú

- Chào: Chào các em học sinh thân mến. Rất vui Hình ảnh

được gặp các em trong tiết học trực tuyến ngày hôm GV
nay. Trước khi vào bài học của chúng ta ngày hôm
nay, cô mời các em cùng thưởng thức một đoạn của
bài hát “Bác Hồ một tình yêu bao la” của nhạc sĩ
Thuận Yến. Chúng ta cùng lắng nghe nhé.
- Dẫn dắt vào bài học: Bài hát “Bác Hồ một tình
yêu bao la”của nhạc sĩ Thuận Yến
PP

+ HS nghe lời bài hát: Bác Hồ - Người là tình yêu
thiết tha nhất trong lòng dân và trong trái tim
nhân loại… cho dân tộc Việt Nam.
GV + PP
- Các em ạ, mỗi lần được nghe những lời ca ấm
áp ngọt ngào của bài hát “Bác Hồ một tình u
bao la” vang lên, trong lịng cô cũng như các em PP
lại rưng rưng xúc động nhớ về chủ tịch HCM - vị
cha già kính yêu của dân tộc- Người đã hi sinh cả
cuộc đời mình để mang lại cuộc sống tốt đẹp cho
đất nước, cho nhân dân. Và hơm nay, Bác Hồ kính
u của chúng ta đã đi xa, nhưng hình ảnh của
Người vẫn ln sống mãi trong trái tim, tâm hồn,
tình cảm của người dân VN, đất nước Việt Nam.
Đặc biệt, lăng chủ tịch Hồ Chí Minh đã trở thành
nơi lưu giữ hình ảnh của Người lúc sinh thời, là
nơi bày tỏ tình cảm thành kính, thiết tha của nhân
dân Việt Nam, của bạn bè quốc tế dành cho Bác.
“Kinh nghiệm dạy học trực tuyến cho học sinh THCS qua môn Ngữ văn lớp 9”

10/25

TIEU LUAN MOI download :


Phần/
Thời gian

Nội dung

Ghi chú

Trong dòng cảm xúc thiêng liêng ấy, nhà thơ Chế
Lan Viên đã viết “Hoa trước lăng Người” còn
Viễn Phương xúc động kể lại lần đầu tiên từ miền
Nam được ra thăm Bác trong bài thơ “VIẾNG
LĂNG BÁC”. Hịa trong những cảm xúc thiết tha
ấy, hơm nay cơ sẽ giới thiệu với các em bài thơ
này.

2. Giới thiệu
Chuyển: Ở bài học này, chúng ta cùng hướng tới PP
mục tiêu
những mục tiêu sau:
bài học
1. Kiến thức: Qua bài thơ, các em
- Cảm nhận được niềm xúc cảm chân thành, tha
thiết của người con miền Nam đối với Bác Hồ
kính yêu.
- Thấy được những sáng tạo nghệ thuật độc đáo
của tác giả thể hiện trong bài thơ.

2. Kỹ năng: Các em cần rèn luyện cho mình
những kỹ năng:
- Đọc - hiểu một văn bản thơ trữ tình.
- Có khả năng trình bày những suy nghĩ, cảm nhận
về một hình ảnh thơ, một khổ thơ, một tác phẩm
thơ.
3. Đọc – tìm Chuyển: Để thực hiện được mục tiêu trên, trước
hết, cô và các em đi tìm hiểu những nét khái quát
hiểu chung
về tác giả, văn bản.Các em chuyển sang phần
PP
“Kinh nghiệm dạy học trực tuyến cho học sinh THCS qua môn Ngữ văn lớp 9”

11/25

TIEU LUAN MOI download :


I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
- Nhà thơ Viễn Phương: Tên thật là Phan Thanh
Viễn, sinh năm 1928 mất năm 2005, quê ở An
Giang.
- Ông tham gia hai cuộc kháng chiến chống Pháp
và chống Mỹ và là một trong những cây bút xuất
hiện sớm nhất của nền văn nghệ giải phóng miền
Nam thời chống Mỹ.
- Về phong cách thơ ơng: Thơ ơng thường nhỏ
nhẹ, giàu tình cảm và chất thơ mộng.
- Ơng có các tác phẩm chính: Mắt sáng học trò

(1970), Nhớ lời di chúc (1972), Như mây mùa
xuân (1978).
Chuyển: Các em ạ, trong sự nghiệp sáng tác của
Viễn Phương, có lẽ bài thơ “Viếng lăng Bác” nổi
tiếng hơn cả. Các em chuyển sang phần 2, tìm hiểu
những nét khái quát về văn bản
2. Văn bản
a. Đọc, tìm hiểu chú thích
Bài thơ là tấm lịng của nhà thơ dâng lên Bác,
giọng điệu tồn bài thơ là thành kính, trang
nghiêm. Vì vậy, các em cần đọc bài thơ với giọng
tâm tình, thiết tha thể hiện được cảm xúc của tác
giả khi viếng lăng Bác. Sau đây, các em theo dõi
vào SGK và nghe cô giáo đọc bài.
GV đọc
GV chú ý: Trong văn bản này có một số từ khó:
Tràng hoa, Bảy mươi chín mùa xuân, trung hiếu…
các em hãy theo dõi vào phần chú thích trong sách
giáo khoa trang 60 để hiểu về nghĩa của từ.

PP

Hình ảnh
GV + PP

PP

b. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác bài thơ
- Bài thơ in trong tập Như mây mùa xuân (1978)
- Bài thơ được sáng tác vào tháng 4 năm 1976, sau

khi đất nước vừa thống nhất, lăng Bác mới được
“Kinh nghiệm dạy học trực tuyến cho học sinh THCS qua môn Ngữ văn lớp 9”

12/25

TIEU LUAN MOI download :


khánh thành; nhà thơ cùng đoàn đại biểu miền
Nam vinh dự ra thăm Hà Nội và được vào lăng
viếng Bác.
c. Thể thơ: Bài thơ được làm theo thể thơ 8 chữ,
tuy nhiên có đan xen các dịng 7 chữ và 9 chữ.
d. Bố cục và mạch cảm xúc: Được vận động theo
trình tự cảm xúc của hành trình vào lăng viếng
Bác. Vì vậy, chúng ta sẽ tìm hiểu bài thơ theo
mạch cảm xúc của tác giả.
- Khổ 1: Cảm xúc của nhà thơ trước cảnh quan ngoài lăng
Bác.
- Khổ 2: Cảm xúc của nhà thơ khi hồ cùng dịng người
vào lăng viếng Bác.
- Khổ 3: Cảm xúc của nhà thơ khi ở trong lăng Bác.
- Khổ 4: Cảm xúc của nhà thơ khi rời lăng Bác.

4. Tìm hiểu
văn bản

Chuyển: Sau đây, các em chuyển sang phần
II. Tìm hiểu văn bản. Trước hết chúng ta đi vào
khổ

1. Cảm xúc của nhà thơ trước cảnh quan ngoài GV+PP
lăng Bác.
- Chiếu khổ 1

- Mở đầu bài thơ Viễn Phương viết: Con ở miền Nam PP
ra thăm lăng Bác. Các em dễ dàng nhận ra, giọng
điệu của câu thơ tựa như một lời tự sự, một lời thông
báo: Đứa con ở miền Nam xa xôi, mảnh đất đi trước
về sau, qua một thời gian chiến đấu ác liệt, nay đất
nước hịa bình con mới thực hiện được khát vọng

“Kinh nghiệm dạy học trực tuyến cho học sinh THCS qua môn Ngữ văn lớp 9”

13/25

TIEU LUAN MOI download :


mịn mỏi bấy lâu nay của mình: Được một lần gặp
Bác, được vào lăng viếng Bác.
- Trong câu thơ này, tác giả sử dụng từ ngữ rất tinh
tế, các em chú ý vào cách xưng hô “Con” và từ GV+PP
“thăm”.
+ Tác giả xưng “con” với Bác. Đây là cách xưng
PP
hô rất quen thuộc của đồng bào miền Nam với
Bác, gợi nên mối quan hệ thật gần gũi, thân thiết
giữa Bác Hồ với nhà thơ, giữa Bác với nhân dân
như tình cảm ruột thịt.
+ Nếu nhan đề của bài thơ, tác giả sử dụng từ

“Viếng” thể hiện sự trang trọng thành kính, thì ở đây, PP + GV
Viễn Phương dùng từ “thăm”. Viếng là đến chia
buồn với thân nhân người đã mất, còn thăm là đến
gặp gỡ, trò chuyện với người đang sống. Tác giả sử
dụng động từ “thăm” thay cho động từ “viếng” là
cách nói giảm nói tránh, nhằm giảm đi nỗi đau
thương mất mát, đồng thời cho thấy Bác Hồ như vẫn
cịn sống mãi trong tâm trí của mọi người.
- Vậy cảnh tượng đầu tiên gây ấn tượng đậm nét
với tác giả là hình ảnh nào? Đó là hình ảnh hàng
tre. Các em ạ, hình ảnh hàng tre vừa tả thực vừa
mang ý nghĩa biểu tượng.
+ Tác giả tả thực: Hàng tre trải dài bên lăng Bác,
bát ngát một màu xanh trong làn sương buổi sớm.
Một không gian thật gần gũi, thân thuộc. Từ đó,
nhà thơ vơ cùng xúc động, tự hào:

+ Tác giả sử dụng nghệ thuật ẩn dụ, nhân hóa:
xanh xanh Việt Nam, bão táp mưa sa đứng thẳng
hàng. Hàng tre xanh xanh Việt Nam là hình ảnh
ẩn dụ - một màu xanh tràn đầy sức sống, biểu
tượng cho sức sống bền bỉ, dẻo dai của con người,
của dân tộc Việt Nam. Bão táp mưa sa là hình ảnh
ẩn dụ gợi lên hồn cảnh giơng tố, khó khăn, gian
“Kinh nghiệm dạy học trực tuyến cho học sinh THCS qua môn Ngữ văn lớp 9”

14/25

TIEU LUAN MOI download :

khổ mà tre vẫn phải chịu đựng. Trong hoàn cảnh
ấy, tre vẫn đứng thẳng hàng - cách nói nhân hóa
cho thấy hàng tre như con người thật dũng cảm,
kiên cường, hiên ngang, không chịu khuất phục
giữa bão giông. .
Như vậy, hình ảnh hàng tre bên lăng Bác tượng trưng
cho con người Việt Nam dũng cảm kiên cường, cho
dân tộc Việt Nam hiên ngang bất khuất.
Từ cách cảm nhận của nhà thơ trước cảnh thiên
nhiên bên ngoài lăng Bác, chúng ta dễ dàng nhận ra
niềm xúc động, tự hào và thành kính của tác giả.
Chuyển: Nếu khổ 1 là niềm xúc động, thành kính GV
thì sang khổ 2 cảm xúc của nhà thơ còn được thể
hiện sâu đậm hơn. Các em chuyển sang phần:
2. Cảm xúc của nhà thơ khi hòa cùng dòng
người vào lăng viếng Bác.
- Chiếu 2 câu thơ đầu
PP
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
- Đọc hai câu thơ đầu, các em nhận ra, tác giả đã GV + PP
sử dụng hình ảnh sóng đơi: “mặt trời đi qua trên
lăng”, “Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ”.
+ Hình ảnh mặt trời trong câu thơ thứ nhất là hình
ảnh thực được tác giả nhân hóa qua từ đi qua, thấy. PP
Mặt trời tự nhiên ngày ngày theo vịng tuần hồn
của thời gian đi qua trên lăng Bác để chứng kiến sự
kỳ diệu của mặt trời trong lăng rất đỏ.
+ Hình ảnh“một mặt trời trong lăng rất đỏ” là ẩn dụ GV + PP

ca ngợi sự vĩ đại, công lao to lớn của Bác đối với dân
tộc Việt Nam. Cũng giống như mặt trời của vũ trụ vĩ
đại tỏa ánh sáng mang lại sự sống cho vạn vật, Bác
Hồ kính yêu đã mang ánh sáng của chủ nghĩa cách
mạng, soi đường chỉ lối cho dân tộc đi đến bến bờ
vinh quang. Sự nghiệp cách mạng vĩ đại, phẩm chất

“Kinh nghiệm dạy học trực tuyến cho học sinh THCS qua môn Ngữ văn lớp 9”

15/25

TIEU LUAN MOI download :


đạo đức cách mạng sáng ngời của Bác sống mãi
trong lòng mỗi người dân Việt Nam như sự tồn tại
vĩnh hằng của mặt trời tự nhiên.
Các em ạ, viết về Bác, ví Bác với mặt trời, đã có PP
rất nhiều nhà thơ. Tố Hữu trong bài thơ “Sáng
tháng năm” đã ngợi ca “Người rực rỡ một mặt trời
cách mạng”. Nhưng để hai mặt trời cùng song
hành và mặt trời của vũ trụ ca ngợi Bác thì quả
thật là độc đáo, sáng tạo của nhà thơ Viễn Phương.
Như vậy, hình ảnh thơ vừa vĩnh viễn hóa, bất tử
hóa hình tượng Bác trong mỗi trái tim Việt Nam,
vừa ca ngợi công lao trời bể, sự vĩ đại của Người,
vừa thể hiện niềm tơn kính, tự hào, biết ơn của nhà
thơ và tồn thể dân tộc đối với Bác Hồ kính yêu.
- Chiếu 2 câu sau:
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ

Kết tràng hoa dâng bảy chín mùa xn...
- Và hịa vào dòng người vào lăng viếng Bác, nhà
thơ xúc động viết: “Ngày ngày dòng người đi
trong thương nhớ”. Điệp ngữ “ngày ngày” gợi
dòng chảy thời gian bất tận và cũng là sự bất tận
của dòng người vào lăng viếng Bác.
- Dòng người ấy đi trong một không gian đặc biệt
“đi trong thương nhớ”- khơng gian tâm tưởng,
khơng gian của hồi niệm, khơng gian của tình
thương nỗi nhớ.
- Những người vào lăng viếng Bác đã kết tràng
hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân… Hình ảnh thơ
vừa tả thực vừa là hình ảnh ẩn dụ:
+ Tả thực: dòng người nối tiếp nhau đi thành
vịng trịn vào lăng viếng Bác.
+ Tràng hoa là hình ảnh ẩn dụ: mỗi người là
một bơng hoa, dịng người kết thành tràng hoa,
tràng hoa của niềm kính yêu và tiếc thương vô hạn
dâng lên Bác. Và dưới ánh sáng của mặt trời Bác,
“Kinh nghiệm dạy học trực tuyến cho học sinh THCS qua môn Ngữ văn lớp 9”

16/25

TIEU LUAN MOI download :


cuộc đời họ nở hoa, cuộc sống của họ tốt đẹp hơn.
Giờ đây những bơng hoa tươi thắm đó đang thành
kính dâng lên Người những gì chân thành và tốt
đẹp nhất. Động từ “dâng” thể hiện niềm thành

kính, trang trọng và thiêng liêng.
+ Nhà thơ cịn sử dụng hình ảnh hốn dụ: bảy chín
mùa xn gợi liên tưởng đến 79 tuổi đời của Bác.
Người đã sống một cuộc đời tươi đẹp như những
mùa xuân và đã làm nên những mùa xuân cho đất
nước và con người Việt Nam.
+ Các em ạ, về hình thức, đây cịn là câu thơ dài
nhất trong bài thơ có 9 chữ, kết thúc bằng dấu
chấm lửng, âm điệu kéo dài như diễn tả dòng
người trải dài vơ tận, cứ thế nối tiếp nhau đi trong
tình cảm cũng vơ cùng, vơ tận, nhớ thương, thành
kính, biết ơn sâu nặng với Người.
Chuyển: Và cảm xúc của nhà thơ với Bác càng GV
trào dâng tha thiết và xúc động hơn trong khổ 3.
Các em chuyển sang phần:
3. Cảm xúc của nhà thơ khi vào trong lăng PP
viếng Bác.
- Chiếu khổ 3:

Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim

GV + PP

- Câu thơ Bác nằm trong giấc ngủ bình yên, Giữa
một vầng trăng sáng dịu hiền đã diễn tả chính xác,
tinh tế sự yên lặng, trang nghiêm của không gian
trong lăng Bác.

- Nghệ thuật nói giảm nói tránh giấc ngủ bình n
gợi hình ảnh Bác thanh thản, nhẹ nhàng như đang
chìm trong giấc ngủ sau bao ngày bộn bề công
việc, giống như nhà thơ Hải Như từng viết :
“Kinh nghiệm dạy học trực tuyến cho học sinh THCS qua môn Ngữ văn lớp 9”

17/25

TIEU LUAN MOI download :


Suốt cuộc đời Bác có ngủ ngon đâu
Nay Bác ngủ chúng con canh giấc ngủ
(Chúng cháu canh giấc Bác ngủ, Bác Hồ ơi, Hải Như)

- Từ ánh sáng màu xanh mát dịu của ánh đèn Nê-ông
trong lăng, nhà thơ đã liên tưởng tới vầng trăng. Vầng
trăng sáng dịu hiền gợi cho ta nghĩ đến tâm hồn hiền PP
hậu, cao đẹp, sáng trong của Bác và những vần thơ
tràn đầy ánh trăng của Người. “Người ngắm trăng soi
ngồi cửa sổ/Trăng nhịm khe cửa ngắm nhà thơ”,
“Trăng vào cửa sổ đòi thơ/Việc quân đang bận xin
chờ hôm sau”…
- Vầng trăng sáng hiền dịu ln nâng niu giấc ngủ
cho Người.Vì sinh thời Bác rất yêu trăng và giờ
đây Người đang ngủ yên, thanh thản giữa một
vầng trăng sáng dịu hiền.
- Có thể nói, nhà thơ đã tạo ra một hệ thống những
hình ảnh biểu tượng, mang tầm vóc vũ trụ để ngợi ca
Bác: công lao của Người rực rỡ như mặt trời nhưng

tâm hồn Người thì hiền dịu, thanh cao, tươi sáng tựa
vầng trăng.
- Khi ngắm nhìn Bác trong giấc ngủ bình yên, nhà thơ
luôn ý thức: “Vẫn biết trời xanh là mãi mãi”. Lại một
lần nữa, chúng ta bắt gặp nhà thơ rất sáng tạo khi tiếp
tục sử dụng hình ảnh ẩn dụ “trời xanh”. Tên tuổi, sự
nghiệp, vẻ đẹp phẩm chất, tâm hồn của Người đã hịa
vào núi sơng đất nước, trường tồn bất tử mãi như trời
xanh vĩnh hằng.
- Vẫn biết Bác còn mãi nhưng nhà thơ lại cảm thấy
“Mà sao nghe nhói ở trong tim”. Kết cấu đối lập:
giữa lí trí và cảm xúc, cụm từ vẫn biết… mà sao…
khiến lời thơ nghẹn ngào như tiếng khóc. Biện
pháp ẩn dụ chuyển đổi cảm giác mà sao nghe nhói
thể hiện nỗi đau xót, quặt thắt, vượt lên ý trí. Đó
là nỗi đau tinh thần trước một sự thật: Bác đã ra đi
mãi mãi.
*Chiếu hình ảnh di hài Bác
Đó là nỗi đau mất Bác:
“Kinh nghiệm dạy học trực tuyến cho học sinh THCS qua môn Ngữ văn lớp 9”

18/25

TIEU LUAN MOI download :


Suốt mấy hôm rày đau tiễn đưa
Đời tuôn nước mắt trời tn mưa
Đó là nỗi đau của người con khi về muộn bên di
hài người cha. Đó là nỗi đau thương mất mát

khơng gì bù đắp được của tồn Đảng toàn dân ta
khi mất Bác...
Chuyển: Dẫu tiếc thương đến mấy cũng đến lúc
phải xa Bác để trở về miền Nam. Tâm trạng của
nhà thơ khi nghĩ đến điều đó như thế nào các em PP
chuyển sang phần:
4. Cảm xúc của nhà thơ khi rời lăng Bác.
- Các em quan sát 4 câu thơ cuối
- Chiếu 4 câu cuối:
Mai về miền Nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này.

“Mai” là khoảng thời gian còn rất ngắn nhà thơ
còn ở bên Người. Dù là vậy nhưng trong hiện tại,
nhà thơ vẫn đang đứng trước Bác thế mà cảm xúc
của nhà thơ đã trào dâng, vỡ ịa. Thương trào nước
mắt. Đó là tiếng thương của miền Nam, của một
nơi từng có vị trí đặc biệt trong tim Bác.
“Bác nhớ miền Nam nỗi nhớ nhà”. Với người
miền Nam thương có nghĩa là yêu, cũng có nghĩa
là đau xót. Đó là tiếng thương của tình u, của
lịng biết ơn, kính trọng cuộc đời cao thượng, vĩ
“Kinh nghiệm dạy học trực tuyến cho học sinh THCS qua môn Ngữ văn lớp 9”

19/25

TIEU LUAN MOI download :

đại của Người. Đó là tiếng thương của nỗi đau xót
khi Bác ra đi. Thương Bác, nước mắt cứ trào ra
nghẹn ngào, không muốn rời xa.
- Trong cảm xúc bịn rịn, lưu luyến, nhớ thương ấy,
nhà thơ bày tỏ ước nguyện tha thiết: muốn làm con
chim góp tiếng hót tạo âm thanh rộn rã, mang đến
niềm vui cho cảnh vật xung quanh lăng, muốn làm
đoá hoa toả hương khoe sắc để tô điểm thêm cho
vẻ đẹp nơi Bác yên nghỉ, muốn làm cây tre trung
hiếu trong hàng tre xanh xanh Việt Nam nơi lăng
Bác. Tác giả sử dụng nghệ thuật nhân hóa, ẩn dụ
“cây tre trung hiếu”. Cây tre với phẩm chất trung
hiếu như những người con Việt Nam trung với
Đảng, hiếu với dân, trung thành với Tổ quốc, cách
mạng.
- Điệp ngữ “muốn làm” được lặp lại 3 lần, đứng
đầu 3 câu thơkết hợp với những hình ảnh thơ đẹp,
chọn lọc: con chim hót, đóa hoa tỏa hương, cây tre
trung hiếu, nghệ thuật nhân hóa, ẩn dụ “cây tre
trung hiếu”, các từ ngữ chỉ không gian gần gũi:
Đâu đây, quanh, chốn này đã thể hiện sâu sắc ước
nguyện chân thành, tha thiết của tác giả: Muốn
được ở gần bên Bác, làm Bác vui, canh cho Bác
ngủ, nguyện sống đẹp, sống trung thành với lý
tưởng của Bác của dân tộc.
- Ở khổ cuối của bài thơ, chúng ta còn thấy, nhà
thơ đã dùng kiểu câu ẩn chủ ngữ như muốn nói lên
nguyện ước chân thành kia không chỉ của nhà thơ
Viễn Phương mà còn là ước nguyện chân thành

tha thiết của đồng bào miền Nam, của mỗi người
dân Việt Nam.
- Và các em ạ, mở đầu bài thơ là hình ảnh cây tre
và khép lại bài thơ là hình ảnh cây tre. Sự lặp lại
này khiến cho:
+ Bài thơ có kết cấu đầu cuối tương ứng.
+ Để qua đó, tác giả khẳng định, hồn chỉnh vẻ
đẹp của cây tre khơng chỉ có sức sống mãnh liệt,
trường tồn mà cịn kiên trung, bất khuất.
“Kinh nghiệm dạy học trực tuyến cho học sinh THCS qua môn Ngữ văn lớp 9”

20/25

TIEU LUAN MOI download :


5. Tổng kết

6. Luyện tập

+ Và cũng để hoàn chỉnh cảm xúc của tác giả,
hoàn chỉnh một cuộc hành hương của người con
từ miền Nam – mảnh đất thành đồng của Tổ quốc
ra Hà Nội, vào lăng viếng Bác và rồi ngày mai
người con ấy lại tạm biệt nơi vừa đến để trở về mà
lịng đầy lưu luyến, kính u, nhớ thương Bác. Nhà
thơ muốn ở bên Bác, nguyện sống đẹp, sống trung
thành với lý tưởng của Bác, của cách mạng, của
dân tộc Việt Nam, nguyện sống, học tập và làm
theo tư tưởng đạo đức của Người. Nên có thể coi

bài thơ là nén tâm nhang mà nhà thơ thành kính
dâng lên Người.
Chuyển: Cơ và các em vừa tìm hiểu xong toàn bộ
văn bản, để khái quát lại kiến thức của bài học
hôm nay, các em chuyển sang phần
PP
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
- Thể thơ 8 tám chữ đan xen với dịng thơ 7 chữ,
9 chữ.
- Ngơn ngữ bình dị, cô đúc.
- Giọng thơ vừa trang nghiêm, sâu lắng, vừa tha
thiết, đau xót tự hào thể hiện đúng tâm trạng xúc
động khi vào lăng viếng Bác.
- Hình ảnh ẩn dụ đẹp, sáng tạo, hiệu quả.
2. Nội dung
Bài thơ đã thể hiện niềm xúc động, tấm lịng thành
kính thiêng liêng, biết ơn của nhà thơ cũng như
của nhân dân đối với Bác Hồ khi vào lăng viếng
Bác.
Chuyển: Các em chuyển sang phần luyện tập, hãy
PP
quan sát phiếu bài tập sau:
Bài tập: Kết thúc một bài thơ có câu
“Mai về niềm Nam thương trào nước mắt”
1. Chép tiếp 3 câu còn lại để hồn thiện khổ thơ?
2. Khổ thơ vừa chép trích trong tác phẩm nào? Tác
giả là ai? Nêu hoàn cảnh sáng tác?

“Kinh nghiệm dạy học trực tuyến cho học sinh THCS qua môn Ngữ văn lớp 9”

21/25

TIEU LUAN MOI download :


3. Chỉ ra phương thức biểu đạt chính của khổ
thơ?
4. Tìm và phân tích hiệu quả diễn đạt của một biện
pháp tu từ trong khổ thơ trên.
5. Viết một đoạn văn từ 5-7 câu nêu cảm nhận của
em về khổ thơ trên. Trong đoạn văn có sử dụng
một thành phần tình thái.
GV hướng dẫn làm bài tập:
PP
* Câu 1, 2, 3 là các câu nhận biết, các em dựa vào
bài thơ và phần kiến thức khái quát về tác giả, văn
bản để làm.
* Câu 4: là câu hỏi ở mức độ thông hiểu, các em
dựa vào kiến thức của khổ thơ cuối để làm. Cô chú
ý, đề bài chỉ yêu cầu tìm và chỉ ra 1 biện pháp tu
từ nên các em lựa chọn một biện pháp tu từ mà em
dễ nhận ra nhất (ĐN, Ẩn dụ, Nhân hóa…).
* Câu 5:
- Nội dung: Đoạn thơ thể hiện cảm xúc lưu luyến
khi phải rời xa lăng Bác.
+ Lòng nhớ thương, lưu luyến trào lên mãnh liệt:
“thương trào nước mắt”
+ Nhà thơ gửi tấm lịng mình ở lại bằng cách muốn
hố thân, hoà nhập vào những cảnh vật ở bên lăng

Bác...
- Ước nguyện của nhà thơ cũng là ước nguyện của
triệu triệu người dân Việt Nam đối với Bác.
- Đặc sắc về nghệ thuật: Thể thơ 8 chữ, điệp ngữ,
nghệ thuật nhân hóa, ẩn dụ, hình ảnh thơ đẹp, chọn
lọc....
- Hình thức: Viết đúng cấu trúc của một đoạn văn,
theo số câu quy định.
- Sử dụng yếu tố tiếng Việt: Thành phần tình
thái: Lựa chọn các từ: Có lẽ, hình như, chắc,
chắc chắn.... đưa vào đoạn văn, gạch chân yếu
tố tiếng Việt.

“Kinh nghiệm dạy học trực tuyến cho học sinh THCS qua môn Ngữ văn lớp 9”

22/25

TIEU LUAN MOI download :


7. Chốt
bài học

* Hướng dẫn học ở nhà: Về nhà học bài và
hồn thành bài tập
Hành trình của một cuộc viếng thăm lăng Bác GV
được nhà thơ diễn tả thật chân thực, sống động
và chan chứa tình cảm chân thành. Đó là cuộc
viếng thăm vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam,
hay đó cũng là cuộc hành trình về nguồn, hành

trình tìm ra lẽ sống đẹp trong đời? Chỉ biết rằng,
qua hành trình ấy, chúng ta càng thêm kính yêu
Bác Hồ. Và yêu Bác chúng ta càng kiên định và
tin tưởng theo đường lối của Đảng, của cách
mạng. Tin tưởng vào sự chăm lo và chỉ đạo của
Nhà nước, Chính phủ chúng ta cùng chung sức
vững tâm để vượt qua được đại dịch Covid 19,
vượt qua được giai đoạn khó khăn này.
Chào các em.

IV. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận:
Dạy học trên truyền thình và dạy học trực tuyến là cách đào tạo từng khẳng
định nhiều thành tựu ở những nước tiên tiến từ rất lâu, và nhiều quốc gia vẫn đang
xem là mơ hình đào tạo có nhiều triển vọng. Ở Việt Nam, điều này khá mới mẻ,
nhưng qua thực tiễn thời gian qua, hình thức đào tạo này bước đầu đã thu hút được
sự quan tâm đáng kể của khơng ít các nhà giáo và học sinh. Tôi nghĩ: sự bỡ ngỡ
ban đầu - thậm chí cịn là sự dụt dè, cẩn trọng thăm dị nữa, không hẳn là chỉ báo
về năng lực mặt công nghệ, mà có khí, cịn là về phương pháp và hình thức tổ
chức dạy học nữa, khi ít nhiều cịn chưa "kết nối được" giữa cách thức và con
đường, giữa mục tiêu và mục đích. Tất nhiên, đó mới chỉ là ý nghĩ của cá nhân người
viết.Khi thực hiện mô hình dạy học này, thuận lợi dễ thấy nhất là học sinh có thể
học tại nhà mà khơng phải tập trung ở trường; giúp học sinh có được kiến thức
qua hình thức học tập hiện đại và tiến bộ (ứng dụng công nghệ thông tin) gần gũi
với các em; nếu bài giảng được chuẩn bị chu đáo, chuẩn mực về chun mơn và
phương pháp thì có thể sử dụng được nhiều lần; một bài giảng online không giới
hạn số lượng học sinh theo học, vì thế giáo viên có thể chia sẻ kiến thức của mình
cho một số lượng lớn học sinh cùng lúc mà không bị giới hạn về thời gian và
khơng gian học tập; có thể làm phong phú nội dung bài giảng bằng việc kết hợp
cùng lúc nhiều ứng dụng công nghệ vào việc giảng dạy; nếu giảng dạy tốt, sẽ tạo

“Kinh nghiệm dạy học trực tuyến cho học sinh THCS qua môn Ngữ văn lớp 9”

23/25

TIEU LUAN MOI download :


được uy tín và ảnh hưởng nhanh và rộng hơn so với giáo viên offline; tiết kiệm
được thời gian, chi phí đi lại, đảm bảo được sức khỏe và giảm bớt áp lực tâm lí
khi đứng lớp thực tế; học sinh có thể chủ động trong việc tiếp thu bài học, có thể
học mọi lúc, mọi nơi và có xem đi, xem lại một bài giảng; có thể chủ động lựa
chọn nội dung học tập, tốc độ học tập phù hợp với năng lực và điều kiện riêng của
bản thân. Với việc cho học sinh lớp 9 học trực tuyến môn Ngữ văn lớp 9 mà tôi
đã thực hiện trong đơt nghỉ dịch vừa qua, tôi nhận thấy: kỹ năng giao tiếp, kỹ năng
hợp tác và làm việc theo nhóm, kỹ năng giải quyết vấn đề, kỹ năng thuyết trình,…
đã dần được hình thành và phát triển một cách rõ rệt ở học sinh thời gian đầu còn
nhiều học sinh khơng thích học bộ mơn Ngữ văn nhưng đến nay học thì số học
sinh có hứng thú học đã tăng lên rõ rệt lớp học do tơi tổ chức có khi lên đến 80
học sinh tham gia.
2. Kiến nghị:
- BGH nhà trường cần thường xuyên cập nhật thông tin, các văn bản chỉ
đạo của cấp trên để chỉ đạo kịp thời các bộ phận các tổ chuyên môn trong nhà
trường; Lập kế hoạch chỉ đạo, phân công nhiệm vụ cụ thể đến các tổ chun mơn,
các tổ chức đồn thể trong nhà trường; Kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm
vụ của các tổ chuyên môn, các bộ phận, các cá nhân trong nhà trường và có rút
kinh nghiệm, khen thưởng kịp thời.
- Các Tổ/Khoa chuyên môn cần phân công các giáo viên bộ môn xây dựng
bài giảng qua video; Tích cực đổi mới phương pháp giảng dạy, sáng tạo trong mỗi
video giảng bài; Kiểm duyệt các video bài giảng của giáo viên bộ môn; Theo dõi,
kiểm tra, đánh gia quá trình thực hiện nhiệm vụ của giáo viên.

- Giáo viên chủ nhiệm phải rà soát và đảm bảo kết nối với 100% phụ huynh,
học sinh và các giáo viên bộ máy trong lớp chủ nhiệm; Nhận bài giảng video từ
các giáo viên bộ mơn, gửi vào nhóm của lớp; Nhận các phản hồi, kết quả học tập
của học sinh; Thường xuyên trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập của con
em.
- Giáo viên bộ mơn cần đảm bảo những kiến thức trọng tâm của bài dạy để
truyền đạt đến học sinh; Chuẩn bị và thực hiện các video bài giảng theo đúng
chuẩn kiến thức kĩ năng; Lựa chọn những hình thức giảng dạy, tương tác để thu
hút học sinh hào hứng tham gia học tập; Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của
học sinh; Phối hợp chặt chẽ với giáo viên chủ nhiệm, phụ huynh học sinh để nắm
bắt tình hình học tập của các em.
- Khi tạo liên kết và sự tương tác trực tiếp, thường xuyên giữa giáo viên với
học sinh, học sinh và học sinh trong cùng thời điểm (qua ứng dụng skype online,
messeger, wechat..) thì việc đảm bảo tiến độ thực hiện khung chương trình đào tạo
theo kế hoạch thời gian năm học 2019-2020 sẽ diễn ra như dự định.
“Kinh nghiệm dạy học trực tuyến cho học sinh THCS qua môn Ngữ văn lớp 9”

24/25

TIEU LUAN MOI download :