NHỮNG vấn đề lý LUẬN và THỰC TIỄN về HIỆU QUẢ GIÁO dục CHÍNH TRỊ CHO hạ sĩ QUAN BINH sỹ ở đơn vị cơ sở BINH đoàn QUYẾT THẮNG

NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ HIỆU QUẢ GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ
CHO HẠ SĨ QUAN-BINH SỸ Ở ĐƠN VỊ CƠ SỞ BINH ĐOÀN QUYẾT THẮNG
1.1. Giáo dục chính trị và hiệu quả giáo dục chính trị cho hạ sỹ quan - binh sỹ ở
đơn vị cơ sở Binh đoàn Quyết thắng
1.1.1. Hạ sỹ quan- binh sỹ ở đơn vị cơ sở Binh đoàn Quyết thắng
Binh đoàn Quyết thắng là binh đoàn chủ lực đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam
được thành lập ngày 24 tháng 10 năm 1973. Sự ra đời của Binh đoàn là một điểm mốc
quan trọng, đánh dấu bước phát triển về hình thức tổ chức lực lượng quân sự mới của các
lực lượng vũ trang cách mạng Việt Nam. Sự phát triển quy mơ tổ chức từ cấp sư đồn chủ
lực lên cấp quân đoàn chủ lực cơ động, nhằm đáp ứng yêu cầu nâng cao khả năng cơ động,
chiến đấu hiệp đồng binh chủng, hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ chiến lược quân sự của
Đảng trong tình hình mới.
Trải qua 31 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, Binh đoàn Quyết thắng đã xây
dựng nên truyền thống "Thần tốc, Quyết thắng". Binh đoàn vinh dự được Nhà nước tuyên
dương danh hiệu cao quý :"Đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân" năm 1985.
Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Binh đồn có 3 sư đồn, 8 trung đoàn, 8 tiểu đoàn,
12 đại đội và 31 cán bộ, chiến sĩ được Đảng và Nhà nước tuyên dương danh hiệu "Anh
hùng lực lượng vũ trang nhân dân"... Trong thời kỳ kỳ đổi mới, Binh đoàn và Trung đoàn
165 được Nhà nước tuyên dương danh hiệu “Đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang nhân
dân” lần thứ hai. Cũng trong thời kỳ này nhiều tập thể, cá nhân của Binh đoàn được tặng
thưởng huân, huy chương các loại và nhiều phần thưởng cao quý khác.
Trong Quân đội nhân dân Việt Nam, cấp trung đoàn và tương đương được xác định là
đơn vị cơ sở thuộc các quân khu, quân đoàn, quân chủng, binh chủng, học viện, nhà
trường…thể hiện sự phong phú, đa dạng, gắn với chức năng, nhiệm vụ cụ thể của từng đơn
vị. Sức mạnh của từng quân chủng, binh chủng và toàn quân được bắt nguồn từ sức mạnh
của các đơn vị cơ sở. Các đơn vị cơ sở là nơi trực tiếp giáo dục, huấn luyện bộ đội, xây
dựng con người và tổ chức vững mạnh, góp phần nâng cao sức mạnh chiến đấu; khả năng
và trình độ sẵn sàng chiến đấu của các quân chủng, binh chủng trong toàn quân. Đơn vị cơ
sở là nơi trực tiếp tổ chức thực hiện mọi chủ trương, đường lối, chỉ thị, nghị quyết của
Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; nhiệm vụ của quân đội và đơn vị. Sự vững
mạnh của các đơn vị cơ sở ảnh hưởng quyết định đến sự vững mạnh của quân đội ta cả về

chính trị, tư tưởng và tổ chức. Theo quy định tổ chức, biên chế nêu trên, ở Binh đoàn
Quyết thắng các đơn vị cơ sở hiện nay gồm: các trung đoàn bộ binh đủ quân 141, 165, 209
thuộc Đoàn B12; trung đoàn bộ binh cơ giới 102 thuộc đoàn B08; các trung đoàn khung
thường trực huấn luyện dự bị động viên; các trung, lữ đoàn binh chủng kỹ thuật pháo binh,
tăng- thiết giáp, phịng khơng…Trong các đơn vị cơ sở Binh đồn Quyết thắng, giáo dục
chính trị ở các trung đoàn bộ binh là hoạt động diễn ra tương đối đặc trưng và phổ biến cả
về tính chất, đặc điểm, nhiệm vụ; thực trạng giáo dục và số lượng, đối tượng HSQ-BS…
Biên chế, tổ chức các trung đoàn bộ binh, bộ binh cơ giới thuộc Binh đoàn Quyết thắng
bao gồm chỉ huy trung đoàn; 4 cơ quan tham mưu, chính trị, hậu cần, kỹ thuật; các tiểu
đồn bộ binh, bộ binh cơ giới và các đại đội hoả lực, bảo đảm, phục vụ. Nhiệm vụ chính trị
trung tâm của các đơn vị này hiện nay là huấn luyện chiến đấu và sẵn sàng chiến đấu, theo
đó cịn có các nhiệm vụ quan trọng khác như: bảo đảm hậu cần, kỹ thuật, làm công tác vận
động quần chúng… Tổ chức đảng ở đơn vị cơ sở bộ binh bao gồm: đảng uỷ trung đồn,
dưới có các đảng uỷ bộ phận tiểu đoàn, các chi bộ cơ quan và đại đội chiến đấu.


HSQ-BS ở đơn vị cơ sở trong Quân đội nhân dân Việt Nam là quân nhân có bậc quân
hàm từ binh nhất đến thượng sỹ, giữ các chức vụ từ chiến sỹ đến khẩu đội trưởng, tiểu đội
trưởng, phó trung đội trưởng…Đây là lực lượng trực tiếp thực hiện các nhiệm vụ cụ thể ở
phân đội và thao tác từng chức trách huấn luyện, chiến đấu bảo đảm cho mọi kế hoạch
công tác của đơn vị được triển khai đúng tiến độ và đạt được mục đích, yêu cầu, chỉ tiêu
đặt ra. Với tỷ lệ quân số đông, là lực lượng trực tiếp thực hiện nhiệm vụ ở từng phân đội và
từng chức trách cụ thể, nên HSQ-BS có vai trị rất quan trọng đối với q trình xây dựng
và trưởng thành của đơn vị cơ sở. Tuy nhiên, do đặc điểm tâm lý, lứa tuổi và tác động của
điều kiện môi trường xã hội hiện nay nên đối tượng này thường biểu hiện về nhận thức và
giác ngộ chính trị cịn hạn chế; tính tự do, tự phát; ý thức tổ chức kỷ luật chưa cao; biểu
hiện chủ quan; lại đang trong q trình tiếp nhận và tự tích luỹ tri thức, kinh nghiệm sống,
hình thành và phát triển những phẩm chất nhân cách quân nhân nên rất dễ bị tác động,
hoặc nảy sinh tư tưởng tiêu cực… Thực tế ở Binh đoàn Quyết thắng cho thấy: Nếu số đơng
HSQ-BS có trình độ nhận thức cao, hiểu nhiệm vụ, chức trách, ý thức, trách nhiệm chính

trị tích cực thì việc thực hiện nhiệm vụ của đơn vị cơ sở sẽ thuận lợi và đạt kết quả cao.
Ngược lại, nếu trình độ nhận thức của HSQ-BS khơng đồng đều hoặc thấp; giáo dục chính
trị cho đối tượng này chất lượng, hiệu quả hạn chế thì đơn vị sẽ khó hồn thành nhiệm vụ.
Trong biên chế của Binh đoàn, số lượng HSQ-BS hàng năm chiếm từ 78- 81 % tổng
quân số của các đơn vị cơ sở. Trong đó, có trên 90% trình độ văn hố từ phổ thơng trung
học cơ sở trở lên; trên 85% xuất thân từ nông thôn; khoảng 20% là người dân tộc thiểu số.
HSQ-BS ở đơn vị cơ sở Binh đoàn Quyết thắng bao gồm ba đối tương chủ yếu: chiến sỹ
năm thứ nhất, chiến sỹ năm thứ hai, chiến sỹ năm thứ ba.
Chiến sỹ năm thứ nhất ở các đơn vị cơ sở Binh đoàn chiếm 35- 40% tổng số HSQ-BS.
Đây là đối tượng vừa được biên chế về các phân đội sau khi hoàn thành đợt huấn luyện
chiến sỹ mới. Số chiến sỹ này thể hiện rõ nhu cầu ham hiểu biết, có tính tích cực, tự giác
cao trong học tập, thảo luận chính trị, trong tham gia các phong trào hành động và hoạt
động bổ trợ. Tuy nhiên, do chưa quen với nếp sống trong quân ngũ và môi trường quân đội
nên đối tượng này ít nhiều cịn thể hiện tư tưởng phân tán, thiếu tập trung, ý thức sinh hoạt
tập thể chưa tốt, thiếu kiên trì nhất là về phương pháp nghe, ghi bài, tham gia thảo luận còn
nhiều hạn chế.
Chiến sỹ năm thứ hai ở các đơn vị cơ sở trong Binh đoàn chiếm khoảng 35- 40% tổng
số HSQ-BS. Đối tượng này đã qua thời gian một năm huấn luyện, rèn luyện, hầu hết đã có
bước trưởng thành về nhận thức và thể chất. Đã được trang bị những kiến thức cơ bản về
chính trị, quân sự, nắm được nhiệm vụ đơn vị, chức trách quân nhân. Quá trình tham gia
học tập chính trị tại đơn vị đã có được kinh nghiệm ban đầu và hình thành thói quen khi kết
hợp các thao tác như, nghe, ghi, nhớ, vận dụng, liên hệ vào thực tiễn… Tuy nhiên, do ít
nhiều đã qua trải nghiệm nên dễ sinh ra tính chủ quan, tính tích cực tự giác học tập
chính trị giảm dần. Thậm chí, nếu đơn vị thiếu quan tâm, kèm cặp sẽ nảy sinh tư tưởng
lười học tập, trung bình chủ nghĩa…
Chiến sỹ năm thứ ba ở các đơn vi cơ sở trong Binh đoàn chiếm khoảng 20- 25% tổng số
HSQ-BS, chủ yếu biên chế ở các phân đội kỹ thuật, hậu cần. Đối tượng này thường có
trình độ học vấn cao hơn HSQ- BS ở các phân đội bộ binh, đã có được sự từng trải, rèn
luyện trong quân ngũ. Khả năng học tập, hiểu và tiếp thu bài giảng chính trị nhanh, năng
lực tư duy, nghiên cứu độc lập đã có bước phát triển; mạnh dạn phát biểu trong thảo luận

và sinh hoạt dân chủ… Tuy nhiên, do sự phát triển về nhận thức, tâm lý, nên nhu cầu thông
tin và chất lượng bài giảng của số chiến sỹ này đòi hỏi cao hơn hẳn so với hai đối tượng


trên, quân số biên chế lại phân tán, nên việc tổ chức lớp học và lựa chọn giáo viên, lực
lượng tiến hành giáo dục chính trị cần vận dụng linh hoạt.
Những đặc điểm, tình hình trên đã tác động trực tiếp đến việc thực hiện mục đích, yêu
cầu nâng cao hiệu quả giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở các đơn vị cơ sở thuộc Binh đoàn
Quyết thắng trong giai đoạn hiện nay.
1.1.2. Giáo dục chính trị và vai trị của giáo dục chính trị cho hạ sỹ quan- binh sỹ ở
đơn vị cơ sở Binh đoàn Quyết thắng
Giáo dục là “Q trình hoạt động có ý thức, có mục đích, có kế hoạch nhằm bồi dưỡng
cho người ta những phẩm chất đạo đức, những tri thức cần thiết về tự nhiên và xã hội, cũng
như những kỹ năng kỹ xảo cần thiết trong cuộc sống” [26]
Giáo dục chính trị trong Quân đội nhân dân Viêt Nam là hoạt động truyền bá lý luận
chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối của Đảng, chính sách và pháp
luật của Nhà nước, nhiệm vụ quân đội, nhiệm vụ đơn vị cho toàn thể cán bộ, chiến sỹ trong
quân đội nhằm xây dựng thế giới quan, phương pháp luận khoa học, nâng cao nhận thức, ý
thức chính trị, xây dựng niềm tin cộng sản chủ nghĩa để cán bộ chiến sỹ hoàn thành tốt mọi
nhiệm vụ, chức trách được giao, góp phần xây dựng đơn vị VMTD, xây dựng quân đội
nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại.
Giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở đơn vị cơ sở Binh đoàn Quyết thắng là hoạt động
nhằm truyền bá cho HSQ-BS về chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh đường lối
của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, truyền thống, nhiệm vụ của quân đội, đơn
vị nhằm định hướng tư tưởng và hướng dẫn hành động, nâng cao nhận thức, trách nhiệm
chính trị, ý chí quyết tâm thực hiện chức trách, nhiệm vụ cho quân nhân mà cốt lõi là tinh
thần sẵn sàng chiến đấu, sẵn sàng nhận và hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao trong mọi
tình huống; nâng cao ý thức tổ chức kỷ luật; khắc phục mọi tư tưởng, nhận thức hạn chế,
biểu hiện hành vi tiêu cực…, góp phần hình thành và phát triển những phẩm chất nhân
cách quân nhân cách mạng và con người mới XHCN cho HSQ-BS.

Theo Quy chế 65 của Tổng cục Chính trị, chủ thể hoạt động giáo dục chính trị HSQ-BS
ở đơn vị cơ sở Binh đoàn Quyết thắng là đảng uỷ, các tổ chức đảng, đội ngũ cán bộ các cấp
trong đơn vị. Chủ thể lãnh đạo trực tiếp cơng tác giáo dục chính trị ở đơn vị là đảng uỷ cơ
sở, là đảng uỷ bộ phận tiểu đoàn và chi bộ đại đội. Chủ thể trực tiếp tiến hành giáo dục
chính trị là đội ngũ cán bộ các cấp mà trực tiếp thường xuyên là cán bộ chính trị, cơ quan
chính trị các cấp. Trong đó, cơ quan chính trị là cơ quan tham mưu cho đảng uỷ, chỉ huy
đơn vị về toàn bộ cơng tác giáo dục chính trị, giúp đảng uỷ, chỉ huy chỉ đạo, hướng dẫn,
kiểm tra các cấp thuộc quyền thực hiện giáo dục chính trị theo kế hoạch đã xác định.
Phó chỉ huy về chính trị cấp tiểu đồn, đại đội trực tiếp giảng bài chính trị cho HSQ-BS ở
đơn vị mình, theo sự điều hành của cơ quan chính trị và phân cơng của tổ giáo viên tiểu
đồn.
Xét về đối tượng giáo dục, HSQ-BS là một trong nhiều đối tượng giáo dục chính trị tại
đơn vị. Trong đó bao gồm: chiến sỹ mới, chiến sỹ năm nhất, HSQ-BS năm thứ hai, năm
thứ ba.
Nội dung giáo dục chính trị cơ bản, thường xuyên cho HSQ-BS tại đơn vị cơ sở tập
trung vào quán triệt những quan điểm chủ nghĩa Mác- Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh,
đường lối, nhiệm vụ cách mạng của Đảng; đường lối quân sự, nhiệm vụ của quân đội; lịch
sử, truyền thống, bản sắc văn hoá tốt đẹp của dân tộc, của Đảng, của giai cấp, của quân
đội; những chuẩn mực về phẩm chất chính trị, đạo đức, pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân


đội; đồng thời trang bị những kiến thức cần thiết về kinh tế, khoa học, văn hoá, xã hội. Nội
dung giáo dục chính trị được gắn chặt với tất cả các nội dung huấn luyện bộ đội (huấn
luyện quân sự, hậu cần, chun mơn kỹ thuật…) dưới nhiều hình thức thể hiện cả chiều
rộng và chiều sâu. Kết hợp chặt chẽ giữa “xây” và “chống”, lấy xây dựng nhận thức tư
tưởng cách mạng, tiến bộ, nhân văn là chính. Đồng thời, nội dung, chương trình và thời
gian giáo dục cụ thể hàng năm phải thực hiện theo mệnh lệnh về cơng tác qn sự, quốc
phịng của Bộ trưởng Bộ Quốc phịng, được thể chế hố trong chỉ lệnh huấn luyện chiến
đấu của Tổng Tham mưu trưởng và hướng dẫn giáo dục chính trị của Chủ nhiệm Tổng cục
Chính trị. Trong đó: Tổng cục chính trị biên soạn tài liệu chương trình chung thống nhất

cho tồn qn (80% nội dung); các quân khu, quân chủng, quân đoàn, binh chủng, bộ đội
Biên phòng, cơ quan, học viện, nhà trường hướng dẫn đơn vị mình học tập theo chương
trình chung, biên soạn nội dung tài liệu học tập dành cho đơn vị mình (20% nội dung cịn
lại); cấp sư đồn, trung đồn và tương đương biên soạn tài liệu giáo dục truyền thống,
nhiệm vụ của đơn vị mình.
Hình thức giáo dục chính trị cho HSQ- BS ở đơn vị cơ sở rất đa dạng, phong phú và
có mối quan hệ gắn bó chặt chẽ với nhau, thường xuyên hỗ trợ, bổ sung cho nhau, bao
gồm:
- Huấn luyện chính trị: là một trong bốn mặt huấn luyện cơ bản chủ yếu ở đơn vị cơ sở
(chính trị, quân sự, hậu cần, kỹ thuật). Là hình thức huấn luyện nên huấn luyện chính trị
tn thủ nghiêm ngặt quy trình huấn luyện nói chung, nghĩa là phải qua 3 giai đoạn: chuẩn
bị huấn luyện, thực hành huấn luyện và kết thúc huấn luyện. 3 giai đoạn này có quan hệ
chặt chẽ với nhau, làm cơ sở, tiền đề và tạo điều kiện cho nhau thực hiện. Nếu chuẩn bị tốt
(về giáo án, tài liệu, cơ sở vật chất, con người, thời gian, địa điểm…) thì tạo thuận lợi để
thực hành huấn luyện diễn ra đúng kế hoạch và đạt kết quả cao. Thực hành huấn luyện tốt
(giảng bài, tự học, thảo luận…) sẽ đạt được mục đích trước mắt của hoạt động giáo dục là
trang bị nhận thức cơ bản, định hướng tư tưởng, hướng dẫn hành động cho người học. Kết
thúc huấn luyện tốt (kiểm tra nhận thức, sơ, tổng kết, rút kinh nghiệm…) sẽ tạo thuận lợi
để củng cố nâng cao nhận thức, vận dụng thực hiện đúng đắn trong thực tiễn và bổ sung
hồn chỉnh cơng tác chuẩn bị, thực hành huấn luyện các lần tiếp theo. Huấn luyện chính trị
được xác định là hình thức cơ bản chủ yếu của cơng tác giáo dục chính trị cho HSQ-BS tại
đơn vị hiện nay.
- Sinh hoạt chính trị tư tưởng: là hình thức giáo dục chính trị quan trọng ở đơn vị cơ sở.
Hình thức này được thực hiện thông các hoạt động như, quán triệt, học tập các chỉ thị, nghị
quyết của Đảng, tổ chức toạ đàm, sinh hoạt dân chủ về những vấn đề, nhiệm vụ trực tiếp
liên quan đến đơn vị như huấn luyện, rèn luyện kỷ luật, xây dựng chính quy; tổ chức lấy ý
kiến đóng góp vào các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, các văn bản pháp luật của Nhà nước,
những chủ trương, biện pháp, kế hoạch thực hiện nhiệm vụ của đơn vị…, thơng qua đó
giáo dục, quán triệt nâng cao nhận thức và trách nhiệm chính trị cho mọi quân nhân và
HSQ-BS trong đơn vị.

- Thông báo chính trị- thời sự: là hình thức giáo dục chính trị quan trọng, đồng thời cịn
là một trong những chế độ quy định hàng tuần, hàng tháng ở đơn vị theo Điều lệnh quản lý
bộ đội trong quân đội nhân dân
Việt Nam. Thực hiện hình thức này nhằm thơng tin kịp
thời tình hình chính trị- thời sự quốc tế, trong nước, của quân đội và đơn vị, qua đó bổ sung
số liệu thực tế cho nội dung học tập chính trị, đồng thời định hướng nhận thức tư tưởng
đúng đắn, hướng dẫn HSQ-BS nhận diện và kiên quyết đấu tranh với những luận điệu
tuyên truyền xuyên tạc phản động của các thế lực thù nghịch và mọi biểu hiện lệch lạc, tiêu
cực trong đơn vị.


- Thông qua hoạt động thực hiện các nhiệm vụ; các cuộc vận động, các phong trào thi
đua, hoạt động văn hoá, văn nghệ và các thiết chế văn hoá, thiết chế dân chủ ở đơn vị để
giáo dục chính trị: đây vừa là một hình thức giáo dục, vừa là biện pháp gắn giáo dục chính
trị với hoạt động thực tiễn tại đơn vị, do vậy, hình thức này có vai trị rất quan trọng để
củng cố kiến thức, định hướng nhận thức tư tưởng, hướng dẫn hành động cho bộ đội. Hình
thức này bao gồm nhiều hoạt động phong phú, sinh động, có thể phát động theo từng giai
đoạn, từng đợt, kết hợp với quán triệt giáo dục truyền thống, nhiệm vụ; hoặc kết hợp với
hình thức lên lớp tập trung, các đợt sinh hoạt chính trị tư tưởng để thực hiện. Tổ chức tốt
hình thức này sẽ trực tiếp nâng cao ý thức và trách nhiệm chính trị, hình thành và phát triển
những kỹ năng, kỹ xảo nghề nghiệp và phẩm chất, đạo đức cách mạng cần thiết cho quân
nhân; đồng thời, thông qua nhiều hoạt động thực tiễn sinh động sẽ trực tiếp củng cố, nâng
cao nhận thức chính trị đối với những nội dung đã được học tập.
- Ngày chính trị và văn hố tinh thần ở cơ sở: là hình thức quan trọng, thường xuyên,
nhằm thực hiện và phát huy tốt dân chủ ở đơn vị cơ sở. Ngày chính trị văn hố tinh thần
thường được tổ chức một tháng một lần vào sáng thứ năm tuần cuối tháng, theo phương
pháp cán bộ chủ trì cấp trên trực tiếp đối thoại với cán bộ, chiến sỹ ở đại đội; lắng nghe
mọi ý kiến đóng góp, phê bình của qn nhân đối với lãnh đạo, chỉ huy đơn vị và việc bảo
đảm quyền lợi, chế độ cho quân nhân; giải đáp và giải quyết kịp thời mọi vướng mắc tư
tưởng, mọi nguyện vọng và quyền lợi chính đáng của qn nhân… Thực hiện tốt hình thức

này sẽ trực tiếp nắm được chất lượng bài giảng chính trị và nhận thức của bộ đội ở mức độ
nào để kịp thời có biện pháp điều chỉnh, mặt khác sẽ củng cố, nâng cao nhận thức và niềm
tin chính trị cho bộ đội vào Đảng, quân đội, đơn vị…
-Phương pháp giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở đơn vị cơ sở rất đa dạng, phong phú,
bao gồm các phương pháp chủ yếu như: sử dụng ngôn ngữ (giảng giải); thông qua trực
quan (sơ đồ, tranh vẽ, tham quan bảo tàng, truyền thống…); nêu vấn đề- nghiên cứu…
Trong đó, đối với HSQ-BS, phương pháp giáo dục chủ yếu hiện nay là sử dụng ngơn ngữ,
đó là sự kết hợp các thao tác: phân tích, giảng giải, chứng minh bằng số liệu thực tế, bằng
sơ đồ, bảng thống kê; kết hợp tham quan thực tiễn.
Mục đích giáo dục chính trị cho HSQ_BS ở đơn vị cơ sở hiện nay: nhằm xây dựng thế
giới quan, phương pháp luận khoa học, trình độ tri thức toàn diện, xây dựng niềm tin cộng
sản chủ nghĩa để cán bộ, chiến sỹ hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ, chức trách được giao, từng
bước phát triển, hoàn thiện nhân cách người quân nhân cách mạng trong thời kỳ mới- con
người mới Việt Nam XHCN trong thời đại Hồ Chí Minh.
Từ những phân tích trên cho thấy, hoạt động giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở đơn vị
bao gồm nhiều yếu tố tạo thành, có quan hệ biện chứng với nhau khơng thể tách rời. Trong
đó, mục đích giáo dục quyết định việc lựa chọn, xác định nội dung, nội dung quy định hình
thức, phương pháp giáo dục cụ thể, song hình thức, phương pháp, phương tiện lại là yếu tố
cơ bản và con đường duy nhất để hoàn thành nội dung. Tuy nhiên, bao trùm các yếu tố
trên và xun suốt q trình giáo dục chính trị tại đơn vị đó là vai trị chủ quan của chủ thể
và đối tượng giáo dục chính trị tại đơn vị. Nếu chủ thể có phẩm chất, năng lực tốt, xác định
nội dung, lựa chọn hình thức, phương pháp giáo dục phù hợp, chi phí, sử dụng cơ sở vật
chất, lực lượng hợp lý thì mục đích giáo dục sẽ đạt được. Ngược lại, nếu phẩm chất, năng
lực và trách nhiệm của chủ thể hạn chế, giáo dục chính trị ở đơn vị khó đạt được mục đích
đặt ra. Trong trường hợp, chủ thể có trách nhiệm tốt, nhưng chuẩn bị cho đối tượng khơng
chu đáo, nội dung, hình thức không phù hợp, phương pháp không khoa học, chi phí tốn
kém, hoặc chạy theo số lượng đơn thuần, xa rời thực tiễn…thì hiệu quả giáo dục chính trị
khơng cao, thậm chí khó đạt được. Vì vậy, để nâng cao hiệu quả giáo dục chính trị cho

HSQ-BS ở đơn vị cơ sở Binh đoàn Quyết thắng, cần phải giải quyết tốt từng yếu tố tạo
thành và luôn đặt chúng trong mối quan hệ chặt chẽ với nhau để tiến hành và đạt được mục
đích giáo dục chính trị đề ra.
*Vai trị của giáo dục chính trị cho hạ sỹ quan- binh sỹ ở đơn vị cơ sở Binh đoàn
Quyết thắng
Là một đối tượng cụ thể của cơng tác giáo dục chính trị trong qn đội nhân dân Việt
Nam nên giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở đơn vị cơ sở Binh đồn Quyết thắng có đầy đủ
vai trị của cơng tác giáo dục chính trị nói chung, được thể hiện
- Giáo dục chính trị giữ vai trò chủ yếu trực tiếp đối với việc bồi dưỡng, nâng cao kiến
thức mọi mặt mà trước hết là nâng cao nhận thức, giác ngộ về chính trị cho HSQ-BS ở
đơn vị cơ sở trong Binh đoàn.
Do tuổi đời, tuổi qn cịn ít, thời gian học tập, rèn luyện tích luỹ chưa nhiều nên trình
độ, kiến thức mọi mặt, nhất là về kiến thức chính trị của HSQ-BS rất hạn chế. Muốn cho
HSQ-BS nhanh chóng trưởng thành, hồ nhập với mơi trường qn đội, có đầy đủ những
phẩm chất chính trị cần thiết, đáp ứng được yêu cầu chức trách quân nhân và nhiệm vụ
huấn luyện, chiến đấu của đơn vị cơ sở tất yếu phải thông qua giáo dục, huấn luyện ngay từ
đầu và thường xuyên tại đơn vị. Giáo dục chính trị có tác dụng trực tiếp trang bị cho HSQBS những kiến thức chính trị cơ bản, thế giới quan khoa học, phương pháp luận đúng đắn,
nhân sinh quan cộng sản chủ nghĩa, giúp họ khắc phục những tư tưởng lạc hậu, những tàn
tích của thế giới quan cũ, nâng cao giác ngộ chính trị, nhiệt tình cách mạng, tính tích cực
chính trị trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ. Đó cũng chính là cơ sơ trực tiếp hình thành
những phẩm chất cần thiết khác như: tinh thần trách nhiệm đối với sự nghiệp của Đảng,
của nhân dân, tinh thần chiến đấu kiên cường, sẵn sàng xả thân hy sinh vì Tổ quốc, tính kỷ
luật, ý thức chấp hành các điều lệnh, các quy định, chế độ và các quy tắc trong sinh hoạt và
hoạt động ở đơn vị. Thông qua việc giáo dục, truyền bá giải thích chủ nghĩa Mác- Lê nin,
tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng và pháp luật của Nhà nước, nhiệm
vụ quân đội, nhiệm vụ đơn vị, những tri thức khoa học về tự nhiên, xã hội; với thế giới
quan, phương pháp luận khoa học- cách mạng sẽ giúp HSQ-BS xem xét và giải quyết, lý
giải các sự kiện, các hiện tượng trong đời sống xã hội và chiến tranh- quân đội đúng đắn,
từ đó có hành động phù hợp với chức trách, nhiệm vụ được giao.
Mục đích xây dựng quân đội ta vững mạnh về chính trị thực chất nhằm làm cho từng

HSQ-BS và toàn quân giữ vững và tăng cường bản chất giai cấp công nhân, tính nhân dân,
tính dân tộc, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Nhà nước XHCN, với nhân dân, với sự
nghiệp cách mạng, sẵn sàng chiến đấu hy sinh hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được
giao trong mọi tình huống, xứng đáng là lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu trung
thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân. Xây dựng quân đội về chính trị là kết quả
tổng hợp của nhiều hoạt động, mà trực tiếp là hoạt động CTĐ, CTCT trong đó, giáo dục
chính trị giữ vai trò trực tiếp, chủ yếu và đi từ xuất phát điểm là nâng cao nhận thức, giác
ngộ về chính trị của HSQ-BS ở đơn vị cơ sở.
- Giáo dục chính trị là khâu căn bản trong việc định hướng suy nghĩ và hành động cho
HSQ-BS ở đơn vị cơ sở Binh đồn Quyết thắng nhằm xây dựng, hình thành nhân cách
quân nhân, phẩm chất, bản lĩnh chính trị của người chiến sĩ cách mạng-"Bộ đội Cụ Hồ".
Xây dựng nhân cách người quân nhân phải toàn diện, tổng hợp các phẩm chất và năng
lực. Phẩm chất nhân cách quân nhân bao gồm một hệ thống phẩm chất chính trị, đạo đức,
tâm lý, lối sống, trong đó phẩm chất chính trị giữ vai trò quan trọng hàng đầu. V.I. Lê nin


đã chỉ rõ: "Trong mọi cuộc chiến tranh, rốt cuộc thắng lợi đều tùy thuộc vào tinh thần của
quần chúng đang đổ máu trên chiến trường. Lòng tin vào cuộc chiến tranh chính nghĩa, sự
giác ngộ rằng cần phải hy sinh đời mình cho hạnh phúc của những người anh em, là yếu tố
nâng cao tinh thần của binh sĩ và làm cho họ chịu đựng được những khó khăn chưa từng
thấy"[28-147]. Việc xây dựng phẩm chất chính trị cho HSQ-BS được tiến hành bằng nhiều
con đường và được bắt đầu bằng cơng tác tư tưởng, trong đó giáo dục chính trị là hình thức
cơ bản, giữ vị trí chủ đạo trong hệ thống giáo dục cộng sản chủ nghĩa, nó trực tiếp xây
dựng phẩm chất chính trị, tinh thần cho bộ đội. Trên cơ sở trang bị thế giới quan và phương
pháp luận khoa học, giáo dục chính trị góp phần giúp cho HSQ- BS ở đơn vị xác định đúng
mục tiêu, lý tưởng, có định hướng tư tưởng chính trị đúng đắn. Đồng thời tạo cho họ có
khả năng lựa chọn phương hướng và biện pháp để thực hiện mục tiêu lý tưởng. Không xác
định rõ hoặc mất phương hướng chính trị thì HSQ-BS sẽ thiếu niềm tin chính trị, khơng có
khả năng phân biệt đúng, sai, dễ dao động trước những biến cố chính trị, những tình huống
phức tạp, trước khó khăn, thử thách, hy sinh, gian khổ. Khi HSQ- BS đã được định hướng

tư tưởng chính trị đúng đắn, thơng qua giáo dục chính trị sẽ tập hợp, hướng dẫn HSQ- BS
tham gia vào giải quyết những vấn đề cụ thể do thực tiễn yêu cầu nhiệm vụ đơn vị cơ sở
đặt ra , như tham gia vào các cuộc vận động lớn của Đảng, Nhà nước, quân đội; các phong
trào thi đua Quyết thắng của đơn vị nhằm thực hiện tốt chức trách quân nhân, xây dựng
đơn vị VMTD…
Để nâng cao trình độ sẵn sàng chiến đấu và sức mạnh chiến đấu của Binh đoàn Quyết
thắng cần có chủ trương, biện pháp tồn diện, song vấn đề có ý nghĩa quan trọng hàng đầu
và quyết định là chuẩn bị tốt về chính trị, tinh thần cho bộ đội, xây dựng ý chí quyết tâm
chiến đấu và chiến thắng mọi kẻ thù, trong mọi tình huống, bằng vũ khí hiện có, theo cách
đánh của ta, phát huy truyền thống tự lực, tự cường “Thần tốc,Quyết thắng” của Binh
đồn, trong đó cơng tác giáo dục chính trị giữ vai trị quan trọng. Giáo dục chính trị ln
bám sát, thâm nhập vào công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, vào các mặt cơng tác của
đơn vị, góp phần nâng cao chất lượng huấn luyện, trình độ sẵn sàng chiến đấu và sức mạnh
chiến đấu của các đơn vị cơ sở Binh đồn Quyết thắng.
- Giáo dục chính trị có vai trị quan trọng trong việc hướng dẫn HSQ-BS tích cực đấu
tranh chống các khuynh hướng, quan điểm sai trái, tư tưởng phản động, nhận thức lệch
lạc và các biểu hiện hữu khuynh, tiêu cực khác.
Trong hoạt động tư tưởng thường xuyên diễn ra quá trình đấu tranh giữa cái đúng và cái
sai, giữa cái tích cực và tiêu cực, giữa tư tưởng tiến bộ và tư tưởng lạc hậu. Thơng qua giáo
dục chính trị vừa giúp HSQ-BS nhận thức được sự đúng đắn- khách quan, tính cách mạngkhoa học trong đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật Nhà nước, nhiệm vụ
chính trị của đơn vị…, đồng thời phân biệt được những biểu hiện nhận thức lệch lạc,
những luận điệu tuyên truyền xuyên tạc, sai trái phản động của các thế lực thù nghịch, định
hướng, hướng dẫn HSQ-BS biết cách đấu tranh tư tưởng góp phần làm thất bại mọi âm
mưu, thủ đoạn chống phá của địch và khắc phục mọi biểu hiện tiêu cực trong sinh hoạt
công tác hàng ngày.
Trong sự nghiệp xây dựng và chiến đấu của quân đội, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh
ln coi cơng tác tư tưởng nói chung; giáo dục chính trị cho quân nhân, đội viên nói riêng
là vũ khí sắc bén, là hoạt động xung kích trong cuộc đấu tranh cách mạng và xây dựng
quân đội cách mạng. Bác Hồ đã căn dặn: Phải làm cho mỗi đội viên hiểu rõ và tin tưởng
vào lực lượng của ta, tin tưởng vào vũ khí thơ sơ của ta, làm cho mỗi đội viên hiểu rõ các

nhiệm vụ vẻ vang của họ. Có tin tưởng lúc ra trận mới thực hành vững chắc, hăng hái, lúc
gặp khó khăn mới kiên quyết hy sinh. Sở dĩ “các chiến sĩ vệ quốc quân, bộ đội địa phương,


dân qn, du kích xơng pha bom đạn, ăn gió nằm sương, khơng sợ khó, khơng sợ chết,
quyết chí hy sinh để giữ gìn Tổ quốc đó là vì lịng tin tưởng" [35-421]. Muốn có lịng tin
tưởng ngày càng vững, ngày càng sâu theo Người phải nhờ vào sự giáo dục "Phải học tập
chính trị, qn sự mà khơng có chính trị như cây khơng có gốc, vơ dụng lại có hại" [34318].
Trong giai đoạn cách mạng mới, thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược là xây dựng CNXH
và bảo vệ Tổ quốc XHCN; tiếp tục phương hướng xây dựng quân đội nhân dân cách mạng,
chính quy tinh nhụê, từng bước hiện đại, quán triệt tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng tồn
quốc lần thứ IX: Phải tăng cường cơng tác giáo dục chính trị tư tưởng, rèn luyện đạo đức
cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân; để tăng cường cơng tác tư tưởng- văn hố của Đảng
trong qn đội, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng, chiến đấu của từng đơn vị cơ sở và
tồn qn trong tình hình mới, Đảng uỷ Quân sự Trung ương đã chỉ rõ: “Tiếp tục đổi mới,
nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục chính trị tại đơn vị” [22].
Thực tiễn lịch sử Binh đoàn Quyết thắng hơn 30 năm qua đã chứng minh, do quan tâm
giáo dục chính trị cho cán bộ, chiến sỹ, coi trọng xây dựng đơn vị cơ sở vững mạnh về
chính trị, nhân tố chính trị, tinh thần được phát huy cao độ, trở thành ưu thế tuyệt đối, nên
Binh đoàn đã dành nhiều chiến thắng vang dội trong các trận chiến đấu khó khăn, ác liệt,
các chiến dịch lớn, trong khi đối phương có tiềm lực quân sự, vũ khí hiện đại hơn gấp
nhiều lần. Khi chuyển sang thời kỳ mới, trong nhiều năm qua Binh đoàn vẫn tiếp tục phát
huy được sức mạnh truyền thống đó, khơng ngừng lớn mạnh, trưởng thành.
Tuy nhiên, trong những năm chiến tranh, giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở đơn vị cơ sở
Binh đoàn Quyết thắng gắn với từng trận đánh, cuộc chiến đấu gian khổ, ác liệt làm cho
cơng tác chính trị dễ đi vào lịng người, trở thành nhu cầu tinh thần không thể thiếu của
mọi quân nhân và phát huy hiệu quả trên thực tế. Còn ngày nay, trong điều kiện hồ bình,
HSQ-BS bị chi phối, bao bọc bởi nhiều quan hệ xã hội, nhu cầu, lợi ích của bản thân và gia
đình họ chịu sự tác động khách quan do những biến đổi, phát triển về chính trị, kinh tế, văn
hố, xã hội; những tác động của các hiện tượng tiêu cực và tệ nạn xã hội; âm mưu thủ đoạn

chống phá của các thế lực phản động, thù địch trên lĩnh vực chính trị, tư tưởng, văn hoá
ngày càng xảo quyệt và nguy hiểm hơn; nhiệm vụ xây dựng quân đội, nhiệm vụ bảo vệ Tổ
quốc Việt Nam XHCN có sự phát triển mới, trực tiếp đặt ra những yêu cầu ngày càng cao
hơn. Trong tác chiến hiện đại, để đối phó kịp thời với chiến tranh xâm lược có sử dụng vũ
khí cơng nghệ cao của địch, việc chuyển quân đội từ trạng thái thời bình sang thời chiến
chỉ diễn ra trong một thời gian rất ngắn, nhưng bước chuyển đó có thích ứng ngay với điều
kiện chiến trường ác liệt, căng thẳng hay khơng, có giành thắng lợi ngay từ trận đầu hay
khơng lại phụ thuộc chủ yếu vào q trình chuẩn bị trước chiến tranh cả về con người và
vũ khí trang bị kỹ thuật. Vì vậy, giáo dục chính trị cho HSQ-BS có vai trị đặc biệt quan
trọng đối với yêu cầu xây dựng, hoàn thiện phẩm chất, nhân cách, bản lĩnh quân nhân ở
đơn vị cơ sở Binh đoàn Quyết thắng trong giai đoạn hiện nay với yêu cầu xây dựng Binh
đồn vững mạnh về chính trị trong tình hình mới.
1.1.3. Hiệu quả và những tiêu chí đánh giá hiệu quả cơng tác giáo dục chính trị cho
hạ sỹ quan- binh sỹ ở đơn vị cơ sở Binh đoàn Quyết thắng
* Quan niệm về hiệu quả giáo dục chính trị cho hạ sỹ quan- binh sỹ
Vấn đề hiệu quả và nâng cao hiệu quả luôn gắn với một hoạt động cụ thể, một lĩnh vực,
một ngành nghề xác định. Do đó, để nâng cao hiệu quả giáo dục chính trị cho HSQ- BS ở
đơn vị cơ sở Binh đoàn Quyết thắng giai đoạn hiện nay cần xác định rõ những quan niệm
chung nhất về hiệu quả và tiêu chí đánh giá hiệu quả hoạt động này.


Theo Đại từ điển tiếng Việt, hiệu quả là "kết quả đích thực” [43- 806] của hoạt động. Cụ
thể hơn, Từ điển từ và ngữ Việt Nam giải nghĩa: “(Hiệu: có cơng dụng; quả: Kết cục) Kết
quả chắc chắn và rõ ràng” [26]. Theo quy luật vận động và phát triển, hoạt động sống của
con người rất đa dạng và phong phú, trong đó mỗi hoạt động của con người và tổ chức xã
hội có tính chất, phạm vi tác động, mục đích và kết quả đích thực khác nhau, do đó phải có
những phương pháp xem xét hiệu quả khác nhau. Chẳng hạn, đánh giá hiệu quả sản xuất
nông nghiệp của người nơng dân được tính bằng giá trị thu nhập thực tế, sau khi khấu trừ
đi chi phí đầu tư vào vật nuôi, cây trồng, vật tư nông nghiệp, chăn ni... Hiệu quả sản xuất
kinh doanh được tính bằng số lượng và chất lượng của sản phẩm so với chi phí thực tế để

sản xuất ra các sản phẩm. Và như vậy, có thể quan sát, đo đạc tính tốn được về chi phí
thời gian nhân lực, vật lực và hạch toán kinh tế chặt chẽ đầu vào, đầu ra. Đối với các cơng
trình khoa học kỹ thuật, khoa học tự nhiên người ta có thể áp dụng những phương tiện kỹ
thuật hiện đại để cân đong, đo đếm cụ thể và chính xác; hoặc có thể kiểm chứng thông qua
các phương pháp thực hiện ở tầm vĩ mô. Tuy nhiên, ở lĩnh vực khoa học xã hội nhân văn,
việc đánh giá hiệu quả không thể chỉ áp dụng phương pháp ở những lĩnh vực trên mà phải
bằng những phương pháp đặc thù. Vì đối tượng nghiên cứu của nó là con người và tổ chức,
nên việc xác định hiệu quả không chỉ căn cứ vào các chi phí thuần túy về kinh tế, kỹ thuật
mà phải lấy hiệu quả chính trị - xã hội làm thước đo chủ yếu; có nghĩa là phải căn cứ vào
sự trưởng thành về phẩm chất và năng lực của con người, và sự trong sạch, vững mạnh của
các tổ chức trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ, mà sự trưởng thành lại khơng phải bao
giờ cũng có ngay được sau mỗi hoạt động.
Giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở đơn vị cơ sở Binh đoàn Quyết thắng là một lĩnh vực
hoạt động xã hội có liên quan đến tư tưởng, tình cảm và lý trí và tác động trực tiếp đến
hành động của quân nhân, là kết quả tổng hợp của nhiều yếu tố. Vì vậy, quan niệm về hiệu
quả và tiêu chí đánh giá hiệu quả hoạt động này phải được cân nhắc, xem xét tác động của
nó một cách tồn diện, trên cơ sở phân tích, tổng hợp nhiều yếu tố, nhiều quá trình tác
động tạo thành. Đánh giá hiệu quả giáo dục chính trị cho HSQ- BS phải đi từ việc xác định
mục đích giáo dục và các cơng cụ, biện pháp để thực hiện mục đích đó, bao gồm việc thực
hiện nội dung, hình thức phương pháp giáo dục; việc sử dụng và phát huy các lực lượng
phương tiện, cơ sở vật chất để đạt được kết quả về số lượng và chất lượng, về nhận thức và
hành động của HSQ-BS do giáo dục chính trị mang lại, trên cơ sở so sánh với mục đích
ban đầu đặt ra, với một chi phí nhất định, đảm bảo tiết kiệm, khơng gây tốn kém, lãng
phí.
Từ sự phân tích trên có thể quan niệm:
Hiệu quả giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở đơn vị cơ sở Binh đoàn Quyết thắng là sự
tương quan giữa kết quả đạt được với mục đích giáo dục chính trị cho HSQ-BS, được thể
hiện ở số lượng và chất lượng của hoạt động này, ở trình độ nhận thức chính trị, tư tưởng
và năng lực hành động của HSQ-BS, thông qua tác động của nội dung, hình thức, phương
pháp và lực lượng, phương tiện giáo dục chính trị, với một chi phí nhất định, trong điều

kiện và những đặc điểm, nhiệm vụ cụ thể ở các đơn vị cơ sở Binh đoàn Quyết thắng.
Từ quan niệm về hiệu quả giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở đơn vị cơ sở Binh đoàn
Quyết thắng cho thấy:
Thứ nhất: Muốn có hiệu quả, hoạt động giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở đơn vị cơ sở
Binh đồn Quyết thắng trước hết phải xác định mục đích đúng đắn, khơng xác định mục
đích đúng đắn, hoạt động này sẽ không được thực hiện đến nơi đến chốn và tự đánh mất
vai trị quan trọng của nó. Mục đích giáo dục là điều kiện cần và đủ để lãnh đạo, tổ chức


thực hiện và đánh giá hiệu quả giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở đơn vị cơ sở Binh
đoàn Quyết thắng trong giai đoạn hiện nay. Tuy nhiên, khi đã xác định mục đích đúng đắn
phải đồng thời triển khai đồng bộ, sát thực về nội dung, hình thức phương pháp, phương
tiện, lực lượng giáo dục để thực hiện mục đích đó và để kết quả “đích thực” đạt được
tương quan với mục đích ban đầu xác định, với một chi phí cơ sở vật chất nhất định, đảm
bảo tiết kiệm, khơng lãng phí.
Thứ hai: Hiệu quả tác động của giáo dục chính trị đến lĩnh vực tinh thần của cho HSQBS biểu hiện ra một cách trực tiếp như: sự hứng thú đối với vấn đề được giáo dục, sự giác
ngộ và ý thức chính trị được nâng lên, có thái độ đúng đắn, rõ ràng trước các sự kiện, diễn
biến…; cịn đối với thực tiễn, nhiệm vụ thì hiệu quả giáo dục chính trị cho HSQ-BS biểu
hiện một cách gián tiếp thông qua kết quả các hoạt động cụ thể như: huấn luyện, chiến đấu,
rèn luyện kỷ luật tại phân đội, đơn vị mà HSQ-BS với tư cách là đối tượng của giáo dục
chính trị tác động đến.
Thứ ba: Khác với lĩnh vực sản xuất vật chất, hiệu quả ở đây thể hiện một cách lập tức,
trong một thời gian ngắn, cịn trong hoạt động giáo dục chính trị hiệu quả đạt được thể hiện
dần dần, từ từ trong một thời gian tương đối dài. Để đánh giá được trình độ ý thức giác
ngộ, niềm tin... cần phải có thời gian. Với đối tượng HSQ- BS, do thực hiện nghĩa vụ quân
sự chỉ trong thời hạn từ 2 đến 3 năm và tới đây, thời hạn này có thể chỉ còn từ 18 tháng
đến 2 năm, nên việc nhận thức, đánh giá hiệu quả cũng như xác định con đường, biện pháp
nâng cao hiệu quả giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở Binh đoàn Quyết thắng cần phải gắn
sát với từng đối tượng, từng nhóm chức trách, nhiệm vụ cụ thể và thời gian xác định. Mặt
khác, có những vấn đề chỉ trong những điều kiện nhất định chúng mới bộc lộ trong hành

động (ví dụ: lịng căm thù giặc như một biểu hiện của chủ nghĩa yêu nước chỉ thể hiện
bằng hành động trong những điều kiện nhất định), nên cần có những giải pháp huấn luyện
chính trị, rèn luyện bộ đội sát thực tế chiến đấu để dự báo tư tưởng và chủ động giáo dục
chính trị đạt hiệu quả cao.
Thứ tư: Trong giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở đơn vị cơ sở Binh đoàn Quyết thắng,
những chỉ số của hiệu quả về số lượng cũng được áp dụng (ví dụ: số lượng lớp học, quân
số tham gia, số lần thông báo thời sự…). Tuy nhiên, những chỉ số về số lượng không phải
là chủ yếu. Chỉ số chủ yếu của hiệu quả hoạt động này là những chỉ số mang tính chất
lượng (sự chuyển hoá của tri thức thành niềm tin, thành động cơ hành động của HSQBS…) Song, chất lượng lại thể hiện thơng qua hiệu quả, khơng có hiệu quả thì khơng thể
nói đến chất lượng hay đó chỉ là chất lượng trên lý thuyết, như vậy, hiệu quả và chất lượng
giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở Binh đồn Quyết thắng có mối quan hệ gắn bó, hữu cơ
với nhau. Muốn có hiệu quả, trước hết phải có chất lượng.
Thứ năm, khi nói đến hiệu quả giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở Binh đồn Quyết thắng
phải ln vận dụng sâu sắc phân tích của V.I.Lênin về hiệu quả: Có khả năng thu được kết
quả nhiều nhất, vững chắc nhất mà lại ít tốn sức nhất. Kết quả cao chưa nhất thiết đưa lại
hiệu quả cao. Hiệu quả giáo duc chính trị cao chỉ khi cùng một kết quả nhưng chi phí lực
lượng, phương tiện thấp nhất. Do vậy, trong giáo dục cho HSQ-BS ở đơn vị cơ sở Binh
đoàn Quyết thắng việc phấn đấu đạt hiệu quả cao không phải bằng mọi giá, mà phải bằng
cách sử dụng nội dung, hình thức, phương pháp, biện pháp giáo dục tốt nhất, có hiệu lực
nhất.
* Tiêu chí đánh giá hiệu quả giáo dục chính trị cho hạ sỹ quan- binh sỹ ở đơn vị cơ
sở Binh đoàn Quyết thắng


Tiêu chí là những chỉ số, dấu hiệu, những thang biểu giá trị được dùng làm căn cứ để
đánh giá một sự vật, một hiện tượng, một hoạt động nào đó. Thơng thường những dấu
hiệu, những thang, biểu giá trị được thể hiện bằng những chỉ số, thông số, những chỉ tiêu
cụ thể. Do vậy, những chỉ số, thông số, chỉ tiêu càng được cụ thể, chính xác bao nhiêu thì
việc đánh giá càng chính xác bấy nhiêu. Khi đánh giá hiệu quả giáo dục chính trị cho
HSQ-BS ở đơn vị cơ sở Binh đoàn Quyết thắng cần căn cứ vào các nhóm tiêu chí sau:

Một là, việc xác định mục đích, yêu cầu giáo dục chính trị cho
đạt được trên thực tế so với mục đích đề ra.

HSQ-BS và kết quả

Mục đích đạt được vừa là căn cứ đánh giá hiệu quả giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở
đơn vị cơ sở Binh đoàn Quyết thắng, vừa là cơ sở, điều kiện để giáo dục chính trị xác định
nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục khoa học, phù hợp, có tính khả thi cao. Tính
chính xác của mục đích phụ thuộc vào khả năng nhận thức của chủ thể giáo dục chính trị.
Do đó, hiệu quả giáo dục chính trị, phụ thuộc vào mục đích xác định của cơng tác giáo dục
chính trị. Đánh giá việc xác định mục đích, yêu cầu giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở đơn
vị cơ sở Binh đoàn Quyết thắng phải căn cứ vào những tiêu chí cụ thể sau:
- Việc quán triệt, cụ thể hố mục đích giáo dục và học tập lý luận chính trị theo quan
điểm chủ nghĩa Mác-Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, trong đó coi trọng quan điểm chỉ đạo:
“a) Học để sửa chữa tư tưởng…;b) Học để tu dưỡng đạo đức cách mạng…;c) Học để tin
tưởng…;d) Học để hành. Hành mà khơng học thì hành không trôi chảy"[33-50]. Trong giai
đoạn hiện nay, phải xem xét việc xác định mục đích giáo dục chính trị cho HSQ-BS theo
đúng định hướng cơ bản của cơng tác chính trị, tư tưởng mà Đảng ta đã xác định là: " nâng
cao ý thức phấn đấu, xây dựng niềm tin vững chắc vào con đường xã hội chủ nghĩa, đấu
tranh không khoan nhượng với các luận điệu xuyên tạc chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng,
đạo đức Hồ Chí Minh, xuyên tạc đường lối, chính sách của Đảng, xây dựng phương pháp
tư duy khoa học, chống chủ nghĩa giáo điều, chủ nghĩa kinh nghiệm và chủ nghĩa cơ hội
dưới mọi màu sắc" [17-18]; đồng thời với việc vận dụng và cụ thể hố sát đúng u cầu
giáo dục chính trị trong qn đội theo Chỉ thị 214 của Đảng uỷ Quân sự trung ương:
“khơng ngừng nâng cao nhận thức tồn diện, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về bản lĩnh, ý
chí, niềm tin, trách nhiệm chính trị, năng lực hành động, phẩm chất đạo đức lối sống, ý
thức chấp hành kỷ luật, tinh thần đoàn kết cho cán bộ, chiến sỹ” [21].
- Việc xác định mục đích trước mắt: nâng cao nhận thức chính trị, quân sự và những
kiến thức xã hội cần thiết; củng cố niềm tin cộng sản chủ nghĩa cho HSQ-BS. Thơng qua
đó HSQ-BS tự điều chỉnh suy nghĩ và hành động của mình cho phù hợp với những nội

dung đã được giáo dục, định hướng; mục đích cơ bản lâu dài: xây dựng thế giới quan,
phương pháp luận khoa học; tạo sự chuyển biến tiến bộ về tư tưởng và hành động, nâng
cao lịng nhiệt tình cách mạng, ý chí quyết tâm thực hiện và hồn thành tốt mọi nhiệm vụ,
chức trách được giao; khắc phục những tư tưởng lạc hậu, nhận thức lệch lạc, sai trái; lối
sống tiêu cực; phát triển ý thức tự giác, hoàn thiện phẩm chất nhân cách quân nhân.
- Việc xác định rõ mục đích giáo dục chính trị theo từng đối tượng. Chiến sỹ năm thứ
nhất, năm thứ hai, năm thứ ba theo phép luỹ tiến. Nghĩa là, mục đích giáo dục cho chiến sỹ
năm thứ nhất là điều kiện, tiền đề cho giáo dục chiến sỹ năm thứ hai; mục đích giáo dục
chiến sỹ năm thứ hai là điều kiện nâng cao tiêu chí giáo dục chiến sỹ năm thứ ba.
- Việc gắn kết giữa mục đích trước mắt với mục đích cơ bản lâu dài, mục đích chung
với mục đích riêng cho từng đối tượng HSQ-BS, theo từng nội dung chương trình thể hiện
ở chủ trương, biện pháp lãnh đạo thực hiện và ở kết quả đạt được.


Hiệu quả giáo dục chính trị là sự tương quan giữa kết quả đạt được và mục đích đã đề
ra, vì vậy đánh giá hiệu quả giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở đơn vị cơ sở Binh đoàn
Quyết thắng phải luôn xem xét, so sánh, đối chiếu giữa kết quả đạt được trên thực tế (kết
quả đích thực, cuối cùng) với mục đích ban đầu xác định, đây là yêu cầu cơ bản, xuyên
suốt để đánh giá hiệu quả giáo dục đạt được ở mức nào, đồng thời là cơ sở để thẩm định về
định tính và định lượng của mục đích đề ra đã đúng đắn, phù hợp và sát thực chưa. Đây
còn là yêu cầu hết sức quan trọng để cấp uỷ, tổ chức đảng tiếp tục bổ sung, hồn chỉnh
mục đích, u cầu giáo dục cho HSQ-BS đúng đắn, sát thực hơn.
Hai là, kết quả hoàn thiện nội dung, vận dụng hình thức, phương pháp giáo dục chính
trị cho HSQ-BS ở đơn vị cơ sở Binh đồn Quyết thắng so với quy định chung.
Nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục chính trị là những yếu tố cơ bản của cơng
tác giáo dục chính trị tại đơn vị, những yếu tố này luôn vận động, phát triển theo quy luật
khách quan trong môi trường quân sự, đặt ra u cầu phải ln đổi mới hồn thiện và vận
dụng sát thực tiễn đơn vị dưới sự tác động tích cực của chủ thể giáo dục. Nội dung, hình
thức, phương pháp giáo dục chính trị tại đơn vị tuy có vị trí, vai trị khơng giống nhau,
nhưng có mối quan hệ gắn bó biện chứng với nhau. Nếu nội dung được đổi mới, hoàn thiện

phù hợp với khả năng và nhu cầu nhận thức của HSQ-BS; hình thức, phương pháp cuốn
hút, hấp dẫn, lơi cuốn HSQ-BS thì nhiều khả năng nội dung được hoàn thành đạt chất
lượng và hiệu quả cao. Ngược lại, nếu nội dung tốt nhưng hình thức, phương pháp khơng
phù hợp, cứng nhắc, lặp đi, lặp lại thì khó hồn thành được nội dung theo yêu cầu đề ra.
Trong trường hợp, hình thức đa dạng phong phú, hấp dẫn, nhưng nội dung không bám sát
mục đích giáo dục, khơng phù hợp với đối tượng thì kết quả thực hiện chương trình giáo
dục chính trị khơng có sự tương quan giữa số lượng và chất lượng, hiệu quả giáo dục
khơng đạt được. Đồng thời, việc hồn thiện nội dung, vận dụng sử dụng các hình thức,
phương pháp giáo dục phải ln tính đến chi phí về lực lượng phương tiện phục vụ cho
hoạt động này. Nếu khơng quan tâm, đầu tư, chi phí thì giáo dục chính trị chưa được đặt
đúng vị trí, vai trị của nó; ngược lại chi phí q mức cần thiết, gây tốn kém, lãng phí ảnh
hưởng đến hoạt động khác của đơn vị, giáo dục chính trị chưa đạt được hiệu quả.
Do vậy, khi đánh giá hiệu quả giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở đơn vị cơ sở Binh đoàn
Quyết thắng phải ln xét đến tiêu chí về nội dung, hình thức cùng với những chi phí cho
giáo dục, bao gồm: Việc cụ thể hố Chỉ lệnh huấn luyện chính trị, quân sự của Tổng Tham
mưu trưởng, Hướng dẫn giáo dục chính trị của Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị thành số
lượng nội dung, hình thức, biện pháp, cơng cụ, lực lượng, phương tiện, thời gian giáo dục
chính trị cho HSQ-BS tại đơn vị. Về sự phù hợp của nội dung với hình thức, phương pháp
giáo dục gắn với đối tượng HSQ-BS tại đơn vị cơ sở. Về đổi mới nội dung chương trình
giáo dục tự xác định của đơn vị vừa thiết thực với HSQ-BS và nhiệm vụ đơn vị theo từng
năm, vừa tránh trùng lặp, gây lãng phí thời gian, hiệu quả giáo dục thấp. Về kết quả vân
dụng, đa dạng hố các hình thức, phương pháp giáo dục biểu hiện ở: sức thuyết phục, cảm
hố HSQ-BS thơng qua từng bài giảng và tồn bộ chương trình giáo dục chính trị, qua
những buổi thơng báo thời sự…; kết quả thực hiện từng hình thức thơng báo chính trị, thời
sự, sinh hoạt chính trị tư tưởng, ngày chính trị, văn hóa tinh thần; kết quả giáo dục chính trị
thơng qua hoạt động thực hiện các nhiệm vụ; các cuộc vận động, các phong trào thi đua,
hoạt động văn hoá, văn nghệ và các thiết chế văn hoá, thiết chế dân chủ ở đơn vị…; số
lượng, chất lượng chủ thể giáo dục chính trị cho HSQ-BS, nhất là đội ngũ cán bộ chính trị
các đại đội chiến đấu; số lượng kinh phí, vật chất, phương tiện bảo đảm cho giáo dục chính
trị cho HSQ-BS (bao gồm cả việc tiếp nhận sử dụng theo quy định của cấp trên và việc tận

dụng, phát huy cơ sở, vật chất hiện có tại đơn vị)


Ba là, mức độ chuyển biến về nhận thức chính trị, tư tưởng và sự hoàn thiện nhân cách
của HSQ-BS ở đơn vị cơ sở Binh đồn Quyết thắng thơng qua các hoạt động giáo dục
chính trị.
Mức độ chuyển biến nhận thức chính trị, tư tưởng của HSQ-BS là biểu hiện cơ bản của
hiệu quả giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở đơn vị cơ sở, là tiêu chuẩn, thước đo quan trọng
ở cấp độ thứ nhất- hiệu quả tinh thần. Đây là cơ sở, nền tảng để hoàn thiện nhân cách
qn nhân. Vì chỉ trên cơ sở có nhận thức đúng HSQ-BS mới có hành động đúng.
Khi đánh giá hiệu quả giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở đơn vị cơ sở Binh đoàn Quyết
thắng về mức độ chuyển biến về nhận thức chính trị tư tưởng và sự hoàn thiện nhân cách
của HSQ-BS cần tập trung vào một số vấn đề như: Sự quan tâm của HSQ-BS đối với các
hoạt động giáo dục chính trị tại đơn vị; Độ sâu quán triệt, lĩnh hội về lý luận chủ nghĩa
Mác-Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối quan điểm của Đảng; Những hiểu biết về
đối tượng, đối tác gắn liền với nhiệm vụ quân đội, chức trách quân nhân góp phần thực
hiện thắng lợi “Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới”; mức độ vận dụng tri thức
được trang bị vào phân tích, nhận thức các q trình và sự kiện chính trị, kinh tế, xã hội,
quân sự đang diễn ra; mức độ tin tưởng vào tính khoa học- cách mạng của chủ nghĩa MácLê nin, tư tưởng Hồ chí Minh, đường lối đổi mới của Đảng, nhiệm vụ quân đội, nhiệm vụ
đơn vị, chức trách quân nhân trong Quân đội nhân dân Việt Nam; thể hiện sự kiên định lập
trường, quan điểm trước những diễn biến phức tạp của tình hình thế giới, những thách
thức, nguy cơ trong nước; ý thức, thái độ trách nhiệm chính trị trong thực hiện nhiệm vụ
chức trách được giao; ý chí khắc phục khó khăn, quyết tâm huấn luyện, rèn luyện nâng cao
trình độ mọi mặt về chính trị, quân sự, kỹ, chiến thuật; Khả năng nhận diện và thể hiện ý
chí vững vàng trong đấu tranh với mọi quan điểm, tư tưởng sai trái, phản động, mọi biểu
hiện nhận thức lệch lạc, hành vi tiêu cực trong đơn vị; mức độ tự điều chỉnh, sửa chữa,
khắc phục để hình thành và hồn thiện các phẩm chất cần thiết về giác ngộ mục tiêu lý
tưởng, xây dựng đạo đức, lối sống quân nhân cách mạng, tinh thần tập thể, ý thức tổ chức
kỷ luật, tình thương u đồng chí, đồng đội; tinh thần sẵn sàng nhận mọi nhiệm vụ được
giao; tính độc lập tự chủ, quyết đốn, kiên cường dũng cảm trong hành động thực hiện

nhiệm vụ tại đơn vị. ..
-Bốn là, mức độ hoàn thành nhiệm vụ của HSQ-BS dưới sự tác động của giáo dục
chính trị.
Hoạt động và hành vi của mỗi HSQ- BS trên thực tế nhiệm vụ đơn vị, chức trách
quân nhân sau khi được giáo dục chính trị là biểu hiện cơ bản nhất của hiệu quả giáo dục
chính trị cho đối tượng này ở đơn vị cơ sở. Là tiêu chuẩn, thước đo quan trọng ở cấp độ
thứ hai- hiệu quả thực tiễn. Đánh giá sự trưởng thành về chính trị, tư tưởng của HSQ-BS
khơng chỉ dựa trên lời nói, suy nghĩ mà quan trọng và quyết định là phải xem xét trong
hành động thực tiễn của họ. Vì thực tiễn là tiêu chuẩn của chân lý. Việc đánh giá hiệu quả
giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở đơn vị cơ sở Binh đoàn Quyết thắng trong giai doạn hiện
nay về mức độ hoàn thành nhiệm vụ dưới sự tác động của giáo dục chính trị cần tập trung
vào những vấn đề sau:
Về sự thống nhất giữa lời nói và việc làm; giữa nhận thức, tư tưởng và hành động của
HSQ-BS; sự tận tuỵ và mức độ sáng tạo với nhiệm vụ được giao; sự tinh thông về chức
trách, nghiệp vụ chuyên môn; thường xuyên lo lắng, quan tâm nâng cao trình độ nghiệp vụ
về lý thuyết và hành động thực hành kỹ thuật, chiến thuật chiến đấu bộ binh và chiến đấu
hiệp đồng các cấp; trình độ tác chiến, xử lý tình huống chiến đấu theo các phương án A,
A2; ý thức và hành động giữ gìn, sử dụng vũ khí, trang bị kỹ thuật tốt, bền, an toàn, tiết


kiệm; tinh thần phấn đấu, rèn luyện đạt kết quả, thành tích cao trong phong trào thi đua
huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, rèn luyện kỷ luật, xây dựng chính quy; tham gia tích cực,
sáng tạo các cuộc vận động lớn của Đảng, Nhà nước, quân đội, nhất là cuộc vận động xây
dựng đơn vị VMTD, xây dựng môi trường văn hoá trong đơn vị; phong trào “Sáng mãi
phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ”…; mức độ phấn đấu hoàn thành các danh hiệu: chiến sĩ giỏi,
đoàn viên tiên tiến, xuất sắc; đảng viên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ và các danh hiệu, kết
quả khen thưởng đạt được trong từng phong trào và hàng năm...; ý thức tích cực, tự giác
tham gia xây dựng đường lối, chính sách của Đảng và hiến pháp, pháp luật của Nhà nước;
đóng góp xây dựng chi bộ, đảng bộ, xây dựng chi đoàn thanh niên và các tổ chức trong
đơn vị; tham gia công tác dân vận và tuyên truyền, phổ biến chủ nghĩa Mác- Lê nin, tư

tưởng Hồ Chí Minh, đường lối đổi mới của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, kỷ
luật quân đội tại đơn vị và trong nhân dân.
Tóm lại, việc đánh giá hiệu quả giáo duc chính trị cho HSQ-BS ở đơn vị cơ sở Binh
đoàn Quyết thắng trong giai đoạn hiện nay phải đảm bảo tính khoa học, tính thực tiễn; phải
dựa trên các tiêu chí chung của cơng tác giáo dục chính trị tại đơn vị, đồng thời phải gắn
sát với đối tượng HSQ-BS ở các đơn vị cơ sở Binh đoàn Quyết thắng với những đặc điểm
tình hình, nhiệm vụ có sự phát triển mới. Trong đó, phải dựa trên cơ sở tính thống nhất của
hiệu quả tinh thần và hiệu quả thực tiễn, được thể hiện trên ba mức độ từ thấp lên cao, từ
trang bị tri thức, nâng cao nhận thức chính trị đến xây dựng niềm tin, hình thành ý thức
chính trị và thơng qua đó tạo chuyển biến tiến bộ về hành động thực tiễn. Mức độ chuyển
biến vào hành động thực tiễn của HSQ-BS là trình độ cao nhất của hiệu quả giáo dục chính
trị cho HSQ-BS.
1.2. Đánh giá hiệu quả giáo dục chính trị cho hạ sỹ quan- binh sỹ ở đơn vị cơ sở
Binh đoàn Quyết thắng hiện nay
1.2.1. Những thành tựu cơ bản và nguyên nhân
*Ưu điểm
Những năm qua là thời gian chuyển giao từ thế kỷ XX sang thế kỷ XXI, tình hình thế
giới, khu vực có nhiều diễn biến phức tạp. Các thế lực thù địch đứng đầu là Mỹ tăng cường
các hoạt động chống phá công cuộc xây dựng CNXH ở nước ta với nhiều âm mưu thủ
đoạn ngày càng quyết liệt, thâm độc và xảo quyệt. Đặc biệt chúng tăng cường chống phá
trên lĩnh vực tư tưởng-văn hố hịng làm cho qn và dân ta lệch lạc về nhận thức chính trị,
phai nhạt niềm tin, xa rời mục tiêu, lý tưởng độc lập dân tộc gắn liền với CNXH. Tuy
nhiên, với những thành tựu to lớn, quan trọng đã đạt được trong công cuộc đổi mới đất
nước, xây dựng Quân đội, dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam cùng với kết quả
thành công tốt đẹp của đại hội đảng nhiệm kỳ các cấp, từ đảng bộ đơn vị cơ sở đến Đại hội
VII của Đảng bộ Quân đội, Đại hội IX của Đảng đã tăng thêm niềm tin, củng cố vững chắc
trận địa chính trị, tư tưởng của Đảng trong quân đội; cổ vũ cán bộ, chiến sĩ toàn Binh đồn
tiếp tục phát huy truyền thống và những thành tích đã đạt được tích cực tham gia vào
cơng cuộc đổi mới đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN.
Đối với Binh đoàn Quyết thắng và các đơn vị cơ sở trực thuộc Binh đoàn, bên cạnh

những thuận lợi, khó khăn chung như các đơn vị trong tồn qn thì đặc điểm nổi lên là sự
biến động về tổ chức, biên chế và nhiệm vụ trong quá trình về điều chỉnh tổ chức, tinh giản
biên chế theo chủ trương của Đảng uỷ Quân sự Trung ương và Bộ quốc phịng. Hầu hết
cán bộ chủ trì và cơ quan chính trị, cán bộ chính trị các đơn vị cơ sở thay đổi hoặc thun
chuyển vị trí cơng tác; nhiệm vụ chính trị của đơn vị có sự phát triển. Cùng với nhiệm vụ
sẵn sàng chiến đấu theo các phương án A, A2... các đơn vị còn huấn luyện, đảm nhiệm


thêm một số nhiệm vụ mới như: phối hợp với các lực lượng bảo vệ an ninh, chính trị địa
bàn, phòng chống thiên tai, cháy nổ, chống khủng bố...Thực hiện chủ trương của Bộ Quốc
phịng, khơng để xảy ra “xã trắng” về tuyển quân, nên hàng năm số lượng thanh niên dân
tộc thiểu số, trình độ văn hố thấp, thậm chí “tái mù chữ” nhập ngũ vào đơn vị tăng lên
(chiếm từ 8-12%)... Những đặc điểm trên đã tác động khơng nhỏ đến cơng tác giáo dục
chính trị cho HSQ-BS ở đơn vị cơ sở theo cả chiều thuận lợi và khó khăn.
Trước tình hình trên, giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở các đơn vị cơ sở trong Binh
đoàn ln kiên định phương hướng, mục tiêu giáo dục chính trị tại đơn vị theo chỉ đạo của
Đảng uỷ Quân sự Trung ương và Tổng cục Chính trị, đồng thời bám sát đặc điểm, nhiệm
vụ ở từng đơn vị, xác định mục đích, yêu cầu, nhiệm vụ giáo dục chính trị đúng đắn, triển
khai nhiều chủ trương, biện pháp tích cực, chủ động, khơng ngừng hồn thiện nội dung,
vận dụng, đa dạng hình thức, phương pháp giáo dục, sử dụng và phát huy cơ sở vật chất,
phương tiện, lực lượng để nâng cao hiệu quả giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở các đơn vị
cơ sở trong Binh đoàn, cụ thể là
Thứ nhất: Đã xác định mục đích dục chính trị cho HSQ-BS đúng đắn, phù hợp, đáp ứng
yêu cầu nhiệm vụ cách mạng, nhiệm vụ quân đội và đơn vị.
Quán triệt và thực hiện nghiêm túc Quy chế 65 của Tổng cục Chính trị, hướng dẫn của
cơ quan chính trị cấp trên, các đơn vị cơ sở Binh đoàn Quyết thắng đã tập trung giáo dục
cho HSQ-BS về chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối quan điểm của
Đảng, trọng tâm là Nghị quyết Đại hội IX của Đảng, Đại hội VII của Đảng bộ Quân đội và
các nghị quyết, chỉ thị của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Đảng ủy
Quân sự Trung ương, Đảng uỷ đơn vị; giáo dục bồi dưỡng chủ nghĩa yêu nước XHCN,

tăng cường bản chất giai cấp công nhân, mục tiêu, lý tưởng chiến đấu; nâng cao trình độ và
bản lĩnh chính trị, năng lực qn triệt, vận dụng đường lối đổi mới của Đảng và các kiến
thức chính trị được trang bị vào thực hiện chức trách quân nhân, nhiệm vụ đơn vị; giáo dục
nâng cao ý thức, trách nhiệm quân nhân, phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, khơng
ngừng hồn thiện nhân cách qn nhân cách mạng-con người mới XHCN trong thời kỳ
mới, góp phần trực tiếp xây dựng các đơn vị cơ sở vững mạnh về chính trị, làm cơ sở nâng
cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu, đáp ứng nhiệm vụ chính trị của từng đơn
vị và yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN trong tình hình mới. Gắn chặt
giáo dục chính trị với bồi dưỡng nâng cao tri thức về kinh tế, xã hội, nhà nước và pháp luật
cho quân nhân; xây dựng thế giới quan và phương pháp luận khoa học, giúp HSQ-BS nhận
thức và có quan điểm, thái độ chính trị đúng đắn, rõ ràng trước mọi diễn biến, tình hình thế
giới, trong nước; định hướng bộ đội cách nhận diện và đấu tranh chống các quan điểm sai
trái, thù địch, tư tưởng cơ hội, thực dụng, biểu hiện suy thoái về đạo đức, lối sống, phòng
ngừa “tự diễn biến” trong quân đội, bảo vệ quan điểm, đường lối, cương lĩnh, Điều lệ
Đảng, pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội.
Các Đảng uỷ cơ sở đã quán triệt sâu sắc những định hướng tư tưởng và nguyên tắc được
xác định trong Nghị quyết Trung ương 6 (lần 2), khoá VIII, Nghị quyết Trung ương 5,
khoá IX , Chỉ thị 214 của Đảng ủy Quân sự Trung ương; bám sát nhiệm vụ Quân đội,
nhiệm vụ Binh đoàn, nhiệm vụ từng đơn vị trong tình hình mới và đặc điểm đối tượng
HSQ-BS để xác định chủ trương, biện pháp lãnh đạo và tổ chức giáo dục chính trị. Thực
hiện chủ trương “hướng về cơ sở”, tập trung cho đơn vị chiến đấu, chú trọng giáo dục sâu
các nhiệm vụ cụ thể như: huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, phịng, chống “diễn biến hồ
bình”, bạo loạn lật đổ; tham gia xây dựng cơ sở chính trị ở địa phương, xây dựng các khu
kinh tế-quốc phòng, phòng chống thiên tai cháy, nổ...Đồng thời đặt ra những yêu cầu đặc
trưng về phẩm chất chính trị, tinh thần chiến đấu, năng lực công tác thực hiện nhiệm vụ,


xây dựng nếp sống văn hố, kỷ luật, chính quy theo đặc thù chức trách quân nhân ở từng
loại hình nhiệm vụ đơn vị cơ sở trong đội hình chiến đấu của Binh đồn.
Thứ hai: Nội dung, hình thức phương pháp giáo dục chính trị tiếp tục được đổi mới

theo hướng đa dạng, tổng hợp và từng bước hoàn thiện, tạo được môi trường giáo dục sâu
rộng, phong phú, hiệu quả.
Đặc thù giáo dục chính trị cho HSQ-BS là hoạt động chủ yếu diễn ra ở phân đội (đại
đội) gắn liền với quá trình tu dưỡng rèn luyện và thực hiện chức trách quân nhân. Do đó,
nội dung giáo dục chính trị cho HSQ-BS phải đảm bảo các yêu cầu cơ bản, thiết thực, sát
thực tiễn, sát đối tượng; đồng thời không chỉ giới hạn trong việc tổ chức truyền thụ, tiếp
nhận tri thức thông qua mỗi buổi giáo dục chính trị mà cịn được mở rộng ra trong tồn bộ
hoạt động thực tiễn của quân nhân. Nhận thức đúng đắn vấn đề này, các đơn vị cơ sở trong
Binh đoàn đã chú trọng triển khai đầy đủ nội dung giáo dục theo chương trình quy định
của Tổng cục Chính trị cho từng đối tượng HSQ-BS. Nội dung giáo dục tự xác định tập
trung giáo dục truyền thống, nhiệm vụ đơn vị nhằm khơi dậy lòng tự hào và đề cao trách
nhiệm quân nhân, biết phát huy truyền thống tốt đẹp vào quán triệt và thực hiện tốt nhiệm
vụ hiện nay của đơn vị. Trong từng bài giảng, cán bộ, giáo viên cũng đã chú ý liên hệ, vận
dụng với thực tiễn, nhiệm vụ đơn vị, chức trách quân nhân nên nội dung đã từng bước
được cụ thể hoá và hồn thiện. Đã tích cực đổi mới, thực hiện hình thức, phương pháp tổng
hợp theo hướng giáo dục “mở”, trong đó, cùng với thực hiện có nền nếp hình thức cơ bản
là huấn luyện chính trị, tùy theo tính chất, nhiệm vụ và điều kiện cụ thể các đơn vị đã chú ý
kết hợp các hình thức, phương pháp giáo dục khác như: lên lớp tập trung, tự học, thảo luận
ở tổ học tập; thông báo thời sự, sinh hoạt ngày chính trị văn hố tinh thần ở đại đội, diễn
đàn, toạ đàm thanh niên, giao lưu văn hoá; tăng cường tổ chức hội thao, hội thi về giáo dục
chính trị của cán bộ chính trị, giáo viên kiêm chức và HSQ-BS; đã coi trọng lồng ghép giáo
dục chính trị trong các đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng, thơng qua các hoạt động kỷ niệm
truyền thống, phong trào thi đua Quyết thắng và các cuộc vận động lớn của Đảng, Nhà
nước, Quân đội và từng đơn vị. Phát huy tác dụng của các thiết chế văn hoá ở cơ sở, nâng
cao hiệu quả hoạt động của thư viện, phòng Hồ Chí Minh, nhà truyền thống... để giáo dục
chính trị cho HSQ-BS. Trong điều kiện cịn nhiều khó khăn về kinh phí, các đơn vị đã chủ
động vừa tiếp nhận bảo đảm của cấp trên, vừa tự xây dựng, mua sắm thêm, đến nay cấp cơ
sở trong Binh đoàn đã có 48 phịng Hồ Chí Minh của tiểu đồn và tương đương, trang bị
thêm hàng trăm vô tuyến, đầu băng, đĩa hình, dàn Karaoke, lắp đặt 25 mạng truyền thanh
nội bộ, nâng cấp hàng chục nhà truyền thống... Nhiều đơn vị cơ sở đã tận dụng, phát huy

cơ sở, vật chất và điều kiện, khả năng hiện có để đảm bảo đủ những chi phí, trang bị cần
thiết về lực lượng, phương tiện giáo dục chính trị cho HSQ-BS, thực hành tiết kiệm, chống
lãng phí song vẫn duy trì đúng kế hoạch nền nếp giáo dục, đồng thời, tạo ra môi trường
giáo dục sâu rộng, động viên được tinh thần tích cực, tự giác học tập chính trị của HSQ-BS
cả trong các buổi lên lớp tập trung và trong các hoạt động giáo dục chính trị hàng ngày.
Các đơn vị có nhiều biện pháp như: tổ chức lớp ghép, học thành nhiều đợt, học bù, học
vét... đảm bảo được các quy định về nội dung, chương trình, đối tượng và tỷ lệ quân số
tham gia học tập. Năm 1997-1998 quân số học tập của HSQ-BS chỉ đạt 94- 95%, nhưng
đến năm 2002 đã đạt trên 97%, năm 2004 đạt 98,3%. Nhiều bài, nhiều đơn vị đạt 100%
quân số học tập.
Khâu quản lý giáo dục và thực hiện chế độ kiểm tra, sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm
giáo dục chính trị được các đơn vị duy trì có nền nếp. Đã có nhiều đổi mới ở khâu kiểm tra
để đánh giá thực chất kết quả nhận thức của HSQ-BS bằng cách vận dụng nhiều hình thức
khác nhau như kiểm tra viết, kiểm tra vấn đáp, tăng cường phúc tra, thanh tra huấn luyện


chính trị... do vậy đã đánh giá tương đối sát đúng về kết quả giáo dục chính trị cho HSQBS hàng năm.
Thứ ba: Đội ngũ cán bộ chính trị, giáo viên chính trị kiêm chức thường xuyên được
củng cố, kiện toàn bồi dưỡng cả về nội dung, phương pháp; cả về phẩm chất chính trị, đạo
đức, năng lực cơng tác chuyên môn.
Các tổ giáo viên ở cơ sở được thành lập, thường xuyên kiện toàn và hoạt động đúng quy
chế của Tổng cục Chính trị, đảm bảo số lượng và từng bước nâng cao chất lượng, trong đó,
các đơn vị cơ sở đã coi trọng bồi dưỡng rèn luyện đội ngũ cán bộ chính trị về phẩm chất
chính trị và năng lực, kiến thức toàn diện. Đến nay, 100% cán bộ chính trị ở cơ sở ln thể
hiện bản lĩnh chính trị vững vàng, nắm vững và kiên định những vấn đề có tính ngun tắc
theo quan điểm, tư tưởng của Đảng; kiên định mục tiêu, con đường độc lập dân tộc gắn
liền với CNXH. Đa số cán bộ chính trị ở đơn vị cơ sở có tác phong lối sống trong sạch lành
mạnh, gắn bó, gần gũi bộ đội, thể hiện tính gương mẫu trong lời nói và việc làm được
HSQ-BS tin tưởng học tập noi theo. Nhiều đồng chí có phẩm chất năng lực tồn diện, có
kiến thức chính trị cơ bản đủ điều kiện tổ chức và tham gia giáo dục chính trị cho HSQBS. Để nâng cao năng lực giáo dục chính trị cho cán bộ chính trị và giáo viên kiêm chức

các đơn vị cơ sở đã thực hiện phương châm: cấp trên bồi dưỡng cấp dưới, người đi trước
bồi dưỡng người đi sau, yếu đâu bồi dưỡng đấy; đồng thời khuyến khích động viên việc tự
học tập, nghiên cứu nâng cao kiến thức, kinh nghiệm giáo dục của mỗi cán bộ chính trị.
Việc bồi dưỡng nâng cao trình độ của đội ngũ cán bộ chính trị, giáo viên kiêm chức được
tiến hành chủ yếu thông qua tập huấn định kỳ đầu các giai đoạn huấn luyện, kết hợp bồi
dưỡng thường xuyên thông qua sinh hoạt tổ giáo viên, thông qua phê chuẩn giáo án và
thực hành giảng bài; thông qua hội thi, hội giảng, qua đó nâng cao trình độ kiến thức,
phương pháp sư phạm, bồi dưỡng phương pháp chuẩn bị bài giảng, cách thục luyện giáo
án... Từ năm 2001 đến 2004 cấp cơ sở trong Binh đoàn đã tổ chức 4 hội thi giáo viên chính
trị kiêm chức cấp phân đội, nội dung thi gồm: soạn giáo án, thực hành giảng bài, với 1.480
lượt cán bộ tham gia. Kết quả thi 100% đạt yêu cầu, trong đó có trên 60% khá và giỏi.
Đến nay, 100% giáo viên kiêm chức đảm nhiệm được chương trình nội dung giảng dạy
theo phân cấp, trong đó có 71,7% giáo viên khá và giỏi.
Thứ tư: Về số lượng, chất lượng chủ thể giáo dục, nhất là nhận thức trách nhiệm và
năng lực lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy và cơ quan chính trị ở đơn vị cơ sở đối với
nhiệm vụ giáo dục chính trị cho HSQ-BS
Trong mấy năm gần đây, thực hiện chủ trương chỉ đạo của Đảng uỷ Quân sự Trung
ương và Tổng cục Chính trị, Binh đồn quyết thắng đã đã tăng cường các biện pháp xây
dựng cấp uỷ gắn với xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên ở các đại đội chiến đấu nhằm
tăng cường sức lãnh đạo và tổ chức giáo dục chính trị, huấn luyện SSCĐ cho HSQ-BS, đến
nay, tỷ lệ chi bộ đại đội chiến đấu có cấp uỷ ở các trung đoàn bộ binh thuộc Binh đoàn
Quyết thắng đã đạt 76,43%. Đội ngũ cán bộ, sĩ quan ở đơn vị cơ sở đại đa số được đào tạo
cơ bản tại các trường của Bộ (chỉ còn 0,5% đào tạo qua trường qn sự Binh đồn), có
phẩm chất năng lực tương đối tốt và đồng đều. Đội ngũ cán bộ chính trị hiện nay đã được
biên chế đủ 2 cán bộ ở cấp tiểu đoàn và đại đội đủ quân, trong đó, có 66,8% được đào tạo
cơ bản theo chuyên ngành CTĐ, CTCT, số còn lại được đào tạo tại các trường sĩ quan chỉ
huy, sau đó được lựa chọn đào tạo chuyển loại cán bộ chính trị. Với việc điều chỉnh, tăng
cường tổ chức, biên chế nêu trên, công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức giáo dục chính trị cho
HSQ-BS ở đơn vị cơ sở trong Binh đoàn đã được thực hiện tốt hơn ở tất cả các khâu, các
bước và có tác động tích cực đến việc thực hiện mục đích, yêu cầu giáo dục đặt ra.

Đa số lãnh đạo, chỉ huy các đơn vị cơ sở Binh đồn Quyết thắng đã có nhận thức đúng
đắn về vị trí, vai trị của giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở đơn vị cơ sở, coi đây là một
trong những nội dung, biện pháp quan trọng để xây dựng đơn vị vững mạnh về chính trị,
nâng cao sự thống nhất tư tưởng, thống nhất hành động trong đơn vị. Ở nhiều đơn vị, nghị
quyết của cấp uỷ, tổ chức cơ sở đảng ln đặt giáo dục chính trị cho HSQ-BS là một trong
những nội dung lãnh đạo trọng tâm, thường xuyên, với nhiều chủ trương, biện pháp đổi
mới, phân công trách nhiệm cụ thể cho cấp uỷ viên và đảng viên. Phó bí thư và bí thư chi
bộ, đảng uỷ; chỉ huy trưởng và phó chỉ huy trưởng về chính trị đã tăng cường trao đổi bàn
bạc thống nhất ý định, phương pháp chỉ đạo, triển khai giáo dục, do vậy đã khắc phục, hạn
chế được nhận thức giản đơn, coi nhẹ giáo dục chính trị cho HSQ-BS của cán bộ, đảng
viên, nhất là cán bộ chủ trì ở đơn vị cơ sở. Công tác sơ, tổng kết, đánh giá kết quả hoàn
thành nhiệm vụ của đảng viên, cán bộ, tổ chức đảng và đơn vị đã chú ý gắn với đánh giá,
xem xét kết quả giáo dục chính rtị cho HSQ-BS. Q trình tổ chức giáo dục chính trị cho
HSQ-BS hầu hết chỉ huy từ trung đồn đến phân đội đã quán triệt được mục đích, yêu cầu
của từng chương trình, nội dung giáo dục, nắm được đặc điểm đối tượng, điều hành, đôn
đốc các cơ quan và đơn vị và HSQ-BS chấp hành kế hoạch, đảm bảo cơ sở vật chất,
phương tiện lực lượng, quân số hcọ tập đúng theo quy định.
Ban chính trị các đơn vị và cán bộ tuyên huấn ở đơn vị cơ sở thường xuyên được biên
chế đủ, trong đó coi trọng phát hiện, đào tạo cán bộ tuyên huấn, giáo dục có năng lực cơ
bản, chun sâu về giáo dục chính trị. Cơ quan đã phát huy được vai trò tham mưu, đề xuất
phương hướng, biện pháp giáo dục cho cấp ủy, chỉ huy, đồng thời phối hợp chặt chẽ với cơ
quan tham mưu xây dựng kế hoạch thống nhất và hướng dẫn, tổ chức giáo dục đúng kế
hoạch, nội dung, thời gian đã được phê chuẩn.
Đội ngũ cán bộ chính trị tiểu đoàn, đại đội cùng với chấp hành nhiệm vụ trên cương vị
giáo viên giảng bài chính trị, theo phân cơng của tổ giáo viên, cịn thực hiện đúng chức
trách là người tổ chức, quản lý học tập cho HSQ-BS; đội ngũ này đã có nhiều cố gắng,
khắc phục khó khăn đảm bảo 2 đồng chí phó đại đội trưởng về chính trị đảm nhiệm được
100% nội dung giáo dục chính trị ở đại đội mình; 2 đồng chí phó tiểu đồn trưởng về chính

trị đảm nhiệm từ 30% trở lên nội dung giáo dục chung cho HSQ-BS của tiểu đoàn.


Thứ năm: Về kết quả giáo dục chính trị cho HSQ-BS
Kiểm tra nhận thức năm 2002: 100% đạt yêu cầu, trong đó có 75,7% khá và giỏi, năm
2003, tỷ lệ khá và giỏi tăng 3%; năm 2004: 100% đạt yêu cầu, trong đó, có 84% khá và
giỏi, tỷ lệ khá và giỏi tăng 9% so với năm 2002. Hầu hết HSQ-BS nhận thức được những
vấn đề cơ bản về chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối chủ trương chính
sách của Đảng, tin tưởng vào mục tiêu con đường XHCN trong cơng cuộc đổi mới tồn
diện đất nước; nhận thức tốt về nhiệm vụ quân đội, nhiệm vụ đơn vị, nhận thức rõ âm mưu
thủ đoạn của các thế lực thù địch đứng đầu là Mỹ, đề cao tinh thần cảnh giác cách mạng,
sẵn sàng chiến đấu, bản lĩnh chiến đấu của HSQ-BS được nâng lên một bước, thể hiện
được sự vững vàng trước tình huống xảy ra chiến tranh có sử dụng vũ khí cơng nghệ cao
của địch. HSQ-BS đã biết vận dụng những kiến thức đã học vào hành động thực tiễn, xác
định tốt nhiệm vụ theo chức trách, sẵn sàng nhận và hoàn thành mọi nhiệm vụ đột xuất,
khó khăn. 5 năm qua tồn Binh đồn khơng có trường hợp HSQ-BS thối thác, trốn tránh
nhiệm vụ khi được đơn vị điều động, luân phiên đến những nơi khó khăn gian khổ. Tỷ lệ
chiến sĩ giỏi hàng năm tăng từ 5 –7%; đoàn viên tiên tiến xuất sắc tăng 7– 8%; tỷ lệ HSQBS được khen thưởng trong các phong trào của đơn vị thường xuyên ở mức 3-6%; số đoàn
viên ưu tú là HSQ-BS được xét kết nạp vào Đảng Cộng sản Việt Nam hàng năm ở một đơn
vị cơ sở khoảng từ 30 đến 50 đồng chí. Hầu hết đảng bộ cơ sở đều đạt trong sạch vững
mạnh, đơn vị đạt VMTD. Trong đó nhiều đảng bộ đạt tiêu chuẩn nhiều năm liên tục vững
mạnh xuất sắc; đơn vị VMTD nhiều năm liền... Các mặt huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu,
xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật, bảo đảm kỹ thuật, hậu cần đều có tiến bộ đồng đều,
nhiều đơn vị thường xuyên đạt đơn vị huấn luyện giỏi, giáo dục chính trị giỏi như Trung
đoàn 209, 165 (Đoàn 312); Trung đoàn 102 (Đồn 308)... Tình trạng vi phạm kỷ luật, đào
bỏ ngũ đã giảm đáng kể, trước kia tỷ lệ bỏ ngũ thường là 1 đến 2% thì nay giảm xuống chỉ
cịn 0,2% Năm 1999, vi phạm kỷ luật thông thường là 2,5%, đến nay chỉ cịn dưới 0,1%.
Nhiều tiểu đồn và đại đội chiến đấu đủ quân, năm 2004 và quý 1 năm 2005 khơng cịn
tình trạng chiến sĩ đào, bỏ ngũ, như: Trung đoàn 165, các tiểu đoàn 701, 703, 879… Đa số
HSQ- BS nhận thức rõ vinh dự và trách nhiệm của bản thân khi được nhập ngũ vào Binh

đồn, tích cực rèn luyện phấn đấu tiến bộ. Các đơn vị cơ sở ln có nền nếp chính quy tốt,
sức mạnh tổng hợp, nhất là về trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đáu được nâng lên.
* Nguyên nhân của những ưu điểm
Một là, Giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở đơn vị cơ sở Binh đoàn Quyết thắng trong
những năm qua, nhất là từ năm 2001 đến nay, đã được lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện với mức
độ tồn diện, thống nhất và sát thực hơn, trong đó đã chú trọng một số nội dung, biện pháp
trọng tâm nhằm phát huy vai trị của giáo dục chính trị cho HSQ-BS trong tình hình, nhiệm
vụ có sự phát triển mới; trong mối quan hệ gắn bó chặt chẽ và phục vụ cho nhiệm vụ chính
trị trung tâm của đơn vị cơ sở, làm cho giáo dục chính trị cho HSQ-BS luôn giữ vững định
hướng tư tưởng của Đảng, xác định mục đích, u cầu đúng đắn, ln qn triệt và thực
hiện sát, đúng mọi yêu cầu nhiệm vụ cách mạng, nhiệm vụ quân đội, nhiệm vụ Binh đoàn
và đơn vị cơ sở trong tình hình mới.
Thực hiện tốt chủ trương, phương châm: “Hướng về cơ sở”, tích cực đổi mới, nâng cao
chất lượng, hiệu quả giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở đơn vị cơ sở Binh đoàn Quyết
thắng; cùng với việc điều chỉnh biên chế, tổ chức tăng thêm cán bộ chính trị ở cấp tiểu
đồn, đại đội, cấp uỷ, tổ chức đảng ở các đơn vị cơ sở Binh đồn Quyết thắng đã có nhiều
giải pháp tạo bước chuyển biến tiến bộ về chất lượng chủ thể giáo dục thông qua công tác
quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng cán bộ nói chung, cán bộ chính trị nói riêng; thơng
qua cơng tác xây dựng đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo của cấp uỷ, tổ chức đảng đối với


cơng tác giáo dục chính trị cho HSQ-BS, do vậy, thơng qua giáo dục chính trị, HSQ-BS ở
các đơn vị cơ sở Binh đồn Quyết thắng đã có bước chuyển biến tiến bộ cả về nhận thức,
tư tưởng và hành động, cả về phẩm chất nhân cách quân nhân, góp phần đẩy mạnh xây
dựng đơn vị VMTD.
Hai là, Giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở đơn vị cơ sở Binh đoàn Quyết thắng được
quan tâm tổ chức, bảo đảm, chặt chẽ đày đủ hơn. Đã coi trọng chấn chỉnh nền nếp các hoạt
động giáo dục chính trị; tăng cường phát huy dân chủ trong huấn luyện chính trị, tăng
cường đối thoại với HSQ-BS để nắm bắt tâm tư nguyện vọng và từng bước đổi mới nội
dung, hình thức, điều chỉnh, bổ sung biện pháp tổ chức giáo dục. Đã quan tâm đầu tư kinh

phí, cơ sở vật chất cho huấn luyện chính trị, tập huấn giáo viên và tổ chức các cuộc thi giáo
viên chính trị, các đợt thi tìm hiểu truyền thống về Đảng, Bác Hồ, Quân đội… Cơ quan
chính trị đã tham mưu cho đảng ủy, chỉ huy, tập trung vào những vấn đề cơ bản, thiết thực
như: về xác định và chỉ đạo thực hiện mục đích, yêu cầu giáo dục chính trị sát đúng; về
nâng cao số chất lượng cán bộ chính trị, giáo viên kiêm chức; về đổi mới, hồn thiện nội
dung, hình thức, phương pháp giáo dục... Đây là những vấn đề trực tiếp tác động đến hiệu
quả giáo dục cho HSQ-BS.
Ba là, đội ngũ cán bộ giáo viên chính trị kiêm chức đã có bước phát triển cả về số lượng
và chất lượng, đa số phát huy được vai trò chủ thể nòng cốt trong giáo dục chính trị cho
HSQ-BS; xác định tốt trách nhiệm của người cán bộ chính trị, giáo viên kiêm chức; nhiều
đồng chí thể hiện tinh thần tích cực học tập, rèn luyện nâng cao trình độ chun mơn, năng
lực, kinh nghiệm, phương pháp sư phạm trong giáo dục chính trị. Tích cực bám nắm đơn vị
và tâm tư nguyện vọng của HSQ-BS, bám sát nhiệm vụ chính trị trung tâm của đơn vị để
xây dựng kế hoạch và tổ chức giáo dục chính trị. Kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục với
quản lý, dự báo tư tưởng góp phần nâng cao tính chủ động, sát thực của hoạt động này.
Bốn là, Do thực hiện đổi mới quy trình, nâng cao chất lượng tuyển quân hàng năm theo
chỉ đạo của Bộ Quốc phịng và Bộ tư lệnh Qn đồn nên chất lượng chính trị đầu vào của
chiến sỹ ngày càng được nâng lên; chiến sỹ được nhập ngũ, rèn luyện trưởng thành ở hầu
hết đơn vị cơ sở Binh đồn Quyết thắng có bề dày truyền thống, có nền nếp huấn luyện, kỷ
luật, chính quy tốt; hệ thống các tổ chức trong đơn vị thường xuyên được củng cố kiện
toàn hoạt động đúng quy chế, quy định; các phong trào văn hoá văn nghệ, hội thi, hội thao
và các hoạt động bổ trợ khác được tổ chức thường xuyên, sôi nổi nên đã tạo ra môi trường
thuận lợi và làm tăng thêm số lượng các hoạt động giáo dục, góp phần tác động, nâng cao
hiệu quả giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở đơn vị.
1.2.2. Những hạn chế khuyết điểm và nguyên nhân
* Hạn chế
Một là, một bộ phận cấp uỷ, chỉ huy ở đơn vị cơ sở Binh đoàn Quyết thắng vẫn chưa
nhận thức đầy đủ về hiệu quả giáo dục chính trị; giáo dục chính trị cho HSQ-BS có nơi, có
lúc chưa đặt đúng vị trí, chưa phát huy tốt tác dụng, hiệu quả đối với xây dựng tổ chức,
xây dựng con người trong đơn vị

Cấp uỷ, chỉ huy ở khơng ít đơn vị đến nay vẫn chưa nhận thức đầy đủ về hiệu quả và
các yếu tố cấu thành hiệu quả giáo dục chính trị; về mối quan hệ biện chứng giữa số lượng,
chất lượng và hiệu quả giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở đơn vị cơ sở. Cá biệt có nơi chỉ
chú ý đến số lượng, hoặc dừng lại ở kết quả về mặt chất lượng nhận thức; đánh giá và báo
cáo kết quả giáo dục chính trị cho HSQ-BS chỉ đơn thuần ở thống kê số lượng lớp học,
quân số tham gia, kết quả kiểm tra nhận thức, do vậy chưa đánh giá đúng thực trạng giáo


dục, chưa đề ra được những chủ trương, biện pháp “đúng” và “trúng” để tác động nâng cao
hiẹu quả giáo dục chính trị cho HSQ-BS. Một số cấp ủy, chỉ huy nhất là ở cấp tiểu đoàn,
đại đội vẫn chưa nhận thức đầy đủ tầm quan trọng của công tác giáo dục chính trị; Một số
đơn vị cơ sở thực hiện chủ trương đổi mới, giáo dục chưa tích cực, dẫn đến trong lãnh đạo
chỉ đạo và tổ chức giáo dục thiếu chặt chẽ, q trình triển khai có khâu còn lúng túng, chưa
gắn chặt giáo dục cơ bản với giáo dục thường xuyên; huấn luyện chính trị với huấn luyện
quân sự và huấn luyện các chuyên ngành khác; chưa kết hợp chặt chẽ giáo dục chính trị
với tổ chức phong trào hành động; hiệu quả giáo dục chính trị cho HSQ-BS chưa cao, chưa
đồng đều. Trong huấn luyện chính trị, số lượng cán bộ trung đội trưởng theo bám cịn ít, do
vậy khơng nắm được chất lượng học tập trên lớp của chiến sỹ, không hiểu được nội dung
từng bài học của HSQ-BS nên tổ chức thảo luận theo tổ cấp trung đội gặp nhiều khó khăn,
chất lượng thấp. Việc kiểm tra, uốn nắn rút kinh nghiệm của cơ quan chính trị và điều hành
tổ chức giáo dục của một số đơn vị có lúc chưa thường xuyên, kịp thời và thiếu khoa học.
Khi điều tra về năng lực hoạt đông của các lực lượng tiến hành giáo dục, có gần 30% sỹ
quan, quân nhân chuyên nghiệp cho rằng việc lãnh đạo của các tổ chức đảng, hướng dẫn,
kiểm tra của cơ quan chính trị và viêc quản lý, điều hành của người chỉ huy còn ở mức độ
trung bình
Hai là, chất lượng đội ngũ giáo viên kiêm chức, nhất là năng lực sư phạm còn nhiều bất
cập, hạn chế.
Một bộ phận cán bộ, giáo viên còn hạn chế về năng lực tư duy lý luận và khả năng lý
giải những vấn đề thực tiễn mới nảy sinh. Điểm yếu nổi lên của đội ngũ giáo viên ở cơ sở
hiện nay là chưa nghiên cứu sâu sắc nội dung bài giảng, do đó, khi phân tích và liên hệ vận

dụng vào thực tiễn còn lúng túng, khi lên lớp giảng bài cho bộ đội giáo viên còn phụ thuộc
quá nhiều vào tài liệu, giáo trình, ít thơng tin cập nhật; vận dụng, lý giải những vấn đề thực
tiễn của đơn vị đặt ra chưa sát, cịn mang tính lý luận, sách vở; kinh nghiệm thực tiễn hoạt
động CTĐ, CTCT còn hạn chế, chưa biết vận dụng kiến thức, năng lực tổng hợp để tổ chức
và giáo dục chính trị cho HSQ-BS. Nội dung giáo dục cịn nghèo nàn, khơ khan, tính
thuyết phục, định hướng chưa cao, khơng kịp thời bổ sung những chủ trương, chính sách,
tình hình nhiệm vụ mới và những vấn đề nảy sinh về tư tưởng lý luận thực tiễn vào bài
giảng. Việc luận giải, thuyết trình cịn sa vào những vấn đề chung chung, trừu tượng, chưa
gắn giải quyết mục đích giáo dục chính trị cơ bản, lâu dài với nhiệm vụ trước mắt, tính hấp
dẫn cuốn hút, hiệu quả thuyết phục, hướng dẫn trong mỗi hoạt động giáo dục chính trị cho
HSQ-BSD chưa cao. Phần lớn các đồng chí đảm nhiệm cương vị giáo viên kiêm chức còn
hạn chế về năng lực sư phạm. Việc sử dụng tài liệu trong giảng dạy ở một số đại đội còn
lúng túng, chưa đúng với tư tưởng chỉ đạo đổi mới, chưa nắm chắc tài liệu cơ bản và sử
dụng linh hoạt, có hiệu quả tài liệu, băng, đĩa hình giáo dục bổ trợ. Khi được hỏi về đánh
giá mức độ giảng bài của giáo viên, có tới 25 % HSQ-BS trả lời bộ đội nghe khó hiểu,
không ghi được; 12% đánh giá giảng nhanh quá; 8,3% đánh giá giảng bài chủ yếu đọc theo
tài liệu giáo khoa…
Ba là, việc đổi mới, đa dạng hố hình thức, phương pháp giáo dục chưa được coi trọng
thường xuyên
Với đặc điểm đối tượng HSQ-BS ở đơn vị cơ sở có sự thay đổi hàng năm, mỗi năm cơ
cấu xã hội quân nhân, chất lượng đầu vào lại có sự biến động, thay đổi; mặt bằng nhận
thức văn hố khơng đồng đều, thành phần dân tộc, tôn giáo, cơ cấu vùng, miền đa dạng,
đặc điểm tâm lý, tín ngưỡng, bản sắc văn hố, nhu cầu đời sống tinh thần cịn có nhiều
điểm riêng biệt, vừa đan xen yếu tố tích cực thuận lợi cho giáo dục chính trị, vừa có những
thói quen, tập quán lạc hậu, tác động tiêu cực đến q trình học tập chính trị của HSQ-


BS… Song ở khơng ít đơn vị cơ sở, hình thức phương pháp giáo dục vẫn chưa được coi
trọng, chưa đạt được sự biện chứng giữa mục đích- nội dung- hình thức, phương pháp giáo
dục. Hạn chế nổi lên hiện nay là, ngồi hình thức lên lớp (giảng bài tập trung), số lượng kết

hợp vận dụng các hình thức giáo dục chính trị khác cho mỗi nội dung chưa nhiều, thiếu
tính đa dạng, phong phú, và chưa phù hợp với đặc điểm, của đối tượng HSQ-BS, chưa
cuốn hút, hấp dẫn bộ đội, thậm chí do giáo dục cịn khơ khan đơn điệu nên đã làm nảy sinh
trong bộ đội tâm lý “ngại học tập chính trị”. Khi được hỏi về các hình thức giáo dục thích
nhất có đén 46 % HSQ-BS trả lời thích nhất những hình thức như : giáo dục thơng qua sinh
hoạt giao lưu văn hố- văn nghệ; qua các cuộc thi tìm hiểu, hội thao chính trị, quân sự; qua
hoạt động giao lưu, kết nghĩa với học sinh, sinh viên và đoàn viên, thanh niên địa phương;
qua các hoạt động bổ trợ (tham quan, hành quân về nguồn…). Về điểm này, khi trao đổi
với lãnh đạo chỉ huy một số đơn vị, các đồng chí thừa nhận, các hình thức này tuy có tổ
chức song chưa được thường xuyên, hoặc chất lượng còn thấp.
Bốn là, Chất lượng chính trị, văn hố của HSQ-BS chưa đồng đều;một bộ phận HSQBS chưa quán triệt và nhận thức đầy đủ những vấn đề cơ bản của tình hình thế giới, trong
nước, cũng như nhiệm vụ của cách mạng, của quân đội và đơn vị, chưa hiểu biết sâu sắc về
âm mưu thủ đoạn của kẻ thù, dẫn đến có biểu hiện thiếu quan tâm trước mọi diễn biến tình
hình, hoặc khơng có chính kiến rõ ràng. Một số chiến sỹ còn biểu hiện mơ hồ giai cấp,
chưa phân biệt rõ đối tác và đối tượng; chưa xác định rõ kẻ thù, đối tượng tác chiến, còn lo
lắng, phân vân, bi quan trước tình huống chiến tranh có sử dụng vũ khí cơng nghệ cao của
địch, chưa thật sự tin tưởng vào thắng lợi của ta trong chiến tranh tương lai. Một số HSQBS thiếu tích cực tự giác tham gia vào các phong trào hành động và các hoạt động chính
trị, xã hội trong đơn vị. Một só HSQ-BS do tác động của những tiêu cực, tệ nạn xã hội,
nhận thức chính trị cịn hạn chế nên có biểu hiện lối sống tùy tiện, thiếu gắn bó với nhiệm
vụ, với đơn vị, giảm sút ý chí phấn đấu vươn lên... dẫn đến biểu hiện trung bình chủ nghĩa,
thiếu trách nhiệm trong công tác huấn luyện, đào, bỏ ngũ, vi phạm kỷ luật, tham gia học
chính trị khơng đấy đủ, kết quả thấp.
Năm là, Hiệu quả giáo dục chính trị góp phần xây dựng đơn vị cơ sở vững mạnh về
chính trị thiếu chiều sâu và độ bền vững. Phong trào thi đua trong thực hiện các mặt công
tác nhất là đối với nhiệm vụ chính trị trung tâm chuyển biến tiến bộ còn chậm so với yêu
cầu nhiệm vụ chiến đấu bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Bản lĩnh và ý chí, quyết tâm
của một số HSQ-BS trước những tình huống khó khăn, phức tạp chưa thật vững vàng;
hành động chưa sát thực tiễn chiến đấu. Ý thức chấp hành pháp luật, kỷ luật của bộ đội
chuyển biến chậm, chưa vững chắc, tuy vi phạm kỷ luật thông thường giảm nhiều, song vi
phạm kỷ luật nghiêm trọng ở một số đơn vị vẫn chưa dứt điểm hoặc gia tăng số vụ và tính

chất đặc biệt nghiêm trọng hơn, gây ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả xây dựng đơn vị.
*Nguyên nhân của những hạn chế
Một là, chất lượng chủ thể giáo dục chính trị chưa cao, chưa đáp ứng yêu cầu nâng cao
hiệu quả giáo dục chính trị cho HSQ-BS, nhất là năng lực lãnh đạo, tổ chức, quản lý giáo
dục chính trị cho HSQ-BS ở chi bộ đại đội còn nhiều hạn chế; một số cấp uỷ, chỉ huy chưa
nắm chắc phương hướng, mục tiêu nội dung đổi mới của cơng tác giáo dục chính trị; chưa
gắn chặt giữa chủ trương biện pháp lãnh đạo với tổ chức thực hiện và kiểm tra đánh giá
thực chất kết quả giáo dục chính trị cho HSQ-BS. Việc nắm tình hình đơn vị và quản lý kết
quả về số lượng và chất lượng học tập chính trị của HSQ-BS chưa thành nền nếp thường
xuyên, thiếu sâu sát, chặt chẽ.


Hai là, chất lượng đội ngũ cán bộ chính trị, giáo viên chính trị kiêm chức cấp đại đội,
tiểu đồn chất lượng chưa đồng đều, trong đó một số đồng chí năng lực giáo dục, khả
năng trình độ sư phạm cịn yếu. Hầu hết cán bộ chính trị ở đơn vị cơ sở Binh đồn kinh
nghiệm cơng tác cịn ít, lại phải kiêm nhiệm nhiều việc, trong khi tổ chức biên chế đơn vị
thường xuyên biến động, phát triển, nên công tác bồi dưỡng, nâng cao phẩm chất, năng lực
đội ngũ này chưa được quan tâm đúng mức; các tổ giáo viên thực hiện một số khâu của
công tác giáo dục chính trị cịn đơn giản, chủ quan, lơi lỏng, chất lượng thấp Một số hạn
chế còn để kéo dài, chậm khắc phục, hoặc khắc phục không triệt để như về chất lượng giáo
án, chất lượng bài giảng, tổ chức thảo luận…ảnh hưởng hạn chế đến hiệu quả giáo dục.
Ba là, Việc chuẩn bị về đối tượng giáo dục chính trị chưa tốt, chưa làm cho HSQ-BS
nhận thức đầy đủ tầm quan trọng của cơng tác giáo dục chính trị đối với phát triển hoàn
thiện nhân cách con người quân nhân trong thời kỳ mới. Khơng ít HSQ-BS chưa nhận thức
rõ vai trị, trách nhiệm của mình với tư cách là một trong những đối tượng trọng tâm mà
công tác giáo dục chính trị tại đơn vị cơ sở thường xuyên tác động đến; chủ thể giáo dục
đặc biệt quan tâm tới. Giáo dục chính trị cho HSQ-BS chưa trở thành một phong trào tích
cực tự giác của tập thể quân nhân và ý thức tự thân, biến quá trình giáo dục thành “tự giáo
dục” của mỗi HSQ-BS, do vậy kết quả giáo dục chính trị cho HSQ-BS chưa đồng đều,
toàn diện.

Bốn là, Việc đổi mới, hoàn thiện nội dung chương trình, đa dạng hố hình thức phương
pháp giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở nhiều đơn vị thực hiện cịn chậm và chưa thường
xun; một số tiểu đồn, đại đội, giáo dục chính trị cho HSQ-BS cịn mang tính “mùa vụ”,
chạy theo thanh tốn chương trình quy định, nội dung giáo dục dập khn máy móc, hình
thức lặp đi lặp lại chưa cuốn hút, hấp dẫn bộ đội; chưa kết hợp chặt chẽ, nhuần nhuyễn,
liên tục giáo dục chính trị trong các hình thức huấn luyện quân sự, kỹ thuật, hậu cần. Việc
tận dụng, phát huy các phương tiện, cơ sở vật chất kỹ thuật hiện có để phục vụ, nâng cao
hiệu quả giáo dục chính trị chưa thường xuyên và chưa thành nền nếp. Điều kiện cơ sở vật
chất hiện có phục vụ cho giáo dục chính trị vẫn chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu, nhiệm vụ
giáo dục và còn nhiều bất cập, chậm được khắc phục như nơi phịng học chính trị của đại
đội, chế độ, chính sách cho giáo viên kiêm chức, tài liệu nghiên cứu cho sĩ quan, cơ sở vật
chất, kinh phí cho hoạt động hai ngày nghỉ cuối tuần...
Kết luận
Giáo dục chính trị có vị trí, vai trị quan trọng đối với xây dựng con người, xây dựng tổ
chức ở từng đơn vị cơ sở và tồn qn. Thơng qua giáo dục chính trị trực tiếp bồi dưỡng,
hình thành và phát triển những phẩm chất nhân cách và năng lực hoạt động thực tiễn của
HSQ-BS- lực lượng chủ yếu, trực tiếp thực hiện và hồn thành nhiệm vụ chính trị trung
tâm của đơn vị cơ sở. Từ vai trị của cơng tác giáo dục chính trị nói chung, giáo dục cho
HSQ-BS ở đơn vị cơ sở nói riêng địi hỏi q trình giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở đơn vị
cơ sở Binh đồn Quyết thắng phải ln đặt ra và đạt tới hiệu quả của nó đối với việc xây
dựng tổ chức, xây dựng con người tại đơn vị.
Việc nghiên cứu đánh giá, xác định hiệu quả giáo dục chính trị cho HSQ-BS phải mang
tính khoa học, dựa trên những tiêu chí xác định tương đối chính xác và xét đến nhiều yếu
tố tác động tạo thành.
Cần phải đánh giá và có cách nhìn nhận biện chứng, phát triển về thực trạng hiệu quả
giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở đơn vị cơ sở Binh đoàn Quyết thắng trong giai đoạn hiện
nay. Thực tế cho thấy, trong từng hoạt động giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở đây có cả
những biểu hiện tích cực và những hạn chế. Nhìn tổng qt những mặt làm được là cơ bản

chủ yếu, song cũng còn những hạn chế so với yêu cầu nâng cao phẩm chất, năng lực của
HSQ-BS và chất lượng chính trị tại đơn vị hiện nay. Vì vậy, cần phải phát huy những kinh
nghiệm hay, xác định đúng những giải pháp, khắc phục những hạn chế, thiếu sót để nâng
cao hiệu quả giáo dục chính trị cho HSQ-BS ở đơn vị cơ sở Binh đoàn Quyết thắng đáp
ứng yêu cầu đẩy mạnh xây dựng đơn vị VMTD trong giai đoạn hiện nay.