Một giờ đầu đời: Cách chăm sóc bé doc

Một giờ đầu đời: Cách chăm sóc bé


Bạn có thể ngạc nhiên khi biết rằng trong suốt một giờ đầu tiên chào đời, các
bé có thể cảnh giác đến khó ngờ và háo hức được giao tiếp xã hội. Ngay sau
khi sinh, trẻ sơ sinh có thể chăm chăm nhìn vào mắt bạn đến cả giờ đồng hồ.
Giữ ấm cho bé
Khi bé chào đời, bạn sẽ thấy thiên thần nhỏ được bọc trong một lớp màu trắng để
bảo vệ da bé trong tử cung. Trong suốt 9 tháng qua, bé sống trong nhiệt độ cơ thể
mẹ, giờ đây bé phải tập làm quen với nhiệt độ thay đổi bên ngoài. So với tỉ lệ trọng
lượng cơ thể, bé có nhiều da hơn người lớn, và do tỷ lệ đầu cũng lớn và ít tóc hơn
nên cơ thể bé trao đổi nhiệt rất nhanh.
Để giúp bé không bị lạnh, bé sẽ được đặt trong lồng ấp. Bên cạnh đó, bác sĩ sẽ sử
dụng thuốc kháng sinh nhỏ mắt (erythromycin) để bảo vệ bé khỏi bị nhiễm trùng
lậu. Bé cũng sẽ được đeo một dải băng nhận dạng vào cổ tay hoặc cổ chân bé.
Sau đó bé sẽ được tiêm một mũi vitamin K vào trong cơ đùi vì trước đây, trẻ sơ
sinh thường có xu hướng xuất huyết trong 24 đến 48 giờ đầu tiên chào đời. Giải
thích thêm về điều này là do gan chưa hoạt động tốt để sản xuất chất giúp đông
máu, nhằm tránh xuất hiện chảy máu mà trong đó vitamin K đóng một vai trò đặc
biệt. Tuy nhiên vấn đề này có thể can thiệp rất đơn giản bằng cách cho bé tiêm một
mũi vitamin K là giải quyết được vấn đề.

Chăm sóc trẻ sơ sinh trong lồng ấp tại bệnh viện trẻ em Hải Phòng. Ảnh
suckhoedoisong.vn
Điểm Apgar
Trẻ sơ sinh được chấm điểm Apgar ngay khi được 1 phút tuổi và khi 5 phút tuổi.
Hệ thống đánh giá này được phát triển và đặt tên theo thầy thuốc Virginia Apgar.

Ở giai đoạn 1 phút và 5 phút, có 5 tiêu chí khác nhau gồm màu da của bé, khả năng
hô hấp, trương lực cơ, nhịp tim và phản ứng kích thích đều được đánh giá và chấm
điểm 0, 1 và 2 điểm (2 là tốt nhất). Điểm tổng cộng tối đa là 10.
Điểm thông thường nhất là 8 ở 1 phút và 9 ở 5 phút. Bạn nên quan tâm đến bé
nhiều hơn nếu điểm Apgar thấp. Vì nếu điểm Apgar 1 phút là 4, nghĩa là bé chào
đời khó khăn và có thể tạm thời thiếu oxy; tuy nhiên nếu điểm 5 phút lại tốt hơn,
có nghĩa là vấn đề đã được giải quyết và phần lớn là bé sẽ khỏe mạnh.
Thang điểm Apgar

0 1 2
Màu da
Xanh
Cơ thể: hồng h
ào;
Đầu, mũi: xanh
Hoàn toàn hồng hào
Hơi thở
Không
có
Chậm Bình thường
Trương
lực cơ
Không
có
Có vài cử động Hoạt động nhiều
Phản ứng
Không
có
Nhăn nhó

Khóc, ho ho
ặc nhảy mũi (phản
ứng với ống thông trong lỗ mũi)
Nhịp tim
Không
có
Dư
ới 100 nhịp mỗi
phút
Trên 100 nhịp mỗi phút

Sau các thủ tục ban đầu nói trên, y tá sẽ mặc tã cho bé, quấn bé vào khăn và giao
lại cho bạn hoặc người nhà của bạn. Tùy vào mỗi bệnh viện mà thủ tục “làm quen”
này có thể mất vài phút cho đến vài giờ.
Nếu quyết định nuôi con bằng sữa mẹ, người mẹ có thể cho con bú vào lúc này.
Tuy nhiên một số bà mẹ chỉ muốn ôm ấp vuốt ve con mình, chờ đến thời điểm
“thanh bình” hơn hoặc đến khi họ đã được nghỉ ngơi cho hồi sức lại rồi mới bắt
đầu cho con bú.
Mặc dù nguồn sữa mẹ vẫn chưa có (thường sau khoảng 3 ngày) và bé có thể quá
buồn ngủ nên chưa bú được, nhưng ngực của người mẹ lúc này có rất nhiều sữa
non. Sữa non (là dung dịch màu vàng) chứa những chất miễn dịch quan trọng và có
tác dụng nhuận tràng nhẹ giúp làm sạch ruột bé, đồng thời cũng có protein và chất
béo cho những lần bú đầu của bé.
Bé cũng được đo cân nặng và chiều cao trong vòng nửa tiếng sau khi sinh. Bé được
đưa vào lồng ấp và y tá sẽ đo thân nhiệt cho bé. Do trẻ sơ sinh có xu hướng chuyển
lạnh nên giữ ấm cho bé là mối quan tâm hàng đầu của y bác sĩ.
Y tá sẽ tắm bé lần đầu tiên, tiếp theo là kiểm tra sức khỏe toàn diện. Mạch, huyết
áp, phản xạ, mắt, đầu, cơ quan sinh dục, da và tay chân bé đều sẽ được kiểm tra. Ví
dụ như khi kiểm tra mắt, y tá sẽ ghi chú lại bất kỳ vấn đề chảy dịch, chớp mắt hay
vết rách, bất thường đồng tử, xung huyết, mắt đỏ và chuyển động mi mắt.

Ngay cả khi bé bị cách ly, bé sẽ được giám sát chặt chẽ trong 4 đến 6 tiếng đầu
trước khi được mang đến giao cho mẹ bé.
Bạn có thể ngạc nhiên khi biết rằng trong suốt một giờ đầu tiên chào đời, các bé có
thể cảnh giác đến khó ngờ và háo hức được giao tiếp xã hội. Ngay sau khi sinh, trẻ
sơ sinh có thể chăm chăm nhìn vào mắt bạn đến cả giờ đồng hồ. Thật ra trẻ sơ sinh
có thể nhìn, nghe, nếm và ngửi tốt hơn là chúng ta tưởng. Mặc dù một vài giác
quan vẫn cần rất nhiều thời gian điều chỉnh (ví dụ như thị giác của bé rất mờ) và
các bé cần thêm thời gian và kinh nghiệm để cảm nhận được thế giới xung quanh,
thế nhưng các bé đều có phản hồi lại với ánh nhìn và những tiếp xúc với cha mẹ
mình.
Thiên thần nhỏ của bạn sẽ đặc biệt thích được ôm vào ngực khi bé có thể nghe và
cảm nhận được nhịp tim bạn đập. Tư thế gần gũi này sẽ giúp thư giãn và giải tỏa
căng thẳng cho cả hai mẹ con ngay từ đầu. Các bé thật nhỏ bé trong một khoảng
thời gian ngắn ngủi như thế, và những ngày đầu tiên sau khi bé chào đời thật là
những ngày vô giá trong cuộc đời bạn, phải không nào?